|
2001
|
|
|
Badirabestelako ikusmirak ere, helduen euskalduntzea ulertzeko beharrezkoak direnak, hala nola ikusmira psikologikoa (gizabanakoen nortasunaren garrantzia neurtzeko) edo psikopedagogiko eta didaktikoa (helduengan irakaskuntza/ ikaskuntza prozeduraren ezaugarriak aztertzeko).
|
Euskarari buruzko
azterketetan, neurriren batean, ikusmira horiek eta bestelakoak erabili badira ere, oraindik gehienbat ikusmira soziolinguistikoa landu da; hala, bada, besteak dira premiazkoenak orain. Horregatik, ikusmira psikosozial eta psikosoziolinguistikoan kokatzen da honako lan hau.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
ikerketak, baita erabilerari buruzkoak ere, soziologoekburutu izan dituzte gehienbat; hori dela eta, ikuspegi soziologikoa erabili izan dabereziki. Zehazkiago, ikuspegi mikrosoziala izan dute euskararen erabilera (etajabekuntza) aztertzean; horregatik, Euskal Herriko biztanleen zenbait ezaugarrihartu dituzte aztergai, aldagai soziodemografiko gisa kontsideratuz.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
historia sozialaren tesi nagusia ezagutzen dugu: historiak justizia egin dio euskarari, eta egun dagokion lekuan dago egon.
|
|
2003
|
|
|
Kezkak ere baditut, ordea.
|
Euskarari buruzko
ikerketak direla eta, hizkuntzaren azterketa etnografiko gutxi dago oraindik. Soziolinguistikaren barruan bada" hizketaren etnografia" izeneko adarra, hizkuntzaren erabilera naturala du aztergai, eta hemen ez da askorik garatu.
|
|
2004
|
|
|
|
Euskarari buruzko
azterketa ez zaio gustatu Nafarroako Gobernuari
|
|
|
hizkuntza-kultura-herria.
|
Euskarari buruzko
jarrera, azken buruan, Euskal Herriari buruzko jarrerak determinatuko du, tartean euskal kulturaren esanahi-sistemen harremanak dauzkagula. Ikaslearen motibazioa eta jarrera faktore horien eraginpean dago.
|
|
|
Giro eta eztabaida hauek ezagutu zituen W. von Humboldtek, Parisen Joseph Dominique Garaten bidez euskara eta euskaldunei buruzko informazioa jaso ondoren, besteak beste.
|
Euskarari buruzko
ardura gutxi zela euskal buruzagi politiko argien artean, salatu zuen eta euskarak ez zuela etorkizunik iragarri. Baina bere begirada zorrotzaren bidez zera ikusi zuen:
|
|
|
4
|
Euskarari buruzko
Sabio Aranaren diskurtsoak
|
|
|
Eta pentsamendu politikoa bera ere, beharbada, ulergarriago egingo zaigu, euskaltzaleen etorrian aztertu ezkero.
|
Euskarari buruzko
ideologiei buruzko txostena aurkeztu nuen aipaturiko jardunaldietan eta gaurkoa esandakoaren berrikuspena litzateke.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
bibliografia
|
|
2005
|
|
|
autonomia-elkartearen menpeko ez diren herri-erroldetegietan (Jabetza Erregistroaren kasua), Eusko Jaurlaritzak, gaitasunaren jabe diren ihardutze-sailekin elkar hartuz, euskeraren erabilpena arauzkotzea sustatuko du. Nafarroako Foru Komunitatearen kasuan,
|
Euskarari buruzko
abenduaren 15eko 18/ 1986 Foru Legeak ezarri duenez, eremu euskalduneko erregistro publikoetan, idazpenak dokumentua dagoen hizkuntza ofizialean luzatuko dira, eta, betiere, gaztelaniaz; horrez landara, lege horrek dioenez, kopia eta ziurtagiriak hizkuntza ofizialetarik edozeinetan luzatuko dira (13 art.).
|
|
2006
|
|
|
Horretaz gain sehaska berri bat beharko da, Arantzazu berri bat.
|
Euskarari buruzko
sentimendu konpartituak bildu eta bateratzeko gune berri bat. Denontzako balioko duten sinboloak sortu eta hedatzeko aitaren etxe berria.
|
|
2007
|
|
|
Ikuspegi soziolinguistikotik, Nafarroarekiko ezberdintasun nagusia da bi valentziarretik bat katalandun baldin bada, hamar nafarretik bat bakarra dela euskaldun. Halaber, 1983ko Valentzieraren Erabilerari eta Irakaskuntzari buruzko Legearen arabera, Valentziako Erkidegoko 520 udalerrietatik 384 (ia hiru laurden) eremu valentzieradunean daude, baina, 1986ko
|
Euskarari buruzko
Foru Legearen arabera, Nafarroako 266 udalerrietatik 61 daude eremu euskaldunean (laurden bat baino gutxiago). Hortik aparte, Valentziako Herrialdeko bigarren hiria, Alacant, ez dago eremu gaztelaniadunean, Nafarroan Tutera bezala.
|
|
2008
|
|
|
|
Euskarari buruzko
Lege murritzaileak (Nafarroa hiru hizkuntza eremutan bana-tzen du) behaztopa anitz paratu dio euskararen garapen normalizatuari. Horri gehitu beharko genioke euskararen arloan euskal eremuko hainbat udalek izan duten axola-gabezia eta utzikeria eta, nola ez, Diario> de> Navarran, > aldian-aldian, euskara batua-ren kontra argitaratzen diren iritzi-artikuluak edo egunkari horretako Nafar> gehigarrian Euskaltzaindiaren eta euskara batuaren kontra agertu diren idazkiak.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
soziolinguistika ez da bakarrik bizirik Euskadiko eremuan, eta aipatzekoa da Multilingual Matters-ek ingelesez argitaratu duen liburua: Teaching Through Basque:
|
|
|
biztanleriaren hizkuntza gaitasuna, euskararen transmisioa eta euskararen erabilera.
|
Euskarari buruzko
jarrerak gutxi agertzen dira eta pena da, baina beharbada gai horri buruzko informazioa ikerketa kualitatiboen bidez hobeto jasotzen da.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskarari buruzko
Foru Legea aztertu aurretik, lehenik eta behin mahai-gainera daitekeen arazoetako bat honakoa da: Konstituzioko 3.2 art.ak —xedatzen duenean" gainerako hizkuntza espainiarrak ere ofizialak izango dira dagokien Autonomia Erkidegoan, bertako Estatutuen arabera" — ahalbidetzen ote duen Foru Erkidegoko zati batera soilik mugatzea hizkuntza autonomikoaren ofizialtasuna.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
Foru Legeak eremu euskalduna deiturikoan, hiritar guztiei aitortzen die, botere publikoekiko harremanetan eurak hautatako hizkuntza erabiltzeko eskubidea (euskara zein gaztelania, alegia), baita modu berean harrera izatekoa ere. bakarra besarkatzen duena, NFBHLOk" eremuak" direla xedatzen duen arren—; bigarrena ostera, eremu" mistoa" da, alegia, Nafarroako euskal hiztun g...
|
|
|
I koadrilako laguna du eta berari sarritan entzun dio
|
Euskarari buruzko
Legea 1986an onetsi zenetik hona, hainbat saiakera egin direla huraxe aldatzeko, baina saio guztiak alferrekoak izan direla: 1992an44, 1993an45, 1994an46, eta bitan, 1998an47.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
Foru Legearen helburuak lehenengo artikuluan aipatzen dira:
|
|
|
5 Bi urte lehenago, 1986, Euskararen Foru Legea onartu zen eta Hezkuntza ez Unibertsitariori buruz halaxe agintzen du: Eremu euskaldunean, ikasle guztiek irakaskuntza hartuko dute, guraso-boterea edo tutoretza daukan pertsonak, edo hala badago kio, ikasleak berak aukeratutako hizkuntza ofizialean(
|
Euskarari buruzko
18/ 86 Foru Legearen 24.1 artikulua). Eremu mistoan, eskari nahikoa frogatu behar da, administrazio publikoak euskarazko irakaskuntza mailaz maila, gero eta gehiago bermatuko badu (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 25.1 artikulua).
|
|
|
Eremu euskaldunean, ikasle guztiek irakaskuntza hartuko dute, guraso-boterea edo tutoretza daukan pertsonak, edo hala badago kio, ikasleak berak aukeratutako hizkuntza ofizialean (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 24.1 artikulua). Eremu mistoan, eskari nahikoa frogatu behar da, administrazio publikoak euskarazko irakaskuntza mailaz maila, gero eta gehiago bermatuko badu(
|
Euskarari buruzko
18/ 86 Foru Legearen 25.1 artikulua). Eremu ez-euskaldunean, euskararen irakaskuntza bultzatua izanen da, eta hala behar izanez gero, botere publikoek osoki edo partzialki finantzatua, sustapen eta promozio irizpideei jarraiki eta eskarien arabera (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 26 artikulua).
|
|
|
Eremu mistoan, eskari nahikoa frogatu behar da, administrazio publikoak euskarazko irakaskuntza mailaz maila, gero eta gehiago bermatuko badu (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 25.1 artikulua). Eremu ez-euskaldunean, euskararen irakaskuntza bultzatua izanen da, eta hala behar izanez gero, botere publikoek osoki edo partzialki finantzatua, sustapen eta promozio irizpideei jarraiki eta eskarien arabera(
|
Euskarari buruzko
18/ 86 Foru Legearen 26 artikulua).
|
|
|
19 Eremu euskaldunean hiritar guztiek, Administrazio Publikoekiko harremanetan, euskara nahiz gaztelera erabiltzeko eta hautatutako hizkuntza ofizialean harrera izateko eskubidea dute(
|
Euskarari buruzko
18/ 86 Foru Legearen 10.1 artikulua). Eremu mistoan, hiritar guztiek euskara nahiz gaztelera erabiltzeko eskubidea dute Nafarroako Administrazio Publikoei zuzentzeko (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 17 artikulua) eta Eremu ez euskaldunean, hiritarrek Nafarroako Adminis trazio Publikoetara euskaraz zuzentzeko eskubidea dute.
|
|
|
19 Eremu euskaldunean hiritar guztiek, Administrazio Publikoekiko harremanetan, euskara nahiz gaztelera erabiltzeko eta hautatutako hizkuntza ofizialean harrera izateko eskubidea dute (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 10.1 artikulua). Eremu mistoan, hiritar guztiek euskara nahiz gaztelera erabiltzeko eskubidea dute Nafarroako Administrazio Publikoei zuzentzeko(
|
Euskarari buruzko
18/ 86 Foru Legearen 17 artikulua) eta Eremu ez euskaldunean, hiritarrek Nafarroako Adminis trazio Publikoetara euskaraz zuzentzeko eskubidea dute. Azken horiek interesatuei gaztelerarako itzulpena eska diezaiokete (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 18 artikulua). xx Epaia 1218/ 04, 200/ 03 zenbakidun helegitea, administrazioarekiko auziari dagokiona.
|
|
|
Eremu mistoan, hiritar guztiek euskara nahiz gaztelera erabiltzeko eskubidea dute Nafarroako Administrazio Publikoei zuzentzeko (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 17 artikulua) eta Eremu ez euskaldunean, hiritarrek Nafarroako Adminis trazio Publikoetara euskaraz zuzentzeko eskubidea dute. Azken horiek interesatuei gaztelerarako itzulpena eska diezaiokete(
|
Euskarari buruzko
18/ 86 Foru Legearen 18 artikulua). xx Epaia 1218/ 04, 200/ 03 zenbakidun helegitea, administrazioarekiko auziari dagokiona.
|
|
|
45 Abenduaren 15eko
|
Euskarari buruzko
18/ 1986 Foru Legea aldatzeko foru lege proposamena. Nafarroako Parlamentuko Sozialistak, Eusko Alkartasuna eta Mistoa-Ezker Batua parlamentuko taldeek aurkeztutakoa.
|
|
|
46 Abenduaren 15eko
|
Euskarari buruzko
18/ 1986 Foru Legea aldatzeko foru lege proposamena. Nafarroako Parlamentuko Aldizkari Ofiziala; 1994ko apirilaren 21a, 23 zenbakia
|
|
|
47 Abenduaren 15eko
|
Euskarari buruzko
18/ 1986 Foru Legea aldatzeko foru lege proposamena. Convergencia de Demócratas de Navarra parlamentuko taldeak aurkeztua.
|
|
|
Convergencia de Demócratas de Navarra parlamentuko taldeak aurkeztua. Nafarroako Parlamentuko Aldizkari Ofiziala, 1998ko maiatzaren 14a, 33 zenbakia eta Abenduaren 15eko
|
Euskarari buruzko
18/ 1986 Foru Legea aldatzeko foru lege proposamena, Eusko Alkartasuna taldeko parlamentariek aurkeztua. Nafarroako Parlamentuko Aldizkari Ofiziala, 1998ko irailaren 15a, 68 zenbakia.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
interesa aipagarria da Iparraldean: bataz beste jenden erdia baino askoz gehiagok adierazten dute interes biziki handia edo aski handia, interes gabeak eta axolagabeak jendetzaren laurden bat dira.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
jarrerak eta iritziak oro har baikorrak dira. Bestalde nabari da egokitasun objektibo bat badela, herritarren eta bereziki euskaldunen iritzien eta hizkuntza politika proiektuaren artean.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
iritziak
|
|
|
|
Euskarari buruzko
jarrera ulertzeko, iritziak zehaztu behar dira. Gizarteko elebitasunak du biltzen onarpen handiena (%82).
|
|
|
|
Euskarari buruzko
jarrerak eta iritziak oro har baikorrak dira. Bestalde nabari da egokitasun objektibo bat badela, herritarren eta bereziki euskaldunen iritzien eta hizkuntza politika proiektuaren artean.
|
|
|
Adibide gisara El Anunciador Vitoriano-n Plaza
|
Euskarari buruzko
notizia aurkitzen dugu (1890/06/15) edo La Gaceta del Norte-n lehenago aipatu dugun Irigoyenen artikulua (1912/02/14).
|
|
|
|
Euskarari buruzko
legeen eta arauen bilakaera ezdeus denean edo, areago, negatiboa denean eta aurrekontuena atzeraka doan bitartean, Euskarabidearen jarduera, ororen gain, politika mediatiko hutsa izaten ari da, Nafarroako Gobernuak euskararekiko, oro har, gauzatzen duen jarrera atzerakoiaren lifting politikoa.
|
|
|
Ez dugu hitz egiten hitz egiteagatik. Maila arautzailean, gogoratu behar dugu, lehenik,
|
Euskarari buruzko
Legean aldaketa txikiena ere egiteari uko egin izana, eremu mistoa hein batez aldatzea errefusatzean argi eta garbi gelditu zen bezala. Bestalde, 2009rako Aurrekontuei buruzko Legeak, aurrez pentsatuta eta azpikeriaz, lege lerruna eman dio bere garaian Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiak zuzenbidez baliogabetzat jo zuenari:
|
|
2010
|
|
|
1.2 euskararen estatusa eta nafarroako gobernuaren hizkuntza politika nafarroako gobernuaren hizkuntza politikaren arloan bi garai bereizi behar ditugu euskararako ekimenak, hala politikoak nola sozialak, markatu dituztenak. (1) Lehen garai bat, 1986tik 1999 bitartean,
|
Euskarari buruzko
Foru Legea zenbait arlotan garatzea ekarri zuena. euskararen aldeko politika garbirik inoiz egin ez bazuen ere, orduko hizkuntza politikarako zuzendaritza nagusiak sustapen epelaren zenbait lan bederen burutu zituen. 1999an elebitasuna sustatzearen aldeko jarrera instituzionala aldatzen hasi zen eta hala upnk nola pSnk euskararen eta haren normalizazioaren kontrako diskurtso politikoa ozpindu zuten.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
interes linguistikoa, azken mailan dago AEKko ikaslego osoarentzat. Zergatik motibazio intelektual hau hain ahula da, dakigularik ikaslen ikasketa maila eta eleaniztasuna biziki indartsuak direla?
|
|
|
|
Euskarari buruzko
pedagogia
|
|
2011
|
|
|
Eta noski, leku bizigarri hori zein den irudikatu behar da.
|
Euskarari buruzko
mezu baikor askotan ikusi ahal da desplazamenduaren eragina: euskara apurrak, beste biziera sanoago baten zantzuak dira, nonbait.
|
|
2012
|
|
|
|
Euskarari buruzko
bestelako iritzi batzuekin jarraituz, seme-alaben irakaskuntza ereduaren hautuari dagokionez, euskarazko ereduan (D eredua) ikas dezaten nahi lukete EAEko biztanleen %66k, Nafarroako %32k eta Iparraldeko %19k.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
diskurtsoa
|
|
|
Era berean, 65 urtetik gorakoen artean euskararen erabilera sustatzearen alde daudenen ehunekoa handia da Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian, gainerako adin-taldeetan baino handiagoa izanik.
|
Euskarari buruzko
bestelako iritzi batzuekin jarraituz, seme-alaben irakaskuntza ereduaren hautuaren kasuan, euskarazko ereduan ikasi dezaten nahi lukete EAEko biztanleen %66k, Nafarroan %32k eta Iparraldean %19k.
|
|
2013
|
|
|
|
Euskarari buruzko
gaiak mahai gainean azaroaren 28ko plenoan
|
|
|
Iluntzeko 20:00etan hasiko da Orioko Udalaren udalbatzarraren ohiko bilkura Bihar, azaroaren 28a, iluntzeko 20:00etan hasita, ohiko bilkura egingo du Orioko Udaleko udalbatzarrak.
|
Euskarari buruzko
gai dezente izango dira, gainera, mahai gainean.Hon...
|
|
|
Bihar, azaroaren 28a, iluntzeko 20:00etan hasita, ohiko bilkura egingo du Orioko Udaleko udalbatzarrak.
|
Euskarari buruzko
gai dezente izango dira, gainera, mahai gainean.
|
|
|
Saint-Pierrek behin idatzi zuen ehunka euskaldun bildu zirela igande arratseko meza batean, euskarazko meza entzuteko.
|
Euskarari buruzko
atalean aipatu dugu pasarte hori, euskaldunei euskarazko meza entzutea atsegingarri zitzaielako. Baina hemen azpimarratzekoa dena da euskara entzuteaz gainera, mezara joatea zela plazer iturri eta euskaldunek ez zeukatela huts egitekoa elizako hitzordua; hori da, bederen, Saint-Pierrek erakutsi nahi zuena.
|
|
2014
|
|
|
Euskaltzain osoak:
|
Euskarari buruzko
azken erabakia hartzeko ahalmena duten kideak dira. Euskaltzain oso bat hiltzen denean nahiz, emeritu?
|
|
2015
|
|
|
Euskal Herritik kanpora Amamak zer nolako erantzuna zuen ikusteko asmoa bagenuen, eta asko hunkitu egin ziren. Esaterako, pertsona bat musikarekin nahiko harrituta geratu zen eta galdetu zigun ea nor zen cello-a jotzen zuen emakumea –Maite Arroitajauregi (Mursego) –
|
Euskarari buruzko
galderak ere izan ziren.
|
|
|
—
|
Euskarari buruzko
pentsamendua landuz, esatetik egitera jauzi egiteko prestatzea.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
ezagutzaren bat ikastaroaren aurretik bazutela adierazi dute gehienek (%76, 6), zerbait (%61, 2) eta nahikoa (%15, 4) zekitenak batzen baditugu. Aukera hauek hautatu zituztenei ezagutza hori nondik jaso zuten galdetzean, gehienek senide eta lagunengandik (%33, 5), edo ikasketetatik (%30, 2) adierazi dute, hirugarren lekuan Internet bidez (%17, 6) esan dutenak daude, eta azkenik komunikabideetatik (%7, 1).
|
|
|
|
Euskarari buruzko
bi artikulu mardul eman zituzten argitara zortzigarrenean, biak ere hertsiki zeudenak loturik literaturarekin. Alde batetik, Gotzon Egiaren Literatura, euskara kaletarra (eta III), eta bestetik, Joxean Muñozen Literatura euskaldun berria.
|
|
|
Hau argi utzi ondoren, non legoke, orduan, inposaketa?
|
Euskarari buruzko
ereduetan, agian. Hor bai, gerta liteke behinola paisaiarekin jazotakoa, Euskal Herri erdaldunera Euskal Herri euskaldunerako nahi den hizkuntza eredua esportatu gura bada.
|
|
|
1979ko Euskal Autonomia Erkidegoko Autonomia Estatutuak eta Nafarroako Foru Erkidegoko 18/ 1986
|
Euskarari buruzko
Foru Legeak beren-beregi aitortu dute Euskaltzaindia erakunde aholku-emaile ofiziala dela, euskarari dagokionez. Harrezkero, 272/ 2000 otsailaren 25eko Errege Dekretuaren bidez aldatu eta eguneratu dira Euskaltzaindiaren estatutuak.
|
|
2016
|
|
|
Giroan nabari da aldaketa usaina.
|
Euskarari buruzko
gogoetak eta aurreko hamarkadetako bidearen azterketa kritikoak ugaritzen ari dira, oraingoz Euskal Autonomia Erkidegoa izan dute ardatz batez ere?, eta berritasun politikoek ere aldaketa handia ekarri dute. Horren azterketa egin dute euskararen arloan ibilbide luzea duten dozena bat lagunek, oraingo egoeraz eta aurrerakoaz duten ikuspegia azaltzeko.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
pertzepzioak hartu ditu Airek hizpiderako, Seaskako gurasoekin izandako hartu-emanak gogoan. «Noski, ikastolan izanez, pertzepzio ezkor guti dago.
|
|
|
transmisio elementuak, transgresio elementuak doktore tesia egin zuen, Lasarte-Oriako egoera oinarri hartuta.
|
Euskarari buruzko
beste hainbat lan ere egin ditu.
|
|
|
EAEko udal legea da nagusia, EAJren eta EH Bilduren arteko akordioarekin 2016ko apirilean onartua.
|
Euskarari buruzko
hainbat artikulu ditu lege horrek; zenbait adituren iritzian, euskararen legea gainditu egiten du udal legeak. Besteak beste, izan ere, hautsi egin du derrigorrezko elebitasun simetrikoa, udalek modua izango baitute agiriak bi hizkuntza ofizialetako batean egiteko.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
kezka nagusitzen joan zen bi gerlen artean. Hizkuntzaren defentsarako tresnak beharrezkoak ziren eta irakaskuntzarenak martxan ematen saiatu ziren.
|
|
|
Euskararen aldeko neurri berriak martxan eman ziren.
|
Euskarari buruzko
kezkak agertuak ziren hogeigarren mendearen hastapenean, kongresuak izan ziren, elkarte inportanteak sortu ziren Euskaltzaindia besteak beste, eta Iparraldean bereziki jarraipena izanen zuen elkartea, Euskalzaleen Biltzarra alegia, euskarari arnas berri bat eskaintzen saiatuko zen.
|
|
|
Horietarik lau argitaratu ditu jadanik eta bosgarrena ere prest du, Zein ongi bizi zen Ulises izenekoa.
|
Euskarari buruzko
kezkak eta gogoetak ere aipatu izan ditu, saiakera liburuetan. Gainera, euskaltzain urgazlea da.
|
|
2017
|
|
|
Halere, aldiro ikusten dugu euskararen erabilera lege bidez arautzen dela. Jada 1986an,
|
Euskarari buruzko
abenduaren 15eko 18/ 1986 Foru Legean jasota ageri zen hizkuntzek berebiziko garrantzia daukatela bizikidetzari eta elkar ulertzeari begira, eta berezko bi hizkuntza dauzkagula kontuan hartuz, herritar guztien hizkuntz eskubideekiko errespetua funtsezko osagai bihurtzen da pertsonen arteko kohesio soziala lortzeko.
|
|
|
Nafar emakume eta gizon guzti-guztion hizkuntz eskubideak bermatzeaz ari gara. Hartara, Nafarroako Parlamentuak
|
Euskarari buruzko
Foru Legea aldatzea onetsi du aurten-Geroa Baik, EH Bilduk, Podemos-Ahal Duguk eta Izquierda-Ezkerrak aldeko botoa eman zuten, eta UPNk, PSNk eta PPNk, aldiz, aurkakoa-. Zehazki, gaztelaniazko izenburua aldatu da (Ley Foral del Vascuence zena Ley Foral del Euskera da orain); 5.1b artikulua aldatzean beste 44 herri gehiago sartu dira eremu mistoan udal horietako osoko bilkuren erabakiei esker, eta toki entitateei aitortu egiten zaie euskararen erabilera arautzeko edo sustatzeko eskumena.
|
|
|
Gure euskalduntasunaren egitasmoak naziotasunetik zer daukan bageneki, eta zer etnikotasunetik, lanak izango genituzke sinesten.
|
Euskarari buruzko
diskurtsoak indarra eta kemena galdu du, eta euskalduntasun etniko otzandu bati dagokion ideologia ari zaigu kalakan300.
|
|
|
Egun, Errioxako Unibertsitatean egiten du lan.
|
Euskarari buruzko
hainbat lan argitaratu duen arren (Ik. bibliografia) ez da ezaguna gure artean.
|
|
|
|
Euskarari buruzko
hitzarmena
|
|
|
Eta bai!
|
Euskarari buruzko
alergiak 1996az geroztik goiti egiten duela erakusten dute zifrek. Euskararen erabilera sustatzeari ezetz erraiten ziotenen kopurua lau tanto eta erditan hupatu da 2016an:
|
|
2018
|
|
|
|
Euskarari buruzko
informazioa jaso zuen lehenengo zentsutik (1981) abiatuta bildu ditugu hogeita hamar urteetako datu esanguratsuak. Euskaldun kopuruak, elebidunen proportzioa eta etxean erabilitako ohiko hizkuntza (Etxean) zentsuetatik (EUSTAT) Euskararen kaleko erabilera (erabilera soziala) EKBk, SEIk eta Klusterrak neurtutakoa.
|
|
|
Gaurko aurkezpenean, euskaltzainek berretsi dute Batzorde Bereziarekin elkarlanean aritzeko prestasun osoa. Beraz, Euskaltzaindiak argi dauka beharrezkoa dela Nafarroako
|
Euskarari buruzko
Foru Legea berritzea; hori bai, Parlamentuak erabaki beharko du zein neurritan, betiere begi bistan izanik Nafarroako Foru Komunitatean euskara bizi harremanetarako eta kultura eta gizarte komunikaziorako tresna izateko eskura jarri behar diren aukerak.
|
|
|
Postu batzuetarako alemanez, ingelesez eta frantsesez jakitea baloratzen zen, baina ez euskaraz jakitea. Azaroaren 30ean bertan,
|
Euskarari buruzko
103/ 2017 Foru Dekretu berria onetsi zen. Zer ondorio ekarriko ditu euskara meritu gisa puntuatzeko?
|
|
|
|
Euskarari buruzko
gero eta lekukotasun gehiago agertzen ari dira artxiboetako paperen artean. Berrikitan jakin dugu Lizarragaren garaian bertsoak ere kantatzen zirela Iruñean.
|
|
|
Astelehenean Inozentzio Aierbe Aralarko erretor zenak zuen mintzaldia. Aierbe uharte-arakildarra, 1945 urtean izendatu zuten San Migeleko erretor euskaltzale ezaguna Aezkoako
|
Euskarari buruzko
artikulu sorta bat argitaratzen ari zen garai hartan, Aingeru Irigaraik zuzentzen zuen Diario-ko Nafar-Izkuntza Orria gehigarrian. Idatzi haiek erakarri zuten gure arreta, jakina, eta arazorik gabe onartu zuen gure gonbitea.
|
|
|
Iñaki Camino adiskideak Aezkoako
|
Euskarari buruzko
tesia argitaraturik —Aezkoako Euskararen azterketa dialektologikoa (1997) —, ederki frogatu zuen Aezkera goi nafarrera dela, erran nahi baita Tafallatik —bederen— Orreagaraino zabaltzen zena, hori bai, Baxe Nafarroarako zubia ere badena eta ezaugarri propio zenbait duena.
|
|
2019
|
|
|
|
Euskarari buruzko
manifestuek ere aurrekari puntakoak dituzte. Etxepareren manifestu literario batekin-euskarari aginduz jalgitzeko eta jalgitzeko plazara-jaio zen euskal literatura.
|
|
|
Iruñeko Udalak eta Euskaltzaindiak interes bat eta bera daukate euskara normalizatu eta sustatzeko, eta hori dela eta biek ala biek hartzen dute helburu gisa euskara normalizatu eta sustatzea Iruñeko biztanleen artean, hala hiztunen kopuruari nola hizkuntzaren erabileraren kalitateari dagokienez.
|
Euskarari buruzko
Foru Legeak Euskaltzaindia izendatzen du erakunde aholku-emaile ofizial, Foru Erkidegoan aplikatzekoak diren hizkuntza-arauak ezartzeko orduan.
|
|
|
batera izatea Nafarroaren Eguna eta Euskararen Eguna, eta konpromisoa hartu du urratsak egiten jarraitzeko, erlikia balitz bezala begiratu nahi ez diogun hizkuntza bizi baten normalizaziorantz. Parlamentu honek berak onetsitako
|
Euskarari buruzko
Legea garatzeak inor ez luke harritu behar, legezko eginbeharra baita. Izanen da atzera egin nahi duenik, baina gizarteak kontrako bidea hartu du, eta haren presentzia gero eta zabalagoa da kalean zein hedabideetan?.
|
|
2020
|
|
|
|
Euskarari buruzko
aipamenak aldatu nahi dituzte' Iruña ezagutu' planean
|
|
|
Pierre Lafitte (Luhuso, 1901eko maiatzaren 21a Baiona, 1985eko otsailaren 23a) apez egin zen, eta Uztaritzeko apez-eskolako irakasle gisa aritu zen.
|
Euskarari buruzko
ikerketa ugariren egile eta euskaltzain oso izateaz aparte, Eskualduna eta Gure Herriako partaide izan zen. Euskaltzain oso bihurtu zen, 1949an, Georges Lacombek utzitako lekua betetzeko.
|
|
2021
|
|
|
Horiek gogoan ekingo diogu gure narrazioari, hasierako abiapuntutzat hartuta gurean, zehazki, hizkuntzaren eta literaturaren garapenean eragin duten baldintza historikoak izan zirela autonomizazio-prozesuaren abiarazle nagusiak: hizkuntzaren estandarizazioa eta elebitasun legeak, 1975az geroztiko Hego Euskal Herriko demokrazia-aroa, EAEko 1982ko Euskararen erabilera normalizatzeko oinarrizko legea eta Nafarroako 1986ko
|
Euskarari buruzko
Foru Legea.
|
|
|
Azalpen historiko batekin abiatzen da, euskal jendearen aurkezteko eta xehetasun geografikoak eta soziologikoak (jende kopuruak eskualdeka, etb.) ematen ditu.
|
Euskarari buruzko
oharrekin jarraikitzen du bere aurkezpena, garai hartan bil zitezkeen xehetasun fidagarrienak emanez. Sorkuntzaren ulertzeko behar diren beste ohar anitz ematen ditu ere, hala nola bizi eta pentsa moldeak baita ere dibertitzeko ohidurak.
|
|
|
2-
|
Euskarari buruzko
abenduaren 15eko 18/ 1986 Foru Legeak ahalmena ematen die eremu mistoko udalei lanpostu elebidunak sortzeko. Honela dio 17 artikuluak:
|
|
|
Bada, Arartekoak gogorarazi dio honako hauek direla funtsezko helburuak
|
Euskarari buruzko
abenduaren 15eko 18/ 1986 Foru Legean, 1.2 artikuluaren arabera:
|
|
|
TXIBITEK AZALPEN BAT ZOR DIGUTxibitek 2020ko urtarrilean eskatu zion Nafarroako Kontseiluari, presaz eskatu ere," irizpen bat euskara eremu ez-euskaldunean merezimendu gisa aplikatzearen gainean". ...rean erantzun zion Nafarroako Kontseiluak, oso erantzun argia (7/ 2020 Irizpena, 15 orrialdea):" Gerta daiteke gaztelania ez den beste hizkuntza bat baloratzea; halakoetan, ez da arrazoirik ikusten ingelesa edo frantsesa baloratzeko, esaterako, eta ez euskara,' Nafarroako berezko hizkuntza' baita, eta herritar guztiek baitute ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea, hala ezartzen baitu
|
Euskarari buruzko
Foru Legearen 2 artikuluak(...), gainera, Europako hizkuntza bakar bat ere ez dago posizio horretan". Urte eta erdi geroago, Txibiteren gobernuak azaldu du Euskarari buruzko Foru Dekretu berriak ez duela euskara baloratuko eremu" ez-euskaldunean", nahiz eta alemana, ingelesa eta frantsesa Nafarroa guztian baloratu.Hortaz, Txibitek azalpen bat zor digu: Zergatik ez dio jarraituko Nafarroako Kontseiluaren irizpenari?
|
|
|
TXIBITEK AZALPEN BAT ZOR DIGUTxibitek 2020ko urtarrilean eskatu zion Nafarroako Kontseiluari, presaz eskatu ere," irizpen bat euskara eremu ez-euskaldunean merezimendu gisa aplikatzearen gainean". ...z da arrazoirik ikusten ingelesa edo frantsesa baloratzeko, esaterako, eta ez euskara,' Nafarroako berezko hizkuntza' baita, eta herritar guztiek baitute ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea, hala ezartzen baitu Euskarari buruzko Foru Legearen 2 artikuluak(...), gainera, Europako hizkuntza bakar bat ere ez dago posizio horretan". Urte eta erdi geroago, Txibiteren gobernuak azaldu du
|
Euskarari buruzko
Foru Dekretu berriak ez duela euskara baloratuko eremu" ez-euskaldunean", nahiz eta alemana, ingelesa eta frantsesa Nafarroa guztian baloratu.Hortaz, Txibitek azalpen bat zor digu: Zergatik ez dio jarraituko Nafarroako Kontseiluaren irizpenari?
|
|
2022
|
|
|
8)
|
Euskarari buruzko
diskurtso berriak
|
|
|
Artikulu honetan adberbio deitu zaion gramatika-kategoria edo hitz motari buruzko gogoeta kritiko bat egiten da.
|
Euskarari buruzko
ohiko gramatiketan ez da argi definitzen zer hitz sartzen den sail honetan eta zer ezaugarri dituzten adberbioek. Hori argitu nahian, hemen adberbio deitu izan diren euskarazko hitzak itxura morfologikoaren arabera sailkatu eta bakoitzak zer jokabide duen deskribatzen da, multzoen artean dauden antzekotasunak eta desberdintasunak nabarmenduz.
|
|
2023
|
|
|
Eskolaren eginkizunetako bat ikasleei hizkuntz trebetasunak (ulermena, irakurmena, idazmena eta mintzamena) irakastea da, eta horien baitan, ikasleen ahozko komunikazio gaitasuna lantzea. Eginkizun horiek, espresuki, Nafarroako euskarazko curriculumean3 zein, zeharka, 18/ 1986
|
Euskarari buruzko
Foru Legean4 aipatzen dira.
|
|
|
Bigarrena, 12:00etan, euskararen ofizialtasuna Nafarroa osoan galdatzeko giza katea izan zen.
|
Euskarari buruzko
lege berri bat aldarrikatu zuten, egungo zonifikazio linguistikoak populazio euskaldunarendako ekartzen duen diskriminazioa deuseztatzea helburu. Hori akituta, 13:00etan, bertze elkarretaratze bat izan zen, 1977ko maiatzeko Amnistiaren aldeko II. astean, bertatik bertara tiro eginda, Jose Luis Canoren erailketa poliziala gogoratzeko.
|