|
2001
|
|
|
Egia esan, gutako askok geure irakurle biografiari lotuta dakusagu 100 metro. Norberaz hitz egitea zilegi bada, gogoan
|
dut
oraindik nobela hau eskuratu nuen estraineko aldia: artean 14 urte besterik ez genuen eta, jakina, eskolakumeak ginen.
|
|
|
Dena dela, topikoak alde batera utziz, argi dagoena zera da, nobela honek
|
baduela
oraindik gaur egungo irakurleari erakargarria egiten zaion eskaintza eta, hori dela eta, hamahiru urteren buruan (hamahiru urteko epea gure narratiba modernoaren eremu mugatuan nahikoa izanik ahanzturan erortzeko), oraindik gai gara nobela hau esku artean harturik gure irakurketaren bidez bertan eskaintzen zaigun mezu edo eduki hori zerbaitetan gauzatuz gozatzeko. Eta gauzatu diogu ezen irakurlea baita, azken finean, literatur testuaren berridazketaren bidez honi zentzua emango diona, eta ondorioz," efektu estetikoa" deiturikoa gorpuztuko duena.
|
|
|
Ez da garbi jakiten Goya-k" Maiatzaren biko errebolta" pintatu zuenean noiz zen pintura hori dokumentu historikoa eta noiz bihurtu zen giza sufrikarioaren sinbolo. Ez
|
dugu
oraindik jakingo geroak zer estimatuko duen poesia honetatik. Baina irakurle honek gogokoago ditu egoera pertsonalaren aitapen direnak, bizipen pertsonaletik hasiz giza izaeraren alde iluna adierazten dutenak.
|
|
2002
|
|
|
Gure literaturaren gaineko ikerketa akademikoen diagnosia egingo bagenu, segituan ohartuko ginateke literaturaren historiari eta teoriari dagozkion arloak izan direla urrienak. Teorian ekarri gutxi egotea ulergarria bada ere31, ulergarria diot, teoriaren arloak lurraldetasuna gainditu egiten duelako, historien alorrean zenbait hutsune nabarmen
|
ditugu
oraindik.
|
|
|
5 Edonola ere, esan dezagun genero narratiboaren gailentasuna duda ezinezkoa den garai hauetan poesiak
|
baduela
oraindik, batez ere egile gazte hasiberrien kasuan, bere erakarmen eta indarra. Jon Kortazarrek oroitarazi digun moduan, 1990etik 2000 urte bitartean 38 idazlek argitaratu zuten euren lehen poema liburua eta horien artean kausi ditzakegu 70eko hamarkadan jaiotako euskal idazle berri asko:
|
|
|
Edozein modutan, nabarmentzekoa da euskarara itzulitako ondare unibertsal honek ez duela, oraingoz, Manu Lopezek aurkeztu berri duen doktorego tesitik kanpo15, euskal kritikaren arretarik merezi izan. Even Zoharrek darabilen kontzeptuaz baliatuz, itzulpenek, haur eta gazte literaturak, edo emakumezkoek idatzitako literaturak, gune marjinala
|
du
oraindik periferikoa esango lukete teoria sistemikoen defendatzaileek euskal literatur sistema garaikidean. Edonola ere, eta gai honi berriro ere helduko diogulako, jarrai dezagun euskal literatur sistemaren deskribapen laburra egiten.
|
|
2008
|
|
|
Hotzikarea eragin eustan giro harek. Edonoiz edonor agertu eitekeala emoten eban, hormek etxekoen berbak gordeten
|
zituela
oraindik. Haizeak txistu tristea egiten eban, ganera, negarrez lez, etxe hutsaren zirrikituetan.
|
|
2009
|
|
|
Triste ikusten zaitut aitona izanik, gaizki hartu zaituzte egia esanik zer eman nezake nik zuretzat nigandik? Ez nuen uste kasu hori inun zanik, hartzazu dohainik, ez eman ordainik, bihotza jadanik lehertua daukat nik, erropa gehiago ere
|
badut
oraindik. (bis)
|
|
2013
|
|
|
Gogoan
|
dut
oraindik Zapirain Ezeiza familiari buruz izan nuen lehenengo berria Felipe Barandiaran Irizarrek eman zidala. Felipe zen gure herriko apaiza, han genuen intelektual bakarrenetakoa.
|
|
2015
|
|
|
Salaketa, jakina, Pagazaurtunduak erabilitako ilustrazioei zegokien. Horiek guztiak zirela eta, eta esperotako salmentak izan ez
|
zituztelako
oraindik ale sobrante dezente gordetzen ditu Atxagak, ale hori arantza baten moduan geratu zitzaien iltzatuta. Hilabete batzuk lehenago Atxagak Donostia Hiria Saria eskuratu zuen Drink Dr.
|
|
|
Potten, ordura arte nagusi izandako literatura politizatuaren kontrako erreakzio bat proposatu zela uste dut. Sozioerrealismoaren epigonoek literatura oso txarra egiten zuten, abertzaletasunaren aldetik ere ehundaka topiko errepikatzen ziren, eta erlijioak bere medioak
|
zituen
oraindik, eta literaturaren kalitatea nahiko eskasa zen.
|
|
2017
|
|
|
" Kastrazioaren ikusmenaren aurrean horrorea sentitzen du Juan Martinek, kastrazioak hori irudikatzen baitu: gabezia, eta gabezia hori onartuz bakarrik desira baitaiteke", Olaziregik azaldu digunez.148 Juan Martinek ez
|
du
oraindik kastrazioa barneratu, ez du oraindik onartu izaki gabetua dela, ez dela osoa, ez dela betea, alegia. Hori da bere trauma, hori da oharkabean bere baitan daraman gaitza.
|
|
|
" Kastrazioaren ikusmenaren aurrean horrorea sentitzen du Juan Martinek, kastrazioak hori irudikatzen baitu: gabezia, eta gabezia hori onartuz bakarrik desira baitaiteke", Olaziregik azaldu digunez.148 Juan Martinek ez du oraindik kastrazioa barneratu, ez
|
du
oraindik onartu izaki gabetua dela, ez dela osoa, ez dela betea, alegia. Hori da bere trauma, hori da oharkabean bere baitan daraman gaitza.
|
|
2018
|
|
|
Ohera sartu eta siku gelditzen zen lo gogorrean orduetarako. Irudimenean
|
zuen
oraindik ere Elbak, lotan izaten zuen poz eta asetasun aurpegia, eta bihotzean ongi erroturik, negarbera jarririk berari sorrarazten zion erabateko minberatasuna.
|
|
|
Baina halako batean, bihotzaren taupadak barrundatu ditut, beharbada lehenxeago heriotzan pentsatzen egon naizelako. Bihotzak,
|
badudala
oraindik bizia esaten izan dit; baina ez dut izan neure ideen kontzientzia zehatzik. Hodeietan egotea bezala izan da.
|
|
|
Bizimodu onik ez ziola eman behintzat, eta hori luzaroan barkatu baldin bazion ere, oraingoan gorputza iltzez josirik edukitzea lako minak harraraziko zizkiola argi zuen; horretan ez zegoen, ez, zalantzarik. Heriotzara eramango zukeenentz, ez
|
zuen
oraindik erabakia, merezi zuen arren, baina adore barik utzi arte behintzat minduko zuen, hark egin zionagatik. Luzaroko bizia izango zen harentzat kastigurik onena, baina, hori bai!, torturapean.
|
|
|
Nik ez dut, Divina Pastorak bezala, Picassoren jaiotetxea ikusiaren pozik; egia esateko, ez dut ikusi izanaren gogoraziorik ere. Itsasotik zetorkidan aire freskoa
|
dut
oraindik burmuinetan sarturik, kresalaren usain gozoa asmatzen nuela, itsasoratzen zegoen barkuren baten burrundara entzunik; aditzen nituelarik zaldiek apatxotsean galtzadak kraskatzen, kitarraren akordeekin lagundurik, ahots urratu bat kantu tristean airea erdiratzen zebilelarik.
|
|
|
Filme kitzikatzaile bateko pasarteak bezalakoak izan dira gertakizun guztiak. Oraintxe ere ezin
|
dut
oraindik gertatutakoa sinetsi.
|
|
|
Ni ordea, horiek gauzok entzun eta ikusita, niri ez zait kontzientzia isiltzen, amorruaz puztuta nago; eta dudan tamainuko amorrazioagatik hain zuzen ere dakit, nik behintzat neure esentzia
|
dudala
oraindik galdu gaberik.
|
|
2019
|
|
|
Arantxa Iturbek EITB irratian eginiko elkarrizketan (2016) idazleak eleberri honetan ageri zaigun Anaren inguruan aipatzen du Faustino sano zegoen garaian maite zuela eta oraindik ere maite duela. Saizarbitoriaren hitzetan, maite eta desio
|
du
oraindik. Desira eta nartzisismoa ez omen dira lotzen, gizonak desio du nahiz eta ez dagoen bere onenean.
|
|
2021
|
|
|
" Liburu hau irakurri behar duzu eta egidazu eskema bat". Nik uste
|
dut
oraindik funtzionatzen dugula horrekin".
|
|
|
Zentzu horretan, hezkuntzak aurrerapausoak eman dituen arren, kontserbadurismorako joera eta aldaketa beharra duen esparrua dela diote ikerketek, berrienek ere, ikasi zen moduan irakasteko joerak indar handiegia
|
baitu
oraindik orain. Hori bera, orobat, literaturaren irakaskuntzarekin ere gertatzen den zerbait dela ikusi izan dugu, izan ere, orain dela hiruzpalau hamarkada heziketa literariorako ezarri ziren printzipioek berritzaile eta eraldatzaile izaten jarraitzen dute.
|
|
|
Mentalitate hori oraindik indarrean dago. Letrek estigma
|
dute
oraindik ere, eta ematen du letretakoak zientzietakoak baino gutxiago direla. Eraikitzen ari gara gizarte deshumanizatu nazkante bat".
|