|
2003
|
|
|
Kurl elaberriaren aldi berekoa da, beraz, eta Oskillasoren lanik goizetikoena, harekin batera. Geroago, bere beste ipuinak bezala, VascH ikasliburu mardularen orrietan txertatuko zuen irakurgai modura (II, 440) beranduagoko bigarren aldikada horretan, eta metodo horretan erabili ohi
|
zuen
euskara eredura egokiturik.
|
|
|
Halaxe ekingo dio hirurogeita hamarreko hamarkadan, 1981ean El vasco de hoy izenburuaz hiru tomo marduletan argiAita semeak, biak hizkuntzalaritzan jardundakoak. Donostia, 1984 taratuko
|
duen
euskarako ikas metodoa lantzeari. La Gran Enciclopedia Vasca k argitaratu zion, baina bere diruz eta koadroekin ordaindu behar izan zuela inprimatze kostua.
|
|
|
Gure hizkuntzari dagokionez, emazteak garbiro aitortu digun bezala, ezkondu baino askoz lehenagotik ei
|
zuen
euskararekin harreman estua eta, hizkuntzazalea izanik, euskara lantzen ere lehenagotik ekingo ziola pentsa daiteke, Iruñera bizitzen etortzearekin indartuko den joera.
|
|
|
Orduko garaian ez ei zen dotorea neskatilek euskara egitea eta seguruenik inguruko gizartean mutilek baino harreman gutxiago izango zuten, aldi hartan emakumezkoek gutxiago irteten baitzuten. Anaia gazteenak, Jonek ere, ez
|
zuen
euskara ikasi, zeren artean umea baitzen Gernikatik Gaztela aldera etxez aldatu zirenean. Hala bada, aita Juan Pedro eta Jose seme zaharrena izango dira etxeko euskaldun bakarrak.
|
|
|
Zu, Karmelo, Iurretan jaio zinan, eta orduan
|
zuenean
euskera hutsa egingo zan...
|
|
2005
|
|
|
Atxaga aldizkarian hasi zen idazten Obabakoak (1989) maisu-lanak batuko zituen ipuin batzuen lehenengo bertsioak. Euskarazko inoiz10 Erabili ohi
|
zuten
euskaragatik X. Kintanak kritikatuak izan ziren Nazioarteko ipuinak izeneko liburuaren hitzaurrean. ko libururik arrakastatsuena, euskal ipuingintzaren klimaxa ezartzen duena. " Obabako" ziklo horren ondoren Sarrionandiaren hiru narrazio bilduma arrakastatsuak:
|
|
2007
|
|
|
Gizarteko maila gorenetako jendeak errazago onartuko zuen hizkuntza ofiziala eta hala beregandu
|
zituen
euskarak mediku, ostatu bezalako hitzak.
|
|
|
Koldo Mitxelenaren ustean, bizirik iraute horrek zerikusi estua eduki behar
|
du
euskara egituraz beste hizkuntzetatik guztiz diferentea izatearekin; beste jatorri batekoa izatearekin, hau da, auzo hizkuntzekin etorkiz zerikusirik ez edukitzearekin. Hala ere, iberiera eta etrusko hizkuntzak ere guztiz galdu ziren erromatarren hedatzearekin, hizkuntzok latinarekin loturarik ez zutenak izan arren.
|
|
2008
|
|
|
Edozer egin dezakezu bi urte hauetan: nahi baduzu EGA azterketa prestatu, nahi
|
baduzu
euskara teknikoa eman, nahi baduzu itzulpengintza, nahi baduzu literatura hutsa, nahi baduzu gramatika... edozer dela egiten duzuna, gaindituko dute hautaproba. Beraz, horrek ematen duen askatasunetik dator bakoitzak nahi duena egitea.
|
|
2015
|
|
|
Hizkuntzak berak izan behar zuen, lehen lehenik, gai, erakutsi ahal izateko eta edonori edozein arlotan lege erabilgarriak eskeintzeko kapaz. Euskaldunak hitzez nahiz idatziz izan behar
|
du
euskara erabiltzeko gai. Euskaldungo alfabetatuaren zeregina arlo guztietan erabil daitekeela frogatzea da, leksiko lanetan arituz, klaseak euskaraz emanez eta euskaraz eman
|
|
|
Euskara urbanoa eta Baina bizia serien gaiari heltzen zion nolabait, artikuluaren amaierarako utziz bere tesia: " euskara kaletartu eta normalizatu behar den garai honetan ezin
|
ditugula
euskararen moldeak eta egitura desegin". Baina bizia serieko testuak bezalaxe, euskara bizi
|
|
|
Ez dugu, hori bai, aurreko zenbakiko analisi sakon gisako artikulurik aurkituko. Zorion Ustelan pisu handia
|
zuten
euskara eta literaturaren inguruko hausnarketek, baina Mermelada Ustelan ia testu guztiak sormenezko eta fikziozkoak ditugu. Horregatik, alea salbuespentzat jo daiteke Saizarbitoriaz geroztik sortutako lerro soziologikoagoan edo (batez ere Oh!
|
|
|
Bere izate posiblea justifikatzeko
|
duen
euskara urbano eta kaletar horri, edo hobe esateko urbe eta kale horri berari, baserritar adarjole iaioaren haize deskontaminatzailearen pasadatxo batek edo bestek ez liokeela batere kalterik egingo.
|
|
|
Hau da, Oh! Euzkadikoek garbi
|
zuten
euskararik txarrena erabiltzen ez dena dela, eta, beraz, abiapuntu horretatik egiten zuten hausnar, joera purista eta" likidazionistak" baztertuz. Horregatik, Kintanaren kontrara, ez zuten inor animatzen erdaraz idaztera igarotzera, bestela ere euskal idazleak nahiko urri zirela kontuan izanik.
|
|
|
ETB1 bi urte geroago hasiko zen emititzen, 1982ko azken egunean, baina ordurako telebistaren inguruko debatea pil pilean zegoen. Kasu horretan euskararen gaia ezkerreko politiken baitako beste eztabaidagai batekin gurutzatzen zen, hots, telebista alienantea ote zen, idiotizatzailea, eta honenbestez, zer zen tzu ote
|
zuen
euskarazko telebista bat defendatzeak. Oh!
|
|
|
Hizkera berezi bat dago euskaraz ere gai bakoitza tratatzeko eta askotan autore batzuk uste
|
dute
euskara bat bakarra dagoela, edo erabili daitekeela, hizkuntza literario bakar bat literaturaren barruan, eta hori ez da posible inolaz ere.
|
|
2021
|
|
|
Bide beretik, haien ikastetxeetan ere irakurketarako sistematizatutako espazioak zabaltzen direla esaten dute (IE3, HIR1, AIR1, BIR1), eta egunero edo ia egunero irakurketarako irakurketa libreaz hitz egiten dute tarteak txertatu dituztela haien egutegietan eta ikastetxeko antolaketan. Arratsaldero 1530 bat minutuko tartea dutela DBHko maila guztietan ikasleek nahi
|
dutena
euskaraz irakurtzeko adibidetzen dute HIR1 ek eta AIR1 ek, baina hala ere, argi uzten dute irakurmena eta irakurzaletasunaren lanketa eta sustatzeak bestelako urratsak eta egituraketa eskatzen dituztela. Dena den, hau oraindik beharrezkoago ikusten da murgiltze eredurik ez duten ikastetxeetan eta, halaber, euskararen egoera soziolinguistikoa indartsu ez dagoen testuinguruetan; Ipar Euskal Herriko ikastetxe askotan, esaterako:
|
|
|
Bueno, itxaron, hau da, irakurtzeko zein espresatzerako orduan. Nik nola ez
|
dudan
euskara batuan hitz egiten, irakurtzen badut nobela bat euskaraz edo horrela desberdin egiten zait. Gaztelaniaz antzekoago egiten zait, ze nik gaztelania berdina edo antzekoa hitz egiten dut.
|
|
|
LI7: Azkenean, nik uste
|
dut
euskara batu hori, guk gure euskalkia erabiltzen dugunez egunerokotasunean, arrotz bezala egiten zaigula. Segun ze hitz... Orduan ez dugu horrenbeste konektatzen, ze guk egunero erabiltzen duguna ez da euskara batua.
|
|
|
Dator eredu bat jorratu dutena urte askoan, eta beraz, zuk filologia hispanikoa ikasi baldin baduzu, literatura hispanikoa asko jorratzen duzu, eta beraz, irakaslea baldin bazara, eredu batzuk transmititu zaizkizu eta transmititzen dituzu. Oso nabarmena da gaur egun ikasleei ere galdetuta, nire eredu berak
|
dituztela
euskaran eta espainolean. Ni literaturzaletu nintzen askoz gehiago espainoleko ikasgaiarekin euskarakoarekin baino.
|
|
|
" Eta, klaro, familia asko ez dira euskaldunak edo euskaldunak izan arren, ez
|
dute
euskaraz irakurtzen ez dutelako maila hori. Orduan normalean gurasoek eta erdaraz irakurtzen dute.
|
|
|
Eta Ipar Euskal Herrian berriz landu behar da norberaren balioa. Askok ez
|
du
euskararik entzun nahi ere izan buruan daukalako oraindik, ez bakarrik iragana, baizik eta gaitzetsi behar den zerbait dela. Ipar Euskal Herritik hori lehendabiziko urratsa, beraz, pentsa ze urrun den literatura horretatik.
|
|
|
Gero norbera da nor erabakitzeko zer egin horrekin. Gaitasunei dagokienez, 18 urterekin ateratzen den neska mutiko batek gai izan behar du adierazteko adierazi behar
|
duena
euskaraz, idazteko idatzi beharrekoa euskaraz, eta nik uste dut hori lortzen dela. Bestea, jarrera eta, hori ez da bakarrik eskolaren eginbeharra.
|
|
|
" Hau [curriculuma] hein oso txikian betetzen da gaur egun, eta, horretarako," zertarakoak" planteatu behar ditugu. Hau oso argi izan behar
|
dugu
euskara irakasleok, eta ikuspegiak bateratu. Hausnarketa politiko bat behar da niretzat, eta ondoren erabakiak betearazi.
|
|
|
Zergatik argitaratu da Patria? Erdaraz idazten duten guztiek uste
|
dutelako
euskaraz ez dakigula idazten eta ez daukagula literatura sendorik. Eta begira, Ramon Saizarbitoriak idatzi zuen hori 1976an[...].
|
|
|
Ez, horrenbeste, definizio baten beharra egon daitekeelako, baizik eta zatitutako euskal irakaskuntzek identitate horren eraikuntzari ekiteko euren ekintza pedagogikoa bideratzen lagunduko dien zenbait gida-lerro zedarritzeak sinergia konbergenteak sor ditzakeelako. Izan ere, Goikoetxeak (in Azurmendi, 2017: 62) zehazten duenez, euskaldun izatea ez da eratortzen gauza bat egin edo edukitzetik soilik, hau da, ez euskalduna ez
|
du
euskarak soilik definitzen," identitate kultural, sozial eta politikoa delako", eta" praktika eta diskurtso kontrajarrien ondorioz sortzen diren ohitura (material eta sinboliko) gatazkatsuetatik" eraikitzen da. Edonola ere, gure iritzirako, hor hizkuntzak, eta horrekin batera, euskararekiko kontzientziak, jarrerak eta motibazioak erdigunea hartu luke, dela euskal kulturaren subjektu izateko, dela euskal kulturari buruzko diskurtso horretan parte hartzaile izateko, hizkuntzak dituen gainerako funtzio kognitibo diskurtsiboez jabetzeaz gain, noski.
|
|
|
Baina dagoena nik uste oso ona dela eta nik uste euskaraz kontsumitzea oso garrantzitsua dela, batez ere guretzat, euskaldunak garela. Eta nik uste guk ere bultzatu behar
|
dugula
euskara zentzu honetan". (LI8)
|
|
2023
|
|
|
Nekazaritza lanei dagokienez, esaera ugari
|
ditugu
euskaraz, artoa apirilean erein behar dela gogorarazten digutenak. Adibidez, San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz.
|