|
2000
|
|
|
Badakit behar dudana. Aski
|
dut
horrekin. Rimbaudek esan zuen ez dakiguna terriblea izanen dela akaso.
|
|
|
Badakit. Nik ez
|
dut
hori esan nahi, ordea; nik esan nahi dudana da zalantza egiteko zio pisuzkoak ditudala, ez baitut beste inor ezagutzen niri gertatu zaidan zorigaitzaren parekoa gertatu zaionik. Ez, ez dut ezagutzen.
|
|
|
Eta liburu bat, bere bizimodu aldrebesa kontatzen duen liburu eder famatu bat. Nahikoa behar
|
luke
horrekin. Baina gudariak badaki ez dela hain erraza gertatuko, irabaztear duela oraindik gudualdirik bortitzena.
|
|
|
Maingua zarelako, akaso?...". Alfredo Iradierrek adeitsu asko azaldu zuen ez
|
zuela
hori esan maingua zelako, esateko modu bat besterik ez zela, metafora bat. " Bada, kasu honetan, metafora horrek ez du nahaspila besterik sortzen.
|
|
|
Bada, eguneroko bizimodua egitea. Ba al
|
zuen
horretarako eragozpen hil edo bizikorik. Ez.
|
|
|
Baina nireak alboratuz, eta atzera hari nagusira itzuliz, esan behar dut eguraldia ez zela ez hotz ez bero, Armando Bonilla zutik zegoela, erronkan, itzalita zegoen kamera bati finko finko begira, eta berak hartu zuela hitza aitorpen edo hustuketa bati ekiteko asmo sendoarekin; eta esan behar dut, zinez esan ere, Deere jaunak aurrez iradoki edo zituen basakeria izugarriak ez zirela inondik ere faltsukeria, Armando Bonillak berak delektazio psikopataz aitortu baitzituen hemen paperean idaztekoak ere ez direnak, bere izugarrian. Nire ustez, hala ere eta uste hau ziurtasun bihurtzea nahi nuke, baina ez
|
dut
horretarako arrazoi nahikorik aurkitu, Bonilla jauna gezurretan ari zen, plantak egiten, esan nahian bezala era guztietara larrutu behar zutenez, itaunketekin eta infamiekin eta gezurrekin txikitu behar zutenez, bada, bai, bidea erraztuko ziela, eta haien odol egarri basatia asetuko ziela denbora puska baterako, ziren astakeriarik beldurgarrienak asmatuz eta bere ahoan jarriz; eta erakutsiz, gain... Nahasi samarrak edo gertatzen bazaizkio irakurleari, barkamenak aurretik, baina oroimenak ahaztuta nahiago dituen gauzekin ez dago eskakizun handiekin ibiltzerik.
|
|
|
Tximinoena, aldiz, hobe dut ez adieraztea. Irudimen sukartsuenak ere ez luke lizunkeria laurdenik ere irudikatzerik izango (eta uste
|
dut
horrekin nahikoa esanda dagoela). Baina, tira, salbuespenak salbuespen, jendea ongi portatu zela esan behar, eta ez da horixe meritu eskasa ikusi ziren gordinkeriak ikusi eta gero.
|
|
|
A, eta gure etxeko lanak asko lotzen zuelako. Berak" aitortzen"
|
zuen
hori.
|
|
|
Inori kalterik egiten ez dion gezur zalea. Neure irakurgaiek
|
dute
horren errua. Oraindik ongi oroitzen naiz Elizaren kondaira batez.
|
|
|
Dabidekin hasi baino urte pare bat lehenago (berarekin sekula ez
|
dut
horretaz hitz egin), lodi ez egon arren, askoz gutxiago jatea erabaki jaten hasi nintzen. Baina, egun kritiko horietako batean, goseari gehiago ezin eutsi, eta kilo eta erdi sagar jan irentsi nuen, harrapazka, erretzaile konpultsibo batek abstinentziari utzi, eta zigarroei ekingo liekeen modu bertsuan.
|
|
|
Hik heure bizitza egin behar dun. Aizan, baina ez
|
dun
hori eman dinadan berri bakarra, presta hadi: Patxi ezkondu egiten zaigun!
|
|
2001
|
|
|
M (ingurura begira): Baina ezinezkoa
|
duk
hori, lagun, itzalik gabe gelditzea bezala duk hori, gauza zentzugabe bat... Ziur al hago?
|
|
|
M (ingurura begira): Baina ezinezkoa duk hori, lagun, itzalik gabe gelditzea bezala
|
duk
hori, gauza zentzugabe bat... Ziur al hago?
|
|
|
E: Zer esan nahi
|
duzu
horrekin, Loiola?
|
|
|
Gizabanako desberdinen batuketak, gizarte deitzen dugun proiek  tu jakin batekiko adostasunak eta desadostasunak bereganatzen ditu, behin behinekoak auzi honetan, behin betikoak beste mauzi horretan, eta abar... Baina nekez hitz egin daiteke borondate desberdinen metaketaz eta elkarrekin eta benetan egindako bideaz, komunikaziozko bidea behar
|
lukeen
horretan hiztun komunitate batek bestearenari buruzko ezjakintasun ia erabatekoa badu.
|
|
|
Inoiz idatzi nuen bezala, interesgarria litzateke ezagutzea euskaraz ez dakiten euskal herritarrek euskal munduaz duten irudia eta euskal munduarekin duten harreman sentimentala: guk proiektatzen duguna eta proiek  tatzen
|
dugun
horretatik jasotzen dutena. Interesgarria, halaber, frankismoaren azken hondarretan euskal munduak sortzen zuen lilura gaur zertan den aztertzea; eta orduko lilurak distira galdu badu, zergatik galdu duen ikustea.
|
|
|
Nik uste
|
dut
hori aski dela erakusteko Mogelek Eibar eta Markinan mila zortziehun inguruan eta Axularrek Saran hamazazpigarren mendean ez zutela jende mota berarentzat idatzi eta batek maila batean eta besteak bestean idatzi zuela.
|
|
|
Ez
|
du
horrek esan nahi horiek euskaraz erabili behar ez direnik. Baina bi gauza dira, eta arras bereziak, jakintza irakastea eta jakintza aurreraraztea, edo aurrerarazi nahian ibiltzea, gizon ikasi askojakina eta bilatzailea zeharo ezberdinak diren antzera.
|
|
|
Ezin izan daiteke, ordea, oraingoz, ikas eta irakasbide nagusi. Nahitaezko
|
genuke
horretarako ikasle irakaslerik gehienak euskaldun euskaldunduak izan litezen, ez onenean ere euskalduntzen ari direnak.
|
|
|
Etxaideri, jakina, ezin diezaiokegu horrelakorik eska, historialaria ez denez gero. Besteren lanez baliatu behar
|
zuen
horretarako eta aski eta gehiegi baliatu da balia zitekeen guztiaz.
|
|
|
Etxaide gramatikariak jokatu dio jokaldi makurra Etxaide idazleari. Euskarak
|
badu
hori esateko modua, bestea ordea, eta modu horrek ez du aldatu beharrik. Gramatikak hizkuntzaren neurrira egina behar du izan, ez hizkuntzak gramatikaren.
|
|
|
Aldez arrazoi
|
du
horretan Oteizak, nik uste, eta aldez ez. Jakintza ez da gizon osoa, gorputz eta arima, bere ahalmen guztiekin, ase dezakeen gauza.
|
|
|
lekuko jatorragoak eska  tzen ditu besteak. Euskal Herriko dantzak zirela eta, ordea, nork berean iraun zuen, ez
|
baitzuen
horretaz gehiegi esaten ez Testamentu Zaharrak (halaz ere ahotan hartzen du Larramendik, oker ez banabil) ez Berriak.
|
|
|
Horretarako jaio denari ez dio inork erakutsiko berari eta gaiari dagokion mintzabidea. Berberak aurkitu behar
|
du
hori. Gero, idazleak baditu eskubideak, nork uka; eginbeharrak ere bai, ordea.
|
|
|
Lehen baino lehen has zedila eskatu nion, eta ahalik lasterren buka zezala. Ez
|
dut
horrekin esan nahi liburu honen sorreran zer ikusirik izan dudanik. Eman nizkion hitzak merkeak dira eta ez nuen uste, ezta alderatzeko ere, gogoan zeukan liburu hura eskuetan daukazun liburu hau izan zitekeenik.
|
|
|
Leturiaren txoraldi hau pintatzean berean ere aberastu gaituela deritzat, beraz, Txillardegik. Baina ez
|
zuen
horretan gelditzeko asmorik. Hasieran gaude oraindik; ez dakigu ezeren berri, Leturiaren itsumena gurea baldin bada.
|
|
|
Mundu guztiak daki, Kintanak ez ezen (ala Kintanak ere bai?), Mendiburuk ez zuela gipuzkeraz idatzi: ez
|
zuen
hori uste behintzat gipuzkerara itzuli zuen Arruek. Jaiotzez nafarra zelako hizkuntzaz âhonako idazle hau bezalaxeâ eta Nafarroan eta Nafarroarako batik bat argitara  zituelako liburuak.
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, okerrena ez
|
duk
hori esan zidan hurrena, begiak apartatu gabe.
|
|
|
Beno, orduan ez
|
dugu
horretaz hitz egingo, baina utziko didazu irratia jartzen, ez?
|
|
|
Gertakari bakoitza, baita batere garrantzirik gabea dirudiena ere, mundu bat da, eta pieza desberdin asko biltzen dira gertakari deitzen diogun mundu horretan. Guk ezin
|
dugu
hori nola den deskribatu baino, hori da gure ofizioa.
|
|
|
Pianoaren aurrean ia egunero pasatzen ditudan sei zazpi orduek markatu dute nire bizitza, eta ihes egin diot horretatik urrutiratzen nauen guztiari. Aitor dut beldur diodala neure zirrikituak erakusteari, eta aitor
|
dut
horregatik jokatzen dudala batzuetan errukirik gabe ingurukoekin. Hala ere, ez da erraza:
|
|
|
Ni, ikasketa buruaren atzetik, zer nahi ote duen asmatu ezinik. Atzokoari buruzko zerbait, garbi
|
dut
hori, baina zer. Agian ez du garrantzi handirik.
|
|
|
Ez, ez
|
dun
hori... ateratzen zait, eta ez diet gehiago esaten.
|
|
|
Jakina, horrek" el futbolista tiene un poco de fiebre en los últimos dÃas" esan nahi du. Inguruko hizkuntzak gure gainean ditugula, ulergarria da hori pentsatzea, alegia, euskaraz ez duela berez besteek duten komunikazio gaitasunik, baina argumentu indartsuagoak behar
|
ditut
hori pentsatzeaz gain horrek funts frogatua ere baduela onartzeko. Gauza pare bat da segurua, dena dela:
|
|
|
ohartu naiz badirela ofizioz, eta batez ere benefizioz, inoiz ere ez malefizioz, filologiako ikasketak egin ondoren beste lan batzuetan sarturik dauden beste zenbaiten kasuaz ere. Nik ez dut, hori bai ezetz, deusik ere birmoldaketen aurka, baina norbaitek bere birmoldaketa profesionala egiten baldin badu ere, ez
|
du
horregatik bere ustez filologokeriak omen direnak gaitzesten hasi beharrik, berak bere prestakuntza filologiari zor badio. Baina barkatu, berriz ere bat bateko itzulian sartu naizelako:
|
|
|
Orain, pozaren pozez, umeak euskaraz hazten ditugu eskoletan, ikusten duzunez. Idazle onak ditugu gure artean, luma arin erabiltzen dutenak, esan nahi
|
duten
hori esan nahi duten moduan eta unean eragozpenik gabe adierazteko gai direnak, aldamenean beti hiztegira altxapeka begira egon gabe, eta gogora datorkien erdal esaera haren ordaina euskaraz zein ote den kontuan hartu gabe ere. Orain, eginaren eginak gure eskura jarri dizkigu autore guztien liburuak CDetan edo Interneteko sareetan, hariaren bidez kontsultatzeko moduan.
|
|
|
Badut uste euskararen lasaitasuna, ez dut esango salbazioa, hizkera eskatologikoa maite ez dudalako, holako erabakiek, zentzuz beteak ikus daitekeenez, segurtatzen duten. Lastima ez
|
ditugula
horiekin batera" philosophia" bezalakoak erabiltzen: irudizta dezake inork nola edertuko genukeen eta zinez apaindu, berez ezin ederrago eta ezin apainago den hizkuntza noble hau, guztietan bat dena, horrela?
|
|
|
Baina berehala ulertuko duzun beste puntu batera noa orain: beti esan izan ohi da administrazioaren lana dela ekimen partikularrak bete ezin duena hornitzea, betiere bete behar
|
duen
hori beharrezko ikusten bada gizartearentzat. Lehia okerrik egin gabe, hori bai, administrazioak hezkuntza, ziurtasuna eta osasuna bideratu lituzkeelako, baina ez, demagun, kirol denda bat.
|
|
|
Hiztegi entziklopedikoaren kontua biribildua geratzen da kutxaren baten propaganda sartuz gero tartean, edo egunkarien harrobia agortu ondoren produktua bere osotasunean kutxa edo banketxe batek erosten badu bezeroei honenbestetan eskaintzeko. Eta nik ez
|
nuke
horren kontra deusik ere, diru publikorik tartean ez balego, hots, nik ordaintzen ditudan zergen zatitxo bat horretarako erabiliko ez balitz, ikasiko duzu zuk ere zenbat kostatzen den zergetan ordaintzea jakinik dirua hola erabil daitekeela gero. Eta nork egiten du hori?
|
|
|
Horrela, sinbolotzat hartzen dute anitzek egunero jokatzen zaigun hizkuntza kokin hau. Eta sinboloak batzuetan onak baldin badira ere zure gela sinboloez betea dago, hori badakit, horretan bakarrik geldituz gero kaltegarriak gerta daitezke arras, azkenean sinboloa bera jartzen baitugu ikurrak sinbolizatu nahi
|
duen
horren gainetik, sinboloak berak ordezkatzen duela, amets batean bezala, sinbolizatu nahi duenaren funtsa. Hola, zenbaitek ez dute inolako arazorik" gure hizkuntzaz" hitz egiteko, gaztelania erabiliz" gure" hizkuntza aldarrikatu nahi dutenean, jakina, nahiz nekez onar daitekeen" gure" multzo horretan sar daitezkeen gure hizkuntza honetan mintzatzeko gai ez badira.
|
|
|
Nola zuzenduko du hau familiakoak? Lehenik gutxieneko ziurtasuna du izan zuzendu behar
|
duen
horretan, zuzendu behar duela konturatzeko gai bada, jakina, normalena baita ez konturatzea ere. Umeak hartu mobila, perdida bat dago esaten duenean zer hartu behar duela esango diogu, zuzentzen hastekotan?:
|
|
|
azken batean, lan honetan laburbiltzen dena, Obabakoakek lortutako sariaren eta SPrako tranbiari emandakoaren arteko gure letren bidea da, neurri batean behin  tzat. Jakina, ez
|
dut
horrekin liburu biak konparatu nahi, eta Bernardo Atxagaren obrak ekarritakoa euskal literaturarentzat esanguratsua eta sinbolikoa baino gehiago izan zela zalantzan jartzea zaila den bezala, oraindik goiz da jakiteko SPrako tranbiarekin gertatutakoak esanahi berezirik izango ote duen, hots, beste aldi baten hasiera markatzeko mugarri bihurtuko ote den. Oraingoz, bederen, lan honen mutur kronologikoak ezartzeko aitzakia ederra eman didate sari biek.
|
|
|
Zer egingo zaio: ez ipuinak eta ez ipuin hitzak
|
dute
horren errurik, eta ez du zertan lotsaturik noski halakoak idazten dituenak. Are gutxiago, oraindik ere hainbatek leporatzen dionez," eleberri serio bat idazteko gai" ez delako; klarinete bakarlari bati, bikainena izanik ere, hari tresnentzako koarteto bat jotzeko esatea bezala baita hori:
|
|
2003
|
|
|
Suntsipena izan, alkohola izan, orain ulertzen dut nire bizitza birziklatzeko beharrizana dudala, eta zure alboan ez
|
nuela
horretarako ezta aukerarik ñimiñoena ere. Ongitxo dakit zuk ez duzula zure bizitza aldatzeko premiarik sentitzen eta, batez ere erretreta hartu duzunetik, ez duzula herrixkara itzultzea eta bertan geratzea beste desiorik, ohi bezala, nire iritziaz behin ere galdegin gabe.
|
|
|
Bai, badaki gixajo hutsa dela. Baina emazteak behar
|
du
hori, eta... berak ere bai. Izan ere, kale buelta horiek gabe, zer litzateke begi handi berde horien dirdiraz?
|
|
|
Ez ziaten zuzen zuzenean esan, ez
|
zenuten
horretaz propio hitz egin, baina partiduko goi karguetatik kendu hindutenean bahekien nonbait kokatuko hindutela. Uniber  tsitatean, adibidez.
|
|
|
–Ez, ez
|
dun
hori. Elurte honekin ez dun kristorik ere mugituko.
|
|
|
Gero, hiru testu hauek gure historia hurbilaren une ezberdinetan izkiriatu ditut: Maiatz aldizkariak 2002an agertu zuen Herriak bizi behar
|
du
hori 2001ekoa da (Batasuna, borrokan izenburupean agertu zen orduko hartan); Harpe ilunetik ateratzeko deritzona 2002koa da; eta, Sokratesekilako dialogoetan Platonek bat ahantzi bailuen, neure Elpides, 2003koa. Bigarren idatzia, Piarres Xarritonek Elkar argitaletxean agertzera eman De Re Publika edo Politikaz lan interesgarri hartako hirugarren kapituluaren segida bezala eskaintzen dut, orain.
|
|
|
" Hi, baserritarrak ez
|
gaituk
horren basapiz  tik, e!".
|
|
|
diskurtso ideologikoaren ildotik abiatu zela. " Beti gauzak horrela izan dira eta hala izango dira" horrek jada ez du balio; berrikuntza, modernitatea, gainera datorkie eta zerbait egin behar
|
dute
horri aurre egin eta jatorrizko bizimodua babesteko. Inongo zalantzarik gabe, euskal mitologia tradizionalaren potentzialitate ideologikoa garatuko duten idazleen artean lehenengo eta nagusietakoa Larramendi dugu.
|
|
|
Mogelen lan guztiei darien tradizionalismo sendoagatik harrigarri gerta badakiguke ere, Adiskideen Elkarteko" bazkide literarioa" izan zen, bere senideen eraginez, zalantzarik gabe, aita eta anaia sendagileak eta Elkarteko kideak izan baitziren. Ez
|
zuen
horrek, inondik ere, Erregimen Zaharrari zion atxikimendua moteldu. Inkisizioarentzat ere lan egin zuen, ideia iraultzaileen aurrerakada galarazi nahian, eta 1792an Bizkaian zenbait aldizkari frantsesen zabaltzea ere salatu zuela badakigu (Altzibar, 1992: 138).
|
|
|
Euskal kulturarena ez da arazo kultural hutsa bakarrik, arazoa politikoa ere bada. Madrilen eta Parisen argi
|
dute
hori. Eta guk politikoki esplikatu behar diogu gizarteari egiten den hautua zein den; eta politikoki esplikatu zaio gizarteari Euskal Herria euskalduna dela, edo ez dela euskal herria.
|
|
|
Borreroaren ezina baino ez du islatzen kontakizunak. Biluzik eta hotzak, harriak badaki eusten; herri honetakoak sarritan erakutsi ohi
|
du
hori. Harria, gorraren aurrean.
|
|
2005
|
|
|
–Zer esan nahi
|
du
horrek. Ezetz?
|
|
|
Eta horrek ere zerbait esan nahi du. Saia zaitez ulertzen zer esan nahi
|
duen
horrek.
|
|
|
–Asko esan nahi
|
du
horrek, Joantxo, izugarri. Merezi duenaren gainean oinarritzen ikasi behar duzu, eta gainerakoa alde batera uzten, gaitzetsi gabe gainera.
|
|
|
Ez zitzaidan buruan sartzen nolatan ibil zitekeen POUM suntsitzen ahalegindu zen alderdi batean, aita galbidera bidali zuen doilorraren alderdi berean. Ez nuen ulertzen; Adela OICn ibiltzea espero nuen; zentzu gehiago
|
zukeen
horrek.
|
|
|
–Ez, Joantxo; oraingo honetan ez
|
dut
horren beharrik; ez noa gainbehera. Ez kezkatu; laster sendatuko naiz.
|
|
2006
|
|
|
Dagoeneko, ez nuke egingo. Ez
|
dut
horren beharrik.
|
|
|
–Ez
|
dun
hori. Mozteko gogoa zaukanat, beti ibiltzen gaitun agiraka.
|
|
|
–Eztiz egindakoa
|
duzue
hori, nahikoa goxoa. Eta lehen ekarri dudana, bada, garratz samarra.
|
|
|
Gure herriaren arazo nagusia. Nik bizitzaren erdia eman dut langintza horretan eta, hala ere, Sisiforen lana
|
duzu
hori.
|
|
|
–Iñaki, Iñaki... zein esaten duzu, ile horixka
|
duen
hori, estratobus geltokikoa. Abizena Argandoña duela uste dut... plaza ondoko domoetako batean bizi dira, oker ez banago.
|
|
|
Ez didate askorik kobratzen alokairuagatik, eta horregatik hain zuzen hartu nuen bizilekutzat zulo zikin hau. Baina laster ez
|
dut
hori ordaintzeko adina izango ere, eta hanka egin dut hemendik; egia esan, zer edo zer izango banu ere, berdin berdin alde egin nuke: luze gabe gordeleku hau topatuko dute, eta, une hori heltzerako, hobe bertan ez banago.
|
|
|
Arazoa ez zen hori. Arazoa zen orduz geroztik gauzak okertzen hasi zitzaizkidala, eta nik, ahalegindu arren, ezin
|
nuela
horren aurka ezer egin, eta banekiela horrek konexioren bat zeukala egun hartan jazotakoarekin; ez Eliren edo Aintzaneren edo Josuneren ezezkoekin, Arantxaren ezezko zehatz harekin baizik, eta bota zidan esaldiarekin: " Herenegun esan bahidan..."; hor galdu nituela geratzen zitzaizkidan aukera guztiak.
|
|
|
Ulertzen zaitut, eta arrazoi guztia daukazu; badakizu ados nagoela zurekin, mintzalekuan euskaraz aritzeko eskubide osoa daukagula, baina ni prest nengoen erdaraz hitz egiten jarraitzeko, funtzionarioek hala inposatuz gero: nik nahiago
|
dut
hori, zurekin egoteko daukadan denbora apurra alferrik galtzea baino. Baina, jakina, erabakia zurea da.
|
|
|
–Nahiago
|
nuke
horretaz hitz egingo ez bagenu.
|
|
|
Hura izan baitzen, Antonioren emazteak, Ainhoak, gizona Edurnerengandik urruntzeko aurkitu zuen bide bakarra. Antoniok ez
|
zuen
horren susmo txikienik ere, baina Ainhoak berehala igarri zion abentura bat izaten ari zela, eta baita norekin ere; haien sekretua ezkutuan geratu zela sinetsi zuen beti Antoniok, eta, izan ere, hurrengo urte luzeetan ez zion ezer aitortu Ainhoari, ezta, esan gabe doa, emazteak Antoniori ere.
|
|
|
Sorpresa bat baino gehiago izango dut, ziur asko. Beste gau baterako gaia
|
dugu
hori.
|
|
|
Medikua banintz esango nuke etxeek badutela euren anatomia. Betiko irudipena
|
dut
hori. Txiki txikitatik, nire gurasoen lagunen etxeetan gelaz gela joaten nintzen aukera aurkezten zitzaidan guztietan.
|
|
|
Definitu bai egiten direla, baina sortu ostean definitzen dira ala definitzerakoan sortzen dira? Argitu edo zehaztu beharreko gai bat
|
dut
hori. Zeroak, indiarrentzat, hutsa adierazten du, gabezia, ezereza.
|
|
|
Gogoan ditut aldizkari ilustratu baten hiruzpalau ale; azken urtean Milanera bitan joan zela adierazten zuten bi tren txartel; baita hainbat pelikulen afixa txiki koloretsuak ere, tartean Shangai Express filmarena. Tren txartelak Milanerako ote ziren edo beste nonbaiterako, ez nago oso seguru (agian nire subkontzienteak opera kantaria eta Milan lotu ditu), baina Shangai Express zegoela afixen artean, bai, oso gogoan
|
dut
hori, bertako irudiak Elsbethekin izandako eztabaida bat ekarri baitzidan gogora. Elkarrekin ikusi genuen filma.
|
|
|
Den denak. Ipuineko nekazariak ez
|
zuen
hori kontuan izan, eta sugegorria hotzez ikusita, errukitu eta kolkoan sartu zuen bero  tzeko. Larrutik ordaindu zuen.
|
|
|
Neska koskorretatik ohitu zen mutil batekin ez bazen beste batekin egoten, hori zuen estatus naturala eta ezin
|
zuen
hori gabe bizi. Niri, berriz, ezin hobeto zetorkidan premia hura nire ordu kezkez beteak erosoago eramateko, ez zait modu baldar hori besterik bururatzen une hartan Nerinarengatik sentitzen nuena adierazteko.
|
|
|
Birao gordinenak botatzerakoan ere ez zuen hitz bat bestea baino ozenago esan. Bere burua kontrolatzen ari zen, beldurrez balego bezala ni ez nintzenen batek entzungo ote zion, Umbertoren hitz egiteko modu baxu behartuak ukaezina
|
zuen
hori. Baina liburu dendan ez zegoen gu biok beste inor.
|
|
|
Müllerek bezperan baino aurpegi lasaiagoa zuen eta, kortesia hain bereaz, esan zidan Hitlerren tropak ez zirela artean Parisen sartu. Handik aurrera, berdinak berdinari ohi dion hurbiltasunez jardun zidan hizketan, eta aitor
|
dut
horrek hunkitu egin ninduela.
|
|
|
Modua izanez gero bidaiatzea derrigorrezkoa balitz bezala. Berak inoiz ez
|
du
horren beharrik sentitu. Ez da orain kexatuko paraje politak ezagutu izanaz.
|
|
|
Behi eder batzuekin, egia esateko. Eta badakizu zer esan nahi
|
duen
horrek: bizitza oparoa izango duzuela eta familia handia eta jatorra osatuko duzuela.
|
|
|
Zegamako Etxetxurin gu baino okerrago dagoenik izango dela esan ondoren. Bakarrik gaudenean esaten
|
du
hori. Aitonaren aurrean ez du hitzik egiten.
|
|
|
Nola lortuko duen ere ez. Izugarri irudituko zaie eta
|
badituzte
hori baino lehenagoko lanak etxean bertan.
|
|
|
Bai, Rafa DÃez sindikalista ezagunaren euskarazko jardunaz ari gara. Ez
|
dugu
horren parekorik ezagutzen, k markaren hain erabilera bitxia eta harrigarria egiten duen beste inor. Dena da k Rafa euskaraz ari denean.
|
|
|
Hain zuzen ere, behin baino gehiagotan entzun diogu administrazioaren eta hizkuntza politika ofizialaren ordezkariei gizarteak bultzatu behar duela, eta botere publikoak ezin direla haren nahiaren aurretik joan. Aitzakia polita
|
dute
horrekin. Horregatik eskertuko geniokeen letragileari" zabal bideak" hori nori dagokion argitu baligu, hortxe baitago gure auzi honen gakoetako bat.
|
|
|
ekialdetik etorri berriak, izaera exotiko hark emanen zien glamour guztiarekin. Jakina da, ordea, euskaldunak ez garela batere glamourzaleak, eta bistan denez aspaldiko ezaugarria
|
dugu
hori. Orduko hautu horrek, jakina, gaur egun euskara bizirik egotea ekarri du.
|
|
|
Euskal sen hutsari jarraituko dion hiztun komunitate ideala luke ia euskaldunak âeta baita euskaldunak ereâ, interferentzia horiek saihesteko. Askoren gogoan eta fantasietan bai, akaso, baina egunero astintzen eta jipoitzen gaituen errealitate errealean ez
|
dugu
horren gisakorik. Badugu, horrenbestez, ia euskara/ ia erdara bolada baterako.
|
|
|
Euskararen izorramendia etorriko litzateke hortik, eta ez dugu guk ontzat emanen halakorik, are gutxiago gure izatea bera ukatzen denean. Baina ez
|
dugu
horregatik mendekurik nahi, eta ez dugu eskatuko absolutiborik gabeko euskararik. Aitortzen diogu kasu horri bere papertxoa euskararen gramatikan, eta, ironiarik gabe, papertxo hori diskrezioz, ahal bezain txukun, eta ahal bezain isil bete dezan aholkatzen diogu, horrekin bakarrik nahikoa lan izanen du-eta.
|
|
|
Ekimen original eta sortzaileak behar dituzu? Supersenentzako lana
|
duzu
hori. Supersenek euskal senaren lurrinaz bustitzen ditu zoko bazterrak, ohartu orduko hizkuntza komunitateak trinkotzen ditu, ekimen sortzaileak eta originalak ekartzen ditu lehen mikroplan antzuak zeuden tokira, hiztun oro hizkuntzaren baitako barne gogoeta mamitsu eta emankorretan murgilarazten du.
|
|
|
hunkigarria oso, denak negar malkotan aritu omen ziren saio historiko hartan. Hemeroteka
|
dugu
horren lekuko, eta belodromoan egindako azkeneko txapelketako saioan, dirudienez, marka guztiak hautsi ziren. Bertsolari aldizkariko kontakizunak, esaterako, Canal Plus eko futbol emankizunetan sortzen duten giro epiko eta traszendentala ekartzen digu gogora:
|
|
|
Eta ez
|
du
horrek esan nahi, kalitateaz ari garenean, egokitasunaz gain bestelakoak ere kontuan hartzekoak ez direnik. Esaterako, akaso irizpide nagusia izan behar ez duen arren?, zuzentasunaren oinarrizko arau batzuk era zaindu dira, ezta?
|
|
2007
|
|
|
Beste behin ere hustu behar izan zuen maskuriaren karga apalategiaren atzean. " Beldurraren pixalditxoa
|
duk
hori, Rubio!", esaten zion ume koxkorretan Dionik, barrezka, bihurrikeriaren bat egitera zihoazela zakila ateratzen ikusten zuenean. " Barrez lehertzen haizenean ere gertatzen duk, baina hi lasai, hiri horregatik ez zaik inoiz gertatuko!".
|
|
|
–Liburuak edukita, ez
|
dut-eta
horren beharrik!
|
|
|
Haragoko korralizak dira. Nik baino hobeto jakin behar
|
zenuke
hori, hainbeste txikizio egin eta gero.
|
|
|
Atzeko neska kaskarinak eta bazterreko gazte axolagabeak apaingarri ziruditen, bata salto eta salto, dantzari emana, bestea zigarroa biltzen, gerra bezpera hartan huskeria hura munduko egitekorik garrantzitsuena bailitzan. Zer edo zer galdetu behar zuen isila betetze aldera, baina berehala ohartu zen agureak ez
|
zuela
horren beharrik.
|
|
|
Aranzadi Elkartekoak.
|
Badut
horren berri.
|
|
2008
|
|
|
Ezin zaitut ahaztu. Ezin
|
dut
hori egin zu gabe. Ezin naiz bakarrik egon.
|
|
|
–Eta nork esan
|
du
hori dela ametsetako harremana! Baina boterea jokoan sartzen denean... maitasunak galtzen du.
|
|
|
Gero, mezua behin eta berriz irakurriko du ostera gauza bera sentitzeko, baina ezin da. Sira beti saiatzen da lehenengo sentimendu hori berreskuratzen; esku bat luzatzea bezala da, eskuratuko ez
|
duen
horretara heltzeko alferreko ahalegina.
|
|
|
Ahal dugun. Filmak ez
|
du
horrekin zer ikusirik. Baina batzuetan, dena nahasten da.
|
|
|
–Zure jabea, kontratua, zer esan nahi
|
du
horrek? –galdetu diot zapatilak lotzen ditudala.
|
|
|
–Zer esan nahi
|
zuen
horrekin? –egin dit dema.
|
|
|
–Zer esan nahi
|
zuen
horrekin. Bera sartu da.
|