|
2000
|
|
|
Baina behar luzearen ondorioa da. Besteak beste, Bizkaiko Foru Aldundiak
|
Euskara
Sustatzeko Zuzendaritza Nagusia sortzea, Gotzon Lobera bilbotarra zuzendari duela. Ordutik euskarara bideratutako diru-laguntzak boskoiztu egin dira, eta hitzarmenei esker ekimen ugari bideratu ahal izatea espero da.
|
|
|
Ekainean zehar, Durango euskal dantza, musika, euskara, baserria eta ingurunearen erdigune bilakatzea da Garapen eta Durangoko Ekintza Komunitariorako Udal Institutoak koordinatutako aste kulturalaren helburua. Bide batez, euskal dantzak, euskal folk musika eta
|
euskara
sustatu nahi ditu ekitaldi hauekin.
|
|
|
itzulpengintza eta funtzionarioen euskalduntzea. Gero, euskara elkarte, herri aldizkari eta antzekoek
|
euskara
sustatzeko egindako lanaren dirulaguntzak ere bertatik bideratu ziren. Aurten aro berri batean sartu gara eta helburua euskara aisialdirako hizkuntza bihurtzea da.
|
|
2001
|
|
|
Tinko eta Barton Films, bestalde, film horien bikoizketa eta banaketa lanetan aritu dira. Ez da hau izan, hala ere, zinean
|
euskara
sustatzea helburu duen ekimen bakarra. Iruñeko Karrikiri euskara elkarteak, adibidez," Zinema euskaraz" zikloa antolatu ohi du urtez urte, eta zinean euskarak dituen hutsuneak bete asmoz, Gasteizko Bagare Euskal Tokiak ere egiten du lan.
|
|
|
Duela sei urte Hautetsien Kontseiluan, Ipar Euskal Herriko Garapen Eskemaren baitan, berau abiatzea onartu zen.
|
Euskara
sustatu eta zabaltzea izango du helburu sortu berri den Kontseiluak. Erramun Baxok (irudian eskuinean) izango da kontseiluburua.
|
|
|
Eta bestetik, helburua elkarbanatzen dugu:
|
euskara
sustatzea. 1985ean sortu zen ikastola hazi eta hazi ari da ordea, eta Fontellaseko ikastola txikiegia egin zaie.
|
|
|
Hara zeintzuk diren datu ofizialak: 1996ra arte, elebidunen kopuruak gutxienez %5ean egin zuen gora; Nafarroako herritarren %68 ez dago
|
euskara
sustatzearen aurka, eta ikasturterako 3 urteko haurren euskarazko matrikulazioak %30ean mantentzen direla ematen du.
|
|
2002
|
|
|
|
Euskara
sustatzeko euskal identitatearen osagarri edukiak falta direla diozu. Egungo egoeran euskaldunaren nortasunak iraun dezake beste hizkuntz edo kultur nortasunekin batera?
|
|
|
Arrosatik ekoiztuko den guztia euskara hutsean izango da. Proiektuan sartu diren irratiak, besteak beste, irratigintzan
|
euskara
sustatzeko helburua baitute. Ondorioz, ekimenak dakarren elkar trukeari esker, zenbait irratietako programazioa euskalduntzea lortuko da
|
|
|
Bizkaiera batuan emititzen dau. Euskera hutsean emititzearena bada,
|
euskara
sustatzeko eta normalizatzeko bidean ezaugarri garrantzitsua, eta horrez ganera, kontuan hartzen badogu publizidadea euskeraz pentsatu eta gauzatzen dala, oraindino inportanteagoa izan daiteke egiten dan lana. Baina euskerazko publizidadea behar beste ondo garatuta ez dagoen arloa da oraindino18.
|
|
2003
|
|
|
|
EUSKARA
SUSTATZEAREN ALDE
|
|
|
Nafarroan, unibertsitate ikasleen %82k
|
euskara
sustatzeko neurriak eskatzen ditu, Carlos Vilches soziologoak eginiko tesiaren arabera. 1992an %75ekoa zen kopuru hau.
|
|
|
Berrogei urte betetzear, Lazkaokoa da Goierrin sortutako lehenengo ikastola. Urriaren 5ean egingo den festa honekin, helburu aunitz bateratu nahi ditu ikastolak, besteak beste, ikastolaren mugimendua eta bere proiektuak ezagutaraztea,
|
euskara
sustatu eta normalizazioan aurrerapausoak ematea, euskal kulturaren transmisioan laguntzea eta erdal hiztunak euskarara hurbiltzea. Ikastolari begira, beharrizan berriei erantzuna eman nahi zaie; besteak beste, azpiegitura egokitu eta berritu eta eskaintza zabaldu nahi da.
|
|
|
Ondarroa, 1948 Zientzia Kimikoetan lizentziatua da eta irakaskuntzan aritua da Lauro Ikastolan eta Derioko Magisteritza Eskolan. 1995ean
|
Euskara
Sustatzeko zuzendaria eta HABEko zuzendari izana, Eusko Jaurlaritzako Hizkuntz Politikarako sailburuorde karguan aritu zen aurreko legegintzaldian. Hezkuntza, unibertsitatea, euskara, emakumea, idazkaritza eta antolakuntza arloen ardura du EBBn.
|
|
|
Eusko jaurlaritzak berak aitortu du. araba, bizkaia eta Gipuzkoatik kanpo
|
euskara
sustatzeko 300.000 bat euro omen dauzka aurten Azkarate andrearen sailak (ez da urrutira iritsiko 300.000 eurorekin, baina tira!), eta aitortu berri dute Nafarroan ezer egiterik ez dagoenez (hango
|
|
|
Diru gutxi edo asko, nolanahi ere, esan beharra dago —eta aitortu beharra dago— Azkarate andrearen sailak diru hori bikoiztea lortu duela, Akitaniako erregioarekin eta Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Nagusiarekin lortutako hitzarmena bitxia baita oso: Eusko Jaurlaritzak Iparraldean
|
euskara
sustatzeko jartzen duen euro bakoitzeko, hango erakundeek (ezin Iparraldekoek esan, ez dago-eta horrelakorik) beste euro bat jarriko dute. Alegia, Jaurlaritzak 300.000 euro horiek Iparraldera bideratzen badituzte, beste 300.000 jarriko dituzte frantziarrek.
|
|
|
Alegia, Jaurlaritzak 300.000 euro horiek Iparraldera bideratzen badituzte, beste 300.000 jarriko dituzte frantziarrek. 600.000 euro Iparraldean
|
euskara
sustatzeko. Ez dakit negoziazio lanetan nor ibili den, baina ez da negoziatzeko modu kaxkarra.
|
|
|
Heldu zen kontraerreformaren nondik norakoaren azalpena. Aurreko zuzendaritzak estrategikotzat jotzen zuen administrazioa euskalduntzeko atala, di rurik gabe; hizkuntza politika sustatzeko, pezetarik ere ez;
|
euskara
sustatzeko kanpainetarako, berdin.
|
|
|
Nafarroako Auzitegi Nagusiak tramitera onartu zuen Batasuna taldeak Pedro Pegenaute Hizkuntza Politikako zuzendari nagusiaren aurka prebarikazioengatik jarritakokereila, komunikabideentzako diru laguntzen deialdia zela eta. Epaileak prentsa, irrati eta telebistan
|
euskara
sustatzeko diru laguntzen inguruko ebazpenaren txostena eskatu zuen, bide batez. EA/ EAJ eta Batzarre taldeak kereilarekin bat egitea aztertzen ari ziren bitartean, Euskara Kultur Elkargoak erabakita zuen jada salaketari atxikitzea.
|
|
|
Izan ere, euskara ez da nafar guztien eskubidea, soilik ama hizkuntza dutenena, mendialdeko nafa rrena. Areago,
|
euskara
sustatzearen atzean Nafarroaren iden titatea arriskuan jartzen duten interesak daude; ho rregatik, euskara aldarrikatzen duten nafarrak ez dira fidatzekoak. Gainera, dagoeneko Nafarroan euskara normalizatuta dago eta euskaldunen egoera normala da.
|
|
2004
|
|
|
...Epaitegietako Agiriak Euskaraz Normalizatzeko Batzordeak egiten duena, euskal abokatuek beren lana jorratu ahal izateko sortutako eredu elebidunak, euskalduntze prozesuak, eta zenbait epaitegitan egiten diren Euskararen Erabilerarako Sustatzeko Planen zabalkuntza,. Sailaren barneko Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako Zuzendaritzak kudeatzen dituen proiektuak dira guztiak?, poliki poliki,
|
euskara
sustatzen eta zabaltzen ari direla Justizia Administrazioan. Oraindik ere bide luzea egiteko duen erakundea izaki, zalantzarik gabe, gure ahaleginari eutsi diogu.
|
|
|
esatera baikaramatza. Ezkortasun horren fruitu dira gure gizartean sortu diren hainbat eta hainbat ekimen bai
|
euskara
sustatzeko, baita beste edozein arazori aurre egiteko. Gai honetan ere, ezkortasun ekintzailetik abiatu behar dugu?. 172
|
|
|
Sabino Aranak, euskaltzaletasuna abertzaletasunaren zerbitzura jartzean, morrontza lanetan jarri zuen euskara, baina fede onez, uste baitzuen abertza letasuna zela
|
euskara
sustatzeko biderik behinen eta eragingarriena. Baina ba du Abandakoak hori baino oker handiagorik egina, euskarari ez baitzion aitor tu nazioaren eraikuntzan zegokion lekua.
|
|
|
Egia da diru laguntza haiek ezinbestekoak direla euskaraz diharduten zenbait telebisten biziraupenerako, baino ez diote, ezta hurrik eman ere, euskarak arlo honetan dituen arazoei taxuzko soluziobiderik ematen. Diputazioen aldetik, berriz, eta harrigarria bada ere, idatzizko komunikabideetan eta teknologia berrietan
|
euskara
sustatzeko diru laguntza sistemak baitituzte indarrean, telebista lokalek ez dute diru laguntzarik jasotzen.
|
|
|
Euskara hutsean diharduten kanaletan,
|
euskara
sustatzeko eta euskararen normalkuntzarako tresna gisa jaio ziren telebistetan du, hain zuzen ere, nola ez, lekua euskarak. Kanal ertainetan, ordea, oso txikia da euskararen lekua, %10ekoa batez beste, nahiz eta ezberdintasun inportanteak dauden telebista batzuetatik bestetara, %60tik gora euskaraz emititzen duen Urdaibai TBtik, adibidez, %15era baino heltzen ez den Durango TBra, hain zuzen ere —nahiz eta azken hauek ere ahalegin handiak egiten ari diren euskarari leku zabaltzeko— Handietan eta katean jarduten duten ertainetan, berriz, ia ikusezina, edo hobeto esanda, entzunezina da euskara.
|
|
2005
|
|
|
\ Aitzitik, Nafarroan,
|
euskara
sustatzeko politika beranduagokoa eta EAEkoa baino askoz ere indar gutxiagokoa da (den tokian); horrek dakarrelarik euskararen aurrerakada askozaz ere txikiagoa izatea; eta, azkenik, Iparraldean, euskara oraindik ere atzera doa eta belaunaldiz belaunaldiko transmisioa ez dago bermaturik, errekuperazio zantzu txiki batzuk antzeman badaitezke ere.
|
|
|
|
Euskara
Sustatzeko zuzendari berria
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluak Igone Etxebarria Zamalloa izendatu du Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren
|
Euskara
Sustatzeko zuzendari. Etxebarriak Lorea Bilbao ordezkatu du.
|
|
|
4 Bestalde
|
euskara
sustatzeko prest dauden idazle guztiak mende horretan ez ziren apologistak izan. Joxe Azurmendik bere Espainolak eta euskaldunak (1992) liburu ezagunean, bi talde ezberdintzen ditu, bi interes ezberdinekin eta aldi berean bi jokabide desberdinekin.
|
|
|
Azaroaren 29an, 17 zuzenketa egin zizkion Eusko Jaurlaritzak 2006rako aurreikusitako EAEko aurrekontuari eta," kontinuista" tzat jo ondoren, ia 30 milioi euro gehiagoja rtzea eskatu zuen. Euskalgintzaren errefe rentzia garran tzitsuena bihurtu den Kontseiluak, gainera, Osakidetza etaErtzaintza euskalduntzeko partidak sortzea eta hedabideek
|
euskara
sustatu dezaten diru-laguntzak handitzea galdegin zuen (lotsagarria da euskararen egoera bi sail hauetan).
|
|
|
Sorreratik bertatik, ETBri aitortzen zaizkion funtzioetako bat da euskal kultura eta
|
euskara
sustatzea. Hainbeste alditan goratua izan den eginkizun hori, ordea, hizkuntzaren normalizazioarena, ezin da barne produkzioko saioen esku utzi bakarrik.
|
|
|
Horrek zera eragin du: egindako analisian eta planteatzen diren irtenbideetan
|
euskararen
sustatze lanetan aridi ren mugimenduei arreta handiagoa eskaintzea, nahiz eta beste esparruei dagozkienak ere azaldu. Horregatik, euskararen aldeko mugimenduaren inguruko diagnostikoa luzeagoa izateak eta beraiei luzatutako gomendioak ugariagoak izateak ez dute esan nahi arazoaren muina etaardura sektore honen bizkar uzten ditudala, ezta gutxiagorik ere.
|
|
|
Aitzitik, murriztailea, ezabatzailea, mugatzailea... da. Beti ahalegindu da batzuen" gehiegikeriak" (bai ustez EAEko Administrazioak berak eragindakoak, bai
|
euskararen
sustatze lanean aritzen den talderen batek bultzatutakoak) salatzen, mugak jartzen. Azkenaldian nabarmena da Foru Erkidegoko
|
|
2006
|
|
|
Hizkuntzen berdintasuna eta guztien estima planean ez da kontenplatu ere egiten. Gainera
|
euskara
sustatzearen izenean mehatxuaren motibazioa eta erantzukizun ezaren jarrera ezartzen dira.
|
|
|
a)
|
Euskara
sustatzeko hartu diren neurriak (aurrekontuaren puska oso txiki bat profesionalen euskarazko klaseak subentzionatzeko; errotulazioa nolabait elebidun jartzea; itzulpen zerbitzu eskas bat, HABEn lanik gabe gelditutako langileak nonbait integratzeko asmoz sortua eta agian zerbait gehiago...) ez dira hizkuntza politika bat, limosna baizik.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak 10,8 milioi euro banatuko ditu
|
euskara
sustatzeko
|
|
|
Hau jolasa baino gehiago da. Hezitzaileek
|
euskara
sustatzeko eskuliburua. Estrategiak eta tresnak.
|
|
2007
|
|
|
Itziar CarrascoEuskarak urteetan zehar beherakada nabarmena jasan du egoera politiko eta sozialen ondorioz. Europako hizkuntza zaharrena izanik, Eusko Ikaskuntzak, Euskal Herriko zein munduan zehar dauden euskal etxeetan
|
euskara
sustatzeko etengabe ari dira lanean. Eusko Ikaskuntza Elakrtearen ustez," euskarak bere aukeren kontzientzia izan behar du eta euskal gizarteak euskarak galdutako espazioak pixkanaka berreskuratzeko ardura", honen harira," Euskararen Nazioarteko Egunak (ENE) euskararen aberastasun kulturalean sinisten duten pertsona eta elkarteen atxikipena lortzea du helburu".
|
|
|
Halaber, herri bakoitzak norbere egitasmoak landu ditu, eta Oiartzunen egitasmo asko sortu dira, «batzuetan eskualde mailakoak eta beste batzuetan guk sortuak». Guraso eta seme alaben artean euskararen transmisioa bermatzeko plana, bikote euskaldunetan hizkuntza ohiturak sendotzeko ekimena, Ttur ttur euskaltzaleen bilgunearekin sinatutako lankidetza hitzarmena, merkataritza eta elkarteetan
|
euskara
sustatzeko egitasmoa edo bereziki garrantzitsua den Ola plana. «Ola planari esker eskualdeko enpresa handietan Alcampo edo Niessen, esaterako euskara normalizatzeko aurrerapausoak eman dira, eta enpresen mundua oso garrantzitsua da euskara normalizatzeko», azpimarratu digu Arnaizek.
|
|
|
|
Euskara
sustatzea Hiriburu Maitaren egitasmo garrantzizkoa zen. Nola moldatu zarete arlo horretan?
|
|
|
Hainbat jende harritu zen hastapenean.
|
Euskararen
sustatzea ez da erraza hemen, baina gure xedeak burutu ditugu. Taldearen nahikaria zen, horretarako ere hautatuak baikinen.
|
|
|
Horrez gain, edozein jaialdi edo antolatu nahi duenarentzat euskarazko saioak eskaintzen dituztenen zerrenda egitea du asmo," askotan zailtasunak izaten baitira animazio bat antolatu nahi eta jarduera hori euskaraz lortzeko". Aurrerago begira, Nafarroa Behereko euskara teknikariak Izpuran egin bezala, Kanbo inguruko bainuetxeetan ere
|
euskara
sustatzeko planak garatzeko asmoa du Olaizolak.
|
|
|
Joera horri heutsi ezkero, erabilera %2, 7koa izan litzateke 2019ean eta %0, 8koa 2032ean. Ahaztea da, pixakanaka bada ere,
|
euskara
sustatzeko eta indartzeko hizkuntza politika garatzen doala eta euskarazko irakaskuntzak gora egiten duela.
|
|
|
Bestalde, sindikatuek hizkuntzaren normalizazioan duten garrantzia nabarmendu zuten astearteko aurkezpenean. Haiei baitagokie" negoziazio kolektiboan, hitzarmen sektorialetan eta enpresetako hitzarmenetan euskaren aldeko urratsak egitea, eta, oro har,
|
euskara
sustatzeko beharra gizarteratzea". Migel Angel Zubiriak sindikatuen konpromisoa ezinbesteko jo zuen.
|
|
|
Euskararen Astea izenburupean hainbat ekitaldi prestatu ditu azarorako Sopelako Udalak. "
|
Euskara
sustatzeko" asmoz, hilaren 26an hasi eta abenduaren 2ra arte luzatuko dira jardunaldiak. Alabaina, horiei ekin baino lehen, egongo da zertaz gozatu herrian.
|
|
|
"
|
Euskara
sustatzeko eta euskalgintza babesteko akordio soziopolitikoa" osatzen dugun alderdiok udalerrien hizkuntza politikan aurrera egiteko hartutako konpromisoa azaldu nahi dugu. Kontseiluak sustatutako akordioa 2004ko azaroan sinatu genuen Aralar, Batasuna, Eusko Abertzale Ekintza, Eusko Alkartasuna eta Zutik alderdiok, Euskal Herriko beste 6 sindikaturekin batera:
|
|
|
Horixe behar dugu berraztertu; horixe behar dugu lekutu eta kokatu. Interes partikularren gainetik, euskara bultzatu, eta, ideologien gainetik,
|
euskara
sustatu, ez aingeruen sexuaz hitz egiteko, ezpada eguneroko gauzez eta zereginez, eguneroko kezkaz eta pozaz... horiek baitira hizkuntzaren arima eta muina. Hartara, politika barne, politikaz harago doan hizkuntza behar dugu, gizartearen arloak bere barruan hartzen dituena.
|
|
|
Joera horri eutsiz gero, erabilera %2, 7koa izango litzateke 2019an eta %0, 8koa 2032an. Ahaztea da, pixkanaka bada ere,
|
euskara
sustatu eta indartzeko hizkuntza politika garatuz doala eta euskarazko irakaskuntzak gora egiten duela.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko elkarte eta erakundeek frantses botere publikoetan presio egiteko erabiltzen zituzten Eusko Jaurlaritzatik, Udalbiltzatik eta Udalbidetik zetozen diru-laguntzak. Baionako Suprefetari ala Pirinio Altlantikoetako Kontseilu Nagusiko lehendakariari esaten zieten, ordezkatzen zituzten erakundeek ez bazituzten
|
euskara
sustatzeko egitasmoak babesten eta laguntzen, hego Euskal Herriko instituzioak eginkizun hori betetzeko prest zeudela. Negoziaketa prozesuan, ipar Euskal Herriko eragileek baliabide hori erabiltzen zekiten beraien beharren arabera.
|
|
|
Aitzitik, epe laburrean euskara ez denez ipar Euskal Herrian ofiziala bilakatuko, aterabideetariko bat mugazgaindiko lankidetza areagotzea izan daiteke. Errealitate politiko administratibo ezberdinen barruan eta bakoitzaren gaitasuna, nahia zein autonomia errespetatuz, hainbat egitarau, egitasmo eta ekintza elkarrekin burutu daitezke
|
euskara
sustatzeko eta aurrerarazteko.y
|
|
|
Ezen, erabateko garrantzia baitu, gaur egun
|
euskararen
sustatzen, hazten, garatzen ari garenontzat, ikasleentzat, eta oro har Euskal Herri euskalduna sendotu dadin dugunontzat, euskaltzale aurrendari horien berri jakitea eta horiek euren garaian —eta ez ziren garai errazak haiek ere euskararen alde agertzeko— eginiko lan oparoaz ohartzea. Ez dezagun pentsa iraganeko kontu interesik gabekoak direla... zeren eta iragana —bere alde on eta txarrekin— egungoaren eta etorkizunaren bide erakusle baita.
|
|
|
bazen jende ttottoak hartzeko, urgazle orgatara bat bederen. Apezak gehienak, bai eta
|
euskararen
sustatze elkarteetan lanean, suharki, hala baitzen, ari ziren laiko batzuk. Mugaz honaindian, bertako euskaltzainen kopuruaren emendatzeko, aurreikusten ahal zen, aitzakiak aitzakia, Iparraldeko ordezkaritzak banaka huts utzitako ttottoak Hegoaldeko euskararen zerbitzari distiratsuz betetzea.
|
|
2008
|
|
|
Korrika, Euskal Herria zeharkatzen duen lasterketa erraldoia, Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea elkartearen alde, urteroko kanpainak diru-laguntzak elkartzeko euskal irratientzat, sustapen kontzertuak ere aipa ditzakegu. Beraz
|
euskara
sustatzeko hirugarren diru iturri bat badugu Frantziako kolektibitateena eta Eusko Jaurlaritzarena izan ezik, herritarrena, bereziki euskaltzaleena.
|
|
|
Orain arte azaldutakoaren ildotik, duela hogeita bost urte sortu zenean ezarritako bi helburu nagusiei heltzeko eredu dikotomikoa aukeratu zuen ETBk. Eredu honen arabera,
|
euskara
sustatzearen helburuari euskara hutsezko kanalaren bitartez soilik heltzen zaio. Bigarren helburuari berriz, bereziki gaztelera hutsezko kanalaren bidez. Horrez gain, telebistaren panoraman izandako bilakaeraren eta bereziki kanal pribatuen etorreraren eskutik telebistaren edukietan izan diren aldaketek zaildu egin dute euskarazko kanalaren joko zelaia, oso lehiakor bihurtu baita.
|
|
|
Hori ez da gertatu euskarak hiztunak galdu dituelako (esan bezala irabazi egin baititu), lehen ez zeuden tokietan euskaldun berriak sortu direlako baizik. Baina
|
euskara
sustatu nahi duen telebista batek arreta handiz jarraitu lukeen egoera bat erakusten du: bere publikotzat euskaldun osoak (hots, ulertzeaz gain mintzatzeko gauza ere direnak) hartzen baditu, haien %44 etxe mistoetan bizi direla ikusiko du; eta etxekideen hizkuntza gaitasunak kanalaren aukeraketa mugatzen duela jakinik, egoera horri nola aurre egin asmatu du.
|
|
|
Eredu honen arabera,
|
euskara
sustatzearen helburuari euskara hutsezko kanalaren bitartez soilik heltzen zaio.
|
|
|
|
Euskara
sustatu nahi duen telebista batek arreta handiz jarraitu lukeen egoera bat erakusten du: bere publikotzat euskaldun osoak hartzen baditu, haien %44 etxe mistoetan bizi direla ikusiko du; eta etxekideen hizkuntza gaitasunak kanalaren aukeraketa mugatzen duela jakinik, egoera horri nola aurre egin asmatu du.
|
|
|
Berritasun legez, gunearen beraren erabiltzaileak izango dira bere edukiaren egileak, eta edonork eman dezake albiste baten berri, aldez aurretik han erregistratuta. Horrela, bisitariek egina den albiste gunea sortzea eta sarean
|
euskara
sustatzea ditu helburu egitasmoak. Adibidez, zabaldu.com8.
|
|
|
Erizek dioen legez (1997: 402), tradizionalismoak, berez, ez zuen bermatzen
|
euskara
sustatzeko jarrera (are gutxiago modernitatera hedatzea), eta «erabakigarriena pertsona eta taldeen herri hizkuntzekiko sentiberatasuna izaten ze [n], ez erreferentzia ideologiko hutsak.» Ikus ere karlismoaren euskaltzaletasun mugatuaz Narbaiza (2004: 31).
|
|
|
«Il n, y a pas à se préoccuper des paysans, des pêcheurs et des ouvriers, car les classes inférieures imitent toujours les classes dirigeantes»). Azkuek, aldiz, «t, sapeldunen[...] adiskidetasun zarra galdu barik» aritu gurago zuen, haientzat ere ekimenak bultzatuz, baina arreta bereziaz arituz hirian
|
euskara
sustatzen.
|
|
|
Azkuek aurreikusten zuen erakundea bada, korporazio erlijioso bat izango zen, bereziki
|
euskara
sustatzera dedikatua. Korporazio horren xede formala umezurtzez arduratzea bazen ere, era guztietako proiektu euskaltzaleetarako plataforma izan nahi zuen:
|
|
|
Izatez, Txomin Agirreren lana izan zen, presezki eta inolako zalantzarik gabe, «novela edo roman» generokoa izateko baldintza formalekin idatzi zen aurreneko testua. Eta ikusten denez Azkueri bururatu zitzaion genero horretako obra bat
|
euskaraz
sustatzea Euskalzale aldizkaritik. Lehiaketa berean, eleberriaz gain, teatro generoko beste obra bat ere saritu nahi izan zuen.
|
|
|
Azkuek ez zuen ukatzen euskara zabaltzeko beste bide batzuk egon zitezkeela (gazteei txekiar eta katalan ereduak aztertzea gomendatzen zien). Baina bere iritzi pertsonala zen
|
euskara
sustatzeko bide onena haur hezkuntza zela, lehen bi edo hiru urtean elebakarra (euskaraz). Ondoren, pentsa liteke, hezkuntza elebiduna onartzen zuela (euskara gaztelania), ezin jakin konbikzioz ala pragmatismoz.
|
|
|
Ikusten denez Akademiak
|
euskara
sustatzeko programa zabala hartzen zuen bere gain: hizkuntzaren batasuna, hiztegigintza, testuliburuen idazketa, iragarki publikoak euskaratzea, literatur lehiaketak antolatzea, testu zaharren argitalpena, katedren sorrera?
|
|
|
Euskararen Legeak
|
euskara
sustatzeko agindu argia ematen dio Gobernuari eta hedabideen kasuan, euskararen normalizazioari eta gure inguruan bizi direnei ekarpen hori egiteko nahitaezkoa da Gobernuaren dirulaguntza. Hori guzia, “epe ertain luzeko hitzarmen baten bidez baino ezin dela lortu” uste dute komunikabideek eta alde horretatik, idatzia sinatu duten hedabideek “mahai baten inguruan eseri eta hitzarmen horren xehetasunen inguruan hitz egiten hasteko erabateko prestutasuna” adierazi nahi diote Gobernuari.
|
|
|
«Arabako instituzioen kasuan pixka bat ez da aski». Eusko Jaurlaritzaren azken ekimenetako bat gogora ekarriz, Arabako Foru Aldundiak azken urtean
|
euskara
sustatzeko egindako lanaren balorazioa egin dute hitz horiekin Biltzar Nagusietako EAE ANVko hautetsiek, gaur egun talde mistoan daudenak. Araban euskararen normalkuntzan aurrera egiteko legegintzaldiaren laurden bat galdu dela azaldu dute, eta horri aurre egiteko hamar ekimen aurkeztu zituzten atzo bertan Arabako Biltzar Nagusietan.
|
|
|
«Inork ez dezala pentsa ezer asmatu dugunik». Ekimen horien bitartez erakutsi nahi dute
|
euskara
sustatzeko lanean «elkarlanerako prest» daudela, baina ez orain arte egin den moduan. Hala, EAJk hizkuntz politikari buruzko aurrekontua PSE EErekin hitzartu duela kritikatu dute.
|
|
|
Hala, EAJk hizkuntz politikari buruzko aurrekontua PSE EErekin hitzartu duela kritikatu dute. Aldundiaren aurrekontu erabilgarri osoaren %0, 8 baino ez da bideratu
|
euskara
sustatzeko, eta EAk eta EBk EAJren bi gobernukideek %2 bideratzea eskatu zuten.
|
|
|
Bai Euskarari egitasmoaz diozuena ez da zuzena. Aurrera doa Sakanan,
|
euskara
sustatzeko beste egitasmo batzuekin. Mankomunitateak eta Altsasuko Udalak ez diote ekimenari segida eman, administraziorako ekimenik egokiena ez zela iritzita.
|
|
|
Horrek pena handia eman digu. Baina
|
euskara
sustatzeko guk ahalegin handia egin dugun neurrian, uste dut hedabideek erantzun diotela gure deiari, eta zenbait hedabidek euskararen aldeko saiakera bat egin dute. Ahalegin hori bihotz bihotzetik eskertzen diegu.
|
|
|
10 urte bitarteko gazteentzat dira udaleku horiek, eta, bertan, ingurune paregabean, espeleologia, eskalada, ibilaldiak bizikletaz, igeriketa, jolasak, mendi irteerak egingo dituzte; beraz, naturarekin harremanean egoteko aukera edukiko dute. Euskal Herriko lurralde guztietako gazteen arteko harremana natura eta
|
euskararen bidez
sustatu nahi izaten dute udaleku horietan. Udalekuek 100 euro balio dute, eta prezio horretan sartzen dira autobusa, asegurua eta ekintzetarako.
|
|
|
Harrezkero, euskararendako dirua urteetan izoztuta egon da, edo, aurten gertatu bezala, kopurua murriztu egin dute. 2002an, adibidez,
|
euskara
sustatzeko 4,2 miloi euro bideratu zituen foru exekutiboak eremu ez euskalduneko lau ikastolek jasotzen duten dirua kontuan hartu gabe. Diru hori urte hartako aurrekontuen %0, 17 zen, guztira, aurrekontu orokorrak 2002rako 2.491 milioi eurokoak ziren eta.
|
|
|
Euskara, ordea, krisiari aurre egiteko ekainean hartutako neurrietan bezala, zartadarik handiena jaso duen arloa izan da. Ekainean, Miguel Sanz Nafarroako presidenteak aurrekontuetatik 150 miloi euro «erreserban» utziko zituela iragarri zuenean,
|
euskara
sustatzeko ekimenetik murriztu zuten diru gehien: Euskarabideko aurrekontua %16 murriztu zuten, hots, Hezkuntza Departamentuan egindako murrizketaren laukoitza.
|
|
|
Baita film emanaldia ere; “irailaren 9an Aupa Etxebeste filma ikusgai izango da Joxe Arregi plazan.
|
Euskara
sustatzeko asmoarekin aukeratu dugu film hori”. Irailaren 12an, erantzun zabala izatea espero duten kros mistoa izango da.
|
|
|
09:30ean hasi eta 21:30 arte egitaraua beteta egongo da. Guztiek
|
euskara
sustatu eta hizkuntza horretan komunikazioa bultzatzea dute helburua nagusia. Era berean, antolatzailea gurasoen elkartea izanik, festa familia osoarentzat prestatuta dago, haurrekin hasi eta nagusiekin segi.
|
|
|
Eroski kooperatibari, Microsofti eta Ikeari aipamen berezia egin die sarien epaimahaiak,
|
euskara
sustatzeagatik
|
|
|
Ez dago zalantzarik, Nafarroako Gobernuaren nahia euskara laguntzea eta bultzatzea da.
|
Euskara
sustatzeko diru asko bideratzen du, ez bakarrik Euskarabiderako, baita itzultzaileendako eta irakaskuntzarako ere. Nafarroako Gobernuak euskararekin konplitzen du.
|
|
|
Egoerari irtenbidea emateko, halaber, elkarlanerako deia zabaldu zuten. Izan ere, aurtengo ekainean, haiendako diru laguntza izoztea erabaki zuten, baina, azkenean, Nafarroako Gobernuak 70.000 euro gutxiago banatzea erabaki du
|
euskara
sustatzeagatik: guztira 240.000 euro.
|
|
|
Iñaki Eizmendi, gizarte hezitzailea 17:00etan arituko da euskaraz, Julio Ibarra, berriz, 18:45ean gaztelaniaz. Iñaki Eizmendik esperientzia handia du elebitasunaren inguruan eta
|
euskara
sustatzeko egitasmoetan. Seme alabei, elebidunak izanda, eguneroko harremanetan euskararen aldeko hautua egiten laguntzeko ideiak eta baliabideak emango ditu.
|
|
|
7 Unibertsitatearen esparruan
|
euskara
sustatzea.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskara
sustatzeko ekintzak
|
|
|
Etxaurik, Orkoiengo, Oltza Zendeako eta Bidaurretako udalekin batera, Euskara Zerbitzua dauka, eta Orkoienen zentralizaturik dago. Euskara Zerbitzuak
|
euskara
sustatu eta normalizatzeko programak diseinatzen eta garatzen ditu; bai udal administrazioetan, baita osatzen duten udalek barne hartzen dituzten udalerrietan ere. Programa horietako gehienak Nafarroako Euskara Zerbitzuaren Sarearen barnean dauden gainerako Euskara Zerbitzuekin batera egiten dira.
|
|
|
Ordura arte euskarak ez zuen ia lekurik epaitegietan, ez ahozko harremanetan, ez agiri judizialetan, ez aplikazio informatikoetan. Euskararen erabilera normalizatzeko 1982an onartu zen Legeak justizia administrazioarekiko harremanetan herritarrak aukeratutako hizkuntza erabiltzeko eskubidea jasotzen zuen, euskaraz aurkeztutako idazki eta agirien baliozkotasuna bermatzen zuen eta Jaurlaritzari
|
euskara
sustatzeko politika bat eskatzen zion, baina hizkuntza politika eraginkor bat egiteko baldintzarik ez zegoenez, eskubide horiek aitorpen formalak besterik ez ziren.
|
|
|
Nik neuk ildo bi sumatzen ditut iritzietan: bata, baimena emango didazue euskararen makiaveloena deitzeko, Go! azen gustuko eduki ez arren ontzat ematen duena, umeak euskarazko produktu batera iltzatu dituelako, telebistan aspaldi ez bezala; bestea, baimena emango didazue maximalistena deitzeko,
|
euskara
sustatzearen helburuak Go! azen bezalako bitartekoak justifikatzen ez dituela pentsatzen duena.
|
|
|
Horren adibide dugu Mungia aldean eta, oro har, Uriben eskualdean euskarak duen egoera, non hirigintza tsunamiak oraindik ere gehiago sakabanatu dituen euskaldunak. Hazten ari den hirigintza sakabanatuaren fenomenoaren aldean, patetikoak dira
|
euskara
sustatzeko gobernueta udal planak. Ildo beretik, ez da alferreko lana izango gogoeta egitea gure herri eta hirietatik kanpo ugaritzen ari diren olgetako eta merkataritzako azalera handiek, hala nola MegaParkek, Arteak, Urbilek, Txingudik, Gorbeiak eta Olaberriako Carrefourrek eragin dituzten hizkuntza ondorioei buruz, edo AHTk eta halako azpiegitura handiek bizi estiloan, eta, horrenbestez, kulturan eta hizkuntzan eragingo dituzten inpaktuei buruz.
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan
|
euskara
sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan euskara sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan euskara sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan euskara sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan
|
euskara
sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan euskara sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan euskara sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan euskara sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan
|
euskara
sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Gazteen gustuak hurbiletik ezagutu eta, parte hartzearen bidez,
|
euskara
sustatzea da egitasmo arrakastatsu honen helburu nagusienetakoa.
|
|
|
Aranburuk, bestalde, azpimarratu du Aldundiak dituen konpromisoetako bat
|
euskara
sustatzeko partekatutako lidergoa egitea dela eta horregatik Udaltop udaletako euskara zerbitzuek esperientziak eta jakintzak elkartrukatzeko modu bat izan daitekeela.
|
|
|
Hizkuntza politika eta hezkuntzaBestalde, hizkuntza politikan eta hezkuntzan euren helburua
|
euskara
sustatzea dela ziurtatu du, baina askatasunaren alde egitea ere.
|
|
|
Oraingo honetan politikari euskaltzale eta bertsolariek osatzen dute bilduma. Patxi Baztarrika Hizkuntza Politikarako sailburuordeak, José Antonio Rodríguez Ranz
|
Euskara
Sustatzeko zuzendariak, Mikel Atxaga Bidegileak bildumaren zuzendariak. eta plazaratu diren liburuki berrien egileek egin dute Donostian bi sorta berrien aurkezpena.
|
|
|
AEKn ikasle asko dago eta denek ez dauzkate beharrizan berberak, horrexegatik, erakundeak ere hainbat programa eskaintzen ditu
|
euskara
sustatu edota bultzatzeko.
|
|
|
Gai horri dagokionez, Zuzendari Nagusiak adierazi du ez diola uko egin ETB abian jartzeari. Aurrekontu baliabideak hobetzen direnera arte atzeratuko da ETB Horrez gainera, euskararen erabilera bultzatzeko eta
|
euskara
sustatzeko hainbat ekimenen berri eman du. Euskaldun berrientzako bi saio eta zabalpen kanpaina bat izango dira, besteak beste.
|
|
|
Internet& Euskadi elkartea da ekimenaren arduraduna eta honako sariak banatuko ditu: webgune ikusgarriena, webgune erabilgarriena, webgune dibertigarriena, webguneko berrikuntzaren saria, webgune erabilerrazena,
|
euskara
sustatzen duen webgune onena, merkataritza elektronikoko webgune onena eta herritarrentzako zerbitzuen webgune onena.
|
|
|
Azaroan aurkeztu zuten ofizialki ekimena eta proiektu digital erakargarri eta erabilgarriak eskaini nahi dizkie entitate berriak euskaldunei, baina berezi gazte euskaldunei. Fundazioan jakin badakite Interneten, sare sozialetan eta, gazteen komunikazio esparru ezberdinetan' euskararen presentzia beharrezkoa dela adin tarte horretako lagunengan
|
euskara
sustatzeko. Helburua?
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak Euskal Herrirako zein Nafarroarako interesgarriak diren materiak mantendu eta sustatzeko duen borondatea eta determinazio sendoa azpimarratu du Lopezek, adibidez,
|
euskara
sustatzea, interes publikoko azpiegiturak edo ETB Nafarroan ikustea.
|
|
|
Boiseko komunitateak hamarkadetan zehar frogatu du badituela asmamena, baliabideak bilatzeko ahalmena eta betebeharraren zentzua, arbasoak eta batak bestea artatzeko. ...rteen sistema bat, eta euskal ospakizunen egutegi bat, hizkuntza, dantzak, sukaldaritza, lagunak eta ezkontza endogamikoak mantentzeko, 1949an euskal etxe bat (Euzkaldunak Incorporated) eta, geroago, Euskal Museo eta Kultur Zentroa (Basque Museum and Cultural Center), Euskal Kulturarako Cenarrusa Fundazioa (the Cenarrusa Foundation for Basque Culture) eta beste hainbat euskal elkarte eta fundazio,
|
euskara
sustatzeko eta euskal kultura amerikar publiko orokorrari ezagutarazteko.
|
|
|
Bi bide gehiago gelditzen zitzaizkion, lehentxeago aipatuak: ikerketa, eta Jagon sailetik bideratu nahi dituen ekimenen bidea,
|
euskara
sustatze aldera.
|
|
|
2 Euskaltzaindiak 1918 urtean sortzetik beretik ikerlanak burutzeaz gainera beste xede hau du:
|
euskararen
sustatzea eta jagotea. Horrexegatik mintzatu izan da Erakunde hau argi eta garbi zenbait alditan euskara gure ustez oker tratatu izan denean; hala nola, Espainiako Konstituzioan (1978), 3.1 artikuluan, eta Nafarroako Foru Hobekuntza Legean (1983), 9 artikuluan.
|