|
2000
|
|
|
Euskal Herrian ez
|
dugu
horren parekorik izan. Eta izan zitekeen:
|
|
|
Guk, ETB zehazki, EAJren zerbitzura egotea salatzen dugu. Datuekin frogatu
|
dugu
hori. Batetik, EAJren buruzagien agerpena berari dagokiona baino handiago da.
|
|
|
Ordutik euskarara bideratutako diru-laguntzak boskoiztu egin dira, eta hitzarmenei esker ekimen ugari bideratu ahal izatea espero da. Horien artean," Bizkaia" bera
|
dugu
horren emaitza nabarmena.
|
|
|
Lankidetza hori bideratzeko lehenengo urratsak ematen hasita gaude: dagoeneko proiektua landuta daukagu eta inguruko udaletara jo
|
dugu
horren berri emateko euskararen onerako den lehentasun honetan bat etorriko garen esperantzarekin.
|
|
|
Kultur munduan sorkuntza inprobisatuaren lekua oraindik ez da behar bezainbeste errekonozitu, munduan horretaz zer dagoen ere ez da ezagutzen. Sorkuntza inprobisatua kulturbide unibertsal bat izan da, gaur egungo kulturetan ez du beharbada proiekzio handirik, baina ez
|
dugu
horregatik akonplejatuta sentitu behar, agian aukera bat da, arazo bat baino gehiago. Beste gauza bat da kulturbide honi behar dena baino sona gehiago ematea.
|
|
|
Gainera, argi dago haurtzarotik euskaraz eta erdaraz dakitenek, bi hizkuntzok beraien egituraz elkarregandik hain desberdinak izanik, errazago ikasten dutela hirugarren hizkuntza. Ikastoletan aspalditik irakasten duten ingelesa
|
dugu
horren lekuko. Onuragarritasun horren esperientzia, nik neuk, etxetik bertatik ezagutzen dut, semeak hala hezi ditugunez.
|
|
|
Bere anaia gazteagoa, Diego, Burgosen jaioa baitzen eta zenbaitek uste dute han jaioko zela Frantzisko bera ere. Baina ez
|
dugu
horren lekukotasun zehatzik. Aita merkataritzan aritu zen eta Gasteiz eta Burgos izan zituen bizileku.
|
|
|
Beraz, desirafuntsezkoa da edozein harremanetan: psikismoa eta nia eraikitzeko eta subjektuaeta bere ingurunea bereizteko lehen urratsa
|
dugu
hori.
|
|
|
Zer dela eta aipatzen digu hemen hizkuntzaren izaera objektiboa? Euskal esentzialismoaren kritikoek aspaldi egindako salaketa
|
dugu
hori. Hala ere, arrazoi osoarenjabe da Txillardegi:
|
|
|
Zalantzarik gabe hezkuntzaren alorrean ideario liberalaren formulaziorik hoberena
|
dugu
hori, eta hezkuntza sistema nazionalaren eraikuntzaren nolabaiteko proiektua dela esango genuke. Baina Quintana-ren ereduan inplizituki soilik agertzen zen hezkuntza nazionalaren elementua, guztiz esplizituki jaso zuen. Informe, an oinarritutako hezkuntza arautzeko lehenengo dekretu proiektuak119 Hala, honen lehenengo tituluan irakaskuntza publikoaren oinarri orokorrei buruzkoan, hain zuzen Gobernuaren autoritatea nabarmendu zen:
|
|
|
Dagoeneko 1845ko planean agertzen zen sailkapena
|
dugu
hori; bigarren eta hirugarren mailakoak eta hauek ez osorik bigarren irakaskuntzaren oinarrizko ikasketetara mugatzen ziren, Gobernuak probintziako Juntari entzun eta gero besterik erabakitzen ez zuen bitartean (116 art.) 216; aldiz lehenengo mailakoak Madrilgoak, alegia gehiago hurbiltzen ziren unibertsitatera. Antzeman daitekeenez, jokoan zegoen irizpideak eraikitako egituraren eskemari erantzuten zion.
|
|
|
Estatuak oso seriotzat hartu zuen gaia
|
dugu
hori; dagoeneko 1849an, sistema métrico, delakoaren derrigortasuna ezarri zuen eta hiru urteko epea eman zuen gobernuak sistema indarrean jar zedin, erabaki hori betetzen ez zuten zentroak ixteko mehatxuak eginez266 Gainera, Moyano legeaz geroztik, indar handiagoa izango zuten neurriak hartu zituen gobernuak; adibide bat aipatzearren, 1892ko legeak garbi adierazi zuen zein zen Estatuaren helburua267:
|
|
|
—Zuen mutila apala ez balitz, Urbiaingo andere beneragarri hori, ez nituzke orain erranen ditudanak haren aitzinean erranen, baina mutila duzuen bezalakoa duzue, etxegoiendar guztiak bezala ezpal onekoa, eta ez
|
dugu
horretaz zertan kezkatu ez arduratu.
|
|
|
Erabateko itxuraldaketa esan dugu, oker ez bagaude, baina ez dugu orain kolpetik adieraziko zertan zetzan aldaketa bitxia; epeka emango
|
dugu
horren berri, apurka apurka, hitz lasterraren harmoniara egokiturik, ez horrenbeste intrigari eustearren izan ere, kontakizun honetan, intriga ez baitago itxu  raldaketaren zernolakotasunean, beste zerbaitetan baizik, ezpada kontaeraren arnasa bere gradazio egokian ematearren. Beraz, eta on  tzat jo dugun apiril euritsuaren buruan, lehen aldaketa hatz txikietako azazkalena izan zen.
|
|
|
Bada, ez dakigu; ez dakigu benetan sinesten ote zioten, ala gezurti mixerable bat zela pentsatzen zuten. Berdin dio gainera, edo berdin behar du izan, honezkero; ezen, lankideen iritziak ez baitu axaleko garrantzirik ere Brown jaunaren itxuraldaketaren garapenean, eta ez
|
dugu
horretaz puntu honetan gehiago sakonduko. Hala ere, eta iritzi pertsonal bat zilegi bazaigu, adierazi nahi genuke Brown jauna errugabea zela, ez zela inpostore bat, eta, beraz, bere burua defendatzeko gezur errukitsu batzuk asmatu behar izan zituela ezinbestean, ez maltzurkeriaz, eta alde horretatik uste osoa daukagu lankideek gogo onez hartuak izango zituztela gizagaixo haren hitz sinpatikoak, jakina baita gizakiak ez duela egia dena sinesten, sinetsi nahi duena baizik.
|
|
|
Hau guztiau, ordea, gure artean, batez ere 1968 urtetik aurrera hasi zen mamitzen. Beraz, giro hori erabat urrun zegoen Unamunok, bizi zenean, inguruan zuen gizarte egoeratik, eta horregatik oso ondo eduki behar
|
dugu
hori kontuan bilbotarrak euskara alde batera uzteko izan zuen jarrera epaitzeko orduan.
|
|
|
Beste lurralde batzuetan, are agerikoagoak, bi sistemok lurralde batean bizi baitira, albokide eta auzoko. Ameriketan, berbarako, Quebec
|
dugu
horren erakusgarri, hantxe gertatzen baita historia juridikoaren bitasunik erabatekoena (Common Law sistema juridikoa ingeles hizkuntzaz, eta Zuzenbide Zibila frantsesaz).
|
|
|
Iraultza barruan, adin nagusitasuna hogeita bat urte horietan jarri zen. Ez
|
dugu
hori aldatu, aldatzeko arrazoi batzuk tartean izan arren. Mende honetan, makina bat arrazoi dira, gazteria arinago hezitzeko; sarriago jazotzen da haurtzarotik atera eta berehalakoan zahartzea.
|
|
|
Ez gara, alabaina, geure oilolur heterogeneo eta askotarikotik irteten, prentsa abertzaleko eguraldiaren maparen mugen barruan gabiltza beti. Erosoago eta etxekoago sentitzen gara leku batzuetan besteetan baino, ezin
|
dugu
hori ukatu. Min egiten digu erdaren nagusigo larderiatsuak, geure herrian erdara beltzean aritu beharrak, karral karral, baina osorik maite dugu gure eguraldiaren mapa, gure aberria, eta gure aberri osoaz gara, ezertaz arduratzerik dugun neurrian, arduratzen.
|
|
|
" Gari?", esan zuen Belek; Lupori begiratu eta: " guk ez
|
dugu
hori ezagutu". " Urruti al dago?".
|
|
2001
|
|
|
Guk ez
|
dugu
hori horrela ikusten. EAJk hilabeteak pasatu ditu PSOErekin harremanetan akordio bat bilatzeko, eta guk hori salatu dugu.
|
|
|
Dena erretzen dute, eta akabo. Guk uste
|
dugu
hori azkenean ardora iristen dela eta ez dugu inoiz erabiltzen. Bestalde abono organikoak erabiltzen ditugu, zortez inguruan ardi asko baitago.
|
|
|
Adibidez, uste dut garbi adierazten dela bazirela euskaldunak alderdi bietan, eta euskaldunok bata bestearen aurrean egote hori ez dela atzoko kontua. Gure historian dagoen zerbait da, ez
|
dugu
horretaz lotsatu behar.
|
|
|
Gehiago esango dut, EBko zuzendaritzako azkeneko bileran ebazpen bat onetsi dugu alderdi guztiak Legebiltzarreko mahaian egotearen alde. Beti defendatu
|
dugu
hori, eta orain ere ez dugu inor baztertzen. Nahiz Legebiltzarraren araudiaren arabera bost kide bakarrik onartzen diren, alderdi guztiak parlamentuko mahaian ordezkatuak egoteko neurri politikoak har daitezke.
|
|
|
«Xixka» Gipuzkoako ilusionismo elkartea da, eta hor biltzen gara astero. Estatu mailan egingo den hurrengo kongresua Donostian da, eta buru belarri hasi
|
dugu
hori antolatzen.
|
|
|
Erraza litzateke guretzat kanta horien antzeko bi egitea. Ordea, ez
|
dugu
hori egin eta nik uste dut ez dagoela single argirik. Alde horretatik akaso gogorragoa da...
|
|
|
Argi dagoena da, azken hamarkada hauetara so eginez bakarrik, Botere Judizial espainiarra eta frantsesa ez direla euskal hiritarrontzat eta Euskal Herriarentzat ezeren zutabe berme edo garantia, espainiar eta frantses inposaketa antidemokratikoarena ez bada. Euskal hiritarrak Euskal Herriratzen saiatzea ogibidetzat dugunok zehazki, modu dramatikoan ezagutzen
|
dugu
hori.
|
|
|
" Beno, bai, baina ez ahaztu botila ttikiak...". Eguneroko bizitzan denek egiten
|
dugu
hori, neurri batean. Baina bildumazaleak mania gehiagorekin egiten du, obsesio batekin.
|
|
|
Horixe da, hain zuzen ere, almendra, hur, kakahuete, intxaur, datil, gaztaina eta gure baso eta mendietan udazken honetan jasoko diren fruitu sikuez dugun irudi topikoa baina, aldi berean, bete betean asmatzen
|
dugu
hori pentsatuta.
|
|
|
Orain ez, eta profesionalak izan behar
|
dugu
hori betetzen lehenak eta etxekoandrearen ondoan jarri, harekin batera lan egiteko.
|
|
|
Natural Honey, Rexona eta Heno de Pravia laginekin trataturiko galtzarbeetan ez zen hauteman inolako hezetasun murrizketarik, nahiz etiketan hirurek eginkizun hori ere betetzen dutela jakinarazten duten (goian azaldu
|
dugu
hori lortzeko nola diharduten).
|
|
|
Horrekguztiak argi erakusten digu nola ulertu HEOK dokumentua. Baina ondorioetanjardungo
|
dugu
horretaz.
|
|
|
Beraz, Haur besoetakoa irakurtzen dugularik, bikoiztutakofilme amerikar bat ETB1ean ikusten ari garenean bezala jasotzen dugu. Bateanzein bestean argi dago ezin dezaketela pertsonaiek euskaraz jardun errealitatean; baina konbentzioz onartzen
|
dugu
hori. Antzeko zerbait egin zuen, urte batzukberanduago? 1969an?
|
|
|
“Liteekeena da zenbait pertsonek lan egin eta bide horretatik igaro beharra izatea. Lasai egon daitezela, aurrez kudeatuko
|
dugu
hori. Baimenak emango zaizkie”, ohartarazi dute trafiko batzordetik.Kanpotik etorriko direnei, urtero egiten den gomendioa luzatzen dute taldetik, garraio publikoa erabiltzekoa.
|
|
|
Medikuren bat iritsi eta heriotza ziurtatu arte guretzat inor ez baitago hila. Guk ezin
|
dugu
hori esan. Ez dugu jakintza nahikorik heriotza ziur finkatzeko.
|
|
|
ugari xamarra du izan gainera, familia mantentzea gero eta zailago baita. Badakit gauzak zeharo aldatuko direla U. jauna gobernari edo âzein bidetatik dabilen ez dakitâ Aita Santu egiten duten egunean, baina beharbada ez
|
dugu
hori bihar goizean ikusiko.
|
|
|
bat, euskararen unibertsoa zulo beltza da, suge habia; eta bi, iritzi emaile asko anonimoak dira, arriskutan inor ez jartzearren, diote. Sinetsi egin behar ote
|
dugu
hori ere. Nik neuk pertsonalki ezagutzen dut kasu bat, Madrilen idatzitako editorial bat" gorpuzteko" goitik behera asmaturiko erreportajea.
|
|
|
Ez da hori txarrena: ezin
|
dugu
hori erremediatu diskriminazioa sortu gabe, eta hori antidemokratikoa da. Hizkuntz politikak legitimitaterik ez badu, euskararen egoerak ez du erremediorik.
|
|
|
Arrazakeriaren apologia egiten omen da testuliburuetan. Gero ikusiko
|
dugu
hori, baina aurrera dezadan zerbait. Nik dakidala, hori baieztatzeko erabili ohi duten froga bakarra zera da, testuliburu batzuetan Arana Goiriagertzen dela.
|
|
|
Baina apur bat arakatuz, berehala ikusten da hori definizio bat baino gehiago deskripzio orokor bat dela; gizakiaren osagaien edo alderdien ikuskera, besterik gabe. Gizakiagan gorputza eta izpiritua ikusiz esaten
|
dugu
hori. Horrela, adibidez, Kantek, zera idazten duenean:
|
|
2002
|
|
|
" Euskara ez da galduko. Gaurko nahaste zikin (hala eraginkor) hau
|
dugu
horren seinale. Egun gogorrak bainan argiak ere datozkio gure izkerari.
|
|
|
«Zauri horiek sendatu egin behar dira, bestela nerabezarora iristean sor daitekeen cocktail a lehertu eta dena pikutara joan daiteke. Eta gurasook ezin
|
dugu
hori onartu». Besteak beste, haurrari adoptatua dela noiz eta nola esan ere jakin behar du gurasoak.
|
|
|
Elkarrin oraindik ez
|
dugu
horren inguruko hausnarketarik egin. Dena den, aukera politikorako askatasuna eta adierazpen askatasuna oinarrizkoak dira bai demokrazian, bai elkarrizketarako eta baita bake prozesurako ere.
|
|
|
Kontuan hartu behar dugu ez garela egoera normalizatu batean bizi. Ez gaude, alde batetik, zoritxarrez, biolentzia egoera batean bizi garelako, ezin
|
dugu
hori ahaztu. ETAren ekintzek herri honetako bizitza deformatzen dute erabat, hori horrela den bitartean zaila da kontsulta bat egitea.
|
|
|
Autodeterminazioaren eta burujabetasunaren aldeko prozesua soziala izan behar da, ezin da bakarrik politikoa izan, hauteskundeetan eta instituzioetan soil soilik garatzen dena. Ez
|
dugu
horretan sinesten. Gizartean sare sozial bat eratu behar da autodeterminazioaren alde, Quebec-en egin zen bezala.
|
|
|
Horrez gain, komunikabideetan agertutako zenbait adierazle ere badira. Jendeak, oro har, abertzaleen batasuna nahi du, guztiok nahi
|
dugu
hori, baina errealismo politikoak gaur egun, guztion arteko eraikuntza nazionalerako estrategia bat eraikitzea eskatzen du. Ez dago beste biderik.
|
|
|
Honetan atzera egin dugu, baina gerta daiteke koiunturala indar abertzale eta aurrerakoiak argitasun politikoa edukitzeko gai baldin bagara. Hauteskundeetan erakutsi behar
|
dugu
hori, ez da beste biderik.
|
|
|
Aris. Bai, beharreko
|
dugu
horren aztertzea.
|
|
|
Aurrera pausoak dira, baina ez
|
dugu
horrekin konformatu behar.
|
|
|
Arazo berri horietarako irtenbidea politika ekonomikoaren berrorientatze garrantzitsu baten bidez bilatu zen; hori 1959ko Egonkortze Planarekin hasi zen.Ondoko atalean aztertuko
|
dugu
hori.
|
|
|
Bestalde, aurrera eraman diren ekimenak arlo pribatuaren aldetiketorri dira (Elhuyar, UEU, UZEI, etab.). Hori bai, beti ere diru publikoarenlaguntzarekin. Ez
|
dugu
horretaz gain ahaztu behar Osasungoa EuskalduntzekoErakundeak (OEEk) egin dituen ekimenak. Elkarte horrek azken hamar urteotanhonako testuliburuak argitaratu baititu:
|
|
|
arazo handiagoa gertatzen da, gero, lan horiekadostea eta erabilera bultzatzea. Ezinbestekoa
|
dugu
horretarako erakundeenarteko harremana eta lankidetza. Horrekin batera, neurriak hartu eta planakegitea komeni da, betiere kalitatearen bila.
|
|
|
Azterketa kuantitatiboarekin batera, beharrezkoa dugu produkzioaren kalitateabehatzea. Hurrengo atalean ikusiko
|
dugu
hori. Aurrera dezadan, orain dela hamabiurte baino askoz ere hobeto ezagutzen dugula Berrezarkuntza, nahiz eta begi bistakoa izan hutsune garrantzitsuak daudela.
|
|
|
Kulturak gizabanakoaren konportamoldea bideratzeko, arautzeko eta, azken finean, kontrolatzeko duen ahalmen erraldoia, erraz froga daitekeen zerbait da, eta den denek
|
dugu
horren kontzientzia, modu argiagoan edo ilunagoan.
|
|
|
kausaren alde jartzea. Norberaren herriko matxinadetan eta iraultza kasuetan errazago ulertzen
|
dugu
hori. Norberaren herritik urrun dauden herrietako gerretan esku hartzea ulergaitzago egiten zaigu.
|
|
|
Diogun legez, balizko komunikazio unidirekzionalaren kasua aztertzeko balio digun eskema
|
dugu
hori, komunikazio zientzien azterketan klasikoa dena eta gerora etorri diren eskemen oinarri metodologikotzat hartu litzatekeena.
|
|
|
hedabideen soberakin signifikatzailea, adierazlea eta adierazkorra?
|
dugu
hori.
|
|
|
Zer egin, beraz, determinatzaile zehaztuekin? Ez dugu mugatasun lexikala galdu nahi, baina mugagabe ala plural bezala jokatzen duten ere esan nahi
|
dugu
horregatik landu ditugu mugagabea eta mugatu plurala morfotaktikan, mugatasun lexikala duten besteek kasua hartzen baitute zuzenean. Hortaz, erregela bat sortu dugu:
|
|
|
«Gu ez gara nekatzen udalei eta araudi nazionala aplikatzen den Udalerrien eta Probintzien Espainiako Federazioari errepikatzeaz, eta, premisa tekniko horietan oinarrituta, ez dago inolako arazorik», adierazi zuen Zientzia eta Teknologiako bozeramaile batek. «Asko azpimarratzen
|
dugu
horrek ez duela zentzurik», azpimarratu zuen iturri bera, tokiko korporazio batzuek antenekin dituzten zuhurtziei dagokienez. Kontsumitzaileen elkarteek, aldiz, uste dute gaur egungo operadoreak marketing estrategia baten ondorio direla, eta udalek beren eskubideak defendatzen dituztela antenei buruz neurri gehiago hartzeko.
|
|
|
Beno, orduan ez
|
dugu
horretaz hitz egingo, baina utziko didazu irratia jartzen, ez?
|
|
|
Gertakari bakoitza, baita batere garrantzirik gabea dirudiena ere, mundu bat da, eta pieza desberdin asko biltzen dira gertakari deitzen diogun mundu horretan. Guk ezin
|
dugu
hori nola den deskribatu baino, hori da gure ofizioa.
|
|
|
Ez du inork ere galdetzen, hala ere, zein diren horren alde onak eta ez hain onak, arras zeharka ez baldin bada segurik. Zinez pentsatzen
|
dugu
horrek ez duela alde txarrik. Honenbeste liburu argitaratu omen da aurten, gero eta gehiago urtez urte, baina ez gara hor hausnarketa sakonagorik egiten saiatzen.
|
|
|
Eta gure idazleak ere behin eta berriz aipatzen ditudala, benetan sinesten dugu Sarrionandiak, Durangoko azokan eta hiru egunez, bere liburu izoztuaren 6.000 ale saldu ondoren, erostunek liburuaren bereganatzeko hartu duten presa berarekin tarrapataka irakurriko dituztela beren etxeko egongeletan egileak idatzitakoak? Benetan sinesten
|
dugu
hori hola gertatzen dela. Sarrionandia ereduzko idazlea denez, niri gustatuko litzaidake hala izango balitz, ez bailitzateke batere seinale txarra izango, eta euskararekin egiten ditugun negar guztiak betiko zokoratuak izango baikenituzke.
|
|
|
Baina gauzak ez dira konpontzen izanen edo bortz jarriz bakarrik. Zer egiten
|
dugu
horren ondo ondoan hemendik aitzin, gainontzeko biztanleak edo honeri bezalakoak erabiltzen baditugu. Horiek, berriki sartu ez badira behintzat, ez baitira izan inoiz ere hizkera horretakoak.
|
|
|
Nire ustez, garrantzi berezia du EHU bezain handia den eta ikasketen halako aniztasuna duen unibertsitate batean euskaraz ikasi ahal izateak. Izan ere, muga handi baten gainditzearen adierazlea
|
dugu
hori. Euskararen unibertsitaterako sarrera horrek, nonbait, adin nagusitasuna ematen dio euskarari kultur hizkuntza gisa.
|
|
|
Horren adibide argia dira CNRS Frantzian, CSIC Espainian, NERC eta horren parekoak Britainia Handian eta Max Planck Institutua Alemanian. Euskal Herrian ez
|
dugu
horren parekorik, eta horrek berebiziko ondorioak izan ditzake hain garrantzitsua den estrategiazko ikerketaren alorrean. Gainera, Unibertsitateetan egiten den ikerketa jarduera ren osagarria da institutu horietan egiten dena eta, zeharka, horrek ere baldintzatu egingo du Unibertsitateetan egiten den ikerkuntza.
|
|
|
Irakasleen kopurua egokia izatea da kalitatezko irakaskuntzarako ezinbesteko baldintza bat. Ikasle kopurua izugarri igo zen joan den hamarkadaren amaiera arte, eta guztiok ikusi
|
dugu
horrek sorturiko masifikazioaren ondorioaktxarrak izan zirela, batez ere ikasketen osagai praktikoei dagokienez. Orain, berriz, joera aldatu da eta ikasleen kopurua beherantz doa.
|
|
|
Arriskuak ere badaude, noski, gauza guztietan bezala, baina euskarazko unibertsitatearen aldean eskaintzen zaizkigunalte rnatibak ere arriskuz josiak daude. Esperientziak erakusten digu elebitasunaren ereduak (euskara erdararen baten aldamenean/ menpean jartzea) porrot egin duela, eta prentsa
|
dugu
horren adibiderik argiena: elebidunak izateko bokazioz jaio ziren komunikabideetan, erdarakbe re nagusitasuna indartu du eta euskara apaingarri edo kontzientzia lasaigarri soila izatera mugatu da.
|
|
|
Dagoen unibertsitate sistematik, unibertsitate estataletatik bereziki, bideratutako euskal unibertsitatea, bigarrena. Jakina, UPV EHU hartuko
|
dugu
horretarako erreferentzia nagusi gisa.
|
|
|
Saudiar dirudun hori halako boluntario askorekin harremanetan jarri zen eta" alQaeda" deritzon erakundea sortzea lortu zuen. Nazioarteko erakunde terrorista bat
|
dugu
hori: iraultza islamikoa bultzatzen du eta Estatu Batuak derrigortu nahi ditu beren indarrak Saudi Arabiatik ateratzera eta Israeli ere babesa kentzera.
|
|
2003
|
|
|
Estatuak ezezkoa emango balu ere, guk gure bidean jarraitu genuke. Baina behin herriaren hautu librea era nabarmenean adierazita, herri demokratiko guztietara joan
|
dugu
horren berri ematera eta babesa eskatzera, edota horrekin batera desobedientzi modu propioak landu ditugu. Edo gure bitartekoez baliatuz, zergen inguruan pauso batzuk eman ditugu, kupoaren inguruan berdin, Estatuarenak diren hemengo eraikuntzekin zerbait egin dugu.
|
|
|
Beste atala ingeniari gazteak prestatzea da, mundu honetan praktikak eginez. Mondragon Unibertsitatearekin elkarlanean egiten
|
dugu
hori. Oso ezberdina da auto fabrika batean lan egitea (modu mekanizatua da oso, oso epe luzera), edo lehiako taldean jardutea.
|
|
|
Bost miloi funtzionario logika baten barnean ari dira, Parisko aginduen araberako funtzio publikoa aplikatzen ari dira berrehun urte luzeko praktikari jarraikiz. Irakaskuntzan
|
dugu
horren adibide nabarmena. Oro har, oraindik ere armadako diziplina dago Frantzian.
|
|
|
Ez
|
dugu
hori guk bakarrik eskatzen. Jabetu behar dugu estatu eraso batean aurrean gaudela eta horrek estatu defentsak, estatu estrategiak eskatzen dituela.
|
|
|
Nolanahi ere, ez
|
dugu
horren zain egon behar amenazoaz kontziente izan eta martxan hasteko.
|
|
|
geroz eta bloke ekonomiko politiko handiagoak ari dira eratzen munduan: Afrikako eta Europar Batasunak, APEC edo Asiako merkatu batua eta arestian aipatu dugun ALCA dira adibideak.Ezin uka, hala ere, bloke horiek sendotu edo zabaltzeko oztoporik izango ez denik.Europar Batasunaren eraketa prozesu katramilatsua
|
dugu
horren adibide: ErresumaBatuak, Suediak eta Danimarkak diru batasunetik at geratzea erabaki zuten etaIrlandan ezetza gailendu zen Nizako hitzarmenari buruz eginiko lehen erreferendumean.
|
|
|
Uholdeak, oso handiak izanda ere, naturan berez den prozesu hidrologikoadira. Baina dudarik ez da, lehen esan moduan, azken urteotan gero eta prozesu antropikoago bihurtu direla, klima aldaketaren ondorio izan edota lurraren erabilpentxarraren ondorio izan; segituan jorratuko
|
dugu
hori. Baina horra pasatu aurretik, lehentxoago aipatu ikerlarion beste gauza bat nahi nuke hona ekarri.
|
|
|
EHUrekin izandako elkarrizketek arrakastarik ez izateak eztabaida bizia sortu zuen UEUren barruan. Argia astekaria izan
|
dugu
horren lekuko, eta Iruñean bertan asko hitz egin zen UEUren etorkizunari buruz; ordurako irail urrian egin beharreko eztabaidan oinarri izateko asmotan hiru puntu zehaztu ziren. Lehenengo puntuak UEUren helburuak zituen hausnarketa gai, bigarrenak helburu horiek lortzeko bideak eta hirugarrenak UEUren kokapena eta egitura.
|
|
|
Baieztapen horrek garbi erakusten digu, agiriak agiri, UEUren barruan iritzi ezberdinak zeudela erakundearen funtzioari eta etorkizunari zegokienez. Erakundearen historian, protagonista desberdinekin, behin eta berriz errepikatu den kontua izan
|
dugu
hori. Bigarren puntuak zerikusi zuzena zuen barrutiaren aldeko kanpainarekin.
|
|
|
Euskal ikasketei zegokienez, frankismoaren gurarien artean, hasiera hasieratik, euskal nortasuna desegiteko borondate irmoa zegoen. Euskara desagerrarazteko asmoa
|
dugu
horren lekuko; eta euskararen kontrako neurriak, eguneroko bizitzan eragin handia edukitzeaz gain, are nabarmenagoak ziren administrazioan, kultura idatzian eta irakaskuntzaren munduan. Dena den, hasierako urterik beltzenak pasa tu ondoren, bide desberdinak erabiliz, beti ere maila apalean, eta agintarien umorearen menpe, euskararen aldeko mezuak zabaldu ziren.
|
|
|
Bizitzaren une jakin batzuetan konturatu ohi gara gure erabakiak etorkizuna baldintzatuko duela, bizitza hartara edo honetara eramango duela. Ezinegona sumatzen
|
dugu
horretaz jabetzen garenean, batez ere berdintsu erakartzen gaituzten bi aukerak inkonpatibleak direnean.
|
|
|
–Denok behar
|
dugu
hori.
|
|
|
Ikasturtea laster bukatuko da, eta oraindik ez dakit zer moduz ari zaren moldatzen ikastetxe berrian, baina, egia esan, kontu horiek bigarren mailakoak dira une honetan. Beste batean hitz egingo
|
dugu
horretaz. Niri dagokidanez, nahiko ongi.
|
|
|
Udara albistetan oparoa ez dela izaten esaten dutenentzat, aurtengoan argi ikusi
|
dugu
hori ez dela derrigorrez beti horrela izaten. Lau diputazio Euskal Herria ren hegoaldean, eta lauretan agintari kultural berriak.
|
|
|
Guztiz premiazkoa du euskalgintzak gizartean legitimazioa errekuperatzea. Guri ez digu balio demagogiaz aritzeak, ez
|
dugu
horretarako behar litzatekeen moduko bozgorailurik. Razionaltasunak izan behar du gure tresna.
|
|
|
Erabakigarria da. Nahitaezkoa
|
dugu
hori jakitea. Zati denak aldi berean bota ote zituzten zuloan behera, ala une eta egun ezberdinetan.
|
|
|
Ikusiko
|
dugu
hori, erantzun eta musu bat pausatu dio bekokian Lupek mahaitik jaiki ahala. Ikusiko dugu hori.
|
|
|
Ikusiko dugu hori, erantzun eta musu bat pausatu dio bekokian Lupek mahaitik jaiki ahala. Ikusiko
|
dugu
hori. Nola gordetzen dituzu hainbeste euli.
|
|
|
Ezin dut sinetsi, izan zen Damiani burura etorri zitzaion guztia, ezin dut sinetsi merkeago denik etengabe garraiatzen ibiltzea, leku batean gordeta edukitzea baino. Bada, bai, ihardetsi zion Véroniquek, geuk ere egiten
|
dugu
hori askotan, deskargatzen eta kargatzen ibili ordez, gidariak ibiltzen ditugu hemendik hara etengabean. Prezioen arabera erabakitzen dugu helmuga.
|
|
|
–Beraz, batzuk ondo bizi garela, e? –esan zuen, aitatu nion paperen harira esan zuen– Kasinoan ikusiko
|
dugu
hori egia denentz. Apaijoa oraintxe berton botatzen ez badugu, ez dakit nik zer jango dugun, ba.
|
|
|
–Haren emazteari eta alabei –zioen gutunak azkenean– ez diegu oraindino abisatu eta uste dugu zu zeu zinatekeela lehenengo berriak emateko egokiena. Damu handiz (zuekin) bat egiten
|
dugu
horren dolore handian.
|
|
2004
|
|
|
T. PERURENA. Abrahamek esan du txirrindularitzan beti kontrolak egiteko disposizio ona egon dela eta ez
|
dugu
hori ikusi beste kiroletan, beti kirolariak kontrolaren aurka egon dira. Ez dut esango zein diren kirol horiek, baina denek badakite.
|
|
|
Gure eraginagatik izan dela uste dugu. Ikusiko
|
dugu
horrek zer ekartzen duen. Azkeneko txanda aldaketan grebalariek esan zuten orain arte ez zela justizia administrazioa euskalduntzeko hitzik inon entzuten, baina urte hauetan hori aldatu dela.
|
|
|
Euskara arkaikoa aztertu duzu. Zer ulertu behar
|
dugu
horrekin?
|
|
|
Hori da kontua. Gaia trinkotu nahiak dakarren kaltea
|
dugu
hori. Eta ez dakit hori zuzentzeko modurik dagoen ere, bestelako azterketen berri emanez edo gaiari beste era batera helduz.
|
|
|
Europa ez da sortzen ari euskaldunak zoriontsuago izan gaitezen. Guk lortu behar
|
dugu
hori ere gerta dadin. Gure kemenak eta lortzen ditugun lagunek baldintzatuko dute gure tokia Europan.
|
|
|
Munduaren beste aldean, berotze globalaren ondorioz itsasoak gora egin duela eta, Pazifikoko zenbait irla dagoeneko laguntza eske ari da. Kiribati herrialde txikia
|
dugu
horren adibide. Lanean gogor dihardute, atoloi gainean eratutako lur eremua itsasoak irentsi ez dezan.
|
|
|
Europarrok diru aldaketa masibo bat zer den probatu berria dugu, egin ziren kanpaina guztiak eta gero oraindik euroarekin lasai mugitzera ez baikara iritsi. Baina ez
|
dugu
horregatik ikusi, Afrikako albiste honi garrantzi handiegirik eman diotenik gure komunikabide nagusietan. Batzuk Vilaweb egunkari digital katalana irakurrita enteratu gara.
|
|
|
Badira noski beste bide batzuk euskararekiko engaiamendua baimentzen dituztenak. Joan den aste honetan aukera paregabea ukan
|
dugu
horren agerrarazteko. Izan ere, lehen aldikoz, bakoitzaren lan ildoa begiratuz, egitura bakoitzean egoeraren begirada sakona egin eta gero, emaitza beretara iritsi dira, alegia Ipar Euskal Herrian eramana izan den lan zama guziaren gainetik, izugarrizko inbertsio ekonomiko eta pertsonalen gainetik, gure hizkuntzaren egoera larria da eta bere geroa arrisku latzetan.
|
|
|
Ezin dugu onartu gure lurrean frantsesa ofiziala izatea gure hizkuntzari espazio izpirik ezagutzen ez zaiolarik, inongo babesik ez duela edozein nahikari zapaltzaileren aitzinean. Asko gara, denek
|
dugu
horretan parte hartzeko aukera bat, nahikoa dela errateko.
|