|
2000
|
|
|
Barraren gibelaldean Antonio dugu, beti bezain Musu triste. Eskalatzaileari galdegin diot zerbitzariak hor gelditu behar ote
|
duen
emakumea eta biok zerean ari bitartean, eta hark, besapeko karpeta zabaldu eta han irakurri ondoan, baietz erantzun dit, zerbitzaria ez ezik bera ere hortxe egonen dela. Orduan nirekin heldu den emaztekia eranzten hasi da, baita biluzgorri gelditu ere irri arra batean.
|
|
2001
|
|
|
Ez daukat datu objektiborik, nire inpresioa da. ' Bizkaitarra' n aipatzen
|
duen
emakumea ez du geroztik zuzenki aipatzen, baina zeharka edo, baietz uste dut. Esaterako,' Nire aitaren etxea' poeman aipatzen dituen aberastasunak (Gabrielek ez zuen halakorik, jakina), emakume horrenak izan zitezkeen.
|
|
|
Metodo horren aldeko apustua egiten
|
duen
emakumeak ez du zertan larriturik: esne horiek amarena bezain osoak ez izanik ere, elikagai ona dira, berez.
|
|
|
Jendea erakarri egiten du estralurtarrekin harremana izan
|
duen
emakumearen istorioak edo Ama Birjina ikusi eta gainera perlesia sendatuta geratu denaren kasuak, gertaera horiek sinesgarri izan ez arren.
|
|
|
Zentzu horretan, gizonezkoak eta emakumezkoak nahiko parean gaudela uste dut. Hortik aurrera, merkatuan sartzea lortzen
|
duen
emakumeak baditu hainbat erraztasun, besterik ezbada ere, emakume idazleen kuota, mantentzea oso ondo geratzen delako.
|
|
|
Bularra ematen
|
duen
emakumea ondo hidratatzearen garrantzia...
|
|
|
Gainera, haurdunaldiaren aurretik gabeziaren bat
|
duen
emakumea nekez desagertuko da haurdun geratu ondoren. Litekeena da arazoa larriagotzea, eta horrek ikasturtea eta haurdunaldiaren emaitza galtzea ekar dezake.
|
|
|
Hiriburukoa ematen
|
duen
emakume bat egongo da bi umerekin, poltsak eta paketeak lurrean. Kitxua bat ere egongo da brontzezkoa ematen duela, artez landatua eta begiak
|
|
2002
|
|
|
Gainontzeko pertsonaiek euren bizitzako pasarte ezberdinak erakutsiko dizkigute, giza sentimenduen puzzle bat osatuz. Etxe zuloan porno bideoak etengabe ikusten dituen etxekoandrea, lanik topatzen ez duen neskatila eta gizonekin ezer jakin nahi ez baina hauekin maitemintzea ekidin ezin
|
duen
emakumea dira protagonistetako batzuk. Salamancatik Euskal Herrira etorkizun bila etorri den gazteak ere Txomin Artolaren" Goizeko euri artean, guardasolarik gabe, eskuak sakeletan pena bat bihotzean..." kantatzen du, amak" badaezpada ere" euskara irakatsi izanak bizitzan gehiegi lagunduko ez diola konturatzen hasia den bitartean.
|
|
|
Ignacio abokatu famatua da eta tortura salaketapean dauden guardia zibil batzuen defentsa egiten ari da. Bigarren planoan, Ignaciok igorritako polizia nobela transkribatzen da, zeinean ama batek hilketa basatiak egiten dituen, bere semearekin hitz egiten
|
duen
emakume oro akabatuz.
|
|
|
Bakardadera eraman duen iragan batetik askatzeko erabakia hartu
|
duen
emakumea dugu Irene. Harreman afektiboetan ere, Andonirekikoetan, esaterako, berataz ahaztu direla iruditzen zaio, bere irrika eta ilusioez ahaztu direla.
|
|
|
Beste estereotipo batzuk ere ikusten dira, hala nola, emakumeak gizonarekiko duen mendekotasun ekonomikoa; ia esklusibitatea etxeko lanetan; etxekoandrearen lana debaluatzea eta garrantzi txikiagoko lanak egitea. Azterketa egin den argitalpenetan, publizitateak moda eta gorputzak kezkatzen
|
duen
emakume bat aipatzen du. Hala adierazten dute aztertutako iragarkien %18k.
|
|
|
Hori dela eta, amaren ladieta egokitu egin behar da, haien eta jaioberriaren beharrak ahalik eta hobekien betetzeko, bien osasunerako arriskurik gabe. Esnea jariatzeak bularra ematen
|
duen
emakumearen mantenugai eskaria handitzen duen prozesua eragiten du; izan ere, zenbait hilabetez, ohiko irenstearen bidez lortzen dituen elikagaiak elikagai hori ekoizteko erabiltzen dira. Gainera, kontuan hartu behar da mantenugaien eskaera ez dela homogeneoa eta aldatu egiten dela edoskitzaroan.
|
|
|
Gorputz aldaketak bularra ematen
|
duen
emakumean
|
|
|
Dermopigmentazioa Martinek ohartarazi du ez dela ahaztu behar, adibidez, dermopigmentazioaren kasuan, batez ere ezpainen ertzean, bekainen lerroetan edo mastektomizatutako bular aureolan tatuaje txikiak egiteko erabiltzen baita, erdiko dermisera sartzen diren pigmentu eta orratzak erabiltzen direla. “Ez dut uste estetizista ikastaroa egin
|
duen
emakume batek hori egin dezakeenik edo egin behar duenik”, esan zuen. Horregatik, Hezkuntza Ministerioak Lanbide Heziketako ikasleen programan dermopigmentazioa sartu izana deitoratu zuen.
|
|
|
Palaciosek behin eta berriz esan zuen teknika molekular hori «ez dela diagnostiko edo prebentzio teknika bat, tumorearen gainean lan egiten du, diagnostikatutako tumore baten gainean». Atzo Donostian egin zen Espainiako Senologia eta Titietako Patologiaren XXI. Kongresu Nazionalean azaldu zuenez, oncochipak «tratamenduaren indibidualizazioa hobetzea ekarriko luke, bularreko minbizia
|
duen
emakume bakoitzari bere kasurako tratamendurik onuragarriena ematen jakitea». Ildo horretatik, esan zuen tumoreak modu «estandarrean» tratatzen direla orain, dagoen armategi terapeutikotik abiatuta, eta, epe luzera, tratamendu osoa eraginkorra izan den ala ez jakiten da.
|
|
2003
|
|
|
izan ere, maitasun kontuetan ia ia etsita zegoela ezagututako bere bihotzeko emakumeari eta elkarrekin izan zuten alabari gertatuko zaien ondoeza ez baita nolanahikoa! Baina haiek hiesaren atzaparretan daudela jakin aurretik ere, adoretsu egin behar izan du bizitzan borroka, hainbeste maite
|
duen
emakumeari drogen zulotik ateratzen laguntzeko. Emakume hori, maitasunaren eta bizimodu alternatibo baten atzetik abiatu zen gaztetan Alpujarretara.
|
|
|
Gaiak, berriz, oso ugariak dira: egilea apur bat izutzen
|
duen
emakumearen gorakada, lehengo eta oraingo bikoteen arteko harremanak, urtean zeharreko ospakizunak...
|
|
|
Ruth Lilly, poesia idazten
|
duen
emakume bat. «Poetry», munduan den poesia aldizkaririk garrantzitsuena.
|
|
|
Azterketa horien arabera, ez da beharrezkoa espermatozoideak zero izatea kontrazepzio eraginkorra lortzeko. Adituek diotenez, zentimetro kubiko bakoitzeko hiru milioi espermatozoide baino gutxiago, gizon bat pilula behar bezala hartzen
|
duen
emakume bat bezain lasai egon daiteke. Kontrazepzioa lortzeko testosterona erabili zen.
|
|
|
Diagnostiko kanpainek “haztagarriak ez diren tumoreak, txikiak, lokalizatzeko aukera ematen dute”. Zornozak esan zuenez, bularreko minbizia sendaezina omen da, hau da, “laster edo geroago, bularreko minbizia
|
duen
emakume oro hilko omen da”. Esan zuen haiek sendaketaz hitz egiten dutela hura izan eta 20 urte igaro ondoren.
|
|
|
Zergatik saihestu behar da lehen haustura? ”. Galdera horri erantzunez, José Manuel Quesada SEIOMMko lehendakariak erantzun dio aldaka haustura
|
duen
emakumea %22tik %30era hil dela lehen hilabeteetan, eta %30 ezin izango dela independenteki bizi. Horregatik, espezialistak prebentzio sekundarioa azpimarratzen du, hau da, lehen haustura gertatzen denean berehalako tratamendua.
|
|
|
Jendeak egina zuen gertatuari buruzko bere irudia. Ez zuten onartuko bere senarra hil
|
duen
emakume bat izan zitekeenik hainbat miresten zuten idazlea. Gauzak ondo zeuden zeuden horretan:
|
|
|
Gure literaturaren itsaso barean dezenteko olatuak harrotu zituen nobela bat jarri zuen kalean Igarlea izenarekin. Protagonistak, igarle bezala kontsulta pasatzen
|
duen
emakume batek, urte berriari buruzko galdeketa bati erantzunez, hiruzpalau euskal idazle handienen etorkizuneko nobelak zein izango diren iragartzen du literatura aldizkari batean, ez xehetasunekin, ez idazteko modua zehaztuz, ez datak izendatuz, baina bai gaia, trama eta pertsonaia nagusienak zein izango diren aipatuz. Irakurle gehienek broma moduan irakurri zituzten iragarpenok, azti eta igarleen esanak irakurtzen diren eran, lagunartean txisteak eginez.
|
|
|
Bigarren testua sinpleagoa zen eta literaturak memoriaren ordezko gisa betetzen duen zereginaz ari zen. Kontakizuneko protagonista, bi eguneko bizarra daraman gizasemea, ezagutzen ez duen hotel bateko gela batean esnatzen da, ezagutzen ez
|
duen
emakume baten ondoan, eta honen musuek, honen gorputzak eta maitasun hitzek, modu lanbrotsu batez, aurreko emakume batzuenak gogoratzen badizkiote ere, ez du inoren izenik, inoren aurpegirik finkatzerik lortzen. Ondoan duen emakumeak ez du argibide gehiagorik, bezperan bere begiz ikusitakoa baizik:
|
|
|
Kontakizuneko protagonista, bi eguneko bizarra daraman gizasemea, ezagutzen ez duen hotel bateko gela batean esnatzen da, ezagutzen ez duen emakume baten ondoan, eta honen musuek, honen gorputzak eta maitasun hitzek, modu lanbrotsu batez, aurreko emakume batzuenak gogoratzen badizkiote ere, ez du inoren izenik, inoren aurpegirik finkatzerik lortzen. Ondoan
|
duen
emakumeak ez du argibide gehiagorik, bezperan bere begiz ikusitakoa baizik: traje dotorez jantzita baina pare bat eguneko bizarrarekin, eskuan maletatxo beltza zeramala agertu omen zen itxura horrekin inor gutxik zapaltzen zuen kalean barrena eta emakumeak agurtu zuen arren, ez omen zion erantzun.
|
|
|
Urteak egin ditiat abagunearen zain, nire gaitasuna frogatuko zuen hilketa baten atezuan, eta hara! Burua galdurik
|
duen
emakume batek bere senarra hiltzen dik herritarren bistan eta gorpuari beila egiten geratzen duk, pistola eskuetan. Eta atxilotzen dutelarik, bere maitale koitaduaren izena errepikatzen dik behin eta berriz.
|
|
|
Bakarrik bizi garenok, emakumeekin tarteka baizik oheratzen ez garenok, azterketa batean parte hartzen dugun sentipena izan ohi dugu. Badakigu, musu baten epela ezpainetan eta maindireen artean izerdi lurrin gozoa utziz alde egin
|
duen
emakumeak ebaluaketa bat egingo duela bidean eta, etxera bezain pronto, leihoaren argitan eseri eta bere egunerokoan, kontaduria sentimentala eramateko duen liburuan, zure nota idatziko duela: " eskuekin trebea da, ahoarekin ez hainbeste, barruan sutsu baina laburregi", esate baterako, edo, nik al dakit," beti dago prest, ganoraz hasten da baina atseden luzeak behar izaten ditu", eta ondoren zoko gorderen batean ezkutatuko duela.
|
|
|
Edo gizon bat. Gizonezkoen eztarri lodia
|
duen
emakume ile luzea zen. Karmina guztiz desorekatua bere ezpain finen gainean.
|
|
|
Izan ere, sexu bakoitzak bere lekuan egon behar du, bestearengandik ahalik eta bananduena. Ez dago, horregatik, gizonen artean ibili eta, are, gizonaren planta hartu nahi
|
duen
emakumea baino gauza deitoragarriagorik. Adierazpen esanguratsuak dira honakoak:
|
|
|
Haurdun geratzean, ume osasuntsua izan nahi
|
duen
emakumeak kontu handiz zaindu behar du bere gorputza, eta are gehiago bere arima. San Ramon Nonatori meza batzuk atera behar dizkio eta limosna eta karitate ekintzak egin behar ditu.
|
|
|
San Ramon Nonatori meza batzuk atera behar dizkio eta limosna eta karitate ekintzak egin behar ditu. Nahi gabe geratu bada haurdun, ordea, zein aukera ditu umea mantendu ezin
|
duen
emakumeak, edo jaiotza horrekin ohorea galtzen duenak. XVIII. mende bukaera aldera, haur hiltze kasuak gero eta arraroagoak dira (auzi paperetan ikus daitekeenez), eta haur abandonatu edo kaxako umeen praktika, aldiz, instituzionalizatzen hasten den unetik, gero eta erabiliagoa.
|
|
|
Berriro abiatzeko, gorantz, beherantz, jakin gabe norantz. Inoren etxean nola jokatu, non ezkutatu asmatu ezinik utzi
|
duen
emakumeari begiratu ere ez dio egiten gizonak. Haren asaldurari baliorik batere emateke.
|
|
|
Eskertu egin du Lupek, azkenean, euren biez kanpoko gai berri bat agertu izana. Atean aurkitu
|
duen
emakumeaz hitz egin beharrik eza.
|
|
|
Hilda nago, Lupe. Zeharo hilda, eta hildakoak ez dira izaten aukera egokia bizirik nahi
|
duen
emakumearentzat. Eta hitz beldurgarria esan du:
|
|
2004
|
|
|
Gaien artean, inkomunikazio arazoak daude: ...rdadean bizi den emakume edadetuaren maitemina, guraso kaskarin baten ezustekoa semeak andregaia aurkezten dionean, hamabi urteko mutiko baten itxaropenen deuseztapena, batak besteari gauzak garbi esatera ez ausartzeagatik senar emazte batzuren arteko desengainua, gauero lanera doan eta egunez lo egiten duen senarrak bere emaztearekiko daukan kezka, senarra beste emakume batekin bere ohean aurkitu
|
duen
emakumearen erabakia, munduko emakumerik zoriontsuena izateko gazte batek egin behar duena, bakardadeak beste bakardade baten bila eramaten duen gizasemearena, senarrak utzi ondoren lagun baten babesa bilatzen duenaren desilusioa...
|
|
|
" Emakume hau ama izan daitekeenez...". Lan esparruan sartu nahi
|
duen
emakumeak ezin badu ama izan, eta aukeratu beharrean aurkitzen bada, agian ama izateari uko egingo dio. Eta hori ez da emakumeen arazoa, gizaki guztien arazoa da.
|
|
|
Ez, ba, senarragandik aldendu eta arrakasta izaten
|
duen
emakumearena.
|
|
|
I.atinez cullrix zaintzen
|
duen
emakumea da, baita emakume cgoiliarra, emakumebiztanle edo bt/. ilaguna cre. Eta cultor gizon nekazari cdota laboraria da, baserritarra kasik, batik bat cultor agrorton adicrazpcncan.
|
|
|
Ginekologiako kontsultara joan eta haurdunaldia berresten
|
duen
emakumearen elikadura berrikustea funtsezkoa da; izan ere, ginekologiako edozein kontsultaren protokoloaren parte da. Dieta handitutako behar berrietara egokitzea da helburua, fetuaren garapena eta hazkuntza arriskuan ez jartzeko.
|
|
|
Hala ere, Espainiako biztanleen egungo elikadura ohiturek adierazten dute heldu gazteen (20 eta 4 urte bitartekoak) dieta orekatuaren irizpideetatik nahiko urrun dagoela. Horregatik, dieta edozein dela ere, haurdun dagoen edo haurdun geratzeko asmoa
|
duen
emakumeak azterketa dietetikoa egin behar du, haurdunaldi osoan oreka elikagarria lortzeko. Begetarianoa izatea eta haurdun egotea ez dira bateraezinak.1997 urtean, Amerikako Dietetika Elkarteak (ADA) txosten bat zabaldu zuen, elikadura mota horren aurrean zuen jarrera azaltzeko.
|
|
|
Baina, gainera, agertzen diren emakumeak “hipersexualizatuak” dira, eta gizonak “hipermaskulinizatuak”, dio txostenak. Gizonezkoen rola Gizonezkoen rola bere gain hartzen
|
duen
emakume pertsonaia berri baten sarrera gero eta handiagoa ere hautematen da. Ezaugarri horiek guztiak bideojokoen publizitatean ere islatzen dira, emakumezkoak erakargarri gisa erabiltzen baititu, protagonista izan ez arren.
|
|
|
Lehenengo unean, emagalduak ezagutuko zuelakoan beldurtu egin da, baina orain, ezagutu ez duela ohartzean, bere jarrera guztiz aldatu da. Aurrean, Gonzaloren alboan eserita
|
duen
emakumeak, semea eta honekin batera Arregi familia osoa engainatu nahi duela sentitu du, eta aurpegia gorrituta, ausardiaz, emakumeari begiratu eta ia ezpainak mugitu gabe esan dio:
|
|
|
Kopeta tximurtuta eta bekainak gorantz dituela bota dio gizonak galdera sorta eskuin aldean
|
duen
emakumeari. Eta ez dio begietara begiratu.
|
|
|
Besterik ez du entzuten, bere arnasestua izan ezik. Alboan
|
duen
emakumeari begiratu nahi, baina ez da ausartu. Nahikoa izan du haren esku zuriak ikustearekin.
|
|
2005
|
|
|
Sozialki erdian dagoen hizkuntza da, ezin da esan «refinatu»en, «pijo»en hizkuntza espainola ez denik. Klase ertaineko katalanarentzat pijoa espainola da, baina era berean espainola eskailera garbitzen
|
duen
emakumearen hizkuntza da. Oso zaila da sinplifikatzea Katalunian gertatzen dena.
|
|
|
Edoskitzaroan: umea edoskitzen
|
duen
emakumeak behar adina likido hartu behar du (2 litro eguneko), esnea ekoizteko baliatzen duenaren galera orekatzeko.
|
|
|
Horrela, udalek Alardeekin zerikusirik ez dutela zabaldu nahiko dute. ..., Alardeetanparte hartzen duten konpainiek euren egoera legala egoera legal interesatu berriramoldatuko dute, hau da, Ikuskizun Publikoen Legeak eskatzen dituen xedapenetara, eta izaera juridikorik gabeko giza taldeak izatetik izaera juridikoa duten elkartepribatuak izatera pasako dira, beraien barne funtzionamendurako estatutu berriakonartuz, zeinetan besteak beste konpainia barnean parte hartzen
|
duen
emakume bakarra kantinera dela erregulatu duten, eta elkarteak Euskal Autonomia Erkidegoanelkarteentzat sortutako erregistroan inskribatuko dituzte.
|
|
|
izenburupean 2000ko uztailaren 5ean idatzitakoa: «Interesgarria litzateke lan bateanikertzea zergatik noizbait horren matriarkatu indartsua izana ohoreko duen herribatek horren beldur eta mespretxu handia erakusten
|
duen
emakumeen aurrean(...). Gogoan ere hartu litzateke zer neurritaraino izan daitezkeen gizaseme batzuksegurtasun eskas, prozesio batean emakume bat ondoan edukitzea mehatxutzathartzen badute» edo Javier Mina k 2000ko irailaren 8an izenpetutakoa: «BetikoAlardearen aldekoak, kantineraz gaineko beste emakumeak onartzera behartukolituzketen kanpo presioek eraginik eduki ez dezaten pribatu bilakaturik, berrienaketa modernoenak lirateke, hau da, tradiziotik urrunen genituzkeenak», «Alardemisto integrala sustatzen ari diren gizon eta emakume batzuk tolerantziaz oraingohonetan eskatzen ari direnaz baizik ez dakiten alderdietatik heldu dira; bestelakotoleranteak daude, ordea, beste aldean, oraingo honetan tolerante izaten asmatzenez dutenak eta besteak oro har, beste aldeko emakume eta gizon batzuek alde honetakoei eskaini ohi dieten irain(?) berbera itzulirik, espainoltzat jotzen dituztenak».
|
|
|
Saiakera eten egingo da enbrioia garatu baino lehen, baina ondo ateratzen bada, azken helburua bi emakumeren DNA izango duen haur baten jaiotza izango da: nukleoarena informazio gehienaren arduraduna lehenengo obulua ematen
|
duen
emakumearena izango da. Baina haurrak bere DNAren zati txiki bat izango du, bigarren obulua mitokondrio osasuntsuekin ematen duena.
|
|
|
–Tira –erantzun du pantailetariko bat zaintzen
|
duen
emakume batek–, bihotza martxan dugu eta makina honek ez du arazorik izango horrela eusteko.
|
|
|
Beste hamaika bai iristeko. Horrelako ahots gozoa
|
duen
emakumea ikusi nahi luke. Inguruan, dena dela, neska polit oso gutxi.
|
|
|
Herri hartan sekula klaserik handiena eduki
|
duen
emakumeak irribarre bat eskaini zidan eta, ezer gehitu gabe, taberna utzi zuen.
|
|
|
–galdetu zidan niregana hurbildu ondoren, eta ezin izan nituen begiak bere betazpi sakonetatik aldendu. Hirurogei urte inguru izango zituen eta, mehea izate horrek dotore itxura ematen zion arren, aurpegiak asko sufritu
|
duen
emakumea erakusten zuen.
|
|
2006
|
|
|
Etxe baten salmentan parte hartzen duten guztien adierazpenak eta barne gogoetak islatu ditu Josu Penades bermeotarrak Etxea n, bere aurreneko eleberrian. Saltzaileen aldetik, etxearen jabea dago, ordura arte bere habia izandako lekua uzteko batere gogorik ez
|
duen
emakumea, beti Afrika aldean dabilkion senar antropologoarekin duen harremana hausteko gogoak azaltzen; eta etxe hori lehenbailehen eskuz aldatzea lortuz gero izango dituen irabaziekin Greziara oporretan joatea besterik nahiko ez lukeen saltzailea. Balizko erosleen aldetik, berriz, bere seme eskizofrenikoari baretasuna eskainiko dion txoko baten bila ari den ama, bere buruari etengabe galdetzen diona gaixotasun horrekin jaiotako semearen susmo txarrak uxatzeko beraien bizitzatik aldendu zen senarrak noiz izango ote duen haiengana itzultzerik; eta pertsonaia nagusia, Asier, egun horretan bertan bere buruaz beste egiteko asmoa duen gazte bestenaz erabat isila.
|
|
|
Adaburua makurtua du, haizeak astintzen
|
duen
emakume adatsaren pare; eta beti begiratzen dio hego mendebaldeari. Arubatarrek diotenez, uhartean galduz gero, divi zuhaitz bat bilatu, eta haren adaburuak adierazten duen norabideari jarraitu behar diozu.
|
|
|
Aitatasuna finkatzeko gurasoak ezkonduta dauden ala ez ikusi behar da, etaezberdin jokatzen da haurra izaten
|
duen
emakumearekin eta aitarekin. Amatasunaerditzearen bidez zehazten da; hortaz, ama nor den legez zehazteko nahikoa damedikuaren partea jaioberria inskribatzea eskatzen duenaren adierazpe narekin batetortzea.
|
|
|
Hainbeste urtetan ihesi ibili ondoren zahartuta egon duela pentsatu du. Ba ote
|
duen
emakumeren bat alboan. Ba ote duen berak oraindik lekuren bat haren bihotzean.
|
|
|
Eta bitartean Nereak berari begiratu dio. Kostatu egin zaio argazkiko neska gazte hura orain aurrean
|
duen
emakumea dela sinestea. Bata hosto berdea da, argazkikoa.
|
|
|
Aurrean
|
duen
emakumeak hegan egin dezakeela nekez sinistuko luke inork sofan dagoen bezala lo ikusita, baina nahiko da haren begien distira ikustea sinesteko. Dolores hegan egiteko gai dela eta baita edozein bazter urre kolorezko hautsez betetzeko ere.
|
|
|
–Zer moduz zaude? –galdetu dio Nereak, kezkatuta, aurrean
|
duen
emakumeak beste bat ematen duelako. ren urrezko hautsak falta zaizkio.
|
|
|
Aurrean
|
duen
emakumeak hitz egin dezan desiratu duen lehen aldia dela konturatu da Nerea. Erne ditu belarriak.
|
|
|
Errazena, jakina, erotuta nagoela esatea litzateke; gaztaroko episodio ziztrin horrek ez duela zerikusirik nire bizitza zitalaren gorabeherekin, baina hala da. Lehengoan sorgin batek konfirmatu zidan, etorkizuna eta iragana esku ahurraren lerroetan irakurtzen
|
duen
emakume horietako batek: Madame Marguerite.
|
|
|
Burutik gaixo esan nahi dut!, atera zitzaion haserrea barru barrutik. Ikusi duzu nola tratatu
|
duen
emakume besamotz errukarri hori. Zure lagun horrek ez daki jendea normal tratatzen, erdeinua, ez du besterik barruan.
|
|
|
Badakit oso kontu bitxia dela mutil nerabe bat guztiz liluratzea apenas ezagutzen
|
duen
emakume erkin adineko batekin (frau Gerda gaztetasunetik bezain urrun zegoen ederra edo itxura atseginekoa izatetik; eta ordu arte ikusitakoaren arabera, are urrunago zegoen aberatsa izatetik); hala ere, nuke egun hartan sentitu nuena adierazi lilura edo xarma bezalako hitzak erabili gabe. Harrezkero, ezagutu ditut pertsona batzuk psikoanalisia baliatzen zutenak niri ulertezina egiten zitzaidan hainbat jokabide esplikatzeko.
|
|
|
Mariasun Landaren poetika eta ondorioz pertsonaiak 28 idazlanetan zehar aldatuz joan dira, garaian garaira egokituz. Halere, bada zerbait urte horien joanean aldatu ez dena eta artikulu honek bere azken helburuan frogatuko duena, hau da, Mariasun umeentzako literatura euskaraz idazten
|
duen
emakumea dugula. Emakumea esan dugu, izan ere, Landak Parisetik Filosofiako lizentziaturaz gain irakurketa feminista ugari ekarri zituen, bere konpromisoa indartu zutenak:
|
|
|
Protagonistaren estatusaren inguruan, esan behar dugu egun erdia lanean ematen duela; banandua dela eta seme bat duela; gertatzen diren inguruko gaiekin arduratuta bizi dela: Egineko editoriala irakurtzen du, adibide bat ematearren; kotxea du eta bere irudia zaintzen
|
duen
emakumea dugu.
|
|
|
Lehen emakumea, Juan Mari Irigoienen Poliedroaren hostoak (Erein, 1982) nobelako Martzelina. Zergatik Panpoxeko ama aztertu ostean, zaila da pareko indarra
|
duen
emakume protagonistarik topatzea, baina aurrera egin aurretik gurea egin behar dugu Demetrio Estebanez Calderon ek (1998) egiten duen nobelen sailkapena. Ekintza nobelak, pertsonaia nobelak eta espazio nobelak aipatzen ditu Estebanezek W.
|
|
|
Kartzelatik geltokira, geltokitik autobusera eta gero nora? Leku heterotopikoak (Foucault) ditugu denak ere, leku hertsiak, etxerik dagoeneko ez
|
duen
emakumearentzat, Euskal Herrira itzultzea atzerrira itzultzea delako. Maitasunik ez dago, kartzelatik atera eta hamar ordura gizon batekin oheratu eta puta bezala tratatu eta bortxatu nahi izan du.
|
|
|
– Merkatalontzi horretatik uretara egin
|
duen
emakume horren gorpua?
|
|
|
Negargura daukat, benetan, negargura itzela... Begira patuak noraino ekarri
|
duen
emakume hori.
|
|
2007
|
|
|
Bada, nor maite duen inork hauxe irakurtzen balego, jakin dezala alboan
|
duen
emakume hori edo burusoil hori, bere printze edo printzesa urdina dela, bizitza osoan maite edo zaindu egingo duena.
|
|
|
Baina gauzak ez dira hain errazak. Zer gertatuko litzateke hilekoa izan
|
duen
emakume bati molekula hori emango bagenio. Arazoak izango lituzke, hilekoa izan ondoren beharrezkoa baitu zain berriak sortzea.
|
|
|
Malenkonia kutsu bat du testuak, eta, lerro artean, maitasun galdu bat berreskuratzeko intentzio moduko bat sumatzen zaio. Koadrilako garai zaharrak oroitarazi nahi dizkio aspaldi ikusi ez
|
duen
emakume horri: gogoratzen, galdetzen dio, halakoren txabolan sartuta nolako barreak egiten genituen?
|
|
|
Ederki zihoan, ba, dena. Uste nuen zu ere niri begira hasia zinela, baina ez dakit non neuzkan emakume zentzu argi horiek, nire amak esaten
|
duen
emakume sen zorrotz hori.
|
|
|
Sexua ezaugarri biologiko bat da, emeak eta arrak bereiztea ahalbidetzenduena. Generoa, aldiz, sexu bakoitzari dagozkion ezaugarri psikosozialei dagokie; hau da, adierazten du zer esan nahi
|
duen
emakume edo gizon izateak psikologikoki. Generoa gizarte eraikuntza dinamiko bat da, eta aldatzen da kulturaren, talde etnikoaren, gizarte klasearen eta pertsonek talde horietan duten kokapenarenarabera (Martinez, 1999).
|
|
|
Haurdunaldian, komeni da laktosarekiko intolerantzia
|
duen
emakumeak jaki gomendatuak ezagutzea, zenbait mantenugaitan behar adina ez elikatzeak eragindako nahasteak saihesteko. Bereziki, haurdunaldian kaltzioaren kontsumoa zaindu behar da, kaltzioaren urritasuna saihesteko eta mineral horretan aberatsak diren elikagaiekin dieta egiteko.
|
|
|
“Erregistro horrek gardentasuna emango lioke prozesuari. Jakingo genuke nork ematen duen eta zenbat aldiz egiten
|
duen
emakume batek, eta diru bila dabiltzan emaile profesionalak saihestuko genituzke”. Lagundutako ugalketa arautzen duen legeak, duela urtebete onartutakoak, erregistro hori sortzea aurreikusten du, beste bi gehiagorekin batera, esperma ematea eta kliniken emaitza tasak kontrolatzeko.
|
|
|
Era berean, komeni da gantz asegabeetan aberatsenak direnei lehentasuna ematea, hala nola oliba olioari, hazi olioei (ekilorea, artoa edo soja) eta fruitu lehorrei, arrisku kardiobaskularra murrizteko duten eginkizunagatik eta amaren esnearen osaeran duten eraginagatik. Jakina da esnearen koipe kantitatea eta mota maite
|
duen
emakumeak irentsitako gantz kantitatearen eta motaren isla zehatza dela. Proteina ugari Proteinak dituzten elikagaiak dira esnekiak, arrautzak, soja, haragia, arraina eta elikagai horien eratorriak.
|
|
|
Haurdunaldiko konplikazioak areagotu egin diren arren, eta datu horien arabera, emakume transplantatuen arrisku tasa %15 eta %20 bitartekoa da, pronostikoa nabarmen hobetu da. «Nolanahi ere, transplante bat jaso
|
duen
emakume baten haurdunaldia arriskugarritzat jo behar da beti», dio Ernesto Fabierak, Zaragozako Lorenzo Blesa Ospitale Kliniko Unibertsitarioko Obstetrizia eta Ginekologia Zerbitzuko buruak. Trasplantatutako emakumeetan, batez ere gibelean edo giltzurrunean, haurdunaldia ondo burutzeko aukerak %90 ingurukoak dira.
|
|
|
–Ez dirudi, ez, babes handia behar
|
duen
emakumea zarenik.
|
|
|
Mirenek kolirioz freskatu ditu begiak ispilu aurrean. Zaila da jakiten zer ikusten duen bere begietara begiratzen
|
duen
emakume batek. Arnasa hartu eta gerrikoa koxka bat gehiago estutu du.
|
|
2008
|
|
|
Protagonistak identitatea lapurtzen dio bagoian bidaide
|
duen
emakumeari," izaerak ez dira finkoak" esanez. Bidaiatzean bestelakotu egiten al gara?
|
|
|
Lan egiten
|
duen
emakume orok, bai bere kontura ari bada edo bai besteren kontura, eskubidea du haurra eduki eta amatasun baimena hartzeko, atseden hartu eta haurra zaindu ahal izateko.
|
|
|
Izu ikarak hartuta zegoen, begiak zeruraino zabalik, bekatuaren itzalak edo ikuspen ezin itsusiago batenak inguratua balego bezala. Gero, jaiki, gerritik gora biluzi, diziplina eskuan hartu, eta bizkarra zigortzeari ekin zion, inguratzen zutèn itzalen hesien bestaldera egiteko ez zuen beste modurik aurkitu, antza?, gero eta sutsuago, espresioa oinazezkoa zuen arren, bazuten haren begiek (ilbetea zen eta argi errainuek leihoko kristal biluzia zeharkatzen zuten) halako distira berezi bat, bere betebeharra behar bezala bete
|
duen
emakumearen atseginak eragindakoa izan zitekeena eta bere oinaze benetako hari zentzua ematen ziona, beharbada?, burua burutik ihesi joan eta erori egin zen arte. Lurrean zetzan bitartean, kaperako kanpaitxoak matutietarako deia jo zuen, egun hasi berriaren lehen orduan.
|
|
|
–A, bai; ba, itxura aipatu duzunez gero, ni orain piura honekin tren barruan ikusita, eta zelan sartu naizen kontuan edukita, istorioren bat asmatuko zenuke nire inguruan, seguru? , jarraitu du Aitorrek, aurrean
|
duen
emakume lasai eta atseginak zertxobait adoreturik.
|
|
|
Aitor bertan lotu da, geldi geldi, hain era bitxian ezagutu berri
|
duen
emakumea zelan abiatzen, urruntzen eta azkenean aienatzen den begira. Eta arratsalde horretan gertatu zaion guzti guztia gogoratzen eta birgogoratzen jardun du, emakume begibeltzaren, Maiteren hitz eta keinu guztien ezkutuko esanahia arakatzen, hausnartzen, eta bai dastatzen ere.
|
|
|
Haren ondoan konprenituak sentitzen dira, baina norbaitek maite duela esaten badio, izutu eta desagertu egiten da. Izan da, ondorioz, bere gizatasuna zalantzan jarri
|
duen
emakumerik ere. Baina boladak ditu.
|
|
|
Jota eta berari begira. Munduan gehien maite
|
duen
emakumeari, alegia.
|
|
|
KANDIDO. Zuen artean gauzak konpontzea nahi nuke. Germanek behar
|
duen
emakumea zarela uste dut.
|
|
|
LEO. Burua galdu
|
duen
emakume baten inbidia nik. Mesedez.
|
|
|
Bere paperean kontinentearen iraganean eta etorkizunean. Maendeleo Wanawake ia 60 urteko esperientzia
|
duen
emakume erakundea da. 1952an sortu zen, eta Kenyako emakumeen egoera ekonomiko eta soziala hobetzen laguntzen du.
|
|
|
eMule programaren bidez edo “puntutik punturako” (P2P) fitxategiak trukatzeko beste programa batzuen bidez zirkulatzen duten datuak publiko bihurtzen dira Interneteko erabiltzaileentzat, eta ez daude babestuta ez intimitaterako eskubideak ez komunikazioen sekretua izateko eskubideak; beraz, Poliziak datuok eskuratu ditzake aldez aurretik epailearen baimenik gabe, Auzitegi Gorenaren (TS) epai batek ezartzen duenez. Epai horrek Guardia Zibilaren Polizia Judizialeko Delitu Telematikoak Interneten taldearen erregistro informatikoak abalatzen ditu, eta Tarragonako Audientziaren epai bat baliogabetzen du, Pinedako (Tarragona) eMulea erabiltzen
|
duen
emakume bati haur pornografia hedatzeko errazte delitu bat kendu baitzion. “P2P programa (gure kasuan, eMule) erabiltzen duenak onartzen du datu asko publiko bihurtzen direla Interneteko erabiltzaileentzat.
|
|
|
Urte horietan, osasuna mantentzera eta gaixotasunak prebenitzera bideratu behar da dieta. Menopausiak ugalkortasun aldiaren amaiera markatzen
|
duen
emakumeak ez bezala, gizonak ugalkortasunak bere horretan dirau, nahiz eta adina izan. 60 urtetik aurrera, testosterona maila nabarmen jaitsi da odolean.
|
|
|
Bere pausoak aditzera emateko takoiak janzten dituen horietako bat. Beldurrik bako irribarredun eta izen xarmanta
|
duen
emakume bat. Nerea izan zitekeen, edo Estibaliz.
|
|
|
Modak moda eta garaiak garai, beti izan da gizonez janztea erabaki
|
duen
emakumerik. 20ko hamarkadako «urte eroak» baino askoz lehenagotik.
|
|
|
emakume guztiak daude Abortuaren aurka. «Bizitzaren alde» daudela esaten duten guztiei ez zaie inoiz halakorik bururatu, ziur, baina ez dago abortatu nahi
|
duen
emakumerik. Abortuaren eztabaidan ez daude batzuk Abortuaren aurka eta beste batzuk alde.
|
|
|
Donostia saria ofizialki jaso baino ordu batzuk lehenago, kazetarien aurrean, aktore puska agertu zen, zinema barruraino bizi
|
duen
emakumea. Dotore, atsegin eta bizi.
|
|
|
Gainera, ziur nago laster emakume hautagiak edo errektoreak izango direla», adierazi zuen. Orain ere bera da, oraingoz, hautagaitza aurkeztu
|
duen
emakume bakarra. Ekonomiari lotuta egon da haren ibilbidea.
|
|
|
Eta beste bidaia bat giza emozioetan barrena: hilzorian dagoen agure baten eta bere azken egunetan zaintzen
|
duen
emakume gaztearen eskutik. Biak erretzaile porrokatuak.
|