|
2000
|
|
|
Gehiago deskribatuz, irudimenezko pertsonaiek ez
|
dute
pertsona bat edo pertsona baten bizitzaren alderdi bat derrigorrez errepresentatzen; gainera, beti ez datozbat ageriko eszenako pertsonaiekin; bertan izan daitezke edota baita honela azalduere: pertsonaiarik ez egotea, pertsonaiaren zatia, pertsonaia zatiez osatua izatea... Batzuetan subjektuaren irudimenezko pertsonaiak daudela ikusten dataldekideengan;, eszena dramatikora bidea irekitzeko modu desegokia?
|
|
2001
|
|
|
Gaitz hau izateko arrisku handiagoa
|
dute
pertsona lodiek eta goiko arnasbideetan aldaketa anatomiko edo funtzionalak (sudur trenkada okerra, hezur turbinalaren hipertrofia, amigdaletako edo ahosabaiko biloaren hipertrofia, adenoideen hipertrofia etab.) dituztenek.
|
|
|
Hemen airbag a agertzen da”, esan du Alberto Negro proiektu unitateko arduradunak. Airbag en segurtasunari buruzko kritikei erantzunez, utilitario berriek airbag a izango
|
dute
pertsona mota bakoitzarentzat. “Airbagak jarlekuan eserita nor dagoen detektatuko du eta atxikitze estrategia planifikatuko du”, azaldu du inpaktu saiakuntzen zerbitzu unitateko arduradunak.
|
|
2002
|
|
|
Iholdiren esanetan, atxilotuak eta bere ingurukoak ez dira segimendu hauez konturatzen komisaldegira eramanak izan arte. Normalki ez
|
dute
pertsona bat atxilotzen bere datuak ezagutu gabe.
|
|
|
antsietate egoera sortzen
|
dute
pertsonarengan eta heziketa sistema zurrunetan izaten dute jatorria.
|
|
|
Lasarten ere irrati aske bat egon zen, Tximua Irratia, alegia. Andoainen ere bere irratia izan zuten, Leizaur izenekoa, eta Usurbilen Patxa Irratia izenekoa kokatzen
|
dute
pertsona batzuek.
|
|
|
Bestetik, besteek batzuetan esaten dutena (iruzkinak, isekak, etab.). (oso gaizki sentiaraz gaitzakete, gehiago ez dugu elloagatik utzi behar, baizik eta benetan garenaren alde maite gaituztenengatik. Modak eta hedabideek askotan nahi izaten
|
dute
pertsona guztiok eredu estetiko eta bizimodu bera izatea; kiloak nola jaitsi aholkatzen digute, zoriontsuago izateko, integratuta egotea?, sasoian egon?
|
|
|
Dioptriak 21 urtetik gora egonkortu behar dira, gutxienez 12 hilabetez, adituen gomendioen arabera. Gero, proba mediko batzuek zehaztuko
|
dute
pertsona operatzeko egokiena den. Aurretiko analisietan, begi kirurgialariek dioptriak, kornearen lodiera eta eremu optikoa eta begi niniaren diametroa neurtu behar dituzte.
|
|
|
Kaliforniako Unibertsitateko San Diegoko ikertzaileek egindako ikerketa baten arabera, nahigabe bat pentsatzeak odol presioa areagotzen du, eta arazo kardiobaskularrak sor ditzake gero. Ikertzaileek ikusi
|
dute
pertsona bati une emozional batzuk gogoratzeko eskatzen zaionean nabarmen handitzen dela odol presioa, eta, gainera, altu dagoela. Estres emozionala beste estres mota batzuk baino askoz kaltegarriagoa da, hala nola ariketak eragindakoa, nahiz eta, hasiera batean, bi egoera horiek emaitza berberak eragiten dituzten organismoan.
|
|
|
Araiz, ikasiko ahal
|
dute
pertsona batzuek zakurrak bezala orduan xuxen izaten!
|
|
2003
|
|
|
Hala, kasu batzuetan, bi laginek mutazioa bazela erakutsi zuten; beste batzuetan, berriz, tarteko urteetan agertu edo gero eta handiagoa izan zen. “Emaitza horiek iradokitzen
|
dute
pertsona batzuek amaren mutazioa oinordetzan hartzea, eta beste batzuek, berriz, bere bizitzan zehar hartzea”, esan zuen Attardik.
|
|
|
Ekarpen berriek adierazten
|
dute
pertsona horiek nolabaiteko mugikortasuna berreskura dezaketela
|
|
2004
|
|
|
Espainiako biztanleriaren elikatzeko ohiturei buruzko zenbait datu berrik berretsi
|
dute
pertsona askok gosaria bezala afaria ere bigarren plano batera baztertzen dutela.
|
|
|
Ezaguna denez, izen abizenak dira osagairik esanguratsuenak, gizabanakoaren izate eta nortasuna moldatzeko tenorean. Horiek identifikatzen
|
dute
pertsona, eta horiek dira, nolabait esatearren, nortasun agiririk ziurrenak eta zabalenak.
|
|
|
Begetarianoa izatea eta haurdun egotea ez dira bateraezinak.1997 urtean, Amerikako Dietetika Elkarteak (ADA) txosten bat zabaldu zuen, elikadura mota horren aurrean zuen jarrera azaltzeko. Bertan irakur daitekeenez, azterketek adierazten
|
dute
pertsona begetarianoek hilkortasun eta morbilitate tasa txikiagoak izaten dituztela eritasun kroniko eta endekapenezkoei dagokienez ez begetarianoek baino, eta, alde horretatik, dieta faktore erabakigarria da, argi eta garbi.Txostenak dio ongi diseinatutako dieta begetarianoak edozein pertsonaren nutrizio beharrak ase ditzakeela, baita emakume haurdunarenak ere. Elikagaien konbinazio adimentsua Zenbait elikagairen ohiko presentzia, beren nutrizio dohainengatik, ezinezkotzat jotzen da hazkuntza eta garapen organikoa ziurtatzeko, haurdunaldian areagotuz.
|
|
|
Espainiako helduen %50ek baino gehiagok gozokiak eta txikleak jan ohi dituzte, horietako askok tabakoaren kontsumoa murrizteko, Gozoki eta Txikle Fabrikatzaileen Espainiako Elkarteak (CAYCHI) egindako inkesta baten arabera. Inkestaren arabera, elkarrizketatuen% 68,6k uste du “litxarreria” ezagunak, neurrizko dosietan, “plazera dira, eta eragin positiboa
|
dute
pertsonen ongizatean”. Txosten hori 16 urtetik gorakoei egindako elkarrizketetan oinarrituta egin da, eta egiaztatu da Espainiako biztanleen %50, 6k gozokiak jan ohi dituela, nahiz eta kopuru hori asko aldatzen den adin tartearen arabera.
|
|
2005
|
|
|
Lehen ikaskuntza markoa familia den aldetik, printzipio eta arau horien transmisore izango da baina, horrez gainera, bertan partekatuko dugu konpromiso emozionalaz harturiko bizi proiektu oso bat; bertan izango
|
dute
pertsona guztiek guraso izan, seme alaba edo aiton amona izan garatzeko testuinguru aproposa eta bertan ahalbidetuko da belaunaldi desberdinetako gizakien arteko topaketa; familia da, azkenik, aldaketa eta krisietan ibiltzeko segurantzi sarea.
|
|
|
Maniek ere habia goxoagoa
|
dute
pertsona mota batzuengan edo bizitzako une batzuetan?
|
|
|
Batez ere 65 urtetik gorako pertsonetan gertatzen da. Azterlan honetako datuek adierazten
|
dute
pertsonen bizimoduak eta eguneroko jarduera fisikoak eragina izan dezaketela gaitzaren garapenean.
|
|
|
Azken urteetan, perretxiko bilketak intrusismoa jasan du eta jasaten du, nolabait, jarduera hori gutxiesten duten «zaleen» aldetik, bai ingurumenaren ikuspegitik, bai espezieen ezagutzaren ikuspegitik. Mikologia elkarte gehienek salatu egiten
|
dute
pertsona horietako askok basoan duten jarrera, eta bat datoz esatean setero on oro «basoan arrastorik uzten ez duena» dela. Intrusismoa produktu horien kontsumoan ere nabaritzen da.
|
|
|
NBEren arabera, hegazti gripearen birusak Asian gutxienez 63 pertsonaren bizitza suntsitu du azken urtean. Adituek diotenez, gizakien infekzio kasuak kutsatutako hegaztiekin kontaktu zuzenaren bidez gertatu ziren, baina, oraingoz, baztertu egiten
|
dute
pertsonen artean birusaren transmisioaren ebidentziak egotea. 30 urtean behin 1918ko gripearen ondoren, 1957koa etorri zen, H2N2 birusak sortua, eta gero Hong Kong ena 1968an, H3N2 anduiak sortua.
|
|
|
Kasu horretan, beste lurraldeetako edo etorkizuneko belaunaldietako baliabideen erabileran oinarritzen da kontsumoa. Mundu mailan, adituek kalkulatu
|
dute
pertsona bakoitzak dagokion ekoizpen azaleraren %30 inguru gainditzen duela, eta mailagainaren batezbestekoa 2,85 hektarea/ pertsona da (ha/ p). Oro har, aztarna ekologikoak gainditu egin du 80ko hamarkadatik planetako baliabideak sortzeko gaitasuna.
|
|
|
Bitaminei buruzko auzia Europako Erkidegoetako Justizia Auzitegira iritsi da. Harmonizazio faltaren aurrean, eta bitaminei eta antzeko substantzia elikagarriei buruzko ikerketa zientifikoaren egungo egoerari buruzko zalantzak daudenez, estatu kide batzuek ahalmena izan
|
dute
pertsonen osasuna eta bizitza beren araudiaren bidez babesteko, eta, horretarako, aldez aurretik baimena eskatu dute «elikagai bitaminatuak» merkaturatzeko. Aldaketa sozialak eta elikagaien jaitsiera Europar Batasuneko herritarrek askotariko elikagaiak dituzten arren, guztiak ez daude prest behar adina mantenugai banakako beharren arabera emango dituen dieta egiteko, araudi proposamenean bertan azaltzen denaren arabera.
|
|
|
Laguntza edo kotizazio gabeko pentsioak ere jasotzen dituzte, kopuru txikikoak (hilean 300 euro baino gutxiago). Caritasek eta Fatiamek nabarmendu
|
dute
pertsona horien laurdenak baino gehiagok “osasun egoera kaskarra” dutela: haien erdiek depresio arazoak dituzte; %43k gehiegi edan edo edan dute bizitzako uneren batean, eta ia %50ek alkohola eta kalean egotea lotzen ditu.
|
|
|
Ingurumena ez da giza ekintzetatik, desiretatik eta beharretatik bereiziriko esfera gisa existitzen; eta giza kezketatik aparte, modu isolatuan alegia, defendatzeko egin diren ahaleginek" ingurumen" hitzak berak zirkulu politiko batzuetan halako tolesgabetasun kutsu bat hartzea besterik ez dute eragin. " Garapen" hitza, halaber, oso gauza zedarritu bat adieraztera mugatu da zenbaitetan," nazio pobreek aberatsago izateko egin luketena" edo adieraziz; eta horren eraginez, gaia erabat baztertu
|
dute
pertsona askok, modu automatikoan ia ia, nazioarteko foroetan, ulertzen baitzuten aditu edo espezialisten gaia zela, hots," garapenerako laguntza" arloko kontuez arduratzen direnena.
|
|
|
Espainiako Konstituzioaren 45 artikuluak dioenez ere, guztiek
|
dute
pertsonaren garapenerako ingurumen egokiaz gozatzeko eskubidea, eta ingurumen hori babesteko eginkizuna. Artikuluari eman dioten tokia, berriz, harrigarria da.
|
|
|
Horiei esker, ikasle askok zientzi eta auzitegi lanetan jarri dituzte beren begiak. William Petersen en aurpegi izukaitzak eta begirada hotzak arreta piztu
|
dute
pertsona askorengan. Agent Scul lyk eta bere mantal zuriak beste horrenbeste 90eko hamarkadan.
|
|
2006
|
|
|
Gluten edukia dela medio, honelako orerik ez
|
dute
pertsona zeliakoek kontsumitu behar.
|
|
|
Ildohorretatik, identifikazio irudien edukiak identifikazio pertsonaren sexuak bainogarrantzi handiagoa izango du, adopzio homoparentalaren aldeko ikuspegia indartuz, nolabait identifikazio eredua jartzen delako pentsonengan eta ez beren sexuan.Beste era batera esanda: identifikazio prozesua suertatzeko orduan, adopziohomoparentalaren kontrakoek goraipatzen
|
dute
pertsonaren sexua (ikuspegi biologikoaren arabera, sexu bakoitzari legokiokeelakoan identifikazio bat: adibidez, gizonezkoa da maskulinoa izatea eta emakumezkoa da femeninoa izatea); adopziohomoparentalaren aldekoek, aldiz, garatutako rola ezinbestekotzat hartzen dute.Ideia hau ikuspegi psikosozialari lotuta dago, horren arabera, haurrak garatzenduen rolak identifikazioak baino garrantzi handiagoa izango luke, alegia, identifikazio irudiaren atzean dagoen pertsonaren sexuak ez luke baldintzatukohaurraren garapena, beraz, generoaren rolak garatzen dira gurasoen sexua zein denere.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, LGUTen aplikazio prozesuan zehar pairatzen den sufrimendu psikologikoa azkeneko urte hauetara arte ez da behar bezala aztertu.Zorionez, gero eta lotuago agertzen ari dira Erreprodukzioaren Medikuntza etaPsikologia, helburu berdinari lotuz, pertsonaren nahiak betetzearen eta hauenongizatea ziurtatzearen alde batera lan egiten dutela. Antzutasunaren diagnositikhaurdunaldira bitartean, estres handia bizitzen
|
dute
pertsonek. Emozio asko, positiboak, esperantza, ilusioa, entusiasmoa...
|
|
|
Bakterioak mikrobio patogenoak dira, eta horiek eragiten dituzte EBko elikagai jatorriko infekzio gehienak. Guztiek jatorri bera
|
dute
pertsonei, animalia asintomatikoetatik, elikagaiak transmititzean. Mikroorganismoaren interesa kasuen kopuruaren arabera sailkatzen badugu, beti bezala, Salmonella eta Campyobacter ekin hasi behar dugu, 192.703 eta 183.961 kasurekin, hurrenez hurren.
|
|
|
Garbitzailea ordu berean iristen da egunero, eta, irteerako bost minutuak gorabehera, ordu berean joaten. Ez
|
dute
pertsona ezezagunen bisitarik izan hilabete honetan.
|
|
|
• Behar linguistikoak, EAEko hizkuntza ofizial bat edo biak ez ezagutzetik eratorriak. Gabezia horiek eragina
|
dute
pertsonen arteko harremanetan eta harreman sozialetan nahiz ikaskuntzan.
|
|
2007
|
|
|
Heriotza horietako askok etxean harrapatzen
|
dute
pertsona, gauez, baina kalean ere mordoxka jazotzen dira.
|
|
|
Garuneko goi funtzioak (arreta, kontzentrazioa, pentsamendua, oroimena...) ondorioak jasaten dituztenez, dementzia nozitzeko arriskua zortzi edo bederatzi aldiz handiagoa
|
dute
pertsona hauek.
|
|
|
Zigor askatasun gabetzaileek eta segurtasun neurriek helburu izango
|
dute
pertsona berreztea eta gizarteratzea, eta ezin izango dira lan bortxatuak izan. Norbaiti espetxealdi zigorra ezarri bazaio eta hori betetzen ari bada, kapitulu honetako oinarrizko eskubidetxe legea kontuan hartuta.
|
|
|
Konstituzioan tortura egitea eta gizabidezkoak ez diren edo apalesgarriak diren zigor edo tratuak ezartzea zehazki debekatu da, bizitza eskubideari eta giza duintasunari emandako babesaren ondorio logiko moduan. Hori dela eta, botere publikoek zaindu egin behar
|
dute
pertsona guztiek giza duintasunarekin bat datorren tratua jasotzea, eta modu berezian, pertsona horiek haien mende daudenean, bai modu iragankorrean (atxiloketaren kasuan), bai luzaroagoan (presoak, adingabeak beren kargura, gaixo ospitaleratuak, etab.). Torturaren eta Gizabidezkoak ez diren edo Ankerrak edo Apalesgarriak diren beste Tratu edo Zigor batzuen aurkako Konbentzioak, New Yorken 1984ko... «funtzionario publikoek eurek, edo horien adostasunarekin edo baimenarekin, egindako egintza oro, pertsona bati min edo sufrimendu fisiko edo mentalak nahita egitea badakar, informazioa edo aitorpena lortzeko, edo pertsona hori derrigortzeko edo larderiatzeko baino ez».
|
|
|
Bestalde, EKren 25.2 artikuluan ezarritakoaren arabera, «Zigor askatasun gabetzaileek eta segurtasun neurriek helburu izango
|
dute
pertsona berreztea eta gizarteratzea, eta ezin izango dira lan bortxatuak izan».
|
|
|
Ospitaleetan erabiltzen diren farmako askok pertsonaren immunitate sistema ahultzen dute. Alegia, ahuldu egiten
|
dute
pertsona, eta, ondorioz, pertsona horrek erraztasun handiagoa du infekzioren bat hartzeko. Gainera, antibiotikoek hautaketa eragiten dute.
|
|
|
Washingtongo Unibertsitateko ikertzaileek frogatu
|
dute
pertsona obesoek eta argalek hesteetako flora desberdina dutela, eta hauxe proposatu dute: flora horrek pisuan eragina duela.
|
|
|
Washingtongo Unibertsitateko ikertzaileek frogatu
|
dute
pertsona obesoek eta argalek hesteetako flora desberdina dutela, eta hauxe proposatu dute: flora horrek pisuan eragina duela.
|
|
|
Bilioika bakteriok osatzen dute flora hori, eta mesedegarriak dira elikagaiak txikitzen dituztelako eta bakterio kaltegarriei aurre egiten dietelako. Bada, ikertzaileek ikusi
|
dute
pertsona obesoek eta argalek antzeko mikroorganismoak dituztela (ia denak bi taldetan sartzen dira), baina talde batekoen eta bestekoen proportzioa erabat desberdina dela.
|
|
|
Hor bukatzen al daeuren eragina? Esan dudan bezala, gizarte tradizionaletan kultur jarduerek egitenzuten/
|
dute
pertsona (hor ari da bizirauteko borrokan hainbat talde aborigen) etahemen ere, nonbait, euskaldun etnikoak bizirik dirau (non eta nola, ordea?); naziokultura, berriz, gizabanako nazionalak egiteko erabili zen botere tresna izan zela/ delaesan dut. Baina orain beste logika bat erantsi behar diegu aurrekoei:
|
|
|
Aitzitik, zientziarekiko harremanetan, dimentsio soziomateriala jaso beharradago: zientzia/ gizartea bitasuna gainditzen
|
dute
pertsonen ulerkuntza eta portaerek.Euren bizipenetan artikulatua da ezagutza zientifikoarekiko harremana. Horrenbestez, testuinguru horretan konfiguratzen diren interes, helburu eta negoziazioeneremuan objektibatzen dira pertzepzioak eta, bere kasuan, portaerak.
|
|
|
Aldebatetik, ikasi dute inguratzen dituzten pertsonengandik bereizirik daudelaeta horiengandik desberdintzen dituzten zenbait ezaugarri dituztela. Bestalde, ikasibeharko
|
dute
pertsona horiek ezaugarri bereziak dituztela, haien artean motaaskotako harremanak gertatzen direla, eta harreman horiek zenbait araurenaraberakoak direla. Halaber, ikasi dute pertsonak adinaren, sexuaren etaantzeko irizpideen arabera taldeetako partaide direla eta talde horietan taldekideenjokabidea arautzen duten sinesmenak, ohiturak eta arauak daudela.
|
|
|
Bestalde, ikasibeharko dute pertsona horiek ezaugarri bereziak dituztela, haien artean motaaskotako harremanak gertatzen direla, eta harreman horiek zenbait araurenaraberakoak direla. Halaber, ikasi
|
dute
pertsonak adinaren, sexuaren etaantzeko irizpideen arabera taldeetako partaide direla eta talde horietan taldekideenjokabidea arautzen duten sinesmenak, ohiturak eta arauak daudela. Azkenik, ikasibeharko dute gizartea taldetan, sistematan eta erakundetan antolatzen dela etaerakunde horietan, bizirik irauteko, heziketa jasotzeko eta antzeko helburuaklortzeko, rol eta funtzio ugari betetzen direla.
|
|
|
Hipotesi horren arabera, pertsona batek gizarte mundua kontzeptualizatzeko eta mundu horren inguruan arrazoitzeko moduek zehazten dute errealitate horrekin duen eragin trukea. Gisa berean, esperientziek eta eragin trukeekeragin handia
|
dute
pertsonak gizarte munduaz dituen ikusmoldeetan eta arrazoitzeko eretan (Shantz, 1983).
|
|
|
Hala, nerabeen ustez, adiskidetasunaelkarrenganako konfiantzan, afektuan eta antzekoetan oinarritutako harreman luzeada. Zalantzarik gabe, adiskidetasun harremanek garrantzi handia
|
dute
pertsonentzat, bizi diren artean, eta, ondorioz, zaindu eta bultzatu beharreko harremanakdira.
|
|
|
7 urterekin gutxi gorabehera, hierarkia egituraren ulermena garatzen da; hau da, haurrek ulertzen
|
dute
pertsona batek aginduak eman eta beste batekbetetzen dituela. Hierarkiaren ulermena izugarrizko aurrerapausoa da bai politikaren ezagutzarako bai gizartearen ulermen orokorrerako.
|
|
|
NIren beste alderdi bat usteei dagokie. Anthony Smith eta antzeko soziologoekfrogatu
|
dute
pertsona batzuen aburuz NIren barruan uste inplizitu batzuk daudela, zenbaitetan ideologo nazionalistek esplizitu bihurtzen dituztenak. Uste horienarabera, talde nazionaleko kide guztiek arbaso komunak dituzte, eta, ondorioz, haien artean ahaidetasun harremana dago.
|
|
|
Transmisioaren alde badago ebidentzia enpiriko nahikorik. Zalantzarik gabe, ikas prozesuek eragina
|
dute
pertsonen gizarte jokabidean, jokabide zehatzeninguruan batez ere. Kasu horietan prozesu horiek funtzionatzen dute (oso ongi, gainera), hala nola gurasoen diziplina tekniken aplikazioan eta, oro har, edozeingizarte jokabide gauzatzeko aplikatzen diren zuzenketa tekniketan (presondegietan, puntuko gidabaimenean, eskolan, eta abar).
|
|
|
Elkar margotzen
|
dute
pertsonak eta haren ekintzak.
|
|
|
Jarduera fisikorik eza da herrialdeko heriotza guztien %7aren erantzulea; izan ere, gaixotasun kardiobaskularrak, diabetesa, osteoporosia eta hipertentsioa eragiten ditu, besteak beste, iturri horren arabera, tabakoaren ondoren jarduerarik eza baita patologiak sortzeko faktore garrantzitsuena. Azterlanaren arduradunek adierazi
|
dute
pertsona bat fisikoki aktiboa dela astean gutxienez ordu erdiko hiru saio egiten baditu, hala nola gimnasioa, igerilekua, kiroldegia, edo oinez ibiltzen bada. Ehun espainiarretik 12 bakarrik sar liteke kategoria horretan, 14 urtetik gorako 68.000 pazienteri buruz egindako lanaren arabera.
|
|
|
lagundu egiten du kasurik ez egiten, ez badatoz bat on batekin unea. Ezaugarri horiek konfigurazio bat errazten
|
dute
pertsona bakoitzaren beharretara egokitua. Atsedenaldietan, programak gorputz atalak atseden hartzeko ariketak proposatzen ditu.
|
|
|
Alergologoek ohartarazten
|
dute
pertsona askok errinitis alergikoa eta katarroa nahasten dituztela
|
|
|
Egoera ez da oharkabean pasatu NBEren Nekazaritzarako eta Elikadurarako Erakundearentzat (FAO), herrialdeei suaren aurkako prebentzioan eta prestakuntzan gehiago inbertitzeko eskatzen dielako. “Herrialdeek beren lankidetza hobetu behar dute, beren ezagutzak partekatu eta gero eta arreta handiagoa jarri behar
|
dute
pertsonengan, horiek baitira suteen eragile nagusiak, kontzientziazio eta hezkuntza kanpainen bidez”, dio Peter Holmgrenek, FAOko Baso Baliabideen Garapeneko Zerbitzuko buruak. NBEko agentziaren arabera, urtero, baso suteek 5.130 milioi tona biomasa inguru kontsumitzen dituzte, eta 3.431 milioi tona karbono dioxido (CO2) isurtzen dituzte atmosferara, berotegi efektua eta klima aldaketa eragiten dituzten industrien emisioekin batera.
|
|
|
Nutrizio Komunitarioko Espainiako Elkarteak, Elikadura Osasungarriaren Gida izeneko dokumentu berrian, osasun komunitatearekin batera adostu du 125 g inguru haragi errazio gomendagarri eta osasungarria. Hala ere, 2005eko Kontsumo Paneleko azken datuek, Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak argitaratutakoak, adierazten
|
dute
pertsonako batez besteko haragi errazioa 140 g koa dela, gomendioak baino handiagoa. Beraz, ez da komeni 125 g txerriki edo beste haragi jatea errazio bidez. Eguneroko dieta osoari gantza, kolesterola eta kaloria gehiago ematen dizkio.
|
|
|
Balio terapeutikoa Duela gutxi 14 urtetik gorako 68.055 pazientek egindako azterketa baten arabera, populazioaren %12k bakarrik egiten du ariketa fisikoa modu egokian. Adituek ez
|
dute
pertsona fisikoki aktibotzat hartzen astean gutxienez 30 minutuko jarduera fisiko moderatuko hiru saio egiten ez baditu. Luís Aguilera semFYC Familia eta Komunitate Medikuntzaren Espainiako Elkarteko lehendakariak adierazi duenez, «datu ugarik bermatzen dituzte jarduera fisikoak osasun zentroetatik arreta handiz errezetatu behar dituen onurak».
|
|
|
Estatu mailako mendekotasunaren lege berriak neurgailu berri bat ere ezarriko du. Horren baitan erabakiko
|
dute
pertsona batek zein mailatako mendekotasuna duen. Halaxe dio gizarte langileak:
|
|
2008
|
|
|
Leku gehienetan errespetua irabazteko balio izaten didan armarik onena da. Ni potolo ikusita denek ulertzen
|
dute
pertsona inportantea naizela. Nire barrurako, ordea, lotsa sentitzen dut haiek ez daukatena nik sobera daukadalako.
|
|
|
Nola azaldu? Itxuraz, bai azterketa hartan bai beste batzuetan ere ikertzaileek behatu egin
|
dute
pertsona umoretsuek jarrera" lasai" samarra dutela bizitzaren aurrean. Alegia, nahi dudana edango dut, erre egingo dut, gaixorik banago ez noa medikuarengana… Zertarako neure burua zaindu bizitzak lau egun baditu?
|
|
|
Sozietate kudeaketaren ardura dutenek kontratuak egin badituzte konpainiaren izenean kanpoko pertsonekin aurreko artikuluan ezarritakoa urratuz, erantzukizun solidarioa izango
|
dute
pertsona horiei begira.
|
|
|
pertsona, bere kohortearen, estatus sozioekonomikoaren edo kulturaren ikuspegi estatistikotik begiratuta. Testuinguru askotako eraginek norabide dibergenteetan bultzatzen
|
dute
pertsona bakoitza, eta horren indarra norbanako batetik bestera aldatzen da, adin batetik bestera, egoera batetik bestera, familia batetik bestera, eta, horretaz gainera, pertsona horrek esperientziak eta gene bakarrak ere baditu.
|
|
|
Soziobiologiaren arloko garapenetan ere «aukeratze arrazionalaren teoriak», ekonomistek betidanik onartuak, zalantzan jarri dira. Behin baino gehiagotan arrazionaltasun hutsaren aurka jokatzen
|
dute
pertsonek, modu instintiboan, aukeratze «irrazionalak» sortuz (Wilson, 1998: 306).
|
|
|
Bigarrenik, adostasunaren ikusmoldearen teorikoak daude, beraiek boterea etengabe heda daitekeela uste
|
dute
pertsonen abilezia balitz bezala, botereak gaitasun baten antza hartzen duelarik. Zentzu honetan indibiduo edo talde batek botere gehiago izateak ez du zertan beste baten kalterako izan, ez baitago hasierako botere dotazio mugaturik, eta gizarteak botere gehiago sor baitezake helburu komunak bilatu eta legitimatzen dituen heinean.
|
|
|
Horrenbestez, izena hautatzeko irizpideek bat etorri behar
|
dute
pertsonaren banakotasuna erakundetzearekin: pertsona bat, izen bat.
|
|
|
Horren ondorioz, 40 urterekin, organismoak 30 urterekin baino %5 energia gutxiago gastatzen du, eta 50 urterekin, %10 kaloria gutxiago, eta horrela hurrenez hurren. Hori dela eta, urteak igaro ahala kaloria gutxiago irensten dira, eta hori ez
|
dute
pertsona askok kontuan hartzen, hau esan ohi baitute: «Gizendu egiten nau duela zenbait urte bezala, eta bezala».
|
|
|
Eta aipatu bankari arrakastatsu baten adibidea: " Esaten
|
dute
pertsona bat agurtu egin behar dela, ez gauzak gaizki egiten dituelako, baizik eta saiatzen ez delako. Pertsonak hobetzeko bidean proba, saiakuntza eta saiakuntzak egitera animatzea bezala dela".
|
|
|
" Free lance" diseinatzaileak bezero zorro bat sortu behar du, lan hori erregularizatu behar du diru sarrera nahikoa lortzeko (gailur asko dituelako) eta kobratzeko. Hala, bezero batzuek uste
|
dute
pertsona bakar batek ezin izango duela neurri jakin bateko proiekturik atera. Bistan da pertsona bakar batek ezin duela lehiatu, ez denborari dagokionez, ez zerbitzuaren kalitateari dagokionez, zenbait langilek batez beste web proiektuetan lan egiten duten enpresa batekin.
|
|
|
Langileak egun baliodunetan baino ezin izanen ditu erabili. Hemen eztabaida berriz ere planteatzen da, gero eta maizago gertatzen baitira gaueko txandak, asteburuak, jaiegunak, txandakako lana… Jatetxeek baztertu egin behar al
|
dute
pertsona horien txekea igandean. Nork kontrolatzen du bezeroa benetan lanean ari dela?
|
|
|
Intermón Oxfamek dio Kanbodiak, munduko herrialde meatzatuenetako batek, bost urteko BPGaren baliokidea erabili lukeela lurperatutako meategiak erabat ezabatzeko. Erreserbak suntsitzea 1999az geroztik, 156 herrialdek sinatu
|
dute
Pertsonen aurkako Minak Debekatzeko Ituna, eta horiek guztiak behartuta daude beren erreserbak suntsitzera, hitzarmenak indarra hartu eta hurrengo hamar urteetan. Aurten, armategia kendu luketen 26 herrialdeetatik 16k ez dute lortuko, Pertsonen Kontrako Minak Ezabatzeko Nazioarteko Kanpainaren arabera (ICBL).
|
|
|
“Ekonomiaren atzeraldia antzematen bada, etxebizitzek jabetzan dauden etxebizitza handien eskaera gutxitzera joko lukete”, adierazi zuen Colom ek. Faktore sozial eta demografikoek frogatzen
|
dute
pertsona bakarreko etxeetan etxebizitza gehiago alokatuko direla eta seme alabarik gabeko bikoteek etxe handiak erosiko dituztela. “Epe ertain edo luzera, etxebizitzaren merkatua aldatu egingo da, alokairuko etxebizitzak eta etxebizitza handienak handituz”, esan zuen ikertzaileak.
|
|
|
Espainiako soldatapeko langileek, pentsiodunek eta langile autonomoek 400 euroko kenkaria izanen
|
dute
Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergan (PFEZ), urte horretan. Oraingoz, neurriak ez dio eragingo Euskal Autonomia Erkidegoari eta Nafarroari, non PFEZk bere araudia baitu, eta edukia, hurrenez hurren, foru aldundien eta Foru Gobernuaren araugintzakoa baita.
|
|
|
Gaixo mentalen osasun fisikoa, espezialistek diotenez, eskasa da; hain da handia horri lotutako heriotza tasa. Diagnostikoari, tratamenduari eta jarraipenari dagokienez ere zailtasunak daude, eta egoera horiek okerrera egiten
|
dute
pertsona emakumezkoa bada. Horretaz jabeturik, lehen mailako arretako eta psikiatriako aditu talde handi batek arazo horrek dakartzan erronka nagusiak aztertu ditu.
|
|
|
Neurri horrekin, langile langabeen artean baikortasuna eta espiritu positiboa areagotzen dira, eta horrek enplegu berrirako arrakasta ekarriko du. Oro har, enpresek beti egiten
|
dute
pertsona baikorrak kontratatzearen alde, eta ez planto egiten duen eta jarrera negatiboa, mesfidatia edo tristea duen inor. Ebaluazioa.
|
|
|
Wikietara ere zabal daiteke arrisku hori? “Aplikazio sozial batzuek arriskuan jartzen
|
dute
pertsonen pribatutasuna” Erabat. Aplikazio sozial batzuek arriskuan jartzen dute pertsonen pribatutasuna, hain datu sentikorrak partekatzean.
|
|
|
“Aplikazio sozial batzuek arriskuan jartzen dute pertsonen pribatutasuna” Erabat. Aplikazio sozial batzuek arriskuan jartzen
|
dute
pertsonen pribatutasuna, hain datu sentikorrak partekatzean. Hala ere, ez dut uste wikiak horietako bat direnik, ez baitiote eskatzen erabiltzaileari bere datu pertsonalak emateko.
|
|
|
Bidaltzaileak dio, hil aurretik, pertsona horrek diru kopuru handia utzi zuela berak legezko sarbidea duen kontu batean, eta transferentzia atzerriko banku batera egin nahi duela. Iruzurgileek biktimari esaten diote beste pertsona baten gomendioz harengana jo dezatela, eta uste
|
dute
pertsona hori dela dirua transferitzen lagun diezaiekeen bakarra. Zure laguntzaren eta zuhurtziaren truke, guztizkoaren ehuneko bat emango dizute.
|
|
|
Enpresek hautagaiak bila ditzakete, eta alderantziz. Era berean, enpleguko atariek (Estatukoak) aukera ematen
|
dute
pertsonak oso iragazki erabilgarriak erabiliz eskaintzak aukeratzeko, hala nola, probintzia, jarduera sektorea, eskatutako titulazioa edo gutxi gorabeherako soldata. Eredu bera erabiltzen dute enpresek, eskaintza publikorik egin gabe bila baitezakete, eta langile egokiaren ezaugarriak aukeratu.
|
|
|
Bereziki partaidetza ona eduki zuten gurasolagunen taldeek, guztira 40 aita eta ama biltzen ibili baitziren 8 taldetan banatuta. Informazio gehiago lortzeko telefono zenbakira deitu behar
|
dute
pertsona interesatuek edo bestela sendigetxo [abildua] yahoo.com posta elektronikora jo.
|
|
|
[Jainkoaren pare III.]" Ezetz diogunean ezetz diogu", aldarrikatzen
|
dute
pertsona feministek. Aurreneko hitza da azkeneko hitza.
|
|
2009
|
|
|
Arazo eta mehatxuak ez dira izaten hain muturrekoak (batik bat, estresa eragiten duten egoerek jartzen
|
dute
pertsona ataka horretan).
|
|
|
Autonomia erkidego horretako hiru euskal aldundiek jakinarazi dutenez (Arabakoak, Bizkaikoak eta Gipuzkoakoak), etxebizitzarentzat egiten diren inbertsioei kenkariak ezartzen jarraituko
|
dute
pertsona fisikoen errentaren gaineko zergetan, 2011.
|
|
|
Hegazkin konpainia bateko langileek modu desegokian lagundu
|
dute
pertsona ezindu bat hegazkinera igotzen
|
|
|
Buruko zenbait gaixotasunek eta nahasmendu psikologikok gidatzeko ahalmenik gabe uzten
|
dute
pertsona, batik bat gaitza modu akutuan agertzen zaienean.
|
|
|
Gidari askori iruditzen zaio arriskutsua dela adineko gizon emakumeek auto hartzea, baina zahartzeak, berez, ez du esan nahi gidatzeko gaitasuna galtzea; adituek nabarmentzen
|
dute
pertsona bakoitza modu batean zahartzen dela, eta zahartzen denak berdin berdin errespeta ditzakeela bide segurtasuneko printzipiorik oinarrizkoenak.
|
|
|
Beste lanbide batzuek, berriz, hustu egiten
|
dute
pertsona, ahitu.
|
|
|
Besteekin ditugun harremanek baldintzatzen
|
dute
pertsona ororen ongizatea.
|
|
|
Egia da gure mundu honetan modu artifizialean bultzatzen eta sustatzen dela kontsumoa, eta aisialdia eta bizi eremuak erosketei lotuta daudela, baina hori ez
|
dute
pertsonek egin, hori sistema honen logika da.
|
|
|
Sozietate kudeaketaren ardura dutenek kontratuak egin badituzte konpainiaren izenean kanpoko pertsonekin aurreko artikuluan ezarritakoa urratuz, erantzukizun solidarioa izango
|
dute
pertsona horiei begira.
|
|
|
gozoak dira eta ehundura koipetsua dute. Eta ikerketa askok erakusten
|
dute
pertsonek jaiotzatik dugula ezaugarri horiek dituzten elikagaiekiko zaletasuna.
|
|
|
Zergatik aukeratu du haietako bakoitzak aukeratu duena? Zer faktorek eragiten
|
dute
pertsona bakoitzean janari bat edo beste bat aukeratzeko garaian. Ikertzaile asko dabiltza erantzunaren bila, baina ez da erraza topatzea, faktoreak asko eta askotarikoak baitira, eta denen artean osatzen da puzzlea.
|
|
|
Nahaste hauek ondoeza eragiten
|
dute
pertsonarengan edota narriadura soziala eta18 urte baino lehenagoko hasiera dute.
|
|
|
Bestetik, lan esparruko hainbat faktorek zuzenki eragiten
|
dute
pertsonen osasunean eta hautematen dituzten sintoma fisikoetan. Hainbat faktore soziolaboralek, hala nola laneko isolamendu mailak, egiten den lanaren gaineko kontrol mailareneta exijentziaren arteko orekak, eragin dezakete osasunaren egoera orokorrean.
|
|
|
iraganean, petrolio merkearen garaia baino lehen, premiazko ondasun gehienak hiri gehienetan edo haien inguruetan gertatzen ziren, eta bertako biztanleek bazekiten tokiko baliabideak modu eraginkorrean erabiliz gero hondamendi naturaletatik, ondasun urritasunetik edo gerretatik defendatzeko aukera zutela. Bestalde, bultzatzaileek onartzen
|
dute
pertsona gehienak hirigune handi eta txikietan bizi eta biziko direla, eta, beraz, horietan bilatu behar direla konponbideak. Horregatik, eredu hori herri txikientzat edo herrixkentzat bakarrik dela dirudien arren, zenbait hiri handi, hala nola Bristol britainiarra (400.000 biztanle ditu), Sarearen parte ere badira.
|
|
|
Kirola tolerantzia eta integrazio iturri bat da. Taldean edo bakarka, diziplina desberdinek bat egiten dute eta frogatzen
|
dute
pertsona guztiak, beren jatorria edo egoera edozein dela ere, gizartea aberasten laguntzen duten eskubideen subjektuak direla.
|
|
|
Horretarako, argazki pertsonal berri bat eman behar da, instalazioaren arduradunak grabazioetan agertzen den irudiarekin alderatu ahal izateko. Ondoren, arduradunek idatziz bidaliko
|
dute
pertsona atzeman zen unea eta zer egiten zuen. Herritarrek ere beren edukia bertan behera uzteko eskubidea dute.
|
|
|
Horregatik, aldatu behar duena norbera da, hau da, hain maite duen pertsona horren senitarteko edo lagun" biktimak", beren bizitzen kontrolari berriro ekiteko. Thompsonek eta Klattek azpimarratu
|
dute
pertsona horrekin ezer gertatzen ez den itxurak egiteari utzi behar zaiola, nork bere buruarekin arazo bat duela onartu eta aldaketa egin behar dela. Mugekiko erlazio berria Harreman berri bat ezartzeko, lehenik eta behin, kontuan hartu behar da funtzionatzen ez duena beren eskaera eta nahiei amore ematea dela; izan ere, nahi dutena egiten dute beti, eta egoera aprobetxatuz, ondoez psikologikoa eta senideen eta lagunen higadura handia eragiten ditu.
|
|
|
ikastetxeak, auzo eta kultura elkarteak, merkatariak… Gure asmoa “auzoa egitea” da, eta plaza berri bat eskaintzea; uste dut hori lortzen ari garela, eta behin baino gehiagotan webguneak balio izan du Zentroaren eta Malasañaren egoerari buruzko eztabaidak egiteko. Nola parte hartzen
|
dute
pertsonek. Inkesten, blogen, foroen eta abarren bidez?
|
|
|
Albo ondorioak Gomendatutakoa baino analgesiko gehiago hartzeak edo agindutako denbora luzeagoan hartzeak ondorio kaltegarriak ekar diezazkioke bihotzari, giltzurrunei, nerbio sistemari, gibelari edo mukosa gastrointestinalari. Botika horiek propietateak partekatzen dituzten arren, eraginkortasun eta toxikotasun maila desberdina
|
dute
pertsona bakoitzak. Bi aldagai horiek ere desberdinak dira, ematen diren ordutegiaren arabera, beste botika batzuekin konbinatuta hartuz gero, baita adinaren arabera ere.
|