|
2005
|
|
|
Euskararen egokitasunarekin ados egon arren, non jarriko ditugu egokitasun horren hesiak? Bi hitzetan esateko, kazetaritza
|
euskararen
baldintzak jartzera garamatza pauso batean. Joxe Ramon Zubimendiren eskutik (1993: 157) definituko ditugu ezaugarriok.
|
|
2012
|
|
|
«Konturatzen da zer min egiten ari zaion euskararen normalizazioari?». Aldiz, lan eskaintza publikoetan
|
euskarari buruzko
baldintza batzuk eskatzea, agerraldi publikoetan euskara lehenestea eta halako erabakiekin urrats gehiago egin daitezkeela uste dute euskalgintzako kideek. Gipuzkoako Foru Aldundiak eta zenbait udalek hartu dituzte halako erabakiak; eragin errealak dituztela nabarmendu du Paul Bilbaok:
|
|
2013
|
|
|
Batetik, ekimen kontua da, hemen zubitxo hori sortzeko ekimena izan da. Bestetik, estatutik ezarri diren hebraiera bezalako hizkuntzen, erromanikoak diren hizkuntzen, edota beste nonbait indartsuak diren hizkuntzen kasuan ez bezala,
|
euskararen
baldintza batzuek gauza askotan ukitzen dituzte munduko ertzeko hizkuntzen baldintza batzuk. Ehunka xehetasun zaizkie interesegarri.
|
|
2019
|
|
|
Frankismoaren edo jakobinismoaren ondorioz, euskal gizartean sortutako arrakala politiko kulturalari guztiz
|
euskararen aurkako
baldintzetan gertatutako migrazioak eta industrializazioak, erlijioaren eragin sozialaren gainbeherak eta teknologia berrien zabalkundeak (telebista etxe guztietara sartzea?) gizarte egituretan eragindako aldaketak gehitu zitzaizkion. Belaunaldien arteko eten sakona sortu zen bizimoldeetan eta pentsaeretan.
|
|
|
Gogora gaitezen, bestalde, askotan araurik gabe eta" natural" ateratzen zaigun horrek erdaren eraginari atea irekiago uzten diola. Agian ezin da bestela izan honezkero,
|
euskararen
baldintzak direnak direlarik, baina aintzat hartu genuke arazoa, errealitatearen ezagutzarako eta bakoitzaren hautuen pisua ondo neurtzeko. Dudarik gabe, analisia ezin da berdin egin hizkera maila desberdinetan.
|
|
2020
|
|
|
|
Euskararentzako
baldintzak aldekoenetatik (soilik euskara erabili) aldendu ahala mudantza progresiboki areagotzen da, baliorik handiena etxean soilik gaztelaniaz egiten denean agertuz.
|
|
2021
|
|
|
34.5.2.1a
|
Euskaraz
baldintza irrealak aldi marken bidez adierazten direnez gero, aldi markadurari dagokio alegialdia. Ondorioz, haietan(+ oraina) vs(+ iragana) oposiziorik ez izanik, aspektu marken bidez seinalatzen dira alegialdiko baldintzetan ager daitezkeen denbora oposizioak.
|
|
2022
|
|
|
hizkuntza marko ez diskurtsiboan ere garatzen dela aipatu da eta beraz, testuinguru hori ere kontutan eduki litzatekeela hizkuntzaren biziberritzean. Hein honetan,
|
euskararentzat
baldintza egokiak testuinguruari lotutakoak dituzten guneak ere sortu behar direla aipatu dugu, testuinguruak hizkuntzaren erabilera baldintzatzen duelakoan. Horretarako, batez ere gazteen euskara erabilerari begira egindako ikerketek erakutsitakoa hartu da erreferentzia bezala.
|
|
|
Jakina da idazlan horien artean nafarrak ez diren idazleak badaudela; baina, aldi berean, badira euskarazko nafar idazle asko beren lanak beste herrialdeetako argitaletxeetan atera dituztenak. 2021ean jada, euskara eta gaztelera dira Nafarroan argitalpenetan lehiatzen direnak, nahiz eta
|
euskararentzat
baldintza askoz zailagoetan. Ezin da ahaztu, halere, euskarak jazarpen ankerra nozitzen duela; adibidez testu liburuetan:
|
|
|
Hala, eraginkorra litzateke lurralde politikek euskararen erabilera sustatzea.
|
Euskararen aldeko
baldintzak egoteko, beharrezkoa izan daiteke euskal hiztun komunitatearen beharrei erantzutea, komunitatearen erabakimena zaintzea eta euskarak funtzio esklusiboak izango dituen espazio eta lurraldeak eraikitzea.
|