2004
|
|
ez al dugu garaia? —deitu
|
ninduen
nire barruko Setatsu, Ahots edo dena delako horrek aspaldi, tximista eta trumoi gau batez, eta ondorenean memoriok idazteko agindu zidan. Alegia, ez nuela mundu honetatik alde egin behar aurrez nire testigantza utzi gabe.
|
|
Bat batean, ordu arte beste mundu batean bezala egon ondoren, zaldi gorria irrintzika hasi zen, eta halako modu larrian hasi ere non bertan zendu behar zuela iruditu baitzitzaidan. Arrazoi
|
zuen
nire barruko Setatsuak: animalia eder hura, hasieran hain inbidiagarri iruditzen zitzaidana, urduriegia zen, izpiritu xinglekoa.
|
|
—Eta zer nahi
|
duzu
nik jakitea! —esan nion— Oraindik ez naiz Balantzategiko ukuiluan sartu ere egin!
|
|
—Bada, Balantzategiko andrea, bai —berritu zidan berak serioski. Ez
|
zuen
nirekin eztabaidarik nahi, errespetatu egiten ninduen.
|
|
—Laguna, desenkusatu egin behar
|
duzu
nirekin. Elurra zela eta etxeratzeko eskatu dizudanean, obeditu beharrik ez zeneukan.
|
|
—Zergatik ez dituzten harrapatzen, horixe jakin nahi
|
nuke
nik —esan zuen La Vachek pentsakor. Eta nik baietz egin nuen buruaz, nik ere puntu hura konprenitu nahi nuela ondo.
|
|
—Ea nork daukan gaur banketea —pentsatu
|
nuen
nik ozenki.
|
2010
|
|
Argazki asko egin zizkiguten ikasturte hartan, eta orain, aurrenekoaren ostean, bost hilabete geroagoko beste bat daukat eskuan, gehien interesatzen zaidana, edo hobe, gehien behar
|
dudana
nire bizitzaren kontaerarekin jarraitzeko. 1966ko maiatzaren 3koa da, Adrianen tailer berria inauguratu genuen egunekoa, zerrategia baino bi kilometro gorago, erreka jaiotzen zen lekutik aski hurbil.
|
|
Errepidetik joan gintezkeela esan nahi zuen, gero, auzune berria eraikitzen ari ziren esparrutik, errekaren pareko bidea hartu eta bere etxeraino jarraitzeko. Kolegioko Carmelok esan izango zukeenez, berak hiru mila pauso inguruko paseoa nahi
|
zuen
nire ondoan, ez soilik bostehunekoa edo laburragoa.
|
|
Txikiak ginenean. Ohol gazteluak geneuzkan inguruan; ibaiak bereizi egiten gintuen mundutik; ilun-bistak babestu; aroztegi zaharrak hamaika ohantze eskaintzen zizkigun; baina berak ume jokatu nahi
|
zuen
nirekin. " Ba, ez badituzu nahi, uretara botako ditut", esan zidan marrubien ziria astinduz.
|
|
Saltoka hurbiltzen ziren sukalde atzeko zaborrontzietara, edo hegaldi laburrak eginez. " Ez daukat ezer txorien kontra —esan zuen Teresak— Beti ihesean dabiltzan mutilak ehizatu nahi
|
ditut
nik." Barrezka, bultza egin zidan, desorekatu eta ohe gainera eror nendin. Baina ez zuen nahikoa indar egin.
|
|
" Asko nekatzen nauk hoteleko dantzaldietan soinua jotzen. Ordu gehiegi
|
dituk
niretzat —adierazi zidan Angelek— Nire tokia hik hartzea nahi nikek." Harrituta begiratu nion. Hotela bere bigarren etxea zen.
|
|
Agurra emateko modua izan zen. "
|
Badut
nik lagun bat soinujolea dena —jakinarazi zuen Marcelinok— Organoarekin ere moldatzen da. Nahi izanez gero abisatuko diot."" Nor da don Pedro hori?", galdetu zuen kapitainak proposamena aintzat hartu gabe.
|
|
Bera Obabakoa zen, nekazari zoriontsuen tartekoa. Ezin zen nabarmendu, are gutxiago bere egoeran, eta ahalik eta modurik diskretuenean inguratu behar
|
zuen
niregana.
|
|
" Ni mezularia nauk, David. Ez
|
duk
nire errua. Gainera, guk ordaindu genian".
|
|
Zure kasuan, esate baterako. Nahikoa
|
zenuke
niri izen batzuk ematea dena konpontzeko. Eta jakin ezazu izenak ziur egoteko bakarrik behar ditugula.
|
|
Papi Jagobaren barne izena duk. Triku, Agustinena."" Agustin, Komarov, Triku zenbat izen
|
dituen
nire ikaskide horrek." Tonu gozoagoan esan nion, eta hobeto sentitu nintzen. " Papi duk burua.
|
|
Nire etxean dagoenak afaldu egin behar du!" Josebak txapaka egin zion bizkarrean: " Nahi
|
nuke
nik, Maribel, zuk Toshiro zaintzen duzun bezala zainduko nindukeen ama bat".
|
|
Ez zuen negarrik egiten, baina erortzeko zorian ematen zuen. Ulertu egin nuen, bat batean, ni ezkutatu nintzen egunaz gero alaba bat izan zela nire amarentzat, berak bete
|
zuela
nik utzitako hutsunea, eta esker ona sentitu nuen berarekiko.
|
|
Hobe zuhurtziaz jokatzea." Baietz esan diot. Nahiago
|
dut
nik ere. " Badakizu, bezperan daukazu etorri beharra.
|
|
" Zer egin behar
|
dut
nik. Nagoen lekutik mugitzeko ikara daukat, norbait utziko zuten guardian eta xagutxo bat bezala harrapatuko naute, bertan gelditzea erabaki dut, jarriko naiz martxan eguna argitzen duenean.
|
|
Zoritxar gehiago, ikara gehiago niretzat. Egun osoa eta hurrengo gaua pasa
|
ditut
nire zokoan, eta ez dakit zer egin. Saihetseko mina gero eta biziagoa da.
|
|
Liz, Sara: hamalau edo hamabost urte
|
nituenean
nik ez nekien ezer nire gurasoek ezagututako gerraz, about the Spanish Civil War. Gernika ondoan bizi nintzen —hegazkin batek hamar minutu lituzke Obabatik haraino—, eta 1964an, Cassius Clayek eta Sonny Listonek borroka egin zutenean, hogeita bost urte besterik ez ziren haren bukaeratik.
|
|
" Zergatik jartzen haiz horrela", esan nioan. " Hi horrela jartzen baldin bahaiz, nola jarri behar
|
dut
nik. Zaldi horrek 5.000 dolar balio zitian".
|
|
Penarekin begiratu nion. Hamaika aldiz aipatuak
|
genituen
nire emaztearen aita brigadistak gerra hartan during the Spanish Civil War— bizi izandako pasadizoak. " Jaio diren zaldikumeez hitz egin zeniguke, osaba.
|
|
Aterkia itxi eta bere eskuetan jarri nuen. " Zer meritu egin behar
|
ditut
nik?", esan zidan. Uko egitera nindoan, aitortzera" adar distiraz betea" zela niretzat, eta ez zuela, beraz, meriturik behar; baina isildu egin nintzen.
|
|
" Soka edo listaria, zertarako den jakin nahi
|
dut
nik", erantzun zion Teresak. Hamar edo hamaika urte izango zituen orduan.
|
|
" Ondo egin du zuri ematea —esan zidan Lubisek Iruainera gindoazela— Zertarako behar
|
nuke
nik. Zaldiak noiz gobernatu eta noiz zepillatu behar ditudan gogoratzeko?
|
|
Asko ikasi dut Davidengandik. Bere kemen berbera nahi
|
nuke
niretzat." Musu eman, eta enbarkera abiatu nintzen.
|
|
Ba al dakik zer adierazi nahi duen arnasa horrek?" Beldurra hartu nuen, ez ote zen guztiaz jabetzen. Ez ote
|
zituen
nire sentimenduak ezagutzen. Teresak kontatuta, agian.
|
|
Joseba eta biok lehen taldearekin ibili ginen hasieran, baina atzeratu egin ginen gero Josebak hala nahita. Bakarka hitz egin nahi
|
zuela
nirekin esan zidan, eta gau hartan erabakitako gauza batzuen berri eman. Ondo iruditzen zitzaidala esan nion.
|
|
Ez nuen arazorik nahi. Virginia nireganatzea, hori zen helburua, eta horri begira jarri nahi
|
nituen
nire indar guztiak.
|
|
Gure arteko ituna tazitoa zen. Zinez, ez nekien zergatik atera nahi
|
zuen
nirekin. Pentsatzen nuen deserosoa zela edonorentzat leku arrotzean turista bakartiaren moduan ibiltzea, eta berak ere estimatu egiten zuela komentarioak norbaiti zuzendu ahal izatea; besterik gabe, inolako atxikimendu berezirik gabe.
|
|
" Nork bere estiloa dauka", esan zuen. " Hortaz, zer egin behar
|
dut
nire desira bete dadin. Zuk bezala jokatu?
|
|
" Helen oso triste dago, eta zurekin animatu egingo da. Uste
|
dut
ni baino hobea zarela horretarako." Bere lehen laudorioa zen elkar ezagutu genuenetik, eta hurrengo orduetan, jatetxean sartu ginen arte, Helen animatzeko eginkizuna nola bideratu pentsatzen aritu nintzen. Baina, berriro ere, gai nagusiak etortzen zitzaizkidan burura, eta, paradoxaz, heriotzari buruzko ideiak.
|
|
Bistakoa zen, txaleko gorriko gizonarengana zihoan. " Ez
|
zenuke
nitaz zalantzarik egin behar", esan nion. Minutu bat geroago Luigik —izen hori ebaki zuen gizonak niri eskua eskaintzeanbere aulkian eserarazi eta magalean jarri zidan akordeoia.
|
|
Urtu egiten nintzela sentitu nuen. Uste
|
dut
nire bizitzako une ederrena izan zela." Zapia estutu zuen eskuetan.
|
|
Gustatuko litzaidake."" Nik ere ez dut aldi bereko itzulpenik sekula egin, ez behintzat itzulpen eskolak ematen dituen norbaiten aurrean —esan nion—, baina ausartuko naiz halere. Nahiago
|
baduzu
nire autoan joan, horrek esan nahi du prest zaudela eguneroko bizitzaren arlora pasatzeko. Aurrerantzean ez gara bi turista bezala ibiliko."" Arriskuko itzulpena iruditzen zait.
|
|
Eta erantzuten zailagoa zait oraino, zein da izan nahi
|
dudan
nia, nia ala beste nia?
|
|
Itsas labarretik urrutira, haratago, haratago, itsasargi bakanduek gida dezaketenetik puskaz haratago, laguntzarik izan ez daitekeen horretan, heldulekurik nekez topa daitekeen horretan, ezerezak oro irensten duen beltz, ilun sakon horretan, bada, horretan berean nago oraintxe, eta zure irrifar fresko lagunkoiak, irrifar ausaz benetakoak gonbidatzen banau ere, ezin
|
nauzu
ni salbatu, ene itsas izugarriaren zurrunbiloak jada beretu nauelako.
|
|
Euskararen misterioa argitu duen jakintsua
|
nauzu
ni: nondik datorren... zein familiakoa den. non hitz egiten zen. azkenean, noiz edo noiz ere, horrenbeste kezkatzen gintuen hori dena argitu dizut; eta ederki kostata ere, ez pentsa gero. baina orduan, inork ez dit sinetsi:
|
|
Bestalde, kalea jada zapaltzen ez
|
duen
nire edadeko norbaiti zaharkitua eta tokiz kanpokoa iruditzen ahal zaio tatuaietako pertsonaiak" punkiak" izatea, baina kalea oraindik zapaltzen duen banandutako gizon honek ongi daki punk estetika, atzera ere, joera nagusia bilakatu dela (hogeita hamabost urte beranduago!) Debagoieneko gazte ustez eta underground en artean.
|
|
Zinez aldaketa dramatikoa, aparkaleku propioa orain derrigor behar
|
dugulako
nire moduko pertsona errespetagarriok, agian etxe propioa izan aurretik ere.
|
|
Ez dakit Ugarteren haserreak eraginda ala lehenagotik, baina harremanetan egon badago. Gainera bereganatu nahi
|
du
nire eta Irantzuren egitasmoa, Irantzu bera bereganatzen saiatu zen bezala. Txortan egitera ailegatu ote ziren, egunen batean enteratuko naiz, orain ez nadin arazo nagusitik desbideratu.
|
|
Gaia aldatzera behartu behar
|
dut
nire burua.
|
|
Koadrilan emaztearen lagun asko zeuden eta edozein momentutan entzun behar
|
zuten
nire traizioaren berri zekarkien dei salataria, litekeena zelako Maiteren sakelakora berehala deitzea neska gazteak, seguruenik nitaz galdetuta. Koadrila osoak konprobatuko zuen —niretako modu ezin lotsagarriagoan— ez nengoela Gotzon-ekin geldituta, baizik eta —Maitek asmatu bezalaGotzone rekin.
|
|
Bilobak baimen bila begiratzen dio aitonari, izebak sartu duelako berea ez den erresuman, baina aitonarengandik erantzun argirik jaso ez
|
duenez
niri begiratzen dit alabak, amamari txanda pasa eginda.
|
|
Irantzuren narru zuriaz jabetzean bezala. Sekulako hautsa bota
|
genuen
nire alokatutako pisu handiegian, gauza guztien gainean eta gainetik.
|
|
Litekeena zen hiru lan txanda nagusien arabera antolaturik egotea; goizeko langileak zortzietan sartzen ziren eta arratsaldeko ordu bietan irten, beraz eta zortziak hamar gutxitan behar
|
zuen
nire autobusak.
|
|
Hain modu lehorrean despeditu ostean pausu azkarraz egin zuen alde eta bakea eman zidan, baina korridore luzean desagertu bezain laster errudun sentitu nintzen zerbait bikain esan ez izanagatik. Orain gogor zigortzen nau pentsatzeak isiltasun une haietan agian zerbait espero
|
zuela
nigandik.
|
|
Euskarak zein ongi ematen duen —euskara hizkuntza, esan nahi dutune jakin batzuetan, Irantzu nolabait erakarriko banuen euskaraz behar
|
baitzuen
nire mezuak, eta espainolez arituz gero, ordea, handitu egingo zen gure arteko arrakala, nahiz espainolez hobeto moldatzen naizen eta, ondorioz," konbentzigarriago" suertatu nukeen, baina ez jauna; Irantzurekin hobe euskaraz erdipurdi aritzea espainolez ondoegi baino.
|
|
Martin hasi zen erantzuten, modu maitagarrian" minduarena" antzeztuz. Honek ez
|
du
nigatik hitz egiten; neu bai ibili nintzen eta ondo, Gabon Zaharra beti joaten zait primeran!
|
|
Itxura oneko eraikin berriek inguraturik ageri da Ametzola parkea. Ehunka lagun ikusten ditut paseoan eta egonean; haien artean behar
|
dute
nire bi emakume ohiek ere.
|
|
—Bai, noski. Baina ongi hezia
|
dut
nik alaba, eta ez dut dudarik halaxe irakatsia izango duzula zuk ere semea.
|
|
—Utzi bakean! Zer nahi
|
duzue
nirekin?
|
|
—Horixe. Hura da nire nagusia, eta haren zerbitzura egon behar
|
dut
nik.
|
|
Egun hartan, aitortzen dut herra
|
nuela
ene baitan, nik bestek bezala, ezin gaindituzko herra. Beharrik zentzurik aski ukan nuen harmarik ez hartzeko, bestenaz Jainkoak daki zer onart ezinezkoak eginen nituen nik ere?
|
|
Egun hartan, aitortzen dut herra nuela ene baitan, nik bestek bezala, ezin gaindituzko herra. Beharrik zentzurik aski ukan nuen harmarik ez hartzeko, bestenaz Jainkoak daki zer onart ezinezkoak eginen
|
nituen
nik ere. Bestalde ene lana baitzen hotgo gizon eta emazten nortazun agerien kontrolatzea, ene lanak berak baztertu nintuen desmasia egitetik.
|
|
" Zer lokarri
|
dut
nik juduekin. Neure buruarekin ere ez dut eta ia lokarririk.
|
|
" Maitebat maitatzen det maitagarria. [.] preso sei urtez, onduco
|
gaituzte
nere ustez".
|
|
Gutuna idazteko eskatu didak, ez irakurtzeko. Gainera ez
|
duk
niri zuzendua: ez duk nahiko indiskretua izan nadin!
|
|
—Lehenago bai, baninduan —erantzun zuen Nasreddinek—; mollah naizenetik ordea, Korana bera
|
duk
nire beldur izan behar duena.
|
2011
|
|
Ederki oldartzen baitzitzaizkidan hala ere, burua xutiturik, beren eztena zorrotza kanporat ateraturik, hixtuz. Nahi
|
nuke
nik bezala ikusi bazenitu, jakiteko zer begitarte eginen zenien.
|
|
Arnaut Abadiak hurrengo zenbakian ere azaltzen du ez zuela jakiterik izan nor zen delako Phindar hori. Noski, baldin eta egilearen enigma lehenago argitzerik izan ez
|
bazuen
nire ustez Hiriart Urrutik salatuko zion, ia seguru—, beranduenez 1910ean ohartuko zen Jean Etxepare zela Villeneuvette zeritzon artikulu miresgarriaren idazlea, izan ere, Jean Etxeparek urte horretan plazaratu baitzuen Buruxkak artikulu bilduma malerusa, eta hain zuzen bertan berrargitaratu zuen —" laburkichago" —, bospasei urte lehenago Phindar ezizenaz sinaturiko mintz... Baina, badakizu, orduko Euskal Herri santujalean Buruxkak liburua franko ausarta suertatu zen, zeharo eskandalagarria, eta Etxeparek etxeko selauruan atxiki behar izan zuen liburu apartaren argitaraldi osoa.
|
|
Nork erran liezadake hori? Aitor
|
dut
niri ja ez zitzaidala holakorik gogoratuko.
|
|
—Oro egiak direla uste
|
dut
nik erranak!
|
|
Izaera hori mamitzea, beraz, itxuraz prozesu natural eta oharkabekoa izan da neurri handi batean. Oraindik ere gogoan
|
ditut
nire guraso liberalek (hitzaren zentzu amerikarrean, joera ezkertiar antzekoak alegia), mahaiaren inguruan izaten zituzten elkarrizketak, bizitza osoko jarraibide politikotarako baliatu ditugunak John anaiak eta biok. Oraindik ere gogora ekar dezaket, zer nolako beldurrez hasieran eta zeinen asperturik azkenean sartzen ginen goizero Saint Thomas Akinokoan, Nevadan garai hartan zegoen lehen hezkuntzako eskola katoliko bakarrean.
|
|
Baina Euskal Herria iltzatu zitzaidan. Haraxe joan behar
|
nuela
nik sartu zitzaidan kaskoan. Noiz edo noiz, herri hartan egin behar nituela nire ikerketak.
|
|
Haraxe joan behar nuela nik sartu zitzaidan kaskoan. Noiz edo noiz, herri hartan egin behar
|
nituela
nire ikerketak. Chicagon, gainera, bazen beste irakasle bat, Julian Pitt Rivers, Caro Barojaren oso laguna.
|
|
Honaino maisu handiaren ikasgaia. Gure ofiziokooi galderak egitea dagokigunez, hortxe
|
duzue
nirea: ba al da Kapuscinskiren lezioa erakusten duen kazetaritza fakultaterik?
|
|
Zabaldu zen uste baten arabera, bazitekeen margotzeko pistola batek autoak margotu beharrean, buruzagiren bat margotzea, zeren sindikatuek ez baitzuten azken lan hitzarmena sinatu nahi izan. Baina teknologia berriko ekintza horiek ez
|
nituen
nik begiratu behar, baizik eta ohiko esne gainezko tarta jaurtiketa klasikoa, pailazoek eta egiten dutena, ohi ohikoa, baina eraginkorra oraindik ere irudiaren gizarte honetan. Sindikatuetan nuen kontaktuak horixe jakinarazi zidan, esne gainezko tartei kasu egiteko.
|
|
Kaleko erretratugilearen aulkitxoan eseri ondoren, eseri ez eseri ibili bainintzen, bestelako tentazioa nabaritu nuen.
|
Banuen
nire biloa ilehoriz margotzea batean, hau da, nire burua beste lagun baten eskuetan uztea, nahi adina astin eta aton zezan, baina ni ez naiz gogobetetzen ateraldi errazenarekin beti, hau da, burua edertze hutsarekin, alegia. Zikinaren etxean garbitasunak gutxi irauten du gainera.
|
|
—Orduan uste
|
duzue
nik lagundu niokeela?
|
|
—Ez
|
dut
nire burua botako, baldin eta zuk hiru aldiz hanka sartzen ez baduzu. Konforme?
|
|
—Hik konprenitzen ahal duan moduan, hori ez
|
duk
nire eginkizuna, usna duk nire lana, sudurra luzatzea, baina Interneteko tokitxo batzuk gomendatzen ahal dizkiat.
|
|
—Hik konprenitzen ahal duan moduan, hori ez duk nire eginkizuna, usna
|
duk
nire lana, sudurra luzatzea, baina Interneteko tokitxo batzuk gomendatzen ahal dizkiat.
|
|
Izen kopuruak mugatua behar zuen, eta argi izan nuen hasieratik. Imanol eta Laboa hil berriek hartua
|
zuten
nigan besteek ez zuten dimentsioa. Bizirik eta sasoirik onenean dauden beste biak, Ordorika eta Achiary, hainbeste ziren nire baitan, non laurok zuten lekua sakondu baino ez baita egin ahalegin honetan.
|
|
Musika aukeratu eta jartzearen ardura Silvieren eta beste mutil baten artean geratu da, horiek jarri dituzte beren gustuko abestiak, guztiak ere frantsesez, jakina. Horrek esan nahi
|
du
nik ez dudala ez talde bat, abeslari bat, kanta bakar bat ere ezagutu.
|
|
Harrera egin ondoren hitzalditxoa egin digu zuzendari jaunak bertan geunden guztioi (egia esan, ez
|
dut
nik gauza gehiegirik ulertu, oso azkar mintzatzen zelako eta, gainera, doinu oso itxia erabiltzen zuelako bere frantses arraro horretan. Amaitu duenean, txaloak izan dira.
|
|
" Grezia operazioa" jokoan daukagu, badakizu, ezta? Ez didazue leziorik eman behar, hartu zuen hitza gizon helduak,
|
baduzue
nire ibilbidearen berri. Salo ko Errepublikako beteranoen presidentea izan nintzen eta gogorarazi nahi dizut bertatik atera zirela zuen gizon gehienak.
|
|
Nola ez!, oihu egin zuen Giovannik indarrez ukabila itxiz, oroitzen zara zer kontatu nizun, Settimo? Pinelli anarkistaren hilketaren arduradun nagusia izan zen Calabresi, hala uste
|
dut
nik behintzat, zer gertatzen da torturatzaile putakume horrekin. Erroman dagoela entzun dut, jarraitu zuen Carlak, egun batzuk egonen da hemen eta Piazza Barberiniko Bernini hotelean hartu du ostatu.
|
|
Tamalez, erantzun zion emakumeak, baietz esan behar dizut. Marcellok esan didanaren arabera hala uste
|
dut
nik behintzat. Begira, Bruce, Espainian Francok agintzen du, Portugalen Salazarrek, Grezian Papadopoulusek. eta hemen zer?
|
|
Tira, ba ni banoa, hitz egin zuen berriro Marcok. Itxoin, esan zion Settimok, zurekin aterako naiz ni ere, hemen uste
|
dut
ni gabe hobeki moldatuko direla..., gaineratu zuen Giovannirekin begirada konplize bat gurutzatu ondoren. Bai, erantzun zion partisanoak, baina ez gorde visciolino hori, badakizu nire sendagairik hoberena dela.
|
|
Momentu batean, dantzatzeko pistan nengoelarik, biak elkarri musuka ari zirela iruditu zitzaidan, kristoren depresioa izan nuela gogoratzen dut, haserre ere jarri nintzela eta hortik. Hortik nahi
|
duzu
nik jarraitzea?, esan zion produktoreak haserre, hortik Fontana di Trevira joan zinen eta, zer egin zenuen. Ba ez naiz oroitzen, bere burua zuritu zuen Brucek.
|
|
Dena den, esan zuen Carlak, dauzkagun datu guztiekin uste dut bilera bat antolatu genukeela gaur gauean, ez zaizu iruditzen? Bai, baieztatu zuen kazetariak, hala uste
|
dut
nik ere. Giovanni eta Settimo jakinaren gainean jarri genituzke eta, arratsaldean, nik behintzat betebehar batzuk baditut.
|
|
Panciotti faborez, erantzun zion zakar komisarioak. Tira, jarraitu zuen parlamentariak, berdin dit, ba begira. jauna,
|
baduzu
niri galderak egiteko epailearen agindua. Komisarioak leku guztietara begiratu zuen, horrelako galdera bat espero ez balu bezala.
|
|
Giuseppuccik egoera ulertuko ez balu bezala so egiten zien. Zer nahi
|
duzue
nigandik?, errepikatzen zuen behin eta berriro urduri, ni ez naiz inor, seguru okertu zaretela. Ixo!, agindu zion Bobbyk kalasnikovarekin mehatxatuz.
|
|
Changek irri egin zuen eta peroni a bukatu ondoren esan zion: uste dut
|
badudala
nik zure zauriak sendatzeko behar den edabea. Zer esan nahi duzu?, galdetu zion Brucek.
|
|
Beti egonen naiz zurekin, uso zauritua bezala, haserre nahiz adiskide, uda nahiz negu, atzera nahiz aurrera. Nahi
|
duzu
nirekin ezkondu. Esan zion halako batean".
|
|
Ni banoa. Hor zehar, galaxiaren luze zabal osoan, badaude hizkuntza gutxituak dituzten planeta asko, eta segitu behar
|
dut
nire mezu askatzailea barreiatzen".
|
2012
|
|
Apur batean pentsatuta, galdera mordoxka eta susmo piloa izango dugu: " Ez ote
|
dut
nire bizitza galdu. Errealizatuta ote nago?
|
|
—Ekartzen
|
dutenean
nik garbituko dut ibaian —esan zuen— Eta nik egingo diot proba. Eta balio ez badu, kapelu gorrientzat utziko dut.
|
|
—Distantzia handiegia
|
duk
niretzat, 150 metro. Aitajaun bezala ez huen onartu behar.
|
|
—Adarra Gobernu Egoitzan daukat —lagundu zuen Lalande Biranek— Ez litzateke gaizki geldituko haren argazki bat egunkarian. Europara eramateko asmoa
|
dut
nire etxean jartzeko. Afrikan zazpi urte pasa eta gero, oroigarriekin itzuli nahi nuke.
|
|
Izan nuen katu bat, bai, baina bere izena ez zen esan duzuen hori. Nik uste
|
dut
nire katuak Gina zuela izena, Gina Lollobrigida". Ezezagunak zineaz hasten dira orduan, eta berak arrazoia ematen die keinu atseginez, ez du haiekin gaizki geratu nahi, etxeko giltzak dauzkate.
|
|
Bukatzen ari nintzen Paradisua eta katuak izeneko testu hau, eta ohartu nintzen ez nuela sare unibertsalean begiratu, ez
|
nuela
nire kanabera bota piszifaktoria infinitura, eta agian aurki nezakeela han zerbait. Markatu nuen beraz" paradisu" hainbat hizkuntzatan —paradisu, paradis, paraiso, paradise, eta guztira 180.000.000 artikulu edo aipamen inguru atera zitzaizkidan.
|
|
Batetik: ikusmen eta jarrera" neutrala" beraientzat jabetuz" jakintza" objektibo" alderdigabekoaren balioaz baliatzen direnek ez
|
dituzte
nire" aurreritzi"," aurrepentsamendu" eta" presuposizio" subjektiboak partzialtzat baztertzen, halako epistemologia" inozente" baten neurria ematen baizik. Eta, bestetik:
|
|
Eta, bestetik: perspektiba subjektibo anizkoitzen zatiketa dela medio, azken egia funtsezkorik ez dagoelako ikusmen pluralista erlatibistak berdinki urtu edo desegin nahi
|
du
nire egiazko jakintzaren mami eraldatzaile benetakoa.
|
|
Baina ez liburuaren azaletan edota orri solte batean gehigarri gisa, istorioaren barruan baizik. Hots, bitxi denda famatu baten izena (eta ez
|
dut
nik orain izen hori aipatuko, ez diot dohaineko publizitaterik eskaini nahi) berrehun edo hirurehun bat aldiz aipatuta azaltzen omen da pertsonaiek edota narratzaileak behin eta berriro etengabeki esan ondoren. Honek eztabaida luzea ekarriko du, dudarik gabe, zeren, esan dutenez, prest baitago idazle mordoa horrelakoak egiten hasteko... jasoko duten diru poltsa tentagarri samarra baldin bada.
|
|
Uda iritsi dela eta udako oporrak aurrean ditugunez irakurketaren aldeko defentsa xume bat egin nahi
|
nuke
nik orain hemen. Hasi baitira han eta hemen sasijakintsu batzuk esaten, haurtzaro eta gaztaroari buruz ari direla, berdin dela irakurri ala ez irakurri, izan ere, etorkizuna telebistan eta bereziki ordenagailuaren pantaila aurrean omen dago.
|