|
2000
|
|
|
Agian bertsolaria akitzen duena ez da bertsotan egitea, baina bai bertsolarien bizimodua eramatea, alde
|
batetik
bestera ibili beharra...
|
|
|
(...) Aurrrekontuak murritzak izan arren, gauza asko egin daitezke. Mutur
|
batetik
bestera joan da: Madrilen arrakasta izan duten ereduak kopiatu dira edo folklorearekin betelana egin da.
|
|
|
Euskalkia bera abstrakzio bat da, bada herri euskara, azken finean herri
|
batetik
bestera aldatzen direlako kontrakzioak, entonazioak... eta hori ez euskararen kasuan bakarrik. Hori desagertuko da?
|
|
|
Zerotik hasita ere, norbera bere ingurunean bizi denetik, handik 50 urtera soinuak edo dena delakoak aldatu egingo lirateke leku
|
batetik
bestera.
|
|
|
Batzutan ama izatea da gehien bereizten nauena, denbora gehien hartzen didana, baina beste bolada batzuetan alaba naiz beste ezer baino. Uste dut trebea naizela
|
batetik
bestera pasatzen, bai, lortu dut hori.
|
|
|
LAIA eta KASen sasoiak ziren; eztabaida, formazioa eta pil pilean; HBren sorrerarako ilusio eta itxaropena, atsedenik gabeko lana... baina pozik eta gustura! Eta Teo, saltseroa zen, geldi egon ezina,
|
batetik
bestera eten bako mugimenduan ibili behar zena, berdin gaua ala eguna izan, ordurik gabe, ogitartekotik tira eta segi, redios!
|
|
|
80ko hamarkadaren amaiera aldera berdintasun eredua ezarri zen AEKn. Eredu horren arabera, lortutako bitarteko ekonomikoak Euskal Herri osoko euskaltegietan berdintasunez birbanatu dira geroztik,
|
batetik
bestera zeuden aldeak murriztuz. Bada, sistemaren balorazio baikorra eginik ere, AEK barruan lanak eta ardurak ezberdinak izanik, berdintasun ereduak moldaketak jasango ditu etorkizunean.
|
|
|
Haurrei zuzendutako istorio hone tako protagonista bidaiaria da. Edo, hobeto esanda, jostailu eta panpin saltzailea, eta horrek toki
|
batetik
bestera bidaiatzea eta dendaz denda, azokaz azoka ibiltzea ahalbidetzen dio. Bere familia, txakurra eta etxetxo zuria utzi eta Ondojoan izeneko herrira iritsiko da halako batean.
|
|
|
Orain Kanbon du egoitza Xalbador Kolegioak, baina eraikina izan bitartean leku
|
batetik
bestera ibili ziren. Izan ere, Baiona, Donibane Lohizune eta Biriatun eman behar izan zituzten eskolak.
|
|
|
Estatu Batuetan askoz gehiago irabazten bada ere, ez dute inondik ere hemengo bizi kalitatea. Lana dela medio, jendea etengabe aldatzen da estatu
|
batetik
bestera, eta azkenean, edonongoak eta inongoak ez dira. Horregatik miresten dut erroak nonbait edukitzea, sorlekuan bizitzen jarraitzea.
|
|
|
XXI. mendearen atarian gauden honetan, informazio teknologia berriek aldaketa nabariak ekar ditzakete arestian azaldutako eszenatokian. Sistema hauek baliatuz, erakundeek informazioa uneoroko aldaketak ahalbidetzen dituen euskarrian eduki dezakete eta orduan,
|
urte
batetik bestera testuliburua aldatzea edota zaharkituta geratu den informazio hori prozesu historiko dinamiko batean kokatzea posible izango da. Gainera, erakunde bereko diren baina leku desberdinetan lan egiten duten bi pertsonak lanean elkarrekin aritzeko aukera izango dute eta honela, esperientziak trukatzerik izango dute.
|
|
|
Oxford House deritzan eraikinean daukate bulegoa; orain dela gutxi arte, ordea, nomaden moduan
|
batetik
bestera ibili dira. Bazkideen etxeetan biltzen ziren neguan eta parkeetan udan.
|
|
|
Nire esperientzia ezberdina izan zen. Ez dut esago nire lehen liburua argitaratzea zaila izan zenik, baina argitaletxe
|
batetik
bestera ibili nintzen, Susak hartu zuen arte. Ez zait sekula ahaztuko editoreak esan zidana nire bilduma erakutsi nionean:
|
|
|
Tartean urte batzuk hutsik egin nituen; saiatu egiten nintzen, baina ez agian behar zen bezala. Bigarren mailan urte
|
batetik
bestera txapeldun ateratzea niretzako oso inportantea izan zen eta beharbada inportantzia eman beharrean, itxaropentsuegi azaldu nintzen eta tartean lau bost bat urte galdu nituen, buruz buruko txapelketa irabazteko behintzat. Gainera, gero, 22 urte neuzkala, lesio oso larria izan nuen belaunean.
|
|
|
Liburuaren egileen esanetan, ziuraski hizkuntza hauen ezagutza nahiko oinarrizkoa izango zen. Hizkuntza ugari menperatzen zutenak portuko alde
|
batetik
bestera ibiltzen ziren batelariak ziren eta horiei atal berezi bat eskaini zaie azterketan.
|
|
|
Bestalde, elkarlanaren ondorioz finkatuko da euskara batua edo euskalkia erabiltzea. Bailarako mintzamoldea nagusiki bizkaiera bada ere, herri
|
batetik
bestera aldaketarik badelako. Horren jakitun da Iriziar," egin kontu, Oñatin edo Bergaran berezitasun fonetikoak dituzte.
|
|
|
Erromeria nagusi horri beste bi erromeria txikiago batuko zaizkio (Inguruko beste bi enparantzatan kokatuta egongo dira), 19:00etan. Horrela, Errenteriako herrigune osoa festa leku bihurtuko da, eta jendeak
|
batetik
bestera ibiltzeko aukera izango du. Gauean, aldiz, modako erromeria taldeen txanda izango da dantzaldian.
|
|
|
Hala ere, oro har erkidego autonomoetako eta estatuetako mugek indar handia daukate, eta batean eta bestean egindako ekimen eta lanak eremu bakarrera mugitzen dira, noizbehinkako elkarlanak salbu. Ondorioz, asturlleoneraren aldeko aldarrikapen prozesuak dinamika eta bizkortasun ugari ditu, eta beraz, emaitzak ere ez dira berdintsuak
|
batetik
bestera.
|
|
|
Tolosako Abesbatz Lehiaketan abesten diren kantuen %15 gutxi gorabehera euskal konposatzaileen obrak dira. Kopuru hau urte
|
batetik
bestera asko alda daiteke. Lehiaketan parte hartzen duten euskal abesbatzen kopuruak eta obra behartuak hemengo konpositoreenak izateak eragiten dute kopuru horretan.
|
|
|
Hiri, herri, kosta aldea edo mendi aldeko eremuen araberakoak. Alta, hiri eremu
|
batetik
bestera alderik ere egon badago jakina. Baiona eta Hendaiako gizarteak ez dira gauza bera ere.
|
|
|
Gaixotasuna sortzen duen agente kutsakorra ez da birus edo bakteria bat," prioi" misteriotsu eta heterodoxoa baizik. Honek hiltegietako ohiko desinfekzio metodo guztiak baino indar handiagoa du eta horregatik, haragi zati
|
batetik
bestera igaro daiteke. Gizakiaren organismoan ez du inolako erreakzio inmunologikorik sortzen eta beraz, ezin da odolean antzeman.
|
|
|
Poemak liburuan zertarako bat ere nabarmentzen du, erabakia du saiatzea: "... ekin dezagun harik eta gure aberri eta/ sasoiaren tankerako hitzak aurkitu arte..." (Nuyi illa, 108 or.). Izan ere, sasoi makaletan ere poetek," gau sagaratuan lur
|
batetik
bestera aldarrai dabiltzan" Hölderlin en poeta horiek, badute zer esanik eta zer eginik. Poesian bezala prosan ere zeregin horri lotzen zaio beti, aberriari eta garaiari doitasunez dagokion hitza bilatzeari poesiaren giltza ttipiaz, edota eguratsa arteztasunez besarkatzeari gilletak bezalako aizto txipiez.
|
|
|
" Orri batzuetan idazkeraren joera errepikakor eta gogoetatsuak asperrera jotzen du, baina makur hori oso errealista edo akzioz oso betea ez den edozein narraziori gerta dakioke." (Egan 50) Haatik, errepikapen hauek, askotan jazo dena irudikatzen laguntzen digute, eta errepikatzen den egoera hori ez du beti efektu bera sortarazten: izan ere, testuaren leku ezberdinetan egoteak sentsazio ezberdinak dakartza,
|
batetik
bestera dugun informazioa aldatuz baitoa: narrazioaren munduari buruzko gure ezagutza ezberdina baita.
|
|
|
Batasuna alderdi askotan azpimarratzen da: batetik, ipuin guztiak Izurkiz herrian kokatzen dira; bestetik, pertsonaiek ipuin
|
batetik
bestera salto egiten dute. Javier Rojok dioen bezala," narrazio hauek elkarrekiko erreferentziaz beterik daudelarik, elkar osatzen dute, azkenean ia ia nobela bat burutuz." (El Correo IV) Etengabeko erreferentzia hauez gain, giro jakin batek harilkatzen ditu liburu honetako narrazioak:
|
|
|
Gainera, kasu guztietan ipuineko pertsonaia batek ematen digu istorioaren berri. Batzuetan, pertsonaien arteko erreferentziak lotuz ipuin
|
batetik
bestera narratzailea aldatzen ez delako sentsazioa dugu. Beste batzuetan, ordea, argi dago narratzailea beste pertsonaia bat dela.
|
|
|
Bere hasierako lanetan desamodioak, bakardadea eta ilusioen zapuzketa ziren nagusi. Hala ere Emakume biboteduna liburuan aldaketa sumatzen zen, eta errealismo zikin
|
batetik
beste errealismo xumeago batera pasatzen ari zela nabaritzen zitzaion. Oraingo honetan, Montoiak bere bilakaerarekin jarraitzen du, eta errealismo objetiboagoa lantzen du.
|
|
|
Ipuin hauetako gai aipagarrienak: droga, sexua, rock and rolla, tabernetako giroa, alkohola,... Lotura handia dago bilduma
|
batetik
bestera. Honela," Gauaren testuingurua dute ipuin guztiek, eta ez dago liburuan gauetan gertatzen ez den ezer; ikusitakoa, bizitakoa kontatzea baitu xede, errealitate horri imajinazio apur bat gaineratu dion arren." (Egunkaria XI) Honetaz gain, giroa ere aitzakia da hainbat sentimendu unibertsal islatzeko:
|
|
|
Gaueroko hauek gogoeta moduko ipuin laburrak dira. Testu
|
batetik
bestera ez dugu loturarik aurkituko. Dena den, denek tonu ezkorra dute, gai ilunak jorratzen baitituzte.
|
|
|
Bestalde, istorio guztiak leku jakin batean kokatzen dira; Ezterenzubiko mendien altzoan. Halere, pertsonaiak aldatu egiten dira ipuin
|
batetik
bestera.
|
|
|
Aitzitik, liburu
|
batetik
bestera ezberdintasunak badira umorea garatzeko garaian. Bigarren bilduman" aurreko liburukoa baino landuagoa, helduagoa, garai horri egokiago heltzen zaiona." (Egunkaria XI):
|
|
|
Horregatik, narratzaileak kanpo fokalizazioaren bidez ematen digu hauen berri. Gainera, kanpo fokalizazio hori erabilita kamararen lana egin dezake fokoak pertsonaia
|
batetik
bestera aldatuz, eta beraz, intrigaren nondik norakoak bata bestearen ondoan txertatzen diren eszena ezberdinen arabera irudikatuz.
|
|
|
Istorioa kronologikoki kontatzen bazaigu ere, pertsonaien berri emateko haien bizitzari buruzko zenbait pasarte aipatzean, denboran hainbat erretrospekzio egiten direla dakusagu. Bestalde, kontuan hartu genuke batzuetan narrazio luze baten bidez oso epe laburraren berri ematen dela, eta beste batzuetan, liburuaren amaieran, esaterako, orrialde
|
batetik
bestera urteetako aldea dagoela. Hau da, narrazioaren erritmoa aldakorra da.
|
|
|
Ipuin hauetan sentsazio ugariren berri eman ahal izateko adjektibazio etengabea darabil. Bestalde, askotan esaldi
|
batetik
bestera oraina eta iragana tartekatzen ditu, bat egin nahiko balitu bezala. Umorearen erabilera ere nabarmena da.
|
|
|
Bestalde, nahiz eta denbora tarte jakin bat kontatzen zaigun, diakronia puskatzen du, linealtasun eza nagusituz. Honela, herri
|
batetik
bestera salto egingo du atal batetik bestera, baina, denboraren jarraipenari begiratu gabe:
|
|
|
Bestalde, nahiz eta denbora tarte jakin bat kontatzen zaigun, diakronia puskatzen du, linealtasun eza nagusituz. Honela, herri batetik bestera salto egingo du atal
|
batetik
bestera, baina, denboraren jarraipenari begiratu gabe:
|
|
|
Hala ere, fokalizazioaren bidez, narratzaileak pertsonaia
|
batetik
bestera eramango gaitu, haien barne mundura erabat gerturatuz: fokalizazio orojakilearen bidez pertsonaia gehientsuengana hurbilarazteko ahalmena izango du narratzaileak.
|
|
|
Espazioari dagokionez, lasartearrak eleberri
|
batetik
bestera aldaketa nabarmena egin du. Hau da, lehen eleberria Euskal Herritik kanpo kokatu du:
|
|
|
Hala ere, Canok elkarrizketa batean aipatu zuen bezala bi eleberri hauen arteko ezberdintasunak ere ugariak dira: batez ere, eleberri bakoitzean sorturiko giro eta mundu txiki hori
|
batetik
bestera zeharo aldatu egiten delako. Hona hemen Canoren hitzak:
|
|
|
Belmonteren eleberriko Joanen antzera, Igantzi pertsonaia nagusiak pertsonaia ezberdin ugari aurkeztuko dizkigu, haren antzera alde
|
batetik
bestera dabilen gaztea baitugu hau ere. Beraz, bigarren mailako pertsonaia asko ezagutzeko aukera izango dugu.
|
|
|
Bere bigarren eleberrian, politika internazionala eta estralurtarrak batzen ditu. Pertsonaia nagusia, Isidoro Belaustegigoitia deiturikoa, lurralde
|
batetik
bestera dabilen Egunkariako berriemailea da. Erredakziora Kazakhstanen estralurtarrek lur hartu dutelako berria iritsi da.
|
|
|
pertsonaia talde baten barne mundua islatzen denean. c) Aldakorra: pertsonaia anitzen barne mundua islatu nahi denean, horretarako fokalizazioa pertsonaia
|
batetik
bestera mugituz.
|
|
|
Bestalde, pixkanaka liburuen erreseinen kopurua ugarituz doala azpimarratzekoa da. Hauetan, liburuaren berri emateaz gain, iruzkingileak bere iritzia eskaini ohi du, iruzkingile
|
batetik
bestera aldaketak nabarmenak diren arren.
|
|
|
Pasaportearen kasuan, nazioarte mailan estatuek onartu eta zenbait kasutan balekotzat jotzen duten dokumentu bakarra izanik, estatu bakoitzak bere usadioeta konbentzioak mantendu arren, azkar asko eredu jakin baten arabera finkatutakodokumentua da. Jatorriz, bidaiatzeko bermea ematen zuen dokumentua zen; izan ere, toki
|
batetik
bestera joateko, Erdi Aroko jauntxo feudalen eta Elizaren lurraldearengaineko kontrola ziurtatzen zuen zergaren ondorengo omen zen, iragabide eskubide, delakoa ordaindu beharra baitzegoen oraindik ere XIX. mendean zehar.
|
|
|
pertsonarennazionalitateari lotutakoak. Ordukoak bidaiaria zegoen lekuari lotutakoak ziren.Estatu
|
batetik
bestera joatean, pasaporte berria eskuratu beharra zegoen, tokian tokiko autoritateak jaulkitako eta bermatutako dokumentua, beraz5 Gaur egun ezagutzen dugun pasaportea, ordea, norbanakoari lotua eta bidaitzeko eskumena ematenduen dokumentua izateaz gain, nazionalitatea bermatzen duen dokumentua da.
|
|
|
1 Bertsio aniztasuna. Kondaira mitikoen bildumak irakurtzean, berehala konturatzen gara, berriemaile
|
batetik
bestera, istorio, bera, doi bat desberdina dela, bertsioakbadirela; berriemaile berak istorio bera modu desberdinean kontatzea ere gerta liteke.Ohar honek pellokeria ematen du, jakina eta onartua baita gertakari bakar bat kontatzeko orduan bakoitzak bere moduan egiten duela.
|
|
|
Euskararen Unibertsoaren hausnarketarako lan-taldean, bakoitzak gustukoen zuenharitik tiraka genbiltzan, mataza askatzeko ahaleginetan. Iñaki Zabaleta Urkiola, asmakizunaren gurasoetako bat, agiriak erredaktatzen saiatzen zen, gaitik gaira, azalpen
|
batetik
bestera, berea eta guztiona txertatzen. Euskararen eremua oso zabala da, noski.
|
|
|
Gizakiak, ezer direnakbehintzat, era batekoak ala bestekoak dira. Bien artean ez dago erdizka, ezbaika,
|
batetik
bestera zabuka, bietatik pixka bat izaki nahas mahas (printzipiorikgabe, hots, erabakirik gabe: agian gehienak horrelaxe bizi dira, baina existentziapropiorik zinez ez edukitzea da hori!).
|
|
|
Azentua hitz edo talde fonologikoan txertatzea, oso gai korapilatsua da euskararen kasuan. Barietate
|
batetik
bestera azentuerak oso desberdinak dira, eta oraindik ezdago euskara batuari buruzko arau finkorik. Bestalde, edozein azentueratan azentuatxertatzeko erak oso konplexuak dira; izan ere, azentuerari beste fenomeno fonologikoeta morfologiko batzuek eragiten diote.
|
|
|
Jokoetan, pokerra eta dado jokoak ere orduko aurkikuntza izango dira. Bestalde, Aramaion ordurartegertatu ez bezala, eta gauzak egun
|
batetik
bestera zeharo aldatu ez baziren ere, garai honetako azkenurteetan emakumeak (gazteak nagusiki) jokamolde berriak erakusten hasi ziren: tabernetara sartzen, tabakoaren esperientzian abiatzen, etab.
|
|
|
–Hemen eta, Lekarozen eta... Ordenako komentu
|
batetik
bestera. Gero Erromanere bai eta...
|
|
|
5 Mihia zeharo atera eta, behin hori eginez gero, ahoaren mutur
|
batetik
bestera higitzea, ezpainak zabal zabalik ditugularik.
|
|
|
Iturri hauek ohikoak diren arren, irratien tipologian gorabehera handiak ikusten dira beraiek erabiltzeko orduan. Irrati desberdinak asko dira eta aurrekontua dela, kokapen geografikoa dela, joera ideologikoa dela, iturriak aski desberdinak izan daitezke irrati
|
batetik
bestera.
|
|
|
Horregatik uste dut interesgarria izan dela hori berori ikustea, gainetik bada ere. Aurreko ataletan ikusi dugun bezala, irratia berehalako soinu transmisioa da, leku
|
batetik
beste batera egiten dena. Laburbiltzearren, denbora iragan arau eta alor teknologikoari dagokionez, irratiak hiru oztopori itzuri behar izan die:
|
|
|
Txilardiak, txilarrez, otez eta iratze arruntez osatuta daudenez, txilardi otadi iratzedi atlantikoa izenaz ezagutzen dira. Hiru landareen proportzioa, erabat ezberdina izan daiteke eskualde
|
batetik
bestera eta baldintzen arabera (lurzoruaren izaera, suteak, artzaintza, segak). Lurzoru pobreenak eta lehorrenak txilarren (ainarra arrunta, ainarra purpura, ainarra burusoila, ainarra kantauriarra) domeinu dira.
|
|
|
Ilunetan ibili zen hondartzaren paretik, noizbehinka aurretik zetozkion zaharrei zeharka begiratuz edo pausoak zenbatuz farol
|
batetik
bestera.
|
|
|
Hori, berak esana. Eta gehienetan, gainera, kamioilariak izaten dira Rocío
|
batetik
bestera garraiatzen dutenak. Berak argi dauka neskok aukera itzela dugula Irlandatik bidaiatzeko orduan.
|
|
|
Izuikaraz beterik, leihora hurbildu nintzen. Pentsamendua alderrai nerabilen,
|
batetik
bestera ziztu bizian, ezin sosegaturik. Tira, motel, txorakeria batengatik horrela deskontrolatzea ere, esan nion neure buruari, sabel arnasaldi batzuk saiatzen nituelarik.
|
|
|
Bi azazkal txikiren aldaketak ez du, egia esan, ezer gaiztorik susmatzeko biderik eskaintzen, akaso, bere txikian, jabetu ere ez ginatekeelako egingo mudantzaz; eta, jabetuta ere, inork ez lioke aurkikuntzari aparteko garrantzirik emango, eta axaleko arrazoiren batekin lasaituko luke norberak bere burua segur aski; Brown jaunari, ordea, hamarrak aldatu zitzaizkion egun
|
batetik
bestera, edo, hobeto esateko, hogeiak: hatzetakoak zein behatzetakoak.
|
|
|
Eta ez al zen ostegunean inor ere harritu Brown jaunaren tenore ahots dotorearekin? Nola, bada, egun
|
batetik
bestera baritonotik tenorera. Posible ote zen, mekaguensandios, zera haiek guztiak oharkabean pasatzea?
|
|
|
Sosegurik galdu gabe jarraitu zuen Ana Morenak azalpenak ematen, beti ere Caterpilar andreari begira: " Telekinesia fenomeno metapsikiko bat da, zeinaren bidez objetuak leku
|
batetik
bestera eraman ahal baitaitezke...". Deerek, mendeku egarriz, ez zion esaldia amaitzen utzi.
|
|
|
jatorriz  koak bere leku jatorrizkora ekarri bai, baina, handik hilabete batzuen burura, beste bi atera omen zitzaizkion, bere kasa, bizkar aldean, hauek bai dotore txuri mardulak. Bular menditsuak, ordea, ez ziren konformatu izate estetiko hutsarekin, eta, egun
|
batetik
bestera, tumor edo hantura gaiztoaren jokabidea hartu zuten; ezkerrekoak (aurretik begiratuta) mintzoa xurgatzen omen zion, eta eskuinekoak, (aurretik begiratuta) entzumena; deliberazio hartara iritsi omen ziren behintzat Estatuko espezialistarik adituenak, hainbat eta hainbat froga egin ondoren. Eta ez zegoen artean sendabiderik, eta hantura horiei biz  karroi izendatzea erabaki zuten, beste irtenbiderik ez eta, medikurik jakintsuenek.
|
|
|
Ausartu nintzen, eta ez nuen haien aho  tsik entzuten. Urrutirago joan ote ziren pentsa  tzen hasia nintzenean, harkaitz
|
batetik
bestera salto egitera nindoalarik, ikusi nituen biak.
|
|
|
Azkenean, lortu nuen Edurne ikustea. Bakarrik zegoen eta alde
|
batetik
bestera zebilen. Migelek galarazia zuen inoren lagun  tzarik gabe igeri egitera joatea, eta ni nintzen Edurneren une hartako kezka nagusia.
|
|
|
Futxo! Baina Ruben komunetik une
|
batetik
bestera etor zitekee  lako, berehalakoan amaitu du: Neska xarmanta zara eta onena opa dizut.
|
|
|
Baina berria ematearekin aski ez, eta Karmelo jakitun jartzeko Karmelori tiro egiteko eskatu zion, zehatzago esanik, harreman hura bertan behera uzteko (lotsagatik, Josebari ezer ez esatea exijitu zion). Albistearekin gaizkitua, Karmelo egun
|
batetik
bestera desagertu zen eta herrian zabaldu ere egin zen ETArekin zerikusia izan zezakeela. Dabidek, bestalde, sos batzuk aurreratuak zituen, uda partean Gernikako taberna batean egiten zuen lanari esker, eta Karmelok norabait alde egiteko beharra zuela eta, utzi egin zizkion.
|
|
|
Tira, ba jakizu Tomek bere bizitza droga kontrabandoan eman duela: droga eskuratu, eta hori garraiatzeko funeraria enpresa batez baliatzen zen, hildakoarekin batera eta estatu
|
batetik
bestera. Harrapa ezazu!
|
|
|
Berak orduan niri gerritik heldu, eta, desesperatuki, nik urruntzen nion mihia bilatu du. Baina luze gabe topatu du eta musutan ito gara, elkar estutzen eta laztantzen genuen bitartean, mundua eta, ondorioz, gu une
|
batetik
bestera urpean desagertzear balego bezala, harik eta berak, auhen bat jaurtiz, lurretik altxatu nauen arte. Gero, nik haren eskua hartu eta nire sexura eraman dut, harenaren gainean nirea pausatu eta igurtzika hasi naiz edo zait, eta nire auhenak Rubenen ahoan egin du oihartzun.
|
|
|
Nire erasoari ekiteko ordua heldu da", adierazi du Adelak ezpainak mihiaz igurtzi, eta donuts en azukrea zaratatsu ahogozatzearekin batera. Baina haiek ezin izan dute ulertu ni leher egina nagoela eta gelan geratzea nahiago dudala, eta ez zuten ulertuko ezta sabeleko minez nagoela eta hilekoa une
|
batetik
bestera jai  tsiko zaidala esan banie ere. " New Yorkerai  no etorri eta gelan geratu?
|
|
|
Dabidekin larrua jo  tzen ibili eta gero, hura niregana abailtzen zenean, ezin argiago sumatzen nituen haren taupada artean bortitzak, artean ohiko erri  tmotik oso urrun zeudenak. Taupada bizkor haiek, une
|
batetik
bestera geldi zitezkeela ziruditen haiek, bizitzaren hauskortasuna sentiarazten zidaten, eta Herio edozein momentutan etor zitekeela Dabid eramatera.
|
|
|
Nahitaezkoa, liburu saltoki garaikideotan. Hantxe sumatu ditut irakurle asperrezinak, idatzi
|
batetik
bestera etengabe igarota. Han ere, liburu eta komikietan barna, paperezko abentura eta joan etorrietako partaide sutsu eta ipurdikarak.
|
|
|
Ikusi duzuen moduan, Lizardiren poema irauli egiten du Arestik, eta ez nagusiki ruralismoa gaindituz zuhaitza Zorrotzako portura ekartzen duelako; hori, garrantzitsua izanagatik, bigarren mailan ezarriko nuke nik. Poema bietan metafora zuhaitza da, baina Arestiren begiak ez du naturan pozgarri, gizakiari erreparatzen baitio lehenik, horixe da
|
batetik
bestera dagoen koska ikaragarria. Lizardiren poeman" aizkora ankerrak" bota du zuhaitza; itzaina keinu tragiko bat diseinatzeko baliabidea besterik ez da; lana bazegoen, langilerik ez.
|
|
|
Erregea zen guztion biltzaile eta bategile bakarra. Erresumaren barruan, lege desberdinak
|
batetik
bestera, egoera historiko askoren ondorengoak. Jada, alabaina, zabal aldarrikatua zen erresumaren lege bakarrerako gogoa.
|
|
|
Zer da, orduan, objektiboa hemen? Hain zuzen ere, higiduraren legeak, koordenatu sistema
|
batetik
beste batera pasatzerakoan gordetzen diren lege kobarianteak. Lege hauetan, sistema aldaketa bat eman eta gero, berdin mantentzen diren osagai espezifikoak gertakarien ezaugarri topologikoak dira, eta hauek espazio denboran ematen diren kointzidentzia eta hurbiltasuna dira preseski.
|
|
|
Adimen handiko gizona, Neurath ekintzaren aldekoa zen. Leku
|
batetik
bestera zeramaten akademiaz kanpoko hainbat jardueratan erroldatu zen, behin bereziki bizitza motzeko Bavierako gobernu boltxebikean parte hartuz. Ekonomia xumeko intelektual judu baten semea zen, baina egoera horrek ez zuen bere aita atzera bota semea filosofian doktora zedin bihotz ematerakoan.
|
|
|
" Joko" hitzaren adibidearekin argitu zuen arazo hau. Honi dagokionez, esan zuen, alde batetik, (1) joko guztien artean zerbait komuna izan arren, horrek ez duela inplikatzen, joko jakin bati" joko" deitzen diogunean, esan nahi duguna hori denik, eta, beste aldetik, (2) hain desberdinak diren ekintzei" joko" deitzeko arrazoiak ez duela izan behar horien guztien artean zerbait komuna dagoenik, baizik eta erabilera
|
batetik
bestera igarotzeko" mailaz mailako iragaite" bat dagoela, sailaren bi muturren artean ezer komunik izan ez arren. Bazirudien" eder" hitzaren gure erabilera desberdinetan ezer komunik ez dagoelakoan zegoela," hamaika joko desberdinetan" erabiltzen dugula esanez —adibidez, aurpegi baten edertasuna eta aulki baten edertasuna, edo lore batena, edo liburu koadernaketa batena, desberdinak direla—.
|
|
|
Bazirudien" eder" hitzaren gure erabilera desberdinetan ezer komunik ez dagoelakoan zegoela," hamaika joko desberdinetan" erabiltzen dugula esanez —adibidez, aurpegi baten edertasuna eta aulki baten edertasuna, edo lore batena, edo liburu koadernaketa batena, desberdinak direla—. " On" hitzari dagokionez, esan zuen halaber norbaitek, A k, beste norbait, B, zerbait" ona" dela konbentzitzeko modu desberdin bakoitzak finkatzen duela eztabaida horretan" ona" erabiltzeko esanahia —" eztabaidaren gramatika finkatzen du"; baina" mailaz mailako iragaiteak" izango direla, esanahi horietako
|
batetik
bestera, eta" zerbait komunaren lekua hartzen dutenak" —. " Edertasunaren" kasuan, esan zuen esanahi bereizketa dagoela hurrengo gertakarian erakusten dela:
|
|
|
Bereizi behar ditugu, alde batean, ekintza magikoak, eta bestean, prozesuen eta gauzen ideia faltsu eta sinplista batean oinarritzen diren ekintzak. Adibidez, gorputzaren zati
|
batetik
bestera gaixotasuna mugitu dela esaten bada, edo gaixotasuna likidoa edo berotasun egoera balitz bezala desbideratzeko neurriak hartzen badira. Orduan irudi faltsua sortzen da, hau da:
|
|
|
Hamaka modukoa da txintxorroa, indigenek erabiltzen dutena. Zuhaitz
|
batetik
bestera lotu eta, bertan etzan ondoren, saretxoa botako duzu zeure gainean, eltxoek jango ez bazaituzte.
|
|
|
– Hemezortzi urte hauetan asko aldatu da kartzeletako egoera, bai jendearen izaera bai jende modua bera. Baina denboraren bereizketarik gabe ere, egoera oso ezberdinak aurkitzen dira espetxe
|
batetik
bestera. Castellonen zegoen preso jendea izan edo hemengoa izan, alde handia dago.
|
|
|
Orduan irakurri nituen Sholokhoven Don baketsua eta horrelako mardul batzuk. Lagunen artean trukatzen genituen liburuak, leiho
|
batetik
bestera karroaz pasata. Leiho batetik bestera luzatzen den lokarria zen karroa, muturrean poltsa lotu bat mugitzen zuena.
|
|
|
Lagunen artean trukatzen genituen liburuak, leiho batetik bestera karroaz pasata. Leiho
|
batetik
bestera luzatzen den lokarria zen karroa, muturrean poltsa lotu bat mugitzen zuena. Besoa atera eta ondoko leihora botatzen duzu, eta albokoak harrapatzen duenean tira diezaiola, eta hark hurrengoari, eta horrela galeriaren punta batetik besteraino.
|
|
|
Leiho batetik bestera luzatzen den lokarria zen karroa, muturrean poltsa lotu bat mugitzen zuena. Besoa atera eta ondoko leihora botatzen duzu, eta albokoak harrapatzen duenean tira diezaiola, eta hark hurrengoari, eta horrela galeriaren punta
|
batetik
besteraino. Liburuak, janaria edo behar dena pasatzen ahal da horrela.
|
|
|
Castellongo espetxetik etorrita, hemen ohitu ezinik dabil Antxon. Ziega batetik albokora aldarazten zaituztenean ere zapuztu egiten dizute ohiko martxa, zereginen erritmoa, eta kartzela
|
batetik
bestera aldatzean egonezinean ibiltzea ez da harritzekoa. Bidaian aste pare bat pasa badituzu, zer esanik ez.
|
|
|
Hil egin zirela, alegia. Egun
|
batetik
bestera hiltzen eta desagertzen ikusten genuen jendea. Urte haietako miseria eta lazeriaren ispilu garbia zen leku hura.
|
|
|
Bazen han zestoar gazte bat, sasoirik onenean zegoen mutila... Indartsu zegoela zirudien arren, egun
|
batetik
bestera hil zen. Beasaindar bat ere bai, Mata abizena zuena; neumotorax tratamendua egin zioten, baina hobekuntzarik eragin ez zionez, plastia ebakuntza egin behar; ebakuntzaren ondoren bisitan joan nintzaion, animatua ikusi nuen goiko gelan; hurrengo goizean hil zen.
|
|
|
eskuak atzean, aldakak dantzatzen, musajea bihurritzen. Patioaren alde
|
batetik
bestera bi hiru joan etorri egin orduko, besoak eta eskuak halako moduz mugituz ari zaio trabestia esplikazioren bat ematen. Ez dut uste asko aztoratuko duenik Ordiziako txapelduna.
|
|
|
– Hi sasoiko hago oraindino, bestela mendian
|
batetik
bestera ibilterik ez heuke izango. Hire aldean, askoz be zaharrago dok artzaina.
|
|
|
Iragarki batean etxe baten eraikuntzan lanean ari ziren neska gazte batzuk ikusten ziren, aldameneko kaletik pasatzen zen mutil lerden bati sexu irrikaz begira. Beste batean, kale batean exekutibo pila bat ikusten zen, gizonezkoak nahiz emakumezkoak, guztiak dotore jantzita eta karteratxo bana aldean, alde
|
batetik
bestera lasterka eta elkar trebetasun handiz zangotrabatzen, horretan futbolarien neurriko teknika bikaina zutela erakutsiz. Ez nintzen iragarki haiek zer iragartzen zuten jabetu.
|
|
|
– Ihesi jarraitu diat han eta hemen,
|
batetik
bestera. Muga pasatu diat eta orain alde honetan ere ihesi jarraitzen diat.
|
|
|
Ikusle eta epaile izan genuen gure arteko partidan, baita bataren nahiz bestearen botilero ere, oso herabe eta hitz gutxikoa izanagatik ere aholkuak eman baitzizkigun, eta amaitu genuenean Lauaxetarekin jokatu nahi izan zuen. Berehala ikusi zen ez zegoela kolorerik, askoz gehiago zela mutikoa Lauaxeta baino, pilotari ematen zizkion zartada ikusgarriekin Lauaxeta
|
batetik
bestera ezinean lasterka egitera behartzen baitzuen. Horregatik, Lauaxetaren atzelari lanetara sartu nintzen frontoira, baina alferrik izan zen, 22 eta 8 irabazi baitzigun hala ere mutiko isilak.
|
|
|
Eta eskua bakarrik ez, Lauaxetaren gorputz osoa zen berak baino ezin ikusi zuen irudi huts bat, espiritu hutsal bat, gela hartan. Euskaltzainik zein altzaririk ukitu gabe pasatu zen gelaren alde
|
batetik
bestera eta, izututa, lasterka abiatu zen kanpora. Sartzen ikusi ez zuen bezala, irteten ere ez zuen ikusi Lauaxeta harrera gelako idazkariak.
|
|
|
–galdetu zidan, bidean abiatuak ginela, Lauaxetak– Horrek gustura onartuko hinduke bere ondoan. Mendian
|
batetik
bestera noraezean ibili barik, apal apal bizi ahal izango hintzateke borda horretan, mundutik aparte. Koherenteago izango litzatekek, nire iritziz.
|
|
|
Egun osoa eman zuen
|
batetik
bestera Bilbo berritu eta moderno hartan barrena, begiak zabal zabalik, bere garaiko eraikin zahar berraurkituei zein eraikin berri estonagarriei miraz begira. Politikaren inguruko kezkak ere ahaztu zituen, eta harridura etengabearen zorabioan murgiltzen utzi zion bere buruari.
|
|
|
" Irabazi egin ete genduan azkenean guda? Euzkadi azke ete da?" Galdera haientzako erantzunen bila, zuhaitzaren ondoa utzi eta han hemenka argazkiak egiten ari ziren turista bisitarien artean ibili zen
|
batetik
bestera, inguruak miatzen. Inorekin mintzatzeko lotsa eta beldur zenez, Leiarpeko aretoa deritzonean ezarritako informazio taulen irakurketan murgildu zen, urduri.
|
|
|
Alde Zaharra toki malkartsuan, hiru lau mendixken gainean eraikita zegoen; sigi sagakoak ziren harako karrikak; mendixka
|
batetik
bestera joateko berriz, hainbat zubi, hainbat tunel, hainbat eskailera elkargainka ipinita zeuden. Egitura, bide haietako batzuk Xanek ezagutzen zituenak ziren, bere baitan atxiki zituenak, ezabatuxe, deformatuxe baldin bada ere.
|
|
|
Hi: gogoratzen al haiz...?"; fotoaren ilusioan hiru lau lagun arrimatu ziren, barraren kontra, Xan eta Lazaroren inguruan korro itxi batean; batek errebista hartu, beste bati erakutsi, foto hura zela ta ele sunsun batzuk egin zituzten;" atzean jokatzen zian", esan zuen Lazarok;" beti zirikatzen, kontrarioa aspertzeraino; eta, baloia zuela, zelaiko punta
|
batetik
bestera lasterka zihoala, ez zegoan hura harrapatuko zuenik; hala zihoala baloia galdu ere bai, ordea, sarritan; regateoan baldar hutsa zuan"; zurrut egin eta: " alde, alde!", bere lagunak uxatu zituen; Xan eta biak saihetsez saihets, berriz ere fotoari begira:
|
|
2001
|
|
|
Mandel ez da gaur goizean jaioa, eta badaki Ipar Amerikako erorialdia ez dela egun
|
batetik
bestera bat batean gertatuko, Ipar Amerikakoa bezalako ekonomia batek baliabide ugari baititu gorabeherei aurre egiteko. Nahiz eta burtsek goia jo 2000 urtearen lehen zatian, Mandelek dioenez, oraindik beste bi edo hiru urte igaroko dira ekonomiaren atzerakada gauzatzerako.
|
|
|
Hau ez da egun
|
batetik
bestera gertatu. Aurtengoarekin 18 bira egingo dut.
|
|
|
Horrela adierazi izan da, behintzat, hainbat esparru sindikaletan. Diru gehiegi dabil jokoan, eta erraza da plan bat eta bestearen artean edo ikastaro
|
batetik
bestera milioi bat edo beste administratzaileen eskuetan itsatsita geratzea. Zenbat eta kontrol gutxiago ezarri diru laguntzei, orduan eta errazago izango da horrelakoak gertatzea.
|
|
|
Zenbait tokitan erakunde iraunkorrik gabe dihardute, Interneten bitartez eta mugimenduak Interneten bidez segituz. Mugida bat badago, abisuak pasatzen dira, eta jendea nazio
|
batetik
bestera mugitzen da. Gure atzetik datozen horiek bere bideak aurkitu dituzte eta segur aski guk ezagutu ditugunekiko diferenteak izango dira.
|