|
2000
|
|
|
Mende berriaren atarian gaudela eta, forma demokratiko honi eduki pragmatikoa jarri behar diogu
|
daukagun
hiritargo berri honekin: hau izango da datorren mendearen erronka.
|
|
|
Gauden tokian egonda eta
|
daukagun
historia edukita, ahalegin handia egiten da eta proportzio horietan gauzak ez daude gaizki. Proportziorik ez duena produzitzen diren liburuen harrera da.
|
|
|
Mundu honetan alferrik daudenak nortasun agiri eta mugak dira. Karnetean askotan ez dakigu abizena ere autentikoa
|
daukagun
... Zenbat ote gabiltza faltsifikatuta!
|
|
|
Euskal Herri osorako politikagintza indartuz joan den neurrian, Euskal Autonomia Erkidegorakoa ahuldu egin da. Baina Lizarra Garaziko itunetiksortu den politikagintza hori gehienbat egitasmoen mailan burutzen den neurrian, gauzapenen mailan burutzen direnak oraindik ere
|
daukagun
egituraketa juridiko politikoari lotuta daude, eta hori islatzen da, besteak beste, ekonomiari buruzkoalbisteetan. Gai honen inguruan agertzen diren albiste asko erakunde administratiboekhartutako erabakiekin edota datuak bildu eta emateko erabiltzen diren estatistika sistemekin dute zerikusia.
|
|
|
Mapak Munduari buruz
|
daukagun
kontzeptzio abstraktua eta ideala gidatzen du.Mundua bere osotasunean ikusterik eta ezagutzerik ez dugunez, zerbaitek irudikatubehar dizkigu bizi garen lur eta itsaso eremuak, non garen eta zein leku betetzendugun jakin dezagun; erakusle hori, normalean, mapa da, kartografia.
|
|
|
Adibidez, bioetikako batzorde famatuetan, nondiziplina diferentetako jakintsuek zientziari buruzko hausnarketak burutueta gizarteratzen dituzten. Beraien funtzio nagusia, zientzian daukagunezagutza mailaren eta horrekiko
|
daukagun
legeriaren arteko desorekakzuzentzean datza5.
|
|
|
Enpresa multinazionalen interesetan egindako munduko baliabideen ustiakuntzak baliabide energetikoenagorpenaren arazoa ekarri digu (gaurko abiaduran jarraituz gero, 50 eta 200 urtebitartean gure baliabide energetikoak agortu egingo dira). ...in, gaur egunakumulatutako arazoak edo ingurugiroaren desorekak (ozono geruzaren zuloa, klimaren aldaketa, uraren kutsadura, oihan tropikalen suntsipena, euri azidoa, hondakin toxikoak, berotegi efektua, erosioa, arazo nuklearrak eta abar), guztion biziraupenerako baldintza materiala den gure ekosistema kili kolo dagoela adierazten digu.Era berean, hazkunde ekonomikoaren mugak erakutsiz, gaur egun
|
daukagun
garapen ereduari buruzko ikerketa eta eztabaida soziala ezinbesteko bihurtzen da.
|
|
|
Ez dagokit niri Euskaltzaindiarekiko aferaz mintzatzea (nahiz eta horren inguruandenok
|
daukagun
geure iritzia), ezta bere aportazio politikoaz, linguistikoaz edo literarioaz. Nik baino gaitasun handiagoa dutenek egingo dute lan hori, lan eskerga, Txillarren produkzio zabala ikusita.
|
|
|
espainolek egindako historia eta espainolen menpe dauden instituzioaknagusitu dira. Eta gure kasuan
|
daukagun
arriskua soziolinguistikak politika ebakuatzeada. Isuri soziolinguistikoak berehala egiten du bat instituzioekin, arazo handirik gabe.Eta soziolinguistikatik egiten den, politika guztia?
|
|
|
Testuen etiketazioa: testutik atera dezakegun esaldiaren intonazioaren ezaugarri multzoak dira etiketa horiek, ez
|
daukagun
informazio gehigarria erabili barik.
|
|
|
Kontua da, hizkuntz jabekuntzari buruzkoazterketa guztietan ez dela ahoskeraren jabekuntza bera aztertzen, gramatikaedo hiztegiaren garapena baizik. Horregatik, datuak, esku artean
|
daukagun
honetarako, beranduegi biltzen dituzte lehen hitz edo protohitzak grabatzen dituztenek ere. Garbi dago, noski, bizitzaren lehen urteko, birmoldaketa?
|
|
|
Baina, mugimendua benetan historikoa izan dadin, nahitaezkoa da errealitatean zulatzeren batgertatzea, aldaketaren bat: beharrezkoa da orain aurrean daukaguna ezezta dezan: baldin etorkizunerako lehergailuak aukeratzen baditugu,
|
daukagun
bakearen aurkaegiten dugu aukera. Geroko gudua hobetsiz gero, bakea iragan bilakatzen zaigu.
|
|
|
galdetzen diogu geure buruari). Urduri edo artega jartzen garenean, arnasketa diafragmatikoa ondo egitea kostatu egiten zaigu; orduan bular kaiolaz egiten den arnasketa da erabiltzen duguna, eta konturatu gabe lepoak eta bularreko giharreak jasotzen ditugu, arnasa egiteko
|
daukagun
ahalmen osoa martxan ipintzen ez dugularik.
|
|
|
Horrela, Estatuak Estatu nazioarenak ez diren beste kultura ezberdinen konpetitibitate politikoa indargabetzen du, edota desagerrarazten saiatuko da44 Besteak beste, hezkuntza sistemaren kontrola da jokoan
|
daukagun
elementu garrantzitsuenetariko bat. Nahitaez, gai honek kulturaren maila politikora garamatza:
|
|
|
Lehenengoak inmigrazioaren emaitzak dira, gizarte polietnikoak sortuz; talde nazionalak, beste alde batetik, estatu baten barnean elkarren ondoan edota elkarrekin nahastuta bizi diren kultura ezberdinetatik jaiotzen dira. Kontuan izanik hurbilen
|
daukagun
errealitatea, gure arreta talde nazionaletan kontzentratuko da idazki honetan.
|
|
|
Garai batean ideiak eta gertaerak idazteko soporte berri eta iraultzailea papiroa izan bazen ere, gaur egun teknologia berriak ditugu egunero eskuartean. Ordenagailu baten aurrean eserita, Alexandriako liburutegiak zituen 700.000 liburukiak kopuruz txiki geratu dira, etxetik lasai eta edozein orduan kontsultagarri
|
daukagun
informazio bolumena zein den ikusirik.
|
|
|
MENDIZABAL, Mikel; KAZABON, Antton Ahozkotasuna eta hizkuntza. 75 zk. (1993), 117 Zeruratu al izateko elizaren
|
daukagun
bearra. 1 zk. (1956), 16 Objeto ta kizun. 2 zk. (1956), 155 Euskerazko" Aita Gurea" dala ta... 2 zk. (1956), 158 Euskal gramatika llabur. 2 zk. (1956), 168 Euskalerriko antzin kultur ondarrak (Joxemigel Barandiaran Jaunaren konferentzi bat). 3 zk. (1957), 89 Jakintitzak. 3 zk. (1957), 171" Argi bide txikia". 3 zk. (1957), 176 Euskarazko Aita gurea dala ta, geiago. 4 zk. (1957), 72 Arantzazun Iakinlarien billera. 4 zk. (1957), 85 Eliza, Jainko indar gure aultasunean. 5 zk. (1957), 33 Lourdes’ko Mari Biltzarra. 5 zk. (1957), 68 Lekuona zaharrari erantzuna. 5 zk. (1957), 89 Nini...
|
|
|
Kristaudiaren pekatua (Nota laburrak). 30 zk. (1968), 44 Zeruratu al izateko elizaren
|
daukagun
bearra. 1 zk. (1956), 16 Eliza, Jainko indar gure aultasunean. 5 zk. (1957), 33 Eliza, Jainko indar gure aultasunean (Jarraipena). 6 zk. (1958), 27 Eleizaren agerrera dotriña. 7 zk. (1958), 6
|
|
|
Bazterreko eserlekuetan multzotuta begiratzen diegu guk zortziok, berriketan. Areto futbolean jokatzeko ez ezik beste ariketa batzuetarako ere badira instalazioak kiroldegian, baina soberan daude guretzat, honela elkartzeko aukera
|
daukagun
bitartean behintzat.
|
|
|
Gironako plaza hartan Antxonek txapel gorriei begiratzen zien moduan begiratzen digute kaletik etortzen diren irakasle, monitore, hezitzaile eta gainerakoek: buztanik eta adarrik ba ote
|
daukagun
frogatu nahian, antza.
|
|
2001
|
|
|
Behi eroak, atzerritarren aurkako legea, Tireless, ETAren terrorismoa eta hemen
|
daukagun
arazo politikoa, funtzionarioei zor zaien milaka milioiko zorra, inflazio tasa eta ekonomiaren beherakada, paterak eta bertan datozen eguneroko hildakoak... hauek dira, beste gehiagoren artean, Aznarren eskubiko gobernuak dauzkan konpondu gabeko arazoak gaur egun. Okerrena zera da ordea: bitartean gu euskaldunok hementxe gabiltzala elkar ezin ikusiaz eta ezer tajuzkorik egin edota asmatu gabe eta horixe da, hain zuzen, Madrileko gobernuak daukan babesa, hots, euskaldunon inkonpetentzia.
|
|
|
Honekin lotuta dagoen beste faktore bat
|
daukagun
auzi politikoa da. Hogei urte daramatzagu borroka politiko demokratiko baten inguruan baina eduki sozialik gabekoa da, eta horrek badu zeresana eta zer egina.
|
|
|
Ez daude gure parean ere, baina islamiar denak ez dira talibanak. Guk
|
daukagun
irudia eta hango emakumeen errealitatea ez da bera, betitik izan dira ezberdinak eta orain tokatu zaien egoeragatik are gehiago.
|
|
|
Enkarni Genua Espinosak burututako" Ostiralero afaria" antzerkiak irabazi du aurten Donostia Hiriko Kutxa Literatur lehiaketak antzerti lanei eskainitako saria. Gure herrian elkarrizketarako dugun beharraz eta hura izateko
|
daukagun
zailtasunaz dihardu. Ezadostasun politikoengatik haserretuta dauden bi anaia dira antzezlaneko protagonista nagusiak:
|
|
|
«Fitxa hauek guztiek monumentuei buruzko informazioa gordetzeko balio dute, gero, profesionalen edota afizionatuen artean banatzeko, Nafarroako kasuan bezala edo Aranzadi Zientzia Elkartearekiko
|
daukagun
elkarlana kasu. Hala ere, aitortu behar dugu gaur egun darabilkigun asmoa datu base hau interneten jartzea dela, mundu osoarentzat eskuragarri uzteko.
|
|
|
Hona oreka emozionalaren gakoa: zer garen (eta
|
daukagun
) eta zer izan (eta eduki) nahi dugun jakin eta hori guztia lasaitasunez eta umore onez hartzeak ematen duen oreka.
|
|
|
Legearen arabera jokatuz, batzuetan pentsatzen dugu etxean
|
daukagun
animalia ezin hobeto dagoela bere etxe berrian.
|
|
|
Galde dezagun aukeren artean
|
daukagun
ikastetxeak kalitatearen kontrolerako horietako sistemarik duen ala ez.
|
|
|
Eta hau diodanean, ikasleakokatuta dagoen ingurua esan nahi dut; baita ikaslea euskaltegira hurbiltzendenean dituen espektatibak, helburuak eta berezko motibazioa ere. Hau da,
|
daukagun
egoerarekin jokatu behar dugu, ez nahi genukeenarekin. Eta lehendabizi, datorkigun ikaslearen helburuak ase behar ditugu.
|
|
|
Irakasleen eskarmentua izan zen gure abiapuntua, izan ere, irakasleok
|
daukagun
ondare preziatuenetakoa baita. Baina, eskarmentu honek egiazkotzat jotzenditugun uste batzuetan ditu bere sustraiak eta horiexek azaleratu nahi genituen.
|
|
|
Harrera zabal horren zioez galdezka hasiz gero, neurri handi batean faktore estratestualek bultzatu dutela pentsa genezake; alegia, harrera hori arrazoi soziologikoetan oinarritzen dela, nahiz bestelakoetan. Honela, idazleaz
|
daukagun
irudiak izandezake eraginik. A. Epaltzak honelaxe dio (Narrazioak liburuari buruz ari dela):
|
|
|
Argi dagoenez, beraz, Sarrionandiak irakurleari ematen diohitza, berari irekitako testuak idazten dituelarik, horrela idazlan kategoriko etadogma tikoetatik urrunduz. Horixe da irekitasuna, hizpide
|
daukagun
estrategianagusi honen azpian dagokeen bigarren planteamendua, gorago iradokitakoraitzuliz.
|
|
|
norbanako mailan, talde mailan, sektore/ udaletxe/ lurralde/ eta abarren mailetan. Hauxe da, hain zuzen, esku artean
|
daukagun
lan honek egin nahi duena, sumatzen diren hutsune batzukbete nahian; bestela esanda, prozesu soziologikoen ondoan, bestelako prozesu psikosozialak ere esanguratsuki gertatzen direlako, hauek izango dira lan honetan landuko direnak.
|
|
|
Mota askotako esentzia olioak daude; hurrengo lerroetan hurrunkera alfabetikoaren araberako deskribapena egin nahi genuke, beraien egitura kimiko nagusiak azalaraziz; nolabait esateko, usainei buruz
|
daukagun
hiztegi mugatua agerian jartzeko.
|
|
|
Azkenean hitz egin duenean keinu isekati bat zuen aurpegian. Zerbezatxoren bat ba al
|
daukagun
eskatu zidak, esan dit.
|
|
|
Eta, pozarren, gure kalkuluak bide onetik doazela ikusten dugunean, ohartzen gara ez zaigula
|
daukagun
lana gustatzen, eta esaten digute karrera gurekin ikasitako neska bat hil dela herenegun ospitalean eta oraindik ez dakitela zerk hil duen.
|
|
|
(Emozionatzen hasita): Eta gainera minotauro berriarekin egingo duzu topo, Alemaniatik ekarri dugun azken modelo zoragarriarekin, eta kontuz ibili duzu, oso gaiztoa jarri omen dute nonbait, ez dakit
|
daukagun
Teseoa gai izango den munstroarekin borroka egiteko.
|
|
|
Ez dakit ordea horien balioa goregi jasoa ez ote
|
daukagun
. Erruz agertzen dira itzulpenak hizkuntza landuetan, baina ez diote itzulpenek ematen literatura bati bere maila, berezko obrek baizik.
|
|
|
Eta itzalen artean: euskararen orainaz eta geroaz gure gizartean
|
daukagun
adostasun sozial eta politikoa oso urria da, urriegia nire iritziz.
|
|
|
Eta barka geure arteko abertzaleez mintzatu baldin banaiz, soil soilik. Lekerika, Prieto nahiz Ibarnegarayrentzat, ez zen hor
|
daukagun
muga baino bereizgarri larriagorik. Espainolak nahiz frantsesak gara aurren aurrenik:
|
|
|
Ezin ditzaket, ordea, gogorik ez badut ere, medikuak bakean utz, Hipokratesen zina gogorarazi digun Arenaza jauna dela medio: " lenengo eta bein, ez [eriari] kalte aundiagorik egin" 7 Garbi dago hori xehetasunetan sartzen ez garen bitartean, baina ilun, arras ilun, horrelako erabateko oinarriekin gertatu ohi den bezala, aurrean
|
daukagun
eri hau edo hori gogoan dugunean. Ez ote da egia zuek, medikuok, sarritan gainera, zirt edo zart, hil edo biziko erabakiak hartu beharrean aurkitzen zaretela?
|
|
|
andre ostalaria eta bere mirabea, orduko baserritarrak, liho ezpatariak, olagizonak, baita azkenik âparadisu ederreko suge  bel  tzaâ eskribau aguazilak ere. Aspaldi aldendu zen eta ia ahazturik
|
daukagun
Euskal Herri zaharraren oroigarri berdingabea.
|
|
|
Eta, horiez gainera, List der Vernunft delakoak engainaturik kondairan barrena gailendu diren ikasiago, landuago eta ausartago bakanak. Orobat salgai ez dagoe  lako, eta laguntza eske
|
daukagun
hainbesteren deiak ukitu duelako.
|
|
|
Hizkuntza lantzean
|
daukagun
atzerapenaren froga zuzena Iztueta da, bera baita, XIX. mende aurreratuxean, erlijioaz ez diren gaiez hitz lauz ari den lehen laikoa24 Gehi diezaiogun honi, Joan Antonio Mogel eta frai Bartolomeren gisako idazleak gaztelania hutsez ari izan zirela, dakigun heinean, Â beren eskutitz, ohar eta eztabaidetan, halako ohitura oraintsu arte iristen delarik. Ez da ere ahaztu behar Luis Eleizaldek, beste askoren antzera, ez zuela euskara erabili Landibar, bere nobela bakarra, idatzi zuenean.
|
|
|
1980ko urteetan sendotu eta egun
|
daukagun
lanbide honek antzik ez du ia bere aurrekoarekin. Haren barnean ez dago aipatzeko moduko mugimendu sindikalik eta nabarmen okerragotu dira kontratu baldintzak, langile plantilak aldatu ezinik, lan prekarioa bazter oro, babeserako erakunderik gabe eta Informazio Zientzietan titulatu asko eta asko egunkarietan ate joka ari diren egoera honetan.
|
|
|
Ezin dira zalantzan jarri, gizakia ari den orotan maitatzen ari delako, hau da, ezagutzen eta hobesten. Ezin dugu ispilu aurrera joan begiek bidea erakutsita, ikusmena ote
|
daukagun
ikustera.
|
|
|
Naturaren jardunak deskubritzea —begi bistan eta esku artean
|
daukagun
naturaren egiara murgiltzea— maitagarria da gizakiarentzat. Oso oso maitagarri.
|
|
|
Zientzian zientziaren barruko fede zientifiko hutsez onartuak114 Hau da, zientzian onartzen ditugun datu zientifikoek ezin dute inola gainditu analisi zientifiko huts —zeharo zorrotz— baten etsamina. Zentzumenek ematen diguten datuen onarpena, datu horiek aztertzeko erabiltzen ditugun zentzumenen emaitzetan
|
daukagun
fedean errotuta dago. Beraz, zientziagintzaren lehenbiziko pausoan bertan, datuak jasotzean, adimenezko fedea da objektibotasun enpirikoaren babeslea.
|
|
2002
|
|
|
Lurrarekiko harremana ez dut egundo galdu. Lurra da nire lehenbiziko liburua, beti hankapean
|
daukagun
libururik zaharrena eta zintzoena. Orain oso modan dago «ciudadano del mundo» izate hori, baina herrixka batean jaio izateak bihotzari halako erro sakon batzuk ematen dizkio, eta erro horiek galtzen dituenak, esan liteke abereak baino beherago bukatzen duela azkenean.
|
|
|
Txarrera ohituta, alboan
|
daukagun
edertasun alea ez ikustera iritsi gara azkenean. Eta ilunabar berezi bateko argitasuna egokitu behar zaigu hondamendiari desafio egiten dion albiste ona gozatzeko.
|
|
|
Horrek bi gauza behintzat eskatzen du:
|
daukagun
dirua hobeto gastatu behar dugu, hau da, egiten duguna hobeto egin: lehentasunak hobeto detektatu, hobeto adostu, balio duten lehentasunak indartu, bermoldatzeko ahaleginak areagotu...
|
|
|
Horrek neurri bat ematen du eta, metodoak metodo eta kezkak kezka, serie bat egitea oso interesgarria da. Oso informazio aberatsa da eta, Euskal Herriko inkesta soziolinguistikoarekin batera, Euskal Herrian euskararen bilakaeraren berri izateko
|
daukagun
tresna bakarrenetarikoa da.
|
|
|
Egunean hiru ordu pantailari begira, gure aisialdirako
|
daukagun
denboraren erdia, lana eta loa alboratuta denbora gehien xurgatzen duen aktibitatea. 75 urtez bizitzeko zoriona badugu 9 telebistaren aurrean eman ditugu.
|
|
|
Hori da bai, estrategia hori horretan oinarritzen da. Gu gizarte pluralean bizi gara, Espainiako pentsamendu bakarreko komunikabideen eragina ikaragarria da Euskal Herrian ere,
|
daukagun
oreka politikoa daukagu eta Estatu indartsu baten aurrean inteligentziaz jokatu behar dugu, ahalik eta arrazoi gehien pilatu behar dugu eta ahalik eta hemen bizi diren euskaldun gehienen kontzientzia irabazi. Herri kontsulta planteatzen denean, irabazteko egiten da.
|
|
|
Gurekin dela alegia. Eta ze eguzki goxoa, eta aldi berean gaiztoa,
|
daukagun
. Eta matxinsalto bat aurkitu dudala nire inprimagailuaren gainean, nik sekula ikusitako handiena, eta zer egiten ote zuen han, ihes ote zetorren norbaitek" zatoz, polit hori!" esanez jan nahi zuelako.
|
|
|
4 Saizarbitoriaren obrari buruzko azterketa luzeagorako, ikus nire Ramon Saizarbitoriaren unibertso literarioa, BBK Labayru Ikastegia, Bilbo, 2001 iragana deuseztatzen ahalegintzeak isiltasunera eramaten gaituenez, eskura
|
daukagun
irtenbide bakarra iragan hori berriro bisitatzea da.
|
|
|
1999ko datuetara itzuliz, literaturan argitaratzen denaren% 59,3 narrazio testuek osatzen dute,% 11 poesiako lanek eta% 7 antzerki lanek. Literatur kritikari dagokionez, ezin azken urteetako datu zehatzik eman,
|
daukagun
azken datua epeari dagokiona baita. Urte horietan, literaturan argitaratzen zen% 4 zegokion kritikari.
|
|
|
Gainera, liburu ataletan kritikak argitara ematen dituzten salbuespen interesgarri batzuk kenduta (F. Juaristi, J. Rojo, J. Kortazar, J. L. Zabala, J. Benito, A. Iban, A. Urkiza...), aurkezpen egunean esandakoen laburpena gainditzen duten iruzkin gutxi aurkituko du irakurleak29 Gure aburuz, euskal liburugintzari buruzko argitalpen batek gaur egun
|
daukagun
gabezia nabarmenetakoa betetzen lagunduko liguke: euskal literatura betiko zirkuituetatik kanpora ateratzen eta hartzaile sail zabalagora iristen.
|
|
|
zeruak edertasuna emon badeutsu eta emon deutsu zetarako dana estaldu? Gorputzean
|
daukagun
guztia geurea da, berezkoa da, ona da.
|
|
|
Geure ixatiaz batera geure barnian
|
daukagun
abenda gogua; gure soña azi ta adimena argituaz, amaren besoetan bularra edoskijaz ikasi genduan elia; gure aurtzaroko aldijetan jolastu gintzazanetan oguzi oi genduan izkerea; geure gastezaroko egunotan kutunen dogun izkuntza.
|
|
|
Behartuta gaude
|
daukagun
elikadura kateari eskakizun maila bat ezarri eta konfiantza izatera.
|
|
|
Gainditzeke
|
daukagun
ikasgaia
|
|
|
Gainera, irakasle elebidunek egindako ghettoaren aldekodinamikak proiektua bideratzeko behar dugun, giza errekurtso minimoa, gutxitu du. Konklusio gisa, hemen
|
daukagun
proiektua, integratzaileena etaonena izan daiteke, baina beranduegi gabiltza agian.
|
|
|
Gaur egun Euskal Herrian
|
daukagun
sistema unibertsitarioa gurea denik ezindugu esan. Sistema unibertsitario koloniala daukagu, Espainiak eta Frantziakantidemokratikoki inposatuta.
|
|
|
Has gintezke, laburrean esateko,
|
daukagun
guztia lantzen eta lanean jartzen, gure uzta hobea izan dadin.
|
|
|
Euskal heresiaren historian gune pribilegiatua Durango herria etaVazquez de Mella ren jarraitzaileak izan dira. Alor horretan, tradizio narratibo etadeskribatzailearekin batera. Juan Bautista Avalle Arce, Manuel Lopez Rojo renlanak lirateke adibideak?, ezinbesteko azalpen ahaleginari ere ekin dio ErnestoGarcfa k20 Gai honen inguruan, euskaraz
|
daukagun
bibliografia eskasa nabarmentzeagatik, Fermfn Artola Zubillagaren lanak aipatzea merezi du21 Hala ere, liburuakazalpenaren alorrean dauka bere mugapen handiena, hau da, mugimenduarenazterketa ideologikoan. Izan ere, Artola Zubillagak Durangoko heretikoen ideiak, pentsalari, mistiko eta poeta musulmanen ideiekin erlazionatu eta alderatzen ditu, froga fidagarririk eduki gabe.
|
|
|
Horrela, bada, jakin badakigu zer den bakoitzaren benetako erabilgarritasuna, eta inork ezin du odolik gorde, gertatu ohi den bezala, José Antonio García Herce, Zaragozako Miguel Servet Ospitaleko Hematologian eta Hemoterapian espezialista. Ospitaleek ez dute beti beren prestasuna argi adierazten, beldur barik geratuko baitira; «horregatik,
|
daukagun
ezagutza gutxi gorabeherakoa da», dio Antonio Medardek, Nafarroako Transfusioen Bankuko arduradunak. Transplanteen Erakunde Nazionalaren antzeko organismo batek egoera hori agindu lezake, baina nahikoa litzateke Osasuneko Lurralde arteko Kontseilua gehiago interesatzea.
|
|
|
Hori da PPren kalitate legearekin
|
daukagun
beste diferentzia nagusia. Bat euskal nortasuna bermatzearena bada, bestea bertako ikasleak, etorkizuna burua altxaturik, bere buruaren jabe izaten ikastea da, menpekotasuneko jarrerak baztertuz.
|
|
|
Orain Deustun
|
daukagun
" Nexka" polizi zakurra da nik ezagutu ditudan zakur guztien artean euliena. Edozein soinuk larritzen du.
|
|
|
Orduan, ia gutxiengo bat da eta berez ematen du azpimultzo bat sortzen duela. (...) [Baina] guk amankomunean
|
daukagun
gauza bakarra da genero batekoak izatea.
|
|
|
Euskal Unibertsitatea sortzen la guntzea da UEUren xede nagusia. Horretan
|
daukagun
konp romisoak urrats berriak ematera eroaten gaitu. Sortu dugu Inguma (Euskal Komunitate Zientifikoaren datu basea, www.inguma.com).
|
|
|
Beraz,
|
daukagun
unibertsitate publikoa euskalduntzen jardun behar. Eta jakina, behin eta berriz esan behar da:
|
|
|
Honela, unibertsitate publikoak EHU, UPNA eta Iparraldekoa (sortzen baldin bada) izango lirateke. EHUri dagokionez, eta gaur egun
|
daukagun
unibertsitate publiko garrantzitsuena denez, elebiduna eta publikoa izaten jarraitu behar du, erakunde legitimatzaileak behar baitira gaur egungo ongizateko estatuan, eta unibertsitateak, pertsona kualifikatuak prestatzeaz gain, aipatu paper legitimatzaile hori ere bete behar baitu. Gainera, gaur egungo euskal irakasle gehienak ez lirateke prest egongo Euskal Unibertsitaterantz jauzia egiteko.
|
|
|
ELAn zilegitzat jotzen ditugu alternatiba desberdinak, baina
|
daukagun
horretan aurreratzea ren aldeko apustua egiten dugu: hau da, berriztatzeko bideak ireki, euskaldundu, ikerketak lehenetsi, euskarazko materialak eta testuakgara tu.
|
|
|
Jakina, garapen integral hori herri etape rtsona guztien helburu eta helmuga da. Laburbilduz, denok
|
daukagun
eskubidea.
|
|
|
Zuon administrazioa ona, eraginkorra eta emankorra irudituko zaizue beharbada, baina ez dezakezue jakin administrazio hori interes pertsonala duen baten esku geratzen deino zein epiteto dagokion horri: horra eskuartean
|
daukagun
irizpide bakarra; ona izan daiteke lehenago izan denarekin konparatuz gero, nahiz gero izango denarekin konparatzen hasita, txarra ere izan daitekeen.
|
|
2003
|
|
|
Gazte asko mugitu dituzte finalaurreek, eskualdeko txapelketek zein finalak berak. Aurkezleen artean ere, ia instituzio bihurtuta
|
daukagun
Bernar Mandalunizi gazte kuadrila ederra gehitu zaio. Epaileak eurak ere koadrila gaztea izan dira.
|
|
|
Hain hurbil
|
daukagun
Afrikako krisiak dira nagusi ikerketa horretan, eta Angolako krisiak irekitzen du zerrenda. Angolan UNITA talde gerrilleroak eta Luandako gobernuak iazko apirilean bake hitzarmena sinatu zutenean, orduantxe hasi zen ikusten horko gerra ikaragarriaren ondorioak zein neurrikoak diren.
|
|
|
Baina ur sakonagoetan sartu gabe, bat behintzat nabarmena da: Latinoamerikan dabiltzala munduko mediatik hurbilen, eta ondorioz hortik gora batzuek
|
daukagun
soberakina dela mediaren azpikoek falta dutena
|
|
|
Kontuan izan beti ez duela merezi programa indartsuena jaisteak, besteak beste, konexioaren abiadura mantsotu baitezake. Internet zertarako erabiltzen dugun eta zein ordenagailu mota
|
daukagun
kontuan izan behar da babes sistema bat edo beste aukeratzerakoan.
|
|
|
Baina azalpenetik edukietara pasatzen garenean ahaztu egiten gara aitzin-solas horretan esan dugun guztiarekin eta EAEz hitz egiten da soilik. " Egin dezagun erreferendum bat hiru herrialde horietan, non boterearen eragingailua
|
daukagun
, eta gero ikus dezagun egun horretan bertan edo nafarrek eta iparretar batzuek bozka ematen ote duten", ondorioztatzeak ez du zentzu handirik. Baldintzak ez dira inondik ere berdinak.
|
|
|
Egoera horretan Juan Marik aipatu dituen aldagai asko eta nik aipatu ditudan beste batzuk sartzen dira. Eta, noski, zer nolako erabilera instituzional
|
daukagun
, zer nolako marko juridikoa daukagun eta abar ere jakin behar dugu. Hori guztia kontuan hartu behar da etorkizunari begira urratsak ematerakoan.
|
|
|
Egoera horretan Juan Marik aipatu dituen aldagai asko eta nik aipatu ditudan beste batzuk sartzen dira. Eta, noski, zer nolako erabilera instituzional daukagun, zer nolako marko juridikoa
|
daukagun
eta abar ere jakin behar dugu. Hori guztia kontuan hartu behar da etorkizunari begira urratsak ematerakoan.
|
|
|
" Inork ba al daki biztanleriaren ehuneko hogeiak bakarrik eman diola botoa
|
daukagun
presidenteari?".
|
|
|
Ildo horretatik zera dio Santamariak: «Kontuan izan behar dugu hirietako bizitza erritmoak eta gaur egungo bizitza estiloek erantzunak ematen dituzten konponbideak eskatzen dituztela, erosketa modu erosoan eta denda fisikoen ordutegi tradizionaletatik kanpo egiteko aukera ematen duten konponbideak, horrela,
|
daukagun
aisialdi eskasa askatasun handiagoz antolatu ahal izateko».
|
|
|
beti aurrera begira», zirkularra ikusten dute, hau da, naturan zikloak gertatzen dira, den dena errepikatu eta birjaio egiten da. Beraz, gaur
|
daukagun
heriotzaren kontzeptu guztiz desberdina dute".
|
|
|
·" Gure bihotzetan ixurita
|
daukagun
Espiritu Santuak autortzen dau, gu Jangoikoaren seme alaba gareala, ezin esaneko intziriz gure bihotzetan beti deika: Abba!
|
|
|
Gure egunotan be, azkenengo gerraostean, ez da gitxi galdu ta makaldu bai inguruetatik, bai barru barrutik gure artean asaba zaharren hizkuntza. Agiri agirian
|
daukagun
jazoera negargarria dogu hau.
|
|
|
Maitasunean balia zagun
|
daukagun
dirurik pixka, gabeziako ezbear oiek eginen tugu erdizka."
|
|
|
Hain erdaldunduta zoritxarrez!
|
daukagun
Euskal Herriko uri nagusi honetako euskaldunok, batzuk behintzat, hemen batu zarie, beste urteetan lez, geure Zeruko Ama garbiari otoitz, eskari, goratzarre ta gurariak eskaintzera ta, eskaini be, zeuen bihotzetan hain gozo jatzuen euskera zahar honetan.
|
|
|
Baina Jaunak bizia emoten deuskun artean, ekin egin behar deutsagu eskuetan
|
daukagun
eginbeharrari, Erreinuko balioak eguneroko bizitzan zabaldu, sustraitu eta aurrera eroaten.
|
|
|
Geure une emozionalaz, geure bitartekoez eta
|
daukagun
kanpo laguntzaz kontziente izan behar dugu.
|
|
|
Gure buruaz
|
daukagun
irudia osatzen dugu gainerakoek transmititzen diguten gure irudiaren bidez, eta gure ilusio, amets eta pentsamendu idealisten bidez; ez, ordea, gure izateko, pentsatzeko, sentitzeko eta jarduteko modu benetakoaren bidez.
|
|
|
Eremu asko daude, hala nola gure senide heldu (seme alaba txikiekin erabateko zintzotasuna ez da beti komenigarria), lagun min edo harreman estua
|
daukagun
lankideena; eremuotan gure ni barrukoenaren erakustaldia (beti kalkulatua eta neurtua) praktikan jarri dezakegu edo jarri behar dugu, izan ere emankorra eta komenigarria izan daiteke.
|
|
|
|
daukagun
hipotekaren ardura beste erakunde batek hartzen du, kreditua egin zigunak baino interes egokiagoak eskaintzen dizkigulako.
|
|
|
Dezagun ikas, hortik beretik, gaurko, demokrazietan?, hautetsi guztien gainetik, badaudela barrandan auzitegietako epaile eta legelariak! Horra zergatik entzungor dagoen oraino V. Errepublika eta, baigorriar izan, zuberotar, ala paristar, Iparraldeko euskaltzain guztiok
|
daukagun
, gure nortasun agirian idatzirik, nahi ala ez: nationalité française; erran nahi baita, euskara garbian, naziotasunez frantsesak garela, ofizialki, guztiok.
|
|
|
Hau argi ikusten da, aipamen eskasak eta ez zehatzegiak egiten baitira testuetan (oso sakabanatuak normalean, informazio puntuala dagoelako); eta, askotan, daudenak antropologia edo etnografian oinarritzean, batzuetan zaila da muga kronologikoak zehaztea, eta zein garairi buruz ari zaizkizun hitz egiten jakitea (edo zein garairi dagokion informazio hori jakitea). Dena den, XIX. mendetik gehitu egiten da
|
daukagun
informazioa, eta, gainera, gaur egun irauten duten gozotegi famatua askoren sorrerarekin batera gertatu zen hori: Sosoaga (1868), Goya (1886), Hueto e hijos (±1808), Alberdi (1875)?
|
|
|
Esate baterako, agian PSOE krisi terminal batean dago. Ezbakarrik epe luzera PPri begira, ez da nahikoa
|
daukagun
egoera gestionatzea baiziketa beste eskenatoki politiko bat sortzea, eta horretarako nik ez dut ikusten PSOEgai denik horrelako desafioak gainditzeko. Alderdi sozialdemokraten deslegitimazio prozesu bat ikusten ari gara, eta betiko eskuina eta eskuina berriak oldartzenari dira, sozialdemokraziaren ahultasunaren ondorioz.
|
|
|
Gizarte mugimenduhau, alde batetik, oso mugimendu plurala da, askotarikoa, ideologikoki ere bai, etabeste eredu politiko bat eraikitzen ari gara. Gaur egun
|
daukagun
eredu politikoa osoeskasa eta baliogabea da, eta eredu berria mantentzeko, aniztasuna eta pluraltasuna izatea beharrezkoa da; horretarako, beste urrats bat edo beste dinamika bat edota beste metodologia bat aplikatzea komeni zaio. Metodologia hori metodologiazabala da, nahi duenak eta ahal duenak hartzen du parte, azken erabakia jakinbarik, urratsez urrats eta indarra lortzen.
|
|
|
Historikoki, azken 150 urteotan, mugimendu ezkertiarra ideologikoki alderdipolitikoei lotuta egon da, hori ez da gauza berria; baina gaur
|
daukagun
agertokiagurea da, gizarteko mugimenduak gara protagonistak geure esparruan. Esatebaterako, foro soziala gure esparrua da, edozein motatako alderdiak eta interesakparte hartuko dute, baina hori gurea da.
|