|
2000
|
|
|
Frantziarra eta alemana da behingoan, ber mailan. Nolanahi ere, Frantzian bizi bada, Frantziako herritarra da,
|
baina
hau, erran bezala, herritartasunari dagokio, ez nazionalitateari. Errana dut nazionalitatea kontzeptu konplexua dela.
|
|
|
Abertzaleen eskutik beti ere, sortu zen" Bizi Hatsa" hilabetekaria,
|
baina
honek urte bat doi doi pasatuko zuen. Profesionaltasun eta seriotasunez osatu da hurrengo egitasmoa.
|
|
|
Gai zerrenda zabala ukitzen du: boterea, iraultza, lengoaia, zapalketa...
|
baina
honetan aurrekoetan baino osatuago eta sendoago azaltzen omen da Sarrionandiaren pentsaera. Lopez Gasenik 1993an adierazten duenez, Marginalia, Ez gara gure baitakoak (1989) liburuari dagokion beste aurpegia da" gogoeta teorikoen alderdia." (Egan, 1993)
|
|
|
Izan ere, narratzaileari Iñakik berak bere istorioaren berri eman ziola aitortzen du. Beraz, Iñakiren istorioa kontatzen ez duenean,
|
baina
honen berri nola izan zuen azaltzean, narrazioan parte hartzen duen narratzailea dugu. Bestalde, askotan Iñakik berak hartuko du hitza, maila metadiegetikora jauzi eginez.
|
|
|
Euskal selekzio autonomikoak sortzeko aukera Gernikako Estatutuan ageri da,
|
baina
honek ez du esan nahi hauek Euskal Selekzio Nazionalak direnik. Hala ere, mahai inguruan izandako guztiek selekzio autonomikoen bidea jorratzea positibotzatjo zuten, nahiz eta hori benetan posible ez izan, maila politikoaren laguntza eskasadela kausa.
|
|
|
edota, patria? bezalako hitzek izan duten bilakaera filologikoaren nondik norakoak aztertzea;
|
baina
hau gure egitasmotik kanpo geratzen den zerbait da.
|
|
|
Ez diogu zuzenean heldu, garai honetan (mende osoan esango genuke) nagusienetarikoa izan zen irakaskuntza askatasunaren arazoari,
|
baina
honekin lotura estua zuen Estatuaren aldetik bultzatzen ari zen hezkuntza alorreko monopolioaren gaia islatzen saiatu gara. Azken finean, irakaskuntza askatasunaren arazoa nahitaez hezkuntza sistema nazionalaren eraikitze prozesuak osatzen zuen testuinguruan ulertu behar dela uste dugu.
|
|
|
Osaba Joanikot, bertzenaz ere, Donibane Lohizunerat joaitekotan zen egun haietan, zeren bere liburua —lehen liburua, haren erranetan— akabatutzat jotzen baitzuen eta Piarres Oihartzabal kapitainari utzi nahi zion, ez irakur zezan,
|
baina
honek Bordeleko unibertsitatean lagun zuen irakasle bati eman ziezaion, zeren irakasle hau Montpellierko unibertsitatean ibilia baitzen urte batzuk lehenago eta zeren hango unibertsitateko bertze irakasle batzuen eraginaz balia baitzitekeen erregeren baimenduaren erdiesteko eta liburua han Monpellierren publikatzeko; eta, horrela, bidaia hartan osabak eta etxeko morroi batek lagundu zioten jaun M...
|
|
|
Baina nik ikusiaren ederrak ez zuen osabaren eta Maddalenen kezka estaltzen, jakina, eta haien kezkaz kezkatzen hasi nintzen. Zeren baitzirudien ezen gure amak izeba Emilianirekin ezkondu nahi zuela osaba Joanikot,
|
baina
honek ez zuela nahi; eta amak zerbaiten susmoa eta sospetxa zuen, bertzalde, eta hargatik debekatzen zion Maddaleni osaba Joanikoten dorretxerat joaitea... Eta amaren eta aitaren zelatan hasi nintzen orduan, aita ere bolada hartan etxean geneukalako.
|
|
|
Eta Jainkoari eskerrak emanez hil na hi nuke, ez bertze munduaren izenean,
|
baina
honen izenean. Eta, aintzakotzat harturik Publilio Siriarraren errana, zeinak baitio:
|
|
|
—eta, lehenik Antoniori artezten nintzaiola, erran nion—: Hi, Antonio, anitzetan mintzatzen haiz Utopiaz eta Utopiako anaitasunaz,
|
baina
hau al da heure egiteekin predikatu behar duan anaitasuna? —eta erran nion Joxeri, segidan—:
|
|
|
K. L. idazle gaztea begira begira gelditu zaio; agureak ate nagusiko maratilari eragin dio, behin eta berriz, dardara batean, estualdiren batek larritzen dizkio barrenak; laster batean inguratu zaio adiskide bat laguntzera; beste bi, gero; beste lau, hurrena; baina ez dute maratila demonioarekin asmatzen. Gelako arduradunak, matrailak leher zorian gorri, larriuneetako irteerara jotzen du,
|
baina
hau ere itxita dago, kanpotik itxita. Kriptan ez dago barne telefonorik, ez dago leihorik, eta bi ateak itxita daude.
|
|
|
Biak ere aski diskretoak dira eta bidaia apenas mintzatu gabe egin dugun arren, abiatu berritan barteko kontu batzuk entzun dizkiet: ulertu ahal izan dudanez, bart Adela Dan dantzara ateratzen saiatu omen zen, baina ezin izan zuen lortu; bestalde, Dan Luisekin haserretu omen zen dantzatokian peta bat erretzen hasi zelako; eta Luis, azkenik, Lola nafarra nabarmen samar xaramelatzen saiatu omen zen,
|
baina
hau ere alferrik.
|
|
|
Nolanahi ere den, autore biok batera aurkeztu ziren Bizkaiko Diputazioak 1888.eko ekainaren 8an euskara irakasteko atera zuen katedra hornitzeko oposiziora,
|
baina
hau geroago Euskaltzaindiaren sortzaile eta aurren lehendakaria izango zen Resurreccion Maria de Azkuek irabazi zuen. Postu horretarako hautatua ez izanak ez zion Eusko Alderdi Jeltzalearen fundatzaileari galarazi hizkuntzaren alde borrokatzen segitzea, baina dirudienez, gertakari horrek biziki nahigabetu zuen Unamuno, ordurako Bilboko Institutuan latin irakasle zena, izaeraz aski harroa izanik.
|
|
|
Eta tesia ez dabil oker. Carnapek Neurathen fisikalismoaren eta entziklopedismoaren tesi nagusiak onartu zituen,
|
baina
honen tankera grinatsua, batere ez zorrotza, analisi logiko eta linguistikoaren oinarria osatuko zuen kontzeptualizazio teoriko bihurtuz. Enpirismo klasikoa eta Frege eta Russellen logizismoa batzen zituen filosofia zientifikoa biek defendatzen zuten behin eta berriro, ondoren filosofia germaniarraren idealismoa eta metafisika kritikatzeko.
|
|
|
Fregeren ustez, matematika logikatik ondoriozta zitekeen (logizismoa),
|
baina
hau erakusteko ez zen nahikoa hizkuntza naturala edo arrunta erabiltzea, zerbait sofistikatuagoa behar baitzuen. Logizismoaren tesi berri hau defendatzeko tresneria berri baten beharra zeukan, eta hau logika sinbolikoa izango zen.
|
|
|
Hurrengoa esan liteke: " ikuspegi bakoitzak bere xarma du",
|
baina
hau faltsua litzateke. Zuzena hurrengoa esatea da:
|
|
|
Inertziak irtenarazi zuen sukaldetik. Barran, gizonskila itsusi bat (alde batera, lehengo mozkorraren guztizko antza zuena, berau ere jertse gorriarekin jantzita,
|
baina
honek, hark ez bezala, ile motz motza zeukan) iuramentuka, barran zaflakoak jotzen ari zen. Bestalde, ostatua mukuru beteta, abarrots handia zegoen.
|
|
2001
|
|
|
Ekonomi globalizatu honek diru asko jarri du mugimenduan eta batzuek soldata onak dituzte, baina ez guztiek, lan mota batzuetara ez dira soldata horiek iristen eta horrela jarraitzen badugu, hemen ere multzo batzuk nahiko baztertuak geratuko dira. Azken urteak onak izan dira
|
baina
honek ez du beti horrela iraungo. Horrez gain, hemen oraindik langabezia handia dago eta inkestek ere hala diote, Euskal Herriko arazorik handiena langabezia dela.
|
|
|
Riskiren koadrila mutilez osatua da, ez neskak atsegin ez zaizkielako, haiekin ibiltzea kosta egiten zaielako baizik. Riskiri, adibidez, izugarri gustatzen zaio Anuxka deitzen den neskatoa,
|
baina
honek ez dio kasu zipitzik egiten eta gure mutikoak ahalik eta egokien egoerari eustea beste erremediorik ez du. Liburu honetan, Riski eta bere lagunei azken aldian gertatu zaizkien abenturen eta koadrilan edo bakarka egin dituzten aldrebeskerien berri izango duzue.
|
|
|
Ezen, hemen bertan posible litzateke aratxe edo behien gizentzea, hemen bertan hiltzeko eta hemendik bertatik hauen haragia saltzeko. Beste ibilmolde bat da hori,
|
baina
honek, dirubideen aldetik, berme batzuk ekar ditzake.
|
|
|
Kasu honetan gidoi bat egitea fikziozko batean baino askoz garestiagoa da. Fikziozkoa bulego batean idazten duzu,
|
baina
hau ez, Dominikar Errepublikara eta Estatu Batuetara joan behar izan dugu... Gustatzen zaie dokumentaletan parte hartzea, baina egite kulturala dela pentsatzen dute eta askotan laguntza sinbolikoa izaten da.
|
|
|
Frantziako Estatuko «Hachette» bezalako enpresa editorial inportante bat, kasu. Honengana jo zuten
|
baina
honek kapitalaren sarrera handia eskatzen zuen eta ekoizpenaren kontrola ere. Orduan, EKHErengana (Euskal Komunikabideak Hedatzeko Elkartea) jo zuten.
|
|
|
Nobela mota honek, era batean, erlojugile izaten erakutsi dit, zeren hasieran ez nuen pentsatzen horrelako konplikaziorik izango zuenik,
|
baina
hau idazteko, erlojugile baten modura pieza guztiak eduki behar dira, lehendabizi, eta gero jakin egin behar da non ezarri bakoitza. Horrek, jakina, buruhauste asko eman dit.
|
|
|
6 hilabetera, %20ra igotzen dira interesak eta, beraz, eskatu zenuen mailegua ordain zenezakeen,
|
baina
hau dagoeneko ezin duzu ordaindu.
|
|
|
Muxu bat ematen saiatuko da JOXEPAri,
|
baina
honek atzera egiten du norbait ikusiko ote duen beldurrez. JOXEPAk ez daki non utzi loreak eta atarian dauden gainontzekoekin uzten ditu.
|
|
|
ANGELAk BRAULIOri etortzeko keinua egiten dio,
|
baina
hau ziztu bizian igarotzen da mahaitik.
|
|
|
ANGELA badoa TOMASi laguntzera,
|
baina
honek lurrean utzitako poltsa bat zapaltzen du.
|
|
|
«Egoera zailetan dauden zorpeko herrien balantza korronteek 1983tik 1987ra, 82 miliardo dolarreko defizit globala lortu dute,
|
baina
honek ez du inplikatzen gainerako munduari baliabide errealak maileguz hartu dizkiotenik. Beraien defizit korrontea dela-eta haien zor nominala efektiboki gehitu bada ere, zor horren balio errealak inflazioaren erosioa jasan du.
|
|
|
Eta orain, aldiz, zigorra jasotzen ari zara, denen aurrean barregarri utzi eta zokoratu zaituzte. Uste duzu ondo merezia duzula,
|
baina
hau kontatzeak lotsa izugarria ematen dizu, horregatik eskolan potro jorretan ibiltzen zara pailazokeriak egiten. Horrenbeste denbora pasatzen duzu mozorro horrekin, ze azkenean burua galtzen duzu eta benetan nor zaren ere ez duzu oso garbi.
|
|
|
Tasio apur bat mugitu da bere txokoan, urduri. Aditua nian gaizki zebilela semearena gertatu eta gero,
|
baina
hau, jarraitu du Arrillagak benetan harrituta, ez nian espero. Gainera, zerbait gehiago ere izango zuan, emozionatu da, ze Patxik esan zidak ezagutzen dituen ertzain pare bat ikusi dituela han inguruan kaleko arropaz jantzita, galderak eginez.
|
|
|
‘Heldu gara,
|
baina
hau sekretua da, e? ’ esan zuen Juan Bautistak.
|
|
|
A: Esker mila, jauna,
|
baina
hau neronek bete beharreko kondena da...
|
|
|
Bezeroak pospoloa pizten du bat batean,
|
baina
honek zorua ukitu baino lehenago, zentimetro batzuk lehentxeago hain zuzen ere, haize bolada zakar batek itzali egiten du. Giza-talde izugarriak, etsiak jota eta ahoan gurutzea dutela, etxe aldera erretiratzen dira, burumakur, alkatea buru dutela.
|
|
|
adei eta dedu (eta jeben, ziaperen lekuan?) har ditzaket Olabidegandik. Orixek ere bazuen isuri hori,
|
baina
honek entzunak sartzen zituen eta hark, berriz, irakurriak, hiztegietan gehienbat.
|
|
|
Nik ez dut sekula bere beste  liburua, Arima penitentaren occupatione devotaq ikusi8; bai, ordea, horren eskuzko kopia bat, Urkixoren liburutegian dagoena. Aspaldi xamarreko kontua da,
|
baina
hau hartu nuen, kopia horretarik, 8 plaman: " igaren vrthian [sic] eguindut, eta eçarri argira librutobat euskaraz... gueroz aurthen Iincoaren aiutu sainduarequila batian, eguindut, eta nahi camporat idoqui bertce pieçatobat, çoignen handitarçuna oro cerraturic baitago escubat paperen voluman, han icussico duçu hirur Princessa ederric, çoin baitira Orationia, Barura, eta Amoyna".
|
|
|
adibidez, euskararekiko duen gehiegizko kezka (L.M. Mujikak are gehiago sakontzen du norabide horretan, eleberria ren" tesismoaren" arriskuak kritikatzean, lehen aipaturiko kritikan hain zuzen ere). Nobela historikoak, dudarik ez, gaur egungo gizartea ren pentsamolde eta iritziak eraman ohi ditu iraganera,
|
baina
hau kontu handiarekin egin beharreko zerbait da, nobela ren historikotasunabe rmatzeko; aitortzen dut, halaere, zaila iruditzen zaidala muga non egon daitekeen zehaztea. Edozelan ere, nekez saihesten da" Putzu" behin baino gehiagotan idazlearen alter ego tzat hartzeko tentazioa, eta horrek, nire uste apalean, ez dio fikzioari (fikzio honi, behintzat) mesederik egiten.
|
|
|
Ahalgarria esperientziaren baldintza formaletara egokitzen dena da. Ekarpen berria da hau ere maila honetan, zeren ordura arteko razionalismoak, Leibnizek, ahalgarria kontraesanik ez duena bezala ulertzen du;
|
baina
hau ez da nahikoa izango Kantentzat. Logika formalaren legeekin bat egiteaz gain, hots, kontraesanik ez barnebiltzeaz gain, ahalgarri denak sentimenaren eta adimenaren baldintzekin bat egin ahal izan behar du.
|
|
|
Naturaren sistema: Adimenaren adigai hutsak edo kategoriak aurkeztu ondoren, ezagutzak behar dituen bigarren mailako adigai bereziagoak kategorien arteko harremanetatik eta kategoria begiespen harremanetik erraz lortzen direla dio Kantek,
|
baina
hau zehazteko lana ez du gauzatzen Kritika n, etorkizuneko sistemarako uzten du. Gainera, lan erraza izango dela aipatzen badu ere, ez zuen inoiz burutu.
|
|
|
Askatasunak, berriz, gauzen egoera berri bat adierazten du, eta, ondorioz, kate berri bat hasteko ahalmena barnebiltzen du. Beraz, kausen eta efektuen kate horretatik at geratuko litzateke, esperientziaren eremutik at. Askatasun transzendental hau gero etikan agertzen den askatasun praktikoaren oinarria da, eta lehenaren ukapenak bigarrenaren ezintasuna eragingo luke (sentsuetatik aske norbere burua determinatzeko ahalmena;
|
baina
hau ez da autua orain). Kausalitateak esperientziaren mailan duen jokabidea Analitikan frogatu denez, Kantek orain erakutsi nahi du askatasuna ez zaiola kontrajartzen izadiari.
|
|
|
Supazterrean odola gesaltzen eta katilu bat esne ondoan jarriz pixkolatzen plantatu zuen. Aita pozik zen ikustean sugea berpiztu zela,
|
baina
honek indarrak eskuarturik, sukaldean ziren guztiak ausiki nahi zituen bere eztenkada pozoitsuaz –eta amak segitzen zuen, istorio honen morala azpimarratuz–: Xenda horietan mele mele otoitzean entzunen dituzuen jende franko bada horrela zuen zerbitzuen premian, zuetaz baliatu ondoan, trapu zahar mutzitu baten antzera gero botako zaituztenak; egin ezazue egin behar duzuena bururaino eta ospa.
|
|
2002
|
|
|
Ipuin honetan, basoko animalia txiki asko elkartuko da Sator Jator jaunaren urtebetetzea ospatzeko. Egia esan, Sator Jator jaunak bere iloba Saturtxo Satortxo baino ez du gonbidatu,
|
baina
hau osabarentzako opariaz ahaztu denez, zer edo zeren bila kalera irtetera derrigorturik ikusten da. Atera orduko, Katalin Katagorriarekin egiten du topo, eta gero Satitxu Zorritsua, Sagu Magua, Sabiño Kirikiño, Axular Muxarra, Saioa Oiloa, Erruper Muskerra, Enriketa Tximeleta eta beste askorekin.
|
|
|
Prozesua izan nahi du honek eta aurrerantzean eztabaida beste sektore batzuetara ere zabaldu nahi du boskoteak. Aberri Egunaren aurretik ika mika hor zegoen ezker abertzalearen baitan,
|
baina
honen ostean, eta bereziki ETAren agiriaren ondoren, eztabaida biziki areagotu da, kalean zein prentsa mailan.
|
|
|
Gailurrean dauden oroitarrietatik abiatuz, mendiaren ipar bizkarraren gainetik jaisten hasi gara, ez dago bidezidor garbirik, baina eguraldi argiarekin erraza da. Mendiaren goialdeko eremu soilak utzi eta pagadian sartu eta berehala, ezkerrera eta beherantz doan pista bat topatu dugu,
|
baina
hau gurutzatu eta Elorritako lepoaren inguruan dauden bordetara jo dugu zuzenean. Errekastoa pasata, belazeetan zehar berriz ere, Nekaitzeko lepora heldu gara.
|
|
|
Atea bota, pertsonaren inguruan izua sortzeko. Legearen arabera pertsona hauei beren eskubideak irakurri behar zaizkie,
|
baina
hau ez da behin ere egiten. Poliziak kaputxarekin azaltzen dira jende aurrean, eta legeak ezer gutxi balio du orduan.
|
|
|
Baina nik uste gauza guztien gainetik donostiarrei ilusioa eskaintzen diela Zinemaldiak. Orain urte batzuk Zinemaldi triste bat zegoen Donostian
|
baina
hau asko aldatu da. Alaia da oraingoa.
|
|
|
Baina beste hainbat gaixotasun tropikal edo" exotiko" samar bezala, liburuetako kontua besterik ez zen gaitzak ikaragarrizko berpiztea izan du azken aldi honetan, duela aste batzuetatik hona" Ipar Amerikako mehatxu berria" izena hartzeraino. Lehendik ere nahiko beldurtuta bazeuden bertako biztanleak,
|
baina
honekin beste kezka iturri bat gehitu zaie oraintxe urtebete edo (2001eko irailaren 11n hain zuzen ere) New Yorkeko Dorre Bikien aurkako ekintzaren ondotik hainbeste aztoratu dituen terrorismo kontuei.
|
|
|
BADAKITE gehienek ez dutela onartzen ezta ulertzen ere bere odol egarri hori
|
baina
honek ez du garrantzia handirik, beraiek su sakratu horren soldadu aukeratuak sentitzen dira eta prest daude bere bizitza bertan erretzeko. Zer esan ETAren benetako biktimetaz eta honen eraginetaz:
|
|
|
Adarraren lepoa kaltetu gabe, ebaketa egokia enborretik ahalik eta gertuenean egiten da, adarraren galtzarbean,
|
baina
honen azal ezpainetik kanpora, enborreko ehunak kalterik jasan ez dezan eta zauria lehenbailehen itxi dadin.
|
|
|
1992 urteko azaroan, IMO 91 onartu ondoren?
|
baina
honen barruan?, Garapen egitaraua onartu zen. Horrek inbertsio handiak erakarri nahi zituen, gutxienez 3,01 milioi eurokoak eta 50 langile baino gehiago sortzen zutenak.
|
|
|
Lur geruza horretan, sarritan, ganberatik ateratakoak diren materialak agertzendira (adibidez Otsaarte), baina baita mendeetan toki horietan bizitako biztanleentresna eta lurrontzi zatiak ere. Azken urteetan egindako indusketek (Trikuaizti I, Larrarte, Mandubi Zelaia eta Zorroztarri) nahiko argi utzi dute ia soilik harrizkoindustria azaltzen dela,
|
baina
honen ezugarriek ez dute zerikusirik ganberakoekin.Harrizko objektuak ganberan baino ugariagoak dira; hauen artean gehienbatlanketa hondakinak eta etxeko tresnak aipatu lirateke (marruskak, mozturak, zulagailuak, etab.; gezi puntak edo geometrikoak salbuespenak dira). Horienpresentzia bertan egin ziren jardueren ondorioz uler daiteke.
|
|
|
Hau, bana banako gazte batek liluratua du. Berak neskatxa nor den ondo daki,
|
baina
honek ordea ez du limurtzailea ezagutzen.
|
|
|
Alomorfoak erabil daitezke, baina salbuespen gisa, forma kanonikotik urrun daudenean, eta beti forma kanonikoari lotuta, aldaketak egiten direnean, alomorfo guztietan egin daitezen. Horrela, euskaraz, hon, har edo hobe alomorfoak erabil daitezke,
|
baina
hau, hura eta on forma kanonikoei loturik.
|
|
|
EDBL ezaugarria/ balioa bikoteka antolatua dago, azpilexikoak ondo ulertzeko ezinbestekoa baita. Kategoriaren eremuak beti azaldu behar du,
|
baina
honen barruan tasun desberdinak daude, ondoren adierazten den moduan:
|
|
|
Horregatik ezarri diogu ELI_ IZE kategoria, ARR (arrunt) azpikategoria duena gainera41 Maiztasun handiarekin azaltzen denez, nahitaez aztertu beharrekoa da fenomeno hau. Alegia, genitiboak izenlagunak sortzen ditu,
|
baina
honek normaltasun osoz hartu ohi ditu atzizkiak: lagunarena (lagunaren liburua), tabernakoa (tabernako nagusia), etab.42
|
|
|
ur+ a: ura edo ager+ i: ageri. Salbuespen hauek kontuan hartzeko pentsa daiteke nahikoa dela debeku erregela bat idaztea,
|
baina
hau posible litzateke morfema bat edo multzo konkretu baterako eta ez, kasu honetan bezala, multzoa irekia denean. Ondoko hautazko erregela ere ez da egokia:
|
|
|
Hortaz, erregela bat sortu dugu: datu baseko informazioa beti jasoko da,
|
baina
honekin batera deklinabidekoa ere azken emaitzara pasako da: alegia, hiru zenbatzaile zehaztuaren analisia hau izango da:
|
|
|
49 Jabego genitiboak ere elipsia hartzen du,
|
baina
honen parean motibatiboa ere onartu dugu (ume a en gatik), elipsirik gabea. Horregatik ez dugu hemen landuko, jarraitze klase desberdina hartzen du-eta.
|
|
|
Esan bezala, aukera ezin hobea aurkeztu zitzaidan, eta horixe aprobetxatzea erabaki nuen. Hectorri kontatu niezaiokeen, agertu zidan laguntasuna kontuan hartuta,
|
baina
honek eduki zezakeen erreakzioaren beldur izan gabe. Izan ere, nire herriko lagunak edota ikastolakoak ez ziren behin ere enteratuko hari kontatzerakoan izan zezakeen erreakzioa, zena zela.
|
|
|
Hurrena saiatu zena Marina Aspirina botikaria izan zen. Herritar guztioi zorriaurkako txanpu bat eman zigun,
|
baina
honek ere ez zuen zorriak uxatzerik lortu.
|
|
|
Gauzak diren bezala onartu behar dira,
|
baina
honek, luzera begira, kostu handia izango du. Joera hau baldin bada, zuen belaunaldia nagusitzen denean, ez dakit gai izango zareten guk zuei transmititu nahi izan dizueguna zuek zuen ondokoei pasarazteko.
|
|
|
Hola ez dago, zinez, azterketa patxadaz gainditzeko modurik. Besterik ezean, dozena erdi horiek ematen zituzten arauak,
|
baina
honek ere ez zuen arazoa konpontzen, nork berea baitzuen gustukoen: honek" disko" eta besteak" diska", edo aski zen honek" disko" zela zuzena esatea besteak" diska" jartzeko.
|
|
|
liburu honetan halako atal bat sartzeak konpondu ez, perpetuatu egiten du kontraesana; baina, nola hitz egin 90eko hamarkadako literaturaz gaia ukitu gabe?). Eta, bestalde, ez dut uste, kritika misoginoen arrisku erreala saihesteko (edo diskriminazio positiboko politika baten alde), emakumezkoen lanei egindako iruzkin negatiboak a priori arbuiatu behar direnik(
|
baina
hau beste gai bat da, kritikaren egoera terminalarekin lotua, eta hurrengo atalean aztertuko dugu). Diskriminazio positiboa ona izan daiteke lanen sorkuntza eta argitarapena bultzatzeko, aipatu portzentaia txiki horiek gora eramaten saiatzeko, baina onartu behar da horrek ez duela ziurtatzen lan horiek guztiak bikainak izango direnik.
|
|
|
3. Euskal Unibertsitateak espirituz publikoa luke izan, baina arestian aipatu dudan bezala egoera politikoaren aferak bide hau eragozten du. Proiekturik hoberenahe rrialde guztiak bateratuko lituzkeen Unibertsitate publiko bat izango litzateke,
|
baina
hau, tamalez, ezinezkoa da. EHUtik sortutako proiektu batek Nafarroa eta Iparraldea alde batera utziko lituzke, baina ezer ezean, ideia honen bultzada bilatu litzateke.
|
|
|
Paraleloa EITBn aurkitzen dugu. Euskal Irrati eta Telebista herrialde guztietarako irrati eta telebista publikoa izatea litzateke,
|
baina
hau ezinezkoa denez, oraingoz EAEtik susperturikoa rekin moldatu behar dugu. Edozein kasutan ere, EHUk egun dauzkan egitura juridiko akademiko eta botere indarrek bertatik ateratako Euskal Unibertsitate hipotetikoa eragozten dute.
|
|
|
Puru bana zuten eskuetan Santosek eta Mentxuk,
|
baina
honek keaz lar betetako tximiniaren antza zuen. Irribarretsu zegoen Antonia ere, eta Joselu jabetuta zegoen besteongan nabari zen harrotasun itxurako begirada berak eragindakoa zela.
|
|
2003
|
|
|
«Baina guztiz bete arte ez da beranduegi izango. Herria, etxea, bota dizkigute,
|
baina
hau ez da amaiera. Egiteko asko dugu oraindik.
|
|
|
Xedapen Gehigarria delakoak aukera asko ematen du. Konstituzioaren 29 artikuluak Eskaera Eskubidea ematen du,
|
baina
hau konstituzio moderno guztietan jasoa dago, izen horrekin edo beste batekin. Adibidez, Europako hainbat estatuen konstituzioetan Kexa Eskubide bezala ikusia dago.
|
|
|
Hau ezta gertatzen Gaztelako erderarekin eta, azkeneko denboretan izan ezik, etziran agertzen gaztelerazko literaturan eleberritxo hontan agertzen diran bezela, hitzegileen hitz modu bereziak. Gaur, Camilo José Celak eta beste idazle erdeldun batzuk, batez ere Hego Amerikakoek, eleberrietako hizlarien esakerak hitzez hitz idazten dituzte,
|
baina
hau ezta azkeneko urteetako moda bat baizik, inglesezko literaturaren imitazio pobre bat baino. Gutxi irabaz dezake gaztelerazko literaturak bide hontatik.
|
|
|
Eta esango nuke, euskara batuaren eredua dela ta Mitxelenarekin eta belaunaldi gaztearekin zituen diferentziak are handiagotu zirela han hartu ziren norabideen ondorenez. Oraindik ez zen zaharra, inolaz ere, Oskillaso,
|
baina
honen aurka ere joan zen, antza, Arantzazun oihukatu zen" Zaharrak etxera!" aldarria. Edozelan dela ere, literatura sorkuntzaren alorrean halako mutualdi baten murgilduko da urte batzuetarako gure idazlea, eta larogeiko hamarkadan ondo sartu arte ez du berriro bururik agertuko.
|
|
|
Inasi ta Iziartxu eztira joaten goizero meza entzutera eta eztute gehiago errosariorik esaten bere aurrean. Oraindaino aintzinan baino hotzagoak ziran bere hartuemanak eurekin, egia zan,
|
baina
hau ere konponduko zan denborarekin.
|
|
|
Ikasleek alde egin dute,
|
baina
honek ez ditu oporrak ekarri gainontzekoentzat. Izan ere, batzuen arabera hauexek dira ikasturteko egunik gogorrenak.
|
|
|
Patxik ostikoz jo zuen Joxe,
|
baina
honek ezer ez zioenez, berak hitz egin zuen.
|
|
|
Oso azkar gertatu zen dena Joxe ondo ohartzeko. Honek lagunaren aurpegiaren aldaketa baino ez zuen sumatu,
|
baina
hau ere azkarregia izan zen Joxek arrazoirik bilatu ahal izateko. Patxiri ergel aurpegia geratu zitzaiola, hori bai igarri zuen.
|
|
|
Bueno, gitxienez berba egin dogu eta orain hobeto ezagutzen dogu ze urde putakume mota dan. Neuk be badaukat zeozer zuri kontetako, eta gogoa daukat gainera behingoz botateko...
|
baina
hau ez da momentu aproposa. Bihar Alde Zaharretik urtengo dogu, barruan daroadana atarako dot eta biok mozkortuko gara, bale?
|
|
|
Espezierik ohikoenen artean mangladietako ostra da aipagarriena, kostaldeko bizilagunen produkturik funtsezkoena,
|
baina
honetaz gain, mangleko karramarroa, otarrainskak eta izkirak ere badaude.
|
|
|
Diputatu Generalak 1765ean Gozogileen ordenantzei egindako oharretan29, agertzen da ikastaldia bosteko urtekoa izan behar zela, ordenantzetan eskatutako lau urteen ordez, ikasleak ofizioa hobeto ikasteko astia izan zezan, ondo ikasitako gozogilea lortzeko. Hau interpreta daiteke instituzioek gozogileen produkzioaren kalitateaz zuten arduraren barrenean30; bestalde, uler daiteke baita ere, ikasleak mailaz igotzeko trabak jartzeko era bat bezala (bere lanaz merkeago balia zitezkeelako, gainera),
|
baina
hau arruntagoa eta onargarriagoa eta ulergarriagoa litzateke, beharbada, ofiziokoek jarritako traba balitz eta ez instituzioetatik?
|
|
|
Erregimen foralak liberalismoarekin izan zuen lehen gatazka armatu argia Konbentzio Gerra izan zen 1793 eta 1795 artean. Frantsesen tropek 1793an, Gaztelako erregearen armada eta bertako tropak garaitu zituzten,
|
baina
honek ez zion gehiegi eragin Hego Euskal Herriari. 1794ko kanpainak, berriz, eragin zuzena izan zuen.
|
|
|
Lur horietan daude Bengoetxea, Beitia, Etxabe, Soroeta eta Erromesene baserriak. Erromesene ere tartean dago, bai,
|
baina
honetan ere ikaragarrizko suertea izan dugula iruditzen zait. Ez baitago, ez, dudarik, Jainkoa gurekin dugula!
|
|
|
–Neu ere ezkontzekotan egon nintzen eta dozenaka soineko probatu nituen,
|
baina
hau... hau magikoa da.
|
|
|
Halako batean, ubide bat pasatu beharra egokitu zitzaien. Jonek orduan eskua luzatu zion Idoiari, laguntze aldera,
|
baina
honek ez zion heldu. Aurrera egin zuen burua jaso gabe, itolarrietan.
|
|
|
Hara, nik Sokrates Lakes dialogoan ontsa ezagutu arren, ez  nekien olerki baten orraztera apaldu zenik! Platonengana konfiantza ukan dut,
|
baina
hau gaurko people aldizkarietako kazetarien gisa aritu zela iruditzen zait, lumak tira ahala, gizon handien itzalen bila. Oraino horrelakorik, hil bezperan olerki bat!
|
|
|
Zu euskalduna izango zara, gazte,
|
baina
hau Espainia da. Eta, izan ere, zer iritzi duzu zuk nazionalismo baztertzaileaz, integrismo mozorrotuaz, herrien autodeterminazio eskubideaz, federalismoaz, kapitalismo basatiaz eta diru bakarraz?
|
|
|
Argos, ez utzi inguruko katuei arrimatzen agindu dio zakurrari,
|
baina
honek ez dio deus ulertu eta lorategirantz hartu du, bere egin beharrekoak egitera, seguru asko.
|
|
2004
|
|
|
talarekin Demoek bizi duten lehiaren ondorioz 63 lagun abiatu ziren epailearen aurrera,
|
baina
honek epaiketa bertan behera utzi zuen Ipar Euskal Herriko Demoek euskaraz deklaratu nahi izan zutelako. Azkenotan ohikoa den gisan, segurtasun indarrek eragindako zauritu eta kolpe ugarirekin bukatu zen epaiketa.
|
|
|
Otsailean atxilotutako hamarrei leporatzen zaizkien delituak dira «erakunde terroristaren kide izan edo kolaboratzea» eta, bestalde" ogasunari iruzurra"," diru laguntzetan iruzurra" eta" dokumentuak faltsutzea". Badirudi bigarren operatiboan, urrian inputatutako inori ez zaiola leporatuko «erakunde terroristako kide izatea»,
|
baina
hau ere ikusteko dago. Denak prozesamendu autoaren zain daude, jakiteko bakoitzari zehazki zer egite leporatzen zaizkion, eta egite horiek zer kalifikazio juridiko duten.
|
|
|
Azken finean, bi aukera ditu: bat, Kataluniako gobernu eredua Espainia gobernatzeko ere baliatzea; bi, CiU de facto gobernu eskemara erakartzea, hau da, formalki ez legoke baina egiazki bai,
|
baina
hau korapilotsuagoa da. Beharbada, azkenean bi ereduak lotzen ere saia liteke.
|
|
|
Erakunde hark, ordea, eta zoritxarrez, ez zuen aurrerapausorik egin. Bigarren ahalegin bat egin zen, 1987an,
|
baina
honek ere huts egin zuen. Orain dela gutxi, esan bezala, eratu da Euskal PEN Kluba, apirilean, eta duela hilabete onartua izan da mundu guztian, Basque PEN Center izenaz, Norvegian ospatu den munduko batzar nagusian.
|
|
|
Aste bat lehenago alabaina, Villepin etorri zen, ez zuen abantzu deus berririk ekarri,
|
baina
hau ez da inportanteena. Guretzat interesatzen zaiguna da gazteek gure hizkuntza hautatzen dutela, oraindik sentitzen dutena, pentsatzen dutena eta bizi dutena kontatzeko.
|
|
|
Bai,
|
baina
honetan ez. Honetan andrazkoak izan dira beti nagusi.
|
|
|
Esku zarta burrunbada. Mikrofono aurretik alde egiteko agintzen dio zuzentzaileak gazte bizartsuari;
|
baina
hau taket bat bezala dago, geldi. Geroago ta urduriago dago jendea.
|
|
|
Egia da osagai genetiko nabarmen bat dagoela eta diskoko herniako historia familiarra badago, hura sufritzeko arrisku handiagoa dago,
|
baina
honetara har dakioke aurrea:
|
|
|
Nolanahi ere, ez da, ez, erraza izango, delako dialektika horren hari mutur nagusiak hartu eta gizartearen ehundura taxutzen duen oihala behar bezala irudikatzea. Oihal horren josturetan dago josia hizkuntza,
|
baina
honek badu, hala ere, nolabaiteko autonomia erlatiboa gainerako egitura eta jarduerekiko. Zertan eta nola antzeman ordea delako autonomia erlatiboaren zer hori?
|
|
|
Barkaidazu esatea,
|
baina
hau ez da zure etxea.
|
|
|
Bai,
|
baina
hau du lehen aldia eta...
|
|
|
Ee? Baina,
|
baina
hau diru zorroa da, eta diru zorroak ez dira postontzian sartzen.
|
|
|
Guztion euskarak guztion beharra du esaten du 2001ko martxoaren 27an Euskararen Aholku Batzordeak,
|
baina
hau ez da hasierako S. Arananaren pentsamentua. Hipotesi mailan honelakoa ere idatzi zuen:
|
|
|
Ez gara horretaz luzatuko. Harenean, batez ere, hizkun tzarena ukituko dugu,
|
baina
honena ulertzeko beste puntu batzuk ere bai: arra zarena, zehazki.
|
|
|
Gainera, aurreko lanek diabetesaren kausetako bat fruktosa zela zioten, baina orain arto xarabea ere aipatzen zuten, batez ere glukosaz osatua. Ondoren, Grossek industria ez eragiteko asmoa adierazi zion Reuters berri agentziari,
|
baina
hau nabarmendu zuen: «Zaila da jakitea karbohidratoen %20 arto xarabetik datozela, hau da, gure kaloria guztien %10».
|
|
|
Europako Parlamentuak bidali zion galdetegiari emandako erantzunetako batean, etorkizuneko komisario guztiek gainditu behar dituzten entzunaldiei begira, Kyprianouk esan zuen begi onez ikusten duela zentzu horretan lege nazionalak aldarrikatzea. Osasun arloko eskumenak estatuen esku daudenez neurri handi batean, eta ez Europar Batasunaren esku, komisario izango denak zehaztu zuen muga horiek “guztiz eguneratuak” dituela,
|
baina
hau adierazi zuen: “jarduteko adostasun politiko sendoagoa gara badezakegu, orduan egingo dugu aurrera”, leku publikoetan erretzeko erabateko debeku horretarantz.
|