2000
|
|
zuzen zuzenean oratu genion gaiari eta euskalgintza osoaren aldaba jo nahi izan genuen presoen aldeko ekitaldietan eta plataformetan esku har dezan eta bereziki Kontseiluari horren gidaritzaren ardura proposatuz. Ondoren, euskaldunon hizkuntz eskubideen hausnarketari ekin genion eta eskubideon aldeko beste proposamen bat luzatu genuen, non argi ikusten den prozesu politiko berriak aurrera egiteak sekulako garrantzia izan
|
dezakeela
gure hizkuntz eskubideei dagokienean.
|
|
Sozialistok argitasun gehiagoz zehaztu behar dugu estatu eredua. Batez ere, gure estatuaren ideia ongi komunikatu behar dugu, herritarrek ezagut
|
dezaten
guk zer ulertzen dugun estatu nazionalanitzaren ideiaz. Beti ere, Espainiako Estatuaren barne delarik.
|
|
Durangaldeko herritarren artean dagoen berezko loturaz baliatuko gara eskualde honen baliabideak optimizatzeko. Eta, harrotasun apur batekin, beldur barik esan
|
dezakegu
gure eskualdean badagoela kirol arloan, kulturan, enpresagintzan zein beste eremu batzuetan zer erakutsi eta zer eskaini. Beraz, horiei guztiei leihotxo bat zabaldu gura diegu Anboto telebistan.
|
|
PSk, PPk eta RPRk anputatu nahi gaituzte. Konfidantza izan
|
dezagun
gure txerto eta sendabideetan gaixoa lehen bait lehen ospitaletik atera ahal izateko. Izan ere Euskal Herriak edozein europarrek gustoz hartuko lukeen klima eta bizikalitate atsegina du.
|
|
Ikus
|
dezagun
gure inguruko prentsak zelan ikusten duen Euskal Herria, zelanmarrazten duen Euskal Herria bere mapetan, bere eguraldi tarteetan zelan ikusten duenEuskal Herria: bai Iparraldea baita Hegoaldea ere.
|
|
Hori guztia errazago ikusteko, jar
|
dezagun
gure arreta hurrengo hiru mapetan8:
|
|
–China no puede ser gobernada del mismo modo que la republica deLucca?, esaten zuen Voltairek oso modu plastikoan. Estatu haundietan ezin den milasaio sozial proba
|
genezake
guk, askatasunean, justizian, lanaren organizazioan, begiratasun poliziakoan, garraioetan, heredentzia eta jabego kapituluetan, urbanismoan, edozertan. Horixe bakarrik nahi dugu.
|
|
Kulturaren bi izariak? ...uz.Ni orokorrean arituko naiz euskal kultura aipatuz, ez euskarari soilik dagokionean, baizik norbanakoak edo Herri batek naturaren gainean biltzen duen guztia adierazteko.Guztiz bat nator Txillardegik garai hartan adierazitakoekin, baina hizkuntza, gizakiaeta kultura kontzeptuetan azken urte hauetan produkzio handia egin du gizarteak, ezbeti norabide berean, eta uste dut, euskaldunok argiago ikus
|
dezakegula
gurean gauregun zein den onena.
|
|
Baina, emendatzen du Kojeve k, beste nahi bat aintzat hartzea jarduteko orduan, ez mundu errealean dagoen zerbait, biologiaren gainetik zaudela beste gizaki batekonar
|
dezan
gure kasuan, oraindik ez denaren arabera aritzea da, geroaren arabera. Haladiharduen izakia, horrenbestez, etorkizunak lehentasuna duen denboran bizi da, geroadu oinarri; mundu errealean etorkizuna soilik da nagusi, geroa oinarri dutela diharduten izakien artean.
|
|
...erraiten baitzidan ezen gauzak zetozen bezala zetozela eta pairuz hartu behar nituela haiek guztiak; eta erraiten zidan, halaber, ezen zorigaitzik handiena ez zela zorigaitza bera eta zorigaitzaren existentzia, baina haren eramaiteko ez ahalik ez argirik izaitea; eta erraiten zidan, finean, ezen nekearen ertzetik eta hegitik ere heda zitezkeela besoak harat eta honat, eta adimenduaren argiak egin
|
zezakeela
gure besarkada bakoitza, ez sutsuagoa, baina bai zabalagoa, zeren zinez izan baitzitekeen zabalago ulertzen zuèn eskuaren fereka, ulertzen ez zuèn suaren horzkada eta ausikia baino.
|
|
Jauregiaren aitzinean bazegoen menditik xuxenean zetorren iturri bat, gure osaba Bernabek egokitu zuena, hartarako pareta bat eraikiz eta paretan lehoi buru bat ipiniz, ahoa zabalik zuena, nondik ateratzen baitzen ura zurrusta hotsandi batean, aska errektangular zabal samar baterat isurtzeko. ...handik gutirat, anaiak anaien kontra beti ere —Markos eta Fabian, Mattin eta bion kontra—, harik eta, mila oihu eta bertze hainbat irriren artean, laurok uretan blai akabatzen genuen arte, jakin genekien arren ezen ez amak eta ez osaba izebek zutela hura laket eta hargatik debekatu zigutela elkar bustitzen ibiltzea, erraiten zutelako ezen ura azal xuloetarik sartu eta eragin gaixtoa izan
|
zezakeela
gure humoreen funtzionamenduan, nola baita medikuen eta bertze anitz jakintsuren sinestea egun ere. Ordea, borroka haiek, arestian erran bezala, mila oihu eta bertze hainbat irriren artekoak izaiten ziren, eta horrek ederki erakusten dizu ezen gehiago zutela idurizkotik zinezkotik baino.
|
|
Erraiten zuen Zizeronek: Consuetudo quasi altera natura, eta hala da, zeren ohiturek eta azturek noiznahi den alda
|
bailezakete
gure izatasuna eta bigarren izatasun bat osa, lehenengoaren eta etorkikoaren estalgarri eta ahanzgarri... baina zer erranen dizut nik, baldin egoera berrirat ohitzeko denborarik ere izan ez banuen, zeren eta anaiaren nagusitasuna buru bihotzez onartzen hasia nintzen puntuan gibela egin behar izan bainuen, noiz eta anaiak muga hura eta marra hura iragan baitzuen. Eta hura izan zen, halatan, ene gibelatzearen hobenduna, ez ni, zeren, noiz eta bihurtzen baita nagusiaren nagusitasuna nagusikeria eta haren harrotasuna harrokeria, orduan akabatzen baitira menekoaren esker onak eta mirespenak, eta hala egin zuen okerrera berriro anaiarekin nuen erlazioneak, hura Villagrandeko dukearen palaziorat joaiten hasi zenean, Espainiako handikien moduak eta moldeak ikasterat.
|
|
Pasa hitza ere nirearen une berdinean eskatu zuen. Egunkarikoak ez zuen aktibaturik segurtasun sistema —nork arraio izan
|
zezakeen
gure lan argitaratuen jakin minik! —, baina Ttipirenak bai, ezbairik gabe. Aditua nuenez, trastearen zainak agerian nahi zituena hiru aukeraz balia zitekeen pasa hitza idazteko; hirugarrenean huts eginez gero, ordenagailua berez deskonektatuko zen eta berritik hasi beharra izanen.
|
|
—Hala baitzen —errepikatu Ximurrak— Hildakoan mugitu izana sumatuko zian beharbada, baina zer erran
|
zezakeen
gure kontra, suspertu nahirik honat eta harat erabili genuela ihardetsiz gero. Hobe genuela bere horretan utzi izan bagenu?
|
|
Migel jaunaren izaera pitxia eta tenperamentu zuzengaitza harrezkero aski ezagunak ziren, baina zentzu oneko inori ezin burura zekizkiokeen izendapen hark ekarriko zituen ondorenak. Filme ezagunaren izenburua eskuratuz," harekin eskandalua heldu zela" esan
|
genezake
guk ere, nolabait.
|
|
Infernuko su baxura kondenatu nahi dituztela dirudi. Espainiako Gobernuak liburuen prezioa liberalizatzeko hartutako erabakiak ondorio beldurgarriak izan bide
|
ditzake
gure liburugintzan. Euskal editoreek, ikasliburuei ezarri zaien beherapen librea gainerako liburuetara hedatuko ote den susmoa dute eta horrek liburuaren zirkuitu naturala birrintzea ekarriko duela adierazi du Jorge Gimenez, Euskal Editoreen Elkarteko lehendakariak:
|
|
Hona iritsita, aztertu beharra dago Internetek zein aukera ematen dizkion informazio kudeatzaileari. Nola labur
|
ditzakegu
gure eguneroko lanak sare honetan. Gure lanaren helburu nagusia, interesgarria eta kalitatezkoa den ezagueradun informazioa sortu eta integratzea da, beti ere erabiltzailearekiko interaktibitatea pizteko bitartekoa izango delarik, webguneak etengabe eguneratu eta dinamizatuko direlarik, eta, beti ere komunikazio egoki baten mesedetan, erabiltzaileak identifikatuak izango direlarik.
|
|
Aitor
|
dezakegu
gure iragana hondoratu zela,
|
2001
|
|
n Hortaz, eta gurean itzultzaile bikainak egonik, inolako lotsarik gabe itzuli
|
ditzazkegu
gure lanak beste ezein hizkuntzetara. Ez da
|
|
" Hor dago koxka" n ageri zaizkigun pertsonaiak eta istorioak ez dira batere arrotzak. Egoera aldrebesenean ere imagina
|
dezakegu
gure burua. Honek azal dezake ikuskizunean zehar ikusleriaren etengabeko irribarrea.
|
|
Hori lortzeko, gantz edo koipe gutxi duten janari ugari sar
|
ditzakegu
gure eguneroko otorduan, ortuari eta frutak osagai nagusi dituztenak: era askotako entsaladak (barazkiak, arroza, oreak, patata eta antzekoak sarturik), krema eta zopa hotzak eta, postreetan, fruta freskoa edo, zergatik ez, izozki txiki bat nahiz sorbete hotz hotza, aho-gozagarri gisa.
|
|
Haren orritik zorroztasun osoz azter
|
dezakegu
gure web gunea eta, ondorioz, ahuleziak non dautzan ezagutu ahal izango dugu.
|
|
Erabil
|
ditzagun
gure baliabideak itxura atsegina eta erakargarria lortzeko; baina ez dezagun ahaztu besteen gustuko izatea bezain garrantzitsua, edo garrantzitsuagoa, dela geure buruarekin gustura sentitzea.
|
|
Mesedez, Anton, botoa eman baino lehen pentsa
|
ezazu
gurekin lanean ari diren lagunez.
|
|
(ANTONI begira.) Hitz egin
|
dezala
gure zuzendariak. Jakin dezagun haren iritzia.
|
|
Nire ustez, nobelagile katalanak egiten dituen gogoetak, zentzuzkoakez ezik, behar beharrezkoak dira. Nik uste lagun
|
diezagukeela
gurean gertatzendenaren inguruan gogoeta egiten.
|
|
Beste adar batetik ere hel diezaiokegu geure zuhaitz problematikoari. Zergatik izan da hain berantiarra eleberri errealistaren loratzea euskal esparru literarioan. Lasagabasterrek euskararen pisu soziolinguistikoa aipatzen zuen, eta ildo beretikbaina urrunago joanez, esan
|
dezakegu
gure hizkuntzaren pisu sinbolikoarenemendatzeak argitu dezakeela bat bateko eta ezusteko errealismoaren normalizatzea. Gaurko euskal idazleek ez diote beldurrik errealitateari.
|
|
unibertsoko irudiak ziren. Esatariaren esanetan"... ikerlari ospetsuenen azken azterketek diotenez" gugandik" hurbil" dagoen izar baten jokaera atipikoa zela-eta," ondorio latzak paira
|
ditzake
gure planetak", batez ere Siberia inguruan –transiberiar trenbidearen zatirik malenkoniatsuenean, hain zuzen–. " Hori guztia, dena dela, ehun eta hogei urte barru gertatuko da eta ez gara gu Siberian egongo ehun eta hogei urte barru, kar kar."
|
|
‘Esan dudan bezala, gure lehenengo ametsa bete da, Antarktikara etortzea. Orduan, otoitz egin
|
dezagun
gure bigarren ametsa bete dadin. Gure bigarren ametsa, gure lehenengo ametsa osatzeko, sorterrira itzultzea izango da... ’
|
|
M (begia keinatuz): Eta egin
|
dezakezu
gu biontzat emakume bana, lagun?
|
|
Literatur kritikari buruzko ikuspegi interes bizikoa ematen digu Yon Etxaideri buruzko artikuluetako batean: " Neurri bakar batekin neur
|
genezake
gure artean sortzen den nobela bat: inguruko eta urrutiagoko hizkuntzetan sortzen diren nobelak gaur neurtzen diren harekin berarekin".
|
|
Baina ez
|
dezagun
gure izaera gutxiets: behin eta berriro jaikiko dira aurrera ere bidegabekeriaren kontra astotxo baten arrantzak.
|
|
Neurri bakar batekin neur
|
genezake
gure artean sortzen den nobela bat: inguruko eta urrutiagoko hizkuntzetan sortzen diren nobelak gaur neur  tzen diren harekin berarekin.
|
|
Ez dut, ordea, ukatuko etxekoekin diharduten jakite horiek
|
badezaketela
gurean beste baliorik izan. Bistan da, aitzitik, gure kulturak (ikasiak, ez herri kulturak) eta jakiteak duten maila eskasean, abiapuntu ederra  eskaintzen digutela direlako sailok, hortik aurrera gero eta gorago eta zabalago jo dezagun, herrikoetarik arrotzetara, etxetik kanpora.
|
|
Gauzak honela, galdera zera litzateke, ba al dago lotura zuzenik eraberrikuntza eta hazkuntza ekonomikoaren artean? Beste modu batez esanda, zein arlotan lor
|
dezake
gurea bezalako herri txiki batek etekinik handiena?
|
|
Zientziaren alderdi guztien arteko lotura indartzenari den une honetan Mekanika Kuantikoak biologian ere ikerkuntza eremu berrietara eramango ote gaituen galde
|
diezaiokegu
gure buruari. Biologiaren kimika azaltzekoorduan Mekanika Kuantikoa oinarrioinarrian dagoena gauza jakina da, baina egon al daiteke sistema biologikoen gaineko koerlazio eta gainezarmen kuantikoaren eragin nabarmenik?
|
|
Baina Platonek antropologia eta politika bat garatzearekin batera pertsonaren irudi arkaiko honen bertsio filosofiko bat landu zuen. Zail litzateke politika eta antropologia horiek bereiztea; eta honexegatik bietako edozein har
|
dezakegu
gure analisiaren abiapuntu gisa, bietako inor ez baita bestearentzako baldintza, eta bata abiapuntutzat hartuz ezinbestean bestearengana ailegatuko gara. Honela, nire analisiaren ordenak ez du oinarritze funtzio edo garrantzi lehentasunik adierazten.
|
|
Hori horrela, zuhur jokatu behar du, ongi aukeratu behar du zer mugimendu egingo duen, indarra alferrik ez galtzeko, lehentasun batzuk finkatu behar ditu... Bada, esan
|
dezagun
gu lehentasun horiek finkatzen ditugunak garela –une batez pentsakor gelditu zen– Begira, dagoeneko ulertu behar zenuenez, niri, liburu honetan, maila poetikoa dagokit. Jende arruntak mespretxatzen du poesia, ulertu ezinik errealitatearen maila poetikoa dela benetan interesgarria den bakarra...
|
2002
|
|
Finaleko egunak holako eta halakorentzat eredu behar lukeela ere aipatu zen beroan, beharbada, domekak beste astelehen bat ekarriko zuela ahaztuz; funtsean arazo diren problemak bere horretan dirautela ahaztuz eta, bertsolaritzak horretan, metal alorreko langileek edo Gaztetxeen Koordinadorak duen ardura bera duela ahaztuz. Ez
|
dezagun
gure lepoen gainean ez dagokigun zamarik hartu eta egin dezagun ahalik eta ondoen dakiguna, harrokeria zilegi bazait, guri dagokiguna nahiko ondo egiten ari garen irudipena daukat-eta
|
|
Eta nori zuzendua dago? Galde
|
diezaiokegu
gure buruari. Bada, pertsona orori irekia dago, norberaren burua ezagutzeko gogoa duen edonori.
|
|
Ixtorio hauek utzi eta segi
|
dezagun
gure bidean. Eskuinetara jo berriz ere, ez behera, pago artean segitzen dugu, larretxea da bidea, itzaltsua, goxoa, Irurtzun aldekoa baino ilunagoa, hetsiago, ez ditugu ikuspegi zabal horiek, udarako goxoagoa halere.
|
|
Ni ez nago kanpoko kultura irenstearen kontra, ez horixe, aberats gaitezen mundukoaz eta aberats
|
ditzagun
gureaz besteak. Hala ere, eta zenbait produkzioren kontra ez ote nukeen egon zalantza dudan arren, maxkal, axal, mehe... egindakotik ere ikaskizunak atera daitezke.
|
|
Literaturaz hitz egitean, sarritan, euskara herdoildua dagoela esaten dugu. Agian, ez dugu erreparatzen jendeak nola hitz egiten duen, esate baterako, baserrian bizi den pertsona batek izan
|
dezake
guk bilatzen dugun formula, eta guk, berriz, Axularrengan edo Leizarragarengan bilatzen dugu, baina, ziur aski, hurbilagoa daukagu erabili behar dugun hizkuntza.
|
|
Har
|
dezagun
gure arteko adibide bat hau guztia argitu nahian, denboraren urruntasun erlatiboan kokatua, 1975 urtearen irailaren 27an, goizez, irratiz eman zuten albistea: «Gaur izan dira exekutatuak Angel Otaegi, Juan Paredes Manot, Jose Humberto Baena, Jose Luis Sanchez Bravo eta Ramon Garcia Sanz prozesatuak».
|
|
Zehaztapen labur hauekin amaitzeko, esan
|
dezagun
gure aburuz gaurko panoraman aipagarrienak diren egile eta eleberriak iruzkintzen ahalegindu garela. Gure helburua euskal eleberrigintzaren historia egitea izan den arren, egile desberdinen aurkezpen bio bibliografiko osatuena eskaintzen ere ahalegindu gara eta eleberri bat baino gehiago argitaratu duten egileak soilik iruzkintzen.
|
|
Polizi, umore, amodio edo zientzia fikziozko eleberrietan, irakurlea entretenitu egin nahi da, istorio bat kontatuz, haren ardura eta atentzioa bereganatu. Uste dut beharrezkoa
|
litzakeela
gurean eleberrigintza mota horiek azken hamarkadetan izan duten igoera aztertzea eta irakurleen artean izan duten harrera onaren berri ere ematea.
|
|
Ikhus dezagun bata hori bada izan, zeintzu ondorio dakharzkigun. Eta ohar
|
ezazu
gure hypotesis hunen onerako, bata horrelakoa izaitekotz, zathidun duen.
|
|
Gure inguruan bizi direnak garatu egingo dira, guk nahi izan edo ez, itogarri senti
|
dezaketen
gure laguntzarik gabe ere.
|
|
Ukaezina da sumendiek gizateriaren historian zehar izan duten eragina: erabat baldintzatzen dute inguruetako herri eta hirien bizitza, ingurunea guztiz eralda dezakete, kasuren batzuetan sumendietako errautsek mesede egiten diote uztari eta sumendien ondoriozko euri azidoek kalte egin
|
diezaiokete
gure osasunari.
|
|
Lehenik, zehatz dezagun helburua, argitu
|
dezagun
gure portaera eta kalkula dezagun kritika nola egin, nola aurkeztu.
|
|
Egiazta
|
dezagun
gure kritika gertaera objektibo eta kontrastagarrietan oinarritzen dela, ñabardura txiki batean huts egiteak argudio guztia bertan behera utziko baitu.
|
|
Onar
|
ditzagun
gure akatsak.
|
|
Beraz, poesiaren baitan argigune baten distira legoke, emozioak eta pentsamenduak elkarri nahasten zaizkionean eta elkartze lehiatsu horretatik hitzaren erreten goria sortzen delarik. Nik esango nuke poesia, neurri batean, musikaren pareko dela, honek bakarrik sentiaraz
|
bailiezaguke
gure arima propio eta bereziaren taupada. Musika hunkigarri batek bai bailirudike hesteetaraino sartzen digula ukabila, gure barnean datzan egia emozionatuen sumendia esnarazteko.
|
|
Hala nola hiribilduetako udalek sortutakoak. Haietan ikus
|
dezakegu
gure aztergai diren etxeak hiribildukokomunitatean nola uztartzen ziren; zein postu zeukaten bizilagunen hierarkian; hiribilduaren gobernuan zeukaten parte hartzea, etab. Horrela, harreman munduosoa berregin dezakegu eta, mikrokasuaren azterketaren bidez, Gipuzkoako XVI.mendean emakume kaparea izatea zertan gauzatzen zen hobeto ulertu.
|
|
gizarte egitateen sorrera etaegituraketa prozesuei buruz aritzean, lagungarri zaigu, ikertzaileak berak beregizartearen baitan ikertzeagatik izan ditzakeen aurreiritzi eta distortsioen aurreanerne egoteko. Prozesu horien bitartez uler
|
dezakegu
gure errealitatea ere prozesuhistoriko batean sortua dela, eta gure buruak prozesu horren parte direla. Horrekeragin zuzena du, noski, antzinako gizarteengana luzatzen dugun begiradan19.Bestalde, oso interesgarriak iruditzen zaizkigu soziologiaren mundutik ikertzailearen eta ikerketa objektuaren arteko harremanei buruz garatutako hausnarketakere20 Azkenik, antropologiak gizarte antolaketa haiek, begiratzeko?
|
|
–Ekoizpen garbiaren inguruko enfoke teknikoaren ohikoikuspegiak galdera orokor bat planteatu ohi du: nola hobe
|
dezakegu
gure prozesu industrialeneraginkortasuna baliabideen erabileran eta hondakinen ekoizpenean. Galdera konplexu eta zabalago
|
|
Eztet nai egiaren argitasuna estali: orain ere azaltzen da gure artean otsokotarren bat edo beste; baña, esan
|
dezagun
gure biotzaren poztasunerako, ez urietan bezela maiz eta ugari, baizik noizean bein, urri, bakan, iñoiz edo berriz. Ezin da gure lurretan orrelako landara ta piztirik ugaldu.
|
|
Izan ere, data jartzearen kontuetan, beti egin daiteke atzerago. Egin
|
dezagun
guk, bada, aurrerago! Komunikazio masiboaren nazioartekotze modernoa, XX. mendean jar dezakegu; izan ere, lehen mundu gerrak ekarri baitzuen gure artera komunikazioa handika eta lau haizetara egiteko joera berria, propagandarekin lotuta, gerra arma legez.
|
|
Telebistan, osagaien garrantzia handia bada ere, programazioarena ez da gutxiagokoa. Jar
|
dezagun
gure arreta programazioan.
|
|
izen guztiak hemen bildu ahal izango ditugu. Azter
|
dezagun
guk jaso dugun adibide bakarra: Aitor.
|
|
Nolanahi ere, ez da inoiz utzi behar polizatik kanpo lehentasunez estali beharreko arriskurik, aurrekontuagatik. Kasu horretan, askoz hobea da polizaren ordainketa zatikatzeko aukerari buruz galdetzea, gehixeago ordaintzeak lasaitasunean balio erantsi handia ekar
|
baitezake
gure alde. Poliza garestiena beti da hoberena.
|
|
Erregulazioari ez Proposamena egin eta hilabetera, merkatari txikiak ordezkatzen dituzten ugazabek erabakia hartu dute: “Sail horrek igandeetan eta jaiegunetan irekitzea dekretu baten bidez arautu nahi badu, egin dezala, baina ez
|
dezala
gurekin izan arautze hori ez delako beharrezkoa”, adierazi zuten hiru elkarteen bozeramaileek. Ildo horretatik, Cecovik, Arabako Merkataritza Federazioak eta Gipuzkoako Merkataritza Federazioak ziurtatu dute ez dutela proposamen berririk bidaliko.
|
|
Teknika hori arte ederretako profesionalentzat erreserbatuta dago ia; izan ere, errealismo hori duen objektu bat marraztu nahi da, pintatuta dagoen tokian dagoela ematen baitu. Horren adibide asko ikus
|
ditzakegu
gure hirietan, aspaldi modan jarri zen eraikinen fatxadak marrazki artistikoekin apaintzea, efektu lasaigarria eta estetikoki ederra lortuz. Baina guk ere teknika hori erabil dezakegu gure etxeko dekorazio lanetarako.
|
|
Horren adibide asko ikus ditzakegu gure hirietan, aspaldi modan jarri zen eraikinen fatxadak marrazki artistikoekin apaintzea, efektu lasaigarria eta estetikoki ederra lortuz. Baina guk ere teknika hori erabil
|
dezakegu
gure etxeko dekorazio lanetarako. Hona hemen zenbait urrats, ate bat edertzeko baheketaren teknika erabil dezazun.
|
|
Matasek goraipatu zuen Marcelino Botín Fundazioak Katamotz iberikoaren Kontserbaziorako Espainiako Estrategian parte hartu zuela, eta dokumentu horrek jarduera ildo nagusiak jasotzen dituela. Gainera, ministroarentzat, hitzarmen honek «erakunde pribatuekin elkarlanean aritzeko aukera berri bat zabaltzen du, eta eginkizun garrantzitsua izan
|
dezakete
gure espezierik mehatxatuenen kontserbazio estrategiak eta planak garatzeko». Emilio Botínek ere nabarmendu zuen alderdi hori; izan ere, hitzarmen horren helburua «natura eta katamotza kontserbatzeko ahalegin horri erakunde pribatu gehiagoren batura pizteko lantza punta» izan liteke.
|
|
Orain, triste dago, oporrak iristean, lagun egiteko animaliak abandonatzea, eta, beraz, gogoan izan behar da maskotek asko lagun
|
dezaketela
gure ongizatean. Izan ere, gero eta mediku, psikologo eta gizarte langile gehiago daude maskotak erabiltzearen alde, giza trebetasunak indartzeko eta norbanakoaren garapen fisiko eta psikikoan laguntzeko.
|
|
Askotan, gure erabaki komertzialetan lehentasuna izan behar duten iritzi errealistak baino gehiago, produktu bat erosteko gogoa izan dezakegu. Hor dago epekako erosketaren benetako arriskua, eta arrisku hori konpon
|
dezakegu
gure erosketak denboran planifikatzen ikasten badugu, gure diru sarreren mailarekin modu logiko, neurritsu eta koherentean.
|
|
9 G bilerek dute zurikerian ardatza, hori dela ta protesta askok utzia dute lorratza, askatasuna ezberdintasun lazgarri batean datza, bake bidean urratsa, elkartasunezko hatsa, (bis) Seattle, Genova, Praga, Salzburgo... bizirik da esperantza, denon artean alda
|
dezagun
gure pausoen norantza. (bis)
|
|
Eta gutxitan bezala egin nuen negar. Ni ez nintzen Lizardi bezalako kristau sinestun irmoa, baina, ai, nola eskatu nion orduan neure fede apurretik Jainkoari, arren eta arren, ez zezala Leire Xabiertxo bezala eraman, eta, aitzitik, asma zezala norbaitek hiesaren aurkako medikamenturen bat, dasta ahal izan
|
zitzan
gure txikiak bizitzaren aro guztiak, eta aro bakoitzeko aromak usaindu! Edo lagun ziezadala gutxienez Leire ipuin batean bezala edukitzen, munstroa menperatuta edo isilarazita...
|
|
Zeuek ere badakizue ez dela hori!". Isildu egin zen, esan behar zuenak oihartzuna izan
|
zezan
gu guztiongan: " Pintada hori mehatxu bat da.
|
|
Aitak, berriz, ama baretu nahian: " Lasai dago, bai?, eta ez
|
dezagun
guk larritu orain. Gainera, zer esan behar diot nik?".
|
|
Administrazioarekin, Euskadiko administrazioarekin esan nahi dut, euskaraz egin
|
ditzakegu
gure harremanak batez ere maila idatzian, eta zure gurasoek trafikoko isunak euskaraz eskuratuko dituzte ederki etxean. Zuri ere ber gauza gertatuko zaizu.
|
|
Lehenik ikusi behar dena da benetan euskara erabiltzen duten etxean umearekin edo ez, zeren zenbait kasutan gertatzen baita etxean erabiltzen den hizkera nagusia erdara izaten dela, nahiz senide guztiak euskaldunak izan. Hau onartzea kosta egiten bazaigu ere, holakoak behin baino gehiagotan gertatzen dira, ez
|
dezagun
gure burua engaina. Adibidez, errolda betetzean ematen diren erantzunetan ikusten da hori.
|
|
Nahi bainuke euskara guztiona, ez bakar batzuena bakarrik, izan dadin, orain eta beti. Nahi bainuke inork ere oraka ez
|
baleza
gure hizkuntza, hizkuntzarekin zerikusirik ez duten eta hizkuntzak maite ez dituen ñabardura arrotzak nahi edo ez nahi hizkuntzari atxikiaraziz, ustez edo irozgarri egokiak direla, ez baitira batere hala. Eta nahi bainuke hau guztia orain gerta ledin erauntsia pasatu ondoren ez da guardasola hedatu behar, gure mintzo zaharra azkenekoz arras zerraldatu gabe, hil eta ondoan zopa ahora eramateak ez baitu deustako balio.
|
|
Eta on dela, batez ere, arazo hauek eztabaidatzea, eta eztabaida hori zuzenean inplikaturik gaudenok hastea, besteren eskuetan utzi gabe. Eta eztabaida honetan, zu bezalako gazteen ahotsa entzutea ezinbestekoa da, ez
|
ditzagun
gure asmakizunak zeruko puxikak bezala airez bete, barnean beste zerbait dutela pentsatzen dugula. Gogoeta hauek ez dira euskaltzaleen kaltean, nahiz batzuetan pentsatu behar dudan Goizuetako misioetan nagoela, Makario bezala predikuetan hasia.
|
|
Eta nola museoek ez duten bereizten margolanetako kolorea baizik, hizkuntzetan ere hizkuntzaren kolorea bakarrik bereizi genuke, ez ideologiarena. Eta barkatu, berdin balio du honek euskararekin nahiz gaztelaniarekin, Bidasoaz alde honetan bizi garenon kasuan bederen, biak baititugu gureak, ez
|
dezagun
gure burua engaina hemen balizko ametsekin, nola dituzten biak bereak euskara eta frantsesa Iparraldean bizi diren euskaldunek.
|
|
Ez zaizu idurituko zuri, baina hala den uste dut, eta ez naiz bakarra, hori, edo holako zerbait, izan baita zenbait idazlek mahai gainean jarri duten arazoa. Atxagak berak esan zuen aitzin horretan euskara gaizki dabilela, etorkizun beltza duela, ez
|
dezagula
gure burua engaina, uste baino askoz ere kopuru txikiagoa dela euskaldunena. Ramon Saizabitoriak ere aipatu ditu gazteen artean gertatu diren aldaketa soziologiko horiek hizkuntzari dagokionez:
|
|
Eta zentzuzkoa litzateke hori. Besteek asma
|
dezakete
guk, gero, erabiliko duguna; besteek irakats dezakete gure artean gero aplikatuko duguna eta besteek erakuts diezazkigukete munduan diren gauza zoragarri guztiak.
|
|
Eta zentzuzkoa litzateke hori. Besteek asma dezakete guk, gero, erabiliko duguna; besteek irakats
|
dezakete
gure artean gero aplikatuko duguna eta besteek erakuts diezazkigukete munduan diren gauza zoragarri guztiak.
|
|
Baina nola ez du izango, bada, Eusko Jaurlaritza bezalako administrazio gazte batean, orain dela gutxi sortua, guk nahi izan genuen moduan egokitua, han ere gaztelania baldin bada nabarmentzen dena? Hortaz, egia da oraingoz gauza asko falta direla, baina ez
|
ditzagun
gure begiak itxi: euskal gizartea den bezalakoa da, eta unibertsitatea antzekoa.
|
2003
|
|
Bada, kontuak horrela, edonoiz ikus
|
dezakegu
gure itsasertza marea beltzek zikindurik: oraingoan" Prestige" ontziaren isuria iritsi zaio, baina gaur, bihar edo etzi beste batenak hel dakizkioke.
|
|
Eta Punta Luzeroren aurrean gertatuko balitz? Gogora
|
dezagun
gure kostaldera hurbiltzen diren guztiak krosko bakarrekoak direla. Beste itzal bat:
|
|
Hau da, prezioen hazkundea aktiboen benetako balioen oso gainetik al dago, hainbesteraino non lur jo baitezakete? Burbuila immobiliario hori gertatuz gero, zer ondorio ekar
|
litzake
gure ekonomiarentzat, enpleguarentzat, etxe bila dabiltzanentzat, erosia dutenentzat eta hipoteka kredituak dituztenentzat, bai eta finantza entitate eta aurrezki entitateentzat. Galdera horiei eta horien tankerakoei erantzun nahi die gaur hona dakargun erreportajeak.
|
|
Asko elkartzen bagara, kuota batekin lokal bat egokitu genezake, eta talde lanean informazioa bildu, tratamendu ezberdinak ikertu, eta instituzioak presionatu terapia hauek iker ditzaten, eta funtzionatzen duten terapiak Osasun Publikoan eskain daitezen... Bazkide gehiago elkartuko bagina, pertsona gehiagori ordaintzerik izango genuke, euren lanorduak eskaini
|
ditzaten
gure mesedetan ikertzeko.
|
|
Entzutea izango la
|
litzake
gure gaztediak zer dion bertsolaritzaz. Galdekizun bat antolatuko ba gendu ze iritzi jasoko ote genituzke?
|
|
Baina, euskerearen barruan hain nabarmen agiri diran desbardintasun handiak ikusirik, esan ete
|
geinke
gure hizkuntzak batasun bat daukanik. Baietz dinoe gaur, aho batez, hizkuntzalariak:
|
|
Ez eusten sekulan ezer esan, ez horren alde, ez horren aurka. Handik urte batzuetara," teologo" nintzala, konturatu
|
nintzan
gure hezitzaile batek interes handiaz irakurten zituala nire euskerazko eskutitzak. Itandu neutsan behin:
|
|
Etxean non jartzen ditugun, eta ureztatzeko edota ongarritzeko dauzkagun ohiturak oso garrantzitsuak dira landareen egoerari dagokionez; are gehiago, detaile txiki batek haize korronte hotz batek edo egun osoan oso argi gutxi izateak itxura ona izan
|
dezaten
guk egindako ahalegin guztiak zaputz ditzake.
|
|
Azkenik, batzuetan nork bere hizkuntzan hobeki ulertaraziko du esan nahi duena, indar handiagoz adieraziko duelako eta, hortaz, komunikazioa eraginkorragoa izango da ingeles eskasean totelduz gero baino; kontuan har
|
dezagun
gure solaskideak ere gehienetan ez dakiela asko ingelesez.
|
|
Libratzea, gorotzek hestearen azken partea betetzen dutenean pizten den erreflexuei esker gertatzen da, baina erreflexu hori nahita kontrola
|
dezakegu
guk.
|
|
Eta Bernat Etxepare katolikoari kontrajartzen badiogu Joanes Leizarragako lapurtar protestantea, konturatzen gara, euskaltzaletasunaren aldetik, ez dietela zorrik nafartarraren neurtitzei, lapurtarraren lerro hauek: Alabaina segur izanez ezen Heuskaldunak berze nazione guzien artean ez garela hain basa, non gure lengoaiez ezin ezagut eta lauda
|
dezagun
gure Jauna. (Joana Albrete Nafarroako Regina eta Bearnoko Andre gehien denari?
|
|
Adin batera helduak garenok aurki
|
ditzakegu
gure haurreko oroitzapenetan XIX. mendeko gertakari nahasi horien oihartzunak: hor dauzkagu, adibidez, Frantziaren gerletan parte hartu zuten soldaduen kantuak:
|
|
Eta beraz, gaur egun, ikus
|
balitza
gure adiskide zenak, guk bezala, belaunaldi berriko euskaldun gazteak bortizkeria bideei uko eginik, bortizkeriarik ezaren bide berriak bilatzen ari, ziur gaude atsegin lukeela haiekin solas egitea eta zenbait lerro elkar trukatzea.
|
|
tradiziotxo bat eskura izateak, apala izanik ere, erreferentzia bat eskaintzen digu iraganaren gainean euskaraz nola idatzi erabakitzen laguntzeko. Zentzu horretan, badira tradiziotxo hori ikertuz egungo euskaldun historialariontzat baliagarri zaizkigun oharrak egin dituzten artikulu pare bat102 Espero
|
dezagun
gure artikuluan aipatu ditugun, historia, lan aitzindariek material osagarria eskainiko dutela antzeko auziak jorratzeko.
|
|
Testuinguru gozozale honetan, K. a. 75 urtean Ponpeio-k Pompaelo, Iruñea, sortu zuen. Erromak gozogintza garrantzitsua zuenez eta Pompaelo Erromatik eraginda zegoenez, pentsa
|
dezakegu
gure Pompaelon elikagai gozoak egongo zirela.
|
|
Hortaz, kolektibitatearen autoprodukzioarenkontzientzian oinarriturik, indarrean dauden aldaketa joerak giza egintza kolektiboaren emaitza gisa definituz?; eztabaidarako eta partaidetzarako itxiera salatzendu, giza artekotasunaren autodeterminazioaren nahia eta borondatea erakutsiz.Azken batean, Tourainek baieztatu zuen moduan, mugimendu sozialen egintzakolektiboak zenbait kultura eta balio errealitatetan gauzatzea bilatzen du, etahorretarako aurre egiten die botere harremanen arabera definitzen duen arerioareninteresei eta eraginari. Horrexegatik erants
|
dezakegu
guk: giza artekotasunarenprodukzioa ez da praxi sortzailearen emaitza sinplea, praxi hori aktore sareeketengabe biziberritzen duten testuinguru batean gauzatzen baita, permeabilitateaedo inpermeabilitatea erakuts dezakeen testuinguru batean; protesta, errepresioa, negoziazioa eta diskurtso ideologiko ezberdinen arteko eztabaidan eta gatazkan.
|
|
Heriotza aurreikusteak boto paperak eta alferrikako gastuak galaraz
|
diezazkieke
gure oinordekoei. Testamentu bat egitearen kostua 60 euro ingurukoa izan daiteke, eta ondare garrantzitsuren bat dagoenean, etxebizitza bat esaterako, gomendagarria da.
|
|
Glutamina aminoazido ez funtsezkoa da; hau da, gure organismoak sintetiza
|
dezake
gure gorputzeko nahiz gure dieta osatzen duten elikagaietako proteinetan dauden beste aminoazido batzuetatik abiatuta. Funtsezko aminoazidoen taldeko kide ez izan arren, zenbait egoera edo egoeratan “funtsezko baldintzatzat” edo “erdi funtsezkotzat” hartzen da.
|
|
Egoera hori ez da batere ohikoa, eta administrazio agintariek zehatu egin dute. Edozein arazo konpontzeko, komeni da jakitea Datuak Babesteko Agentzia badagoela, erakunde publiko horretara jo
|
dezakegula
gure eskubideak urratu direla uste badugu. Laburbilduz, babes eraginkorra dago gure datu pertsonalen erabilera informatizatuan, erabil dezagun.
|
|
Aurten egoera konplexuagoa da jasaten ari garen tenperatura altuengatik, eta horrek sute arriskua areagotzen du. Greenpeaceren aburuz, egoera horrek ondorio latzak izan
|
ditzake
gure ekosisteman. Hori dela eta, erakunde ekologistak proposamen batzuk egin ditu, “Gobernuak eta autonomia erkidegoek kontuan hartu behar dituztenak baso suteen aurkako politika eraginkorra ezartzeko”.
|