|
2000
|
|
|
alde batetik bizitzaren mundua edo lifeworld delakoa dugu, subjektuen artekoharremanak subjektuek berek eraikitakoak bailiren bizi direneko eremua alegia; bestetik sistema edo system, non pertsonen arteko harremanak beren borondatetik ateraikiak direla pertzibitzen baita. Zentzu honetan, gizarte estataletan egitura burokratikoek gure bizitzaren
|
gero
eta atal gehiagotan eskua sartzen dutenez, pertsonartekoharreman zuzenen mundua, batetik, eta gizarteko antolamenduaren maila gorenak, bestetik, gero eta urrunagotzen ari direla esan dezakegu. Egoera honetatik bi komunitate mota bereizten ditu Calhoun ek:
|
|
|
alde batetik bizitzaren mundua edo lifeworld delakoa dugu, subjektuen artekoharremanak subjektuek berek eraikitakoak bailiren bizi direneko eremua alegia; bestetik sistema edo system, non pertsonen arteko harremanak beren borondatetik ateraikiak direla pertzibitzen baita. Zentzu honetan, gizarte estataletan egitura burokratikoek gure bizitzaren gero eta atal gehiagotan eskua sartzen dutenez, pertsonartekoharreman zuzenen mundua, batetik, eta gizarteko antolamenduaren maila gorenak, bestetik,
|
gero
eta urrunagotzen ari direla esan dezakegu. Egoera honetatik bi komunitate mota bereizten ditu Calhoun ek:
|
|
|
Ordena kronologikoan emanda, Han Fraeters eta Jon Torre datozlehenik.
|
Gero
Mikel Yarza, Kontxi Uriz, Angel eta Beatriz. Jarraian Lur Otxoantezanadugu.
|
|
|
Hego Euskal Herriaren mailan egunkarien salmenta kopuruak zenbatekoak direneta berauen bezeriaren berezitasunak zein diren ikusi eta
|
gero
, azter dezagun orain, labur labur, herrialde bakoitzeko panorama zein den.
|
|
|
Telebistaren kontsumorako joera orokorrak aztertuko ditugu lehenengo; eta,
|
gero
, kanal bakoitzak eskuratzen duen audientziaren zatian zentratuko gara. Datu horiekirakurtzean, Euskal Herri penintsularra bere osotasunean hartu dugu lehenengo; eta, gero, herrialdekako irakurketa egin dugu.
|
|
|
Telebistaren kontsumorako joera orokorrak aztertuko ditugu lehenengo; eta, gero, kanal bakoitzak eskuratzen duen audientziaren zatian zentratuko gara. Datu horiekirakurtzean, Euskal Herri penintsularra bere osotasunean hartu dugu lehenengo; eta,
|
gero
, herrialdekako irakurketa egin dugu. Azkenik, liburu honen 4 atalean EuskalTelebistaren albistegien eduki azterketa burutu dugunez, ETBren audientziarenosaketari buruzko zirriborroa egin dugu.
|
|
|
Taula berean ikus daitekeenez, hiru kanal multzo antola daitezke audientziarenarabera: lehenean, nagusitasuna dutenak daude, hots, TVE1, Tele, ETB2 eta, neurriapalagoan, Antena;
|
gero
, kopuru aldetik bigarren mailakoak direnak (TVE2 etaETB1) eta, azkenik, ordu gehienetan kodifikatuta dagoen Canal Plus eta, berez emisio esparrua mugatua dutelako, jende gutxiagorengan heltzen direnak: Canal 4, TeleVitoria, Tele Bilbao edota Tele 7 bezalakoak.
|
|
|
Honela, bere publizitatearen kontrolguneez hitz egin gabe, Sud Ouest SAtaldeak bere banaketa elkartea sortu du S2Drekin batera. Metatze horizontalekoprozesua
|
gero
eta arruntagoa da. Prozesu honen funtsa hedabideen sektore berarenlehiakide ia zuzenak fusionatu edo berrerostea da.
|
|
|
Tokian tokikoaz, mugaz gaindikoaz etaEuropaz azaltzen den interes berri hori, 1992 urteko gertakizun batzuen elkarketakazal ditzake: Frantziako eskualdeetako bigarren hauteskundeek, 1992ko martxoan, garrantzi berria hartu zuten, Europak eta eredu federalistek
|
gero
eta gehiago markatzenduten paisaia politikoan, subiranotasunaren printzipioan oinarrituta. Hain zuzen, estatufrantsesak, Errepublikaren eskualdeko administrazioari dagokion orientazioari buruzko1992ko otsailaren 6ko legearen bitartez, tokiko eta eskualdeko taldeei eta beraienelkarteei askatasun handiagoa onartu berri zien, kanpoko elkarteekiko akordioakegiteko.
|
|
|
Anglet FMk, aldiz, RTL2ko musika saioan harpidetu behar izan du, aurrera segitu ahal izateko. Noski, euskalirratiez gain, beste irrati soziatibo batzuek ere denborari, diru faltari, lehiari, eta baitaberrerosketei ere aurre egin diete, irrati hauek adibidez; Baionako Radio BonneHumeur (%1, 7ko audientzia) 40 urte baino gehiagoko entzuleriari zuzendua eta, beraz, Nostalgieren estatu mailako sare musikalaren ordutegia erabiltzen duena; MaulekoRadio Mendililia,
|
gero
eta entzuleria handiagoa duena? %1, 3, edo Radio BonneNouvelle irrati erlijiosoa.
|
|
|
aurrekoetan bezala, berriro ere probintziaren eta Euskal Herriaren arteko maila agertzen zaigu hemen. Maila hau marko juridiko politikoak ezarria da (erkidego autonomikoa lehenik, eta Hego Euskal Herria
|
gero
). Nafarroako egunkarien kasuan, erkidego autonomikoak eta probintziak bat egiten dutenez, hauek baino harantzagoko albisteak urriak dira, eta hauetatik gehienak Hegoaldeko mailan agortzendira.
|
|
|
Ikus entzuleak erakartzea eta kanal horretara, lotuta? mantentzea izan dirakate pribatuen dinamikaren eraginez sortu baina
|
gero
orokortu egin diren programazio estrategiak4 Programen edukia ikuskizun bihurtu, generoen arteko mugak desagerrarazi, publizitatea programen barruan txertatu eta, oro har, emisio maiztasuna etaprogramen iraupena areagotu eta aurkezleak saioen elementu zentral eta nagusi izaterapasatzea, horiek guztiak izan dira kanal pribatuen etorrerarekin gizendutako joerak.
|
|
|
Lehen aipatu dugun bezala, gurean ere, telebistarako programa generoen artekoberezitasunak desagertu arte urtu direnez, zaildu egin da kanal desberdinen eskaintzaren azterketa egitea. Programen edukian, xede taldean eta formatuan
|
gero
eta tipologia gehiago aurki daitezke eta, gainera, kanal batentzako erabilgarri suerta daitezkeensailkapen irizpideek ez dute beste baten programazioa aztertzeko balio. Esaniko hauekkontuan hartuta, eta Sofres, EBU eta Euromonitor en sailkapenak esku artean erabilieta gero, ikerketa honetarako sailkapen propioa eraikitzea erabaki dugu.
|
|
|
Programen edukian, xede taldean eta formatuan gero eta tipologia gehiago aurki daitezke eta, gainera, kanal batentzako erabilgarri suerta daitezkeensailkapen irizpideek ez dute beste baten programazioa aztertzeko balio. Esaniko hauekkontuan hartuta, eta Sofres, EBU eta Euromonitor en sailkapenak esku artean erabilieta
|
gero
, ikerketa honetarako sailkapen propioa eraikitzea erabaki dugu. Bertan, hamahiru programa genero desberdinen bidez, ETBren kanal bien programazioa bereosotasunean lantzeko aukera eskaintzen zaigu.7
|
|
|
Ikus entzuleen, bedeinkapena? galduz gero, programak desagertu egiten dira,
|
gero
eta epelaburragoan.
|
|
|
Albistegien azterketa honek, mailakakoak, antz handia du bere sasoian Garcia keta Perales ek (1992) definitutakoarekin11 Hauen esanetan, formatu eta edukienalderdietatik
|
gero
eta antzekoagoak diren albistegietan miatzeko, hiru azterketa mailamarkatzea komeni da. Lehenean, albisteetan aipatzen dituzten gaiak eta pertsonaiakzelakoak diren begiratuko da.
|
|
|
Aktualitatearen subjektu modura aurkezten zaizkigun pertsona, talde zein erakundeen azterketan, bi alderdiri begiratuko diegu orain. Lehenik eta behin protagonistahorien izaeran sakonduko dugu, eta
|
gero
zein gaitan mugitzen diren zehaztuko dugu.
|
|
|
Hauek telebista digitalera igarotzeko egindituzten saioak oso mugatuak dira, oso tarte txikia geratzen baitzaie. Halaber, aurrekotaldeen dibertsifikazio politikak
|
gero
eta gehiago zuzentzen dira eremu geografikotxikiak bereganatzera, kateak, sareak edo zerbitzu orokorrak antolatuz, gero EuskadikoAutonomia Erkidegoaren kasuan ikusiko den bezala.
|
|
|
Hauek telebista digitalera igarotzeko egindituzten saioak oso mugatuak dira, oso tarte txikia geratzen baitzaie. Halaber, aurrekotaldeen dibertsifikazio politikak gero eta gehiago zuzentzen dira eremu geografikotxikiak bereganatzera, kateak, sareak edo zerbitzu orokorrak antolatuz,
|
gero
EuskadikoAutonomia Erkidegoaren kasuan ikusiko den bezala.
|
|
|
...arrantzitsua den; ikuspegi sozio-politikoa, zeinak ikus entzunezko komuni kazioarenesparru komuna iritzi publiko europarra sortzen joateko abiapuntu gisa agertzen zuen, bertako instituzio eta prozedura politikoak demokratizatzen lagunduko zuena etaekimen publiko europarrari ere lehen Estatuena bakarrik zen ikus entzunezkoa gizarte balio batzuk bideratzeko funtzioa atxikitzen dizkiona; eta azkenik,
|
gero
eta indar handiagoarekin, ikuspegi ekonomiko industriala ere, zeinetik lehiakortasunean irabaztea, garapen teknologikoa sustatzea eta enplegua sortzea diren lehentasun larrienak, horretarako Europar mailako ikus entzunezko enpresa taldeak eratu beharra ikusten delarik.
|
|
|
Honako xedapenak ez dira
|
gero
eraginkorrak izan errealitatean, kirolen eta, bereziki, futbolarenkasuan izan ezik; alabaina, gatazkak gertatu direnean, legean jasotako eran baino modu lagunartekoagoanerabaki dira.
|
|
|
Edozein modutan, 1993an Nafarroako Parlamentuak Foru Gobernuari ETB Nafarroa osoan ikuszedin neurriak hartzearen aldeko eskakizuna egin eta
|
gero
, 1996ko apirilaren 17an hain zuzen ere, hitzarmena sinatu zuten Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak, ETBren seinalea Erkidego horretarahedatzeko. Hitzarmen hau, ordea, ez zen inoiz indarrean jarri, ezadostasun tekniko ekonomikoengatikhasieran, eta Nafarroako Gobernuaren erabaki politikoagatik geroago.
|
|
|
Zerbitzu publikoa ezinezko zehaztasunez definitu beharrean kokatzen da finantzaketa publikoa justifikatzeko. Ikus entzunezkoa indibidualki ordaindu beharrean oinarritutako informazioarengizartearen baitan kokatzen da
|
gero
eta gehiago. Digitalizazioa eta zerbitzu berriengarapena jo dira lehentasuntzat, eta merkatua eta konkurrentzia aukeratu dira prozesuaren gidari.
|
|
|
Europako kultur nortasunaren auzian, berriz, baztertu egin da erabat europar nortasun homogeneo baten ideia, eta aniztasunaren idea (kulturala eta linguistikoa) nagusitu da, diskurtso ofizialetan behintzat84 Aldaketa hau oso positiboa da, inondik ere, baina bi arazo ditu. Bata, erretorika hutsean gelditzeko arriskua,
|
gero
hori sustatzekomoduak eta baliabideak antolatzen ez badira; eta bestea, benetan ezagutuko den aniztasuna mugatua izatea, Estatuena alegia, eta ez hainbeste hizkuntza eta kultura gutxituena.
|
|
|
Beste alde batetik, Euskal Herrian jatorria eta abiapuntua duten taldeak daude, bertan sendotasuna lortu eta
|
gero
, proiekzio estatala edota nazioartekoa ere lortzensaiatu direnak eta aurreko kategorian aipatutako taldeekin, estatu mailan behintzat, lehiatzeko moduan direnak. Hauxe da El Correo taldearen kasua, zeinaren beste ezaugarria, hain zuzen ere, Euskal Herrian bertan jarraitu duen hedapen multimediatikoaindartsua izatea den.
|
|
|
Zabalduegin da kanal kopurua, ugaritu transmisio bideak, biderkatu zerbitzuak. Are gehiago, irratiek eta telebistek telekomunikazioekin bat egitera jotzen dute
|
gero
eta indar handiagoz. Testuinguru berri honetan ekimen publikoaren zeregina ez da lehen bezalakoa.Eutsi egiten dio irrati eta telebista sistemaren atal baten eragile zuzena izateari, sistema publikoarena, alegia, nahiz eta, orain, enpresa pribatuekin lehian?, baina, horrekin batera, gero eta garrantzi handiagoarekin, sektorearen bilakaera, bereosotasunean, eta ez bakarrik sistema publikoarena?
|
|
|
Are gehiago, irratiek eta telebistek telekomunikazioekin bat egitera jotzen dute gero eta indar handiagoz. Testuinguru berri honetan ekimen publikoaren zeregina ez da lehen bezalakoa.Eutsi egiten dio irrati eta telebista sistemaren atal baten eragile zuzena izateari, sistema publikoarena, alegia, nahiz eta, orain, enpresa pribatuekin lehian?, baina, horrekin batera,
|
gero
eta garrantzi handiagoarekin, sektorearen bilakaera, bereosotasunean, eta ez bakarrik sistema publikoarena, bideratuko duten joko arauakezartzean datza bere zeregina.
|
|
|
Enpresa egituraren gaiak, esan bezala, komunikazio sistema osoa hartzen duaintzat, eta ez bakarrik ikus entzunezkoa. Komunikabideak kultur industria dira, etaberen gestioan merkatu tarte, kostu efizientzia eta errentagarritasuna bezalako faktoreek
|
gero
eta garrantzi handiagoa hartzen joan dira, eta baita enpresen arteko kontzentrazio eta nazioartekotze prozesu zabalak eragiten ere. Komunikabideen eremuaez da bakarrik faktore kultural edota politikoek mugatutakoa; merkatu espazioa erebada, enpresak berak beren estrategia eta eragiketekin etengabe egiten, desegiten eta, edozelan ere, moldatzen ari direna.
|
|
|
Esan bezala, gaur egun, irrati/ telebista sistemak antolatzeko ahalmena banatuta dagobotere maila ezberdinen artean. Europako Batasunak
|
gero
eta eskuduntza gehiago dituikus entzunezko sistemak araupetzeko orduan, eta berak finkatzen dituen ildoakezinbesteko erreferentzia markoak dira Estatuentzat, hauek beren arautegiak ezartzeko, hori da, adibidez,. Mugarik Gabeko Telebista" delako artezarauaren kasua, geroikusiko den bezala?. Horrekin batera, deszentralizazio prozesuen ondorioz, tokiantokiko aginteek ere. Autonomia Erkidegoek, Departamenduek zein Udalek?
|
|
|
Bestalde, nazionalitate, erregio eta, oro har, tokian tokiko aginteek,
|
gero
eta eraikusgarriago eta nabarmenagoan Estatuekin topo egiten dute, bai Estatuen barne antolamenduan, bai nazioarteko instantzietan, behin eta berriro hainbat funtsezko arlotan, bereziki estatuen kapazidade edo legitimitate politikoa kolokan jar dezaketenetan: besteak beste, komunikazioetan eta horien antolamenduan.
|
|
|
Sistemaren egiturari dagokiolarik, legeak atal edo sektore publiko oso batenzehaztapena egin du, sistema horren funtsezko ardatz gisa7 Azken eraldaketarenondoren, sektore hau France Television telebista korporazioak, gaur egun bere baitanFrance2, France3 eta La Cinquieme sozietateak hartzen dituena?, Reseau Outre mer, irrati telebistakoek, Radio France eta Radio France Internationale irratiek eta InstitutNationale de l. Audiovisuel (INA) eta ARTE France aparteko sozietate publikoekosatuko dute8 France Television eta Radio France korporazioak dira sistema publikohonen funtsa9 eta legeak Estatu mailako lurrazaleko zenbait kate hornitu eta gestionatzeko betebeharra ezarri die, betiere zerbitzu publikoaren betekizunen pean10.Legearen azken eraldaketarekin, betekizun horien artean, halaber, programa eskaintzaosatu edo aberastuko luketen zerbitzu eta programa berriak eta horiek ekoitzi etaemateko teknika berriak garatzeko agindua ere ezarri zaie. ...egia, teknologia digitalaerabiliz lurrazalez, kablez zein satelitez emitituko diren kanalak eta zerbitzu elektroniko berriak garatzeko betekizuna ere badu sistema publikoak, ez hortaz, bakarrik, lurrazaleko zerbitzu analogikoak?, eta horretarako filial berriak sortzeko baimenaeman zaio France Televisioni11 Horretarako, sistema publikoak betiere lehentasunaizango duela zehaztu da, hala behar izanez
|
gero
, frekuentzien edo baliabide irrati elektrikoaren esleipenean, modu analogiko zein digitalean. Are gehiago, programaziohorien banaketa zerbitzuaren horniketarako, seinalearen banaketarako, alegia, berariazsortutako elkarte publiko bat osatuko dela xedatu da12.
|
|
|
Kable bidezko zerbitzuen eragiketa ere emakida edo baimen prozeduraberezi baten menpe dago. Sarea ezarriko den eremu inguruko udaletxeak edoudaletxe multzoak egin behar dio CSAri proiektuaren eta eragilearen proposamena, eta honek, baldintza teknikoak, programatikoak zein finantzieroakegokiak direla ziurtatu eta
|
gero
, baimena luzatuko dio proposatutako sozietateari21 Kable sistemaren eragiketa, sozietate batek, elkarte batek zein agintepublikoak berak egin dezakete.
|
|
|
Komunikazio askatasunaren legearen eraldaketak erreferentziak egiten dizkie frantsesaz aparteEstatuan hitz egiten diren beste hizkuntzei, bai eta, modu orokorrean bada ere, horiekbabestu beharrari ere. Baina
|
gero
ez du maila edo eremu erregionala ezagutzen, ezikuspegi administratibotik ezta politikotik edo kulturaletik ere, ez sistema publikoan ezeta pribatuan ere. Hortaz, deszentralizazioa herritarrarenganako hurbiltasuna adierazinahi duen maila lokal orokor baten arabera ulertzen da bakarrik, zeinari, hori bai, tratuona eskaintzen zaion, paperaren gainean behintzat, lege berrian:
|
|
|
euskara eta frantsesaedo euskara eta gaztelania. Gainera, asko eta asko dira beste hizkuntzen jabe erebadiren euskaldunak,
|
gero
eta gehiago dira euskaldunen artean hiru edo lau hizkuntzaren jabe direnak, gazteak batez ere. Euskalduna da, bakar bakarrik, testuinguruakahalbidetzen dion neurrian, euskaraz ala inguruko erdaraz funtzionatzea erabakidezakeena.
|
|
|
Euskara indartzeko erabiltzen diren baliabideak erdarak indartzeko erabiltzen direnen azpitik daude, oso azpitik. Hedabideei berei esker, guregizartea
|
gero
eta erdaldunagoa izaten jarraitzeko bidean dago.
|
|
|
–
|
gero
Madril Caceres Sevilla,
|
|
|
Izan ere, bai nazio izaera eta bai askatasuna ere ameskeriak badira, zertangabiltza euskaldunak burujabetzari begira? Zergatik jarraitzen dugu estatua aldarrikatzen (halakorik egiten badugu bederen), mundu zabalean
|
gero
eta nabarmenagoikusten dugun joera estaturik nahi ez izatea denean. Hitz bitan, berriz ere euskalduna historiaren aurka edo historiatik kanpo ote dabil?
|
|
|
Burujabetzajadanik ez da buruaskitasuna.
|
Gero
eta berdinagoak gara: hogei abesti dira, adibidebat jartzearren, mundu osoko irrati eta diskoteketan gehien entzuten direnak, berdinMexikon, Hego Korean edo Bidarrain.
|
|
|
Gure diziplinak exijitzen duenzorroztasunez aritzea, are zailagoa izaten da. Izan ere, paragrafoak idatzi ahala, adarrak irekiz eta irekiz doaz,
|
gero
haiek ixteko nahi bezainbeste espazio eta astirikeduki gabe.
|
|
|
hasteko, kokapentxiki baten bidez filosofiak nazionalismoa aztertzeko orduan izan dituen ikuspegidesberdinak aipatu eta hauek nola aldatu diren aztertuko dugu.
|
Gero
, filosofian jitejuridikoa ematen ari deneko hipotesia planteatuko dugu, jite horrek abertzaletasunari irekitzen dizkion ateetako batetik sartzen saiatuko garelarik: konstituzionalismoaren atetik, hain zuzen.
|
|
|
Lehen, sistema teknologiko fordista geneukan, eta orainmikroelektronikak bideratutako teknologiak berriak. Lehen Nazio Estatuak zirenekonomiaren motorea, eta orain,
|
gero
eta gehiago, munduko merkatuak ezartzenditu denontzako legeak. Egoera berri honetan, Nazio Estatuaren eremua gaindidezaketen prozesu integratzaile berriak agertu dira Europan, Amerikan eta Asian.Aldi berean, enpresa multinazionalen arteko uztartze prozesuek beren garrantziestrategikoa berrindartu dute.
|
|
|
Batean, etekin pribatuen inguruan dagoen. Iparra? agertzen zaigu,
|
gero
eta garatuagoa. Bestean, planetaren. Hegoa?
|
|
|
Globalizazio hori prozesu historiko baten bidezagertu da. Hasieran, 70eko hamarkadan deslokalizazio produktiboak gauzatu ziren; eta estatu garatuetako zonalde industrializatuaren beherakadarekin, Asiako herensugeen gorakada etorri zen; hots, Singapur, Hego Korea eta Taiwan etorri ziren
|
gero
; eta azkenik, gaur egun Txinako Errepublika Popularrean bost zonalde ezberdinetaneta kostaldeko 40 hiritan dugun kapitalismo basatia.
|
|
|
Globalizazioak mundu mailako esklusioa birbanatzen du,
|
gero
eta gehiago, hirugarren munduko zatiak lehen munduan daudelarik (hain zuzen ere, 35 milioipertsona EEBBetan, 55 milioi EEEetan eta Japoniako familien laurdena pobrezianbizi dira). Prozesu hau estatu garatuetan ari den deslokalizazio produktiboaren, gastu sozialen eta lansarien murrizpenaren, babes sozialaren inguruko ahazturen etalan merkatuaren desregularizazioaren joeren oinarrian dago.
|
|
|
Baina, inbertsio produktiboan errentabilitate espektatibaren ezagatik, kapital masahandiek espekulaziora jotzen dute eta kontrolaezin bihurtzen dira. Horrela, finantza ekonomia
|
gero
eta aldenduago dago ekonomia errealetik, eta prozesu ekonomikooro menderatzen du. Kapital masa horiek libreki zirkulatzen dute interes tasen, politika fiskalen eta hazkunde zurrumurruen arabera, eta munduko elkartrukerakoharremanak aldatzeko gaitasuna dute.
|
|
|
Lurralde desberdinetako ekonomiak elkarren artean
|
gero
eta menpekoagoakdiren gaur egungo munduan, merkantzia eta inbertsio fluxuak kapitalen trukearen%2 inguru baino ez direla estimatu da; gelditzen den %98 hori fluxu espekulatiboada. Horrela, gaur egungo ekonomia espekulatiboak bere menpean hartu du ekonomia erreala.
|
|
|
Enpresaren egituran hiru joera nagusituko dira. Alde batetik, informazioarengarrantzia handitu egingo da, produkzioa ordenagailuen laguntzaz egiteko; bestealdetik, malgutasun produktiboa konpetibitatearen oinarri nagusi bihurtzen ari da,
|
gero
eta gehiago. Alabaina, just in time leloari jarraituz, eskatutako produktuak, eta ez besterik?
|
|
|
Hemen, lanaren eta kostuarenkontrol zuzenak bere garrantzi historikoa galtzen du, ikusmolde estrategikoagobaten mesedetan. Horregatik,
|
gero
eta gehiago, motibazioa konpetibitatearenfuntsezko auzi bihurtzen ari da.
|
|
|
Lan merkatua. Automatizazio prozesuaren ondorioz, produktibitatea ikaragarrihanditzen ari da; eta eskariaren igoera txikia gizartearen ikurra den artean, eskaintzaren hazkundea biderkatu egiten da, eta aipatutako eskaria betetzekobehar ditugun langileak
|
gero
eta gutxiago dira, langabezia gero eta estrukturalagoa bihurtuz. Horrekin batera, malgutasun produktiboak malgutasun sozio laboral bihurtzeko ahaleginak egingo ditu, eta, ondorioz noizbehinkako kontratuakjaun eta jabe hedatuko dira zenbait gizarte industrialetan.
|
|
|
Lan merkatua. Automatizazio prozesuaren ondorioz, produktibitatea ikaragarrihanditzen ari da; eta eskariaren igoera txikia gizartearen ikurra den artean, eskaintzaren hazkundea biderkatu egiten da, eta aipatutako eskaria betetzekobehar ditugun langileak gero eta gutxiago dira, langabezia
|
gero
eta estrukturalagoa bihurtuz. Horrekin batera, malgutasun produktiboak malgutasun sozio laboral bihurtzeko ahaleginak egingo ditu, eta, ondorioz noizbehinkako kontratuakjaun eta jabe hedatuko dira zenbait gizarte industrialetan.
|
|
|
aplikatzen direnean, emakumeen bizkarrean jausten da ia esfortzu osoa. Herri industrializatuetan,
|
gero
etagehiago, emakumeak gehiengo zabala dira langabetuen zerrendetan, soldata txikietan, kualifikazio eskasean, kanporaketa sozialean, prozesu produktibo tailoristetan, eta ezkutuko edo murgildutako ekonomian. Aldiz, Hirugarren Munduan bideratutako industrializazio prozesuetan, zonalde frankoetan edo enpresa makiladora horietan, 15 eta 25 urte bitarteko emakumeak modu masiboan erabiliak izaten dira, inolako eskubide sozio-politikorik gabe eta ikaragarrizko lan baldintzak eta bizi baldintzak ezarriz.
|
|
|
bideratzen dute. Internet en inguruko eztabaida ere aipatu genuke, zeinak batzuentzako informazioa demokratizatzeko aukera historikoa ekarri duen; baina,
|
gero
eta gehiago, herritarrak kontrolatzeko orain arte ezagututako sistema sofistikatuenaren gisa agertzen zaigu.
|
|
|
Internet ek herri pobreen garapenerako balio duela esaten dute, baina herri garatueneta azpigaratuen arteko tartea
|
gero
eta handiago da. Hirugarren munduan baliabidegutxi dago, eta, gainera, beste lehentasun batzuk dituzte.
|
|
|
Beste aldetik, egia da ahots gabeko giza talde batzuek beren arazo, ideia etaborroken berri eman ahal izan dutela Internet en bidez. Eta horrela mundu osokobabesa eta elkartasuna lortu dutela. Baina hori une eta zirkunstantzia jakin batzuetan gertatu da, eta
|
gero
eta zailagoa da horrelakorik berriro gertatzea, komunikazio mota hori gero eta kontrolatuago dagoelako: botereak azkar ikasten du.
|
|
|
Beste aldetik, egia da ahots gabeko giza talde batzuek beren arazo, ideia etaborroken berri eman ahal izan dutela Internet en bidez. Eta horrela mundu osokobabesa eta elkartasuna lortu dutela. Baina hori une eta zirkunstantzia jakin batzuetan gertatu da, eta gero eta zailagoa da horrelakorik berriro gertatzea, komunikazio mota hori
|
gero
eta kontrolatuago dagoelako: botereak azkar ikasten du.
|
|
|
Gainera, webgune arrotzak erabiltzen direnean, zurgatu egiten dira nahitaezberen ideologia, kultura, ikuspuntuak eta abar. Hezkuntzan Internet
|
gero
eta gehiago erabiltzen da, eta haurrak eta gazteak eragin guztietara irekita daude. Internet enbidez ikasleak kultura arrotzetan murgiltzen dira, berena baztertuz.
|
|
|
Azken urteotan informazio teknologiek1 izugarrizko hedapena izan dute.Lehenago, konputagailuek lantokiak hartu zituzten.
|
Gero
, ordenagailu pertsonalaksortu ziren eta etxe gehienetan sartu ziren. Azkenean, sare telematikoak berezikihedatu dira eta oso denbora laburrean Internet en zerbitzuak nonahiko eta ezinbesteko bihurtu omen dira.
|
|
|
izen abizenak, jaiotza data, helbidea, eta dokumentuaren araberako beste zenbait: egoera zibila, gurasoen izenak, gurasoizanez
|
gero
seme alaben izenak, eta bai itxura fisikoari lotutakoak ere, gehientsunetan argazki arautu baten bidez agertzen direnak. Horiez guztiez gain, beste datubaten berri ematen dute agiri guztiek:
|
|
|
handiagotuz, besteak beste. Bestalde, jarduera produktiboek eta kontsumokoek eraginda, naturak jasaten dituen eraso ekologikoak
|
gero
eta bortitzagoak dira.
|
|
|
Hazkunde errealaren tasa txikia izanik, beren diruarentzako mozkin handiagoak lor ditzakete inbertsoreek finantza merkatuetan, ondasun eta zerbitzuen merkatuetan baino. Ondorioz,
|
gero
eta garrantzi handiagoa du esparru finantzarioko kudeaketak edozein jarduera produktibozuzentzean. Hala ere, txanponaren beste aldetik ikusita, finantzarizazioaren eskutik, jarduera produktiboetan inbertituko liraketen baliabideak, finantza merkatuetaninbertitzen dira, hazkunde ekonomikoaren eta lanpostu sorreraren kalterako.
|
|
|
Errege familien, elite pribilegiatuen eta merkatari geldiezinen ekimenetatik, MonarkiaKoroa bihurtu zen.
|
Gero
Koroa estatua izan zen, itun instituzional baten arabera agintariek jabetza eskubideak merkatariei, burgesiari eta beste batzuei esleitu zizkietenean. Jabetza eskubideak (kontzesioak eta monopolioak), komertzialki onuragarriak, erapolitiko abantailatsuan esleitzeko aukera, jabetzarako errege eskubideetatik eta beharpolitikotik zetorkien agintariei...
|
|
|
Burgesiaren kide batzuek eta burujabetasun zentralizatu eta tinkoagoaren aldekoek bategin zuten aurrerapauso (erretoliko eta politiko) esanguratsuenetarikoari ekitean.Lotura feudaletatik askeagoa eta iraultza komertzialean parte hartzeko
|
gero
eta prestuagoa zen orduko burgesiak, bere jabetza eta eskubideak babestu nahi zituen irautenzuten lotura feudaletatik, aginte publikoa arma gisa erabiliz.
|
|
|
XIX. mendearen bukaerako nazio estatuen garapenak bultzatu zuen, joan zenmendean eta bereziki mende honen hasieran,
|
gero
eta gehiagokoa den irizpide etniko eta hizkuntzazkoetan oinarrituriko, gutxiengo nazionalen, agerpena.
|
|
|
1948ko abenduaren 10ean Nazio Batuen Erakundearen Batzar Orokorrak GizaEskubideen Deklarazio Unibertsala onartu zuen, eta
|
gero
1966an ondoko bi proposapen hauek onartu ziren: International Convenant on Economic, Social andCultural Rights eta International Covenant on Civil and Political Rights.
|
|
|
Mitineko hizlari nagusiak: Tirso Olazabal bera, jakina; Victor Pradera;
|
gero
Franco kGorteetako Presidente izendatuko zuen Esteban Bilbao; eta euskal munduan, Euskaltzaindian bereziki, funtsezko pilare izango zen Julio de Urquijo jauna, TirsoOlazabal en suhia.
|
|
|
Berezketaren kondaira labur baina zehatza nahi izanez
|
gero
:
|
|
|
Liburutan bilatu nahi izanez
|
gero
:
|
|
|
Gustatu edo gustatu ez, hori besterik ez dugu; eta planteamendu horrekin euskal herritar guztien eskubideabermatuko litzateke. Izan ere, gutxienez badaukagu gune bat non prozesua bermatuko litzatekeen, eta
|
gero
gune hori Euskal Herria osora enfokatua izango litzateke, nahi duten guztiek parte har dezaten. Ez inkorpora daitezen, hori agian GernikakoEstatutuaren hutsetako bat izan da, eta noski, nafar batek, ziurrenik arrazoi handiz, esan dezake:
|
|
|
inkorpora zaitez zu nigana, ni naizelako lehenengoa eta jatorrizkoa, ez??. Orduan, gure planteamenduan, Euskal Herri osoarentzat egiten da proiektupolitikoa, eta
|
gero
atxikimendu prozesua dator, ezin duzulako inor behartu prozesuan parte hartzera, eta ezin da eskubide kolektibo bat bermatu eskubide indibiduala zapalduz; aitzitik, biak lotu behar dira. Beraz, nahiz eta Nafarroako gehiengobatek gure prozesuan parte ez hartzea erabaki, gutxiengoak parte hartzeko eskubidea izango luke.
|
|
|
Badirudi Erkidego Autonomoan eskubidehori lor daitekeela eta aplika dezakegula. Zergatik ez dugu planteatzen hori egitea, aukera utziz,
|
gero
, bere garaian, nafarrek eta iparraldekoek aplika dezaten?
|
|
|
Horrek aldaketak ekarriko ditu, ziur, nahiz eta nihaurez ados egon prozesu horieramaten ari den moldearekin.
|
Gero
eta gehiago, orain arte estatuen mailanfinkatzen ziren konpetentzia ekonomikoak Europanfinkatuko dira. Eta horrekbere ondorio politikoakizanen ditu.
|
|
|
X. Larralde: Europak dakartzan aldaketa horiek estatuek ere sentitzen dituztela ikusirik, ni beldur naiz
|
gero
eta zailago izanen dela Paristik eta Madrildik autodeterminazio eskubidearen onarpena lortzea. Estatu frantziarrean jada sentitzendira mugimendu arrunt kezkagarriak.
|
|
|
Historia Geografia ikasgaietako programakaldatzen ari dira, eta eskoletan ere lehen ez zegoen gai bat sartzen ari dira, Herritarheziketa, non frantses izatearen ohorea esplikatzen den, eta abar. Orduan, estatuengandik eskubide hori ukaiteko
|
gero
eta aukera gutxiago baldin badugu, guk de factogauzatu dugu. Eta nola egingo dugu?
|
|
|
Euskal gizarte guztiari jakinarazibehar zaio, autodeterminazio eskubidea ez dela abertzaleen eskakizuna bakarrik, denei dagokigun eskubidea baizik. Eta
|
gero
, azken hauteskundeen emaitzak ikusita, hauxe ondoriozta daiteke: Euskal Herriko jende askori, batez ere gaur egun bere buruaabertzaletzat ez daukanari, politika arazoak baino ardura handiagoa diotela zenbaitekonomia arazok, bere bizi maila hobetzeko aukerak, eta abarrek.
|
|
|
Eta lege izanik, momentu honetanLegebiltzar modura daudenek landua izan luke; hau da, Nafarroako Legebiltzarrak zein Gasteizkoak landu lukete. Hori guztia egin eta
|
gero
, testuhorrek referendumean onartua izan luke. Beraz, guk aurreikusten dugunprozesua pausoka pausoka doana da.
|
|
|
Izaera horietako bakoitzaren bereizgarriak gatazka patogenoakgertatu diren haurraren garapen faseari dagozkio; izan ere, gatazka horien erreakzio gisa defentsabide psikologiko zein muskularrak abiarazi baitira. Nolanahi ere, antolamendu genitalak dira, hau da, sexualitate genitalaren mendean daude.Zehaztapen gehiago jakin nahi izanez
|
gero
, ikus Lowen (1985): El lenguaje delcuerpo edo autore beraren La Bioenergie (1975), (1977).
|
|
|
Norbere buruaren irudi hori ezezta lezaketen gorputz sentipen guztiak etasentimendu guztiak erreprimitu, ukatu egiten dira. Erreakzio horren jatorrian sentimendu bat dago, bizi izandakoa eta
|
gero
ukatua: alegia, haurtzaroan ez dutelamaite izan beragatik; aitzitik, gurasoetako baten edo bien nahi propioetarako erabilia izan dela.
|
|
|
alegia, haurtzaroan ez dutelamaite izan beragatik; aitzitik, gurasoetako baten edo bien nahi propioetarako erabilia izan dela. Haurra errefusatua sentitu da, bere izaerari eta bere nahi eta desirapropioen parte bati zegokionez, eta
|
gero
seduzitua, bere gurasoen nahiei erantzuteko. Hartara, bere gorputza sumatzeari utzi eta bere gurasoentzat berezi bilakatzeaonartu behar izan du.
|
|
|
Ezin adieraz daitekeen sentimendua suminabaldin bada, bizkar, sorbalda eta masailezurretako giharrak gogortu egiten dira.Emozioaren eta tentsio muskularraren arteko lotura hain da benetakoa, non esanbaitaiteke zein bulkada edo zein sentimendu dauden erreprimituta paziente batententsio muskularrak aztertuz. Gorputzaren irakurketa da hori,
|
gero
aipatuko dudanbezala.
|
|
|
–gorroto zaitut horregatik...? eta
|
gero
kontrakoa, zugan gustukoa dudana hauxe da...?. Miatu nahi denaren arabera aldagai asko egon daitezke (onarpena ukapena, dominantzia sumisioa, e.a.,).
|
|
|
|
Gero
energiaren mobilizazioa edo ENERGETIZAZIOA (3 puntua) dator.Gorputza kitzikatzen duen egoera da, ekintzarako prestatzen gaituena: janaria edoedaria aurreikusten dut, kalerantz mugitzeko bultzada sentitzen dut, edo telefonorantz...
|
|
|
Osotasunasortzailea da, hau da, bere azken estrukturak hasierakoak baino osoagoak dira.Osotasun naturalek zati desberdinak dituzte, baina zati hauen gehiketak ez duosotasuna osatzen, beraien sintesiak baizik. Osotasun bakoitza haundiagoa denbeste batean dago, atomoa zelulan,
|
gero
nortasunean eta unibertsoan azkenik. Bereustean,, osotasun bakoitzak hobetzera eta bilakatzera jotzen du, eta prozesu haumantsoa izan arren, hutsezina da, unibertso osoaren helmuga delako?. 2
|
|
|
Atxikimendua portaera instintiboa da, bainan egoerak eta atxikimendu irudiarekiko bizi den historiak eragiten eta modulatzen dute denboran zehar. Portaera haubizitzaren lehen urtean zehar sortzen da haur gehienetan, bigarren urtean nahikotipikoa den era batean ikus dezakegu, bizitzaren hirugarren urtean oso markatutajarraitzen du, eta
|
gero
, poliki poliki, jaisten hasten da. Nerabezaroan eta heldutasunean aldaketa batzuk gertatzen dira atxikimendu portaeran, zuzentzen zaionobjektua ere barne dagoela; baina portaera, berez, bizirik mantentzen da subjektuaren bizi guztian zehar.
|
|
|
Atxikimenduaren Teorien arabera, haurra ez da pasibo den zerbait gisakontsideratzen, amarekin (edo atxikimendu irudiekin) izandako historianoinarritzen zerbait gisa baizik, eta bertan norbait egongo delarik, bera laguntzekokonfiantza handiagoa edo txikiagoa izango du, behar izanez
|
gero
.
|
|
|
sartzen da. Hasieran, bere amarekin dagoenean haurrak duenportaera behatzen da, biak bakarrik eta arrotz baten aurrean?;
|
gero
ama joatenda eta haurraren portaera behatzen da, behin bera bakarrik eta hurrengoanarrotzarekin dagoela?.
|
|
|
Gainera, Psikiatrian gertatuko zen desplazamenduaerraztuko zuten diziplina berrien, antropologia, soziologia? garapena gertatuzen; ia psikebarneko gertakarietan bakarrik zentratzetik, etagizarteko gertakarietan
|
gero
eta arreta handiagoa jartzera gertatu zen desplazamendu hori. Ekologiaren, Zibernetikaren, Komunikazioaren teorien eta SistemenZientzien garapenak Jokaeraren Zientzien paradigma berri baten, hots, ParadigmaSistemikoaren agerpenaren oinarriak jarriko zituen.
|
|
|
Bigarren taldea Antropologiatik zetorren zientzialari baten inguruan bildu zen; bereikerketek lehenik animalien eta
|
gero
gizakien komunikazioaren azterketara eramanzuten. Horretarako interesgarri iruditu zitzaien komunikazioaren nahasteak ikertzetikabiatzea.
|
|
|
Azkenik, Harold Searles aipatuko dugu; bereziki eskizofrenikoekin lan eginzuen psikoanalista estatubatuar honek, eta eskizofrenikoen familiak aztertzenlehenengoetakoa izan zen, nahiz eta
|
gero
, familiaren garrantzia azpimarratu arren, bere arreta fokua gizabanakoarengan jarri zuen, eta ez familian. –Norbaitzoratzeko sei bideak?
|
|
|
Hirurogeita hamarreko eta laurogeiko hamarkadetanOsasun Mentaleko milaka profesionalek egin zituzten formazioko ikastaro etamintegiak. Irakaskuntza azoka interesgarria sortu zen, eta ikasleak bereganatzekolehia
|
gero
eta gogorragoa bilakatu zen. Merkataritza ikuspegitik, ez da harritzekoaeskaintza desberdinek beren produktua zedarritzen eta lehiakidearen produktutikbereizten saiatu izana; jakina, eraginkorrena beren produktua dela baieztatuz.
|
|
|
Garai hartako eta ondorengo autore gehienak bat zetozen Tissot ek zabaldutakoideiekin, gehiago edo gutxiago. Zentzu honetan, Tours-eko Moreau, Erdi Aroaneta Aintzinaroan zehar sexu aberrazioen azterketa historikoa egin eta
|
gero
, seigarren zentzu bat dagoelako ondoriora iritsi zen: –sens genesique?
|
|
|
Talde dinamikan, tratamendu psikoanalitikoaren printzipio berberek agintzendute, baina
|
gero
dramatizazioaren teknika garatu eta zorrozten dute, zenbaitaldaketa burutuz. Horrela orain kontua ez da lehen bezala (Dreifus Moreau, 1950) ahozko asoziazio librea taldekideen (haurren kasuan) inolako mugarik gabekoaktuazio libre gisa, itzultzea?.
|
|
|
Klein-en fantasiak instrumentalizatzen du lehen mailako bulkaden sinbolizazioa eta
|
gero
berak sortzen ditu pentsamenduaren niaren funtzioak. Lehen mailakodesira eta irrikak eta subjektua kanpo munduarekin harremanetan jartzen dutenniaren funtzioak elkartzen ditu.
|
|
|
Bernard-ek eta Cuissard ek barne taldearen honako definizio hau proposatudute: , jaio eta
|
gero
barneratutako estatus egitura, subjektuaren eta funtsezko bereobjektuen, ama eta aita, arteko esperientzia intersubjektiboena?
|
|
|
Oinarrizko eskema honen gainean elkartuko dira
|
gero
pixkanaka transferentzia mota desberdinak. Horrela, adibidez,, anaitasuneko transferentzia?
|
|
|
Elizkizun osoa gaztelaniaz izan zen (beharbada horregatik ez zegoen han Euskaltzaindiko inor).
|
Gero
, lagunak argitu ninduen: seme alabaguztiak erdaldunak ditu.
|
|
|
Duela zenbait hilabete lagun batzuek beren asmoaren berri ematera hurbilduzitzaizkidanean, besterik gabe, baietz esan nien segidan, ezertxo ere pentsatu barik, ezezkoak berak lotsaraziko ninduen beldurrez edo. Nola ezetzik esan,
|
gero
etazorpetuago bizi nahi ez banuen, orain arteko zorra kitatzeko gaitasunik ez nuelajakinik ere?
|
|
|
Kontuak
|
gero
etorri ziren, idazten hastean. Zeri buruz idatzi?
|
|
|
Horregatik izan da beti disentsuaren ikurra. Edogaur egun
|
gero
eta gehiago erabiltzen diren hitzak erabiltzearren, sistema espainolarekiko intsumiso eta desobediente. Euskaldun izateko eta bizitzeko beste modurik ezdagoela erakutsiz.
|
|
|
Hizkuntzaren arloko kontsentsuak lortzeko modu bakarra, hizkuntza bakoitzakbere unibertsoa izatean datzala ulertu genuen Txillardegiri esker, nahiz eta
|
gero
horrenformulazioa askoz gehiago landu den, azken urteotan. Geuk ere, euskaldunok, alegia?
|
|
|
Txillardegiri irakurriz argi ulertugenuen elebitasunaren tranpa, gure egunotan ere oraindik Euskal Herrian argi ezdagoena, eta egunero entzuten ditugun diskurtso moduetan gehiegi argitu gabedagoena. Elebitasun edo eleaniztasun pertsonala eta elebakartasun soziala elkarrekinbateragarriak direla ikusten dudan modu berean, eleaniztasun kolektiboan oinarriturikoproiektuaren gezurra sumatzen dut argiro, eta hori benetan kezkatzen nauen arazoa da.Jakin baitakit gure herriaren (berr) eraikunta nazionaleko proiektuan argi ez dagoenpuntua dela, lurraldetasunaren eztabaida
|
gero
eta argiago dagoen arren. Lurraldetasunaren arazoa eta bertako hizkuntzaren arazoa txanpon beraren bi aurpegiak baitira, hizkuntzak bere lurraldea behar baitu.
|