|
2000
|
|
|
Badakit behar dudana. Aski
|
dut
horrekin. Rimbaudek esan zuen ez dakiguna terriblea izanen dela akaso.
|
|
|
Badakit. Nik ez
|
dut
hori esan nahi, ordea; nik esan nahi dudana da zalantza egiteko zio pisuzkoak ditudala, ez baitut beste inor ezagutzen niri gertatu zaidan zorigaitzaren parekoa gertatu zaionik. Ez, ez dut ezagutzen.
|
|
|
Baina nireak alboratuz, eta atzera hari nagusira itzuliz, esan behar dut eguraldia ez zela ez hotz ez bero, Armando Bonilla zutik zegoela, erronkan, itzalita zegoen kamera bati finko finko begira, eta berak hartu zuela hitza aitorpen edo hustuketa bati ekiteko asmo sendoarekin; eta esan behar dut, zinez esan ere, Deere jaunak aurrez iradoki edo zituen basakeria izugarriak ez zirela inondik ere faltsukeria, Armando Bonillak berak delektazio psikopataz aitortu baitzituen hemen paperean idaztekoak ere ez direnak, bere izugarrian. Nire ustez, hala ere eta uste hau ziurtasun bihurtzea nahi nuke, baina ez
|
dut
horretarako arrazoi nahikorik aurkitu, Bonilla jauna gezurretan ari zen, plantak egiten, esan nahian bezala era guztietara larrutu behar zutenez, itaunketekin eta infamiekin eta gezurrekin txikitu behar zutenez, bada, bai, bidea erraztuko ziela, eta haien odol egarri basatia asetuko ziela denbora puska baterako, ziren astakeriarik beldurgarrienak asmatuz eta bere ahoan jarriz; eta erakutsiz, gain... Nahasi samarrak edo gertatzen bazaizkio irakurleari, barkamenak aurretik, baina oroimenak ahaztuta nahiago dituen gauzekin ez dago eskakizun handiekin ibiltzerik.
|
|
|
Tximinoena, aldiz, hobe dut ez adieraztea. Irudimen sukartsuenak ere ez luke lizunkeria laurdenik ere irudikatzerik izango (eta uste
|
dut
horrekin nahikoa esanda dagoela). Baina, tira, salbuespenak salbuespen, jendea ongi portatu zela esan behar, eta ez da horixe meritu eskasa ikusi ziren gordinkeriak ikusi eta gero.
|
|
|
Maisuei, eta edozein tamainako agintaritza dutenei, gehiago atsegin zaie beren gibelean astakeria handienak gertatzea, aurrean duten egoera estuan euli bat mugitzea baino. Gerora ikasi
|
dut
hori, ordea.
|
|
|
Dabidekin hasi baino urte pare bat lehenago (berarekin sekula ez
|
dut
horretaz hitz egin), lodi ez egon arren, askoz gutxiago jatea erabaki jaten hasi nintzen. Baina, egun kritiko horietako batean, goseari gehiago ezin eutsi, eta kilo eta erdi sagar jan irentsi nuen, harrapazka, erretzaile konpultsibo batek abstinentziari utzi, eta zigarroei ekingo liekeen modu bertsuan.
|
|
|
Tira ba, esan bezala, Rakelek horrela antolatzen du bere informazio sentimentala, esaldi itxuraz xelebre batzuen inguruan. Eta gaur zugatik sentitzen
|
dut
hori baino askoz gehiago azaldu ezin izana, baina ez pentsa egunerokoa eskuratzea ahantzia dudanik. Beharbada Las Vegas en?
|
|
|
bularrak beren onera etortzen hasiak zaizkit eta komunera joaten naizen guztietan arindua eta garbitua sentitzen naiz, hilabetean zehar pilatu zaidan zikinkeria hustu, edo hilekoaren etorrerarekin kontu bat kitatu, eta beste bat zabalduko banu bezala. Bestalde, bidaia osoan, eta batez ere kanpinetan, ez
|
dut
horretaz kezkatu beharrik izango, bai, eta bake bat.
|
|
2001
|
|
|
Nik uste
|
dut
hori aski dela erakusteko Mogelek Eibar eta Markinan mila zortziehun inguruan eta Axularrek Saran hamazazpigarren mendean ez zutela jende mota berarentzat idatzi eta batek maila batean eta besteak bestean idatzi zuela.
|
|
|
Lehen baino lehen has zedila eskatu nion, eta ahalik lasterren buka zezala. Ez
|
dut
horrekin esan nahi liburu honen sorreran zer ikusirik izan dudanik. Eman nizkion hitzak merkeak dira eta ez nuen uste, ezta alderatzeko ere, gogoan zeukan liburu hura eskuetan daukazun liburu hau izan zitekeenik.
|
|
2002
|
|
|
Une batez, nire semearen gorputz txikia  airean erortzen imajinatzean, neuk ere haren atzetik salto egingo nukeela pentsatu nuen. Pentsatu bezala esaten
|
dut
hori. Guztiarekin ere, ahots kontrajarriak entzuten nituen neure barruan.
|
|
|
Ordubete doi da gizon bat hiltzen ikusi dudala. Nola ahaztuko
|
dut
hori. Nola aginduko diot amari bete ezin dudan zerbait?
|
|
|
Pianoaren aurrean ia egunero pasatzen ditudan sei zazpi orduek markatu dute nire bizitza, eta ihes egin diot horretatik urrutiratzen nauen guztiari. Aitor dut beldur diodala neure zirrikituak erakusteari, eta aitor
|
dut
horregatik jokatzen dudala batzuetan errukirik gabe ingurukoekin. Hala ere, ez da erraza:
|
|
|
Ni, ikasketa buruaren atzetik, zer nahi ote duen asmatu ezinik. Atzokoari buruzko zerbait, garbi
|
dut
hori, baina zer. Agian ez du garrantzi handirik.
|
|
|
azken batean, lan honetan laburbiltzen dena, Obabakoakek lortutako sariaren eta SPrako tranbiari emandakoaren arteko gure letren bidea da, neurri batean behin  tzat. Jakina, ez
|
dut
horrekin liburu biak konparatu nahi, eta Bernardo Atxagaren obrak ekarritakoa euskal literaturarentzat esanguratsua eta sinbolikoa baino gehiago izan zela zalantzan jartzea zaila den bezala, oraindik goiz da jakiteko SPrako tranbiarekin gertatutakoak esanahi berezirik izango ote duen, hots, beste aldi baten hasiera markatzeko mugarri bihurtuko ote den. Oraingoz, bederen, lan honen mutur kronologikoak ezartzeko aitzakia ederra eman didate sari biek.
|
|
2003
|
|
|
–Den mendreeneko euskaldun usaina dakarren guztiaren aurka ari dira, herrialde oso bat kriminalizatzen darraite; denak preso sartuko ote gaituzte? Ezin onartuzko egoera batean gaude gaur egun Iparraldean eta nik goraki salatzen
|
dut
hori!
|
|
|
Ulises etxera bueltatu zenean, Peneloperen pretendienteak hil zituen, baina nik ez
|
dut
hori egin, ezta?
|
|
|
Ez zait iruditzen talentua lurperatu duenik. Oso talentu gutxirekin irten zen mundura diktaduraren bukaeran, eta harriduraz ikusten
|
dut
horretan lortutakoa". Diktaduratik euskaldun atera ginen, kostata baina euskaldun; itxaropentsu etorkizunari begira, harro egin ahal izandakoaz.
|
|
2005
|
|
|
–Ez, Joantxo; oraingo honetan ez
|
dut
horren beharrik; ez noa gainbehera. Ez kezkatu; laster sendatuko naiz.
|
|
|
Neuk eramango zaitut, Adela, mugaz bestaldera nahi baduzu, ezkutuago gera dadin. Albertorekin hitz egingo
|
dut
horretaz.
|
|
2006
|
|
|
Dagoeneko, ez nuke egingo. Ez
|
dut
horren beharrik.
|
|
|
Ez didate askorik kobratzen alokairuagatik, eta horregatik hain zuzen hartu nuen bizilekutzat zulo zikin hau. Baina laster ez
|
dut
hori ordaintzeko adina izango ere, eta hanka egin dut hemendik; egia esan, zer edo zer izango banu ere, berdin berdin alde egin nuke: luze gabe gordeleku hau topatuko dute, eta, une hori heltzerako, hobe bertan ez banago.
|
|
|
Ulertzen zaitut, eta arrazoi guztia daukazu; badakizu ados nagoela zurekin, mintzalekuan euskaraz aritzeko eskubide osoa daukagula, baina ni prest nengoen erdaraz hitz egiten jarraitzeko, funtzionarioek hala inposatuz gero: nik nahiago
|
dut
hori, zurekin egoteko daukadan denbora apurra alferrik galtzea baino. Baina, jakina, erabakia zurea da.
|
|
|
Medikua banintz esango nuke etxeek badutela euren anatomia. Betiko irudipena
|
dut
hori. Txiki txikitatik, nire gurasoen lagunen etxeetan gelaz gela joaten nintzen aukera aurkezten zitzaidan guztietan.
|
|
|
Definitu bai egiten direla, baina sortu ostean definitzen dira ala definitzerakoan sortzen dira? Argitu edo zehaztu beharreko gai bat
|
dut
hori. Zeroak, indiarrentzat, hutsa adierazten du, gabezia, ezereza.
|
|
|
Gogoan ditut aldizkari ilustratu baten hiruzpalau ale; azken urtean Milanera bitan joan zela adierazten zuten bi tren txartel; baita hainbat pelikulen afixa txiki koloretsuak ere, tartean Shangai Express filmarena. Tren txartelak Milanerako ote ziren edo beste nonbaiterako, ez nago oso seguru (agian nire subkontzienteak opera kantaria eta Milan lotu ditu), baina Shangai Express zegoela afixen artean, bai, oso gogoan
|
dut
hori, bertako irudiak Elsbethekin izandako eztabaida bat ekarri baitzidan gogora. Elkarrekin ikusi genuen filma.
|
|
|
Müllerek bezperan baino aurpegi lasaiagoa zuen eta, kortesia hain bereaz, esan zidan Hitlerren tropak ez zirela artean Parisen sartu. Handik aurrera, berdinak berdinari ohi dion hurbiltasunez jardun zidan hizketan, eta aitor
|
dut
horrek hunkitu egin ninduela.
|
|
|
Hitlerren soldaduen izerdi usaina gero eta hurbilago, koska ez zen Paris hartuko ote zuten ala ez, baizik noiz. Jendeak pasio handiz bizi eta eztabaidatzen zituen gerraren nondik norakoak, eta ezin esango
|
dut
horri bizkar emanda bizi nintzenik, baina beste bat zen nire grina: lanak libre uzten zizkidan orduetan irakurri eta irakurri aritzen nintzen, non nengoen ere ahaztu arte, eta askotan loari denbora kenduz:
|
|
2007
|
|
|
Bost axola zait lan hau hartu edo ez hartu. Ez
|
dut
horregatik etsiko. Eguraldi ona egiten du, eta berdin paseatzera joan naiteke.
|
|
2008
|
|
|
Zure itzala beti alboan izan gabe. Molestatzen ez badit ere, sentsazioa daukat inkontzienteki nire espazioa inbaditzen ari zarela, eta, egia esateko, ez
|
dut
hori atsegin.
|
|
|
Ezin zaitut ahaztu. Ezin
|
dut
hori egin zu gabe. Ezin naiz bakarrik egon.
|
|
|
–Bai, nik ere ezagutzen
|
dut
hori, esan dio Frankek Kikeri, buruarekin baietz eginez.
|
|
|
Fluoreszentearen argia erregarria dela pentsatu dut, nabardurarik ez duela uzten, zuzena dela, ordenatua, planoak klaroki bistaratzen dituela. Eta gero pentsatu
|
dut
hori dramatikoa den, ala tragikoa. Ez bat ez beste, erabaki dut, eta Barrutiaren pentsamoldeak ez dauden tokiak eta gauzak ikustera eramaten nauela, baina hori dela Barrutiarengandik erakartzen nauena, muturren behartze hori.
|
|
|
Susmoa
|
dut
horregatik ez ote dudan idazten:
|
|
|
hiltzeko edo elbarritzeko makinatzat. Ezin litekeen gauzarik ez dut ulertzen nik eta, jakina, ez
|
dut
hori ulertzen. Nahi izan ezkero, beren erara pentsatzen jarrita eta abar, ulertuko nuke, baina ez, aizue, ezean nahiago.
|
|
|
Badirenak komunio afektibo bat dira funtsean, Ideia bera zerbitzatzen dutenen senidetasun totemikoa, eta ez izate hutsa indiferentzia afektiboa da haientzat. Garbi xamar ikusi izan
|
dut
hori badirenen aurpegietan.
|
|
|
Gero etsi egin nuen, eta sinetsi noizbait hilko nintzela. Orain, ordea, duda etorri zait atzera berriz, eta nik uste
|
dut
hori dela, batetik, ez dakidalako zein naizen, eta bestetik, ez dudalako uste posible denik sekula osoki ezer izan ez denak izateari uztea osoki eta sekulakotz.
|
|
2009
|
|
|
–A ze planta nirea, zioen bere baitan mespretxuz?. Badakit bihar jango dudala; ez ote
|
dut
horrekin aski. Garai batean...
|
|
|
Baina gero eta bakartuago geunden, Ananda; nik jada ez nuen harremanik nire lagunekin, are gutxiago garai bateko mutil adiskideekin, jeloskor jartzen zinen-eta haiekin irteten banintzen; gurasoen etxetik agertu ere ez nintzen egiten, zugatik utzi nuen familia, ama minduta zegoen nirekin, nebak hezurrak hautsi nahi zizkizun, eta ez zuen egin halakorik, bazekielako inoiz ez niola barkatuko, eta zuk hura guztia ego hutsa zela zenion, ego hutsa; ez, Ananda, haiena ere maitasuna zen, maitasuna ez baita elur garbia, maitasunak lohi orbanak baititu, gurasoek ere maite naute eta neuk ere maite ditut, ez noski zuk zeure aita eta zeure ama bezala, hutsunetik maite baitzenituen zuk eta nirekin bete nahi baitzenuen haien hutsunea, nik gurasoak modu arruntean maite ditut, gorrotoa eta gatazka ere tartean direla, nebarekin berebiziko eztabaidak izanez, maitatuz eta gorrotatuz, bai; hasieran, gurasoak biziki eskertu zizuten nire alde egin zenuena, nolabait salbatu egin baininduzun, mundu berri bat zabaldu baitzenuen nigan, lehen haren susmorik ere ez nuen mundu bat, gurasoak harro zeuden nire aldaketaz, baina urrundu egin ginen haiengandik, horrek min egin zien, zuk ez zenituen onartzen amaren erlijio ohiturak eta aitaren nahiz Kandidoren ateismoa, gu elizaz ezkontzea gustatuko zitzaion amari, edo gutxienez epaitegian, ados, niri ere bost axola hori, baina ulertzen diet; igandeetan haiekin bazkaltzera agertzea gustatuko litzaieke, noizbehinka gutxienez, baina zuk beti uko; jada gurasoek ez zuten aipatu ere egiten ardorik eta okelarik gure aurrean, gure elikadura modua onartua zuten, eta hala ere zuk ez zenuen mahaian eseri nahi hilotzak jaten dituen jendearekin, eroso ez zeundela antzematen zitzaizun, gero eta urrunago geunden mundutik, gu bion artekoa gaixotasun bihurtzen hasi zen, eta areagotu egin zen Iñigo eta horiekin juntatu ginenetik; halako batean, gaizki sentitu nintzen egoera hartan; nebak zu uztera behartu nahi ninduen, eta ipurtzulotik hartzera bidali nuen, harrezkero ez diot hitzik egin, ez zintudan galdu nahi, Ananda; baina orain ni neu izatea baino ez da nire helburua, ez dizut askorik eskatzen, ba; gurasoekin tarteka marteka egoteko beharra sentitzen dut eta nebarekin berriro eztabaidatzekoa eta kontraesanak aurpegiratzekoa eta ETAren bortxakeria muturrera botatzekoa; umeak baldin baditugu, gustatuko litzaidake aitona amonekin jolas daitezen, baina zuk ez zenuke onartuko arraza berriaren oinordekoak garbia ez den jendearekin nahasterik, hori ez da normala, Ananda, zerbait gaixoa dago horretan guztian, zu pertsona onbera zara, asmo garbiko haur baten antzekoa, horregatik ulertu behar didazu, zoriontsu izan gaitezke, eta zuk diozun Kailas espiritualera iritsi ere bai, eta Hiru Erregeen Mahaian ernaldu gure umeen haziak, zergatik ez, ederra izango litzateke, zuk niri atzetik bueltan eman eta gero aurrez aurre elkar besarkatu, animalien grina eta eguzkiaren garbitasun elurrezkoa bateratuz. Bai, nahi
|
dut
hori, Ananda, baina aldi berean ni neu izaten utzi behar didazu, bizimodu normal bat nahi dut, lagunei telefonoz deitu, haiekin noizbehinka geratu, nola doakien jakin, familiarekiko harremana berreskuratu; besteek ere badaukate zer erakutsirik, ez yoghiek soilik, Ananda, zatoz, jar ezazu burua nire bularren gainean, honela, honela, ikusten zein ongi gauden.
|
|
|
Dakizun bezala, astero joaten naiz izekorenera amuma bisitatzera. Hutsik egin gabe bete izan
|
dut
hori orain artean, Hagintxok galarazi dizkidan aste gutxi batzuetan izan ezik. Esan beharrik ez daukat azkenengo bisita hori, edonola ere, berezia izango dela.
|
|
|
Biharamunean medikuarenera joan behar nuela erabakita, eta, beste alde batetik, ez geneukala lanik jakinda, trankilago sartu nintzen ohean. Gorputz guztiko giharretako mina neukan eta uste
|
dut
horregatik kostatu zitzaidala loak hartzea. Ahal dela ez zait gustatzen ohean bueltak ematea gauzei, ia dena ikusi ohi dudalako beltzago bertan.
|
|
|
Ikusita neukan jada zure nebak alde egin zutela nire ondotik, eta iruditzen zait beldur edo nintzela zu ere nire hegopetik aska zintezen. Orain ikusten
|
dut
hori... Zergatik ez ote nintzen gehiagotan eseri ohearen ertzean zure aurpegiak erakusten zuen gozotasunari begira?
|
|
|
Ez, ez da zuk beti hemen ezagutu duzuna, zazpi hilabete bete zenituenean nire altzoan hartuta egin zigutena. Beste bat ipini
|
dut
horren ondoan orain dela urte batzuk. Zu ez zara gogoratu ere egingo, beharbada, zein den.
|
|
|
Euskara desagertzea euskaldunentzat izugarrizko galera subjektiboa izango litzateke; sekulako nahigabea eta bihozmina eragingo lieke, eta benetan ulertzen
|
dut
hori. Baina, hizkuntzak zer diren jakinda, ez litzateke oso galera objektibo larria izango.
|
|
|
" Jendeak loria, emakumeak, dirua bilatzen ditu, baina ni lotsatiegia naiz famaren atzetik ibiltzeko, emakumeak ligatzeko, diruaz hitz egiteko. Uste
|
dut
horregatik hasi nintzela idazten". Baina idazleak ez du ezer lotsatitik, iruditu zait aurkezlea seduzitzen aritu dela elkarrizketak iraun duen denbora guztian, eta ezagunak dira editoreekin izaten dituen liskarrak diruarengatik.
|
|
|
Eta hurrengoarena. Uste
|
dut
hori dela idaztea. Harmoniarik gabe esaldi batek ez du esaten.
|
|
|
Eta hurrengoarena. Uste
|
dut
hori ere idaztea dela. Zehaztasunik gabeko esaldi batek esan esaten du, baina oker.
|
|
|
Zenbat ilusio eta zenbat xalotasun, keinu haietan! Imajinatzen nuen horixe naiz orain, erretzen dut, edaten dut eta benetan idazten dut, eta, zintzo jokatzeko, esango
|
dut
horrek beharbada entretenitu egingo nauela, baina ez dit barrua gozatzen. Beharbada, idazteak esan nahi duelako bizitzaren sirenei entzungor egitea; beharbada, egin dudan ezerk ez nauelako asetzen; beharbada, askotan inpresioa dudalako uneren batean bidea erratu nuela eta horrek betiko kondenatu nauela à côté de la question egotera" (Julio Ramón Ribeyro, Prosas apátridas).
|
|
|
–Aurretik, halere, komunitate berri horien eragiteko era aztertzen hasiko naiz. Katalizatzaileen metafora erabiltzen
|
dut
hori azaltzeko. Jakina denez, katalizatzaileek ez dituzte erreakzio berriak sortzen, baizik eta, energia aktibazioa gutxituz, gertagarriak direnak errazten eta azkartzen.
|
|
|
–Ez
|
dut
hori zalantzan jarriko, moztu nion?. Xehetasun bat egin nahi nuke, halere.
|
|
2010
|
|
|
Shu: Suertia izan
|
dut
hori nahi zuen jendea izan dudala beti ene inguruan...
|
|
|
–Gustatzen zait ideia, esan zuen erbiak esku bat bibotetik pasatuz?. Baina zerbait eskatzen
|
dut
horren truke.
|
|
|
–Zuk, dena dakizula uste duzun horrek, esadazu, ez al dakizu kolpetik erauz zaitzakedala zure oskoletik, eta gordinik jan? Egin izan
|
dut
hori beste batzuetan. Hartz bati erraiak erauzi eta jandakoa naiz.
|
|
|
–Zu? Ezin
|
dut
hori egin. Nire adiskidea zara.
|
|
|
Gaur erraza litzateke niretzat zuen aurrean papera irakurtzea. Baina ez
|
dut
hori nahi.
|
|
|
Uste dut posible dela beste mundu bat egitea, gai bagara herritarrei erabakitzeko ahalmena itzultzeko. Zinez uste
|
dut
horretan.
|
|
|
Berdin gertatuko zen 2009an ere koalizioa egin izan bagenu, EAJ PNV eta EA elkarrekin joan izan bagina. Ez
|
dut
horretan inolako zalantzarik.
|
|
|
PSOEri baino 80.000 boto gehiago eman zizkiguten guri. Uste
|
dut
hori badela PSOEren porrota.
|
|
|
Berari zor diot euskarazko lan honen izpiritua eta moldea. Hemen aitortu nahi
|
dut
hori eta berariaz eskertu nahi diot.
|
|
|
Herri honetan gehiengoa abertzalea da, eta zuek herri honetako gehiengo sozial eta politikoari bizkar emanez ari zarete osatzen gobernua. Uste
|
dut
hori hamaika aldiz entzun duzula aurrerantzean, zure gustukoa izan edo ez.
|
|
|
PPri zorionak eman behar zaizkio bere koherentzia dela eta. Ez nago ados zuekin, baina garbi hitz egiteko trebetasuna duzue, eta uste
|
dut
hori benetan eskertzekoa dela politikan.
|
|
|
A zer nolako lezioa, jasotzeko eta jabetzeko laineko ikaslerik balu! Hauteskunde kanpaina hain zaratatsua organizatzen duten oihartzuneroei begira pentsatu
|
dut
hori. Baina, zalaparta hutsaren dunbotsetan, zarata algararen harrabotsetan, iskanbila berbotsetan, txilio endredatzailetan murgil, nork eta nola izan dezake asti ñimiñorik, beste guztiok ñañotzen gurpil erotuta badabiltza, nola astirik elur maluta isil leun emeari erreparatzeko?
|
|
2011
|
|
|
Eta hori egin bezain laster, lanpostu baten bila hasiko naiz... Hobe
|
dut
hori albait azkarren egitea, ze bestela...
|
|
|
Egun seinalatuetan ateratzen dituzu laneko bezeroek eta oparitutako ardoak. Elektrizitate enpresa txiki bat zenuen sozio batekin, baina hark iruzurren bat egin zizun, eta gogoan
|
dut
horrek zein abailduta utzi zintuen. Zeu geratu zinen bost bat langileko enpresatxoarekin.
|
|
|
egozten nion eta diot zure mundu ikuskera aurreiritziz betea. Uste
|
dut
horrek galdu zintuela. Edo, gutxienez, betiko markatu.
|
|
|
Ez dela kortesia hutsez ari. Eta, hala ere, lanak, lehen ere jardun
|
dut
horretaz. Eta Böll i buruz galdetu didalarik, nik ez dakit Neska denbora arindu nahian ari den, atsegin portatu nahi duen nirekin, literatura gustatzen zaion.
|
|
|
Elenaren gorputzaren usain gozoa ekartzen zuten. Dirurik ez diet sekula eskatu; ez
|
dut
horren premiarik eduki.
|
|
|
Baina lanbidea behar bezala ikasteari ez zaio garrantzi handirik ematen gaur egun. Gaur egun aldi baterako lanak dira gure artean gehienak. Nire belaunaldiko lagunak gomutan hartu besterik ez
|
dut
horretaz ohartzeko. Banan banan hartzen ditut gogoan eta berehalaxe konturatzen naiz gehien gehienek dozenatik gora lanbide izan dituztela, eta horiek denak urte gutxian.
|
|
|
Oharrok idazten hasi nintzenean hala uste nuen, eta oraindik ere pentsatzen
|
dut
hori dela, hain zuzen, egungo desafio nagusietakoa: identitate sustraitu eta zabalak eraikitzea, gizarte ireki baina aldi berean solidarioak ehuntzea.
|
|
|
Ze, azken finean, sufrimenduak irakasten digu denok garela hauskorrak, denok garela txikiak, denok garela behartsuak eta behar dugula laguntza, behar ditugula indarra, kemena, guregan ez daudenak askotan, eta hurkoarengandik etortzen zaizkigunak. Orduan, nik uste
|
dut
horrek egin nauela pixka bat apalagoa. Saiatzen naiz munduari begiratzen dohain handi bat bezala, eta jendeari begiratzen ba ahalik eta maitasun handienaz.
|
|
|
Orain dela gutxi esan dit Ez Dok Amairuko adiskide batek batzuetan oso modu inprudentean mintzatzen garela gure iraganaz, oso autokritikoak agertzen garelako, eta ez garelako konturatzen zenbateraino izan ginen jende askorentzat erreferentea. Liburu berriaren aurkezpenarekin nabaritu
|
dut
hori, bai Iruñean bai Durangon... Jendeak askotan agertzen dit Ez Dok Amairuk egindakoagatik esker ona, esanez euskalduntzen, euskalzaletzen, euskara ikasten eta gure aberriarekin bat egiten lagundu geniela.
|
|
|
Hizkuntza erabiltzen dute (dakitenek) trebeki eta modu dotore batean. ...ainera, hegoaldean, nahasketa handi bat dago gure baitan euskararekin, ze, jendeak euskara mintzatzen zuen, nik nire herrian ezagutu dudan bezalakoa, oso Oiartzungoa bertakoa, beno, ez nuke esango dialekto ttipi bat baina horrelako zerbait, eta gero euskara batuarekin egin dugu nahasketa bat eta orduan, euskara txar asko entzuten da, eta Iparraldean berriz euskararen dotorezia ere badago, eta uste
|
dut
hori jaso dutela tradiziotik. Beno, tradiziotik, eta gero baita ere bertan egon den literatura tradiziotik.
|
|
|
Askotan errepikatu izan da ez duela norberak poesia uzten, baizik eta poesiak uzten duela bat, eta nik uste
|
dut
hori, zoritxarrez, egia handia dela, eta batzuetan, iluntasunean ez dakit, baina ezintasunean sartzen zara eta hitzek utzi egiten zaituzte. Ez datozkizu hitzak, eta hitzak oso garrantzitsuak dira, hitzek sor dezaketen exaltazio gune, momentu hori poesia idazten hasterakoan, oso beharrezkoa da.
|
|
|
Nik uste dut poeta gisa Zentzu antzaldatuen poemategian hasi nintzela ni izaten, literaturan batzuetan egiten ditugun piruetak eta itxurakeriak alde batera utzita. Pentsatzen
|
dut
horrek heldutasun pertsonal batekin zerikusia izango duela. Bizitzak, onerako edo txarrerako, helarazi egiten gaitu.
|
|
|
Eta gure arrazoia ere, autonomoa da eta librea, eta ni arrazionalista naiz, eta librepentsadorea izan behar dela uste dut. Materialista izaten segitzen dut, eta uste
|
dut
hori kontziliatu daitekeela, edo uztartu daitekeela, nahi baldin bada, sinismen edo fede batekin.
|
|
|
Gure denboretan gu izatea konplikatua zen, nor bakoitza bera izatea konplikatua zen, zeren beti geunden ideia orokorren, helburu orokorren, ekite orokorren eta konpromiso orokorren menpeko bezala. Orain nik uste
|
dut
hori ez dela horrela, eta jendea, jende gaztea bereziki, askozaz ere libreagoa, solteagoa dela bere aukeretan, bere jazarpenetan, bere iritzietan eta gauza guztietan. Hori onuragarria iruditzen zait, eta niri esaten didatenean," Benito Lertxundiren kantaldietan, hi, kristoren gazte jende pila zegok", ba ez naiz harritzen.
|
|
|
Adiskide zalea, ibili zalea eta era berean, pixka bat ameskoia ere bai. Herri euskaldun batekoa (nik ez dut batere meriturik izan euskalduna izaten) eta beti sentitu naiz oso normalki euskalduna eta nik uste
|
dut
horrek ere bere garrantzia baduela. Eta gero, hor bizitu nituen esperientzia gehienak, haurtzaroko denak eta gero gaztarokoak ere bai adin bat arte, eta hor hasi nintzen sentitzen tipo nahiko bakartia eta hor hasi nintzen nire buruari galderak egiten.
|
|
2012
|
|
|
Zergatik ez diozu deitzen eta berarekin hitz egiten? Nik uste
|
dut
horrekin nahikoa izan litekeela.
|
|
|
Nire erruz hil zen. Ezin
|
dut
hori burutik kendu eta uste dut azkenean erotu egingo naizela.
|
|
2018
|
|
|
–Ez
|
dut
horretaz hitz egin nahi. Bizimodu arrunta izan da nirea, besteena bezalakoa:
|
|
2019
|
|
|
–Ezin
|
dut
hori egin. Faborez, Pepan, ezin dugu egin.
|
|
|
–Inoiz ez
|
dut
horretaz ezer entzun.
|
|
|
âSentitzen
|
dut
hori entzun beharra. Ez ahal zen izango, behin  tzat, nik egindako iradokizunen batengatik.
|
|
|
–Tira, bada, ez
|
dut
horretaz hitz egin nahi oraindik, baina bada gauza bat ezkutatu ezin dudana. Baina ez zaitut beldurtu nahi.
|
|
|
–Entzuna
|
dut
hori. Nonbait, neu naiz ogi lizuna besterik aurkitzen ez duena.
|
|
|
–Ondo ulertu nahi
|
dut
hori. Zeuen borondatez etortzen zarete hona egunero?
|
|
|
–Berriz ihes egitea lortzen baduzu, ez zaitzatela harrapatu. Nahiko esker ona izango
|
dut
hori.
|
|
|
–Ez
|
dut
hori imajinatu nahi. Egoera politak izan behar dute.
|
|
|
–Ez dakit. Ez
|
dut
horretan pentsatu. –Hori ez da erabat egia.
|
|
|
–Utzi, aita. Gaur ez
|
dut
horretarako umorerik. Urkok, gogaituta.
|
|
|
–Nahiago
|
dut
hori...
|
|
|
Gero ulertu nuen batzuetan egia ez diren gauzak esaten direla, egia diren gauzak hobeto ulertzen laguntzen digutelako. Uste
|
dut
horrek izena ere baduela: metafora.
|
|
|
Baina ni Jainkoaz hitz egin eta berak uko egiten badio, neuk ere uko egin niola haren lagun izateari, ez bailitzateke ona izango niretzat. Hortaz, ahal dudan guztia atzeratu behar
|
dut
horretaz hitz egiteko momentua. Hain zaila eta konplikatua da dena Jainkoarekin!
|
|
|
Min egingo didaten beldurrez egoten naiz beti. Etengabe pentsatzen
|
dut
horretaz, ondo baitakit zer gertatuko den. Jainkoak gu hautatu gaitu eta badator munduaren bukaera; gero eta hurbilago dago.
|
|
|
Semeagandik sentitzen dudan maitasuna apaldu behar dut, pittin bat moteldu. Senarrarekin egina
|
dut
hori. Matrimonioa halakoxea da.
|
|
|
Etengabe hitz egiten dute horretaz, egiaz. Nik pentsatzen
|
dut
horrek sortzen dizkigula hainbeste etsai, baina oraindik ez dakit nola gertatzen den.
|
|
|
Oraingoz, gure Larousse ilustratua r letran amaitzen da. Tokitan dago zeru hitza; hilabete asko itxaron
|
dut
horren definizio ofiziala ezagutzeko.
|
|
|
Mariok, ordea, ez zuen trapitxeatzen. Ez
|
dut
horretan imajinatzen. Egun tonto horietako bat izango zuen, eta katigatzen utzi zen.
|
|
|
Horregatik jokatzen du saskibaloian. Eta uste
|
dut
horregatik hasi nintzela berarekin irteten. Ni altua naiz, eta sinistuta nengoen nire tamainako nobio bat behar nuela.
|
|
|
Aber, garbi utzi nahi dut, gauzak diren bezala: guapa naiz, egundoko neska puska, eta imajinatzen
|
dut
horrek tira handia duela mutilen artean. Nire begi hauek gizonak saldoka erotuko lituzkete (begi hauek eta aurrealdean naturak eman zizkidan bi sagar biribil tente potente hauek), baldin eta nigan erreparatuko balute.
|