|
2005
|
|
|
\ Aitzitik, Nafarroan,
|
euskara
sustatzeko politika beranduagokoa eta EAEkoa baino askoz ere indar gutxiagokoa da (den tokian); horrek dakarrelarik euskararen aurrerakada askozaz ere txikiagoa izatea; eta, azkenik, Iparraldean, euskara oraindik ere atzera doa eta belaunaldiz belaunaldiko transmisioa ez dago bermaturik, errekuperazio zantzu txiki batzuk antzeman badaitezke ere.
|
|
2009
|
|
|
Ordura arte euskarak ez zuen ia lekurik epaitegietan, ez ahozko harremanetan, ez agiri judizialetan, ez aplikazio informatikoetan. Euskararen erabilera normalizatzeko 1982an onartu zen Legeak justizia administrazioarekiko harremanetan herritarrak aukeratutako hizkuntza erabiltzeko eskubidea jasotzen zuen, euskaraz aurkeztutako idazki eta agirien baliozkotasuna bermatzen zuen eta Jaurlaritzari
|
euskara
sustatzeko politika bat eskatzen zion, baina hizkuntza politika eraginkor bat egiteko baldintzarik ez zegoenez, eskubide horiek aitorpen formalak besterik ez ziren.
|
|
2010
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitateko esperientzia Jon Irazustak azaltzen digu"
|
Euskara
sustatzeko politika UPV/EHUn: Plan gidaria" izeneko artikuluan.
|
|
|
|
EUSKARA
SUSTATZEKO POLITIKA
|
|
|
beraiek bezala euskaraz bizi nahi duten herritarrek. kontua da nahitaezkoa dela hori bizikidetzarako, eta askotarikoen arteko adostasun sendorik gabe jai duela euskarak. urtean, eusko legebiltzarrean ordezkaritza nagusia zuten talde abertzale eta ez abertzale gehienen adostasunez onartu zen 10/ 1982 oinarrizko legea, euskararen erabilpena" arautzen" duena. lege hark euskara babesteari begira hainbat obligazio ezarri zizkien herri aginteei, eta euskara erabiltzeari begira hainbat eskubide aitortu herritarrei. hura izan zen oinarria, oinarri ezin sendoagoa, printzipio demokratikoetan zurkaiztua zegoelako eta adostasun politikoak babestua zegoelako. adostasun hartatik kanpora geratu ziren pp eta hb. adostasun hari pitzadurarik eta murrizketarik gabe eutsi litzaioke, eta areagotu, adostasun hura zabaltzea eta sendotzea baita erronka berriei erantzuteko ezinbestez behar dena. gainera, pentsa liteke adostasun politikoa sendotzeak adostasun soziala areagotzeko balioko lukeela. adostasunak solaskideen ikuspuntuei ere lekua egitea eskatzen du. adostasun puntuak beti izan ohi dira batzuek nahiko luketena baino gehiago eta bestetzuek nahiko luketena baino gutxiago. kontua da nahitaezkoa dela hori bizikidetzarako, eta askotarikoen arteko adostasun sendorik gabe jai duela euskarak. bigarrena: hizkuntza politika eraginkorra, zilegia eta sustatzailea. oinarrizko legearen itzalean araubide juridiko zehatza eta
|
euskara
sustatzeko politika zabala ezarri ziren abian, hezkuntzaren alorrean, hedabideetan, administrazioan, zerbitzu publikoetan, aisialdian, lan munduan eta abarretan bi hizkuntza ofizialetan ahulenari —euskarari— behar zuen tokia eta eginkizuna ematearren. horretan behar da jarraitu, geldialdirik eta atzerapausorik gabe. arazo berriei irtenbide berriak aurkituz, eraginkortasunez beti, eta ah... aurrekoarekin loturik, gizartearen eta herritarren borondatea. aro demokratikoan daramatzagun hiru hamarkada hauetan, euskal gizarteak eta herritarrek —erakunde, elkarte eta abarretan antolatutako eragile sozialek eta norbanakoek— behin eta berriz berretsi eta sendotu dute euskararekiko estimua eta nahia. euskal gizarteak elebitasunaren aldeko apustu garbia egin du eta euskara biziberritzeko ahalegin sozio-politikoa babestu eta eragin du. laugarrena:
|
|
2012
|
|
|
Bi hamarkadatik gorako tarte honetan aldian aldian egin izan diren kaleneurketei esker, zenbait argazki ditugu, eta alderatu egin ditzakegu. Alde horretatik,
|
euskara
sustatzeko politikak eta hezkuntza politikak euskara hizkuntza publiko bihurtzeko helburu jakin horretan zer eraginkortasun izaten ari diren ikusteko barometro gisa erabil ditzakegu argazkiak.
|
|
2014
|
|
|
Laudioko EAJk euskara egunerokotasunean erabiltzeko deia zabaldu du: “Gure alderdiaren izenean gizarte berdinkideago eta kohesionatuago baten aldeko politikagintzan ari garenok ezin baitugu inolaz ere euskararen aurrerabidean oztopo gertatu; ezin baitugu inolaz ere
|
euskara
sustatzearen aldeko politika baten predikatzaile huts izan, aldi berean euskal hiztun gisa ahal dugun guztietan jokatu ezean. Barkaezina litzateke aldarrikapen hutsaletan geratzea.”
|
|
2016
|
|
|
Eta legeetan ez daude maila berean euskara eta gaztelania. Hala ere,
|
euskara
sustatzeko politikak hartzea onartzen dute. Proportzionaltasuna da kontzeptu giltzarria.
|
|
|
Erakundetzearekin batera, administrazioak funtsezko rola izan du
|
euskara
sustatzeko politiketan. Bai arauak ezartzeko, bai euskararen aldeko egitasmoak laguntzeko.
|
|
|
|
Euskara
sustatzeko politiketan berealdiko garrantzia du arduradunen jokabideak. Aurrerapausoak ematen ari direla azaldu du Lozanok:
|
|
|
«Ez da ziurtatzen arreta gaixoaren hizkuntzan emango denik, eta, zerbitzuaren kalitatea eta segurtasun klinikoa arriskuan jartzen den momentutik, oso larria da hori». OEE Osasungoa Euskalduntzeko Erakundeko ordezkari Karlos Ibargurenen esanetan, nabari da osasun arloan geroago hasi zirela
|
euskara
sustatzeko politikak. Lantaldean hutsuneak daude.
|
|
|
Lege oztopoekin batera,
|
euskara
sustatzeko politiketarako baliabide eskasak jartzen direla, hori da euskararen aldeko eragileen beste kexu nagusia. 2015eko abenduan, adibidez, EEPko aholku batzordea uztea erabaki zuten Euskal Konfederazioan bilduta dauden eragileek:
|
|
2019
|
|
|
Elkarlanaren garrantzia nabarmendu du Lasarte Oriakoak: "
|
Euskara
sustatzeko politiken eraginkortasuna biderkatzen da, baldin eta horien oinarrian elkarlana badago. Erakundeen arteko lankidetza behar beharrezkoa da, eta horri esker, hizkuntza politika koherente bat sustatzen ari gara euskararen eremu osoan".
|
|
2020
|
|
|
Udal ordezkaritza duten alderdiek lidergo eraginkorra gauzatzerako orduan dituzten oztopoak identifikatzeko ahaleginak ez du fruiturik eman elkarrizketan. Alabaina, ondorioztatu daiteke eragile pasiboak badirela udalaren eragin eremuko
|
euskararen
sustatze politiketan.
|
|
|
Alder_ 3ko informatzaileak dionez"... alkatetzan egoteak suposatu du zeharkakotasuna agerian jartzea, batzuetan sinbolikoki bada ere, baina indarra ematen dio..." Hala ere, aitortu du hainbatetan udalak ez duela asmatu: "... egia da batzuetan ez dugula lortu, kirola eta aisialdian euskara txertatzea asignatura pendientea da..." badirela udalaren eragin eremuko
|
euskararen
sustatze politiketan, eta horregatik, neurri batean bederen, ez dela orain arte gidaritza hori mamitzeko paradarik izan.
|
|
2021
|
|
|
Laura Perez eta Eduardo Santos idazkari nagusi ohiak ez bezala, Alfaro ez da euskalduna, baina «erakunde guztietan
|
euskara
sustatzeko politikak ezarri behar direla» aldarrikatu izan du.
|
|
2022
|
|
|
Horrek, legearen babesa, ekonomikoa, eta etengabeko ahalegina eskatzen du, bai maila politikoan, bai sozialean, eta baita norbanakoen aldetik ere.
|
Euskara
sustatzeko politika aktibo iraunkorrak dira, eta atxikimendu soziala eta herritarren hautu kontzientea, inertziak hizkuntza hegemonikoen alde egingo duelako beti.
|
|
|
|
Euskara
sustatzeko politika aktibo iraunkorrak dira, eta atxikimendu soziala eta herritarren hautu kontzientea, inertziak hizkuntza hegemonikoen alde egingo duelako beti.
|
|
|
Ohartarazi du, gainera, “2022ko Euskadik zerikusi gutxi” duela orain dela mende erdikoarekin: “Herria desberdina da, euskaldunok desberdinak gara, lana desberdina da, ohiturak desberdinak dira eta
|
euskara
sustatzeko politikek ere desberdinak izan dute, benetan eraginkorrak izateko”. Horretan ari direla azpimarratu du PSE EEko idazkari nagusiak, eta euskara “apriorismo politikoetatik ahalik eta gehien aldenduz eta sustapenaren bidean jarraituz, herritar guztiek nahi duten hizkuntzan bizitzeko askatasunaren defentsa” egingo dutela nabarmendu du.
|
|
2023
|
|
|
Jaurlaritzaren iturriek berri agentziei adierazi dietenez, Jaurlaritzaren izenean ez ohi dira manifestazioetara joaten, eta oraingo honetan ere ez dira joango. Dena den, Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako lehendakariak iragan ostiraleko osoko bilkuran salatu zuen
|
euskara
sustatzeko politiketan «sentsibilitate falta» dagoela eremu judizialean, eta berretsi zuen Jaurlaritzak helegitea jarriko duela Espainiako Auzitegi Gorenean EAE Auzitegi Nagusiak udal legearen harira emandako epaiengatik. Kontseiluak prentsaren bidez jakin du ez dela Jaurlaritzaren ordezkaritzarik izango Bilbon.
|