|
2000
|
|
|
Ekainean zehar, Durango euskal dantza, musika, euskara, baserria eta ingurunearen erdigune bilakatzea da Garapen eta Durangoko Ekintza Komunitariorako Udal Institutoak koordinatutako aste kulturalaren helburua. Bide batez, euskal dantzak, euskal folk musika eta
|
euskara
sustatu nahi ditu ekitaldi hauekin.
|
|
|
itzulpengintza eta funtzionarioen euskalduntzea. Gero, euskara elkarte, herri aldizkari eta antzekoek
|
euskara
sustatzeko egindako lanaren dirulaguntzak ere bertatik bideratu ziren. Aurten aro berri batean sartu gara eta helburua euskara aisialdirako hizkuntza bihurtzea da.
|
|
2001
|
|
|
Tinko eta Barton Films, bestalde, film horien bikoizketa eta banaketa lanetan aritu dira. Ez da hau izan, hala ere, zinean
|
euskara
sustatzea helburu duen ekimen bakarra. Iruñeko Karrikiri euskara elkarteak, adibidez," Zinema euskaraz" zikloa antolatu ohi du urtez urte, eta zinean euskarak dituen hutsuneak bete asmoz, Gasteizko Bagare Euskal Tokiak ere egiten du lan.
|
|
|
Eta bestetik, helburua elkarbanatzen dugu:
|
euskara
sustatzea. 1985ean sortu zen ikastola hazi eta hazi ari da ordea, eta Fontellaseko ikastola txikiegia egin zaie.
|
|
|
Hara zeintzuk diren datu ofizialak: 1996ra arte, elebidunen kopuruak gutxienez %5ean egin zuen gora; Nafarroako herritarren %68 ez dago
|
euskara
sustatzearen aurka, eta ikasturterako 3 urteko haurren euskarazko matrikulazioak %30ean mantentzen direla ematen du.
|
|
2002
|
|
|
Arrosatik ekoiztuko den guztia euskara hutsean izango da. Proiektuan sartu diren irratiak, besteak beste, irratigintzan
|
euskara
sustatzeko helburua baitute. Ondorioz, ekimenak dakarren elkar trukeari esker, zenbait irratietako programazioa euskalduntzea lortuko da
|
|
|
Bizkaiera batuan emititzen dau. Euskera hutsean emititzearena bada,
|
euskara
sustatzeko eta normalizatzeko bidean ezaugarri garrantzitsua, eta horrez ganera, kontuan hartzen badogu publizidadea euskeraz pentsatu eta gauzatzen dala, oraindino inportanteagoa izan daiteke egiten dan lana. Baina euskerazko publizidadea behar beste ondo garatuta ez dagoen arloa da oraindino18.
|
|
2003
|
|
|
Nafarroan, unibertsitate ikasleen %82k
|
euskara
sustatzeko neurriak eskatzen ditu, Carlos Vilches soziologoak eginiko tesiaren arabera. 1992an %75ekoa zen kopuru hau.
|
|
|
Berrogei urte betetzear, Lazkaokoa da Goierrin sortutako lehenengo ikastola. Urriaren 5ean egingo den festa honekin, helburu aunitz bateratu nahi ditu ikastolak, besteak beste, ikastolaren mugimendua eta bere proiektuak ezagutaraztea,
|
euskara
sustatu eta normalizazioan aurrerapausoak ematea, euskal kulturaren transmisioan laguntzea eta erdal hiztunak euskarara hurbiltzea. Ikastolari begira, beharrizan berriei erantzuna eman nahi zaie; besteak beste, azpiegitura egokitu eta berritu eta eskaintza zabaldu nahi da.
|
|
|
Eusko jaurlaritzak berak aitortu du. araba, bizkaia eta Gipuzkoatik kanpo
|
euskara
sustatzeko 300.000 bat euro omen dauzka aurten Azkarate andrearen sailak (ez da urrutira iritsiko 300.000 eurorekin, baina tira!), eta aitortu berri dute Nafarroan ezer egiterik ez dagoenez (hango
|
|
|
Diru gutxi edo asko, nolanahi ere, esan beharra dago —eta aitortu beharra dago— Azkarate andrearen sailak diru hori bikoiztea lortu duela, Akitaniako erregioarekin eta Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Nagusiarekin lortutako hitzarmena bitxia baita oso: Eusko Jaurlaritzak Iparraldean
|
euskara
sustatzeko jartzen duen euro bakoitzeko, hango erakundeek (ezin Iparraldekoek esan, ez dago-eta horrelakorik) beste euro bat jarriko dute. Alegia, Jaurlaritzak 300.000 euro horiek Iparraldera bideratzen badituzte, beste 300.000 jarriko dituzte frantziarrek.
|
|
|
Alegia, Jaurlaritzak 300.000 euro horiek Iparraldera bideratzen badituzte, beste 300.000 jarriko dituzte frantziarrek. 600.000 euro Iparraldean
|
euskara
sustatzeko. Ez dakit negoziazio lanetan nor ibili den, baina ez da negoziatzeko modu kaxkarra.
|
|
|
Heldu zen kontraerreformaren nondik norakoaren azalpena. Aurreko zuzendaritzak estrategikotzat jotzen zuen administrazioa euskalduntzeko atala, di rurik gabe; hizkuntza politika sustatzeko, pezetarik ere ez;
|
euskara
sustatzeko kanpainetarako, berdin.
|
|
|
Nafarroako Auzitegi Nagusiak tramitera onartu zuen Batasuna taldeak Pedro Pegenaute Hizkuntza Politikako zuzendari nagusiaren aurka prebarikazioengatik jarritakokereila, komunikabideentzako diru laguntzen deialdia zela eta. Epaileak prentsa, irrati eta telebistan
|
euskara
sustatzeko diru laguntzen inguruko ebazpenaren txostena eskatu zuen, bide batez. EA/ EAJ eta Batzarre taldeak kereilarekin bat egitea aztertzen ari ziren bitartean, Euskara Kultur Elkargoak erabakita zuen jada salaketari atxikitzea.
|
|
|
Izan ere, euskara ez da nafar guztien eskubidea, soilik ama hizkuntza dutenena, mendialdeko nafa rrena. Areago,
|
euskara
sustatzearen atzean Nafarroaren iden titatea arriskuan jartzen duten interesak daude; ho rregatik, euskara aldarrikatzen duten nafarrak ez dira fidatzekoak. Gainera, dagoeneko Nafarroan euskara normalizatuta dago eta euskaldunen egoera normala da.
|
|
2004
|
|
|
...Epaitegietako Agiriak Euskaraz Normalizatzeko Batzordeak egiten duena, euskal abokatuek beren lana jorratu ahal izateko sortutako eredu elebidunak, euskalduntze prozesuak, eta zenbait epaitegitan egiten diren Euskararen Erabilerarako Sustatzeko Planen zabalkuntza,. Sailaren barneko Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako Zuzendaritzak kudeatzen dituen proiektuak dira guztiak?, poliki poliki,
|
euskara
sustatzen eta zabaltzen ari direla Justizia Administrazioan. Oraindik ere bide luzea egiteko duen erakundea izaki, zalantzarik gabe, gure ahaleginari eutsi diogu.
|
|
|
esatera baikaramatza. Ezkortasun horren fruitu dira gure gizartean sortu diren hainbat eta hainbat ekimen bai
|
euskara
sustatzeko, baita beste edozein arazori aurre egiteko. Gai honetan ere, ezkortasun ekintzailetik abiatu behar dugu?. 172
|
|
|
Sabino Aranak, euskaltzaletasuna abertzaletasunaren zerbitzura jartzean, morrontza lanetan jarri zuen euskara, baina fede onez, uste baitzuen abertza letasuna zela
|
euskara
sustatzeko biderik behinen eta eragingarriena. Baina ba du Abandakoak hori baino oker handiagorik egina, euskarari ez baitzion aitor tu nazioaren eraikuntzan zegokion lekua.
|
|
|
Egia da diru laguntza haiek ezinbestekoak direla euskaraz diharduten zenbait telebisten biziraupenerako, baino ez diote, ezta hurrik eman ere, euskarak arlo honetan dituen arazoei taxuzko soluziobiderik ematen. Diputazioen aldetik, berriz, eta harrigarria bada ere, idatzizko komunikabideetan eta teknologia berrietan
|
euskara
sustatzeko diru laguntza sistemak baitituzte indarrean, telebista lokalek ez dute diru laguntzarik jasotzen.
|
|
|
Euskara hutsean diharduten kanaletan,
|
euskara
sustatzeko eta euskararen normalkuntzarako tresna gisa jaio ziren telebistetan du, hain zuzen ere, nola ez, lekua euskarak. Kanal ertainetan, ordea, oso txikia da euskararen lekua, %10ekoa batez beste, nahiz eta ezberdintasun inportanteak dauden telebista batzuetatik bestetara, %60tik gora euskaraz emititzen duen Urdaibai TBtik, adibidez, %15era baino heltzen ez den Durango TBra, hain zuzen ere —nahiz eta azken hauek ere ahalegin handiak egiten ari diren euskarari leku zabaltzeko— Handietan eta katean jarduten duten ertainetan, berriz, ia ikusezina, edo hobeto esanda, entzunezina da euskara.
|
|
2005
|
|
|
\ Aitzitik, Nafarroan,
|
euskara
sustatzeko politika beranduagokoa eta EAEkoa baino askoz ere indar gutxiagokoa da (den tokian); horrek dakarrelarik euskararen aurrerakada askozaz ere txikiagoa izatea; eta, azkenik, Iparraldean, euskara oraindik ere atzera doa eta belaunaldiz belaunaldiko transmisioa ez dago bermaturik, errekuperazio zantzu txiki batzuk antzeman badaitezke ere.
|
|
|
4 Bestalde
|
euskara
sustatzeko prest dauden idazle guztiak mende horretan ez ziren apologistak izan. Joxe Azurmendik bere Espainolak eta euskaldunak (1992) liburu ezagunean, bi talde ezberdintzen ditu, bi interes ezberdinekin eta aldi berean bi jokabide desberdinekin.
|
|
|
Azaroaren 29an, 17 zuzenketa egin zizkion Eusko Jaurlaritzak 2006rako aurreikusitako EAEko aurrekontuari eta," kontinuista" tzat jo ondoren, ia 30 milioi euro gehiagoja rtzea eskatu zuen. Euskalgintzaren errefe rentzia garran tzitsuena bihurtu den Kontseiluak, gainera, Osakidetza etaErtzaintza euskalduntzeko partidak sortzea eta hedabideek
|
euskara
sustatu dezaten diru-laguntzak handitzea galdegin zuen (lotsagarria da euskararen egoera bi sail hauetan).
|
|
|
Sorreratik bertatik, ETBri aitortzen zaizkion funtzioetako bat da euskal kultura eta
|
euskara
sustatzea. Hainbeste alditan goratua izan den eginkizun hori, ordea, hizkuntzaren normalizazioarena, ezin da barne produkzioko saioen esku utzi bakarrik.
|
|
2006
|
|
|
Hizkuntzen berdintasuna eta guztien estima planean ez da kontenplatu ere egiten. Gainera
|
euskara
sustatzearen izenean mehatxuaren motibazioa eta erantzukizun ezaren jarrera ezartzen dira.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak 10,8 milioi euro banatuko ditu
|
euskara
sustatzeko
|
|
|
Hau jolasa baino gehiago da. Hezitzaileek
|
euskara
sustatzeko eskuliburua. Estrategiak eta tresnak.
|
|
2007
|
|
|
Itziar CarrascoEuskarak urteetan zehar beherakada nabarmena jasan du egoera politiko eta sozialen ondorioz. Europako hizkuntza zaharrena izanik, Eusko Ikaskuntzak, Euskal Herriko zein munduan zehar dauden euskal etxeetan
|
euskara
sustatzeko etengabe ari dira lanean. Eusko Ikaskuntza Elakrtearen ustez," euskarak bere aukeren kontzientzia izan behar du eta euskal gizarteak euskarak galdutako espazioak pixkanaka berreskuratzeko ardura", honen harira," Euskararen Nazioarteko Egunak (ENE) euskararen aberastasun kulturalean sinisten duten pertsona eta elkarteen atxikipena lortzea du helburu".
|
|
|
Halaber, herri bakoitzak norbere egitasmoak landu ditu, eta Oiartzunen egitasmo asko sortu dira, «batzuetan eskualde mailakoak eta beste batzuetan guk sortuak». Guraso eta seme alaben artean euskararen transmisioa bermatzeko plana, bikote euskaldunetan hizkuntza ohiturak sendotzeko ekimena, Ttur ttur euskaltzaleen bilgunearekin sinatutako lankidetza hitzarmena, merkataritza eta elkarteetan
|
euskara
sustatzeko egitasmoa edo bereziki garrantzitsua den Ola plana. «Ola planari esker eskualdeko enpresa handietan Alcampo edo Niessen, esaterako euskara normalizatzeko aurrerapausoak eman dira, eta enpresen mundua oso garrantzitsua da euskara normalizatzeko», azpimarratu digu Arnaizek.
|
|
|
Horrez gain, edozein jaialdi edo antolatu nahi duenarentzat euskarazko saioak eskaintzen dituztenen zerrenda egitea du asmo," askotan zailtasunak izaten baitira animazio bat antolatu nahi eta jarduera hori euskaraz lortzeko". Aurrerago begira, Nafarroa Behereko euskara teknikariak Izpuran egin bezala, Kanbo inguruko bainuetxeetan ere
|
euskara
sustatzeko planak garatzeko asmoa du Olaizolak.
|
|
|
Joera horri heutsi ezkero, erabilera %2, 7koa izan litzateke 2019ean eta %0, 8koa 2032ean. Ahaztea da, pixakanaka bada ere,
|
euskara
sustatzeko eta indartzeko hizkuntza politika garatzen doala eta euskarazko irakaskuntzak gora egiten duela.
|
|
|
Bestalde, sindikatuek hizkuntzaren normalizazioan duten garrantzia nabarmendu zuten astearteko aurkezpenean. Haiei baitagokie" negoziazio kolektiboan, hitzarmen sektorialetan eta enpresetako hitzarmenetan euskaren aldeko urratsak egitea, eta, oro har,
|
euskara
sustatzeko beharra gizarteratzea". Migel Angel Zubiriak sindikatuen konpromisoa ezinbesteko jo zuen.
|
|
|
Horixe behar dugu berraztertu; horixe behar dugu lekutu eta kokatu. Interes partikularren gainetik, euskara bultzatu, eta, ideologien gainetik,
|
euskara
sustatu, ez aingeruen sexuaz hitz egiteko, ezpada eguneroko gauzez eta zereginez, eguneroko kezkaz eta pozaz... horiek baitira hizkuntzaren arima eta muina. Hartara, politika barne, politikaz harago doan hizkuntza behar dugu, gizartearen arloak bere barruan hartzen dituena.
|
|
|
Joera horri eutsiz gero, erabilera %2, 7koa izango litzateke 2019an eta %0, 8koa 2032an. Ahaztea da, pixkanaka bada ere,
|
euskara
sustatu eta indartzeko hizkuntza politika garatuz doala eta euskarazko irakaskuntzak gora egiten duela.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko elkarte eta erakundeek frantses botere publikoetan presio egiteko erabiltzen zituzten Eusko Jaurlaritzatik, Udalbiltzatik eta Udalbidetik zetozen diru-laguntzak. Baionako Suprefetari ala Pirinio Altlantikoetako Kontseilu Nagusiko lehendakariari esaten zieten, ordezkatzen zituzten erakundeek ez bazituzten
|
euskara
sustatzeko egitasmoak babesten eta laguntzen, hego Euskal Herriko instituzioak eginkizun hori betetzeko prest zeudela. Negoziaketa prozesuan, ipar Euskal Herriko eragileek baliabide hori erabiltzen zekiten beraien beharren arabera.
|
|
|
Aitzitik, epe laburrean euskara ez denez ipar Euskal Herrian ofiziala bilakatuko, aterabideetariko bat mugazgaindiko lankidetza areagotzea izan daiteke. Errealitate politiko administratibo ezberdinen barruan eta bakoitzaren gaitasuna, nahia zein autonomia errespetatuz, hainbat egitarau, egitasmo eta ekintza elkarrekin burutu daitezke
|
euskara
sustatzeko eta aurrerarazteko.y
|
|
2008
|
|
|
Korrika, Euskal Herria zeharkatzen duen lasterketa erraldoia, Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea elkartearen alde, urteroko kanpainak diru-laguntzak elkartzeko euskal irratientzat, sustapen kontzertuak ere aipa ditzakegu. Beraz
|
euskara
sustatzeko hirugarren diru iturri bat badugu Frantziako kolektibitateena eta Eusko Jaurlaritzarena izan ezik, herritarrena, bereziki euskaltzaleena.
|
|
|
Orain arte azaldutakoaren ildotik, duela hogeita bost urte sortu zenean ezarritako bi helburu nagusiei heltzeko eredu dikotomikoa aukeratu zuen ETBk. Eredu honen arabera,
|
euskara
sustatzearen helburuari euskara hutsezko kanalaren bitartez soilik heltzen zaio. Bigarren helburuari berriz, bereziki gaztelera hutsezko kanalaren bidez. Horrez gain, telebistaren panoraman izandako bilakaeraren eta bereziki kanal pribatuen etorreraren eskutik telebistaren edukietan izan diren aldaketek zaildu egin dute euskarazko kanalaren joko zelaia, oso lehiakor bihurtu baita.
|
|
|
Hori ez da gertatu euskarak hiztunak galdu dituelako (esan bezala irabazi egin baititu), lehen ez zeuden tokietan euskaldun berriak sortu direlako baizik. Baina
|
euskara
sustatu nahi duen telebista batek arreta handiz jarraitu lukeen egoera bat erakusten du: bere publikotzat euskaldun osoak (hots, ulertzeaz gain mintzatzeko gauza ere direnak) hartzen baditu, haien %44 etxe mistoetan bizi direla ikusiko du; eta etxekideen hizkuntza gaitasunak kanalaren aukeraketa mugatzen duela jakinik, egoera horri nola aurre egin asmatu du.
|
|
|
Eredu honen arabera,
|
euskara
sustatzearen helburuari euskara hutsezko kanalaren bitartez soilik heltzen zaio.
|
|
|
Berritasun legez, gunearen beraren erabiltzaileak izango dira bere edukiaren egileak, eta edonork eman dezake albiste baten berri, aldez aurretik han erregistratuta. Horrela, bisitariek egina den albiste gunea sortzea eta sarean
|
euskara
sustatzea ditu helburu egitasmoak. Adibidez, zabaldu.com8.
|
|
|
Erizek dioen legez (1997: 402), tradizionalismoak, berez, ez zuen bermatzen
|
euskara
sustatzeko jarrera (are gutxiago modernitatera hedatzea), eta «erabakigarriena pertsona eta taldeen herri hizkuntzekiko sentiberatasuna izaten ze [n], ez erreferentzia ideologiko hutsak.» Ikus ere karlismoaren euskaltzaletasun mugatuaz Narbaiza (2004: 31).
|
|
|
«Il n, y a pas à se préoccuper des paysans, des pêcheurs et des ouvriers, car les classes inférieures imitent toujours les classes dirigeantes»). Azkuek, aldiz, «t, sapeldunen[...] adiskidetasun zarra galdu barik» aritu gurago zuen, haientzat ere ekimenak bultzatuz, baina arreta bereziaz arituz hirian
|
euskara
sustatzen.
|
|
|
Azkuek aurreikusten zuen erakundea bada, korporazio erlijioso bat izango zen, bereziki
|
euskara
sustatzera dedikatua. Korporazio horren xede formala umezurtzez arduratzea bazen ere, era guztietako proiektu euskaltzaleetarako plataforma izan nahi zuen:
|
|
|
Azkuek ez zuen ukatzen euskara zabaltzeko beste bide batzuk egon zitezkeela (gazteei txekiar eta katalan ereduak aztertzea gomendatzen zien). Baina bere iritzi pertsonala zen
|
euskara
sustatzeko bide onena haur hezkuntza zela, lehen bi edo hiru urtean elebakarra (euskaraz). Ondoren, pentsa liteke, hezkuntza elebiduna onartzen zuela (euskara gaztelania), ezin jakin konbikzioz ala pragmatismoz.
|
|
|
Ikusten denez Akademiak
|
euskara
sustatzeko programa zabala hartzen zuen bere gain: hizkuntzaren batasuna, hiztegigintza, testuliburuen idazketa, iragarki publikoak euskaratzea, literatur lehiaketak antolatzea, testu zaharren argitalpena, katedren sorrera?
|
|
|
Euskararen Legeak
|
euskara
sustatzeko agindu argia ematen dio Gobernuari eta hedabideen kasuan, euskararen normalizazioari eta gure inguruan bizi direnei ekarpen hori egiteko nahitaezkoa da Gobernuaren dirulaguntza. Hori guzia, “epe ertain luzeko hitzarmen baten bidez baino ezin dela lortu” uste dute komunikabideek eta alde horretatik, idatzia sinatu duten hedabideek “mahai baten inguruan eseri eta hitzarmen horren xehetasunen inguruan hitz egiten hasteko erabateko prestutasuna” adierazi nahi diote Gobernuari.
|
|
|
«Arabako instituzioen kasuan pixka bat ez da aski». Eusko Jaurlaritzaren azken ekimenetako bat gogora ekarriz, Arabako Foru Aldundiak azken urtean
|
euskara
sustatzeko egindako lanaren balorazioa egin dute hitz horiekin Biltzar Nagusietako EAE ANVko hautetsiek, gaur egun talde mistoan daudenak. Araban euskararen normalkuntzan aurrera egiteko legegintzaldiaren laurden bat galdu dela azaldu dute, eta horri aurre egiteko hamar ekimen aurkeztu zituzten atzo bertan Arabako Biltzar Nagusietan.
|
|
|
«Inork ez dezala pentsa ezer asmatu dugunik». Ekimen horien bitartez erakutsi nahi dute
|
euskara
sustatzeko lanean «elkarlanerako prest» daudela, baina ez orain arte egin den moduan. Hala, EAJk hizkuntz politikari buruzko aurrekontua PSE EErekin hitzartu duela kritikatu dute.
|
|
|
Hala, EAJk hizkuntz politikari buruzko aurrekontua PSE EErekin hitzartu duela kritikatu dute. Aldundiaren aurrekontu erabilgarri osoaren %0, 8 baino ez da bideratu
|
euskara
sustatzeko, eta EAk eta EBk EAJren bi gobernukideek %2 bideratzea eskatu zuten.
|
|
|
Bai Euskarari egitasmoaz diozuena ez da zuzena. Aurrera doa Sakanan,
|
euskara
sustatzeko beste egitasmo batzuekin. Mankomunitateak eta Altsasuko Udalak ez diote ekimenari segida eman, administraziorako ekimenik egokiena ez zela iritzita.
|
|
|
Horrek pena handia eman digu. Baina
|
euskara
sustatzeko guk ahalegin handia egin dugun neurrian, uste dut hedabideek erantzun diotela gure deiari, eta zenbait hedabidek euskararen aldeko saiakera bat egin dute. Ahalegin hori bihotz bihotzetik eskertzen diegu.
|
|
|
Harrezkero, euskararendako dirua urteetan izoztuta egon da, edo, aurten gertatu bezala, kopurua murriztu egin dute. 2002an, adibidez,
|
euskara
sustatzeko 4,2 miloi euro bideratu zituen foru exekutiboak eremu ez euskalduneko lau ikastolek jasotzen duten dirua kontuan hartu gabe. Diru hori urte hartako aurrekontuen %0, 17 zen, guztira, aurrekontu orokorrak 2002rako 2.491 milioi eurokoak ziren eta.
|
|
|
Euskara, ordea, krisiari aurre egiteko ekainean hartutako neurrietan bezala, zartadarik handiena jaso duen arloa izan da. Ekainean, Miguel Sanz Nafarroako presidenteak aurrekontuetatik 150 miloi euro «erreserban» utziko zituela iragarri zuenean,
|
euskara
sustatzeko ekimenetik murriztu zuten diru gehien: Euskarabideko aurrekontua %16 murriztu zuten, hots, Hezkuntza Departamentuan egindako murrizketaren laukoitza.
|
|
|
09:30ean hasi eta 21:30 arte egitaraua beteta egongo da. Guztiek
|
euskara
sustatu eta hizkuntza horretan komunikazioa bultzatzea dute helburua nagusia. Era berean, antolatzailea gurasoen elkartea izanik, festa familia osoarentzat prestatuta dago, haurrekin hasi eta nagusiekin segi.
|
|
|
Eroski kooperatibari, Microsofti eta Ikeari aipamen berezia egin die sarien epaimahaiak,
|
euskara
sustatzeagatik
|
|
|
Egoerari irtenbidea emateko, halaber, elkarlanerako deia zabaldu zuten. Izan ere, aurtengo ekainean, haiendako diru laguntza izoztea erabaki zuten, baina, azkenean, Nafarroako Gobernuak 70.000 euro gutxiago banatzea erabaki du
|
euskara
sustatzeagatik: guztira 240.000 euro.
|
|
|
Iñaki Eizmendi, gizarte hezitzailea 17:00etan arituko da euskaraz, Julio Ibarra, berriz, 18:45ean gaztelaniaz. Iñaki Eizmendik esperientzia handia du elebitasunaren inguruan eta
|
euskara
sustatzeko egitasmoetan. Seme alabei, elebidunak izanda, eguneroko harremanetan euskararen aldeko hautua egiten laguntzeko ideiak eta baliabideak emango ditu.
|
|
|
7 Unibertsitatearen esparruan
|
euskara
sustatzea.
|
|
2009
|
|
|
Etxaurik, Orkoiengo, Oltza Zendeako eta Bidaurretako udalekin batera, Euskara Zerbitzua dauka, eta Orkoienen zentralizaturik dago. Euskara Zerbitzuak
|
euskara
sustatu eta normalizatzeko programak diseinatzen eta garatzen ditu; bai udal administrazioetan, baita osatzen duten udalek barne hartzen dituzten udalerrietan ere. Programa horietako gehienak Nafarroako Euskara Zerbitzuaren Sarearen barnean dauden gainerako Euskara Zerbitzuekin batera egiten dira.
|
|
|
Ordura arte euskarak ez zuen ia lekurik epaitegietan, ez ahozko harremanetan, ez agiri judizialetan, ez aplikazio informatikoetan. Euskararen erabilera normalizatzeko 1982an onartu zen Legeak justizia administrazioarekiko harremanetan herritarrak aukeratutako hizkuntza erabiltzeko eskubidea jasotzen zuen, euskaraz aurkeztutako idazki eta agirien baliozkotasuna bermatzen zuen eta Jaurlaritzari
|
euskara
sustatzeko politika bat eskatzen zion, baina hizkuntza politika eraginkor bat egiteko baldintzarik ez zegoenez, eskubide horiek aitorpen formalak besterik ez ziren.
|
|
|
Nik neuk ildo bi sumatzen ditut iritzietan: bata, baimena emango didazue euskararen makiaveloena deitzeko, Go! azen gustuko eduki ez arren ontzat ematen duena, umeak euskarazko produktu batera iltzatu dituelako, telebistan aspaldi ez bezala; bestea, baimena emango didazue maximalistena deitzeko,
|
euskara
sustatzearen helburuak Go! azen bezalako bitartekoak justifikatzen ez dituela pentsatzen duena.
|
|
|
Horren adibide dugu Mungia aldean eta, oro har, Uriben eskualdean euskarak duen egoera, non hirigintza tsunamiak oraindik ere gehiago sakabanatu dituen euskaldunak. Hazten ari den hirigintza sakabanatuaren fenomenoaren aldean, patetikoak dira
|
euskara
sustatzeko gobernueta udal planak. Ildo beretik, ez da alferreko lana izango gogoeta egitea gure herri eta hirietatik kanpo ugaritzen ari diren olgetako eta merkataritzako azalera handiek, hala nola MegaParkek, Arteak, Urbilek, Txingudik, Gorbeiak eta Olaberriako Carrefourrek eragin dituzten hizkuntza ondorioei buruz, edo AHTk eta halako azpiegitura handiek bizi estiloan, eta, horrenbestez, kulturan eta hizkuntzan eragingo dituzten inpaktuei buruz.
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan
|
euskara
sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan euskara sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan euskara sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan euskara sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan
|
euskara
sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan euskara sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan euskara sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan euskara sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan
|
euskara
sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Gazteen gustuak hurbiletik ezagutu eta, parte hartzearen bidez,
|
euskara
sustatzea da egitasmo arrakastatsu honen helburu nagusienetakoa.
|
|
|
Aranburuk, bestalde, azpimarratu du Aldundiak dituen konpromisoetako bat
|
euskara
sustatzeko partekatutako lidergoa egitea dela eta horregatik Udaltop udaletako euskara zerbitzuek esperientziak eta jakintzak elkartrukatzeko modu bat izan daitekeela.
|
|
|
Hizkuntza politika eta hezkuntzaBestalde, hizkuntza politikan eta hezkuntzan euren helburua
|
euskara
sustatzea dela ziurtatu du, baina askatasunaren alde egitea ere.
|
|
|
AEKn ikasle asko dago eta denek ez dauzkate beharrizan berberak, horrexegatik, erakundeak ere hainbat programa eskaintzen ditu
|
euskara
sustatu edota bultzatzeko.
|
|
|
Gai horri dagokionez, Zuzendari Nagusiak adierazi du ez diola uko egin ETB abian jartzeari. Aurrekontu baliabideak hobetzen direnera arte atzeratuko da ETB Horrez gainera, euskararen erabilera bultzatzeko eta
|
euskara
sustatzeko hainbat ekimenen berri eman du. Euskaldun berrientzako bi saio eta zabalpen kanpaina bat izango dira, besteak beste.
|
|
|
Internet& Euskadi elkartea da ekimenaren arduraduna eta honako sariak banatuko ditu: webgune ikusgarriena, webgune erabilgarriena, webgune dibertigarriena, webguneko berrikuntzaren saria, webgune erabilerrazena,
|
euskara
sustatzen duen webgune onena, merkataritza elektronikoko webgune onena eta herritarrentzako zerbitzuen webgune onena.
|
|
|
Azaroan aurkeztu zuten ofizialki ekimena eta proiektu digital erakargarri eta erabilgarriak eskaini nahi dizkie entitate berriak euskaldunei, baina berezi gazte euskaldunei. Fundazioan jakin badakite Interneten, sare sozialetan eta, gazteen komunikazio esparru ezberdinetan' euskararen presentzia beharrezkoa dela adin tarte horretako lagunengan
|
euskara
sustatzeko. Helburua?
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak Euskal Herrirako zein Nafarroarako interesgarriak diren materiak mantendu eta sustatzeko duen borondatea eta determinazio sendoa azpimarratu du Lopezek, adibidez,
|
euskara
sustatzea, interes publikoko azpiegiturak edo ETB Nafarroan ikustea.
|
|
|
Boiseko komunitateak hamarkadetan zehar frogatu du badituela asmamena, baliabideak bilatzeko ahalmena eta betebeharraren zentzua, arbasoak eta batak bestea artatzeko. ...rteen sistema bat, eta euskal ospakizunen egutegi bat, hizkuntza, dantzak, sukaldaritza, lagunak eta ezkontza endogamikoak mantentzeko, 1949an euskal etxe bat (Euzkaldunak Incorporated) eta, geroago, Euskal Museo eta Kultur Zentroa (Basque Museum and Cultural Center), Euskal Kulturarako Cenarrusa Fundazioa (the Cenarrusa Foundation for Basque Culture) eta beste hainbat euskal elkarte eta fundazio,
|
euskara
sustatzeko eta euskal kultura amerikar publiko orokorrari ezagutarazteko.
|
|
|
Bi bide gehiago gelditzen zitzaizkion, lehentxeago aipatuak: ikerketa, eta Jagon sailetik bideratu nahi dituen ekimenen bidea,
|
euskara
sustatze aldera.
|
|
|
bai. Baina
|
euskara
sustatzeak, euskal kultura sustatzeak, euskal komunikabidegintzan jarduteak ez gaitu ETAkoak bihurtzen, tesi polizialak eta akusazio popularrak baieztatzen duen moduan.
|
|
|
Urte horretako apirilaren 30ean egin zuen azken emanaldia. Euskarari dagokionez, emanaldietan bereziki gaztelania zen nagusi, nahiz eta euskal kultura eta
|
euskara
sustatzeko helburua lortzeko asmoz euskarazko saioak eta abestiak ere eskaintzen zituen33.
|
|
|
Gai landuegi, konplexu eta intelektualak alde batera utziz, egunerokotasunean oinarritutako informazioa jorratzea interesgarria iruditu zitzaien. Euren asmoa
|
euskara
sustatzea zen, eta aldizkari bat jardun horretarako baliabide egokia iruditu zitzaien. Horretarako, baina, euskal prentsa tradizionaletik urrundu beharra ikusi zuten:
|
|
|
Tauni enpresa,
|
euskara
sustatzearen alde
|
|
|
Patxi Baztarrikak, Hizkuntza Politikarako sailburuordeak, Eusko Jaurlaritzaren poza azaldu du; izan ere, haren iritziz, Europako Kontseiluak aitortu egiten dio Jaurlaritzari
|
euskara
sustatzeko hartzen duen konpromiso irmoa. Espainiako Estatua, baina, kritikatu egiten du, eleaniztasuna oraindik irtenbiderik eman ez dion gaia baita harentzat.
|
|
|
2009ko aurrekontuek agerian utzi dute Gobernu honen eta Parlamentuko gehiengoaren (UPN CDN PSN) planteamendu euskarafobikoa. Langileen eta funtzionamendurako gastuak (soldatak eta materialak) alde batera utzita, Euskarabideak
|
euskara
sustatzeko dituen kontu sailek %40, 85 egin dute behera 2008 urtearekiko, eta 2000 urtean, Pegenautek euskara sustatzeko ardura hartu zuen hartan, zeudenak baino %60 murritzagoak dira.
|
|
|
2009ko aurrekontuek agerian utzi dute Gobernu honen eta Parlamentuko gehiengoaren (UPN CDN PSN) planteamendu euskarafobikoa. Langileen eta funtzionamendurako gastuak (soldatak eta materialak) alde batera utzita, Euskarabideak euskara sustatzeko dituen kontu sailek %40, 85 egin dute behera 2008 urtearekiko, eta 2000 urtean, Pegenautek
|
euskara
sustatzeko ardura hartu zuen hartan, zeudenak baino %60 murritzagoak dira.
|
|
|
Euskal Herrian, hala ere, badira
|
euskara
sustatzeko hainbat ekimen esparru desberdinetan. Instituzioei begira hor daukagu Uema, Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea.
|
|
|
Eta alderantziz ere, jakina, Bilboko Udalak egin dituenak eta Donostiakoak egin ez dituenak. Era berean, zergatik ez ditu autoreak azaltzen, PSEk gobernatzen dituen beste udalerrietan, zeintzuk diren
|
euskara
sustatzeko egiten diren politikak; esaterako, Portugaleten?
|
|
|
Euskararen alorrean, berriz, itunak
|
euskara
sustatuko duela azaldu du Lopezek,, baina inposiziorik gabe, euskara errefusatzea eragin dezakeelako, eta hori delako hizkuntz bati gerta dakiokeen gauzarik txarrena?.
|
|
|
hartzen dutela diote. Hala,. Akitaniako administrazioarekiko akordioa lortuz,
|
euskara
sustatzeko ekintzetarako eta norbanakoek nahiz elkarteek euskarazko kultura ekintzetarako laguntza planak burutzea hitzartuko, dutela jaso dute protokoloan.
|
|
|
Bizkaiko euskara zerbitzuek
|
euskara
sustatzeko ekimena jarri dute martxan; kirolaren bidez, haurrengan eta gurasoengan euskararen sentsibilizazioa piztu nahi dute.
|
|
|
Hori jaurtiketa!; Gora zu!; Ondo ari haiz!; Lortuko duzu!... horiek dira Bizkaiko Foru Aldundiak
|
euskara
sustatzeko egin duen ekimenaren lelo batzuk. Ekimena azaroaren 13tik dago martxan, eta Bizkaiko 16 udalerrik eta Enkarterriko eta Uribe Kostako mankomunitateek sustatu dute.
|
|
|
Azpeitiko enpresetan
|
euskara
sustatzeko planteamendua inolako azalpenik eman gabe aldatzea leporatu diote udal gobernu honi eta hori gezurra da. Azalpen zabal sakonak eman ziren martxoan egin zen Euskararen Mahaian (aktan jasota daude) eta han inork ez zuen txintik atera, han ez zuen inork eragozpenik azaldu.
|
|
|
Oraingo honetan, berriz, NETLE Nafarroako Euskara Teknikarien Lanbide Elkartekideok beste ikuspegi batetik salatu nahi dugu sortzen ari den egoera, hain zuzen ere langileak garen aldetik. Azken batean, euskaltegiek, euskarazko komunikabideek, euskalgintzako beste erakundeek eta udalek
|
euskara
sustatzeko ematen dituzten zerbitzuen atzean langileak ere bagaude.
|
|
|
Honetaz ari garela, ezin esan gabe utzi Nafarroan eta Iparraldean urgentzia osoz behar dela herri erakundeen aldetik txipa aldatzea. Iparraldean bertako herri erakundeek hartu dituzte azken urteetan konpromiso aurreratuak, gero eta handiagoak, elebitasunaren alde eta
|
euskara
sustatzeko. Pariseko Gobernuak ere parte hartzen du herri erakunde guztiekin batera Euskararen Erakunde Publikoan, eta badute hitzarmen bat, 2007an sinatua, Eusko Jaurlaritzarekin euskararen sustapenean elkarlanean jarduteko.
|
|
|
Baina arrazoiak arrazoi, euskarak eta hizkuntza bizikidetzak behar dutena ez da inor arrazoiz blai hiltzea, baizik eta alde guztiek egiazki bere egitea" euskara guztiona da" dioen leloa. Horrela, bada, abertzaleek ez badiote erabilerari hil edo biziko garrantzia ematen, eta ez badute normaltasun osoz onartzen kolore guztien plaza dela euskararen plaza; ez abertzaleak ez badira euskaltzaletzen, eta ez badute bere egiten euskara eta hizkuntza bizikidetzaren erronka,
|
euskara
sustatzeko jardunaren aitzinean jarrera defentsibo eta errezelotsuak albora utziz eta jarrera positiboak hartuz... nekez haziko da euskara gizarte bizitzan eta nekez areagotuko da euskararen erabilera elebitasun gero eta orekatuago baten perspektiban. Erdal mundua etsaitzat hartzen duen hizkuntza politikak jai du gurean, eta euskararen auzia guztion bizikidetzaren auzia dela onartu gabe euskarari bizkar emanda bizi denak ere, hitzak hitz, ez dakarkio ekarpenik euskara biziberritzeko prozesuari.
|
|
2010
|
|
|
Frantziako legediaren hipokresia salatu du Seaskak. Batetik, Falloux legearen agindua dago, eta, bertzetik,
|
euskara
sustatu nahi duela adierazten du. Frantziako ondaretzat ere hartu du euskara.
|
|
|
Hainbat helburu ditu ekimenak:
|
euskara
sustatzea, ahozkotasuna eta sormena lantzea, mintzaira desberdinekin gozatzeko aukera izatea, euskararen erabilerari balioa eta indarra ematea, ipuinak modu arin eta ikusgarrian eskaintzea...
|
|
|
Izenburu hori zuten Soziolinguistika Klusterrak EHUko Udako Ikastaroetan antolatutako jardunaldiek. Euskalgintzan bada kezka, ea
|
euskara
sustatzeko komunikazio estrategietan asmatzen ari diren. Ikastaroak ez zuen inor epel utzi.Joseba Kamio Harman komunikazio enpresako zuzendaria jardunaldiko bi egunetan izan zen hizlari eta bigarren egunean adierazi zuen nola bezperan batzuek esan zioten euskalgintzari egurra eman ziola.
|
|
|
Astindu egiten zaitu eta horregatik nator. Bai,
|
euskara
sustatzerakoan komunikazio modu betikoak erabiltzen ditugu, inertziak hartuta dauzkagu. Baina nola joko dugu teoriatik praktikara?".
|
|
|
Nola landu
|
euskara
sustatzeko komunikazioa testuinguru berrian. Alegia, aro digitalean, mundializazioaren garaian, nola prestatu mezua?
|
|
|
Hizlari eta entzule batek baino gehiagok azpimarratu du hori, Joxerra Garziaren hitzetan euskalgintza eztabaidarako baino zalapartarako biltzen da. Euskalgintza prest al dago elkarrekin
|
euskara
sustatzeko mezu bakarra lantzeko. Pilar Kaltzadak adibide bat jarri du:
|
|
|
Pilar Kaltzadak adibide bat jarri du: merkataritzan
|
euskara
sustatzeko hainbat herri ari da kanpainak egiten. Agian antzeko kanpainak egiten ari gara batean eta bestean.
|