|
2007
|
|
|
Joera horri heutsi ezkero, erabilera %2, 7koa izan litzateke 2019ean eta %0, 8koa 2032ean. Ahaztea da, pixakanaka bada ere,
|
euskara
sustatzeko eta indartzeko hizkuntza politika garatzen doala eta euskarazko irakaskuntzak gora egiten duela.
|
|
2008
|
|
|
Korrika, Euskal Herria zeharkatzen duen lasterketa erraldoia, Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea elkartearen alde, urteroko kanpainak diru-laguntzak elkartzeko euskal irratientzat, sustapen kontzertuak ere aipa ditzakegu. Beraz
|
euskara
sustatzeko hirugarren diru iturri bat badugu Frantziako kolektibitateena eta Eusko Jaurlaritzarena izan ezik, herritarrena, bereziki euskaltzaleena.
|
|
|
Orain arte azaldutakoaren ildotik, duela hogeita bost urte sortu zenean ezarritako bi helburu nagusiei heltzeko eredu dikotomikoa aukeratu zuen ETBk. Eredu honen arabera,
|
euskara
sustatzearen helburuari euskara hutsezko kanalaren bitartez soilik heltzen zaio. Bigarren helburuari berriz, bereziki gaztelera hutsezko kanalaren bidez. Horrez gain, telebistaren panoraman izandako bilakaeraren eta bereziki kanal pribatuen etorreraren eskutik telebistaren edukietan izan diren aldaketek zaildu egin dute euskarazko kanalaren joko zelaia, oso lehiakor bihurtu baita.
|
|
|
Hori ez da gertatu euskarak hiztunak galdu dituelako (esan bezala irabazi egin baititu), lehen ez zeuden tokietan euskaldun berriak sortu direlako baizik. Baina
|
euskara
sustatu nahi duen telebista batek arreta handiz jarraitu lukeen egoera bat erakusten du: bere publikotzat euskaldun osoak (hots, ulertzeaz gain mintzatzeko gauza ere direnak) hartzen baditu, haien %44 etxe mistoetan bizi direla ikusiko du; eta etxekideen hizkuntza gaitasunak kanalaren aukeraketa mugatzen duela jakinik, egoera horri nola aurre egin asmatu du.
|
|
|
Eredu honen arabera,
|
euskara
sustatzearen helburuari euskara hutsezko kanalaren bitartez soilik heltzen zaio.
|
|
|
|
Euskara
sustatu nahi duen telebista batek arreta handiz jarraitu lukeen egoera bat erakusten du: bere publikotzat euskaldun osoak hartzen baditu, haien %44 etxe mistoetan bizi direla ikusiko du; eta etxekideen hizkuntza gaitasunak kanalaren aukeraketa mugatzen duela jakinik, egoera horri nola aurre egin asmatu du.
|
|
|
Berritasun legez, gunearen beraren erabiltzaileak izango dira bere edukiaren egileak, eta edonork eman dezake albiste baten berri, aldez aurretik han erregistratuta. Horrela, bisitariek egina den albiste gunea sortzea eta sarean
|
euskara
sustatzea ditu helburu egitasmoak. Adibidez, zabaldu.com8.
|
|
2009
|
|
|
Horren adibide dugu Mungia aldean eta, oro har, Uriben eskualdean euskarak duen egoera, non hirigintza tsunamiak oraindik ere gehiago sakabanatu dituen euskaldunak. Hazten ari den hirigintza sakabanatuaren fenomenoaren aldean, patetikoak dira
|
euskara
sustatzeko gobernueta udal planak. Ildo beretik, ez da alferreko lana izango gogoeta egitea gure herri eta hirietatik kanpo ugaritzen ari diren olgetako eta merkataritzako azalera handiek, hala nola MegaParkek, Arteak, Urbilek, Txingudik, Gorbeiak eta Olaberriako Carrefourrek eragin dituzten hizkuntza ondorioei buruz, edo AHTk eta halako azpiegitura handiek bizi estiloan, eta, horrenbestez, kulturan eta hizkuntzan eragingo dituzten inpaktuei buruz.
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan
|
euskara
sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan euskara sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan euskara sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan euskara sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan
|
euskara
sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan euskara sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Hiru izan ziren, funtsean, ikastaro honen helburuak: batetik, lan munduan euskara sustatzeko abian dauden egitasmoen berri zabaltzea; bestetik, lan munduan euskara sustatzeko erabilgarri izan daitezkeen diskurtso eta argudioak lantzea; eta azkenik, lan munduan
|
euskara
sustatzeko egitasmoak hobetzeari begira gauzatzen ari diren proiektuak azaltzea. Horretarako, teoria mailako hitzaldiak, esperientzia aplikatuen azalpenak eta talde ariketa tailerrak burutu ziren. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
2010
|
|
|
• Normalkuntza lanaren babesa eta eskaria: Herritarren gehiengoak ondo baloratzen du erakundeek
|
euskara
sustatzeko egindako lana eta gehiago dira gehiago egin luketela uste dutenak, gutxiago egin luketela uste dutenak baino. (10.1 atala, 104 or.)
|
|
|
Herritarren gehiengoak ondo baloratzen du erakundeek
|
euskara
sustatzeko egindako lana eta gehiago dira gehiago egin luketela uste dutenak.
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitateko esperientzia Jon Irazustak azaltzen digu"
|
Euskara
sustatzeko politika UPV/EHUn: Plan gidaria" izeneko artikuluan.
|
|
|
|
EUSKARA
SUSTATZEKO POLITIKA
|
|
|
UPV/EHU ikasturtean sortu zen. Hemendik aurrera, Unibertsitateko
|
Euskara
sustatzeko azpiegitura sendotzen joan zen, euskaraz irakasteko kontratazioak hasi ziren, Euskara Batzordea, Euskara Errektoreordetza eta Euskarako Kabinete Teknikoa sortu ziren eta honen ondorioz euskarazko irakaskuntzak gora egin zuen (hamarkadaren bukaeran eskaintzaren %32ra euskaraz ere bazen). Garai horretan baliabideak jarri arren, ez zegoen idatzitako araudirik euskararen garapena sustatzeko UPV/EHUK arazo honi konponbidea emateko 3 arau egin ditu.
|
|
|
2. " Ezinbestekoa da
|
euskara
sustatzeko diru publikoa gastatzea".
|
|
|
Bada, halaber, biztanle multzo esanguratsua ez dagoena ez alde ez aurka (%41, 1 Iparraldean, %28, 1 Nafarroan eta %24 EAEn). Azkenik,
|
euskara
sustatzearen aurka daudenak %11, 2 dira EAEn, %17, 6 Iparraldean eta herena (%34, 2) Nafarroan.
|
|
|
beraiek bezala euskaraz bizi nahi duten herritarrek. kontua da nahitaezkoa dela hori bizikidetzarako, eta askotarikoen arteko adostasun sendorik gabe jai duela euskarak. urtean, eusko legebiltzarrean ordezkaritza nagusia zuten talde abertzale eta ez abertzale gehienen adostasunez onartu zen 10/ 1982 oinarrizko legea, euskararen erabilpena" arautzen" duena. lege hark euskara babesteari begira hainbat obligazio ezarri zizkien herri aginteei, eta euskara erabiltzeari begira hainbat eskubide aitortu herritarrei. hura izan zen oinarria, oinarri ezin sendoagoa, printzipio demokratikoetan zurkaiztua zegoelako eta adostasun politikoak babestua zegoelako. adostasun hartatik kanpora geratu ziren pp eta hb. adostasun hari pitzadurarik eta murrizketarik gabe eutsi litzaioke, eta areagotu, adostasun hura zabaltzea eta sendotzea baita erronka berriei erantzuteko ezinbestez behar dena. gainera, pentsa liteke adostasun politikoa sendotzeak adostasun soziala areagotzeko balioko lukeela. adostasunak solaskideen ikuspuntuei ere lekua egitea eskatzen du. adostasun puntuak beti izan ohi dira batzuek nahiko luketena baino gehiago eta bestetzuek nahiko luketena baino gutxiago. kontua da nahitaezkoa dela hori bizikidetzarako, eta askotarikoen arteko adostasun sendorik gabe jai duela euskarak. bigarrena: hizkuntza politika eraginkorra, zilegia eta sustatzailea. oinarrizko legearen itzalean araubide juridiko zehatza eta
|
euskara
sustatzeko politika zabala ezarri ziren abian, hezkuntzaren alorrean, hedabideetan, administrazioan, zerbitzu publikoetan, aisialdian, lan munduan eta abarretan bi hizkuntza ofizialetan ahulenari —euskarari— behar zuen tokia eta eginkizuna ematearren. horretan behar da jarraitu, geldialdirik eta atzerapausorik gabe. arazo berriei irtenbide berriak aurkituz, eraginkortasunez beti, eta ah... aurrekoarekin loturik, gizartearen eta herritarren borondatea. aro demokratikoan daramatzagun hiru hamarkada hauetan, euskal gizarteak eta herritarrek —erakunde, elkarte eta abarretan antolatutako eragile sozialek eta norbanakoek— behin eta berriz berretsi eta sendotu dute euskararekiko estimua eta nahia. euskal gizarteak elebitasunaren aldeko apustu garbia egin du eta euskara biziberritzeko ahalegin sozio-politikoa babestu eta eragin du. laugarrena:
|
|
|
[Iruñea]... etxean gurasoek ez dakite euskaraz, beraz ikastolan ikasi nuen, horregatik batez ere euskara ikasketekin erlazioa duten egoeretan erabiltzen dut, eta aisialdian gutxitan, lagun guztiek ez dakitelako euskaraz, baino etxean gurasoek, batez ere amak, txikia nintzenetik beti saiatu dira
|
euskara
sustatzen, ipuinak euskaraz oparituz, pelikulekin, kartekin... eta horiek ere euskara pixka bat ikasten, eta horregatik agian, naiz eta gustatuko litzaidakeena baina gutxiago erabili, asko maite dut euskara eta, naiz eta gustatuko litzaidakeena baina gutxiago erabili, asko maite dut euskara eta etorkizunean nere bizitzan leku handiagoa betetzea gustatuko litzaidake eta hori da magistaritza ikaste...
|
|
2011
|
|
|
Aurrenik eta bat euskara eusko Jaurlaritzako Lehendakaritzaren lehentasunezko gaien artean dagoelako. hori, berez, ez da txarra, egin nahi duten politikaren arabera, jakina. Telefonoz elkarrizketatuen erantzunak, beste aldetik, nahiko argiak eta adierazgarriak izan dira. oro har, euskararen alde eta
|
euskara
sustatzearen alde.
|
|
|
derrigorrezko utopia baten sorrera, Zutabe, 29 (1992), 32). elorza, Itziar; Muñoa, Inmaculada (2011):
|
euskara
sustatzeko eleaniztasuna: ikastolen kasua.
|
|
2012
|
|
|
Topagunerako, uneak eta guneak egon behar dute, harremana bultzatzeko eta
|
euskara
sustatzeko uneak eta guneak. Auzokok ludikotasuna bultzatzen du, denok jolasten dakigula premisapean. horrela, euskara barneratze prozesua (gerturapen prozesua) ondo pasatzearekin lotzen da. euskararen egoera gutxiagotua lekuko, ezezagunari oro har gazteleraz egiten diogu eta horretan ere kontzientziazioa lantzen du Auzokok. euskaldunok euskaraz egiten ez badugu, euskara garrantzitsua ez dela plazaratzen ari gara eta euskararen berreskurapenean eredu izan behar dugu.
|
|
|
Herritarrek ez dute euskara ikasteko beka sistema arauturik. (in http://www.udalenhizkuntzapolitika.org/udalerriak /Barakaldo/Barakaldo.html). hau guztia kontuan harturik, argi geratzen da euskal hiztunen hizkuntza eskubideak sistematikoki urratzen direla; beraz, Barakaldoko udalak,
|
euskara
sustatu eta normalizatzeko bide luzea du egiteko. datu hauek ikusita, argi dago administrazioak lan handia duela egiteko, baina herritarrek nagusiki gaztelania erabiltzeko dituzten arrazoiak eta motibazioak ere aztertu beharrekoak dira: euskararekiko motibazio sinbolikoak hizkuntzaren erabilera ikuspegi dinamiko batetik aztertu behar da, hots, gizarte harremanetan parte hartzen duen oinarrizko elementu bezala.
|
|
|
Bi hamarkadatik gorako tarte honetan aldian aldian egin izan diren kaleneurketei esker, zenbait argazki ditugu, eta alderatu egin ditzakegu. Alde horretatik,
|
euskara
sustatzeko politikak eta hezkuntza politikak euskara hizkuntza publiko bihurtzeko helburu jakin horretan zer eraginkortasun izaten ari diren ikusteko barometro gisa erabil ditzakegu argazkiak.
|
|
|
|
Euskara
sustatzearen aurka daudenak %11, 6 dira EAEn, %21, 3 Iparraldean eta herena (%34, 5)
|
|
|
|
Euskara
sustatzearen ez alde ez aurka biztanle multzo esanguratsua dago: %40, 2 Iparraldean, %27, 8 Nafarroan eta %26, 1 EAEn.
|
|
|
Euskararen erabilera sustatzeari buruzko jarrera ezagutzeko, Euskal Herriko 16 urte edo gehiagoko biztanleek hainbat esparrutan
|
euskara
sustatzearen alde edo kontra erakutsi duten iritziaren araberako tipologia eratu du Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak.
|
|
|
|
Euskara
sustatzearen ez alde ez aurka biztanle multzo esanguratsua dago: %40, 2 Iparraldean, %27, 8 Nafarroan eta %26, 1 EAEn.
|
|
|
|
Euskara
sustatzearen aurka daudenak %11, 6 dira EAEn, %21, 3 Iparraldean eta herena (%34, 5) Nafarroan.
|
|
|
Euskal Herri osoa kontuan hartuz, euskararen erabilera sustatzearen aldeko jarrerak 7 puntuko igoera izan du hogei urtean. Izan ere, 1991n euskal herritarren %47, 5 zegoen
|
euskara
sustatzearen alde eta %55, 2 dago gaur egun euskara sustatzearen alde.
|
|
|
Euskal Herri osoa kontuan hartuz, euskararen erabilera sustatzearen aldeko jarrerak 7 puntuko igoera izan du hogei urtean. Izan ere, 1991n euskal herritarren %47, 5 zegoen euskara sustatzearen alde eta %55, 2 dago gaur egun
|
euskara
sustatzearen alde.
|
|
|
Hogei urteko epean
|
euskara
sustatzearen aldeko jarreraren igoerarik handiena Nafarroan izan da, %21, 6 baitziren euskara sustatzearen aldekoak 1991n, eta %37, 7 dira gaur egun.
|
|
|
Hogei urteko epean euskara sustatzearen aldeko jarreraren igoerarik handiena Nafarroan izan da, %21, 6 baitziren
|
euskara
sustatzearen aldekoak 1991n, eta %37, 7 dira gaur egun.
|
|
|
Iparraldean, aldiz, alderantziz gertatu da. 1996an %42, 3 zegoen
|
euskara
sustatzearen alde eta egun %38, 5 dira aldekoak. Hortaz, hamabost urteotan euskara sustatzearen aldeko jarrerak ia 4 puntuko beherakada izan du.
|
|
|
1996an %42, 3 zegoen euskara sustatzearen alde eta egun %38, 5 dira aldekoak. Hortaz, hamabost urteotan
|
euskara
sustatzearen aldeko jarrerak ia 4 puntuko beherakada izan du.
|
|
|
Euskal Herri osoa kontuan hartuz, euskararen erabilera sustatzearen aldeko jarrerak 7 puntuko igoera izan du hogei urtean. Izan ere, 1991n euskal herritarren %47, 5 zegoen
|
euskara
sustatzearen alde eta %55, 2 dago gaur egun euskara sustatzearen alde.
|
|
|
Euskal Herri osoa kontuan hartuz, euskararen erabilera sustatzearen aldeko jarrerak 7 puntuko igoera izan du hogei urtean. Izan ere, 1991n euskal herritarren %47, 5 zegoen euskara sustatzearen alde eta %55, 2 dago gaur egun
|
euskara
sustatzearen alde.
|
|
|
Euskararen inguruko aktitude nagusiei dagokionez, berriz, EAEko 16 urtetik gorako biztanleen %62 euskararen erabilera sustatzearen alde dago, %26 ez alde ez aurka, eta %12 aurka.
|
Euskara
sustatzearen alde dago elebidunen %89, elebidun hartzaileen %60 eta erdaldunen %47 Erdaldunen artean, herena baino gehiago dira ez aldeko ez kontrako jarrera adierazten dutenak (%35). Eta aurka daudenak %11 dira elebidun hartzaileen artean, eta %18 erdaldunen artean.
|
|
|
Eta aurka daudenak %11 dira elebidun hartzaileen artean, eta %18 erdaldunen artean.
|
Euskara
sustatzearen aldeko jarrera handiagoa da Gipuzkoan (%75), Bizkaian (%59) eta Araban (%48) baino. Euskara sustatzeari buruzko jarrerak apurtxo bat gora egin du azken 20 urteotan.
|
|
|
Euskara sustatzearen aldeko jarrera handiagoa da Gipuzkoan (%75), Bizkaian (%59) eta Araban (%48) baino.
|
Euskara
sustatzeari buruzko jarrerak apurtxo bat gora egin du azken 20 urteotan. Izan ere, 1991n %55 euskara sustatzearen alde zegoen (gaur egun baino 7 puntu gutxiago), %31 ez alde ez aurka (gaur egun baino 5 puntu gehiago), eta %14 aurka (gaur egun baino 2 puntu gehiago).
|
|
|
Euskara sustatzeari buruzko jarrerak apurtxo bat gora egin du azken 20 urteotan. Izan ere, 1991n %55
|
euskara
sustatzearen alde zegoen (gaur egun baino 7 puntu gutxiago), %31 ez alde ez aurka (gaur egun baino 5 puntu gehiago), eta %14 aurka (gaur egun baino 2 puntu gehiago).
|
|
|
Azken 20 urteotan gora egin du EAEn bai euskararen ezagutzak (8 puntu), bai erabilerak (4 puntu) eta bai
|
euskara
sustatzearen aldeko aktitudeak ere (7 puntu).
|
|
|
Baina euskararen inguruko aktitudeei erreparatuz gero, biztanleen %62 dago euskararen erabilera sustatzearen alde, %26 ez alde ez aurka eta %12 aurka. Aipatzekoa da azken 20 urteotan gora egin duela EAEn bai euskararen ezagutzak (8 puntu), bai erabilerak (4 puntu) eta bai
|
euskara
sustatzearen aldeko aktitudeak ere (7 puntu).
|
|
2013
|
|
|
Kontsentsu horri atzeraldirik gabe eustea, eta gainera zabaltzea eta indarberritzea beharrezkoa da erronka berriei arrakastaz aurre egiteko. V Inkesta Soziolinguistikoaren arabera, EAEko herritarren %62k dio
|
euskara
sustatzearen alde dagoela, %12k kontra, eta %26k ez alde ez aurka. Hiru multzo nagusi horien baitan ere izango da, zalantzarik gabe, diferentzia nabarmenik(" erabat alde"," alde bai, baina"...), baina horien guztien artean adostu behar da etorkizuna, jakina, euskararen aurrerabidea bermatu ahal duen etorkizuna.
|
|
2014
|
|
|
Elgoibarko Izarra Euskaltzaleon Topagunea1 1963ko martxoan sortu zen Felix Etxeberria, Jesus Larrañaga eta Sabin Osorori esker. Hiru elgoibartar hauek herriko
|
euskara
sustatzeko ahaleginetan, elkartea sortu zuten. Ondoren, bidea urratuz joan eta aurrera egin du elkarteak.
|
|
2015
|
|
|
Etorkizunari begira, hainbat erronka dituzte begi bistan, hala nola, euskaldunek euren artean gehiago hitz egitea eta lotsa alde batean uztea; obligazioa edo zigorra erabiltzea
|
euskara
sustatzeko; euskara ez jakiteak ez dakien pertsonarengan pena sortu behar duela; euskaltasun kontzientzia izatearen garrantzia; politika ahaztu eta jendartean hizkuntza aldarrikatzea; euskaldunak erraz identifikatu ahal izatea, beraiekin euskaraz egin ahal izateko; umeak eta gazteak jomuga izatea eta edadetuak hizkuntza plangintzatik baztertzea; eta bukatzeko, euskara batua denona egitea....
|
|
|
Hizkuntza jarrerei dagokienez, Gasteizek, euskararen aldeko neurriak hartu behar diren ala ez galdetuta, EAEko hirien artean emaitzarik okerrenak ditu: biztanleen% 42
|
euskara
sustatzearen alde dago eta% 27, aldiz, ez du uste neurririk hartu litzatekeenik (Gasteizen.com, 2014).
|
|
|
Baliabideak euskararen erabilerara bideratzea. Espero dut, esaterako,
|
euskara
sustatzeko dagoen poltsa bikoiztea" eta" Euskal kultura sustatzen duten Gipuzkoako erakunde, enpresa, hedabide eta abarrentzako diru-laguntzak nabarmen handitzea. Seaska diruz laguntzea".
|
|
|
Horiei gehi diezaiekegu, sustapena politika ekonomikoetan bertan ematea eskatzen duen hurrengo proposamena: "
|
Euskara
sustatzea. Hizkuntzaren aldeko politika ekonomikoak bultzatzea".
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak bat egin nahi izan du herrialdearen errealitate soziolinguistiko horrekin, bai bere hizkuntza jardueretan, bai
|
euskara
sustatzeko egindako ekimenetan. Horregatik, Foru Aldundiak euskaraz bizitzeko eskubidearen alde lan egin du legealdian, gure hizkuntzari lehentasuna emanaz eta euskaraz bizitzeko baldintzak sortuz eta bitartekoak jarriz.
|
|
|
6 irudia:
|
Euskara
sustatzeko bideak moodle plataforma
|
|
|
Bolumen handiko lana izan da: ikastetxe gehienak
|
euskara
sustatzeko baliabideak eta bideak eskatzera etorri zitzaizkigun eta, jarraian, horietako batzuk ahozkoaren lanketa gelan nola egin eskatu zutenean prestakuntza hau sortu genuen:
|
|
|
1 irudia:
|
Euskara
sustatzea ikastetxean
|
|
|
Horrela sortu genituen, besteak beste, ondoko prestakuntza ikastaroak edo egitasmoak: lehenik,
|
Euskara
sustatzeko bideak: motibazioa eta ahozkoa gelan; bigarrenik, interbentzioak; hirugarrenik, MSB bloga; laugarrenik, Ahozko Hizkuntza Irakastea ikastaroa; Ahozko hizkera ez formala ikastaroa, eta azkenik Ahozko Hizkuntza Irakastea gunea.
|
|
|
— Euskararen erabilera bultzatzeko azken 2 hamarkadetan ikastetxeetan egindakoa aztertu genuen, hau da,
|
euskara
sustatzeko zer egiten zen eta zeri ematen zitzaion garrantzia (esate baterako, gelatik kanpoko jarduerak antolatzea, ikasleekin egiten diren jolasak euskara sustatzeko). Horren ondorioz, irakasle askorekin izan dugu hartu emana eta beraien jarrerak, kezkak eta zalantzak jaso ditugu; baita ikastetxe bakoitzaren ingurune soziolinguistikoa ere.
|
|
|
— Euskararen erabilera bultzatzeko azken 2 hamarkadetan ikastetxeetan egindakoa aztertu genuen, hau da, euskara sustatzeko zer egiten zen eta zeri ematen zitzaion garrantzia (esate baterako, gelatik kanpoko jarduerak antolatzea, ikasleekin egiten diren jolasak
|
euskara
sustatzeko). Horren ondorioz, irakasle askorekin izan dugu hartu emana eta beraien jarrerak, kezkak eta zalantzak jaso ditugu; baita ikastetxe bakoitzaren ingurune soziolinguistikoa ere.
|
|
|
1
|
Euskara
Sustatzeko Ekintza Plana. ESEP (Euskararen Aholku Batzordea, 2012ko uztaila)
|
|
|
2
|
Euskara
Sustatzeko Ekintza Plana. ESEP (Euskararen Aholku Batzordea, 2012ko uztaila), 1.atala, 7.5.2.
|
|
|
Euskararen Aholku Batzordeak 2012an onartutako
|
Euskara
Sustatzeko Ekintza Planean (E.S.E.P.), ezarri ziren helburu estrategikoak (euskararen jabekuntza, erabilera eta elikadura) lortzeko zehar lerroen artean euskararen zabalkundea aipatzen da, eta honen barruan kanpo proiekzioa. Hau da E.S.E.Pek honi buruz jasotzen duena:
|
|
2017
|
|
|
Lau artikuluk osatzen dute zenbaki honetako gai nagusia. Lehenengoan, Jasone Mendizabalek eta Alex Vadillok udalen eta tokian tokiko
|
euskara
sustatzearen aldeko herri elkarteek izan ohi dituzten harremanen inguruan hausnarketa eskaintzen dute. Izan ere, hainbatetan, ibilbide kontrajarriak izan dituzten arren, elkarren laguntza eskatzen dutela argi ikusi da.
|
|
|
Jon Artza – 1980 hamarkadako euskararen egoerari buruzko diskurtsoa ditu eta hein berean euskalgintzaren adarrak (euskaltegiak, ikastolak, sentsibilizazio taldeak eta abar)
|
euskara
sustatzen saiatuko dira.
|
|
|
Euskarazko ertzak gutxiago izan arren, badakigu ezarri ziren komunikazioen kopurua handiagoa dela. ...izan arren, badakigu ezarri ziren komunikazioen kopurua handiagoa dela. hemen ere etiketatu ditugu hizkuntza batean eta ez bestean jarduteko joera duten kontuak, horrela hizkuntza praktiken sareak ditugu (i.e. aisialdiko talde eta gazte elkarteek euskaraz aritzeko joera dute, erdara nagusitzen da udala eta banakoen arteko komunikazioan, erakunde artekoan eta getxo enpresa munduan). informazio hau
|
euskara
sustatzeko abiapuntua da. horrez gain, euskararen erabilera handitzeko eta komunikazio ildoak zehazteko orduan jakingarria da sarearen egitura zein den jakitea. alde horretatik, kontu batzuk, kokapen estrategikoa dute: getxogazte (kontu askorekin elkarlotzeko ahalmen handia dutelako), kulturleioa eta ukgaztea. orietatik hizkuntza praktiken erregistroetara:
|
|
|
Jarraian, epealdirako zarauzko euskara planaren aurkako epaia aipatuko dugu, eta hizkuntza irizpideen inguruan esandakoak aztertuko ditugu. zarautzko euskara planaren helburu nagusia da euskararen erabilera udalean indartzea eta zabaltzea, zerbitzu hizkuntza eta lan hizkuntza bezala. auzitegiak ebatzi zuen helburu hori zilegi zela eta ezin zirela baztertzailetzat hartu
|
euskara
sustatu edo indartzea helburu duten planaren atalak, gaztelaniaren ofizialtasunaren izaera eta gaztelaniadunen hizkuntza eskubideak gutxiesten ez diren neurrian. eskubide horiek bermatze aldera hiru egoera ematen zirela jaso zuen. (6 oinarri Juridikoa).
|
|
|
Auzitegiak jarraibide batzuk baliogabetu zituen herritarren hizkuntzaeskubideak urratzen zituztelako. Beste batzuk, berriz, langileen hizkuntzaeskubideak urratzen zituztelako. lehena, euskara planean espresuki aurreikusten dela bi hizkuntza ofizialen ahozko zein idatzizko erabilera, euskarari nolabaiteko lehentasuna ematen bazaio ere. bigarrena, hartzaileak aukeratutako hizkuntza ofiziala erabiltzeko eskubidea bermatzen dela. eta hirugarrena,
|
euskara
sustatzeko neurriek udalaren barne funtzionamenduan eragiten dutela bakarrik, langileen eta herritarren hizkuntza eskubideak urratu gabe. bestalde, epaiak gaineratu zuen zenbait jarraibide baliogabetu behar zirela, gaztelania baztertuz elebitasuna gutxiesten zutelako. horietako batzuk herritarren hizkuntza eskubideak urratzen zituztelako baliogabetu zituen. adibidez, honakoa:
|
|
|
hizkuntza gaitasuna, transmisioa, hizkuntzaren erabilera, eta euskararen erabilera sustatzeari buruzko jarrerak. inkesta Soziolinguistikoaren ikergaiak, aurrekoarekin alderatuta, esparru zabalagoa hartzen du: ...u da, euskararen ezagutza maila; bigarrenik, transmisioa, hots, zenbatekoa den belaunez belauneko euskararen transmisio maila; hirugarrenik, hizkuntzaren erabilera, alegia, jendeak, solaskide eta eremuaren arabera, zenbat erabiltzen duen euskara (baita gaztelania eta beste hizkuntzak ere); eta, laugarrenik, euskararen erabilera sustatzeari buruzko jarrerak, hau da, biztanleriaren zenbatekoa dagoen
|
euskara
sustatzearen alde ala kontra. horiek guztiak neurtzeko metodologia kuantitatiboa erabiltzen da eta, izenak dioen bezala, datu bilketa inkesta teknikaren bidez egiten da. hortaz, inkesta Soziolinguistikoaren analisi unitatea norbanakoak dira (zehazkiago, 16 urte edo gehiagoko elebidun eta elebakarrak), eta datuak norbanakoei egindako galdeketen bidez jasotzen dira. horrek esan nahi du, kale neurke... hizkuntza erabilera eremuz eremu neurtzen da (etxea, lagunartea...) eta eremu bakoitzean solaskideen arabera (senar emazte, seme alaba...). gainera, horiez gain, Ikerketaren helburu nagusia da Hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunen hizkuntzaerabilera osoa, hau da, ahozkoa zein idatzizkoa, ekoizlea zein hartzailea, zenbatekoa den neurtzea.
|
|
2018
|
|
|
|
Euskara
sustatzearen aldeko jarrerak gora egin du azken 25 urteotan. 1991ko eta 2016ko datuak alderatuz, euskara sustatzearen alde daudenen ehunekoak 8 puntuko igoera izan du (%47, 5 versus %55, 8).
|
|
|
Euskara sustatzearen aldeko jarrerak gora egin du azken 25 urteotan. 1991ko eta 2016ko datuak alderatuz,
|
euskara
sustatzearen alde daudenen ehunekoak 8 puntuko igoera izan du (%47, 5 versus %55, 8). (...)
|
|
|
Euskararen lurraldeetako administrazioek badute, behingoz eta aurrenekoz, elkarrekin jarduteko marko bat: Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak eta Iparraldeko Euskararen Erakunde Publikoak EEP sinatutako
|
euskara
sustatzeko hitzarmena.
|
|
|
Eta lurralde horietako administrazioek badute, behingoz eta aurrenekoz, elkarrekin jardutea ahalbidetzen dien marko bat: Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak eta Iparraldeko Euskararen Erakunde Publikoak EEP sinatutako
|
euskara
sustatzeko hitzarmena. Lankidetza teknikoko bost esparru ezartzen dituen akordioa 2017ko uztailaren 3an sinatu zuten Iruñean Nafarroako Gobernuko Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetako kontseilari Ana Ollok; Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburu Bingen Zupiriak eta artean EEPko lehendakari zen Mathieu Bergék.
|
|
|
Bi herriek hizkuntza politika indartsua dute. Udalean erabilera plana zein
|
euskara
sustatzeko ekintza plana garatzen dituzte. Biak UEMAko kide dira, eta euskaraz aritzea erabateko lehentasuna dute udaletako hizkuntza irizpideetan.
|
|
|
Herriko elkarte eta talde asko dira komunitateko kide (guztira 46 talde), eta etengabe sortzen eta argitaratzen dituzte albisteak. Gainera, hedabide soila baino gehiago ere bada, eta zumaiartasuna eta
|
euskara
sustatzeko eta indartzeko ezinbesteko motorra izan da azken urteotan; hor daude, adibidez, aldizkariaz gain ateratako lan monografikoak, argazkiak, bideoak, audioak, liburuak, gida komertziala... Ohitu egin gara Zumaiako berriak euskara hutsean sortzen eta jasotzen, baina inguruko beste herri batzuen egoerari begiratuta, konturatuko gara pribilegiatuak garela.
|
|
2019
|
|
|
10 Sarean
|
euskara
sustatzen ari diren ekimenak identifikatu eta bultzatu. a. komunitate hauei esker ona eman eta berariazko laguntza eskaini (euren lana aitortu, baliabideak edo sostengu ekonomikoa eskaini diru laguntza espezifiko edo ekimen zehatzen bidez, eta abar). b. komunitate hauek biltzeko ekimenak bultzatu eta proiektu bateratuak egiteko erraztasunak eman. c. komunitate hauen arteko etengabeko harremana su...
|
|
|
Sarean
|
euskara
sustatzen ari diren ekimenak identifikatu eta bultzatu: a) Komunitate hauei esker ona eman eta berariazko laguntza eskaini (euren lana aitortu, baliabideak edo sostengu ekonomikoa eskaini diru laguntza espezifiko edo ekimen zehatzen bidez, eta abar). b) Komunitate hauek biltzeko ekimenak bultzatu eta proiektu bateratuak egiteko erraztasunak eman.
|
|
|
Euskarazko IKTak: Gomendioak herri aginteentzat. gasteiz, hizkuntza politikarako Sailburuordetza. https://www.irekia.euskadi.eus/eu/ news/ 32675 euskarazko iktak gomendioak herri aginteentzat dokumentua aurkeztu bilbon euskararen aholku Batzordea (Ingurune digitalean
|
euskara
Sustatzeko Batzorde atal Berezia) (2018). " euskarazko Ikt ak:
|
|
|
Laburpena. euskararen aholku batzordeko ingurune digitalaren batzorde atalak hainbat zeregin hartu ditu bere gain azken urteetan, besteak beste, ingurune digitalean
|
euskara
sustatzeko egon litezkeen aukera eta arriskuei adi egotearena. Testuinguru honetan kokatu behar da 2016an argitaratutako" Euskarazko IKTak:
|
|
|
Euskararen Aholku Batzordeko Ingurune digitalaren Batzorde atalak hainbat zeregin hartu ditu bere gain azken urteetan, besteak beste, ingurune digitalean
|
euskara
sustatzeko egon litezkeen aukera eta arriskuei adi egotearena.
|
|
|
2 euskaldunok gehien erabiltzen ditugun aplikazioak, CmSak, sare sozialak... identifikatu eta ahalik eta azkarren itzuli/ lokalizatu a. zaintza teknologikoa ziurtatu. b. Sarean
|
euskara
sustatzen ari diren ekimenak identifikatu eta bultzatu.
|
|
|
Laburpena. lan honetan aztertu dugu nolako ebaluazio moldeak erabiltzen diren
|
euskara
sustatzeko plan programatiko nagusian (eSep) eta zenbait eskualdetako plan estrategiko eta mikroproiektuetan. horrela, bada, analisi horretatik atera dugun ondorioa da, batetik, ebaluazio" kuantitatibo inpresionista" dela nagusi; eta, bestetik, molde hori ez dela kapaz euskararen aldeko ekimenen eraginkortasuna behar bezala neurtzeko. horregatik, azkenean eraginkortasun irizpideak aintz... ebaluazioa, adierazleak, irizpideak, eraginkortasuna.
|
|
|
1 LEHEN ZEHAZTAPENA:
|
EUSKARA
SUSTATZEKO EKINTZA PLANA (ESEP)
|
|
2020
|
|
|
Udal ordezkaritza duten alderdiek lidergo eraginkorra gauzatzerako orduan dituzten oztopoak identifikatzeko ahaleginak ez du fruiturik eman elkarrizketan. Alabaina, ondorioztatu daiteke eragile pasiboak badirela udalaren eragin eremuko
|
euskararen
sustatze politiketan.
|
|
|
Interes talde honetako informatzaileak, orain artean udal gobernuan egon ez den arren, adierazi du saiakerak egin dituela bere alderdiak
|
euskararen
sustatzearen aldeko aitzindaritza eraginkorragoa gauzatu ahal izateko:
|
|
|
Alder_ 3ko informatzaileak dionez"... alkatetzan egoteak suposatu du zeharkakotasuna agerian jartzea, batzuetan sinbolikoki bada ere, baina indarra ematen dio..." Hala ere, aitortu du hainbatetan udalak ez duela asmatu: "... egia da batzuetan ez dugula lortu, kirola eta aisialdian euskara txertatzea asignatura pendientea da..." badirela udalaren eragin eremuko
|
euskararen
sustatze politiketan, eta horregatik, neurri batean bederen, ez dela orain arte gidaritza hori mamitzeko paradarik izan.
|
|
|
Ikerlanaren baitan, atal bat espreski bideratua izan zen Euskara Zerbitzuak abiatutako e badakit kanpainaren inpaktua neurtzeko. Bada, GU k
|
euskara
sustatzeko herritarrei eskaintzen dizkien produktuen inguruan
|
|
|
Adibide gisa, planaren eragite eremuan indar eraldatzaile altua eta euskararen sustapenean interes maila altua daukan eragile batekin lankidetzarako programa aurreratuak adostu litezke. Aldiz, interes eskasa baina ahalmen eraldatzaile altua duen taldearekin
|
euskararen
sustatzerako programa epelagoak adostuko lirateke, bere interesak asetzekoak, betiere bere planarekiko konplizitatea mantentzeko ahalegina eginez.
|
|
|
Funtzio Publikoaren Saila, eta euskalgintzan diharduten eragileak. Lehenengoak, erakunde barrukoa izanda, rol erabakigarria duelako eta bigarrenek
|
euskararen
sustatzean interes altua adierazi dutelako.
|
|
2021
|
|
|
— Harremanak
|
euskaraz
sustatzeko egitasmoa, euskara ikastaro berezituak (Euskara+, lan arlokoak), mintzapraktika esperientzia bereziak, etab.
|
|
|
Zer funtzio beteko dute tokiko hizkuntzek, estatuetako hizkuntza hegemonikoek, ingelesak eta migratzaile eta turisten hizkuntzek? Nola egokituko dira
|
euskara
sustatzeko estrategiak mugikortasun handiko Europako gizarte eleanitz, ireki eta digitalera?
|
|
|
AnHitzak, Auzoko, etab.) eta kanpoko aniztasuna (adib. HIGA) sustatzea izan dute xede eta udalerriko
|
Euskara
Sustatzeko Ekintza Planaren testuinguruan kokatzen dira. Artikulu honetan ekimen horien testuingurua azaldu, horietako bakoitzak emandakoa eta hortik ikasitakoa, eta aurrera begira sortutako ideia gakoak partekatzen dira.
|
|
|
Gasteizen
|
Euskara
Sustatzeko Ekintza Planaren testuinguruan hizkuntza aniztasuna nola saiatu den lantzen kontatu nahi dugu hurrengo lerrootan.
|
|
|
Zenbat hizkuntza?". Eta berdin Higa reGasteizen
|
Euskara
Sustatzeko Ekintza Planaren testuinguruan hizkuntzaaniztasuna nola saiatu den lantzen kontatu nahi dugu hurrengo lerrootan.
|
|
2022
|
|
|
Euskarak jasotzen duen babesari dagokionez ez dago adostasunik. Logikoa izan daiteke pertzepzio nahasi hori, alde batetik bere historia eta egoera gutxiagotua aintzat hartuta, edo, bestetik, gizarte eragile eta instituzioek
|
euskara
sustatzeko egiten duten ahalegin antolatuari erreparatuta.
|
|
|
Irizpideez gain, beste oinarri eta baliabide batzuk sendotzea ere komeni zaio Udalari, ordea. Horretarako, ESEP(
|
Euskara
Sustatzeko Ekintza Plana) delakoak herrira begirako jarduerak indartzeko eta esparruz esparruko jarraipena egiteko aukera eskaintzen du. Esate baterako, biztanle berriei nolako harrera egiten die Udalak eta zer aldatu edo hobetu luke?
|
|
|
Udalerri euskalduna da Zumaia, 10.100 biztanle pasatxo ditu eta UEMAko kide da 2009az geroztik.
|
Euskara
Sustatzeko Ekintza Plana (ESEP) 5 indarrean du, eta horren aurretik Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia (EBPN) izan zuen, 2004tik. Hemen datu soziolinguistiko nagusiak6:
|
|
|
Euskara, osasuna eta hizkuntza elkar ukitze etengabekoan ari direnez gero, garrantzitsua da gai honen inguruko ikerketa gehiago egitea, euskarak osasungintzan merezi duen lekua aldarrikatzeko ezinbesteko tresna baita ikerketa. Eskaintza aktiboak behar du izan Osakidetzaren
|
euskara
sustatzeko planen ardatz, ezinbestekoa da eskaintzan aldaketak egitea, euskara eskaintzea euskaraz egiteko. Aurrez aipatu bezala, aritzeko hariak behar ditugu eta entzuteko belarriak.
|
|
|
Ikerlan hau Nafarroako eremu mistoan kokatzen da, non euskara ez den guztiz ofiziala baina legediak aukera ematen duen
|
euskara
sustatzeko, neurri batean bada ere. Horretarako murgilketa eredua tresna garrantzitsua da, etxetik gaztelaniadunak diren haurrak euskaldun daitezen ahalbidetzen baitu (Ortega eta beste, 2013).
|
|
|
Eremu sozioekonomikoan
|
euskara
sustatzeko programa nagusienak, Lanhitz programa besteak beste, zabaltzeko eta hornitzeko tresna bat izan daiteke EEL eredua.
|
|
|
Horien artean leudeke adibidez ekonomia sustapenaren alorrean lan egiten duten erakundeak (Spri, Garapen Agentziak), erakunde publikoak (Udalak, Aldundiak) edo eragile sozialak (sindikatuak, unibertsitateak). Azkenik, eremu sozioekonomikoan
|
euskara
sustatzeko programa nagusienak, Lanhitz programa besteak beste, zabaltzeko eta hornitzeko tresna bat izan daiteke EEL Eredua. Izan ere, enpresen aldetik euskara indartzeko landu daitezkeen dimentsio berriak planteatzen dira eta horiek jorratzeko aukerak ireki daitezke programa desberdinetan.
|
|
|
Hori erraz egiazta daiteke zenbait daturi erreparatuta, eta, hasteko, esanda 2017an, Eustateko datuen arabera, 158.086 establezimendu zeudela Euskal Autonomia Erkidegoan: Eusko Jaurlaritzak
|
euskara
sustatzeko ematen dituen dirulaguntzetara, 1997tik, guztira 489 enpresa besterik ez da aurkeztu;" Bai Euskarari" ziurtagiriari dagokionez, 1.318 enpresak edo establezimenduk baino ez daukate; 2008an abian jarri zenetik, gutxi gorabehera 360 enpresak/ erakundek/ elkartek lortu dute Bikain Ziurtagiria; Euskal Autonomia Erkidegoko establezimenduetatik,% 1 baino ez da euskara plana lantzen ... 2008an, kontsumitzaileen eta erabiltzaileen hizkuntza eskubideak aitortu zituzten dekretu bidez, eta zereginak ezarri zizkien jarduera eta enplegatu kopuru jakin batzuetako establezimenduei, baina ezin esan uzta oparorik jaso zenik:
|
|
|
– Zein dira enpresei
|
euskara
sustatzeko planak abiarazteko gonbita egiten dieten erakundeak. Enpresetan eragina duten edo euren eraginpean dauden interes taldeak al dira?
|