|
2004
|
|
|
Bigarren hizkuntza hutsari dagokion lana da berea, eta hutsa hitzak esaldi horretan, hain justu, mamirik sortzen ez duen mintzairaren axaleko eginkizun komunikatiboa esan nahi du. Azken buruan, bigarren hizkuntzaren hustasun hori,
|
euskarak
pentsamenduarekin eta kulturarekin dituen axaleko loturen ondorioa besterik ez da: hau da, erdaraz pentsatua dagoen bizitza eta mundua euskaraz adierazten dugunean, euskal senik, zuzentasunik, komunikazio gaitasunik eta egokitasunik537 gabeko mintzoa ateratzen zaigu gure aho lumetatik.
|
|
2007
|
|
|
Esate baterako euskarari, konjugazioan aditzaren konplexutasun gehiegizko edo nahasitxoa633, deklinazioan beti ez garbi bereiztea hotsean akusatibo eta nominatiboa634, gaizkitzen dio. Mitxelenak arrazoi du ausaz, miresten denean, balioztapen doi bat inoiz ematen ez duelako
|
euskarari buruz
pentsamendu indibidual eta kolektiboaren tresna gisa635 Baina hori, juzgu kritiko orokorra, gutxitan egiten du besteekaz ere zuzenean; eta, zeharka, beharbada ez da zaila lerro artean euskararen balioespen ez positiboegiak hainbat gehiago igartzea. Laudorioz jantzita, beharbada, kasuren batean636 Hala, idazten duenean, «hitzen eraikuntzan eta hizketaren josturan [sintaxian] euskarak, espresioaren labur eta ausartetik datorren indar berezi bat, erakusten du»637 Testuinguruari jaramon egiten badiogu, ordea, dioena da, txinera, malaiera, hizkuntza semitikoak eta Delawareko hizkuntzak bezala, eta hala euskarak ere, nahiz funtsezko inperfekzio handiak izan, edertasun ederrak ere badituztela.
|
|
2010
|
|
|
Derrigorrez, gerturatu egin behar dugu gazteengana eta ondoren saiatu euskararen erabilera handitzeko kanpotik bultzada bat ematen norberaren ibilgailuak aurrera egin dezan bere kasa. Eta horretarako, biderik egokiena, jarrerak eta portaerak lantzea dela iruditzen zaigu, jarrerak eta portaerak aldatu elkar eraginaren eta motibaziaren bitartez (kontzientziak astinduko badira, motibazio integratibo edo intrinsekoa bultzatu dugu),
|
euskararen inguruko
pentsamendua edo kognizioa garatuz; izan ere, zenbat eta gehiago jakin, eztabaidatu eta hausnartu euskarari buruz, esatetik egiterako pausoa arindu egingo dugula uste baitugu.
|
|
2012
|
|
|
Hala ere, ohar bibliografiko orokor bat egin gabe ez noa azken agurra aireratzera. Euskararen soziografia, soziologia, gramatika, fonologia, dialektologia, azentua, doinua, erritmoa, kolorea, formak eta dimentsio matematikoa bera ere aztertu zizkigun
|
euskararen
pentsamendu berria distiratsuago eta erakargarriago egiteko. Horri gehitu behar diogu ere hurbileko kondaira lokalaren zainketa:
|
|
|
Hausnarketa saioetan langileek aurkezpen diapositibak ikusten zituzten eta ondoren ikusitakoaren inguruan solasaldia, eztabaida zabaltzen zen. ...erabilera areagotzea, euskara erabiltzeko zituzten zailtasunez hitz egitea, oztopoak bistaratzea, irtenbide posibleak zerrendatzea, ekintza zuzentzaileak proposatzea, alderdi positibo edo negatiboak irudikatzea, arrakasta edo porrota kontrolatzea, ohiturak aldatzeko egin zitekeenaz eztabaidatzea eta gogoeta egitea, euskararen egoeraz jabetzea, eta azken batean, euskararen inguruko argudioak ematea
|
euskararen gaineko
pentsamendua garatzeko. Hausnarketa talde bakoitza dinamizatzeko EMUN enpresako teknikari bat aritu zen (euskararen normalizazio prozesuan, lan mundua euskaraz garatzeko hizkuntza zerbitzuak eskaintzen dituen enpresa da).
|
|
|
Emaitzek bat egiten dute beste ikertzaile batzuek aurkitutakoarekin (Petty eta Cacioppo 1981, 1986a eta 1986b; Haugtvedt eta Petty, 1992 eta Petty eta Wegener, 1999), non jarrerak eta portaerak aldatzeko helburuarekin erdiko bidean oinarritzen den pertsuasio estrategiak sortzen duen aldaketa nabariagoa eta iraunkorragoa den. Hortaz, euskararekiko jarrera oso ona izanda euskararen erabilera areagotu baliteke ere, nabarmenkiago areagotuko da erdiko bidean oinarritutako pertsuasio estrategiak erabiliz; alegia,
|
euskararen gaineko
pentsamenduan edo kognizioan eragiten bada. Portaera aldaketa erabaki hartze esplizitu, konprometitu, kontziente eta informatuarekin dago lotua, eta lortutako emaitzen gainean egiten diren kausa egozpenen menpe dago (Weiner, 1986).
|
|
|
Gainera, zenbat eta gehiago prozesatu pertsuasio informazioa, are eta jarrera indartsuagoak sortzeko probabilitatea izango dugu; hau da, aldaketarekiko jarrera irisgarriak, iraunkorrak eta sendoak sortzeaz gain, portaerak fidagarritasunez aurreikusteko gaitasun gehiago izango dugu (Petty eta Krosnick, 1995). Euskararen inguruan eztabaidatuz, gogoeta eginez,
|
euskararekiko
pentsamendu kopurua areagotu egiten da eta horrek eraginaren efikaziarekin zerikusi zuzena du. Langile euskaldunen euskara erabiltzeko portaerak aldatzea ez da lan erraza, ez da gauetik egunera aldatu litekeen zerbait, baina, aldatzekotan ere, elaborazio maila altuko estrategiak bideratzea, hausnarketa edo gogoeta, ezinbesteko jarduera dela esan daiteke.
|
|
2015
|
|
|
—
|
Euskarari buruzko
pentsamendua landuz, esatetik egitera jauzi egiteko prestatzea.
|
|
|
Tropikalan, ordea, praktika hori agerian utzi eta justifikatzen zuten nolabait, nahiz eta, egiari zor, euskarazko testuek gehiengo absolutu izaten jarraitu zuten. Euskal literaturatzat euskaraz zein erdaraz produzitutakoa hartzeko mahaigaineratzen zuten lehen argudioa
|
euskarazko
pentsamenduaren urritasun eta pobrezia zen.
|
|
|
Asko ikasten dugu elkarrengandik, eta hori ere oso motibagarria da.Ohorea eta ardura ez ezik, «erronka» handia ere bada zuretzat Jakin zuzentzea, aurkezpenean esan zenuenez. Ez baita erraza egun eta hemen
|
euskarazko
pentsamendua zabaltzea.Egia da gaur egun, hedabideetan, komunikabideetan edo sozializazio bideetan, Twitterrek eta antzeko sare birtualek dutela indarra, edo lehenesten direla. Eta bada modu bat informatzeko, interaktuatzeko eta komunitatea egiteko.
|
|
2020
|
|
|
Baina mamian oraindik katramilatuta gaude kontu zaharrekin. Lokarri itogarri inplizito ugari deuseztatu behar genituzke
|
euskarazko
pentsamendua libre hegal dadin. Ezin kendurik gabiltza aspalditxotik gogoan trabatuta ditugun hari ikustezinak.
|
|
|
zenbaitetan, beste autoreek esandakoa garatuz; beste batzuetan, aldiz, beste autoreen planteamenduen kontra. Azurmendi autorea da, bai;
|
euskaraz
pentsamendua sortu du, baina hori beti beste autore batzuei esker edo beste autore batzuen erruz. Beste batzuen pentsamendua euskarara ekartzerakoan, hala nola, Sokrates, Hegel edo Schopenhauer gurera ekartzerakoan, baina baita ere berak pentsamendu propio sortu duenean, Azurmendik betiere horiekin elkarlanean egin du, elkarrizketan; batzuetan dantzan, besteetan zangotraban, baina beti hartu eman dinamiko batean.
|
|
|
Aitzitik, azpimarratu egiten du euskarazko sorkuntzaren garapen librea eragozten izandako efikazia handia, konstantea eta iraunkorra. Haren helburuetako bat
|
euskara
pentsamendu, sorkuntzaeta ikerketa hizkuntza izateko ezgai zela agerraraztea zen. Ideologikoki, abertzaletasuna zuen etsai nagusi, eta haren ikur guztiak debekatu zituen, linguistikoak, kulturalak eta politikoak.
|
|
2022
|
|
|
Horren fruitu da esku artean duzun ale hau. Euskaratik eta
|
euskaraz
pentsamendua sortzeko eta elikatzeko Jakinek duen konpromisoak lagundu du erditzen, eta Agora Filosofia Elkartearen eta EHUko zenbait kideren sukalde lanak ernaldu du.
|
|
|
Garai ezberdinetan errotu diren mitoak aztertzeak aukera ematen digu Euskal Herriko genero sistemaren ibilbidean izan diren paktu patriarkalak ezagutzeko, eta emakumeen* historian sakontzeko. Afera horretan, klabea deritzogu
|
euskaraz
pentsamendu eta praktika feministak sortzeari, eta kokaleku subalterno horretatik errealitatea izendatzeko kategoriak sortzeari. Bestalde, naturari loturiko bestelako errituak, antzinako kosmobisio edota espiritualitate ez bitarrak, komunak eta gorpuztuak arakatzea interesgarria litzateke [32].
|