2017
|
|
Azken urte hauetan, uda heltzean, komunikabideek droga berrien berri ematen digute eta horien eragin arriskutsuak azpimarratu: duela
|
hiru
urte «droga kanibala» izan zen eta duela bi «flakka» deritzona. Baina, zein da egun droga berriek gizartearentzat ekartzen duten arriskua?
|
|
Lehen unean egoera zein zen aztertu zen, horretarako 2012ko urriaren 1etik 2013ko apirilaren 30era EAEn jazotako STa igoa duen sindrome koronario akutu (STISKA) guztiak aztertu ziren. Hortik ateratako ondorioekin jarduera protokoloak eguneratu ziren
|
hiru
probintzietan eta bigarren azterketa bat egin zen 2014ko urriaren 1etik 2015eko apirilaren 30era jazotako STISKA guztiekin. Horren guztiaren ondorio da egunean dagoen EAE osorako jarduera protokoloa (3).
|
|
Ospitalizazio garaiko emakumeen hilgarritasun tasa globala gizonezkoena halako
|
hiru
da(% 8,5 vs% 2,4 (p= 0,000)). Gizonekin alderatuta, emakumeen hilgarritasun tasa altuagoa da jasotzen duten tratamendua edozein delarik ere:
|
|
Hala eta guztiz ere, horrek guztiak ez du eraginik ospitalizazio garaiko hilgarritasun tasan. Ospitalizazio garaiko emakumeen hilgarritasun tasa gordina gizonezkoena halako
|
hiru
den arren(% 8,5 vs% 2,4). Jasotako tratamenduaren arabera aztertzen badugu, emakumeen hilgarritasun tasa gordina altuagoa da tratamendua edozein delarik ere:
|
|
2012ko otsailetik eta 2014ko otsaila bitartean 42 kasu jakinarazi dira; 23 (%55) haurdunaldiarekin lotuta, 14 emakume haurdun eta 9 jaioberri. 14 haurdun horietatik 8
|
hiru
taldekatzetan bildu dira eta gainontzekoak kasu esporadikoak izan dira (1 eta 2 irudiak).
|
|
Elikagaien inguruko galdeketan ez zen arriskuko janaririk identifikatu; hala ere, aipatzekoa da
|
hiru
haurdunek sukaldatu gabeko york urdaiazpikoa kontsumitu zutela.
|
|
o Haurdunetatik
|
hiruk
sukarragatik kontsultatu zuten, eta batek fetuaren mugimenduen gutxitzeagatik. o Kasu guztietan erditzea goiztiarra izan zen.
|
|
Malo eta besteek 1991n (12) 4 gaixo euskaldun zaharrek osatutako kasu sorta batean entzutezko haluzinazioen fenomenologia deskribatu zuten. Haietariko
|
hiruren
kasuan eskizofreniaren agerraldi akutu bat dela-eta agertu ziren haluzinazioak; laugarrenean, ordea, alkoholaren abstinentzia sindrome baten ondorioz. Lau gaixoek euskara hutsean hitz egiteko ohitura bazuten ere, haluzinazioek, lau kasuetan, eduki mehatxagarria zeukaten eta gaztelania hutsean agertzen ziren, eduki mehatxagarria are arrotzagoa sentiaraziz.
|
|
Lehen kasuan, deliriozko sintomatologia bigarren hizkuntzan baino ez zen agertzen. Beste
|
hiruretan
, ordea, deliriozko sintomak lehen hizkuntzan larriagoak zirela edota entzutezko haluzinazioak lehen hizkuntzan baino ez zirela agertzen hauteman zuten.
|
|
Pankreatitis akutua diagnostikatzeko, honako irizpide hauetatik bi izan behar ditu pazienteak (11): sabeleko mina, amilasa edo/ eta lipasa mailak oinarrizkoen gainetik
|
hiru
aldiz igotzea, eta irudi probetan bateragarria den emaitza izatea.
|
|
Banaketa ez normala baina asimetrikoa sumatzen da, eskumara lerratutako banaketa. Aldi berean, laginaren gehienak,
|
hiru
laurdenak gutxienez, puntuazio txikia erakusten zuen bi azpieskalatan.? –
|
2018
|
|
hipotalamoko nukleo parabentrikularra (PVN), hipofisiko zelula kortikotropoak eta giltzurrun gaineko guruinaren azala. Aipatutako
|
hiru
egitura horiek kortikotropinaren faktore askatzailea (CRF), kortikotropina (ACTH) eta glukokortikoideak (GC) sintetizatu eta askatzen dituzte, hurrenez hurren. Ardatz horrek, beraz, glukokortikoideen sintesia kontrolatzen du, hiru guneen arteko elkarreragite eta ardatzaren feedback negatiboaren bidez; hau da, sistemak seinalea inhibitzeko gaitasuna du, horrela, oreka fisiologikoa edo homeostasia mantenduz.
|
|
Aipatutako hiru egitura horiek kortikotropinaren faktore askatzailea (CRF), kortikotropina (ACTH) eta glukokortikoideak (GC) sintetizatu eta askatzen dituzte, hurrenez hurren. Ardatz horrek, beraz, glukokortikoideen sintesia kontrolatzen du,
|
hiru
guneen arteko elkarreragite eta ardatzaren feedback negatiboaren bidez; hau da, sistemak seinalea inhibitzeko gaitasuna du, horrela, oreka fisiologikoa edo homeostasia mantenduz. Ondorioz, estresari erantzuna ematean (homeostasia alda dezakeen edozein estimulu fisiko edo psikologikoren aurrean), helburu nagusia oreka fisiologikoa modu azkar eta eraginkorrean berreskuratzea izango da.
|
|
Ondoren, saguen erdiek (n= 48) hirunaka jarraitu zuten kontrol taldea osatzeko, eta beste erdiei (n= 48) ezegonkortasun sozial kronikoa aplikatu zitzaien:
|
Hiru
egunez saguak launaka jartzen ziren, eta laugarren eguna isolatuta pasatzen zuten. Prozesu hori behin eta berriz errepikatu zen.
|
|
Era horretan, emeek ezin zuten sare sozial egonkor bat osatu. Ondoren 32.egunetik hasita, kontrol zein estresatuen erdiei (n= 24) benlafaxina farmakoa txertatuzitzaien (20 mg/ kg, peritoneo barnean) egunero
|
hiru
astez, eta beste erdiei serum fisiologikoa. Azkenik, azpitalde bakoitzeko 12na saguk jokabide testak egin zituen, eta gainerakoak parametro biologikoak neurtzeko sakrifikatu ziren (ikus 1 irudia).
|
|
|
Hiru
jokabide mota aztertu ziren esperimentu honetan. Lehenik, anhedonia jokabidea behatu zen.
|
|
Subjektuen hipokanpo eta kortex prefrontaleko 5HT eta 5HIAA mailak bereizmen handiko kromatografia likido bidez neurtu ziren (ingelesez High Performance Liquid Chromatography, HPLC). Saguen gorputz pisua esperimentuaren hasieran, amaieran, eta tarteko
|
hiru
egunetan erregistratu zen.
|
|
obesitatea (n= 79), diabetesa (n= 87), hipertentsioa (n= 263) eta lokomozio aparatuko arazoak (n= 254). Programak 9 hilabeteko iraupena izaten zuen, astean ordubeteko
|
hiru
saio izanik. Saio horiek Jarduera Fisiko eta Kirolean lizentziatuak ziren pertsonek eramaten zituzten aurrera.
|
|
Galderak
|
hiru
taldetan multzokatu ziren: lehenengo taldean, parte hartzaileak deskribatzeko erabili ziren galderak; bigarrenean, parte hartzaileek beren gaixotasunaren inguruan zuten ezagutzarekin zerikusia zuten galderak, eta, azkenik, parte hartzaileek beren egunerokotasunean zituzten bizi ohituren inguruko galderak.
|
|
Batez bestekoak eta desbideratze estandarra erabili genituen, baita frekuentzia(%) eta khi karratua ere, taldeen arteko desberdintasunak aztertzeko. Parte hartzaileen adina kontuan izanik,
|
hiru
talde sortu genituen (11): gazteen taldea,? 40 urte; adin ertainekoen taldea, 40 urte; eta azkenik, nagusien taldea? 65 urte.
|
|
– (m)] eta hori kontuan izanik parte hartzaileak
|
hiru
taldetan banatu genituen (4): GMI?
|
|
Lehenengo eta behin esan dezagun programan parte hartu zuten emakumezkoen kopurua gizonezkoena halako
|
hiru
izan zela, baita adin talde guztietan eta patologietan ere. Aldiz, Romero, Carrasco, Sañudo eta Chacónek (2010) azaldu zuten, oro har, gizonezkoek proportzionalki astean zehar jarduera fisiko gehiago egiten dutela emakumezkoek baino (12).
|
|
Obesitateak eragin zuzena dauka beste hainbat patologiatan, hala nola II motako diabetes mellitus ean (DM2), hipertentsio arterialean (HTA), arazo kardiobaskularretan, zenbait minbizitan eta arnas arazoak agertzeko arriskua ere ekar dezake (3,4). Gainera, esan beharra dago obesitatea pairatzen dutenek
|
hiru
aldiz arrisku handiagoa dutela DM2 eta HTA izateko (3).? –
|
|
0 hilabete, 1 hilabete, 17 hilabete eta 24 hilabete baino gehiago. Edoskitze mota, aldiz,
|
hiru
kategoriatan banatu zen: edoskitze natural esklusiboa (amarengandik), mistoa (naturala eta artifiziala) eta edoskitze artifiziala (amarena < 7 egun barne).
|
|
Egoera sozioekonomikoaren ebaluaziorako ikasketa maila eta lanpostuaren inguruko datuak erabili ziren. Lehenengoa kalkulatzeko eskolatze urteak hartu ziren kontuan,
|
hiru
taldetan banatuz: lehen hezkuntza(?
|
|
– __ 1 Astean bi edo
|
hirutan
__ 2
|
|
Konklusio gisa, bai Burch en teknikak, bai pubis atzekoak bai obturatzailean zeharrekoak antzeko eraginkortasuna dute (A GG
|
hirurek
), baina konplikazio tasa baxuagoa denez, xingolak aukerako teknikak dira gaur egun. Ebaki bakarreko xingolak beste aukera bat lirateke, epe luzerako daturik ez dugula pazienteari adierazita (B GG hauentzat).
|
2019
|
|
Erronka globalak
|
hiru
dimentsio nagusi ditu:
|
|
|
Hiru
ardatzetik aztertu dezakegu arazoa: 1 screening programak edo gaixotasunen diagnostiko goiztarra egiteko programak; 2, asmatutako, gaixotasunen sustapen komertziala (disease mongering delakoa); eta, azkenik, 3 diagnosi probak gero eta zehaztasun handiagoarekin egiteak gaixotasunen diagnostikoa areagotzen du (eta bilatzen ez diren asaldurak edo gaixotasunak ustekabean detektatzen dira), eta ondorioz, gaixoaren cascade diagnostiko eta terapeutikoa gertatzen da.
|
|
erresilientzia, edo integritate pertsonalari, orekari eta ongizatearen zentzu sentmenduari aurre egiteko gaitasuna eta horiek mantentzeko eta berreskuratzeko gaitasuna. Hortk dator, bada, osasuna defnitzea norbere burua egokitzeko eta kudeatzeko gaitasun gisa,
|
hiru
arloetan: fsikoa, mentala eta soziala.
|
|
Bi eredu multibariante eraiki genituen kutsatzaile bakoitzak T4arekin zuen erlazioa ebaluatzeko. Horretarako, eredu multibarianteetan sartu genituen aldagaiek
|
hiru
hauetako baldintza bat bete behar zuten: T4arekin erlazioa izatea (p balioa gehienez 0,10); esposizioari loturiko balioa% 10 aldaraztea; edota guretzat esanguratsua izan ez arren, literaturan garrantzitsutzat jotzea.
|
|
Gipuzkoako Lurralde Historikoko 519 km2 ko azalera hartzen du ikerketa eremuak. Honako
|
hiru
bailarak hartzen ditu: Goierri Urola Garaia, Urola Ertaina eta Oria Garaia.
|
|
NO2 ari buruzko datuak hartzeko, simetria erradiala egiten duten hartzaile pasiboak erabili ziren (Radiello®; Fundazione Salvatore Maugeri, Padua, Italia), ikerketa eremuan irizpide geografikoak erabiliz kokatuta (19). Hartzaileak toki berean
|
hiru
aldiz kokatu ziren, urte berean, eta aldi bakoitzean astebetez neurtu zen NO2 maila. Haurdunaldi osorako, haurdunaren bizitokiaren NO2 maila estimatzeko, Lurraren Erabilerarako Erregresio ereduak (Land Use Regression, LUR) erabili ziren.
|
|
Horrez gain, hain ezagunak ez diren sintoma fisikoen, fisiologikoen eta portaera aldaketen eragile da (13). Portaera aldaketen artean depresioa, psikosia, oldarkortasuna, motrizitatearen koordinazioaren galera (dementzia pairatzen duten gaixoak osasuntsuak dauden pertsonak baino
|
hiru
aldiz gehiago behaztopatzen dira), gogogabetasuna (14), suminkortasuna (15), antsietatea, urduritasuna, loezina, elikadura nahasmendua eta gogo aldarte gabezia izan dira pazienteek deskribatutako eta aintzat hartu beharreko sintoma aipagarrienak (16). Horren harira eta adituen aburuz, adineko pertsonek pairatzen eta deskribatzen dituzten portaera aldaketa ohikoenak usadiozko adinekoentzako egoitzetan bizi duten bakartasunari, gelditasunari eta isolamenduari egotz dakizkieke, bertako zentzumen gabetze nabaria dela-eta (17).
|
|
Babestentaldeak kudeatzen duen Muskizko adinekoentzako eguneko zentroa, Iruñeko Amma Argaray adinekoen etxea edo Barakaldoko CIS gizarteratze zentroa adibidez.
|
Hiru
kasu horietan adineko pertsonei zuzendutako zentzumen anitzeko terapia erabiltzen dute, eta ordura arte behatu eta jaso dituzten emaitzak zeharo betegarriak izan dira, bai pazienteentzat baita zaintzaileentzat ere. Izan ere, azken horiek ere, erlaxazio saioetan parte har dezakete pazienteekin batera, egunerokotasunean jasaten duten estresa arintzeko eta oro har beren bizi kalitatea hobetzeko.
|
|
Seinalizazio bide honek
|
hiru
adar ditu: kanonikoa edo ohikoa, ez kanonikoa eta Ca2+ bidea.
|
|
Hedgehog geneak
|
hiru
homologo ditu ugaztunetan: IHh (Indian Hedgehog), DHh (Desert Hedgehog) eta SHh (Sonic Hedgehog), non azken hori den ikertuena.
|
|
Badira ia
|
hiru
hamarkada emakumezkoei gizonezkoen aldean proba diagnostiko gutxiago egiten zitzaizkiela eta diagnostiko berantiarra jasotzen zutela argitara eman zela (4). Zentzu horretan, UNESCOren Genero Berdintasunerako Lehentasunezko Ekintza Plana edota Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzari buruzko ekainaren 1eko 14/ 2011 legea emakumezkoek osasun zerbitzuak jasotzeko dituzten desabantailak gainditzera bideratuta daude, baina estatistikek adierazten dutenez, emakumezkoek artatze eraginkorra jasotzeko aukera gutxiago dute oraindik ere (5, 6).
|
|
Gorputzeko tenperaturaren arabera,
|
hiru
sailetan bereiz ditzakegu beroak eragindako kalteak:? –
|
|
Guztira,
|
hiru
korrikalari artatu ziren sinkopearen ondorioz. Hirurek zituzten jatorri baso bagaleko konorte galeraren ezaugarriak.
|
|
Guztira, hiru korrikalari artatu ziren sinkopearen ondorioz.
|
Hirurek
zituzten jatorri baso bagaleko konorte galeraren ezaugarriak. Beren onera etorri ziren bi, oinarrizko neurriekin eta zainetiko seroterapiaren ondoren.
|
|
Beren onera etorri ziren bi, oinarrizko neurriekin eta zainetiko seroterapiaren ondoren. Hirugarrenak, ordea,
|
hiru
konorte galera izan zituen, nahiz eta tratamendua jaso. Wolf Parkinson White motako asaldura elektrokardiografikoa zuen korrikalaria izanagatik, horrek ez zuen aparteko arazorik sortu.
|
|
Wolf Parkinson White motako asaldura elektrokardiografikoa zuen korrikalaria izanagatik, horrek ez zuen aparteko arazorik sortu. Hala ere,
|
hiru
egun egin zituen ospitalean, alta medikoa jaso arte.
|
|
Tenperatura asaldurei dagokienez, hipotermia arina izan zuten bi lasterkarik, gauez atsedena hartzera geratu eta berriz laskerta hasteko modura jarri ezinda. Behin lasterketa amaituta,
|
hiru
korrikalarik eskatu zuten asistentzia hipertermiagatik: > 38 °C. Oinarrizko tratamendua jasota errekuperatu ziren, larritasun zantzurik azaldu gabe.
|
|
Ultramaratoia deitzen zaio maratoia baino luzeagoa den lasterketari.
|
Hiru
Haundiak izango da, noski, Euskal Herriko lehen ultramaratoia. Gasteizko Manuel Iradier mendi elkarteak antolatu zuen lehen aldiz, 1987an, Gorbeia, Anboto eta Aizkorri batzen dituen mendi proba.
|
|
|
Hiru
lurralde historikoetako Epidemiologia Unitateek denboraldiko datuekin egindako ikerketa batean, EAEn tuberkulosiaren intzidentziaren eta egoera sozioekonomikoaren arteko asoziazioa aurkitu zuten (argitaratu gabeko datuak). Osasun estaldura unibertsala duen gizarte honetan, erlazio horren eboluzioa aztertzea garrantzitsua da, egoera ekonomiko orokorrak duen eragina ikertzeko helburuz.?
|
|
Izan ere, albo ondorio horiek norbanakoen barne faktoreek eragin zituztela kontsideratu da. Ondoren, bost gabezia indizeak
|
hiru
taldetan birkodifikatu dira, tratamendua bete ez dutenetan lagin kopuru txikia dela-eta. Modu honetan, 1 eta 2 gabezia indizeak 1 taldean multzokatu dira; 4 eta 5 indizeak, aldiz, 3 taldean.?
|
2020
|
|
Garraioari dagokionez,
|
hiru
garraiobide deskribatu dira espermiogenesiaren prozesuan: trans Golgitik akrosomarako garraiobidea, IMTa eta IFTa.
|
|
trans Golgitik akrosomarako garraiobidea, IMTa eta IFTa. Osagaiak eta ezaugarriak konpartitzen dituzte (mikrotubuluzko eta aktinazko zitoeskeletozko eraikuntzak) eta
|
hiruren artean
espermatidaren burua berrantolatzen dute. Ezinbestekoak dira espermatozoidea den zelula oso espezializatu honen morfogenesi eta funtzio egokirako.
|
|
Ikerketaren jarraipen epea (12 aste) bukatu zuten
|
hiru
pazienteen artean, asteroko galdetegien betetze tasa honako hau izan zen: 5 aldiz (atxikidura ertaina), 9 aldiz (atxikidura handia) eta 10 aldiz (atxikidura oso handia).
|
|
• Tabako/ kafe kontsumoari dagokionez: laginaren tamainak ezinezkoa egiten du ondorio esanguratsuak ateratzea, ez baitago erretzaile aktiboa den pertsonarik gaixoen artean, eta soilik
|
hiruk
kontsumitzen baitute kafea. Tamaina handiagoa duten laginen eta epe luzeagoko jarraipena duten ikerketak behar dira faktore hauen eragina aztertzeko.
|
|
Arteria ez errudunari dagokionez,
|
hiru
estrategia nagusi daude: (a) jarrera kontserbadorea (IRA PCI, infartuarekin erlazionaturiko arteria AKTP bitartez ireki ondoren tratamendu medikoa ezarriko da, arteria ez errudunaren birbaskularizazioa soilik sintomak daudenean edo eragite testean iskemiaren zeinuak agertzen baldin badira eginez), (b) etapakako birbaskularizazioa (S PCI, momentu akutuan infartuarekin erlazionatutako arteria AKTP bitartez irekiko da, arteria ez erruduna bigarren une batean irekiz) eta (c) momentu akutuko birbaskularizazio osoa (MV PCI, epe akutuan infartuarekin erlazionaturiko arteria irekitzeaz gain, buxadura esanguratsuak dituzten arteria ez errudunak ere irekiko dira).
|
|
Behaketa ikerketa hauek ez ezik,
|
hiru
entsegu klinikok ere ez dute estrategien arteko desberdintasunik erakutsi. 2004 urteko HELP AMI entsegu klinikoak (n= 69), 12 hilabetetan zehar birbaskularizazioa errepikatzeko beharra eta bigarren aldagai gisa GKKN (hilkortasuna, MIA errepikaria eta larrialdiko birbaskularizazio beharra) aztertu ondoren, ez du desberdintasunik erakutsi IRA PCI (n= 17) eta MV PCI (n= 52) estrategien artean,% 35 vs% 17 (p= 0,247) eta% 3,8 vs% 0 (p= 0,164), hurrenez hurren (17).
|
|
1 irudia. Politik buruturiko entsegu klinikoko
|
hiru
estrategien GKKN gabeko eta AKTP gabeko biziraupenen Kaplan Meier grafikoak. Hiru estrategien GKKN gabeko biziraupena (ezkerreko grafikoa) eta AKTP gabeko biziraupena (eskuineko grafikoa) ageri dira.
|
|
Politik buruturiko entsegu klinikoko hiru estrategien GKKN gabeko eta AKTP gabeko biziraupenen Kaplan Meier grafikoak.
|
Hiru
estrategien GKKN gabeko biziraupena (ezkerreko grafikoa) eta AKTP gabeko biziraupena (eskuineko grafikoa) ageri dira. Lerro jarraituak S PCIri (irudian SR), punteatuak MV PCIri (irudian CR) eta trazudunak IRA PCIri (irudian COR) egiten diete erreferentzia.
|
|
Ikerketaren mugei dagokienez, taldeak ez daude ondo orekatuta paziente kopuruari dagokionez, eta S PCI taldean
|
hiru
hodiren gaixotasuna duten paziente gehiago daude.
|
|
2019 urteko laginean berriz, 6 ziren gizonezkoak eta 5 emakumezkoak (6/ 5). 2009 urtean 8 pazienteetatik
|
hiruk
idorreria zuten(% 37,5), eta lauk 2019 urteko laginean(% 36,4). TCSRaren presentziari dagokionez, 2009 urteko ikerketan 8 pazienteetatik lauk zuten alterazio hori(% 57,4), eta 2019 urtekoan 11 pazienteetatik bostek (45, 5%).
|
|
TCSRaren presentziari dagokionez, 2009 urteko ikerketan 8 pazienteetatik lauk zuten alterazio hori(% 57,4), eta 2019 urtekoan 11 pazienteetatik bostek (45, 5%). Aurrekari famiJjarrak (AF) aztertuz, 2009 urteko ikerketan 4 pazientek AFak zituzten; horietatik
|
hiruk
lehen mailakoak zituzten, eta batek bigarren mailakoa. Bi mila eta hemeretziko gaixoen artean, 5 pazientek AFak izan dituzte, horietatik hiruk lehen mailakoak eta gainerako biek bigarren mailakoak.
|
|
Aurrekari famiJjarrak (AF) aztertuz, 2009 urteko ikerketan 4 pazientek AFak zituzten; horietatik hiruk lehen mailakoak zituzten, eta batek bigarren mailakoa. Bi mila eta hemeretziko gaixoen artean, 5 pazientek AFak izan dituzte, horietatik
|
hiruk
lehen mailakoak eta gainerako biek bigarren mailakoak. Beraz, diagnostiko berrien artean, bakar batek ditu AFak, eta zehazki bigarren mailakoak.
|
|
KafearenkontsumoarLdagokionez, bai 2009 eta bai 2019 urtean, pazienteen artean 3 soilik ziren kontsumitzaile. Azken hamar urteetan diagnostikatu diren
|
hiru
kasuen artean ez dago kafe kontsumitzailerik. NQx2 NQ2 edota PM 10/ 2.5 gisako toxikoekiko kontaktuari dagokionez, batek eduki du kontaktua(% 9).
|
|
2009 urtean 6 pazientek jatorri euskalduna zuten(% 85,7); ordea, 2019 urtean zortzik zuten(% 80).
|
Hiru
pazientek egin zuten lan lantegi batean 2009 zein 2019 urtean, eta gainerakoek etxeko edota bulegoko lana izan zuten.
|
|
2009 urtean idorreria zuten 57 parte hartzaileetan lauk (%7, 1) PGa dute gaur; TCSRa zuten 8ren artean bostek(% 62,5); TKE aurrekariren bat zutela zioten 15etan
|
hiruk
(% 20); AFak zituzten 30etan bik, eta tabako/ kafe kontsumitzaile ziren 76 parte hartzaileetan hiruk dute PGa egun (3 taula, 3 irudia).
|
|
2009 urtean idorreria zuten 57 parte hartzaileetan lauk (%7, 1) PGa dute gaur; TCSRa zuten 8ren artean bostek(% 62,5); TKE aurrekariren bat zutela zioten 15etan hiruk(% 20); AFak zituzten 30etan bik, eta tabako/ kafe kontsumitzaile ziren 76 parte hartzaileetan
|
hiruk
dute PGa egun (3 taula, 3 irudia).
|
|
PGa dutenen (n= 11) taldearen ezaugarriei dagokienez, (4 taulak),),
|
hirurek
dute idorreria(% 37), bostek TCSRa(% 50), hirurek TKE aurrekariak(% 37,5) eta bostek AFak (%50), azken horietatik hiruk, lehen mailakoak, eta gainerako biek, bigarren mailakoak. PGa duen taldearen batez besteko adina 84,5 urtekoa da, gazteenak 68 urte ditu eta zaharrenak 101 Diagnostikoa egiten den batez besteko adina 71,5 urtekoa da; R1441G mutazioaren eramaileen artean 70,5 urte, eta mutazioa ez dutenen artean 73,1 urte.
|
|
PGa dutenen (n= 11) taldearen ezaugarriei dagokienez, (4 taulak),), hirurek dute idorreria(% 37), bostek TCSRa(% 50),
|
hirurek
TKE aurrekariak(% 37,5) eta bostek AFak (%50), azken horietatik hiruk, lehen mailakoak, eta gainerako biek, bigarren mailakoak. PGa duen taldearen batez besteko adina 84,5 urtekoa da, gazteenak 68 urte ditu eta zaharrenak 101 Diagnostikoa egiten den batez besteko adina 71,5 urtekoa da; R1441G mutazioaren eramaileen artean 70,5 urte, eta mutazioa ez dutenen artean 73,1 urte.
|
|
PGa dutenen (n= 11) taldearen ezaugarriei dagokienez, (4 taulak),), hirurek dute idorreria(% 37), bostek TCSRa(% 50), hirurek TKE aurrekariak(% 37,5) eta bostek AFak (%50), azken horietatik
|
hiruk
, lehen mailakoak, eta gainerako biek, bigarren mailakoak. PGa duen taldearen batez besteko adina 84,5 urtekoa da, gazteenak 68 urte ditu eta zaharrenak 101 Diagnostikoa egiten den batez besteko adina 71,5 urtekoa da; R1441G mutazioaren eramaileen artean 70,5 urte, eta mutazioa ez dutenen artean 73,1 urte.
|
|
Honako hauek dira
|
hiru
diagnostiko berrien ezaugarriak: lehenengo pazientea 85 urteko emakume bat da, jatorriz euskalduna, 2009 urtean idorreriarik ez zuena, baina ez du TCSRa pairatzen eta ez du AFrik.
|
|
espermatozoidea. Prozesu konplikatua da, eta
|
hiru
prozesu bereiz dakizkioke: mitosia edo proliferazioa, meiosia edo gai genetikoaren murrizketa, eta desberdinzea edo espermiogenesia.
|
|
espermatozoidea. Espermatozoidean
|
hiru
eremu bereizten dira: burua, non nukleoa eta akrosoma dauden; lepoa edo burua eta isatsa konektatzeko atala, eta isatsa, gameto maskulinoari mugimendua ematen dion egitura.
|
|
PGaren etiologia ezezaguna izan arren, gaur gaurkoz, gaixotasunaren garapenean eragina duten faktore anitz daudela uste da, ingurumen faktoreak eta faktore genetiko eta epigenetikoak, batez ere. Beraz, aipatutako
|
hiru
faktore horiek batera eragiten dute zahartzaroan, neuroendekapenprozesua eta ondoriozko PGaren garapena martxan jarriaz (26,27). Faktore ezberdinen ikerketak, eta horiek zenbait aldaera genetikoren testuinguruan sistema dopaminergiko nigroestriatalean duten inplikazio mekanismoa ezagutzeak, tratamendu eta gaixoen maneiu berrientzako ateak zabaltzen dizkigu.
|
|
Disfagiaren screening a EAT (Eating Assessment Tool) izeneko 10 galderako proba batekin hasten da, eta probaren gehienezko puntuazioa berrogei da. Proban
|
hiru
puntu edo gehiago lortuz gero, disfagia izateko arriskuan egon daitekeela ondorioztatzen da eta jarraian MECV V (BolumenBiskositate Miaketa Klinikoaren Metodoa) izeneko proba egiten zaio5 Bigarren proba horrek disfagiamaila zenbatekoa den argitzen lagunduko digu. Horretarako, hiru testura eta bolumen ezberdineko likidoak prestatzen dira (nektar, likido eta pudding testurakoak eta 5, 10 eta 20 ml-ko bolumenekoak).
|
|
Proban hiru puntu edo gehiago lortuz gero, disfagia izateko arriskuan egon daitekeela ondorioztatzen da eta jarraian MECV V (BolumenBiskositate Miaketa Klinikoaren Metodoa) izeneko proba egiten zaio5 Bigarren proba horrek disfagiamaila zenbatekoa den argitzen lagunduko digu. Horretarako,
|
hiru
testura eta bolumen ezberdineko likidoak prestatzen dira (nektar, likido eta pudding testurakoak eta 5, 10 eta 20 ml-ko bolumenekoak). Hasteko, gaixoari nektar lodiera duen 5 ml-ko edaria ematen zaio.
|
|
PCSK9 genearen aldaerak mende honen hasieran hasi ziren deskribatzen, PCSK9 eta HFaren arteko erlazioa lehenbiziko aldiz karakterizatu zenean (11). PCSK9a
|
hiru
domeinuz osatutako proproteina konbertasa bat da: prodomeinua (31 aminoazidoak), domeinu katalitikoa (153
|
|
funtzio areagotzaileak (ingelesez Gain ofFunction edo GOF) edo funtzio galtzaileak (ingelesez Loss of Function edo LOF). GOF aldaerak HF kasuekin erlazionatuta daude, zelularen mintzeko LDLR kopurua, eta, ondorioz, odol plasmako LDL partikulak lotu ditzakeen hartzailea, murrizten dutelako kanpo (LDLRekiko afinitate gehiago) edo barne mekanismoen (LDLRaren mintz garraioa oztopatu) bidez. 2019 urtera arte 30 GOF mutazio deskribatu dira, gehienak nukleotido ordezkapenaren ondorio dira, eta PCSK9aren
|
hiru
domeinuetan zehar banatuta daude. Horien artean transkripzioa areagotzen duten, automozketa prozesu ezberdina jasaten duten edo LDLRarekiko afinitate handiagoa duten PCSK9 aldaerak deskribatu dira (2B irudia).
|
|
Itxuraz une bateko ondoeza besterik ez zuen sentitu, baina medikuak odol analisia egiteko eskatu zion, baraurik, edozein patologia baztertzeko badaezpada ere. Hitzordua jarri zuten
|
hiru
egun beranduagorako.
|
|
|
Hiru
prozedura daude, kirurgikoa, endoskopikoa (PEG) edo erradiologikoa (GRP).
|
|
Gaixoak disfagia larria badu, elikagaien trinkotasuna aldatu da irenstea segurua izan dadin. Hori kontuan izanik,
|
hiru
dieta ezberdindu ditzakegu9:
|
|
Disfagiaren screening a EAT (Eating Assessment Tool) izeneko 10 galderako proba batekin hasten da, eta probaren gehienezko puntuazioa berrogei da. Proban
|
hiru
puntu edo gehiago lortuz gero, disfagia izateko arriskuan egon daitekeela ondorioztatzen da eta jarraian MECV V (BolumenBiskositate Miaketa Klinikoaren Metodoa) izeneko proba egiten zaio5 Bigarren proba horrek disfagiamaila zenbatekoa den argitzen lagunduko digu. Horretarako, hiru testura eta bolumen ezberdineko likidoak prestatzen dira (nektar, likido eta pudding testurakoak eta 5, 10 eta 20 ml-ko bolumenekoak).
|
|
Proban hiru puntu edo gehiago lortuz gero, disfagia izateko arriskuan egon daitekeela ondorioztatzen da eta jarraian MECV V (BolumenBiskositate Miaketa Klinikoaren Metodoa) izeneko proba egiten zaio5 Bigarren proba horrek disfagiamaila zenbatekoa den argitzen lagunduko digu. Horretarako,
|
hiru
testura eta bolumen ezberdineko likidoak prestatzen dira (nektar, likido eta pudding testurakoak eta 5, 10 eta 20 ml-ko bolumenekoak). Hasteko, gaixoari nektar lodiera duen 5 ml-ko edaria ematen zaio.
|
|
Gaixoak disfagia larria badu, elikagaien trinkotasuna aldatu da irenstea segurua izan dadin. Hori kontuan izanik,
|
hiru
dieta ezberdindu ditzakegu9:
|
|
|
Hiru
prozedura daude, kirurgikoa, endoskopikoa (PEG) edo erradiologikoa (GRP).
|
|
PCSK9 genearen aldaerak mende honen hasieran hasi ziren deskribatzen, PCSK9 eta HFaren arteko erlazioa lehenbiziko aldiz karakterizatu zenean (11). PCSK9a
|
hiru
domeinuz osatutako proproteina konbertasa bat da: prodomeinua (31 aminoazidoak), domeinu katalitikoa (153
|
|
funtzio areagotzaileak (ingelesez Gain ofFunction edo GOF) edo funtzio galtzaileak (ingelesez Loss of Function edo LOF). GOF aldaerak HF kasuekin erlazionatuta daude, zelularen mintzeko LDLR kopurua, eta, ondorioz, odol plasmako LDL partikulak lotu ditzakeen hartzailea, murrizten dutelako kanpo (LDLRekiko afinitate gehiago) edo barne mekanismoen (LDLRaren mintz garraioa oztopatu) bidez. 2019 urtera arte 30 GOF mutazio deskribatu dira, gehienak nukleotido ordezkapenaren ondorio dira, eta PCSK9aren
|
hiru
domeinuetan zehar banatuta daude. Horien artean transkripzioa areagotzen duten, automozketa prozesu ezberdina jasaten duten edo LDLRarekiko afinitate handiagoa duten PCSK9 aldaerak deskribatu dira (2B irudia).
|
|
2019 urteko laginean berriz, 6 ziren gizonezkoak eta 5 emakumezkoak (6/ 5). 2009 urtean 8 pazienteetatik
|
hiruk
idorreria zuten(% 37,5), eta lauk 2019 urteko laginean(% 36,4). TCSRaren presentziari dagokionez, 2009 urteko ikerketan 8 pazienteetatik lauk zuten alterazio hori(% 57,4), eta 2019 urtekoan 11 pazienteetatik bostek (45, 5%).
|
|
TCSRaren presentziari dagokionez, 2009 urteko ikerketan 8 pazienteetatik lauk zuten alterazio hori(% 57,4), eta 2019 urtekoan 11 pazienteetatik bostek (45, 5%). Aurrekari famiJjarrak (AF) aztertuz, 2009 urteko ikerketan 4 pazientek AFak zituzten; horietatik
|
hiruk
lehen mailakoak zituzten, eta batek bigarren mailakoa. Bi mila eta hemeretziko gaixoen artean, 5 pazientek AFak izan dituzte, horietatik hiruk lehen mailakoak eta gainerako biek bigarren mailakoak.
|
|
Aurrekari famiJjarrak (AF) aztertuz, 2009 urteko ikerketan 4 pazientek AFak zituzten; horietatik hiruk lehen mailakoak zituzten, eta batek bigarren mailakoa. Bi mila eta hemeretziko gaixoen artean, 5 pazientek AFak izan dituzte, horietatik
|
hiruk
lehen mailakoak eta gainerako biek bigarren mailakoak. Beraz, diagnostiko berrien artean, bakar batek ditu AFak, eta zehazki bigarren mailakoak.
|
|
KafearenkontsumoarLdagokionez, bai 2009 eta bai 2019 urtean, pazienteen artean 3 soilik ziren kontsumitzaile. Azken hamar urteetan diagnostikatu diren
|
hiru
kasuen artean ez dago kafe kontsumitzailerik. NQx2 NQ2 edota PM 10/ 2.5 gisako toxikoekiko kontaktuari dagokionez, batek eduki du kontaktua(% 9).
|
|
2009 urtean 6 pazientek jatorri euskalduna zuten(% 85,7); ordea, 2019 urtean zortzik zuten(% 80).
|
Hiru
pazientek egin zuten lan lantegi batean 2009 zein 2019 urtean, eta gainerakoek etxeko edota bulegoko lana izan zuten.
|
|
2009 urtean idorreria zuten 57 parte hartzaileetan lauk (%7, 1) PGa dute gaur; TCSRa zuten 8ren artean bostek(% 62,5); TKE aurrekariren bat zutela zioten 15etan
|
hiruk
(% 20); AFak zituzten 30etan bik, eta tabako/ kafe kontsumitzaile ziren 76 parte hartzaileetan hiruk dute PGa egun (3 taula, 3 irudia).
|
|
2009 urtean idorreria zuten 57 parte hartzaileetan lauk (%7, 1) PGa dute gaur; TCSRa zuten 8ren artean bostek(% 62,5); TKE aurrekariren bat zutela zioten 15etan hiruk(% 20); AFak zituzten 30etan bik, eta tabako/ kafe kontsumitzaile ziren 76 parte hartzaileetan
|
hiruk
dute PGa egun (3 taula, 3 irudia).
|
|
PGa dutenen (n= 11) taldearen ezaugarriei dagokienez, (4 taulak),),
|
hirurek
dute idorreria(% 37), bostek TCSRa(% 50), hirurek TKE aurrekariak(% 37,5) eta bostek AFak (%50), azken horietatik hiruk, lehen mailakoak, eta gainerako biek, bigarren mailakoak. PGa duen taldearen batez besteko adina 84,5 urtekoa da, gazteenak 68 urte ditu eta zaharrenak 101 Diagnostikoa egiten den batez besteko adina 71,5 urtekoa da; R1441G mutazioaren eramaileen artean 70,5 urte, eta mutazioa ez dutenen artean 73,1 urte.
|
|
PGa dutenen (n= 11) taldearen ezaugarriei dagokienez, (4 taulak),), hirurek dute idorreria(% 37), bostek TCSRa(% 50),
|
hirurek
TKE aurrekariak(% 37,5) eta bostek AFak (%50), azken horietatik hiruk, lehen mailakoak, eta gainerako biek, bigarren mailakoak. PGa duen taldearen batez besteko adina 84,5 urtekoa da, gazteenak 68 urte ditu eta zaharrenak 101 Diagnostikoa egiten den batez besteko adina 71,5 urtekoa da; R1441G mutazioaren eramaileen artean 70,5 urte, eta mutazioa ez dutenen artean 73,1 urte.
|
|
PGa dutenen (n= 11) taldearen ezaugarriei dagokienez, (4 taulak),), hirurek dute idorreria(% 37), bostek TCSRa(% 50), hirurek TKE aurrekariak(% 37,5) eta bostek AFak (%50), azken horietatik
|
hiruk
, lehen mailakoak, eta gainerako biek, bigarren mailakoak. PGa duen taldearen batez besteko adina 84,5 urtekoa da, gazteenak 68 urte ditu eta zaharrenak 101 Diagnostikoa egiten den batez besteko adina 71,5 urtekoa da; R1441G mutazioaren eramaileen artean 70,5 urte, eta mutazioa ez dutenen artean 73,1 urte.
|
|
Honako hauek dira
|
hiru
diagnostiko berrien ezaugarriak: lehenengo pazientea 85 urteko emakume bat da, jatorriz euskalduna, 2009 urtean idorreriarik ez zuena, baina ez du TCSRa pairatzen eta ez du AFrik.
|
|
• Tabako/ kafe kontsumoari dagokionez: laginaren tamainak ezinezkoa egiten du ondorio esanguratsuak ateratzea, ez baitago erretzaile aktiboa den pertsonarik gaixoen artean, eta soilik
|
hiruk
kontsumitzen baitute kafea. Tamaina handiagoa duten laginen eta epe luzeagoko jarraipena duten ikerketak behar dira faktore hauen eragina aztertzeko.
|
|
PGaren etiologia ezezaguna izan arren, gaur gaurkoz, gaixotasunaren garapenean eragina duten faktore anitz daudela uste da, ingurumen faktoreak eta faktore genetiko eta epigenetikoak, batez ere. Beraz, aipatutako
|
hiru
faktore horiek batera eragiten dute zahartzaroan, neuroendekapenprozesua eta ondoriozko PGaren garapena martxan jarriaz (26,27). Faktore ezberdinen ikerketak, eta horiek zenbait aldaera genetikoren testuinguruan sistema dopaminergiko nigroestriatalean duten inplikazio mekanismoa ezagutzeak, tratamendu eta gaixoen maneiu berrientzako ateak zabaltzen dizkigu.
|
|
Garraioari dagokionez,
|
hiru
garraiobide deskribatu dira espermiogenesiaren prozesuan: trans Golgitik akrosomarako garraiobidea, IMTa eta IFTa.
|
|
trans Golgitik akrosomarako garraiobidea, IMTa eta IFTa. Osagaiak eta ezaugarriak konpartitzen dituzte (mikrotubuluzko eta aktinazko zitoeskeletozko eraikuntzak) eta
|
hiruren artean
espermatidaren burua berrantolatzen dute. Ezinbestekoak dira espermatozoidea den zelula oso espezializatu honen morfogenesi eta funtzio egokirako.
|
|
espermatozoidea. Prozesu konplikatua da, eta
|
hiru
prozesu bereiz dakizkioke: mitosia edo proliferazioa, meiosia edo gai genetikoaren murrizketa, eta desberdinzea edo espermiogenesia.
|
|
espermatozoidea. Espermatozoidean
|
hiru
eremu bereizten dira: burua, non nukleoa eta akrosoma dauden; lepoa edo burua eta isatsa konektatzeko atala, eta isatsa, gameto maskulinoari mugimendua ematen dion egitura.
|