|
2013
|
|
|
Ibilbide luzeko estekadura hori, garai eta inguruabar desberdinetan ondu eta mamitu da. Azpimarratzekoa, nolanahi ere,
|
euskara
hizkuntzak jaso duen hiztegi juridikoa eta instituzionala: lege, errege, debekatu, jende, bake, borondate?, latinetik ekarria eta barneratua eta egun ere, euskaldun aho mihietan barra barra ari dena.
|
|
|
lege, errege, debekatu, jende, bake, borondate?, latinetik ekarria eta barneratua eta egun ere, euskaldun aho mihietan barra barra ari dena. Aldamenean,
|
euskararen
berezko berba juridikoak (hilburuko, alkar poderoso, bide zorrak,?) eta tartean, osagai desberdinetako gizartea, hizkuntzari eta zuzenbideari dagokienez.
|
|
|
Hartara, Euskal Herriko herrialdeek esparru juridiko bateratu eta beregaina osatu ez arren, Foru herrialde desberdinek euren zuzenbidea adierazten dute hizkuntza erromantzeen bidez (gaztelania, okzitanoa, frantsesa?).
|
Euskara
bera bizirik eta gizartean erroturik dago, horiekin batera Euskal Herrian eta maila apalean bada ere, hizkuntza juridikoa da. Era idatzian baino, ohiturazko moldean ari da euskara, foru izateari dagokion legez.
|
|
|
Euskara bera bizirik eta gizartean erroturik dago, horiekin batera Euskal Herrian eta maila apalean bada ere, hizkuntza juridikoa da. Era idatzian baino, ohiturazko moldean ari da
|
euskara
, foru izateari dagokion legez. Bide horretan, alabaina, berehala barruratzen ditu, lehen latinarekin egin zuen bezalaxe, hainbat hitz eta esamolde, hizkuntza erromantzeen aldetik hartuta, horrela erakutsiz horien harrera eta bertaratzea, mendez mendeko hizkuntzen eta zuzenbidearen arteko ukituaren bidez.
|
|
|
Askok ezagutu ez arren, zuzenbide erromatarra ere, egun, aplikagarri gerta daiteke Nafarroan, alegia, sistema bizia dela zenbait kasutan nafarren artean. Halaxe zehazten du indarrean dagoen Nafarroako Bildumak (1973) bere 1 legean,
|
euskarazko
testua aipatzen dela: 1 Legea.Konpilazioa.Foru Zuzenbide Pribatuari buruzko Konpilazio edo Nafarroako Foru Berri honek bere barnean hartzen du antzinako erresumaren zuzenbidetik egun indarrean dagoen zuzenbide zibila, betiere, tradizioarekin eta bertako ohitura, foru eta legeen praktikarekin bat etorriz.
|
|
|
8 Hona, beraz, irakurle euskaldunari orain eskaintzen zaiona eta liburu honetan aurkituko duena: lehen lehena,
|
euskaraz
emanak, bere kultura juridikoaren osagai esanguratsuak, historian zehar zedarriztatu eta ondu direnak, horien ibilbidearen laburpen egokia emanez; bigarrena, horien egilea bera, Peter Stein, sona handiko idazlea. Esan gabe doa, horren ikuspegia erabilgarria dela legelari diren eta ez direnentzat.
|
|
|
Esan gabe doa, horren ikuspegia erabilgarria dela legelari diren eta ez direnentzat. Hirugarrenez ere,
|
euskarazko
itzulpen egokia lortzea izan da helburu, hizkuntzaren kalitatea eta zehaztasun juridikoa bilatzen dituena. Horretan saiatu da lanari ekin dion taldea, lehendik ere taxu horren ahaleginak egin dituena.
|
|
|
Eskerrak emate aldera, bihoazkie horiek jatorrizko egileari eta argitaletxeari, testua
|
euskaraz
argitaratzeko eman duten erraztasunarengatik. Orobat Zuzenbidearen Euskal Akademia Academia Vasca de Derecho delakoari, liburu hau azkena baino, lehena izan dadin zerrenda luze baten hurrenkeran, Abeurrea bilduman sarrera izan dezakeena.
|
|
|
|
Euskarazko
testuaren argitarazlea eta atarikoaren egilea: Andres Urrutia Badiola Jatorrizko testuaren itzultzaileak:
|
|
|
historiari muzin egin gabe, modu dinamiko batez erakustea, hasiera hasieratik gaur arte, zuzenbide erromatarraren bilakaera eta zereginak. Hartara, amaigabeko iradokizunen iturria dago bertan, batez ere, Euskal Herriaren ikuspegitik, bertan elkar bizi izan baitira eta oraindik ere, bizi baitira hizkuntza(
|
euskara
) eta zuzenbidea (foruak) beregainak, mendeetan zehar lurralde bera partekatu dutenak mendebaldeko kultura juridikoaren ardatz nagusiekin, alegia, latin hizkuntzarekin eta zuzenbide erromatarrarekin.
|
|
|
Euskal zuzenbidea, XI, XII
|
Euskara
, XI, XIII, XIV
|