|
2000
|
|
|
Bai, bi saio, eta izango dira hiru egindakoak ere, niri ere tokatu zait egun batean hiru saio egitea, baina ni ziur nago Uztapidek eta Zepaik eta horiek herri batera joanda gaur egungo hiru saio eginda baino
|
askoz
gehiago kantatzen zutela. Goizean meza nagusiaren ondoren hasi eta arratsaldeko plazako saioarekin jarraitu eta ez ziren saio luzeegiak izango, baina tabernan, afalondorengoa?
|
|
|
Ez zaio hainbeste axola kalitatea, kontsumoa baizik. (...) Antzerkia
|
askoz
ere artesanalagoa da. (...) Antzerkian harreman zuzena duzu publikoarekin; telebistan, berriz, kamara hotz baten aurrean aritzen zara eta jakin behar duzu kamarari nola begiratu eta hitz egin(...) Ikasi egin behar da, baina oinarria antzerkia da.
|
|
|
Lankide baino
|
askoz
lehenago maisu izan nuen, baina ikasleontzat, irakaslea ezezik, laguna zen. Gogoan dut OHOko 8 maila bukatu ostean kurtso amaierako bidaia antolatu genuela.
|
|
|
Euskararen legean aipatzen da euskalkiaren garrantzia beti ere euskara batuaren kaltetan ez doanean, euskara batua delako Euskal Autonomi Erkidegoko hizkuntz ofizial amankomuna, eta hitz egiten den lekuetan zaindu egin behar direla. Lege batek hori baino
|
askoz
gehiago ezin du eman seguruenik, baina bidea ematen du legeak, adibidez mahai honetan aipatu ditugun guztiak aurrera eramateko eta gehiago ere bai. Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian, alor estrategikoen artean badago Gorputz Plangintza deitzen den atal bat eta han, bai diagnostikoa bai neurriak lantzen direnean, aipatzen dira euskalkiak.
|
|
|
Euskalkia erabiltzen den leku batera, lehen eta behin euskaraz dakien pertsona bat bidaltzen ahalegindu zaitez, eta kontuan izan ezazu euskalkia ezagutzen duen edo ez. Komunikabideetan ere berdin,
|
askoz
garrantzitsuagoa da euskalkia irrati baten erabiltzea prentsa idatzian erabiltzea baino. Lehentasun batzuk zentzuzkoak dira.
|
|
|
beharrean. Uste duguna baino
|
askoz
gauza gehiago dugu komuna, eta hortara jo behar dugu. Batua bultzatu behar dugu, eta bultzada horretan euskalkiak oso garrantzitsu dira.
|
|
|
. Pablo Tillacen obra ezagutu nahi duenak Baionako Euskal Museoan eta Kanbon familiaren bilduman du parada; baita Donostiako San Telmo Museoan eta Robert Poupelek kudeatzen duen Kanboko Arnaga etxean ere. Itxura batean hala ere, bere fondo pribatuan ofizialki erakusgai dagoena baino
|
askoz
lan gehiago gordetzen du, gizalegez jokatuko balu bistarazi lukeena. Joan eta galde egiozue hori egia ote den, ea zer ihardesten duen
|
|
|
«Bihar bertan hastera ostera ere, aukeratutako kronikak desberdinak izanen zirelako ziurtasunez idazten ditut lerro hauek». Horrela eginda, kontakizuna
|
askoz
ere erakargarriagoa da. Moduan asmatu duzula uste duzu?
|
|
|
Azken 18 hilabete hauetan baino
|
askoz
hildako, kale eraso, mehatxu eta istilu gehiago bizi izan ditugu gure herri sufritu honetan. Baina, espainiar inperioaren harrotasunetik abiatuta, demokraziaren karetaz mozorrotuta dabiltzan hainbat esatari, iritzi emale, kazetari, intelektual eta politikok ez dituzte abertzaletasunaren kontra hain gauza gogorrak esan.
|
|
|
Borondate ikaragarria behar da. Gaur egun egiten diren proiektu enpresarialak
|
askoz
txikiagoak dira. Enpresarien aldetik hartzen diren arriskuak apalagoak dira.
|
|
|
Trinketarekin lan handia egin behar dugu Hegoaldean, guztiz ezezaguna baita. Kirol hau herrikoia egin nahi badugu, nik uste
|
askoz
errazagoa dela trinketa ezker pareta baino. Eskuz aritzeko pilotak askoz bigunagoak dira eta jokoa ere alaiagoa da.
|
|
|
Kirol hau herrikoia egin nahi badugu, nik uste askoz errazagoa dela trinketa ezker pareta baino. Eskuz aritzeko pilotak
|
askoz
bigunagoak dira eta jokoa ere alaiagoa da. Bilbon bada kristalezko trinketa irekitzeko asmoa eta noski aukera polita da Euskal Telebista sartzeko.
|
|
|
diosku Tomas Ugalde K2000ko bikoizketa buruak. Batez beste, film bat bikoizteko, astebete behar izaten da; aurrebikoizketa aldiz,
|
askoz
luzeagoa da, hilabete ingurukoa, hain juxtu.
|
|
|
Bada azken arrazoi bat lagundu duena euskaratutako filmek harrera ona izan dezaten: itzulpenak egiterakoan
|
askoz
arreta handiagoa jartzen da, eta ahozkotasunetik hurbilagoa dagoen hizkera erabiltzen. Edertrack, K2000 eta Irusoin bikoiztetxeetako itzultzaileak eta ETBko euskara sailekoak elkarlanean aritzen dira.
|
|
|
Hona hemen Imanol Laspiurren bizitzaren muina. Hala ere, enbor honen inguruan amets, gogo eta lan
|
askoz
osaturiko adarrak izan ziren. Osotasun honek benetan berezi egin zuten eibartarra bere lagun eta herrikideentzat.
|
|
|
Ikuspuntu horretatik, gaiak konplexua dirudien arren, praktikan gauzak
|
askoz
ere sinpleagoak dira. Natura eta Baliabide Naturalak Kontserbatzeko Nazioarteko Batasunak (NKZB UICN), 5 kategoria besterik ez ditu aholkatzen, bertako giza-presioaren arabera mailakatuak.
|
|
|
Babes figura baten jabe izateko ohorea duten inguruneak izendatzerakoan, historikoki izan duten bilakaera aztertzen badugu, irizpideen eboluzio garbia eman dela ikusiko dugu. Mende honen hasieran ingurune naturalak babesteko arrazoi nagusiak estetikoak ziren (paisaje politak itsusien aurrean), beranduago, 70eko hamarkadaren inguruan irizpideak
|
askoz
ere materialistagoak ziren eta, ehiza espezien presentzia eta basoko egur baliabideak ziren eremu naturalak babesteko arrazoi nagusi. 80ko hamarkadatik aurrera, espezie enblematikoen presentzia, iraungipen arriskuan dauden animalien presentzia (ia beti ornodunak), biodibertsitatea eta horrelako irizpideak maneiatzen ziren ingurune naturalak legez babesterakoan.
|
|
|
Emakumezkoei zuzendutako hitanoa, noketa,
|
askoz
gutxiago erabiltzen da toketa (gizonezkoena) baino. Arrazoi zehatza ez dakit zein den, baina hitanoak zenbaitentzat beti izan du ospe txarra, errespetu falta dela edota goxotasun gutxikoa dela uste dutelako.
|
|
|
Ildo honetatik, internauten kopurua asko handituko dela iragarri dute, egun 47 milioi badira 2003 urterako 70 milioi izango baitira. Kontsultategi honen arabera, merkataritza elektronikoak Europan 266tik gora bilioi mugituko ditu 2004 urterako, hots, guztizko merkataritzaren %6 Hortaz, datozen lau urteetan, Europan gaurko egunean sei bilioi pezeta mugitzen dituen merkataritza elektronikoaren hazkunde erritmoa %100 baino
|
askoz
ere handiagoa izangoa da urtean.
|
|
|
Orain, EGMren arabera, %20ko igoera izan du abenduko azken datuekiko. Bestalde, enpresa honen azterketan ikusten denez, Espainian SER besteek baino
|
askoz
entzule gehiago ditu. " Deigarria da COPE, Onda Cero edo Radio Nacionalek izan duten beherakada" azaltzen digu Karmele Eraso Herri Irratiko gerenteak.
|
|
|
Gehiengoak sexualitatea sexu harremanak direla pentsatzen du, eta askotan koitoa. Baina sexualitate kontzeptua
|
askoz
ere zabalagoa da. Sexualitatea emakume edo gizon bezala munduan egoteko modu bat da, eta sexu harremanak alderdi bat baino ez dira.
|
|
|
Otoi, har itzazu Joseba Egibar, Gorka Knor eta Arnaldo Otegi, eta baita ahal baduzu Mikel Antza bera ere, eta eraman itzazu Baigorriko Bixentaenera bazkaltzera. Eta Pantzo Hirigarai baldin bada sukaldaria,
|
askoz
hobeto. Ea behin gertatu dena, berriro errepikatzen zaigun, eta, hortaz, euskaldun guztiok irabazle irteten garen, bai beraiek eta bai zain gaituzten Iparralde eta Hegoaldeko abertzale guztiok.
|
|
|
Baina bakoitza bere aldetik ari gara. Literatura
|
askoz
planifikatuagoa ekartzen da kanpotik, guk kanpora ateratzen duguna baino.
|
|
|
PSOEren baitan eta haren inguruko esparruetan hauteskunde emaitzei buruz egiten den hausnarketak, noski, zerikusi zuzena du bat bateko hoztasun honetan. Iada hiltzaile frogatuak diren hauei urte
|
askoz
eman zaien babes konplizea dela porrotaren zergatietako bat aho batez aitortzen du mundu guztiak, eta onartzen da etapa beldurgarri hartan inplikaturik egon zirenak betirako baztertzea dela zulotik ateratzen hasteko lehen baldintza.
|
|
|
Bai, aurreko txapelketaren aldean jendearengandik
|
askoz
hurbilagokoak dira, eta eskualde bakoitzean jokatzeak dena horretara baldintzatzen du, dena bertako jendearen esku dago antolaketa kontu horretan. Egin kontu, aurreko txapelketan ia gai falta egotetik orain saio gehiago egingo dira, gai aldetik ere horrek dakarrenarekin.
|
|
|
Horrenbestez, Europako Ekialdeko herrialde horretan ordezkaritza bat abiarazteko aukera aztertzen ari da SPRI. Ez da ahantzi behar Europako Erdialdea, Herrialde Baltikoak eta Errusia EAEko esportazioen %10en jomuga direla. Nafarroako enpresek herrialde horiekin merkataritza harreman batzuk badituzten arren,
|
askoz
ere apalagoa da hartueman horien munta.
|
|
|
Orain arte SPRIk hainbat agente izan du Europako Ekialdean, bereziki Polonian, Txekiar Errepublikan, Hungarian, Eslovenian eta Errumanian, baina agente hauek ez zuten esklusiban Eusko Jaurlaritzaren menpeko Industria Elkartearentzat lan egiten. Asmoak burura eraman eta Polonian euskal ordezkaritza bat kokatzen bada,
|
askoz
ere handiagoa izango da euskal enpresek berriro ere Europako Ekialdeko merkatu horietan muturra sartzeko izango duten aukera, biztanle kopuru handia kontuan izanik lehen mailako merkatuak izan baitaitezke.
|
|
|
" Eta begiak itxi zituen" ipuina izan zen gustatu zitzaiona, nik idatzitako lehena eta orduko horietatik liburu honetara iritsi den bakarra. " Zuk jarraitu horretan" esan zidan Mendigurenek," ez duzu gaizki egiten, baina
|
askoz
gehiago landu behar dituzu pertsonaiak, istorioak...". Ipuinak berriro irakurri eta gero konturatzen zara arrazoi duela eta ez direla onak.
|
|
|
Alegia, egoera informalari herrikoan lasai egin, eta irakaskuntzan, lehen urteetan behintzat, bizkaieraz. Hortik aurrera
|
askoz
errazagoa ei da euskara baturako zubi lana, idatziz eta ahoz. Baina oraindik luze joko duen eta jorratzeko asko daukan gaia da.
|
|
|
Aurretik, nire aitaren lana zela eta, 12 urterekin Angolara joan ginen bizitzera, baita han ia hiru urte pasa ere. Gerra zibila hasi baino lehen, jendea orain baino
|
askoz
hobe bizi zenean. Bertan ikasi nuen yankee inozo bat baizik ez nintzela, Afrikan mundu guztiak zenbait hizkuntza baitaki:
|
|
|
Hemengo bizi kalitatea aipatzekoa da, afarietan denak elkarren ondoan mahai luze horietan eseri eta kantatzen hastea. Estatu Batuetan
|
askoz
gehiago irabazten bada ere, ez dute inondik ere hemengo bizi kalitatea. Lana dela medio, jendea etengabe aldatzen da estatu batetik bestera, eta azkenean, edonongoak eta inongoak ez dira.
|
|
|
Europan berriz, ezinezkoa da europar bihurtzea kanpotarra izanik; Madrilen luzaroan bizi den Mohamed beti izango da" mairua" eta Italian Malik beti izango da zambiarra," afrikarra" italieraz primeran eginda ere. Brasilen ere
|
askoz
errazagoa da" brasileiro" bilakatzea finlandiarra edo euskalduna baino.
|
|
|
Dena den, hurrengo urtean Euskadiren berragerpenak geldialdia ezagutu zuen, Mendizorrotzan jokatutako norgehiagokaren arrakasta
|
askoz
murritzagoa izan zelako, bai kirolaren aldetik (1 Hungariaren aurka) zein jendearen erantzunaren aldetik.
|
|
|
Obra horrekin Bartzelonara joatean konturatu ginen Euskal Herritik kanpo ateratzea funtsezkoa dela antzerkitik bizi ahal izateko. " Desperrados" aldiz,
|
askoz
gehiago mugitu dugu.
|
|
|
Programazio egonkor bat eratzean eta heziketan dago koska. Baina udalak ados jartzea sare bat egiteko ez da nahikoa, ikusgai dauden obrak ere
|
askoz
gehiago iragarri lirateke komunikabideetan. Hori egingo balitz, ziur egon jendea askoz gehiago joango litzatekeela, ohitura bilakatzeraino.
|
|
|
Baina udalak ados jartzea sare bat egiteko ez da nahikoa, ikusgai dauden obrak ere askoz gehiago iragarri lirateke komunikabideetan. Hori egingo balitz, ziur egon jendea
|
askoz
gehiago joango litzatekeela, ohitura bilakatzeraino.
|
|
|
Laugarreneko bizilaguna datorkizu zure lan bat irakurri duela esanez eta lehenago ez zenuen imajinatu ere egingo laugarrenekoak hori irakurriko zuenik. Horrela
|
askoz
politagoa da, libreagoa.
|
|
|
Zuen lehen liburuak poesia liburuak ziren, gainera, eta ez al da zailagoa poesia argitaratzea narratiba argitaratzea baino? Poesia
|
askoz
gutxiago saltzen da.
|
|
|
Hemen, liburu batek merkatuan funtzionatuko ez duela jakin arren, lanak merezi duela pentsatuz gero, argitaratu egiten dute. Gaztelerazko liburuak
|
askoz
neurri handiagoan tratatzen dira arkume txuletak bezala euskarazkoak baino.
|
|
|
Orain artean, begi mugimenduak bideo bidez kontrolatzen ziren Excimer Autonomous berri honek daramana baino sistema
|
askoz
ere fidagarritasun txikiagoa duena, eta ebakiak ez ziren hain zehatzak izaten. Begi mugimendua jarraitzeaz gain, ebaki saio bakoitzean zuzentzen den miopia, hipermetropia edo astigmatismoaren graduazioa kalkulatzen du, une bakoitzean berregokituz, zuzenketa hau da kornearen ebakidura beti nahi den mailakoa izan dadin, %100 eko zehaztasunarekin
|
|
|
Bai, inork gutxik. Baina" tipiko" horietaz gain, Euskal Herrian baditugu jende gehienarentzat
|
askoz
ezezagunagoak diren beste hamaika altxor: Izturitze eta Otsozelaiako leizeetako estalaktita eta estalagmita miragarriak, Harpeako bakardade eta isolamendua, Uxue herriko etxeak astintzen dituen haize bortitza, Kodes mendizerrako harkaitzar" kaputxadunen prozesioa", Urederra ibaiaren paradisua, Trebiñoko etxe trogloditak, Añana Gesaltzako paisaia" estralurtarra", Nerbioi ibaiaren ikaragarria, Argiñetako hilobi bisigodo misteriotsuak, Trianoko meatze laku zoragarriak, Barrikako itsas-labarrak, Santa Eufemia ermita ezkutua...
|
|
|
Leku hauek guztiak eta
|
askoz
gehiago ere erakusteko gogoz gaituzue eta horregatik, kotxea hartu eta batez ere asteburutan egiteko moduko txangoak prestatuko dizkizuegu, hainbat astetan zehar jorratuko ditugun 30 ibilbidetan banatuak. Ibilbideon zerrenda ondoko orrian duzue.
|
|
|
Orduan, On Joxe Mielen liburutegiak ez zuela gehiegi balio uste genuen. Baina
|
askoz
ere interesgarriagoa zen gerra aurreko liburutegia, berak bere patrikatik erositako liburuak. Horiek denak azaldu dira.
|
|
|
Alde batetik giza hezur oso zaharrak daude, gutxi, baina oso zaharrak, 800.000 urtekoak. Eta gero bada beste multzo handi bat, beste leku batean;
|
askoz
ere berriagoak dira, 300.000 urte dituztenak. Bi horien artean 500.000 urte daude.
|
|
|
Oso txosten bigunak egiten dituztela arkeologo batzuk eta ondare asko galtzen ari dela. Esate baterako San Telmoko plazan Erdi Aroko harresia aurkitu zen, ez Boulevardean aurkitutakoa, hori atzokoa da, Erdi Arokoa,
|
askoz
ere garrantzi handiagokoa. Dena hankaz gora joan zen, ezta enteratu ere ez zen egin Donostia orduan.
|
|
|
Haren lurretan, gaur egun, instalazio berri eta moderno bat besterik ez da geratzen. Orain dagoen enpresa horrek, Aceria Compacta de Bizkaia ACBk, garai batean 15.000 langilerekin baino gehiago produzi dezake
|
askoz
plantila txikiagoarekin. Ikusgarria da garaiak nola aldatzen diren!
|
|
|
Halaxe da, AHV, 1902an hasi zen 200 enplegatu, 14 ingeniari, 75 kontramaisu, 5.620 langile arrunt eta 230 meatzarirekin, eta 32 milioi pezeta (1,3 milioi libera inguru) baino
|
askoz
gehiago ez zen kapital sozialarekin. 147.778 tona inguruko ekoizpena zuen.
|
|
|
Gero, Sevillan lau urte eman ditu antzerkia ikasten eta, beste antzezlan mordo bat egin ostean, iaz, Legorretara itzuli zen. " Sevillako eskolak
|
askoz
bitarteko gehiago ditu hemengo edozein eskolak baino; irakasleak kanpotik ekartzen dituzte, Ingalaterra, Frantzia edo Argentinatik, alegia. Arlo gehienak jorratzen dira:
|
|
|
Guk, ezker abertzale arabarrak, oso argi daukagu zein den bidea, eta zinez, gaitasun eta indar nahikoa dagoelakoan, gizarteak PPrekin konfrontazio demokratikora jo behar duela irizten dugu. Oraingoan, udal kudeaketa ereduak eskaini di tzakegu, PPrenak baino
|
askoz
demokratikoagoak, integratzaileagoak eta sozialagoak. Gure ustez, dagoeneko arabar abertzaleen exijentzia da, bere gain hartu nahi duenarentzat erronka, eta EH, zalantzarik ez, dagokion papera hartzeko prest egon badago
|
|
|
Hain zuzen, hitzarmena dute Euskaltelekin berauen plataforman sartzeko," herri bakoitzean Euskaltelek kate bat libre utzi behar dio Udalari, bere programazioa eskaini dezan". Kable bidezko irudia eta soinua
|
askoz
hobeak dira euskarri analogikoan baino, bideo galera oso txikia baita. Lotura gehiago ditu edozein lekutatik sartzeko aukera ahalbidetuz.
|
|
|
EZ da, beraz, arazo ekonomiko hutsa: testu liburuaren kalitatea da, lehenik eta behin, Espainiako gobernuaren erabakiak eraso duena, ez baita bideragarria izango, aurrerantzean, testu liburua egiterakoan ezinbestekoa den lan profesionala era duinean ordaintzea, eta, are gehiago, nolako testu liburuak behar diren ere ez da irakaskuntzaren eta argitaletxeen alorrean erabakiko, horien iritzia baino
|
askoz
ere eraginkorragoa gertatuko baita oligopolioen etekin azkarraren egarria.
|
|
|
Irudiari kutsu berezi bat ematen diozu. Animazioa egiten dut ekoizpena
|
askoz
ere sinpleagoa delako, nire eguneroko bizitza, lau seme alabekin, nahiko zaila baita. Ez nuke talde oso bat nire ordutegira behartuko.
|
|
|
Lurretik zigarro hautsak edo karakolak biltzen
|
askoz
ere gehiago irabaziko da arraunean baino. Lehengo urtean sari gehien irabazi zuena Orio edo izango zen, eta pentsatzen dut ez zirela iritsiko 400.000 pezeta irabaztera urte osoan ibili ondoren.
|
|
|
Askotan ez dute indartsuenek irabazten, trainerua ongien eramaten duenak irabazten du. Jendeak uste duena baino
|
askoz
ere konplikatuagoa da. Arraun mundua da 1.100 kiloko mugimendua momentu oro, 200 kiloko traineru batean.
|
|
|
Banku mugikorrean indar gehiago egiten da hankekin, hankak luzatu eta bilduz ibiltzen dugulako ipurdia aurrera eta atzera, eta arraunaren ibilbidea luzeagoa da, hankak aprobetxatzen direlako. Gainera Joko Olinpikoetara joateko eta abar fisikoki prestatu beharra dago, baina bestalde,
|
askoz
ere teknikoagoa da finkoa, arraunari inklinazioa eskumuturrarekin eman behar baitzaio. Mugikorrean, berriz, arrauna kokalekuetan finkatzen da.
|
|
|
Izan ere, ez ditzagun eskuak burura gai honekin bakarrik eraman. Euskal Herria euskara ez dakiten euskaltzaleez gainezka dago, eta, kuanto, baita erdalzale diren euskaldun
|
askoz
ere. Euskal Herriko eliztarren adina 45 urtez gorakoena da eta hala ere, jende gehiena, elizaz ezkontzen da.
|
|
|
Euskal musikan zortziko erritmo ospetsua dago. Horretaz nik baino
|
askoz
ere gehiago dakiten musikologoek aztertu dute zortziko erritmoa, eta turkieraz" herrena" esan nahi duen hitz batekin deitzen dutena dela diote. Erritmo irregular gehien dagoen zonaldea Turkia da.
|
|
|
Zorionez asko hobetu da azkenaldian. Duela urte gutxi baino
|
askoz
ere eskaintza handiagoa dago. Hori edozein musika motaren zabalpen handiagoan islatzen da.
|
|
|
Eztabaida puri purian dago zalantzarik gabe, eta aurrera doan errealitatea da asturierarena, gizarteko esparru orotan duintasun bila. XX. mendea hasi arte ez zen Asturiesen bezalako hizkuntza kontzientziarik izan Kantauriko mendikatearen bestaldean eta literatura ere
|
askoz
murritzagoa zen. 1906an Menendez Pidal filologoak idatzitako" Leongo dialektoa" artikuluak ordea hizkuntza sistema berberean biltzen ziren hizkeren interesa biztu zuen.
|
|
|
Nafarroako eta EAEko sozietateak oso ezberdinak dira. Hasteko, ETArekiko gaitzespena
|
askoz
handiago da Nafarroan EAEn baino. Bestetik, Batzarre ez da Zutik.
|
|
|
Orain grabatzea asko merketu denez, talde andanak diskoa ateratzen du. Gaizki grabatzen badute, ez grabatzea baino
|
askoz
ere kaltegarriagoa da, lehenengo diskoa eta azkena izanen delako. Nik ere, luzemetraiarena lasaiago hartzen dut.
|
|
|
Inork ez daki nolako itxura duen Bingen Mendizabalek. Zentzu horretan
|
askoz
ere galduagoak daude, askeago.
|
|
|
Zaharragoak horrelakoxeak izanda, haurrengandik zer espero? Bada, uste dena baino
|
askoz
gehiago, kiroltasuna zer den transmititzen dakien jendez inguraturik badaude, Aingeru Epaltzaren" Baloika" ko protagonistak erakusten duten bezala. Neska motiko hauek, futbito talde bateko partaide izanik guztiak, kiroltasuna ondotxo dakite zer den, jokoan eta lehian gogo biziz ari diren arren.
|
|
|
Jakina, gaur ere bertsoa mezua eta iritziarekin loturik dago, baina urbanizatu egin dela erran daiteke. Publikoa ez da berdina, eta bertsolariak gai
|
askoz
gehiago menperatu behar ditu entzulearekin sintonizatzeko(...)".
|
|
|
Eguraldiak eta bere gorabeherek garrantzi itzela dutela gorputzetan eta buruetan, baita Naturan ere. Eguraldiak uste baino
|
askoz
gehiago gobernatzen gaituela. Era guztiz berdintzailean gainera, aberatsa zein pobrea, ederra zein itsusia, emakumezkoa zein gizonezkoa,...
|
|
|
Ez diot horiek bakarrik direnik, baina tipologia agortu liteke gutxi horietan. Horren ondorenean sortzen da belaunaldi bat
|
askoz
ere multipolarragoa. Unai, Maialen...
|
|
|
Politikaren mundua oso aldakorra da, lau urte irauten ditu politika jakin batek eta gero hurrengoak norabidez aldatzen du. Argi dagoena da 90eko hamarkada hasieran administrazioarekin genuena baino
|
askoz
harreman hobea dela gaur duguna. 80ko hamarkadan herri mugimenduek, nahiz eta desegituratuta izan, oso dinamika indartsua zuten eta ez zitzaion inolako garrantziarik eman, edo alderantziz, desegitea zen helburua.
|
|
|
Ni nentorren lekutik etorrita, niretzat bertso indartsu edo gogorrak kantatzea
|
askoz
errazagoa zen kartzelan egotea baino.
|
|
|
Bi gauza desberdindu behar dira. Bada lurraldetasun politikoa baino
|
askoz
ere garrantzitsuagoa den lurraldetasuna: euskaldunon lurraldetasun animikoa, espirituala.
|
|
|
Komunikazio horretan ez dago joan etorririk. Elkarbizitzarako, bi hizkuntza ditugunok
|
askoz
eskaintza handiagoa egiten ari gara bakarra duenak baino. Besteak beste, nik ezagutzen dudalako halakok eta halakok egiten duen lana, eta hark ezagutzen ez duelako nirea, baldin eta bere hizkuntzara itzultzen ez badut.
|
|
|
Batetik, askotan oso multzo garbiak egiten ditugu abertzale eta espainolisten artean... eta hori baino
|
askoz
ere harreman konplexuagoak daude, badira abertzale izanik euskaldunak ez direnak eta topikoak bazkatzen dituztenak. Esaterako, jende askok uste du euskaraz oraindik ere literatura kostunbrista egiten ari garela.
|
|
|
Artea berez bilaketa prozesu bat baldin bada, galderak egitea bada, ezagutzen denarekin eta arrakasta duenarekin ezin da galdera askorik egin, eta orduan beste zerbaiten bila jo behar duzu. Noski,
|
askoz
ere atseginagoa da bestea, baina horrek ez ninduen asetzen.
|
|
|
Administrazio frantsesa oso arduratia da, jakina denez, frantsestasunaren babesarekin, eta ikuspegi horretatik erronka bakarra ez da kultura anglosaxoiari aurre egitea, estatuan bizi den populazio magrebiar handia ez integratzea ere arriskutzat baitute. Horregatik kezka handia sortzen du magrebiarren auzuneetan gainerakoetan baino
|
askoz
antena paraboliko gehiago egoteak, bereziki islamismoaren hedapenean izan lezakeen eraginagatik. Egindako ikerketa batzuek ordea zera erakusten dute:
|
|
|
Handik gora portzentajeek nabarmen egiten dute behera, bosgarren eta seigarren mailan, hurrenez hurren, soilik %16 eta %50ak egiten baitu euskaraz. Asuaren esanetan" hor ikusten da gazteenen artean motibazioa lortzea
|
askoz
errazagoa dela. Nerabezarora hurbiltzen diren neurrian erdararako joera gero eta handiagoa da eta zailagoa da eurak motibatzea.
|
|
|
animaliak hil, zati bat saltzeko eta bestea animaliak elikatzeko. Gainera, larrean ibiltzen den behi batek ongi gizentzeko hiru urte behar baditu," haragijale" bihurtutako behiak 20 hilabete besterik ez ditu behar, eta bere esne ekoizpena ere
|
askoz
handiagoa da. Negozio biribila zirudien, baina gertatutakoa ikusita industria osoa hondamendira eraman lezakeen esperimentu arriskutsua suertatu da.
|
|
|
Gaixotasuna gizakien artean ez da eguneroko harremanetan kutsatzen eta horrelako kasu bat soilik odola edo organoak emanez gerta daiteke. Oinazeari dagokionez, sufrimendu psikologikoa fisikoa baino
|
askoz
larriagoa da.
|
|
|
Nola beraren aurka izan daitekeen desobedientzia zibilaren bidezko ekimen bat? Haatik, Demokraziarako Epaileak EAEko Auzitegi Nagusiko Aretoak egindako kritikaren aurka azaldu da honen kritika ez zihoalako soilik hortik,
|
askoz
zabalago zelako baizik.
|
|
|
Eskoriatzara itzuli eta ezkerrera, berehala irten egingo gara, laster errepidea berriz utzi eta Aretxabaletan sartu behar izango badugu ere. Jasokundeko Andra Mari eliza XVI.ean eraikitzen hasi zen; dorrea eta elizpea
|
askoz
beranduagokoak dira. Honez gain, XVIII. mendeko Arratabe, Otalora eta Aozaratza jauregiak ere kontserbatzen dira.
|
|
|
Euskararen aldeko lana Nafarroan gizarte zibilaren lana izan da nagusiki. Orain urte batzuk baino
|
askoz
ere egoera hobeagoan gaude; beraz lehen eginbeharra da orain arte lortutakoari eutsi eta aurrera jarraitu irabaziak ditugun posizio horietatik.
|
|
|
" Irakasle handien eredutik aldentzen hasi dira (oraingo artistak); sentiberagoak dira hizkuntza unibertsalizatuaren aurrean, eta ez dute arima edo euskal nortasuna adierazteko hainbesteko grina(...) Oraingo gazteak
|
askoz
ere hizkuntza unibertsal eta esperantistagoak bereganatzen ari dira".
|
|
|
Poemen gainean agertzen den zenbakiak poema osoan zenbatgarren lerroan gauden adierazten digu eta, bide batez, zenbait poema elkarren artean bereizten. Kandela kolektiboak (Euskal Letren dantza 1983, Hordago 1983) dioenez," poema laburrak ditugu normalean, labur eta zuzenak, koplak bezain motzak gehienak baino
|
askoz
ere garratzagoak. Epitafioak bezain garratzak eta askotan txikiagoak." (34 or.)
|
|
|
Militante bizitza eta poeta bizitza banatzeko eginkizuna planteatzen zuen elkarrizketa hartan. Geroxeago
|
askoz
poesia politikoagoa egin badu ere, ez zen horrela gertatu idazten hasi zenean. Bada poema politikorik, noski, bere Izuen gordelekuetan barrena liburuan, baina ez zen hau bere ardatza.
|
|
|
Sexu harremanak, maitemina erakargarritasuna duten harremanak dira, esperantza irekitzen dutenak; ematen du bizitzak
|
askoz
gehiago eman behar duela, baina askotan ez da horrela izaten, eta nire ustez horregatik datoz haserreak, agresibitatea eta hainbat gauza. (Gara I)
|
|
|
Laugarren narrazioa,(...) desberdina da. Garaia ez da Erdi Aroa,
|
askoz
hurbilago baizik, mende honen hasierako gertaera batzuen inguruan aritzen baita, txosten bat izango balitz bezala. (El Correo VIII)
|
|
|
Honela adierazi zuen Alonsok bere jomuga: " Eleberriak bizi dugun egoeraz barre egiteko balio nahi izan du, eta beharbada, bigarren maila batean, inork horrekin gogoeta piska bat eginen balu
|
askoz
hobe, noski." (Larrion, Patxi: Argia 1548)
|
|
|
bere ekarpena egingo du euskarazko apostolutzaren arloan, euskal prosa aberatsa, ezpal eta hari ederrekoa erabiliz, bestalde. Gainera Bartolome, gero ikusiko dugunez, aipaturiko gehienak baino originalagoa da bere lanean, haien lanak, kasurik gehienetan, gaztelaniazko edo frantsesezko lanen itzulpenak edo moldaketak baitira; benetako predikari eta hizlariak, ordea, bere beretik ematen daki eta horrek
|
askoz
ere handiagoa eskatzen du?
|
|
|
201 Cristauo Dtrina, ceñetan eracusten baitire gure fede sanduco gauzaric bearr enak, Iruña, 1802 (Astete Nafarroako euskaran). Hala ere bigarren liburua ez zen argitaratu
|
askoz
ere geroagora arte: Curutze Santearen Aita Gure ta Ave marien geneco Eracusaldiac.
|
|
|
Bietan handia da hiriburuan bizi diren irakurleenpisua, baina Nafarroaren kasuan kopuru hori %42, 1era heltzen da; gainera, Nafarroan herri txikien ehunekoa ez da makala: %30, 5 Euskal AutonomiaErkidegoko audientzian, hiriburuetan bizi direnena %37, 7koa da eta herritxikietan bizi direnak %9, 2koa;
|
askoz
baxuagoa, beraz.
|
|
|
Telebista ikusienen rankinga eginez, maila bertsuan dauden TVE1, Tele, ETB2eta Antena aipatu behar ditugu. Ondoren datoz TVE2 eta ETB1 eta,
|
askoz
ereaudientzia kopuru txikiagoak lortuz, Canal Plus eta telebista lokalak. Emaitza hauekez dira Hego Euskal Herri osoan modu homogeneoan ematen, baina hala ere populazioaren erditik gora kanal publikoak ditu gustukoen (%53, 7).
|
|
|
Orduanbaturiko entzule kopuruaren emaitza %3, 2koa izan zen. ...Gaur egun gehien entzuten diren irratien arteko laugarrena da Radio France Pays Basque (Baiona) (%12, 4), FranceInter (%19), estatuaren mailako estazio publiko garrantzitsuena, France Inforen (%16, 4) eta NRJ (%16, 3) Frantziako musika irrati sare garrantzitsuenaren atzetik26.Arrakasta honek Radio France Pays Basque eskualdeko irratirik entzunena bilakatu du, entzunagoa Euskal Herriko barnealdean,
|
askoz
ere urbanizatuagoa den itsasaldeanbaino, eta arrakasta are interesgarriagoa da, estazio honek frantsesezko programazioorokorrean euskara egun guztian zehar txertatzeko apustua egin duela jakinda.
|
|
|
Bere aldegogorarazi behar da, Zuberoa biztanle gutxien duen Euskal Herri osoko herrialdeadela. Mediametrieren galdeketaren desabantaila gisa aipatu behar da, hiru euskalirratien hedapen eremua baino
|
askoz
ere zabalagoa dena kontuan hartzen duela, etaRadio France Pays Basquek galdeketaren agintzaileak, Ipar Euskal Herri osora zabaltzen duela entzute eremuaren azalera. Irrati hauen ehunekoak askoz ere hobeak izangolirakete galdeketa honen emaitzak, herrialdeka egingo balira.
|
|
|
Mediametrieren galdeketaren desabantaila gisa aipatu behar da, hiru euskalirratien hedapen eremua baino askoz ere zabalagoa dena kontuan hartzen duela, etaRadio France Pays Basquek galdeketaren agintzaileak, Ipar Euskal Herri osora zabaltzen duela entzute eremuaren azalera. Irrati hauen ehunekoak
|
askoz
ere hobeak izangolirakete galdeketa honen emaitzak, herrialdeka egingo balira. Hiru euskal irratiek SIADECOri eskaturiko inkesta baten arabera, Irulegiko Irratiak bereganatze tasa handiadu Ipar Euskal Herrian (21.000 entzule) eta batez ere Behe Nafarroan, bere entzuleria eremurik handiena duena, %92ko euskaldunekin; hau da, 17.500 pertsonak,, ezagutzen dutela irrati hau, eta entzuleriaren %71 leiala da.
|
|
|
izanere, gertaerak leku jakin batean gertatzen dira gehienetan (eta horretarako erabili dugunneurketa unitatea herrialdea izan da, Iparraldea bere osotasunean herrialdetzat hartudugularik). Oso gauza gutxi gertatzen dira, esaterako, Euskal Herri osoan aldi berean (eguraldia, euskararen aldeko kanpaina bat, e.a.). Toki jakinetan gertatu baina eraginaEuskal Herri osoan duten jazoerak, ordea,
|
askoz
gehiago dira. Honek esplikatzen du, hartara, Iparraldean zein Hegoaldeko herrialdeetan gertatuen eta eragina duten gertaeren arteko aldea.
|
|
|
Lehenengo multzoko enpresa taldeei dagokielarik, desberdintasun nabarmenakdaude Espainiar eta Frantziar Estatuen artean. Azken honetan indarrean dauden kontzentrazio multimediatikoren aurkako arauak
|
askoz
zehatzagoak eta gogorragoak diraEspainiar Estatukoak baino. Ondorioz, horien dibertsifikazio multimediatikoa txikiagoa da Espainiar Estatukoena baino.
|
|
|
Hirugarrenik, aipatzekoa da, halaber, talde espainiarretan, ikus entzunezkoetanbereziki,
|
askoz
pisu handiagoa duela nazioarteko kapitalak talde frantziarretan baino.Zentzu honetan, aipatzekoak dira Telefonica Media n Pearson eta Bertelsman taldeekduten parte hartzea edota Prisa ren ikus entzunezko atalean. Sogecable. FrantziakoCanal Plus ek edo EEBBetako Time Warner ek dutena.
|
|
|
eta baita bere egunkariekin baterabanatzen dituen egunkari lokalen bidez. Prentsaren arloan euskararen merkatua ereesploratzen saiatu da (Zabalik astekariarekin), eta baita nazioartera hedatzen ere, Sud Ouest egunkarian gutxiengoko parte hartzearekin (%6); eta Argentinan Clarin etaLa Nacion enpresekin batera, egunkari erregionalen sare bat egiteko asmoz. Irratirakohedapena
|
askoz
mugatuagoa izan da, oztopoak aurkitu baititu horretarako. Gaur egunbere presentzia EAEko hiru hiriburuetan dituen frekuentzietara mugatzen da, COPErekin eta Cadena 100ekin programazioa banatuz, nahiz eta azkenaldiotan bere interesakEspainiar Estatu aldera (COPEn gutxiengoko parte hartzea Logroñon eta Murtzianfrekuentzia bana) ere zabaltzea lortu duen.
|
|
|
Esan bezala, Frantziako irrati/ telebista sistemaren desarautzea 1982an abiatu zen, komunikazio askatasunari buruzko legean oinarrituta. Prozesua bideratzeko, eta horren neutraltasun politikoabermatzeko edo, EEBBetako Komunikazioetarako Batzorde Federala (FCC) izenekoaren antzekoerakunde arauemaile bat sortu zen, Ikus entzunezko Komunikazioaren Aginte Gorena (HACA) hainzuzen, nahiz eta FCC
|
baino
askoz eskuduntza gutxiagorekin. Halako erakunde arauemaileak ohikoak izandira, bereziki administrazio liberal eta tradizio anglosaxoniarreko lurraldeetan, interes orokorreko gisadefinitzen diren jarduera arloak antolatzeko, interes orokor hori hornitzea esku pribatuen esku uztenzenean.
|
|
|
Aldehonetatik, aipagarria da mugimendu sozialek edo asoziatiboek ez dutela araupetutakoinongo biderik, ezta babes berezirik ere, ekimen komunikatiboak garatzeko. Alabaina,
|
askoz
egokituagoa da Estatuaren aniztasun politiko kultural territorialari dagokionean.Zentzu honetan, nahiz eta Autonomia Erkidegoen arloaren gaineko eskuduntzak mugatuak diren eta zenbait gaitan goitik behera Estatuaren araudi eta jarrerek baldintzatuta dauden, zentralista beti; oztopatzaile askotan komunikabide autonomikoekiko; zatikatzaile gehienetan?, aukera errealak dituzte hauek beren inguruetan... Hala erakusten du EITBren esperientziak berak, nahiz eta horretarako Estatuak ezarritako lege mugetatik harago joan behar izan duenzenbaitetan, edo horren zirrikituak baliatu, EITB bera sortu edo bigarren kanala zabaldu zenean bezala.
|
|
|
bertan modu nabarmenean agertzendira aipatutako bi ildoak, babeslea eta liberalizatzailea, merkatu komuna eratzeko ahaleginaren baitan. Horrela, Artezarauaren ardatza teknologia berriakzirela eta (kablea, satelitea,..) Europako Batasunaren Estatuen arteko emisioenmarko juridikoa antolatzea bazen ere, errealitatean
|
askoz
irispen handiagokoaraua bihurtu zen azkenean, zeren Estatu Batuen aurrean europar ikus entzunezko produkzioa babesteko neurriak finkatu baitzuen, zerbitzu publikokoideien ildotik publizitatea mugatzen zutenak, kopuruan eta modalitatean (pelikulen barnean, adibidez)?. Hain zuzen ere, publizitate tarteak handitzekopresio komertzialak egon dira, neurri handi batean, Artezarauaren eraldaketaren atzetik.
|
|
|
Frantziar Estatuan ezberdina daegoera, bertako enpresa esanguratsurik ez baitago Ipar Euskal Herrian. Estatu honetako prentsaren merkatua lurralde mailan zatikatuta badago ere, Espainiar Estatuanbezala, zonaldeen dimentsioa
|
askoz
zabalagoa da han, erregionalagoa, zentzu horretan.Baita egunkarien tamaina ere. Alde honetatik, Bordeleko Sud Ouest ek menderatzendu Estatuko hego mendebaldeko merkatua.
|