|
2000
|
|
|
Inori kalterik egiten ez dion gezur zalea. Neure irakurgaiek
|
dute
horren errua. Oraindik ongi oroitzen naiz Elizaren kondaira batez.
|
|
2002
|
|
|
Zer egingo zaio: ez ipuinak eta ez ipuin hitzak
|
dute
horren errurik, eta ez du zertan lotsaturik noski halakoak idazten dituenak. Are gutxiago, oraindik ere hainbatek leporatzen dionez," eleberri serio bat idazteko gai" ez delako; klarinete bakarlari bati, bikainena izanik ere, hari tresnentzako koarteto bat jotzeko esatea bezala baita hori:
|
|
2003
|
|
|
diskurtso ideologikoaren ildotik abiatu zela. " Beti gauzak horrela izan dira eta hala izango dira" horrek jada ez du balio; berrikuntza, modernitatea, gainera datorkie eta zerbait egin behar
|
dute
horri aurre egin eta jatorrizko bizimodua babesteko. Inongo zalantzarik gabe, euskal mitologia tradizionalaren potentzialitate ideologikoa garatuko duten idazleen artean lehenengo eta nagusietakoa Larramendi dugu.
|
|
|
Euskal kulturarena ez da arazo kultural hutsa bakarrik, arazoa politikoa ere bada. Madrilen eta Parisen argi
|
dute
hori. Eta guk politikoki esplikatu behar diogu gizarteari egiten den hautua zein den; eta politikoki esplikatu zaio gizarteari Euskal Herria euskalduna dela, edo ez dela euskal herria.
|
|
|
Unean uneko atsegingarritasunak arduratzen du kontsumi  tzailea. Askok salatu
|
dute
hori.
|
|
2006
|
|
|
Hain zuzen ere, behin baino gehiagotan entzun diogu administrazioaren eta hizkuntza politika ofizialaren ordezkariei gizarteak bultzatu behar duela, eta botere publikoak ezin direla haren nahiaren aurretik joan. Aitzakia polita
|
dute
horrekin. Horregatik eskertuko geniokeen letragileari" zabal bideak" hori nori dagokion argitu baligu, hortxe baitago gure auzi honen gakoetako bat.
|
|
2008
|
|
|
Idatzi eta begira gelditu puskatean. Lasaitu egingo dira, asko eztituko zaie barruko errea, eta hobe
|
dute
hori bazterrak gauza zentzugabez gainezka betetzeko tema kriminal barru betegarri mendekuzkoan azkenik gabe segitzea baino.
|
|
2009
|
|
|
informazio lokala eta hurbileko gorabeheren gainean sorturiko eduki propioak. Gogoko izango
|
dute
hori herritar askok, informazio" globala eta globalizatua", ez, ordea, bertakoa, handik eta hemendik, antena, uhin eta satelite guztietatik erruz jasoko dutenek, eta gogoko duten hori euskaraz egitea onuragarri izango da, zalantzarik gabe, euskararen bizi indarra areagotzeko.
|
|
|
Espainiak luzaroan izan du triste ukitu bat, espainolek eurek ere sarri aitortu
|
dute
hori. Txapuza nazionalaren estigma luzaroan izan dute instalaturik nortasun kolektiboaren muinean.
|
|
|
Nago antzeko logika aurki dakiokeela gaurko politikari askok garatu duten demokrazia partehartzailearen aldeko tik sinpatikoari: nonbaiten entzun
|
dute
hori dela etorkizuna eta, azpiegitura honen edo zerbitzu sozial haren jantzi demokratikoa edertu aldera, ekin diote iritziak jasotzeari eta herritarrez osaturiko eztabaida taldeak antolatzeari. Hori bai, herri mugimenduen profil erreibindikatiboa jaitsi denean, herritarron bizitzak pribatizatu direnean, eta bizitzok lan merkatuaren eskaera hazkorrek itotakoan, orduantxe garatu dute tik interesgarri hori.
|
|
|
Eta herritarren buru bihotzetan kosk egin eta bertan ostatu hartzeko makinaria eraginkorrak. Euskal Herriko familia politiko handi guztiek
|
dute
hori.
|
|
|
Talde dominatzaileek ondotxo ikusi
|
dute
hori. Jakin izan dute autogutxiespenaren errubera psikikoari eragiten menderatu nahi dituztenengan.
|
|
|
Egile berarekin jarraituz," Encara" bezalako kanta ospetsuek (oso ezaguna bere hasiera indartsuagatik, aipamen geografiko iradokitzailea eta guzti: " Venim del nord, venim del sud..") areagotu egiten
|
dute
hori dena, kantariak iradokitzen duena entzuleak ziurtzat jo dezan. Dena dela, gerta daiteke ere kanta horiek xedetzat zuten kontzientzia kolektibo hori goitik behera aldatzea belaunaldi baten buruan.
|
|
|
Baina nola? Nola egiten
|
dute
hori?, galdetzen didate jakin minez. Hasieran, ezereza eta hutsa baino ez ziren.
|
|
2010
|
|
|
badakite kazetariek zein arriskutan jartzen diren gobernu bat, edo enpresa bat, edo handizkiren bat erasotzen badute. Eta kontuan izango
|
dute
hori. Elizarekin ordea ez dute izango horrelako beldurrik.
|
|
|
Eta bide horretatik jarraituz gero, benetako Europa handi bat sor daiteke. Baina hemen, ez
|
dute
hori ikusten gotzainek, nahiz eta onak izan Europako agintari eta Elizaren ordezkarien arteko harremanak". Honetan amaitu zen gure bidea eta sartu ginen Sinodoko jauregian.
|
|
|
Estatu espainiarrean dauden Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako lurraldeek egokien deritzoten erlazio markoa finkatzeko eskubidea dutela aitortzea, berorietako herritarren borondatea beste mugarik ez dagoelarik. Eskubide historikoen bermerako xedapen gehigarriek ahalbidetzen
|
dute
hori, lurralde bakoitzaren nortasunari zor zaion errespetua abiapuntu dela elkartze erlaziorako bideak, edo baita federazio erlazio baterako bideak ere zedarritzeko aukera ematen dute-eta.
|
|
|
Era berean, ez da onargarria XXI. mendean, inkomunikazioa eta tratu txarrak baimentzen dituzten espetxe politikak erabiltzea; behin eta berriz salatu
|
dute
hori nazioarteko zenbait erakundek. Amnesty Internationalek, edo Nazio Batuen Erakundearen Torturaren aurkako errelatoreak, esaterako?. Giza eskubideak eskubide zatiezinak dira, eta pertsona guztientzat dira, atxilotutako pertsonentzat ere bai.
|
|
|
mezularia isiltzeko biderik laburrena bozgorailuetan tarterik ez ematea omen da eta. Aspaldi entseatu urratsa
|
dute
hori. Tesiarena, berriz, ironiaren gatz-ozpina kenduz gero, edozein tenporazalek onartuko du.
|
|
|
Hortaz, mikroskopio batetik begiratzea ez da begiratze biluzi edo gordin bat (horrelakorik baldin badago), teoria bat eta uste batzuk ustekizun dituen begiratze bat baizik. Batzuek pentsatu
|
dute
horrek gurpil zoro batera eramaten gaituela: zerbait uste izateko, behatu behar dugu; baina behatzeko (hala nola mikroskopioaren bitartez) uste batzuk behar ditugu.
|
|
2011
|
|
|
Honelako gau batean ezinezko da aurrez jakitea zer moduz irtengo den dantza ekitaldia. Eszenatokira irten orduko aurkituko duen lehenbiziko begiratuak, ikusleen artetik iritsiko zaion zizpuru batek, barre isekari batek erabakiko
|
dute
hori. Bera izan daiteke zoragarria, pentsatu du, edo ahula, moldakaitza, baldarra, txarra hitz batean, txarra.
|
|
|
Baina oker nengoen. Urte dezente pasatu behar izan
|
dute
horretaz ohartzeko. Zuk gutun jaso berriaren albistea eman zenidanean, aitaren etxetzat neukanera itzuli nintzen.
|
|
|
Kanadan biztanleria aktiboaren %20k astean 50 ordu baino gehiago ematen ditu beharrean. Lehertu arte dihardugu lanean, gure denboraren, gure bizitzaren zatirik onena ematen diogu lanari; gure existentziaren beste dimentsio batzuek, aldiz, gogotik pairatzen
|
dute
hori: familiak, maitale bizitzak, gizarte konpromisoak, komunitate bizitzak, osasunak... [8].
|
|
|
Eta beharbada horrek egiten gaitu, zerbaitek egitekotan, interesgarri. Gizarte analista askok azpimarratu
|
dute
horren adibide direla baserria, arrantzaleen kofradiak, auzo elkarteak, partzuergoak, ermandadeak, txokoak, koadrila, edota txikiteoa. Guztietan ikus liteke modernizazioaren aire disolbatzaileari aurre egiteko bokazioa, hiriaren anonimatu bakartia konjuratzeko nahia.
|
|
2012
|
|
|
Declos zaharra da, eta Jean, Jean gizajoari jadanik igartzen zitzaizkion adar koskorrak ezkontzako gauean bertan. Batzuek berezkoa
|
dute
hori. Zer egingo zaio".
|
|
2018
|
|
|
–Ikusten, zer?, smartarekin mezua bidali didazula? Bi urteko haurrek egiten
|
dute
hori, Bruno!
|
|
|
Ez du ajerik. Oso ondo zaintzen
|
dute
hori esperientzia hauek, errepikatzeko gogoa ken dezakeen ezer ere ez.
|
|
|
âBaina biktimak hil ondoren egin du hori guztia. Hil  tzaile mota hauek torturatu egiten dituzte biktimak askotan, eta ederki gozatzen
|
dute
horrekin. Gure hiltzaileak ez du areagotu nahi izan haien sufrimendua.
|
|
2019
|
|
|
Laleren anai arrebek hasperen egin dute. Lehenago ere ikusi
|
dute
hori, baita entzun ere.
|
|
|
etakoa? Nondik
|
dute
hori. Hiltzaile terrorista bat?
|
|
|
" Jenderik ba al duzue sasoi honetan?". Aitak eta amak ez
|
dute
horretaz hitz egiteko gogorik orain. Munduaren bukaerari buruzko berriak jakin nahi dituzte, baina ez dira ausartzen hizpidea horretara eramaten.
|
|
|
Ez diot galderarik egiten kongregaziokoek egia esaten dioten kontu horri buruz. Etengabe hitz egiten
|
dute
horretaz, egiaz. Nik pentsatzen dut horrek sortzen dizkigula hainbeste etsai, baina oraindik ez dakit nola gertatzen den.
|
|
|
Baserriko eskarmentutik dator hau, bai lanarekiko argi moztualdia, eta baita ukuilutik gora igotako ziztalari ttiki horien akordua ere, latoso eta pelma jartzen baitira zenbait egunetan. Iparraldean ere ongi apuntatu
|
dute
hori: Agorrilatik aitzina, uliek buztana goiti eta burua beheiti.
|
|
|
Zergatik eta nolatan asmatu
|
dute
hori gure asabok. Asmakeria hu  tsa, bati hala kaskotik irten zitzaiolako?
|
|
2020
|
|
|
Hiltzaileek badakite hori eta horregatik lagatzen dituzte gorpuak mendi bideetan, bide bazterretan, jendeak erraz ikusiko dituen tokietan; atzo, esaterako, sei agertu ziren herriko sarreran, han behean dagoen sagardi batean. Beldurra zabaltzeko egiten
|
dute
hori, beldurrak lotu, zikiratu, paralizatu egiten baitu. Ahoak isiltzen ditu betiko.
|
|
|
–Guk amets egin eta elkar maitatzen dugulako. Eta animaliek ez
|
dute
hori egiten. Animaliak hor kanpoan daudenak dira.
|
|
|
Batzuk besteak baino jatorragoak, egia da. Baina oro har, etorri eta hitz egiten eta futbola ikusten eta garagardoak edaten, bat bestearen ondoan, egoten dira; izan ere, jan, jan, hau da jatea esaten zaion hori, entrenamendutik etortzen direnek baizik ez dute egiten, ezin
|
dute
horretan dirua aurreztu, goseak hilik iristen baitira. Eta hanburgesak nahi izaten dituzte beti.
|
|
|
Ondoren, gogoz hartu du zakurrak haren presentzia, animaliek gogoz hartzen zutelako haren presentzia, hurbil eduki nahi izaten zuen beti Rudak. Odoletik jasotzen
|
dute
hori zakurrek, oinordetzan.
|
|
|
Horregatik, zarataka, txistuka eta biraoka ari  tzen dira norgehiagoka guztian zehar. Batzuek uste
|
dute
hori dela euren taldea bul  tzatzeko modurik onena. Zeinek ez ditu gogoan, esate baterako, oraintsu Gurpegik eta Williamsek entzun behar izan dituzten irainak!
|
|
|
Urteen igarotzeak baino, urtaroen pasaerak markatzen du denbora mitiko ziklikoa. Liburuaren atalek erakusten
|
dute
hori, eta baita poemetan han eta hemen denborari egindako erreferentziek ere: Agortzen da uda; badakit udazkeneko arratsalde batean igoko naizela; zenbat aldiz nahi izan dudan agorrileko arratsalde euritsuari so lokartu; hurbiltzen naiz aldizka zuen lurraldera udazkenean; uda eroriaren zorion urrunduan; berriz ere negua atarian; ez da gehiago uda ederrik izanen...
|
|
2021
|
|
|
â£... baina hori guk esaten dugu: gure moduko gizamikatzek esaten
|
dute
hori, esaten dugu hori, ze badago jende bat, betibateko jendaila hori... â³ Izukaitza, asaldakaitza?
|
|
|
â Bai, aditu izan dinat, baina galdetzeraino iri  tsi ez! â³" Lehengoek" esaten
|
dute
hori gehienbat: arrastaka ibiltzea, iritsi ezinik ibiltzea duk arrastazioa.
|
|
2022
|
|
|
Protestatzen, erronka jotzen ibili behar! Eta zer lortzen
|
dute
horrekin, esango didazu. Garaitu egin gaituzte, ezta?
|
|
|
Batzuentzat egunero txirrindaz mugitzea pozgarria izango da. Beste batzuek ez
|
dute
horretarako indarrik edukiko. Beharrezko hobekuntzak ugariak eta desberdinak dira.
|
|
|
Bi herrialdek adierazlearen zenbaki berdina izanda ere, batean aberastasuna bestean baino hobeto banatuta egon daiteke, oro har ongizatea hobetuz. Beste adierazle batzuek hitz egiten
|
dute
horretaz (Gini izenekoak, esaterako), baina politika ekonomikoan eta orokorrean ez dira hain totemikoak.
|
|
2023
|
|
|
Gizona indartsuagoa da. Haiek ez
|
dute
horretaz pentsatzen.
|
|
|
elur pikorra edo elur pinporta, elur moten barruan, eta ez txingorra edo kazkabarra. Zenbat eta elur gutxiago egin, orduan eta zehaztapen gutxiago izango
|
dute
horretariko fenomenoek: seinale da klima aldaketa hementxe dugula, klima larrialdi bilakatzeraino.
|
|
|
Gero eta seme alaba gutxiago ditugu, eta, beraz, anai arreba gutxiagorekin hezten dira gaur egungo haurrak, iraganeko gizartearekin alderatuta. Anai arrebek modu naturalean laguntzen
|
dute
horren funtsezkoak diren eta gero eta gutxiago dauden mugak zehazten eta errespetatzen zein gatazkak kudeatzen. Atal horiek ondo errotuta edukitzeak, segurtasuna emateaz gain, funtsezkoak dira osasun mental on bat garatzeko, eta gaur egun kolokan daude, jarraian ikusiko dugun bezala.
|
|
|
bat, norbanakoak dituen behar psikoemozionalak (sentimenduez ahaztu nahia...); bi, sozialki onartuak egoteak dakarren dopamina nahia, eta hiru, eta agian eragingarriena dena, sozialki ez onartuak egotearen beldurra, gizartetik at geratzeko beldurra. Eta nola lortu
|
dute
hori gure baitan txertatzea. Input amaigabe eta konstanteen bidez, zerbait galtzen ari garen sentimena areagotzen baitute:
|