|
2010
|
|
|
Saltoka hurbiltzen ziren sukalde atzeko zaborrontzietara, edo hegaldi laburrak eginez. " Ez daukat ezer txorien kontra —esan zuen Teresak— Beti ihesean dabiltzan mutilak ehizatu nahi
|
ditut
nik." Barrezka, bultza egin zidan, desorekatu eta ohe gainera eror nendin. Baina ez zuen nahikoa indar egin.
|
|
|
Zoritxar gehiago, ikara gehiago niretzat. Egun osoa eta hurrengo gaua pasa
|
ditut
nire zokoan, eta ez dakit zer egin. Saihetseko mina gero eta biziagoa da.
|
|
|
Aterkia itxi eta bere eskuetan jarri nuen. " Zer meritu egin behar
|
ditut
nik?", esan zidan. Uko egitera nindoan, aitortzera" adar distiraz betea" zela niretzat, eta ez zuela, beraz, meriturik behar; baina isildu egin nintzen.
|
|
|
" Ainhoako ostatua uste nuen baino hobea zen, oso afari ona eta ohe garbiak aurkitu genituen; arratsaldea eman genuen ostatuko jendeari gauzen Euskarazko izenak galdeginez, hemen batzuk emango
|
ditut
nere kontakizuna irakur lezaketen ikusnahiei erakusteko, edo beharra dutenei.
|
|
2011
|
|
|
Izaera hori mamitzea, beraz, itxuraz prozesu natural eta oharkabekoa izan da neurri handi batean. Oraindik ere gogoan
|
ditut
nire guraso liberalek (hitzaren zentzu amerikarrean, joera ezkertiar antzekoak alegia), mahaiaren inguruan izaten zituzten elkarrizketak, bizitza osoko jarraibide politikotarako baliatu ditugunak John anaiak eta biok. Oraindik ere gogora ekar dezaket, zer nolako beldurrez hasieran eta zeinen asperturik azkenean sartzen ginen goizero Saint Thomas Akinokoan, Nevadan garai hartan zegoen lehen hezkuntzako eskola katoliko bakarrean.
|
|
|
Izan ere, eskolatik merkataritza zentrora etengabeko joan etorrietan dabiltzanak hiria horixe besterik ez delakoan daude. Iruñeko artisauen ofizioekin bataiaturiko karrika estuetan barna ikusten
|
ditut
nik, taldeka, batzuek sekula zapaldu gabeko tokiak zeharkatuz. Noizean behin borobila egiten dute irakaslearen azalpena entzuteko," Gure hiria ezagutuz" liburuxka eskuetan dutela.
|
|
|
Batzuetan lagun baten etxean elkartzen dira, Domezain botikariarenean, edo bestela, plazan bertan dagoen kafetegi batean. Kafetegi horren gainean bizi da Erouhard familia, eta horregatik ezagutzen
|
ditut
nik mutil hori eta neskatoa, beren gurasoen bitartez.
|
|
|
Tononen baserria nahiko handia da, eta bertan animalia ugari dauzka, esan bezala. Ukuilu horretan ikusi
|
ditut
nik behiak, oiloak, txerriak, txakurrak, ahateak, mando bat eta asto pare bat Bero egiten zuen ukuiluaren barnean eta again horregatik, ez dakit nik seguru, txerritegian euli piloa zegoen, molestatzen modu desatsegin batean. Bernard eta biok denbora osoan egon gara eskuak astintzen ea horrela eulitzar haiek uxatzen genituen.
|
|
|
—Horixe! erantzun dit berak segituan minduta bezala, askotan harrapatu izan
|
ditut
nik hemen arrainak. Amuarrainak, zehazkiago esateko.
|
|
|
Eta hiltegira doan behi bat bezala harrapatzen uztea?, egotzi zion Giovannik, ez lagun, ez, ez naiz honaino iritsi orain zepo batean erortzeko. Ongi nago eta hau bezalako zauriak ezagutu
|
ditut
nire gorputzean. Itxiko da, lasai.
|
|
2012
|
|
|
Orain, ordea, eguneroko presa eta estresarekin egiten dugun galdera bakarra hauxe da: non utzi
|
ditut
nik aspirinak. Edota, non daude nire pastillak?
|
|
|
Barru barrukoa, gatza eta odola eta haizea, ezin
|
ditut
nik egurastu, ez naiz ausartzen negar gehiago egitera. Kontatzen dudana ikusten dut, nola joan den denbora.
|
|
2013
|
|
|
Gure begiak zuhurki elkartzen dira espero gabeko itsasbazter batean. Zureetan, geroko egunak ikusten
|
ditut
nik. Zuk nireetan aurrekoak.
|
|
|
Une honetan hitzak ordenagailuan idazten ari naiz, baina hitz hauek ez
|
ditut
nik asmatu. Bada, bai, bakarren bat edo beste nik asmatua, baina huskeria bat, erabiltzen ari naizen guztien artean.
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen gaian zalantzak
|
ditut
nik, egia esan, eta gehienera ere hipotesi moduan aipatuko nituzke kontu batzuk. Hipotesi horri margo batzuk ematea merezi du, ariketa moduan.
|
|
2014
|
|
|
Escualdunac ekin 10 bat bertsolari pare entzun izan dira. Ez
|
ditut
nik denak entzun, ez baitut dena segitu. Ez hautatu dudalako.
|
|
|
Beren artean? Etxamendik Beloken Iratzeder zuen konfesore eta biak euskaldunak izanki, ez
|
ditut
nik Eñauten memoriak idatziko, nik baino hobeki idazten du, hasteko haien solasak frantsesez ziren. Intelektualen arteko hizkuntza frantsesa zen, euskara jende xehearekin mintzatzeko, edo dobermanekin Bizi nizano munduan kari Donapaleuko karriketan Amaia Ezpeldoik erakutsi digun bezala.
|
|
|
Itxaro Bordak Zeruetako erresuma liburua irekitzen duen ipuin paregabean buhameak erakusten ditu. Itxaro eta biak adinak gara, eta buhame horiek ezagutu
|
ditut
nik ere, zare saltzen eta eske ibiltzen ziren gure etxeetan. Behin auzoko etxeko andere handi uste batek, atsaraskarian baitzen gure etxen, aipatzen zuen ez zela normala jendeak hola ibiltzea" aujourrdhui le jourr, quand meme" eskua luzatzen.
|
|
2015
|
|
|
Inboluzio horretarantz bidera gaitzaketen hainbat elementu garandu ditugu saiakera honetan zehar, hala nola, lexiko deskolokatua, era desberdinetako purismoak, giglikoa, txontaren eta txolarrearen ikuspegien arteko lehia, armairu ez ondo hornituak... eta beste, eman dezagun liburuen prezioak, euskarazkoenak eta erdarazkoenak. Kontuak kontu, ez behin edo birritan, sarritxotan baizik, gure fakultateko autobusean ikusi
|
ditut
nire ikasleak euskal lerrokoak, esan gabe doaeuskal liburuen erdarazko itzulpenak irakurtzen. Halaxe da, bai, unibertsitario euskaldunak erdarazko bertsioak irakurtzen.
|
|
|
Eta Starlightekin bakarrik ez. Gauza asko egin
|
ditut
nire bizian zehar, baina gehiago ematen du zerrenda bat liburu bat baino. Hasiera, erdialdea eta zentzuzko amaiera dituen liburu bat baino.
|
|
|
Bitartean mintzatzen ikasten ari bagina bezala mintzo gara. Nekez ulertzen
|
ditut
nire hitzak, urpetik ahoskatuak bezala heltzen dira; esanahi ezberdin zuten eskualde batetik ahoratzen zaizkit.
|
|
|
Urmenetak berak ere bere ustea gehitu zuen: " Muturrak arbuiatzen
|
ditut
nik: Nafarroa, Euskadiri bizkar, zein Nafarroa, beste bat Euskal Herrian".
|
|
|
Igurtzi txiki bat izan dut Vivianarekin2 erritualitate honetako xehetasun pare bat dela eta. Besteek egin dituzten guztiak egin
|
ditut
nik ere, baina une batean txitxa sutara eskuarekin isuri behar zenean ezkerrarekin hartu dut, hau dut-eta nire esku ona. Eskuinarekin egiteko esan dit, eta" ni ezkerra naiz" atera zait brausta.
|
|
|
Urrundik behintzat, hauteskundeen ondoko edozein mapa hartu, eta, kolorez ikus daitekeenez gero nagusitasun territoriala, ezin da saihestu oinazino eta ganboinoen eta gaur eguneko antagonismoen arteko konparazioa. Urrundik ikusten
|
ditut
nik, mapetan edo periodikoetan: zuek hobeto ezagutuko duzue planteatu nahi dudan gaia.
|
|
|
Alajaina! Nolatan saltzen
|
ditut
nik hain errazki. Susmatzeko dituk oilasko arrozak?
|
|
2016
|
|
|
Alferrik dabil garai horretantxe Patricio Meagher gaiztakerian: " gizon andiyak ere/ ikusi
|
ditut
nik/ beren mozkorra ezin/ disimulaturik". Nola dio Olasoren kronikak?:
|
|
|
Kantuz igortzen
|
ditut
nik penak ihesi
|
|
|
Berrogeitasei urte
|
ditut
nik Eta nago au uzteko Urtien karga astuna bait da Berriketan ibiltzeko.
|
|
|
zergatik zuzendu egilearen" ahatxe" eta horren ordain arautua" aratxe" eman, baina aldi berean" ixtorio" eta" estorio", biak, bere horretan utzi? Egia da," Ixtorio" eta" estorio" ageri dira egilearen luman, eta biak utzi
|
ditut
nik. Euskaltzaindiak" istorio" onartzen du Hiztegi Batuan.
|
|
|
Ipar-orratzik gabe gabiltza itsaso beltzean. Honelakoxeko sentipenak sumatu ohi
|
ditut
nire barrenean, bai eta nire ingurukoengan ere sarritan. Gauzak gaizki doaz, baina ez dakigu zer egin, gure eginak ez bide duelako ezer aldatuko, edo apika, gauzak gehiago okertzea eragingo duelako.
|
|
|
Jende askok sinets dezake iltzeen prezioa etengabe igoko dela luzaroan. Orduan iltzeen eta iltze fabriken balioa igo egingo da, eta laster, erosi nituen prezioaren halako bian saldu ahal izango
|
ditut
nire iltze eta iltze fabrika guztiak. Diru askoren jabe izateak espektatibak sor arazi eta gauzen balioa alda araztea nire esku jarri du.
|
|
|
Loaren erresumarako iparrorratza zure logelan ahaztu nuenetik hilak ikusten nituen lekuan biziak ikusten
|
ditut
nire logelako hormetan dantzan.
|
|
|
Eta, bitartean, barneratua dugu burmuinaren azken tolesduraraino, biolentzia pittin bat, irain batzuk, agur ukatze batzuk, bultzaldi batzuk, onuragarri direla norberaren jarrerak aurrera egin dezan. Hamaika horrelako ikusi
|
ditut
nik, Gaintxurizketa pasa bezain laster bakezale amorratu bilakatzen direnak.
|
|
2017
|
|
|
Sinboloak sinbolo, hartu izan ditut Vienan kafe ezin hobeak almendra pastelekin, izan
|
ditut
nik ere tertuliak ene adiskideekin eta aurkitu izan dut Berria hango prentsa aukeren artean. Urteak eman ditut gerora Vienara hurbildu gabe, akaso girorik gabeko leku zozo eta isolatua zelako, tristea eta apala, apalegia adiskideekin umore onean algaraka ibiltzeko.
|
|
|
Begiluz belatz mitikoak horiek irakurri eta gure amatxi zenari kontatu zizkion aspaldi. Honela jakin
|
ditut
nik Mikaela Zalduna eta Euskal Herriko amazonen inguruko abenturak.
|
|
|
Euskal Herrian gertatu den bezala. Hasieran ez zuten argi esaten, baina kontua da profesionalek ez zutela interes handirik, alderantziz, agian trabak jarriko zituen inprobisazio ikastaldiak emateko, kalkulua egiten zutelako zenbat eta gehiago izan orduan eta saio gutxiago izango
|
ditut
nik. Batzuk argi zuten gure ikuspegia, baina horiek amateurrak ziren.
|
|
|
Uztaila hontan beteko
|
ditut
nik nahi baino urte gehio ilea galtzearren nik ez dut ematen gizon serio ene hitz garbienak ere ez du inon ezer ez balio nire buruari sekulan ez dio inork jarriko prezio.
|
|
2018
|
|
|
...orduan, hara, auzokoak heldu dira, eta aita ere bai, zelan egiten duzu hainbeste zarata, ume, zer eraiki behar duzu eta nik etxea, eta zu barka eske auzokoei, zer asmatuko beti ume hau, eta niri haserre, utzi egiozu, esan dizute auzokoek, hiru urterekin etxe bat egiten badu hogeita hirurekin arkitektoa izango da eta, bai horixe, eta bakarrik utzi nauzuenean ezpainak pintatzeko gorriarekin pintatu
|
ditut
nire lehenengo etxearen hormak, baina ez nuen teilatua pintatzeko kraionik, eta hor aurkitu dut baten batek armairuan ahaztutako lata hori, aita, zeure bizikleta pintatzeko urdina zen?, ba, nire etxe txikiaren teilatua pintatu dut, begiratu, baina pintura sobratu zait eta nire arropa pintatu dut eta orain gela ari naiz pintatzen.
|
|
2019
|
|
|
Willendorfeko venusa ez, Maltakoa ematen duzu orain. Antzinako greziarrek bigarren jartzen zuten edertasun fisikoa gauza inportanteenen zerrendan, baina ikusi
|
ditut
nik, ez Tannhauserreko ateetan baizik eta hemen, gure artean, hamabost urteko neskatoak negu gorrian autobus markesinen azpietan, hiru gradu zero azpitik eta haiek minigonekin eta jakatxo arinekin; ikusi ditut hiriko gizonik egokienak denborak higatu ondoren, zimurtuta lepoak eta eskuak, beren burua oilandak bezala luzitu nahian sonbreirutxoekin eta painelutxoekin; ikusi ditut, bihotzeko errebist... Eta oker, hain oker dagoen jende hori guztia ikusi dudalako, Daisy, halako jende errukiorra, ez jarraitzeko eskatzen dizut.
|
|
|
Ez didate trabarik jarri. Inpresionatu egin
|
ditut
nire gorra super honekin eta nire betaurreko finekin.
|
|
|
Produktuen elkartrukerik bada, honek, logikoki lanaren dibisio soziala aldez aurretik jotzen duela esan dezakegu, izan ere, nik neuk ekoizten ez dudan hori lortzeko elkar trukatzen
|
ditut
nire jabetzak gainontzeko ekoizleekin; baina lanaren banaketa soziala elkartrukearen premisa izan arren, produktuen arteko trukeak ez du lanaren dibisio soziala halabeharrez inplikatzen.
|
|
|
Niri begiratuz irribarre egiten duzu nire aurpegia alde batera mugitzen dut zure begiak nire azalean sentitzen
|
ditut
nire kopeta belzten dut utzidazu bakean.
|
|
|
Eta bigarren, zein taxi? Nik gutxienez sei ikusten
|
ditut
nire aurrean.
|
|
|
2002an, Erdoziak, Bikalabeta dakar, horrela argudiatuz: " Sakana osoan barrena, eta Bakaikun ere bai jakina, txondar/ txondor jaso
|
ditut
nik neuk aipatu ‘carbonera’adierazteko. Kalabe a, aldiz, ‘kawlabe’ a izango genuke... Bi+ ka (re)+ labe+ (e) ta izango lirateke bere osagaiak, orduan".
|
|
|
batzuetan elkarren aurka, besteetan ondoko bizilagun. Halatsu irudikatzen
|
ditut
nik tokian tokikoa eta unibertsala, nolabaiteko interferentzian, unibertsaltasuna tokian tokiko istorioen bidez ere gauzatzen baita. Beharbada, zenbait kosmopaletok aldarrikatzen dutenaren kontrara, unibertsaltasuna tokian tokikoaren bidez soilik zehazten delako.
|
|
2020
|
|
|
Egunkariak zabaldu, eta fabula txiki horren bertsioak ikusten
|
ditut
nik noiznahi. Zabaldu nituen, esate baterako, lehengo asteartean, Bizkaiko zahar egoitzetako langileen egoera zertan zen jakiteko, eta irakurri nuen oraindik ere grebari eusten diotela, eta Babestu elkarteak zein sindikatuek egoitzen kudeaketa eredua
|
|
|
[CO] Ez, ez niri eman arrazoia. Arma nuklearrez beterik
|
ditut
nire gordelekuak, Balbas. Botoiari sakatuz gero, honen guztiaren hautsa ere ez da geratuko.
|
|
|
Lurretik sasiaren erroak erauzi eta esan: horrela maite
|
ditut
nik ere nire giza gorputzaren lokarri egoskorrak, errautsezko natura hauskorra.
|
|
2021
|
|
|
Gogoan
|
ditut
nire inperfekzio ia guztiak.
|
|
|
Horaziok, antsia kanoniko erromatarraren pasarterik esplizituenetako batean, inolako koplarik gabe, bere mezenas babesleari hoberenen podiumean sartzeko iradokitzen dio: " Poeta lirikoen artean jartzen banauzu, izarrak ukituko
|
ditut
nire kopeta garaiarekin". Inserere erabili zuen, grezieraren enkrinein aditzaren ordain (alea lastotik bereizi, bahetu, zetabetik pasatu), metafora bat, Alexandriako liburuzainen hizkeran egile bat aukeratzea esan nahi zuena.
|
|
|
Josten ez dakidalako idazten dut, ez dakidalako galtzorratz lanean eta puntua egiten ere; ez dut inoiz ikasi brodatzen, baina hitzen irazki delikatuak liluratzen nau. Amets eta oroitzapenekin harildurik kontatzen
|
ditut
nire fantasiak. Betidanik istorioak ehundu eta desegin dituzten emakume horien oinordeko sentitzen naiz.
|
|
2022
|
|
|
—Berdin da —erantzun zuen baserritarrak—, beste edonon salduko
|
ditut
nire sagarrak. Tori, bat oparituko dizut.
|
|
|
Kurtsi samar ari naizela esango dit norbaitek, eta ez zaio ziur asko arrazoirik faltako. Baina horrela ikusten
|
ditut
nik ikasle hauen buruak eta gogoetak irekitzen, bere aberastasuna eta edertasuna hedatzen arrosaren usaina hedatzen den bezala. Eta zehaztu behar dut metafora edo irudia oso ohikoa erabili badut ere, esperientzia ea fisikoa gertatu izan zaidala, benetan ikusgarri eta begi bistakoa.
|
|
|
Baina nik, denbora zeharkatzaile, denbora guztiak egin
|
ditut
nire eta denbora guztietan izan zaittut maitte eta maitta gura larruetan zu, goizeko hiruretan, eta atzo eta biharko. enara beltzak bezalaBATERA BATERA
|
|
|
Bizkortu egin da galera. Hori esateko datuak, modu sistematiko samarrean, duela gutxi Ekuadorrekoak ikusi
|
ditut
nire kasuan. Baina datu solteak, pertzepzioak eta sintomak, ibili naizen leku guztietan.
|
|
2023
|
|
|
Uztaila hontan beteko
|
ditut
nik nahi baino urte gehio, ilea galtzearren nik ez dut ematen gizon serio.
|
|
|
Jakina, hamar urte besterik ez neukan zu hil zinenean. Baina gogoan
|
ditut
nire aita eta ama negar malkotan. Louise Michel, gure herriaren laguna, errepikatzen zuten.
|
|
|
Jakintzak baizik ezin die desafio egin beste behin ere merkatuaren legeei. Ni pobretu gabe konpartitzen ahal
|
ditut
nire ezagupenak besteekin. Ikasle bati erlatibitatearen teoria irakasten ahal diot, eta haren ondoan Montaigneren orrialde bat irakurri, eta, orduantxe, prozesu bertutetsu baten mirariari bizia eman:
|
|
|
MAITEMATIKA aspaldian nagola zerora jasoa ta hartu dut puntua biderkatzekoa berdin lagatzen
|
ditut
nire parekoak gehitu kendu nahi nuke esan gabe doa inkognita bi gara ekuazioan bi marra agian zuzen ta paraleloak heltzen zaigun bitartean infinitoa nola lortu zure angelu arteko berua, hau da arazoa maitematikoa ene multiploa tori bostekoa gora gure arteko batezbestekoa
|
|
|
" Gipuzkoako plaza beakurtsuetan, ezagutu izan
|
ditut
nik dantza mota, nor bere soinu ezagunakin dabilzala txit goaikiro, eta guziz onestasun haundian, seinalatuko dizkitzuteran bezala, jaio ziraden denborako izen egoki beren berenkiakin:
|