|
2003
|
|
|
Kasuan kasuan egokia dena erabakitzea, zehatutako adingabeek aurkeztu ahal dituzten eskaera edo kexei buruz; adingabeek halakoak aurkez ditzakete, hala
|
nola
, erregimenaren inguruan, tratamenduaren inguruan edota euren oinarrizko eskubideak uki ditzaketen inguruabarretatik beste edozeinen inguruan.
|
|
|
geletan ikuskapenak burutzea, eta, halaber, barneratutako adingabeak eurak edota haien arropak eta tresnak erregistratzea; araudi bidez ezarriko da ikuskapen eta erregistro horiek
|
nola
eta zenbatero egin daitezkeen.
|
|
|
Eta, ildo horretatik, txalotzekoa dena, hain justu ere, 5/ 2000 LOren Zioen Adierazpena (7 lerrokada) joan da hauxe aldarrikatzen duenean: «(?) Arauak hausten dituen adingabeari erreakzio juridikoa zuzentzen zaio, eta erreakzio horrek esku sartze hezitzailea izan nahi du, indar berezikoa, adinekoen zigor zuzenbidearen osterantzeko xede funtsezkoak beren beregi baztertuz, hala
|
nola
, egintzaren eta zehapenaren artean proportzioa izatea edota arauen jasotzaileei larderia eragitea.»
|
|
|
Nolanahi ere, Zigor Kodean eta bestelako zigor lege berezietan delitu edo falta gisa tipifikaturiko egintzei dagokie erantzukizun hori. Arauak hausten dituen adingabeari erreakzio juridikoa zuzentzen zaio, eta erreakzio horrek esku sartze hezitzailea izan nahi du, indar berezikoa, adinekoen zigor zuzenbidearen osterantzeko xede funtsezkoak beren beregi baztertuz, hala
|
nola
, egintzaren eta zehapenaren artean proportzioa izatea edota arauen jasotzaileei larderia eragitea. Horrekin eragotzi nahi da adingabearentzat ondorio makurra izan dezakeen oro, kasurako, biktimak edo beste gizabanako partikular batzuek akzioa egikaritzea.
|
|
2004
|
|
|
Ikuspegi hori benetan onartezina denez gero, eta prozesu erakunde garrantzitsuak gainbeheratzen eta itxuraldatzen dituenez gero, aipatu errekurtsoen zentzuzko eta balizko zereginari, eta jurisdikzio antolaketaren goreneko organoari edo organoei buruzko ikerketa zehatza eta gogoeta xehea egiten ari dira, hala Espainiako sistema juridiko bera duten herriak,
|
nola
sistema juridiko desberdina dutenak.
|
|
|
Aurreko artikuluan ezarritakoaren ondoreetarako, hala auzitegi errekeritzaileak,
|
nola
auzitegi errekerituak, dostasuna ebazteko auzitegien esku da lehenbailehen auzitegi eskudunari igorriko diote, metaketaren gaineko desagoenaren agiri kautoa.
|
|
|
125 artikulua. Adituen ezespena
|
nola
proposatu
|
|
|
Dena dela, azpimarratu behar da, ezarritako kautela neurrien araubidearekin, justiziapekoek euren esku dituztela orain arte eska zitzaketen kautela neurriak baino eragingarriagoak. Kautela neurriak eragingarriak izatea erdietsi nahi da, batetik, kondena epaia
|
nola
edo hala betearazteko; eta, bestetik, ameskeriazko epaia saihesteko.
|
|
|
366 artikulua. Lekukoek
|
nola
egin behar duten adierazpena
|
|
|
Erantzun bakoitzean lekukoak zer adierazi eta hori
|
nola
jakin duen azalduko du.
|
|
|
2 Izapide gehiagorik gabe, auzitegiak kontuan izango ditu froga baloratzean narrioa eta horren balizko ukatze edo gezurtatzea, eta, hala denean, aurkeztuko du aurreko paragrafoan xedatu narrioaren oinarririk ezaren adierazpena, probidentzia bidez. Narrioan prozesuko ausarkeria edo desleialtasuna aintzat hartzen badu auzitegiak, narrio hori
|
nola
arrazoitu den edo noiz aurkeztu den ikusita, alderdi erantzuleari ezar diezaioke, alderdi horrek esan behar duena entzun ondoren, 60 eurotik 600 eurorako isuna.
|
|
|
Izan ere, justiziaren eguneroko zereginetan, justizia zibila da oinarrizko osagaietatik bat. Demandak jartzeko zioak era askotakoak izan daitezke, hala
|
nola
, errentamenduak, jabetza horizontala, erantzukizun zibila, zorrak, betearazpena, testamentu epaiketak, jarauntsi banaketak, ezkontzaren inguruko arazoak edota seme alabatasunaren gainekoak. Horiek guztiak errealitate saihestezinak dira eguneroko bizimoduan.
|
|
|
Horiek horrela, Prozedura Zibilaren Lege berriko 142 artikuluak arautzen du prozesuan
|
nola
erabil daitezkeen hizkuntza ofizialkideak; artikulu hori bat dator, etorri ere, Botere Judizialari buruzko Legearen 231 artikuluarekin. Bestalde, ezin da ahantzi, indarreko legeriaren arabera, autonomia erkidegoetako hizkuntzak jakitea meritua dela, Justizia Administrazioaren zerbitzupeko langileak hautatzeko orduan.
|
|
|
1) Demandarekin batera, ezkontzaren inskripzioari buruzko ziurtagiria ekarri behar da, eta, hala badagokio, seme alaben jaiotzari buruz Erregistro Zibilean egindako inskripzioaren ziurtagiria, baita ezkontideak bere eskubideak oinarritzeko dituen agiriak ere. Ondare izaerako neurriak eskatuz gero, auzi jartzaileak ekarri behar ditu eskura dituen eta ezkontideen eta, kasuan kasuan, seme alaben egoera ekonomikoa baloratzeko balio duten agiriak, hala
|
nola
, zerga aitorpenak, nominak, bankuko ziurtagiriak, jabetza tituluak edo erregistroko ziurtagiriak.
|
|
|
3 Auzitegiak ebatziko du ezkontideak bat etorriz eskatu neurrien gainean, hala neurri horiek dagoeneko hartu badira behin behineko izaerarekin,
|
nola
horiek geroago proposatu badira.
|
|
|
1 Titulu honetan aipatu prozesuak erabakiko dira, eztabaidatu eta frogatutako egitateen arabera, egitateok prozeduran zein unetan alegatu edo
|
nola
sartu diren aintzat hartu gabe.
|
|
|
Eragingarritasun hori, ordea, ez da justiziaren irudia hobetzea, horrek eskuragarri itxura izan dezan, baizik eta jurisdikzioaren lana prozesuaren ikuspuntutik egituratzea. Bada, auzitegiak hobeto jarraitu behar du auzi bakoitza, eta gehiago arduratu behar da, hala auzi horren hasierako planteamenduaz, kasuan kasuko eragozpenak eta prozesuko baldintzarik eza gainditzeko, ez baitago gauza eragingabeagorik prozesua auzialdiko absoluzio epaiarekin bukatzea baino?,
|
nola
benetan eztabaidagarria dena zehazteaz. Gainera, froga gauzatu eta baloratzean, aintzat hartu behar ditu ahozkotasuna, publizitatea eta hurrekotasuna.
|
|
|
Haatik, Prozedura Zibilaren Legea egiteko balio eta interes handikoxehe aintzat hartu dira 1881eko Legea osagaiak dira, eta, horregatik, xehe ren hainbat manu, egoki oso direlako, lege horrek eratorritako jurisprudentzia nahiz doktrina oparoa, eta organo eta erakunde desberdinek nahiz profesional eta aditu ospetsuek egindako txosten eta iradokizunak. Orobat, zehatz mehatz eta probetxu osoz aztertu dira, hala Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren nahitaezko txostena,
|
nola
Estatu Kontseiluari eskatutakoa. Beraz, esan behar da lege hau egiteko guztiz zabal eta bizia izan dela erakundeen eta pertsona adituen parte hartzea; horixe zen, izan ere, nahia, eta komenigarria ere bada, egun legearen ezaugarri bihurtu den hori.
|
|
|
Legeak behar besteko garrantzia eman die gai zehatz batzuen inguruko xedapen orokor guztiei, xedapenok prozesuko fase desberdinetan aplikatzeko moduko erregelak era ditzaten, arau eta araudi osoak errepikatu beharrik gabe. Gaion artean daude, hala
|
nola
, jurisdikzioa eta eskumena, prozesuko subjektuak, euren egintzak eta eginbideak, ebazpen judizialak eta errekurtsoak.
|
|
|
Hariari segiz, alderdien prozesu aitorpen eta tratamendua gainditu arren, nabarmentzeko modukoa da legeak
|
nola
heldu dion errealitateari, taldeen interes juridikoak babestean. Zinez, indeek ere bai; eta, aurrekook ez ezik, interesok prozesura eraman ditzakete zuzenean kalteak jaso eta bere banakako babesa nahi dutenek eta ukitutako talteresok defendatzeko eratu eta legezko gaikuntza duten pertsona juridikoek ere.
|
|
|
Prozesuko beste eskubide batzuekin gertatzen den bezala, jarduna deuseztatzeko salbuespeneko eskabidea bidegabe erabili eta horretaz abusatzeko aukera beti dago; baina legeak arrisku hori aurreikusi du, eskabidea oinarritzeko kasuak kontu handiarekin zehaztuz eta beste erregela batzuk ezarriz. Hala
|
nola
, betearazpena ez etetea, jarduna deuseztatzeko eskabidea ezestearen ondorioz; kostuak ordaintzera kondenatzea; eta eskabidea ausartegia izateagatik isuna ezartzea. Gainera, auzitegiek atzera bota ditzakete eskabideak, agerikoa bada eskabideon oinarririk eza; horretarako, labur arrazoitutako probidentzia erabili behar dute, intzidentea gauzatu gabe eta autoa eman beharrik gabe.
|
|
|
Haatik, berez prozesuko eskubide eta bermeak diren oinarrizko eskubideei dagokienez, guztiz zentzugabea izango litzateke kasuan kasuko urratzeari aurre egiteko, zuzenbideak jurisdikzio arruntean ezartzea, hala prozedura paralelo bat edo batzuk,
|
nola
oinarrizko eskubidea urratu eta konpondu gabe utzi duen prozesuaren atzetik beste prozesu bat. Esan beharrik ez dago lehenengo irtenbidea zentzugabea dela.
|
|
|
Bestalde, legeak arazo jakin batzuen inguruan xedatutakoa osatu eta garatzen da; arazo horiek, besteak beste, hurrengoak dira: izen berezia nork ezartzen duen eta
|
nola
; abizenak, orokorrean; errege ematearen ondorioz legitimatutakoaren abizenak eta Espainiako naziotasuna eskuratzen dituztenena; amak bakarrik aitortu duen naturaren araberako seme edo alabaren abizenak alderanzteko erregelak; adopziozko abizenak eta izen abizenei buruzko espedienteak. Adopziozko seme alaben abizenen kasuan, Kode Zibilak azken eraldaketaren ondoren xedatutakoa aplikatzen da, eta, tantiboak osatu dira, adoptatuaren interesei babesik handiena emateko. horren espirituaren arabera, arau subs
|
|
|
Errealitatean nahitaezkoa da bizitzari, ezkongabetasunari edo alarguntasunari buruz froga erraza izatea, eta, ondore horretarako, frogabiderik soilenak eskatzen zaizkie Administrazioari eta partikularrei, hala
|
nola
, subjektuaren agerraldia eta zinpeko aitorpena, hurrenez hurren. Horrekin batera, eta joera berrien arabera, mekanika burokratikoa erraztu egingo da.
|
|
|
Nahitaezko denbora murrizten duten inguruabarrak; gaztelaniaz edo Espainiako beste hizkuntzetatik batez hitz egiten duen; espainiarren kultura eta bizimodura egokitzeko inguruabarretatik edozein, hala
|
nola
, ikasketak, ongintza nahiz gizarte jarduerak, eta egokitzat jotzen dituen gainerakoak.
|
|
|
Eite bereko diren osterantzeko egoerak ere hortxe bertan dira islatu beharrekoak, hala ezgaitasuna,
|
nola
horren babes juridikoak, alegia, tutoretza eta kuradoretza. Absentzia, ezkontza eta seme alabatasuna ere aintzat hartu beharrekoak dira horrelakoetan.
|
|
|
Liburu, gai eta agiriak segurtasun baldintzetan gordeko dira, arduradunaren zainpean; arduradun horrek nagusiari kontu arrazoiak emango dizkio arrisku bereziei buruz, hala
|
nola
, sute, uholde eta bere baliabideen bidez saihestu ezin dituen beste arriskuetatik edozeini buruz.
|
|
2005
|
|
|
Kontsumitzaileek dituzten eskubideak ezagutaraztea, baita eskubide horiek
|
nola
erabili ere.
|
|
|
2
|
Nola
urratzen dira kontsumitzaileen eskubideak?
|
|
|
Kontsumitzaile informatuak ez ezik, nekazari eta abeltzain informatuak ere behar ditugu. Hau da, abeltzainek eta baserritarrek informazio gardena behar dute, beren abelburuak
|
nola
gobernatu behar dituzten aukeratzeko, eta eurek gura dituzten haziak eta ongarriak erabiltzeko. Horregatik, aldiro aldiro animalientzako pentsuen osaketari buruzko ikerketak, elikagaien ekoizpenean erabiltzen diren sulfatoen eta ongarrien ikuskapenak, animaliak hazteko erabiltzen diren tekniken miaketak edo hazien azterketak egin eta argitaratu lirateke.
|
|
|
Legez unibertsalak, interes orokorrekoak edo beste kategoria batekoak diren zerbitzuak egiten dituzten erakunde edo pertsona juridikoak, edo unibertsaltasun eta berdintasuneko araubide juridikoaren pean dauden zerbitzuak ematen dituztenak, hala
|
nola
garraioak, telekomunikazioak eta energia zerbitzuak.
|
|
|
2 Erakunde hauek, publikoak direnean izan ezik, lege honetako 38 artikuluko 2 paragrafoan, a), b) c) eta d) idatz zatietan, ezarritako betebeharrak bete dituzte. Erregelamendu bidez finkatuko da horiek arian arian
|
nola
bete.
|
|
|
Jaurlaritzak erregelamendu bidez finkatuko du artikulu honetako betebeharrak arian arian
|
nola
bete.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoaren eremuan araututako jatorri deitura edo kalitate deitura duten euskal ondasunek eta artisau produktuek dituzten etiketetan jartzen diren nahitaezko datuak eta borondatezko informazio gehigarriak euskaraz agertuko dira, gutxienez. Betebehar hau arian arian
|
nola
ezarri, erregelamendu bidez finkatuko da.
|
|
|
Liburu honen helburua da ikuspuntu desberdinetatik kontsumitzaileen eskubideekin gertatzen dena aztertzea, gai honen inguruan eztabaida bultzatzeko helburuarekin. Izan ere, kontsumitzaileon bizi kalitatea hobetu, demokrazia hobeagoak lortu eta gizarte justuagoak nahi baditugu, kontsumitzaileok dauzkagun eskubideen kontzientzia hartu behar dugu, baita eskubide hauek
|
nola
urratzen diren ezagutu ere. Honela, bada, hiru gai nagusi lantzen ditut liburuan zehar:
|
|
|
2
|
Nola
urratzen dira kontsumitzaileen eskubideak? 27
|
|
|
Honela, bada, lan honen helburua da ikuspuntu desberdinetatik kontsumitzaileen eskubideekin gertatzen dena aztertzea, gai hauen inguruan eztabaida bultzatzeko xedearekin. Izan ere, demokrazia hobeagoak lortu, herritarron bizi kalitatea hobetu eta gizarte justuagoak lortu nahi badira, kontsumitzaileek dauzkaten eskubideen kontzientzia izan behar dute, eta, beraz, baita hauek
|
nola
urratzen diren ezagutu ere.
|
|
|
Bigarren atalean, kontsumitzaileen eskubideak zer
|
nola
bortxatzen diren aztertzen dut. Horretarako, kontsumitzaile gisa dauzkagun eskubideak urratzen dituzten aldagai eta eragile ekonomiko, politiko, psikologiko eta soziologiko garrantzitsuenak aztertu ditut.
|
|
|
Legeak agindutako inguruabarrak zehaztuta, inskripzioan deskribatu behar dira, hala ondasun higiezin osoa,
|
nola
horren barruan modu lokabean aprobetxa daitezkeen pisu eta lokalak. Pisu nahiz lokalei ondoz ondoko zenbakia eratxikiko zaie letraz idatzita, eta, ondasun higiezinari begira, bakoitzari dagokion partaidetza kuota ere zehaztuko da.
|
|
|
Kausatzaileak senipartedunen bat jaraunsgabetu duenean, edota oinordetza tituluan adierazi duenean zenbait seniparte oso osorik ordaindu direla, eta senipartedun ukituek ez badute xedapen hori aurkaratzen artikulu honen a) idatz zatian zehazturiko epean, orduan ulertzen da senipartedunok onartzen dituztela, hala jaraunsgabetzea,
|
nola
kausatzailearen adierazpenak.
|
|
|
Kalifikazioa ezezkoa bada, baita interesdunak eskatutako zatikako inskripzioen kasuan ere, erregistratzaileakzenbidearen oinarriak zehaztuz eta aur sinatu behar du hori eta bertan agerrarazi behar dira, hala inskripzio hori oztopatu, eten edo inskripzioari ezezkoa emateko arrazoiak,
|
nola
horien azalpen juridikoa, egitateak nahiz zukarapen bideak, errekurtsoa jartzeko organoa nahiz horretarako epea esanbidez adierazita; horrez gain, interesdunak bidezko deritzon beste edozein errekurtso jar dezake, hala behar denean.
|
|
|
3 Aurreko erregelan aipatu komunikazioaren osteko hamar egunetan ordezko erregistratzaileak baiezko kalifikazioa eman badio tituluari, erregistratzaile ordeztuari agindu behar dio eskatutako idazkuna egin dezan, idazkuna
|
nola
egin azaltzen duen testua bidaliz, tituluaren lekukotza osoarekin eta dokumentazio osagarriarekin batera.
|
|
|
Inskribaturiko egintza nahiz kontratuen baldintza etengarri, suntsiarazle edo hutsaltzekoak betetzen direnetan, betetze hori Erregistroan agerrarazi behar da, hala bazterreko oharraren bitartez, eskubidearen eskuraketa burutzen denean,
|
nola
kasuan kasuko pertsonaren aldeko inskripzioa eginez, suntsiarazpena edo hutsalketa gauzatzen denean.
|
|
|
Gaztelaniatik euskarara itzulitako Hipoteka Lege eta Erregelamenduaren testua eta horren argitalpen elebiduna egileen ahalegin laudagarriaren ondorio dira, bai eta aurretiaz argitaratu diren beste lege testu batzuk, hala
|
nola
, Zigor Kodea, foru lege zibilak, Kode Zibila, zein, duda izpirik gabe, aurrerantzean egingo diren beste hainbat testu ere; arean, lan hori zailtasunez josita dago, hizkuntza biak ondo menderatzeaz gain, sen juridiko zorrotza behar delako, itzulitako testuen esangura zehatza eman ahal izateko. Pertsona horiek burututako lanak, beraz, beste aurrerapauso bat ekarri du, euskara ohikotasunez erabiltzeko bidean, eta ez hori bakarrik:
|
|
|
Zuzenbidearekin aldez edo moldezko loturak dituzten pertsonei erabilera hori erraztu die. Hainbatez, lanok itzuli dituztenekin zorrean daude, hala kultura esparrua eta Zuzenbidea, orokorrean,
|
nola
Zuzenbidearen munduan diharduten profesionalak, bereziki. Zehatzago, jabetza erregistratzaileek esanbidez eskertzen diegu Andres Urrutia jaunari eta Eba Gaminde andreari gure arloko lege honekin egindako lan bikaina.
|
|
|
Xedapen hori bete betean sartzen da egungo gizarte errealitatean, bai eta hipoteka merkatua liberalizatzeko beharrizanean ere. XIX. mendearen erdialdean helburua zen lurralko jomugak nahitaez izan behar dira, hala kontsumitzailea babestea, betiere, tekde kredituaren eta ondasun higiezinen gaineko jabetzaren sistema fidagarri bat eratzea; gaur, aldiz, XXI. mendearen hasieran, Hipoteka zuzenbidearen lehendabizinika juridikoari dagokiona bazter utzi gabe?,
|
nola
hipoteka finantzaketa tresna bihurtzea, hain zuzen ere, jabetza, oinarrian, hiri jabetza, eskuratzeko ezinbestekoa izango den finantzaketa tresna.
|
|
|
Debekatuta dago, hala edozein baliabide erabilita erregistratzaileen liburuetara, fitxategietara zein artxiboko datutegiaren gune nagusira zuzenean sartzea,
|
nola
horiek datutegietan sartu eta merkaturatu nahiz birsaltzea. Erregistratzaileek dute artxiboaren zaintza, osotasun nahiz artapenaren gaineko erantzukizuna.
|
|
|
Idazkunen inguruko informazioa lortu nahi duenak erregistratzaileari egiaztatu behar dio, horren gaineko zunean zuzeneko interesik, baina agindua jaso badu, erregistratzaileak eskatu bezenbidearen araberako interesa duela. Informazioa eskatzen duenak ez duezala egiaztatu behar du, hala jasotako agindua,
|
nola
agindua eman duen pertsona edo erakundearen identitatea. Pertsona zein erakundeok ondasun higiezinen trafiko juridikoari lotutako lanbide edo enpresa jarduera gauzatzen badute, hala nola, finantza erakundeek, abokatu, prokuradore edo gizarte gradudunek, kontu auditoreek, administrazio kudeatzaileek, ondasun higiezinen jabetzako agenteek edo antzeko jarduera gauzatzen duten profesionalek, orduan, ulertzen da horien identitatea egiaztatuta dagoela, baita erakunde publiko edo detektibeena ere, baldin eta kontsultaren arrazoia azaltzen badute, eta hori bat badator Erregistroaren helburuarekin.
|
|
|
Informazioa eskatzen duenak ez duezala egiaztatu behar du, hala jasotako agindua, nola agindua eman duen pertsona edo erakundearen identitatea. Pertsona zein erakundeok ondasun higiezinen trafiko juridikoari lotutako lanbide edo enpresa jarduera gauzatzen badute, hala
|
nola
, finantza erakundeek, abokatu, prokuradore edo gizarte gradudunek, kontu auditoreek, administrazio kudeatzaileek, ondasun higiezinen jabetzako agenteek edo antzeko jarduera gauzatzen duten profesionalek, orduan, ulertzen da horien identitatea egiaztatuta dagoela, baita erakunde publiko edo detektibeena ere, baldin eta kontsultaren arrazoia azaltzen badute, eta hori bat badator Erregistroaren helb...
|
|
|
Ziurtagirietan aurkezte idazkunen bat jaso behar denean horrek aipatutako titulua inskribatzeke egoteagatik, idazkuna hitzez hitz kopiatuko da, kontuan hartu gabe ziurtagiriaren gainerako zatia
|
nola
egin den.
|
|
|
Espediente, epaiketa edo jarduketen izapideak egiten ari diren agintari, auzitegi zein funtzionario publikoek zuzenean eska diezaiekete erregistratzaileei, hala haiek nahi dituzten ziurtagiri nahiz aurrekariak ematea,
|
nola
liburuak erakustea; agintariok ez dute izango kasuan kasuko zerbitzu sariak ordaintzeko betebeharrik, ofizioz dihardutenean edo legearen esanbidezko adierazpen baten ondorioz salbuetsita daudenean, baina erreserba egokiak egingo dituzte, bidezkoa bada erregistratzaileei kalte ordaina emateko. Sortutako zerbitzu sariak ordainarazi eta kobratu ahal izateko, horiek mailakatu behar dira, kasuan kasuko epaiketetako beste kostuak bezala.
|
|
|
1 Prozedura Zibilaren Legeko 1489 artikuluak ezarritakoa betetzeko eman den ziurtagiriaren ostean, erregistratzaileak adierazi behar du lege horren 1490 artikuluko komunikazioak egin dituela, eta zehaztu behar du
|
nola
egin dituen komunikazio horiek.
|
|
|
Jabetza erregistratzaileek idazmakina erabil dezakete, hala norbanakoekin nahiz gainerako funtzionario eta agintariekin harreman ofizialak izateko erabiltzen dituzten agirietan,
|
nola
Erregistroko idazkunen edukiari buruz egiten dituzten ziurtagirietan.
|
|
|
Garaje edo aparkaleku gune zehatzaren erabilera eta gozatze esklusiboaren atxikipena agerrarazteko, tituluan sartu behar da, hala gune horren deskripzio xehea, hurrenkera zenbakia, mugak, perimetro neurriak eta azalera erabilgarria zehaztuz,
|
nola
osagai erkideei buruzko deskripzioa, planoa aipatuz; plano horren kopia Erregistroan artxibatuko da, lekukotza egin ostean.
|
|
|
Erregistratzaileak eten badu agintari judizialak agindutako idazkuna, edo idazkun horri ezezkoa eman badio, bera geratuko da manamenduaren ale batekin, eta bestea kasuan kasuko oharrarekin itzuliko du, manamendua
|
nola
jaso, eta bide berbera erabilita; beharrezkoa izanez gero, oharrean etetearen edo ezezkoaren arrazoiak azalduko ditu.
|
|
|
Bestalde, testu berrian sartu dira ezbairik gabe lege hierarkia zuten hainbat xedapen, erregelamenduetan jasota agertzen zirenak, hala
|
nola
, lurralde mugabarruaren araberako erregistro eskumenei buruzkoak, edota erregistroetako idazkunen epai babesaren ingurukoak; gisa bertsuan, edukiaren arabera ordenantzetan jaso beharreko artikulu xeheak legetik kendu eta erregelamenduetara bildu izan dira ondokoagatik:
|
|
|
Erregistroan inskribaturik badaude salmenta hutsaltzeko edo deuseztzat jotzeko baldintzak, hipoteka ezerezteko, Erregistroan aurkeztu behar dira, hala salmenta hutsaldu edo deuseztatu dela egiaztatzen duen agiria,
|
nola
ondokoa egiaztatzen duena: banketxe edo kutxa ofizial batean zainpean jarri dela kasuan kasuko kenkariak egin eta gero itzuli behar den ondasunen balioa edo epeen diru zenbatekoa.
|
|
|
Zor dena zainpean jartzeagatik inskripzioa ezereztu behar denean, Kode Zibilaren 1180 artikuluak aipatu manamendu judiziala behar da, eta bertan agerraraziko dira, hala zainpean jartze hori ondo egin delako adierazpena,
|
nola
ezereztea egiteko agindua.
|
|
|
Gozamena eta jabetza soila pertsona desberdinen izenean inskribatu badira idazkun bakarrean zein hainbat idazkunetan, eta gozamena azkentzean ez badago lege eragozpenik, inskripzioa egingo da, hala eskubide horren ezerezteari buruz,
|
nola
gozamena eta jabetza soila bateratzeari buruz.
|
|
|
Arrazoi bereziak direla bide, hala
|
nola
, jabari espedientea hastea edo antzekoak, barrutiko lehen auzialdiko epaileak erabaki dezake idatzoharra luzatzea, datatik urtebete igaro arte, baldin eta alderdiak hala eskatzen badu.
|
|
|
Interesdunek erregistratzaileei zuzendutako eskabidearen bidez egin den aurreneurrizko idatzoharra ezerezteko, nahiko izango da interesdunok beste eskabide bat aurkeztea, bertan uko egitea agerrarazi eta ezereztea eskatuz. Kasu horretan, erregistratzaileak uko egileari eskatuko dio beraren aurrean berrestea eskaera, eta ziurtatuko du, hala pertsonaren identitatea,
|
nola
horrek kasuan kasuko eskubidea egikaritzeko gaitasuna eta xedatze ahalmena ditutela.
|
|
|
Erregistratzaileek euren erantzukizunpean kalifikatuko dute, hala ezerezteak eskatzeko oinarritzat erabili diren agirien legezkotasuna,
|
nola
eskuesleen gaitasuna. Horretarako, lege honen 18 artikuluak eta baterakoek inskripzioen inguruan ezarritakoa izango dute kontuan erregistratzaileok.
|
|
|
Zenbait hobekuntza, hala
|
nola
, landaketak, ureztaketa edo hustubideak egiteko obrak, eraikinak konpondu, ziurtatu, transformatu, erosoago egin, apaindu nahiz eraikitzeko obrak, eta, oro har, horien antzeko hobekuntza guztiak, salbu eta berezko akzesioen bidezkoak ez diren lur eransketak eta eraikinik gabeko lurretan egindako eraikin berriak.
|
|
|
Finka hipotekatua hirugarren edukitzaile baten esku geratu denean eta jabe berriak ordaindu baditu, hala eraikinetan iraunkortasunez jarritako ondasun higigarriak,
|
nola
eraikina konpondu, ziurtatu edo transformatzeko obraz besteko hobekuntzak, orduan hipoteka ez da hedatuko ondasun eta hobekuntza horietara.
|
|
|
Hirugarrenaren aurka ez du ondorerik aurretiazko hipoteka betebehar baten eragingarritasuna aldaraz edo suntsi detroan ez bada hori agerrarazten, inskripzakeen edozein egitatek edo alderdien arteko hitzarmenek, hala
|
nola
, ordainkeko kontratuaren berritzeak eta transakzio nahiz konpromisoak, baldin eta Erregistak, konpentsazioak, itxaronaldiak, ez eskatzeko itunak edo aginduak, jatorrizzio berri baten bidez, ezerezte oso edo zatikakoaren bidez edo bazterreko ohar baten bidez, kasuan kasuan.
|
|
|
Herritik kanpo dagoen eraikin zein ostatua, beraren dependentzia eta eranskin guztiekin, hala
|
nola
, eskorta, estalgune, ogitegi, usategi eta abarrekin.
|
|
|
Landa finken kokapena zehazteko, ondokoa adierazi behar da: finkak non izan, eta bertako udal mugartea, ingurua zein barrutia, edota toki hori izendatzeko erabiltzen den bestelako izena; lau puntu kardinaletako mugak; finka mugakideen izaera; eta finka horren eta inskribatzen den beste finka baten arteko nahastea oztopatzeko inguruabarrak, hala
|
nola
, horren izen berezia, halakoa izanez gero. Legeak ezarritako kasuetan, ondasun higiezinaren katastro aipamena agerraraziko da.
|
|
|
Jabetza Erregistroan meatzeak inskribatzeko, meatze laukien perimetroa izan behar da kontuan, inskripzioa egingo delako perimetro horren mugapeko abiapuntuari dagokion udal nahiz atalaren liburuan; horretarako, emakida titulua aurkeztu behar da, mugape planoaren kopia ziurtatuarekin batera, eta inskripzioan jasoko dira, hala inguruabar orokorrak, horiek aplikatzeko modukoak diren heinean,
|
nola
emakida titulura bildutako inguruabar bereziak.
|
|
|
Talde aprobetxamenduak Ureztatzaile elkartearen izenean inskribatuko dira, herri ubideko urartuneri dagokion Jabetza Erregistroan. Inskripzioan agerrarazi behar dira, hala aplikatu beharreko inguruabar orokorrak,
|
nola
aprobetxamenduaren datuak, barne arauketa, elkarteak dituen talde, txanda zein orduak, urartunearen obrak eta ekarketa nahiz banaketaren obra nagusiak zein erantsiak. Zenbaki berarekin, eta ondoz ondoko idazkunetan, partaideen eskubide eta kuotak agerraraziko dira, elkartean izan eta lege betekizunak dituzten aurrekarien araberako ziurtagirien bidez. Ureztaketa duten finken folioetan ere eskubidea inskribatu behar da, agiri berberak erabilita eta bazterreko aipamen ohar egokiak eginda.
|
|
|
...n 59 artikuluan xedatutakoaren arabera, errefakziozko hartzekodunaren izenean egindako aurreneurrizko idatzoharra eska daiteke, idatzizko agiri pribatuaren bidez. Horretarako, erregistratzailearen aurrean agertu behar dira idatzoharraren gaineko interesa duten guztiak, zuzenean zein baimen berezia duen ordezkariaren bitartez, eta erregistratzaileak ziurtatu behar du, hala agertu direnen nortasuna,
|
nola
kontratuaren oinean jarritako sinaduren kautotasuna, salbu eta notarioak legitimatu dituenean horiek; kasu horretan ez da beharrezkoa interesdunok zuzenean agertzea.
|
|
|
Aurreko artikuluaren lehenengo idatzatiaren ondoreetarako, eskaintzariari errematearen berri eman behar zaio. Erreserba eta onarpenik egon ez bada, edota bigarren zein hurrengo eskaintzariek ez badute bete euren betebeharra, berriro egingo da lehengo enkantea, salbu eta eratutako gordailuekin ordain daitezkeenean, hala hipoteka bidez bermatutako kreditua eta korrituak,
|
nola
exekuzio gastuak.
|
|
|
Dena dela, ordainketa oraindik egin ez bada, hala erakunde hartzekodunak zenbateko egiaztatuaren berri eman ez duelako,
|
nola
edozein arrazoiren ondorioz ordainketa onartu nahi ez duelako, erakunde subrogatuak kalkula dezake zenbateko hori, bere erantzukizunpean eta izan dezakeen okerraren ondorioak onartuz, ondorio horiek ezin baitzaizkio zordunari jasanarazi; adierazpen hori egin ostean, erakunde subrogatuak subrogazio eskritura egiletsi duen notarioaren esku jarri du zenbateko hori. Horretarako, notarioak jakinarazpena egingo dio ofizioz erakunde hartzekodunari, subrogazio eskrituraren kopia egiletsia bidalita, eta horrek okerra alega dezake modu berean, hurrengo zortzi egunen barruan.
|
|
|
Proiektua ziurtatzeko idatzagiri oharrean erregistratzaileak agerraraziko du hala lekualdaketa,
|
nola
eskubide edo zama lekualdatua iraunaraztea ezinezkoa dela; ohar horretan zehaztu behar da kasuan kasuko eskubide edo zamari buruzko egoera Administrazio jarduleak antzeman duen edota erregistratzaileak titulua kalifikatzearen ondorio den. Azken kasu horretan, emaitza finkaren gain eskubidea edo zama iraunaraztea ezinezkoa dela egiaztatzeko bidezko deritzen arrazoiak agerraraziko ditu erregistratzaileak.
|
|
|
Emaitza finkak Erregistroko titularraren izenean inskribatuko dira, salbu eta segidako traktua berriro hasi denean edota aurreko artikuluetako kasuen bat gertatzen denean. Jatorrizko finkak titular askoren izenean inskribatu badira indibisoan edo pertsona horiek ezkonduta badaude, eta proiektuak ez badu zehazten adjudikazioa
|
nola
egin behar den, jatorrizko finkak zein proportziotan inskribatu eta proportzio berean inskribatuko dira emaitza finkak ere, edo, hala denean, kasuan kasuan aplikatu beharreko ezkontza araubideak agintzen duenaren arabera.
|
|
|
1 Emaitza finkaren jabaria edo jatorrizko finkaren gain eratutako eskubideak azken horren titularraren kausadunen izenean inskribatzeko, ezereztu den idazkuna egiteko erabili zen titulua aurkeztu behar da, kasuan kasuko zuzenketarekin batera; zuzenketa eskritura publikoan egingo da, eta bertan agerrarazi behar dira, hala proiektuaren ondoriozko finken inguruabarrak zein deskripzioa,
|
nola
Erregistroan finka adjudikatuaren titular moduan agertzen denak eta ezereztutako eskubideen titularrek euren adostasuna eman dutela ere, idazkun berriak egin daitezen.
|
|
|
Kasuan kasuko agintariak agindu behar du hipoteka bereziak eratzea, hala funts publikoak erabiltzen dituzten pertsonen ondasunen gain,
|
nola
estatuarekin, probintziekin eta herriekin kontratatzen dutenen ondasunen gain, betiere, administrazio erregelamenduek ezarritako kasuetan eta moduan.
|
|
|
...n egitura politikoa osatzen duten Zuzenbide publikoko korporazioek edo zerbitzu antolatuek, zein Eliza Katolikoaren korporazioek inskriba dezakete, jabariari buruzko titulu idatzirik izan ezean, eurei dagozkien ondasun higiezinena; horretarako, ondasunok zein funtzionarioren ardurapean egon eta funtzionario horrek luzatutako ziurtagiria aurkeztu da, bertan adieraziz zein den eskuraketa titulua edo
|
nola
eskuratu ziren ondasun higiezin horiek.
|
|
|
Estatuak zein korporazio zibilek ondasun higiezin edo eskubide errealen bat eskuratzen dutenean, ondasun nahiz eskubide hori zein atalen ardurapean administratu, eta atal horretako ogasun eskuordeek, agintariek edo zuzendari nagusiek zaindu behar dute, hala jabetza tituluak bildu direla, halakoa izanez gero,
|
nola
kasu guztietan inskripzioa egin dela.
|
|
|
...dezko agente betearazleak eskritura publikoa egiletsi duenean adjudikaziodunarentzat, premiamendu prozedura fiskalen ondoriozko inskripzioak eskritura horren bidez egingo dira; eskrituran agerrarazi behar dira, hala premiamendu espedientearen izapide edo gorabehera garrantzitsuenak, bereziki zordunari eginiko zitazioa eta hirugarren edukitzaileei edo hipoteka hartzekodunei egindako jakinarazpenak,
|
nola
Ogasunaren izenean egindako aurreneurrizko enbargo idatzoharra azkendu delako adierazpena.
|
|
|
Jabetza nork kendu edo jabetza kentzearen onuraduna nor izan eta horren izenean inskriba daitezkeen tituluak dira, hala ordainketa eta okupazioa jasotzen dituen akta,
|
nola
okupazio akta bakarrik; azken kasu horretan, prezio zuzena zainpean jarri dela egiaztatzen duen agiriarekin edo gordailuaren gordekinarekin batera aurkeztu behar da akta. Hala behar denean, immatrikulazioa ere egingo da, titulu horien arabera.
|
|
|
Ebazpenak oniritzia emanez gero, horren kontrako errekurtsoa jartzeko legitimazioa izango dute, hala ezeztatutako kalifikazio oharra sinatu zuen erregistratzaileak,
|
nola
eskubideen titularrek, horiei jakinarazi zaienean errekurtsoa jarri dela.
|
|
|
1944ko abenduaren 30eko Legeak aldaketa esanguratsuak sartu zituen aurreko legerian,
|
nola
ondasun higiezinen araubideko arau substantiboei buruzkoak, hala erregistratzaileen estatutu juridikoari, erregistroen lurralde antolaketari edota bertako idazkunen laburpenari buruzkoak. 1946ko otsailaren 8ko testu bateginak zehatz mehatz jaso zituen aldaketok; testu horrek, 1909ko eta 1944ko legeak harmonizatu ez ezik, gaien antolaketa berria ere ezarri zuen, legearen tituluak modu sistematikoan banatuz.
|
|
|
Ongitzeko moduko akatsak eta ongiezinak bereizteko, eta, horren ondorioz, artikulu honek aipatzen duen aurreneurrizko idatzoharra egiteko ala ez egiteko, erregistratzaileak kontuan hartu behar ditu, hala tituluaren edukia, formak eta solemnitateak,
|
nola
titulu horri lotutako erregistro idazkunak.
|
|
|
Interesdunari minutaren berri eman zaionean legearen 258 artikuluak agindutakoaren arabera, horrek bere adostasuna eman badu, edo, eman ezean, lehen auzialdiko epaileak erabaki badu idazkuna
|
nola
egin, inguruabar bat edo bestea aipatu behar da kasuan kasuko idazkunean.
|
|
|
Aurkibide informatizatuetan sartu behar dira, hala 398.b. artikuluaren 2 idatzatian zehaztutako katastro eta lurzati aipamenak,
|
nola
eskuratzailearen zein eskualdatzailearen egoitzei buruzko datuak eta Erregistroko inskripzioaren data.
|
|
|
Fidantza itzultzeko, erregistratzaileak bere azken zerbitzuak zein Erregistrotan eman eta interesdunak edo horren jaraunsleek Erregistro horren barrutiko lehen auzialdiko epaileari eskatu behar diote itzulketa hori ediktuen bidez argitaratzeko espedientea instrui dezan; horretara, erregistratzailearen kontrako akzioa izan dezaketenek erreklamazio egokia egin dezakete hiru hilabeteko epean, argitalpenaren egunetik zenbatzen hasita. Ediktuak ofizioz sartuko dira,
|
nola
«Estatuko Aldizkari Ofizial»ean, hala azken zerbitzuak zein Erregistrotan eman eta horren probintziako Aldizkari Ofizialean; erregistratzaileak zenbat Erregistrotan zerbitzuak eman eta horiek guztiak zehaztu behar dira.
|
|
|
550 artikuluan aipatu ez diren eta aldian aldikoak ez diren inguruabar berezien ondorioz, hala
|
nola
, gaixotasun edo istripuaren ondorioz, erregistratzailea ezin denean bulegoaz arduratu eta horrek ezin duenean eskatu 549 f) artikuluko lizentzia, berak zuzenean zein enplegatu edo ahaide baten bidez, horren berri emango die Zuzendaritza Nagusiari eta ordezpen zerrendaren arabera ordezpena egin behar duen erregistratzaileari; ordezkoak beste herri bateko Erregistroan diharduenean, telematika edo t... Erregistratzaile hori zuzenean arduratu behar da ezinduta dagoen erregistratzailearen bulegoaz, aldian aldiko erregistratzaile gisa.
|
|
|
Inguruabar berezien ondorioz ezin badira bete etxe emakidadunari eginiko liburu eskaerak, behin behineko liburuak irekiko dira, eta 1936ko uztailaren 18az geroztik irekitakoek emakidadunaren liburuen betekizun guztiak badituzte, behin betiko liburu bihur daitezke; betiere, erregistratzaileak zuzendaritza zentroari ezagutarazi behar dizkio, hala liburu horien kopurua,
|
nola
horiei artxiboan dagokien zenbakia. Liburuok behin betiko liburu bihurtu direla agerrarazi behar da, azalean erregistratzaileak sinatutako eginbidearen bitartez.
|
|
|
Legearen 118 artikuluaren bigarren lerrokadako kasuan finka hipotekatua saldu zuen zordunak ordaindu badu hipotekarekin aseguratutako zorra, manu honetako subrogazioa Erregistroan agerrarazteko titulu askietsiak izango dira, hala emate akta,
|
nola
saltzaileak subrogazio hori erabili duela adierazten duen ordainagiriaren eskritura.
|
|
|
Ezkonsari eskrituran nahitaez aipatu behar da, hala eratu den edo eratuko den hipoteka, agerkari bereizian,
|
nola
ezkonsaria ez dela horretara bermatu, senarrak ez duelako hipotekatzeko moduko ondasunik eta ezkonsarikoak ez direlako hipotekatzeko modukoak. Azken kasu horretan, senarrak adierazi behar du ez duela halako ondasunik, eta eskuratzen dituen lehenengo ondasun higiezinen gaineko hipoteka eratzeko betebeharra hartuko du, legearen 180 artikuluan xedatutakoa betetzeko.
|
|
|
Familia kontseiluari dagokio, hala tutoreek eman beharreko hipoteka fidantzaren zenbatekoa zehaztea,
|
nola
fidantza hori nahiko den ala ez kalifikatzea.
|
|
|
Geldiarazitako segidako traktua berriro hasi nahi denean, jabari espedientea onesten duen aktak aginduko du legearen 202 artikuluak aipatu kontraesaneko inskripzioak ezereztea, eta akta horrek nahitaez adierazi behar du, bai artikulu horrek kasuan kasuan ezartzen dituen betekizunak gauzatu direla, bai legearen 201 artikuluaren hirugarren erregelako zitazioak
|
nola
egin diren.
|
|
|
2 Ministerioko idazkariordetzari proposamena egitea, hala administrazio langileen eta zerbitzurako beharrezkoak diren laguntzaile mekanografoen destinoei dagokienez,
|
nola
horiek zuzendaritza zentroa uzteari dagokionez.
|
|
|
Justizia Ministerioak erabaki behar du jabetza erregistroak sortu edo kentzea, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiaren proposamenez eta behin espedientea gauzatutakoan; espediente horretara ekarriko dira hala datu estatistikoak,
|
nola
toki agintariek, jabetza erregistratzaileek, notarioek, lehen auzialdiko epaileek, lurralde audientziako presidenteak eta Erregistratzaileen Elkargo Nazionalaren Batzak emandako txosten arrazoituak. Ebazpena Ministroen Kontseiluan erabakitakotatu kontseiluari entzundakoan. dekretuaren bidez emango da, behin Es
|
|
|
Hilean jasotako zerbitzu sari guztiekin, funts bat eratuko da, eta bertatik ondokoak kendu behar dira: zerbitzusarien gaineko zerga eta gainordainen zenbatekoa, mutualitateari eginiko ekarpenak, gizarte aseguruak eta zerbitzuak eragindako gastu guztiak, hala langileen ziozkoak,
|
nola
material, etxe eta bestelako kontzeptuen ondoriozkoak. Gerakina erdi bana banatuko da bi titularren artean.
|
|
|
Legearen 284 artikuluaren ariora Erregistroak hornitu behar direnean, hornikuntza hori lehiaketaren bidez egingo da; lehiaketa Zuzendaritza Nagusiak irekiko du, eta kasu bakoitzean sartu behar dira, hala aurreko lehiaketaren postu hutsak,
|
nola
lehiaketaren iragarkiaren aurreko eguna arte gertatzen direnak.
|
|
|
Zozketa gauzatutakoan, oposiziogileen zerrenda edo zerrendak egingo dira, bakoitzak noiz jardun behar duen kontuan hartuta; zerrendak hurrengo hiru egunetan argitaratuko dira, hala Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusian,
|
nola
ariketak zein lokaletan egin, eta lokal horretan.
|
|
|
Modu berean, epaimahai anitz izanez gero, behin artikulu honetan aipatu agiriak Zuzendaritza Nagusiak jasotakoan, hurrengo hamar egunetan zozketa egingo da, oposiziogileek lerrundegian izan beharreko hurrenkera zehazteko bakarrik eta erdietsitako puntuazioak kontuan hartu gabe; zozketa horrek argituko du baterako zerrendan
|
nola
agertuko diren gaindituen zerrenda bakoitzean lehenengo lekuan daudenak.
|
|
|
Gainerakoan, arauketa osagabea izan ez dadin, bestelako autuak ere ezarri dira, hala
|
nola
: lizentziak ustezko administrazio egintzaren bidez lortu ahal izatea; eraikitze bidean dagoen obra amaitu dela agerraraztea; amaiera hori Jabetza Erregistroan jaso ez izanaren ondorioak; hirigintza diziplina neurrietatik at dauden eraikinen inskripzioa; hala denean, obra berrien adierazpenak jabetza horizontalpeko arauketekin lotzea; edota jabetza erregistratzaileen eta hirigintza agintarien artean izan beharreko elkarlana.
|
|
2006
|
|
|
«d) Lan jurisdikzioan, gainera, Gizarte Segurantzaren sistemako langile eta onuradunak, hala epaiketa defentsari begira,
|
nola
konkurtso prozeduretan lan eskubideak eragingarriak izateko akzioak egikaritzeari begira.»
|