|
2001
|
|
|
Egoera honetan, euskalgintzak batasunean egin behar du lan, bat eginik eta elkarlanean bakarrik lortuko dugu kontra bilakatu nahi duten euskal gizartearen euskararen aldeko jarrera ez aldatzea.
|
Euskararen aldeko
jarreraareagotu eta berreuskalduntzean urrats berriak egitea da gure erronka eta, eraso giroan ere, aurrera egin dezakegula argi izatea da aurrera egiteko dugun akuilurik indartsuena.
|
|
|
3.
|
Euskararen aldeko
eragileen eginkizuna da, epe laburrera eta urgentziazko erantzunak emateko, beren baitan biltzen den jendea aktibatzea eta euskararen aldeko neurrikonkretuetan parte har dezaten dei egitea eta lortzea. Jarrera aktibo hori ekimen ezberdinetan konkretatu liteke, haurrak euskarazko ereduan matrikulatuz, euskara ikasiz, lan munduko euskara planetan arituz, euskararen alde antolatzen diren festa, aldarrikapen eta ekimen ezberd inetan parte hartuz, administrazioan euskaraz egin diezaioten exijituz, euskarazko produktuak hobetsiz eta kontsumituz...
|
|
|
|
Euskararen aldeko
diskurtsoa aldatu eta berritu behar dugu. Euskararen defentsaren alderdi ideologikoa indartu behar dugu, iruditzen baitzait zaharkitua gelditu zaigula hizkuntzaren eta gizartearen beste egoera bati oso lotuta dagoelako.
|
|
|
3.
|
Euskararen aldeko
lehian, maizegi gugandik kanpo salbatu beharreko zerbait bailitzan dihardugu, euskara erdarazbizitzea ren osagaia baino ez bailitzan. Kontzientzia sendotzea eta koherentzia gehiagoz bizitzea baitezpadakoak dira.
|
|
|
|
Euskararen aldeko
eragileek ahal duten normaltasun handienez jarraitu behar dute lanean. Eta horrekin bateraelka rren arteko loturak sendotu, elkartasuna ezinbesteko tresna izango da-eta zenbait uneri aurre egiteko.
|
|
|
Erantzun politikoa, kulturala, mediatikoa eta herritarra.
|
Euskararen aldeko
lobby indartsu bat osatuz, erakunde eta ordezkari politikoak presionatzeko lan eraginkorra egingo duena. Eta horrekin batera, Nafarroan hain eroso bizi diren hainbat eta hainbat erakunde eta elkarte —eta Nafarroako Kutxan pentsatzen ari naiz batik bat— hausnarketara bultzatuko dituen hainbat neurri hartzeko gauza:
|
|
2002
|
|
|
|
Euskararen aldeko
aldarrikapen honek, euskal abertzaleen ikuspuntuaren mugak gaindituz espainiar abertzaleengana iristeko egokia izan ez ezik, egun nazioartekohaizeak ere baditu bere alde. Aprobetxa ditzagun! °
|
|
2003
|
|
|
|
Euskararen aldeko
motibaziorik sutsuenak epeldu egin dira. Honako datu hau kasurako:
|
|
|
Estrategia kalkulatua da, ez berehala asmatua.
|
Euskararen aldeko
gizarte diskurtsoa baliogabetu eta aldatzera zuzendua. Orain arteko hizkuntza politika gehiegi izan da eta Na fa rroako gehiengoa diskriminatzen duerraten hasi zen Nafarroako Gobernuburua.
|
|
|
|
Euskararen aldeko
jarrera asko baretu dela euskaltzaleon ahotan dabilen kontua da. Eta, edozein aldarrikapenen aldeko tentsio-puntuari gizarteak luzaroan euts diezaiola ezinezkoa bada ere, euskararen aldeko jarre retansusmatzen den gainbeheran beste zer edo zer ere badago.
|
|
2005
|
|
|
•
|
Euskararen aldeko
politika hau epelagoa edo beroagoa izan, egia esan, Administrazioaren politika hau ez da ia inoiz gai izan euskararen aldeko sentimendu sakon eta iraunkorra bideratzeko. Gorago aipatutako adostasun zabala lortu duten euskararen aldeko kanpaina eta ekintza ia guztien atzean" herri ekimena" izenez ezagututako mugimendu, talde edo elkarteren bat izan da, eta ez, ordea, Administrazioa.
|
|
|
• Bada euskararen aldeko maila eta gradu ezberdineko jarrera zabala erakusten duen sektore soziala.
|
Euskararen aldeko
ospakizun, festa eta deialdietara joaten da, seme-alabakDereduan matrikulatzen ditu, euskara ikasteko ahalegina egiten du eta, gainera, etxekoekin eta lagunartean erabiltzen saiatzen da. Kontzientziatuenak euskal komunikabideak eta euskal kultura kontsumitzen ditu...
|
|
|
•
|
Euskararen aldeko
diskurtso ofizialaz jabetu direnzenbait alderdi, giza-sektore, talde, elkarte edo erakunderen euskararen aldeko mezua: erradikala, defendatzailea baino erasotzailea; integratzailea baino baztertzailea.
|
|
|
|
Euskararen aldeko
akordio politiko zabala
|
|
|
|
Euskararen aldeko
diskurtso eta ekintza berri eta erakargarriak
|
|
|
|
Euskararen aldeko
mugimendua
|
|
2006
|
|
|
•
|
Euskararen aldeko
ekimen ezberdinen identifikazioa egitea eta ikastola bakoitzeko Plan Estrategikoan eta Pedagogia egitasmoetan eragina neurtzea.
|
|
|
|
Euskararen aldeko
ekimen ezberdinen identifikazioa egitea eta ikastolako Plan Estrategikoan eta Pedagogia Egitasmoetan eragina neurtzea
|
|
2007
|
|
|
4
|
Euskararen aldeko
jarrerak bultzatzea, hots, motibapena piztea, azkartzea eta egonkortzea, euskara ikastearen, baliatzearen eta transmititzearen aldeko dinamika iraunkorra jendartean sortzeko eran.
|
|
2009
|
|
|
8
|
Euskararen aldeko
giro soziala.
|
|
2010
|
|
|
|
Euskararen aldeko
jarrera ez da naturan berez aurkitzen den zerbait, edo berez norberak (kutsatua izango ez balitz) eduki beharko lukeen balio bat. Euskarak eta euskaldunek aldeko jarrerak irabazi behar dituzte, nahiz eta neurri handi batean kontu etikoa ere baden eta kontrako indarrak handiak eta boteretsuak diren.
|
|
|
Badira gizarte-indar kementsu batzuk analisi soziolinguistiko desitxuratu horien aurka joaten direnak eta horien kontrako jarrera batzuk zabaltzen dituztenak.
|
Euskararen aldeko
mugimendu sozialak eta elkarteak, noski, baina baita enpresa eta pentsalari interesgarri batzuk ere. Bereziki berritzaile eta interesgarria da enpresaren alorrean Mikel Irizarrek egiten duen lana eta proposatzen dituen ideiak.
|
|
2011
|
|
|
8 Baztarrikak
|
Euskararen aldeko
hitzarmen politiko eta sozial deritzanak" euskal gizartea hizkuntzaren arabera gizaldetan zatitzea eta bereiztea" saihesteko xedea omen zuen (157 or.). Bistan da, ordea, horretan datzala, preseski, hizkuntza-ereduen sistema. Horrez gain, sailburuordeak" gizarte-" zein" lurralde-kohesiora" jotzen badu ere, ikasleek bi hizkuntza ofizialak jakitea galarazten duen ikasteredua ezartzeak ikasleen lan-aukerak murriztu egiten ditu, eta, oro har, gizarte-ezberdintasunak areagotu egiten ditu, gehiengo sindikalak behin eta berriz salatu bezala.
|
|
2012
|
|
|
•
|
Euskararen aldeko
motibazioa
|
|
|
•
|
Euskararen aldeko
jarrerak eta hura indarberritzearen aldeko borondatea areagotu egin dira EAEn eta Nafarroan, Ipar Euskal Herria salbuespena delarik. EAEn eta Nafarroan adin-talde guztietan gora egin du, eta Iparraldean bereziki gazteen artean.
|
|
2014
|
|
|
|
Euskararen aldeko
estrategiak ideia edo kontzeptu indartsuak behar ditu; baina ez bakarrik gogoetarako eta pentsamendurako, baizik eta batez ere praktikarako eta ekimenerako: arnasguneak dira horietako bat.
|
|
|
Eta batez ere liburuetan: hamaika dira (hamar gehi bat) 1984 bitartean autoreak pertsonalki
|
Euskararen aldeko
borrokan libururako egin zuen hautapenean aipatzen dituen liburuak.
|
|
|
50eko hamarkadari dagokionez, hari gidaria Txillardegiri berari hartu diogu:
|
Euskararen aldeko
borrokan. Euskalgintza eta euskalaritzako idazlan hautatuak, 1956-1983 (Elkar, 2004) libururako idazlanak berak aukeratu zituen.
|
|
|
|
Euskararen aldeko
borrokan liburuan autoreak berak 50eko hamarkadako hiru saio aukeratzen ditu, bi 1956koak eta hirugarrena 1958koa.
|
|
|
— (2004):
|
Euskararen aldeko
borrokan. Euskalgintza eta euskalaritzako idazlan hautatuak, 1956-1983, Elkar.
|
|
|
|
Euskararen aldeko
mugimendu edo organizazio izan nahi zuen hura ibiltzen hasi orduko bukatu zen. Porrota da epitafio.
|
|
2015
|
|
|
— (2004):
|
Euskararen aldeko
borrokan. Donostia, Elkar.
|
|
|
Gerraosteko urte amiltsu haietan, gizakia eta bizitza ulertzeko modua bera aldatu zen, eta horren eskutik etorri ziren ondorengo beste ideia oro diegu, Txillardegi.
|
Euskararen aldeko
borrokan, ezin ahaztu euskararen inguruan izan diren eztabaida orotan han erdian eta oro har gerraosteko euskal belaunaldiaren hamaika aferatan bide-urratzaile izandakoa.
|
|
|
Gure epaiketako akusazioetan argi geratzen da hori.
|
Euskararen aldeko
lana ETAren barruan edo menpean egiten den borroka da, eta, gainera, ETA erabat inplikatua dago borroka horretan guztian jainko ahalguztidun gisa, zeren eta euskararen aldeko lan jatorra instituzioetan dago Konstituzioaren eta autonomia estatutuen sorreratik bertatik. Beraz, instituzioetatik kanpo euskararen alde lan egiten duena errazegi bihurtzen da susmagarri eta etiketaturik gune jakin batzuetan kokatzen bada.
|
|
2016
|
|
|
Zizpa gaztetxean laurogeita hamarreko hamarkadako Patxa mugimenduaren hari-muturrak ikus daitezke dantzan.
|
Euskararen aldeko
mugimendua, antimilitarista, feminista... Aillet militar-semea latinez otoitzean antzezteko toki aproposa, funtsean.
|
|
|
Ez zen identitate kontuengatik bakarrik zaindu beharreko zerbait.
|
Euskararen aldeko
jarrera prozesu emantzipatzailearen barnean zegoen, antimilitarismoarekin, ekologiarekin, elizaren kontrako jarrerarekin eta bestelako jendarte baten aldeko borrokarekin batera.
|
|
|
Ez zen folklore hutsera mugatzen.
|
Euskararen aldeko
jarrera prozesu emantzipatzailearen barnean zegoen daiteke. Eta transmisioaren kasuan ere, hiri handi batean baino errazagoa izan da Arabako hiriburuan hamarkadaz hamarkada aurrekoek utzitako bideari jarraitzea.
|
|
2021
|
|
|
|
Euskararen aldeko
su txiki ugari piztuak ziren ordurako Barakaldon, ordea, eta horiek hauspotzen eta elkartzen jardun zuen Pilarek; lanean eta lanetik kanpo. " Barakaldo niri esker euskaldunagoa dela, hori esatea askotxo da.
|
|
|
Irakasleen lan ohiturak ere aldatzea ekarri zuen-militante izateari utzi zioten askok-, eta gurasoen jarrera apurka aldatu zen.
|
Euskararen aldeko
borroka apaltzea ekarri zuen.
|
|
2022
|
|
|
Lehenik eta behin, hizkuntza-ekologiaren paradigma aurkeztuko dut.
|
Euskararen aldeko
testuinguru fisiko eta sozialak sortu eta indartzeak duen balioan jarriko da azpimarra, eta ingurumenerako babes-teknika eta aktibismoa hizkuntzen babeserako ekartzeak zer ezaugarri dituen jasoko da.
|
|
|
Hala, eraginkorra litzateke lurralde politikek euskararen erabilera sustatzea.
|
Euskararen aldeko
baldintzak egoteko, beharrezkoa izan daiteke euskal hiztun komunitatearen beharrei erantzutea, komunitatearen erabakimena zaintzea eta euskarak funtzio esklusiboak izango dituen espazio eta lurraldeak eraikitzea.
|