|
2004
|
|
|
" Esker txarreko jendea, munduan den jende motarik okerrena", pentsatu
|
nuen
nire artean. Nor, eta Pauline Bernardette engainatu behar.
|
|
|
Benetako behi izan nahi
|
nuen
nik ere, ahalik eta gehiena bereizi makaldadetik, berriro elkartu La Vache behin bateko lagunarekin; baina behi makalen taldetik berarenganaino zegoen ibilera ez zen xamurra, baizik eta desertuan egin beharrekoa. Eta desertu hark, nire kasuan, izena zuen:
|
|
|
—Pakistan! —errepetitu
|
nuen
nik. Gustatu egiten zitzaidan izen hura.
|
|
|
Komentuko belazean etzan nintzenerako, hartua nuen erabakia: zuzendu, orraztu eta txukundu egingo
|
nuen
nire bizitzaren lehen partekoa. Egunen batean, premia sortuz gero, jarraituko nuen beste parteekin.
|
|
|
—Bai, oso ondo —ametitu
|
nuen
nik apal. Oso umea nintzen bere aldean.
|
|
|
—Eta halako batean —jarraitu
|
nuen
nire logikaz, izugarri nekatuz—, mendikoek zakuen bila jaistea erabakitzen dute. Egun horretan, disimulatzeko premiarik gabe, arroza eta gainerakoen tapaki izan den pentsua ematen digute, zorioneko banketea.
|
|
|
Baina ez neukan gogorik, eta aspertzen segitzea beste erremediorik ez zitzaidan gelditu. Azkenean, lepoa luzatu eta marru egin
|
nuen
nire indar guztiarekin:
|
|
|
Basoa Balantzategi izeneko etxearen terrenoetakoa zenez, bertako ukuiluan egin zidaten tokia, eta erabakita gelditu zen hartara nire mundu honetako txokoa, txokoa edo aberria: balantzategiarra izango nintzen, hantxe pasako
|
nuen
nire bizitzaren aurreneko aldia, aldirik garrantzitsuena; bertan geldituko zitzaidan bihotza itsatsita. Nahiz zaharra izan, nahiz etxe hartatik urruti hil behar gaur edo bihar, nire bihotzak Balantzategi maiterako bidea bilatzen du beti, eta auskalo, agian joan ere joaten da haraino ni lo gelditzen naizen bakoitzean.
|
|
|
Egun batez, arratsa izango zen, behi bat sumatu
|
nuen
niregana inguratzen. Aurrena, isil isilik zetorrenez, ez nion diosalik egin; baina hurbildu eta hamar bat metrora jarri zitzaidanean, bere buru handia ikusita eutsi ezinezko marru bat atera zitzaidan:
|
|
|
—Ea nork daukan gaur banketea —pentsatu
|
nuen
nik ozenki.
|
|
|
" Don Gregorio da orduan Antiaju Berde edo Eztenasen benetako izena", pentsatu
|
nuen
nire artean.
|
|
|
" Zer da hau?", pentsatu
|
nuen
nik beldurtuta. La Vachek, berriz, burua mugitu zuen gora eta behera, sokatik libratu nahiz.
|
|
2010
|
|
|
Jose Migel Barandiaran edadetu bat ezagutu
|
nuen
nik neuk Udako Euskal Unibertsitatean, Iruñean, 1978ko uztail beroan, poliziak German Rodriguez hil zuen udan. Bertan euskal etnologiaz eman zigun hitzaldiaren eskuizkribua gorde zuen Jesus Mari Txurruka irakasleak.
|
|
|
Angel bere adiskide minak idatzitakoak behar zuten izan. Arrazoizko erantzun bakar hori aurkitzen
|
nuen
nire gogoan.
|
|
|
Errainu haiek hitz egiten zidaten: " Zergatik alde egin behar
|
nuen
nik. Behin ere ez nion inori txarrik egin eta!", esaten zidan Humbertok.
|
|
|
" Mila esker", esan zuen Angelek. " Mila esker", errepikatu
|
nuen
nik. Bihotzez errepikatu ere, zuzendaria gizon noblea iruditzen zitzaidalako.
|
|
|
Bertatik bertara, bere gorputzaren beroa senti nezakeen, bere izerdiaren usaina. " Ez al duzue aditzen?" Denek bezala usainka egin
|
nuen
nik ere. Koloniaren zantzua iritsi zitzaidan:
|
|
|
" Begira zer jarri zaion Davidi bularrean", esan zuen Sebastianek barrezka. Begiratu eta mantxa gorri bat sumatu
|
nuen
nire nikian, odolarena ematen zuena. Baina tximeleta bat besterik ez zen, hego gorrikoa.
|
|
|
Horregatik, kartak galtzen hasi orduko aldatu egin behar da jokoa. Halaxe egin
|
nuen
nik ere. Erotuta ibili nintzen Pauera ikastera bidali nindutenean, gure David honek ez ninduela maite ikusita.
|
|
|
Bere ilearen izpiak sentitu nituen masailean. Areago estutu
|
nuen
nire gorputzaren aldera.
|
|
|
Hiru polizia zeuden nirekin, ez oso gazteak. Disimuluarekin, gorputz saihetsera eraman nuen ezkerreko besoa, hazkatzeko bezala, eta poz handia sentitu
|
nuen
nire Gernikako oihalak alkandorari erantsita segitzen zuela konturatzean. Gernikan hil zituzten ia bi mila pertsonak hartu nituen gogoan, eta batez ere nire bi izeko haiek, orduan ume zirenak, eta jipoirako prest jarri nintzen.
|
|
|
Ametsetan, munduko gauzarik normalena bezala, baten barruan nengoela iruditu zitzaidan, eta kulunkan nenbilela zeru urdin distiratsuan. Bat batean, Vladimir Mikhailovich Komarov ikusi
|
nuen
nire ondoan, nik gehienik maite izan dudan pilotua: " Atera egin gara orbitatik, egoera oso arriskutsua da", esan zidan serenitate handiz.
|
|
|
" JY la chica?"" EsNicolasa." Argazki gehiago erakutsi zizkidan. " Perucho!", esaten
|
nuen
nik, edo" Lujan", edo" Castillo", edo" Montalban": nire sukalde liburuetan azaltzen ziren izenak.
|
|
|
Vladimir Mikhailovich Komarov ikusi
|
nuen
nire ondoan eserita. panelean piztutako argi gorri bat seinalatu zidan.
|
|
|
Katafalkoaren parera iristean gizon eta emakume askok ukabila altxatzen zuten. Eta horixe bera egin
|
nuen
nik ere Vladimir Mikhailovich Komarovi agur esateko: ukabila altxa.
|
|
|
" Oso ondo, besoko mugimendua ere errekuperatu duzu", esan zidan medikuak. " Zer moduz daude nire lagunak?", galdetu
|
nuen
nire onera etorrita. " Ez oso ondo, baina zu baino hobeto.
|
|
|
Adrian bere emaztearekin eta bere alabarekin, Paulina jostundegiko nesken artean, eta Virginia bere soineko ilunarekin, eta Obabako korukoak... Konprenitu
|
nuen
nik egin niela ihes, ni nintzela abandonatzailea, eta ez alderantziz, uste bezala. Virginiak ahal zuen gauza bakarra egin zuela ni klandestinitatera pasa nintzenean, eta Parisetik deitu nionean eman zidan arrazoia hautsi ezina izan zela:
|
|
|
" Toshiro?"" Toshiro, ba! Libre utzi dute inolako kargurik gabe."" Zer poza!", egin
|
nuen
nik ere garrasi. " Berarekin jarriko zaitut, hementxe dago.
|
|
|
Ezin dut bestela adierazi: aldaketa bat sumatu
|
nuen
nire nortasunean. Ari ginen Joseba eta biok esneontziak garbitzen, eta konturen bat esan nuen, huskeriaren bat.
|
|
|
Esnatu nahi ez duenak bezala jokatu
|
nuen
nik. Sentitzen nuen mundu berriaren hotsa kanpoan, literalki gainera zenbaitetan, Villa Lecuona gure etxearen aurrean kirol zelai bat eraikitzen ari zirelako, eta han lanean ari ziren grua eta kamioiek etengabe adierazten zutelako beren mezua; baina ni ez nintzen kalkuluak egiten hasten, zer ondorio izan zitzakeen mugimendu hark guztiak.
|
|
|
" Zakur hori da esan zuen Teresak mespretxuz. Seguru usainka ibili dela maindire artean."" Gregorio?"" Susmatzen
|
nuen
nire gelako giltza bat zeukala. Orain badakit."
|
|
|
Bazen Obaba aldean gizon bat suteen aurkako aseguruak egiten ibiltzen zena. Uda batean, gure lagunartearen jostaleku nagusira etorri zen, Alaska izeneko hotelera, eta hantxe ezagutu
|
nuen
nik, artean hutsik zegoen areto batean, mahai baten aurrean jarri eta hitzaldi baterako prestaketak egiten. Hirurogeita hamarren bat urteko gizona zen, traje beltz eta alkandora zuriz jantzia.
|
|
|
Komentario hutsala zen, eta gezurra, bai behintzat Adriani zegokionez, zeren bai bainekien Adrian Sansonen putzuko bere tailerretik atera gabe ari zela lanean, eta gainera gorroto zuela hondartza" bere konkorrak j endearen artean zeukan arrakastagatik". Baina, unearen eztitasunak eskatzen zuena egin ordez, lasaitu, isildu, hitz jario batean jarraitu
|
nuen
nire ikaskideez azalpenak ematen, eta Cesarrez, eta Redinez. Batez ere Redinez, berak ematen baitzidan pasadizo bitxi ugari kontatzeko bidea.
|
|
|
Desira bortitz bat sentitzen
|
nuen
nire aurrean ikusi eta bere ezbeharra gogoan hartzean. Adrianek esan izango zukeen, arrazoiz oraingoan:
|
|
|
Apartatu egiten nituen begiak Virginiaren etxeko argitik, esnatu egiten nintzen, dantzaldira itzultzen nintzen. Besarkatutako jendea ikusten
|
nuen
nire aurrean; Ubanbe eta Opin ikusten nituen neskei hitz egiten, eta Joseba eta Adrian kafetegiko terrazan zerbait edaten. Eta batzuetan, baita Lubis ere, Pantxoren bila etorrita.
|
|
|
Baina, bestera, ez nuen Iruainen gelditu nahi. Une hartan, Virginiarengana egin nahi
|
nuen
nik korri. Ezin nuen burutik kendu kafetegiko terrazan entzundakoa.
|
|
|
Ezagutu egin
|
nuen
nik ere: Virginiaren txakurra zen.
|
|
|
" Lotsagarria da, maitemintzen naizenean nire kasua top zerrendetako kanta guztietan azaltzen da". Pentsatu
|
nuen
nik ere onartu egin behar nuela gertatzen ari zitzaidanaren alde arrunta.
|
|
|
" Zer eskainiko diguzu?", galdetu zion maistrak. " Padam Padam", esan
|
nuen
nik aurrea hartuz. Banekien ondo jotzen zuela pieza hura.
|
|
|
Abiatzekoa egin
|
nuen
nik ere, baina Mary Annek bertan gelditzeko eskatu zidan. " Eman begiratu bat lurperatutako hitzei, nahi baduzu.
|
|
|
Galderak gogora ekarri zidan txiste matxistaren bukaera zakarra (emakume baten aluan) eta zehaztasun handiz ikusi
|
nuen
nire burua, biluzik, Txaroren etxean, baina nazka edota lotsa sentitu ordez hara non askatasun sentsazioa ekarri zidan Txaro eta bion narru gorrien oroitzapenak, erabateko konbentzimenduz sentitu bainuen noizbait itzuliko nintzela emakumearen etxera.
|
|
|
Irantzuren beste mezu batzuk ere etor zitezkeela bururatu zitzaidan eta posta arakatzen nuen bost minuturo konbultsioak jota. Era berean lehen jasotako mezua behin eta berriro irakurtzen
|
nuen
nire aldeko klabe berrituen bila.
|
|
|
Irantzuren espresioa apur bat izoztu zen. Bi txori tiro bakarraz bota nahi, eta neutraltasuna galtzeko zorian jarri
|
nuen
nire burua.
|
|
|
Ez nengoen inorekin egoteko moduan eta goizegi zen mozkortzeko. Ze arraio egin behar
|
nuen
nire buruarekin ondorengo orduetan?
|
|
|
Goiari eusteko esanez despeditzeko zorian izan nintzen, baina zoritxarreko agurra zelakoan laster arte besterik ez nion esan. Telefonoa eskegi bezain pronto, korridorean Roberto ikusi
|
nuen
niganantz etortzen. Aurpegi zinez okerra zekarren, agian bulegotik irten aurretik zeramana baino okerragoa.
|
|
|
Apur bat hausnartu ondoren oso posible ikusten
|
nuen
ni ailegatu ez izana" xigu" hitza aipatzera Irantzu eta Robertoren aurrean. Nahi bai, egin ez.
|
|
|
Lagunak zerbait erantzun bazuen ere berehala jarraitu
|
nuen
nirearekin.
|
|
|
Eternoak egin behar zitzaizkidan bigarren autobide luzea utzi arteko kilometro berdintsuak. Gainera bat batean halako behe laino trinko batek estali gintuen eta monotonia itzelean egosi behar izan
|
nuen
nire egon eza.
|
|
|
Ondorioz nik ere ezin izan
|
nuen
nireekin afaldu eta manipulazioa elkarrekiko gertatu zen.
|
|
2011
|
|
|
Dolar batzuk genituen sakelan eta, sasoi hartako Madrilen, aberats bizi ginen amerikar ikasleok. Flamenko ikastaroa ere egin
|
nuen
nik orduan. Joaquin Rodrigok ematen zizkigun musika eskolak, adibidez.
|
|
|
Ez hortaino azkar —alegia, Amerikatik Euskal Herrira hainbat bidaia eta han egonaldi bat baino gehiago eginda—, baina zuk esan duzun bezala, gutxi gorabehera behintzat. Etxalarra ailegatu ginenean —emaztea, ni bezain gazte; urte bateko haurra, deskuidua; eta hirurok—, ez etxe genuen, ez ikerketa gairik
|
nuen
nik. Lesakako Maria ostatuan egon ginen lehenengo, Etxalarko Buxungoborda etxea fortunatu zitzaigun arte.
|
|
|
Edo, nahiago bada, Oscar Wildek oparituriko ateraldia: " Goiz osoa eman
|
nuen
nire olerkietako baten frogak zuzentzen, eta koma bat kendu nuen. Arratsaldean, koma berriro jartzea erabaki nuen".
|
|
|
Saihesbidearen sarbidean, hobeki pentsatu nuen. Hobe
|
nuen
nik neuk bilatzea, edozein matoi zakarrek baino. Deabruari ezin zaio ezetz esan.
|
|
|
Halaxe esan zidan. Zezenaren sakrifiziotik jainkoaren sakrifiziora, pentsatu
|
nuen
nik. Eta bakar bakarrik zihoan politikaria egun hartan ere.
|
|
|
Hori esan bezain pronto, gainezko tarta baten zartako gozoa antzeman
|
nuen
nire aurpegian.
|
|
|
—Gau seinalatu honetan —errepikatu
|
nuen
nik. Sintagma hori solas arruntean erabiltzea ez da batere erraza izaten.
|
|
|
Bota nahi izan nion jarraitzaileari, baina zango batek ez zidan zutik ipintzen uzten. " Erleminak, mando euliak, tigre eltxoak, erasora" esan ahal izan
|
nuen
nire burua babesteko. Sei erlemin sartu zitzaizkion belarrietan, graziazko tiroa eman behar zidanean.
|
|
|
Bere jarreran egin zen kritiko, ez bere kantuan. Gatazkarik gabeko harreman baten bila ikusten
|
nuen
nik Imanol kantaria, euskaraz kantatzearen nostalgia balu bezala, ez premia". 65
|
|
|
Erbeste eta heriotzaren ondoren, inguruko askorengan sortutako amorru eta etsipenean bada elementu bat azken hitz horietan islatzen dena: " Gatazkarik gabeko harreman baten bila ikusten
|
nuen
nik Imanol kantaria".
|
|
|
Eskuartean, Pasaiako portutik familiako batek kontrabandoan ateratako magnetofoia. Ez zen gauza ohikoa etxean, edo ez
|
nuen
nik halakorik gogoratzen hainbeste denbora urruti ibili ostean. Play sakatu eta" ni naiz/ erreka zikinen/ iturri garbiak" hasi zen, Xabier Leterena omen zen ahots bat.
|
|
|
—Pentsa —hasi zait Bernard esplikazio gehiago ematen. Orain dela gutxi arte, amonaren aurrean nengoenean, nik uste
|
nuen
nire izena ez zela Bernard, Ixildu baizik.
|
|
|
P2?, harritu zen Carla. Aurpegi berdina jarri
|
nuen
nik, esan zuen Rosariok, eta beldur naiz ez ote den izanen tranparen bat. Tranpa izan ala ez, deitu dut, jakin behar dut hau guztia zer den...
|
|
|
Mamma mia!, harritu zen Nina. Bai, jarraitu zuen mutilak, halaxe esan
|
nuen
nik ere; mamma mia! Eta gerra ondotik?, galdetu zuen neskak, zer egin du 45etik hona?
|
|
|
Baina, baina, esan zion Giovannik, zer ari zara hemen ordu hauetan? Barkatu, Giovanni, azaldu zion emakumeak, ezin nuen lorik egin, urduri nago eta ez
|
nuen
nire etxera joan nahi. Tira, tira, esan zion gizonak, goazen gora, ordu hauetan kalean geldirik egotea arrikutsuegia da.
|
|
2012
|
|
|
—Bai, bai, bai... —esan
|
nuen
nik. Ez nuen haria erabat hartzen.
|
|
|
Negua iritsi zen, eta beste galdera bat zehaztu
|
nuen
nire koadernoan: Zer iritzi izan ote zuen paradisuaz hura ezagututako izaki bakarretako batek?
|
|
|
Itzulpena berriz, garai hartako arabieratik, Erriberrikoa den Milagros Nuin Monreal adituak egin du Waleed Saleh Alkhalifaren laguntzaz. 1980 urtean Joseba Urteaga eta biok Egiptora egin genuen bidaia bat eta orduan ezagutu
|
nuen
nik Mila Nuin, Kairoko unibertsitatean ari zen arabiera ikasten eta klasikoak irakurtzen. Eta orain liburu zoragarri hau eman digu ezagutzera.
|
|
|
Horrela esplikatzen zuen irakasle horrek berak bizi izandakoa: " otsailaren erdialdean amaitu
|
nuen
nire sei hilabetekoa matematika irakasten Londreseko institutu onenetako batean eta erabaki nuen jendeari erakutsi behar niola benetan zein gogorra den horrelako lan batean aritzea. Irakasle izan nintzen 1985etik 1990a arte beste lanbide batzuk hartu baino lehen eta ezin dut sinetsi zenbat okertu eta hondatu den ikasleen portaera harrez geroztik.
|
|
|
—Hori bera pentsatua
|
nuen
nik ere, jauna. Jakina, aizkolari, eta palankarientzako probak eginen ditugu.
|
|
2013
|
|
|
—Belar moztu berriaren usaina gustatzen zait esan
|
nuen
nik.
|
|
|
Pentsatu
|
nuen
nik zabaldu egingo niola leihatila preso bizartxodunari nahiz eta tabakorik ez izan; kortesiazko hitzen bat esateko, besterik ez bazen ere; adierazteko, modu erretorikoan agian, erruki nituela bai bera eta bai bere kideak; negargarria zela bizitza era hartan alferrik galtzea, Berlingo desertu eremuan bidetik harri koskorrak ateratzea beste xederik gabe. Oroitzapen bat batu zitzaidan pentsamendu harekin.
|
|
|
Gelditu egin
|
nuen
nire pentsamenduen korrontea. Preso bizartxodunarekin izandako elkarrizketa imajinarioa zentzugabea zen.
|
|
|
Gauez, bibrazio bat sentitzen
|
nuen
nik, eguneko gertaera guztien ondorioa, eta kosta egiten zitzaidan lo hartzea. Poliziak jakinarazi zuen posible zela kriminala unibertsitatearekin zerikusia zuen norbait izatea, itxura normaleko pertsona bat bere betiko bizimodua egiten jarraitzen zuena eremu jakin batean, North Virginia Street etik San Rafael Ranch parkeraino, eta McCarran ingurabidetik 80.eraino.
|
|
|
Gertatutakoari buruzko erantzuna geroago etorri zen, berandu, 2007ko uda hasieran. Orduan jakin
|
nuen
nik epailea herrira etorritako emakume baten seme naturala zela, eta emakume hark asko sufritu zuela iritsi eta aurreneko egunetan inork ez zielako, berari eta haur jaio berriari, gelarik edo etxebizitzarik utzi nahi izan; inork ez, salbu eta Iruainek. Horregatik hartu zuen epaileak nire aitaren aldeko erabakia, ordainetan; horregatik esan zuen bi aldiz ere:
|
|
|
Ospitaleko gelan bi mediku azaldu ziren, eta, bera lokartuta zegoela, hanka batean zein bestean jarri zioten eskua. Gauza bera egin
|
nuen
nik, haiek hala eskatuta. Ezkerrekoa nahiko epel zegoen, eskuinekoa hotz hotz.
|
|
|
Taberna barrura jo
|
nuen
nik ere. Ilun zegoen, eta aurreneko momentuan, kanpoko argitasunarekin beteta begiak, ezinezkoa izan zitzaidan ezer bereiztea.
|
|
|
Tarteka, zehar begiradak luzatzen zizkioten auto zuri bati. Begiratu
|
nuen
nik ere harantz, eta orduan ikusi nuen munstroa.
|
|
|
Egun hartan, enuntziatu geometriko baten eran laburtu
|
nuen
nire inpresioa: " Planoaren puntu bat bizitu egiten bada, bizitasun hori plano guztira zabaltzen da istantean".
|
|
|
Haiku hark lotura zuen gaiarekin, eta beste bat osatu
|
nuen
nik haren arabera:
|
|
|
Egiazko munduan sartu nahi
|
nuen
nik ere, eta une batez lortu nuen. Chevroletaren aurreko bi zaldi basatiak, eta Cornelierena haiekin batera, eta nire herriko Franquitorena, eta nire bizitzan ezagututako beste zaldi batzuk ere, mugitzen hasi ziren, jiraka zaldiko maldiko batean bezala.
|
|
|
Dennisek buruari eusten zion eskuekin, eta negarrez ari zen. Judaren ahotsa isilarazi
|
nuen
nire buruan.
|
|
|
Gaztearen indiferentzia prozesu horren muina da. Zer egin behar
|
nuen
nik. Jose Franciscoren heriotzak ekarritako zama nire gain hartu?
|
|
|
—Lo que nopuede ser es que manipule a medio departamentopara traer a su amiguito —entzun
|
nuen
nire atzean. Bi irakasle espainolak ziren.
|
|
|
Kanpora begiratu
|
nuen
nik ere. Kaskabel sugeak arpillerazko zaku batean bihurritzen imajinatu nituen, eta haien hortzak oihala zartatu eta eskuari hozkada egiten.
|
|
|
Mandarinaren azalak biltzen ari nintzela, ahots bat entzun
|
nuen
nire buruan. Preso bizartxoduna xuxurlaka ari zen bere kide batekin, eta ametsetan bezala entzuten nion nik:
|
|
|
Nabarmentzen ari zen nire aurrean. Elizako koruarekin erlazionatzen
|
nuen
nik ordura arte. Ez nekien organizatuta zegoenik.
|
|
|
Tanatorioan ere loreei buruz aritu zen, eta batez ere jazintoez. Orduan ikasi
|
nuen
nik Apolo jainkoak mirari bat obratu zuela," Jazinto" izenarekin markatuz gaur egun hala deitzen den lorearen petaloak.
|
|
|
—Bob, lur arruntaren azpian ez dago urrezko txanponik! hots egin
|
nuen
ni neu ere harritu ninduen suhartasunez— Egin ezazu zulo bat baratze honetan, egin itzazu mila zulo satorren moduan, zer uste duzu aurkituko duzula. Urrezko txanponen bat?
|
|
|
* Sebastian Vizcainoren eskutitza ontzi ingeles batek harrapatu, eta Richard Hakluyt en The English Voyages en argitaratu zen XVI. mendearen bukaeran. Horri esker iraun du. eman baitzion, eta altxor eta ondasun pila bat galdu
|
nuen
nik orduan.*
|
|
|
Agintari honekin negoziatu nuen, eta indioei barkamen orokorra emateko eskatu nion baldin misiora itzultzen baziren. Erraz lortu
|
nuen
nire helburua, zeren eta Gobernadore jaunak azalpena entzun zuenean, ni bezalaxe sentitu baitzen. Nik espedizioan parte hartzea adostu genuen biok, eta don Pablo de la Portilla izango zela buru, Mazatlango konpainia auxiliarraren kapitaina, 1819 ezkero probintzia honetan dagoena.
|
|
|
" Aita Juan Barrenechek lehenengo meza eman zuen goiz hartan [1781, uztailak 17]; hura entzun
|
nuen
nik. Aita Francisco Garcesek bigarrena eman zuen.
|
|
|
Filologian formazio urria izanagatik, doktore tesia euskararen corpusaren bidetik egin
|
nuen
nire garaian. Euskal kazetaritzaren korapiloetako bat kazetari hizkeraren gabezietan zegoen, eta gai horren galdegaien inguruan osatu genuen orri mordo gizena.
|
|
|
Laurogeita hamarreko hamarraldian hainbat herritan kulturgintzari buruzko hitzaldi eta solasak egitea egokitu zitzaidan, eta hala agertzen
|
nuen
nire sentipena. Hizkuntza taxuz bizitzeko dela eta euskara txar batean bizitzea baino gaztelera on batean bizitzea hobe dela ere esan ohi nuen, hizkuntzaren potentzia mehetzearen aurrean entzule euskaltzaleak apur bat probokatzeko.
|
|
|
Halere, otso amaren hilotza aztertzen nenbilela, zeharo txunditu ninduena zera izan zen, bere errape desegin haietatik musketa usaineko esne tanto mikatzak isurtzen jarraitzen zutela oraindik. Ebatzi
|
nuen
nire sakrifizioa burututa zegoela zeharo eta behin betiko. Aterkiaren gider erpina leize hondoko orbeletan igurtzi eta txuko txuko egin ondoren, atorraren lepotik atzean zintzilikatu eta lardaian gora abiatu nintzen kabilaz kabila arreta guztiarekin.
|
|
2014
|
|
|
—Gogoratzen al duzu San Fauston gertatu zitzaidana? —hasi zen Saldias, bere pentsamenduak baztertuz— Zera uste izan
|
nuen
nik, hil nahi nindutelako bota zizkidatela tiroak, eta infiltratuak bat baino gehiago zirela frogatzen zuela horrek. Pentsatu nuen:
|
|
|
Gainera, arratoi hori oso erraz erosten da. Lacostek Gran Viako kondea hil zuen egunean, damaren defendatzailearena egin
|
nuen
nik, eta zilarrezko hogei ogerleko eskaini nizkion bere isiltasunaren truke. Txintik atera gabe onartu zituen.
|
|
|
Ba, pozoia ematen ari nintzaizulako sentitu zinen hain gaizki. Baina ez
|
nuen
nire asmoa azkeneraino eramateko barrenik izan. Bere burua defendatu ezin duen gizona pixkanaka hiltzea higuingarria zait.
|
|
|
—Beharbada okertu egin nintzen Aranburu eta Carrascorekin. Beharbada gaizki egin
|
nuen
nirekin batera izena ematera joateko eskatu nienean —esan zuen arrapaladan— Egia esan, Madrilen ez nuen harreman handirik beraiekin. Hemen egin ginen lagun, Zumalakarregi jeneralaren esanetara jarri eta gero.
|
|
|
" Maite zintudan, eta horregatik erakarri nituen gizon saldo haiek nire eskuetara, eta idatzi
|
nuen
nire nahia izarrekin zeruetan, zuk askatasuna izan zenezan, zazpi euskarriko etxe duina, egin zezaten zure begiek distira niretzat hara iristean..."
|
|
|
" I loved you, so I drew these tides of men into my hands, and wrote my will across the sky in stars...". " Maite zintudan, eta horregatik erakarri nituen gizon saldo haiek nire eskuetara, eta idatzi
|
nuen
nire nahia izarrekin zeruetan...". Heriotzak eternala bihurtzen du maitasuna.
|