|
2023
|
|
|
1 Euskara irakaslea naiz, Bigarren Hezkuntzan, azken hogei bat urte luzeetan. Hori naizen neurrian badut, noski, hizpide dugun gaiaren inguruan, zer kontatua edo zer partekatua, baina ez nuke inondik ere adituaren ikuspegitik aritu nahi, ez dudalako neure burua gai honetan hala ikusten, hasteko, horretarako baditugu gainera gurean, espezialistak –soziolinguistak eta–, eta segitzeko, ez zaidalako iruditzen hortik etor daitekeenik
|
nik
egin dezakedan ekarpen xumea; gehiago ikusten dut neure burua arituaren tokian, eta horregatik, hortik egingo ditut analisiak, proposamenak, galderak. Behaketak eman didan esperientziatik sortutako sentsazioek, burutazioek, emozioek eta arrazoiek harilkatuko dute artikulu hau, horiexek izango ditu abiapuntu eta ardatz, eta maila pertsonal hori gainditzen ez saiatzea da oraingoan egin dudan hautua.
|
|
|
Behaketak eman didan esperientziatik sortutako sentsazioek, burutazioek, emozioek eta arrazoiek harilkatuko dute artikulu hau, horiexek izango ditu abiapuntu eta ardatz, eta maila pertsonal hori gainditzen ez saiatzea da oraingoan egin dudan hautua. Berdin estilo aldetik ere, alde batera utziko ditut halakoei darien akademikotasunaren tonu edo erregistro zantzuak, maila pertsonalean aritu nahi baitut, Ane gisa,
|
ni
neu gisa baino ez, gaiarekin kezkatuta, oso kezkatuta dagoen euskal irakasle apal baten moduan.
|
|
|
Unibertsitateko
|
nire
lanari dagokionez, euskaraz lan egingo duten maisu maistren irakaslea naiz NUPen, Haur eta Lehen Hezkuntzako graduetan, baita erdarazkoena ere, kasu horretan euskal hizkuntzaren inguruko ikasgai bat emanez, erdaldunek euskararen inguruan minimoki jakin beharrekoa erakusteko helburua duena. UPPAn, berriz, Euskal Ikasketen lizentzian aritzen naiz, Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan euskara irakasle izango direnei erakusten.
|
|
|
Garai batean (bai, badakit, zaharren moduan ari naizela irudi lezakeela, lehengo garaiak beti hobeak zirela pentsatzen...), jarrera tinkoagoa zegoen, larriagoak iruditzen zitzaizkigun hizkuntzarekin zerikusia zeukaten kontuak. Hizkuntzaren normalizazioan pausoak eman direla uste du jendeak, eta ez naiz
|
ni
izango hori horrela denik ukatuko duena, baina irudipena dut iritzi horrek, erabat zuzena ez izateaz gain, egoeraren itzalak eta ilunak ikusteko zailtasunak ere ekartzen dituela. Ematen du jada ez dela beharrezkoa horretan eragitea, edo ez dakit.
|
|
|
Askotan zaila da jakitea ea erdaraz kutsatutako euskara den, ala euskaraz kutsatutako erdara. Horrek galdera bat pizten du
|
nire baitan
. Zer da hizkuntza bat?
|
|
|
Izan ere, euskara eskola hizkuntza baino ez baldin bada, eta gainera eskola eredu horren nolakotasuna gazteendako modukoa ez baldin bada, haien bizitzatik urrun baldin badago edota arrotza baldin bazaie, pentsa, hainbat okerrago. Hemen, heziketa modu askeago baten aldeko eta pertsonen beharrak hobeki zaintzen dituen eskola eredu baten aldeko
|
nire
aldarria egingo dut, horrek
|
|
|
Baina askotan, gauzen errealitate krudeletik ateratzen dira txinpartak eta esperantza hariak. Hori da
|
nire
borondatea, ez dezazuela zalantzarik egin. Egoera ez da atsegina, ez da oso iradokitzailea, baina euskaldunok beti erakutsi dugu borondatea, kemena, eta adorea.
|
|
|
Ez naiz hizkuntzari diogun maitasunaz ari, edo euskal zaletasunaz, edo hitzek transmititzen duten pozarekin zerikusi zuzenik ez duten hizkuntzarekiko sentimendu aberkoiez. Hizkuntza eta hitzak ez dira berez eder zein gris,
|
nik
bihurtzen ditut hizkuntza eta hitz, nik egiten ditut eder zein aspergarri.
|
|
|
Ez naiz hizkuntzari diogun maitasunaz ari, edo euskal zaletasunaz, edo hitzek transmititzen duten pozarekin zerikusi zuzenik ez duten hizkuntzarekiko sentimendu aberkoiez. Hizkuntza eta hitzak ez dira berez eder zein gris, nik bihurtzen ditut hizkuntza eta hitz,
|
nik
egiten ditut eder zein aspergarri.
|
|
|
Oso berandu, hogeita hamar bat urterekin, ezagutu nuen ordutik pieza enblematikotzat dudan hau. Alaba nagusia hatz joko musikatu batekin etorri zen etxera —lauzpabost urte zituen— eta
|
nire
eskuin eskuko hatz potolotik txikerrera, hatz txikerretik potolora hasi zitzaidan kantuan:
|
|
|
Gustura ari da umea". Oroitzapenetik ari zen Vallejo,
|
nire
irudimenetik dakart umea: letrari letra ari da, erritu iniziatiko berri bat hasi du liburu baten aurrean.
|
|
|
Kaligrafia gustuaren eskola izan zen
|
niretzat
. Koaderno txukunak, lerro zuzenak, letra zainduak, mantxarik gabeko orriak:
|
|
|
Txukun egindako lanaren poza, gustuaren atsegina sentitzen nituen. Gustu estetikoaren momentu iniziatikoak ziren, eta esperientzia iniziatiko hartatik etorri zen poesiatzat neuzkan
|
nire
gauzatxo pertsonalak idazten hastea, eta handik etorri da gutxi asko orain arteko guztia...
|
|
|
Ba, bai. Plazer horren guztiaren aurretik ahozkotasuna dago, hitzek
|
nire
memorian egiten duten oihartzuna: txukun idatzitako ama hitzak ama erreal bat du aurretik, Vallejok idatzi duen ama —mamá, noski originalean— erreala delako emozionatu da idazlea, ama ahozkoaren oihartzuna, ama hezur haragizkoaren itzala eta babesa ikusi dituelako ama idatzian.
|
|
|
Neskaren jardun jariotsuak eta galderaren bat egin dutenen patxadak ahoa bete hortz utzi du
|
nirekin
den laguna. ‘Hori, Euskal Herrian, ezinezkoa! ’, atera zaio.
|
|
|
Elizatik irten gara laguna eta
|
ni
. Isilik.
|
|
|
Lertxundik dio: " Hizkuntza eta hitzak ez dira berez eder zein gris,
|
nik
egiten ditut eder zein aspergarri". Eta zuek, liburu hau gauzatu duzuenok, Ane, Ander, Anjel, Esther, Rosa, Xabier eta Yolanda zeuen artikuluen bidez erakutsi diguzue oraindik asko falta dugula etxean, karrikan, eta ikastetxean euskaraz modu erraz eta goxoan aritzeko; baina, horrezaz gainera, hizkuntza eder egiteko, bidea zein izan daitekeen eta zer eta nola landu behar dugun hizkuntza formala eta informala, eskolan eta eskolatik kanpo, ere erakutsi diguzue.
|
|
|
" Galizieraz hitz egiteaz zein ez egiteaz lotsatu eta barne ezegonkortasuneko muturrera iritsi." (Rodriguez Carnota, 2022: 180) [itzulpena
|
nirea
da] 14.
|
|
|
15" Hizkuntza trukeak botere sinbolikoko harremanak ere badira, hiztunen eta beren taldeen arteko indar harremanak eguneratzen dituztenak." (Bourdieu, 1985: 11) [itzulpena
|
nirea
da].
|
|
|
• Iritzien gaineko adostasuna eta desadostasuna adierazteko baliabideak: ados nago,
|
nik
ez dut uste horrela denik, konforme...
|
|
|
• Iritzien gaineko adostasuna eta desadostasuna adierazteko baliabideak: ados nago,
|
nik
ez dut uste horrela denik, konforme...
|
|
|
Aholkuak emateko:
|
nik
hau ikasleak.
|
|
|
1 ARRUTI, I.: Zer egin dezaket
|
nire
udalean nerabeek aisian eta lagunartean euskara gehiago erabiltzeko. Euskera.
|
|
|
diren testu antolatzaile ideiak ordenatu, iritzia edo esapideak: alde batetik, eman, ideia berriak adierazi, bestetik..., eta gainera..., honez kontrako arrazoiak eman eta gain, egia esan,
|
nire
ustez, nik ondorioak adierazi. uste dut, nire iritziz, baina, dena
|
|
|
diren testu antolatzaile ideiak ordenatu, iritzia edo esapideak: alde batetik, eman, ideia berriak adierazi, bestetik..., eta gainera..., honez kontrako arrazoiak eman eta gain, egia esan, nire ustez,
|
nik
ondorioak adierazi. uste dut, nire iritziz, baina, dena
|
|
|
diren testu antolatzaile ideiak ordenatu, iritzia edo esapideak: alde batetik, eman, ideia berriak adierazi, bestetik..., eta gainera..., honez kontrako arrazoiak eman eta gain, egia esan, nire ustez, nik ondorioak adierazi. uste dut,
|
nire
iritziz, baina, dena
|