|
2001
|
|
|
Espainiako estatuan lanean ari direnen %2, 8k baino ez du
|
etxetik
lan egiten, baina Europan %6ra iristen da modalitate hori eta gora egingo duela ikusten da argi eta garbi: langile tradizionalen %60k baino gehiagok telelanaren aldeko interesa azaltzen du etorkizun hurbilerako.
|
|
2004
|
|
|
“Osasuna eta Internet: edukiaren bilaketa, gaia eta kalitatea” izeneko azterlanak nabarmendu duenez, sarean osasun informazioa bilatzea sareko bideojokoetan aritzea, lana bilatzea,
|
etxetik
lan egitea edo “online” ikastaroetan parte hartzea bezalako jardueren gainetik dago. Era berean, lan horrek adierazten du inkestatutako hamar pertsonatik lauk ohitzen direla kezkatzen dutenari buruzko informazioa ematera, medikuarekin hitzordua izan aurretik, baina %4, 3k bakarrik galdetzen die medikuari edo beste osasun langile batzuei non lortu Interneten tratatzen dituzten arazoei buruzko informazioa.
|
|
|
Abantailak Telelanak aukera ematen dio langileari denbora gehiago pasatzeko etxean, eta, hartara, haren familia bizitza aberastu egiten da. Hori horrela da, batez ere seme alaba txikiak izanez gero,
|
etxetik
lan egiteak haurrengandik hurbilago egoteko aukera ematen dio langileari. Gainera, dirua aurrezteko aukera ematen du, langileak ez baititu hilero ordaindu behar joan etorrietako gastu onartuak.
|
|
2006
|
|
|
Langile publikoek
|
etxetik
lan egitea nahi du
|
|
|
Herri Administrazioen Ministerioak eskuliburu bat prestatu du telelana ezartzeko, hau da, langileek
|
etxetik
lan egin ahal izateko. Telelanak “zerbitzu ez presentzialak emateko modalitate orori” eragiten dio, dokumentuak adierazten du.
|
|
|
Handik astebetera giltza bat eman zion Txerrari, Playabarriko txabola biltegikoa. Garai hartan, Joxanek, boxeorako entrenamendu gisa,
|
etxetik
lanera egiten zuen korrika. Ganguren aldetik, Egirleta eta Artxanda igaro, eta Enekuritik, Fatimaren elizaren ostetik aldapan behera, lanera, Lutxanako tailerretara.
|
|
2007
|
|
|
Posta kontura iristen diren
|
etxetik
lan egiteko eskaintza batzuen atzean, iruzurrak daude jatorri zalantzagarriko dirua zuritzen laguntzeko
|
|
|
Helburua da hartzaileei iruzurren bat egitea. ‘mandazain digitalak’ ‘Mandazain digitalak’ pertsonak dira etxe sendotik lan egiteko proposamena onartzen dutela zure banku kontu pertsonalaren bidez dirua jasotzeko eta bidaltzeko teknika honen bidez egiten den iruzurrik arruntena Espainian ‘mandazain digitalak’ izenekoak dira, pertsonak
|
etxetik
lan egiteko proposamena onartzen dutela, batez ere kontuan diru kopuru bat jasotzean oinarritua korrontea, eta egun batzuen buruan beste pertsona bati bidali transferentzia bidez, edo dirua bidaltzen duen enpresaren batera zuzena zenbatekoaren ehuneko handi bat jasotzearen truke mugitua. Diru hori, normalean, bestelako iruzurretatik dator Interneten, adibidez, banku kontuetako dirua lapurtzea.
|
|
2008
|
|
|
Ohikoa izaten da langileek egun batzuetan
|
etxetik
lan egitea eta beste batzuetan bulegora joatea (astean bi edo hiru egunez etxean lan egitea eta gainerako egunetan enpresara joatea, bileretan parte hartu eta lan egiteko).
|
|
|
Noski, badago alternatibarik:
|
etxetik
lan egitea, hain zuzen.
|
|
|
Autonomoaren bakardadea Nork ez du inoiz amestu
|
etxetik
lan egiteko aukerarekin! Nagusiaren zaintzarik gabe, ondo erortzen ez diren lankiderik gabe, ezarritako ordutegirik gabe… Baina dena ez da abantaila.
|
|
|
Nagusiaren zaintzarik gabe, ondo erortzen ez diren lankiderik gabe, ezarritako ordutegirik gabe… Baina dena ez da abantaila. Inguruabarren edo norberaren erabakiaren ondorioz, norbaitek
|
etxetik
lan egin behar badu, ezinbestekoa da noizbait bakardadearen estuasuna eta isolamendu sentsazioa bulegoko lagun bakarrak izatea. Horregatik, lan formula berriak sortzen dira egoera horiei aurre egiteko.
|
|
2009
|
|
|
Estatu Batuetan, non sistema hedatuago dagoen, urruneko lanak bilatzeko FlexJobs webguneak atal bat eskaintzen die ingurumenarekin lotutako telelan aukerei. Diseinatzaileak, aholkulariak, auditoreak, blogariak, informatikariak, teleoperadoreak, ingeniariak edo ekoproduktuen on line saltzaileak bi eratakoak izan daitezke,
|
etxetik
lan egiten badute eta naturarekin lotutako jardueraren batean aritzen badira. Telelangile ekologikoa izateko aholkuak Telelangile ekologikoa funtsezkoa izan daiteke hiru erreren praktika areagotzeko:
|
|
|
Ordenagailua eta haren “gadgetak” dira oinarrizko tresna. Teknologia ugari daude
|
etxetik
lan egiteko. Fabrikatzaileek ekologikoagoak izateko egiten duten ahalegina handitu egiten da, eta telelangileak ingurumena gehien errespetatzen duten ereduei erreparatzen die:
|
|
|
Gutxienez, mezua jaso dela baieztatzea komeni da, geroago erantzun arren. Beste faktore aipagarri bat boluntario gehiagorekin linean lan egiteko aukera da; izan ere,
|
etxetik
lan egin arren, oso aberasgarria da kezka berberak dituzten beste pertsona batzuekin harremanetan jartzea. Erakundeek lankidetzarako hainbat formula proposatuko dituzte, etorkizuneko laguntzaileek erakarri edo sostengu handiena eman diezaieketen iradokizunak hauta ditzaten.
|
|
2010
|
|
|
Nork bere burua engainatzea eta telelanaketarako gai dela sinestea. Pertsona guztiek ez dute nahikoa autodiziplina
|
etxetik
lan egiteko. Profesional batzuen ustez, eragozpenak baino abantaila gehiago ditu, baina ideia hori errealitatearekin talka egin dezake.
|
|
|
Profesional batzuen ustez, eragozpenak baino abantaila gehiago ditu, baina ideia hori errealitatearekin talka egin dezake. Egoera ebaluatu behar da eta zalantzan jarri behar da ea
|
etxetik
lan egitea norberaren xedeekin eta bizimoduarekin bat datorren. Funtsezkoa da lan egoera berriaren onurak, oztopoak eta erronkak ebaluatzea.
|
|
|
Aparteko diru sarrerak lortzeko aukerarik egokienak
|
etxetik
lan egitea eta metatutako ondarea errentagarri bihurtzea dira.
|
|
|
Eskaintza ugari dago etxetik bertatik lan egiteko, baina iruzurra ez direla ziurtatzea komeni da. Eskaintza ugarik proposatzen dute
|
etxetik
lan egitea, batez ere etxekoandreei eta erretiratuei. Normalean, espezializazio handirik behar ez duten lanak dira, etxean bertan egiteko errazak.
|
|
2011
|
|
|
Mehatxu erradiaktiboa dela-eta zirkulazioak behera egin du Tokio hiriburuan eta hiritarrek maskarilla gehiago dituzte gaur. Askok
|
etxetik
lan egiten dute dagoeneko eta atzerritar askok alde egitea erabaki dute, nahiz eta agintariek lasaitasun dei bat egin.
|
|
|
Eusko Jaurlaritza duela gutxi hasi da langile batzuei
|
etxetik
lan egiteko aukera ematen, lana familiarekin batera dezaten. Jaurlaritzaren asmoa da horiekin proba egin eta epe laburrean kopurua handitzen joatea.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren adibidea Eusko Jaurlaritzak hemeretzi langileri eman die aukera astero hiru egunetan
|
etxetik
lana egiteko. Familia eta lana bateratzeko erraztasuna ematea eta langileen lanari errentagarritasuna ateratzea dira ekimenaren helburu nagusienak.
|
|
|
Familia eta lana bateratzeko erraztasuna ematea eta langileen lanari errentagarritasuna ateratzea dira ekimenaren helburu nagusienak. HAEEko langilea den Ana Altunak dioenez, astero hiru egunetan Zarautzetik Gasteizera joan beharrean,
|
etxetik
lan eginez hobeto moldatzen da: " Diziplinatua izan behar duzu eta distrakzioetatik urrundu; hori betez gero, nire lana berdin egiten dut".
|
|
|
Telelanak enpresaburuari eta langileari laguntzen die, enpresek ahalik eta gehien aurreztu baitezakete. Bestalde,
|
etxetik
lan egiten dutenek erosotasun eta malgutasun handiagoa dute ordutegietan, eta, horri esker, lana eta familia batera daitezke, eta lana beste erantzukizun batzuekin bateratzen laguntzen dute. Hala ere, gaur egun, Espainiako telelangileek langile guztien %8 baino ez dute hartzen, nahiz eta etxetik oso lan desberdinak egin daitezkeen, hala nola telefono bidezko arreta, ordenagailuen programazioa edo josteko eta lisatzeko lanak.
|
|
2012
|
|
|
4 Ondasunak banatzearen desabantailak Neurririk hartzen ez bada, aldeetako batek kalteak izan ditzake. Hausten bada, ondasunen banantzeak babesik gabe uzten du
|
etxetik
lan egin duena. Hori saihesteko, Kataluniako legediak konpentsazio pentsio bat ezarri zuen dedikazio horrengatik, eta ezkontideari pentsio hori handitu izana aitortzen dioten epaiak eman dira, banandu ondoren bikotekide ohiak ondare handiagoa duelako.
|
|
2014
|
|
|
Ondorioz, batek egunkarian idatziko du artikulu bat, beste bat irratiko elkarrizketa batera joango da edo telebista kate bateko mahai inguru batera, beste batek
|
etxetik
lan egingo du interneten sartuta: zenbat buru, hainbat abiaburu?
|
|
2015
|
|
|
Gaueko hamarrak baino lehen bukatzea zaila izaten da. Nire kasuan, gainera, ezinezkoa da
|
etxetik
lan egitea. Erredakzioa bizia da:
|
|
|
Gainera, zenbait ikerketek diote banda zabalaren hedapenak 2020.urteko klima helburuak betetzen lagun dezakeela. Banda zabala izateak
|
etxetik
lan egiteko aukera sor dezake eta ondorioz, lantokietara bidaia gutxiago egin, CO2-aren emisioak murriztuz. Bestalde, banda zabalak sare adimentsuetako zerbitzuak erabiltzea ahalbidetzen du, 850 mila milioi euro gordinen aurrezpena ekar dezakeena.
|
|
2016
|
|
|
Lan mota batzuetan teknologia berrien erabilerak ere lagundu dezake eguneroko bizitzaren eta lanaren arteko oreka bilatze horretan. Izan ere, gero eta gehiago dira
|
etxetik
lan egiteko aukera ematen duten enpresak. Baina horretarako, aldez aurretik aipatutako konfiantza harremana beharrezkoa dela nabarmendu du Fernandezek.
|
|
2017
|
|
|
lan egutegi trinkoak eta murriztuak dituzte, ordutegi malguagoak, norbere kontuetarako egun gehiago. Berriki beste pauso batzuk ere eman dituzte, aukera gehiago izateko
|
etxetik
lan egiteko, ordaindu gabeko baimenak hartzeko, lan egutegiak egokitzeko. Eta etorkizunari begira, buruan dute irakaskuntzan aplikatzen den neurri bat ere:
|
|
|
Etxetik lan egiteak abantaila garrantzitsu batzuk eskaintzen ditu, baina dena ez da eguneroko bidaiak eta edozein bulegotako ohiko arazoak jasaten dituztenek uste dutena bezain ona. Denbora igaro ondoren, bakardadea eta
|
etxetik
lan egiteko isolamendu sentsazioa oso zailak izan daitezke. Bestalde, beste helduik gabe lan egiteaz gain, zereginari haurtxo bat edo haur txiki bat gehitzen bazaio, konplikazioak ugaritu egiten dira.
|
|
|
Bestalde, beste helduik gabe lan egiteaz gain, zereginari haurtxo bat edo haur txiki bat gehitzen bazaio, konplikazioak ugaritu egiten dira. Posible da, noski, eta
|
etxetik
lan egiteko eta haur bat hazteko gako batzuk zerrendatzea, hala nola jolasak eta jarduerak prestatzea, ordutegiak oso malguak izatea onartzea, haur batzuk gehiago entretenitzea eta gurasoen artean zaintza txandakatzeko, etab. Etxetik bakartasunari eta laneko isolamenduari aurre egiteko modu gisa, duela urte batzuetatik hona coworking edo kolan deritzona dago, enpresa berekoak ez diren eta sektore... Orain dela gutxi sortu den berrikuntza familiaren coworking-a da:
|
|
|
Eta, gainera, pizgarri bat dute lansaio bakoitzean lan egiten duten bitartean produktiboagoak izateko. Procrastinaziotik ihes egiteko modu ona da hau,
|
etxetik
lan egiten dutenen gaitzetako bat. Familiako kokingerako guneen ezaugarriak Espazio horiek sei hilabete eta hiru urte bitarteko haurrak hartzeko prestatuta daude, haur hezitzaileen kargura, gehienez ere bost haur bakoitzeko.
|
|
2018
|
|
|
Ezin du alokairua ordaindu, eta logela bat alokatu behar izan du. Kattalin amonak utzitako etxean bizi da, autonomoa da eta
|
etxetik
lan egiten du, baina oso bakarti sentitzen da. Ez ditu bizilagunak ezagutzen.
|
|
|
Espainian arazo serioak dauzkate lanaren eta familia kontziliazioaren harira. Langile anitzek berant bukatu behar izaten dute lana edo
|
etxetik
lan egiteko aukerarik ez dago eta orduak eta orduak igarotzen dituzte bulegoan edo lantegian (ordu asko han pasatzea lan gehiago egitearen adierazle balitz bezala...). Berant bukatzen da lana, berant afaltzen da, berant hasten da" Prime Time" a eta jendea berant joaten da ohera.
|
|
2019
|
|
|
Zer da jobsharing a edo lan partekatua Langileek, beren lan ingurunean osasun mentala ezin hobea izateko zer luketen baloratzean, ordutegi malgutasun handiagoa eskatzen dute(% 34), norberaren interesetarako denbora librea(% 24), lan segurtasun handiagoa(% 21), lan segurtasun handiagoa(% 20) eta
|
etxetik
lan egiteko aukera(% 18). Cigna aseguru etxearen azken azterketako datuak dira.
|
|
|
Antonio oso sentikorra da, eta barrutik atera behar diozu guztia. Belen, aldiz, beste eskola batekoa da,
|
etxetik
lanak eginda ekartzea atsegin du. Biek perfekzioa zuten helburu, eta filmean bikain azaltzen dira.
|
|
|
Praktikak onartu nituen eta handik urtebete eta erdira kontratu mugagabea neukan eta lanaldi osokoa, erredaktore gisa. Urtebeteren ondoren moduak egin nituen
|
etxetik
lan egin ahal izateko nahi nuen guztietan. Gauzak dauden bezala egonik, txollo bat.
|
|
2020
|
|
|
Irakasleek lanean jarraituko dute, baina ikasleek etxean geratu dute. Ikastetxe bakoitzak, dauzkan baliabideen arabera, ahalegina egin du ikasleen lana antolatzeko, ahal den neurrian
|
etxetik
lan egin ahal izan dezaten. Neurri horiek guztiek koronabirusaren zabalpena prebenitzea dute helburu.
|
|
|
Aste honetan, milaka herritar beren lanpostuetara itzuliko dira. Alarma egoerak indarrean jarraitzen duen arren eta ahal den guztietan urrutitik lan egitea gomendatzen den arren, Gobernuaren azken neurriek berriro jarriko dituzte martxan
|
etxetik
lan egin ezin duten pertsona asko. Zalantza asko daude, zalantzarik gabe; besteak beste, nor itzuli behar den lanera eta nor ez, nola babestu behar den irteera horietan, edo zer higiene eta zainketa neurri hartu behar diren lantokietan.
|
|
|
Telelana hedatu denez, lan egiteko modu horren baldintzak arautzeko berariazko lege bat onartu da. Besteak beste, ezartzen da langileak konpentsazioa jaso behar duela
|
etxetik
lan egiten duenean egiten dituen gastuengatik. Badu eraginik Ogasunari begira?
|
|
|
Konpentsazioa egiteko unea eta modua adieraztea. Beraz, adituak azaldu duenez, argi dago “langileak konpentsazioa jaso duela
|
etxetik
lan egiten duenean egiten dituen gastuengatik”. Eta jasotzeko modua garrantzitsua izan daiteke pertsona fisikoen errentaren gaineko zergarako (PFEZ).
|
|
|
Bilkuran segurtasun neurriak bete zituzten, bata bestearekiko distantzia gorde baitzuten ordezkari guztiek. Manu Aierdi Garapen Ekonomikoko kontseilariak etxetik kasu egin zien bideokonferentzia bidez, aurreko astean positibo eman ondoren berrogeialdia egiten ari baita —sintoma arinak dituenez,
|
etxetik
lan egin dezake—.
|
|
|
Momentuz, higienearekin eta lan bidaiekin loturiko neurriak hartu dituzte enpresek. Kontziliazio neurriak aztertzen ari dira, eta
|
etxetik
lan egitea indarra hartzen ari da.
|
|
|
Oreka ITk zerbitzu informatikoak eskaintzen dizkie beste enpresa batzuei, eta euren bezeroen protokoloen arabera ari dira jokatzen; horren araberakoa izango da
|
etxetik
lan egin ala ez. Administrazioan, Eusko Jaurlaritzak 227 funtzionario zituen etxean lanean krisiak eztanda egin baino lehen.
|
|
|
Asteartean, ohar bat bidali zien bere langileei: bulegoetakoei eskatu zien gutxienez hurrengo bi asteetan
|
etxetik
lan egiteko. Ekoizpeneko langileei, berriz, zenbait arau ezarri dizkiete:
|
|
|
Aurreko egunetatik aritu dira nola jokatu zehazten, eta neurri batzuk martxan dira jadanik. Erabaki nagusia da lantaldearen zati batek
|
etxetik
lan egingo duela: lankide batzuk hasiak dira, eta datozen egunetan gehiago ere hasiko dira etxetik lanean, betiere BERRIAren hedabideen funtzionamendua ahalik eta gehiena bermatuta.
|
|
|
Itxialdi hau dela eta, jabetu naiz jendeak ez dituela bereizten
|
etxetik
lan egin eta etxean lan egin kontzeptuak. Herritar asko etxetik lan egiten ari den egunotan, pentsa daiteke sortzaileok ere etxetik lan egiten dugula.
|
|
|
Itxialdi hau dela eta, jabetu naiz jendeak ez dituela bereizten etxetik lan egin eta etxean lan egin kontzeptuak. Herritar asko
|
etxetik
lan egiten ari den egunotan, pentsa daiteke sortzaileok ere etxetik lan egiten dugula. Eta ez da egia.
|
|
|
Itxialdi hau dela eta, jabetu naiz jendeak ez dituela bereizten etxetik lan egin eta etxean lan egin kontzeptuak. Herritar asko etxetik lan egiten ari den egunotan, pentsa daiteke sortzaileok ere
|
etxetik
lan egiten dugula. Eta ez da egia.
|
|
|
Itxialdi hau ez litzaidake itogarri,
|
etxetik
lan egiten dugula uste duen hainbat ez balitz. Arantzazuko fraideak ere eskera etorri zaizkit!
|
|
|
" Konfinamenduak" etxe bakoitzean forma bat hartu du": kontziliatu ezinean ari garen familiak, internet konexiorik gabe
|
etxetik
lanik egin ezinean gabiltzanak, diru sarrerarik gabe geratu garenak… Bai eta adikzioekin, osasun mentaleko arazoekin, bortxazko harremanekin, edo bestelako egoerekin konfinatuta gauden pertsonak ere. Hala, egunerokoan erronka hauei aurre egiteko ditugun estrategia askok, gaur ez digute balio, eta berriak asmatu beharrean aurkitzen gara".
|
|
|
Hau horrela izanda, ondorengo eskaera egin nahi dizuegu: langileok
|
etxetik
lan egiteko aukera izatea, neurri hau bat MOE Munduko Osasun Erakundearen eta Osasun Sailaren neurriekin.
|
|
|
Berez, sistemak, bere erroan, abantaila ugari ditu:
|
etxetik
lan egiteko aukera, nahierako ordutegia edukitzea, proiektu ezberdinak aldi berean kudeatzea eta abar. Hori bai, behar beharrezkoa da langile autonomoak babesten dituen erregulazio sendo bat garatzea.
|
|
|
Bigarrena, eta giza alderdiei erreparatuz, eta neure eremu hurbilean kokatuz, azken astean bizitako egoera zoro honek agerian laga du Mondragon Unibertsitateak pertsonengan eta pertsonek egindako lanetan izaniko konfiantza. Egoerak, nahitaez,
|
etxetik
lan egitera eraman gaitu, eta horretarako prest harrapatu ere: beharrezko guztiak ditugu, edo ia guztiak, etxetik normaltasunez lan egin ahal izateko.
|
|
|
Zuzendaritza eta zikloetako beste koordinatzaile batzuekin lehenengoa, ondoren, hirugarren zikloko beste bilera bat eta bukatzeko seigarren mailako lankideekin. Ongay Iruñeko Txantrea auzoko Bernart Etxepare ikastetxeko 6 mailako irakaslea da, eta konfinamendua hasi zenetik
|
etxetik
lan egiten du. Normalean ez dituzte hainbeste bilera.
|
|
|
Telelana sustatu zuten, baita etxealdia sustatu ere, “hala ere, kalera atera gintezkeen bizikideekin, paseatzera edo kirola egitera zein erosketak egotera”. Bere enpresak ere neurriak hartu zituen alerta maila horretan koronabirusari aurre egiteko; “langile denon soldataren %80 ordaindu zuen
|
etxetik
lan egiteagatik. Lantegian lan egiten zutenek ezin izan zuten lan egin, baina, hala ere, soldataren %80a jaso zuten”.
|
|
|
Urtarrilean hasi ziren ekitaldi jendetsuak bertan behera uzten, ikastola gehienak itxi zituzten eta enpresa handiek
|
etxetik
lan egiteko deia egin zuten. Horrez gainera, nazioarteko joan etorriak mugatu zituzten, Txina eta Hego Koreako hainbat aireportuetako hegazkinen lurreratzea debekatuz.
|
|
|
Moldatzen al zara
|
etxetik
lan egiten?
|
|
|
Alarma Estatu honen aurrean nik etxean gelditu besterik ez dut egin behar. Zorionez,
|
etxetik
lan egin dezaket, soldata osoa jasota gainera, eta etxean heldu bi bizi gara, haurrik gabe. Baina zer gertatzen da kutsatzeko arriskuaren beldur izan eta lanera derrigorrez joan behar direnekin?
|
|
|
Hemen duzue.Nire lantokia ere itxi dute. 600 langile inguru gara eta 23ra arte
|
etxetik
lan egitera behartu gaituzte. Goizean bulegora joan naiz behar nituen gauzak hartzera, baina bestela etxetik aritu naiz eta, zer nahi duzue esatea?
|
|
|
Gehienentzat telelana izurritearekin batera iritsi bada ere, Nerea Lopetegi oriotarrak urteak daramatza modu horretan lan egiten. Izan ere, mundu guztian zehar kooperazio proiektuak zuzentzen dihardu, eta ohituta dago
|
etxetik
lan egitera. " Etxeratzeko agindua ezarri zutenean, ezustean harrapatu ninduen albisteak, ez bainengoen gaiaz batere informatua.
|
|
|
Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak eta Europako Kontseiluak online bilerak egin dituzte bideokonferentzia bidez, gobernuetako ministroen kontseilu askok bezala. Milioika langilek
|
etxetik
lan egin behar izan dute, eta lankideekin online konpromisoa hartu dute. Eskolek eta unibertsitateek distantziako hezkuntza gutxieneko prestakuntza eta esperientziarekin eman behar izan dute.
|
|
|
Maila indibidualago batean, aitorpenaren eta malgutasunaren kontzeptuak ezin ahaztu. Teknologietan egindako inbertsioei esker, dagoeneko sistemak eta prozesuak aldatu dira eta
|
etxetik
lana egitera" behartu" gaituzten aldetik, lana egiteko modu malguen azelerazioaren abantailetan enfokatu eta horiek kapitalizatzea da orain helburua. Familiaren eta lanaren aldeko oreka legitimatuta dago, ez dago atzera bueltarik.
|
|
|
Asteari onez ekiteko, zehaztu nion. Banekien astelehenetan harategia itxirik edukitzen dutela, eta nik,
|
etxetik
lan egiten dudanez, nahi bezala antolatzen eta hausten ditut ordutegiak. Saia gintezken, erantzun zidan.
|
|
|
Gurasoak Edurne Bergaretxe eta Fermin Lete zituen, eibar  tarra bata, errenteriarra bestea. Aita fundizioko moldadorea zen, amak
|
etxetik
lan egiten zuen hiriburuko denda batentzat, eta Xabierrek berak langile baten semetzat zuen bere burua. Fermin, 27 urte zituela, gudari ibili zen 36ko gerran, eta gertakizun horrek oihartzuna izan zuen Leteren poesian.
|
|
|
Hizkuntza eskola batean lan egiten du, irakasle. Hemen baino neurri lasaiagoak dituzten arren, martxotik aurrera
|
etxetik
lan egiten dabil, koronabirusak eragindako osasun krisiak Brasilen ere gogor kolpatu du eta. Maldonadoren ustez, datozen egun edo asteetan hango neurriak gogortu egingo dituzte.
|
|
2021
|
|
|
Kolaboratzaile sare zabal baten bidez gauzatu ziren testuak, ilustrazioak eta argazkiak. Bakoitzak bere
|
etxetik
lan eginez eta entregatutako horren trukean kobratuz. Lehen soldata Xanti Jakak 1997an administrazio lanak egiteari utzitakoan ardura hori hartu zuen Arantxa Ezeizarena izan zen, jornada laurdenekoa.
|
|
|
Roberten itzulpen hizkuntzak ere aipatzen dira eleberrian, bai eta lanbideari buruzko alderdi positibo bat azpimarratzen ere,
|
etxetik
lan egin ahal izatea. Hain zuzen ere:
|
|
|
Interneten garaian prostituzioa sekula baino eskuragarriago dago eta aldi berean sekula baino arriskutsuagoa bihurtu da sexu langileentzat. Jada ez dute zertan kaleetan lan egin behar,
|
etxetik
lan egin dezakete, baina inoiz baino zaurgarriagoak dira bere kabuz lan egitean. Errealitate hau bere gordintasun osoan azaleratu zen Ocean Parkway errepideko bide zidorrean, hiltzaile ezezagun batek bere biktimen gorpuzkiak jaurtitzeko zabortegia bihurtu zuen lekuan.
|
|
|
Eta, orain, pandemiaren erruz, telelana besterik ezin denean egin covid bidezko kutsatzeak saihesteko. Telelanak eragindako osasun arazoak Manuel Vilchesek, Carolina Ortizek, Patricia Sánchezek eta Ana Marfilek, Ekialdeko Andaluziako Psikologia Elkargo Ofizialeko (COPAO) Lanaren Psikologia ataleko kideek, egin berri duten azterketa batean,
|
etxetik
lan egiteak ondorio hauek ditu: bizimodu sedentarioa izatea. osasun fisikoko arazoak.
|
|
|
Interneteko konexioa Interneteko konexioa funtsezkoa da; familiako kide batzuk linean egongo badira, abiadurak optimoa izan du urruneko komunikazioak eten ez daitezen. Zuntz optikoa eta ADSL merkatuko konexio mota ohikoenak dira, datuen transmisioa handia izaten da eta adituek
|
etxetik
lan egiteko gomendatzen dituzten aukerak dira. Hala ere, Espainiako leku guztietan ez daude zerbitzu horietara iristeko behar diren azpiegiturak.
|
|
|
Pandemiari lotutako bi sailen esportazioak handitu dira gehien: medikuntzarako produktuak, eta
|
etxetik
lan egin ahal izateko behar diren gaienak. Esaterako, Txinak 225.000 milioi maskara esportatu zituen martxotik abendura, 40 maskara munduko biztanle bakoitzeko.
|
|
|
Nola bermatu ekitatea baldintza hauetan? Eskola publikoan egon arren, batzuek baliabide gehiago eta besteek gutxiago dituzte etxean, eta
|
etxetik
lan egin behar den momentutik, nola orekatu desorekak?
|
|
|
Bestalde, jende pilaketak murrizte aldera hartutako neurriek kirol praktika sarritan eten dute, hainbat pertsonaren sedentarismoa handituz. Kontuan hartu beharra dago ere
|
etxetik
lan egitea, kirolean maskara erabili behar izatea eta positibo batekin egon ostean egin beharreko berrogeialdiak ere aktibitate fisikoaren jardunaren gutxitzean eragin nabarmena izaten ari direla.
|
|
|
Birusa gehiago zabaltzea saiheste aldera, telelanari lehentasuna emateko neurriak hartzen hasiak dira herrialdeak. Belgikan, esaterako, astean hiru egunetan
|
etxetik
lan egitera derrigortu nahi dituzte langileak, eta osasun arloan aritzen direnentzat txertatzea derrigorrezkoa izatea.
|
|
|
Villa Larralden Maddiren soinekoa aztertzen egon zirela eta, gerriko begizta eta lepo erori horrekin, Elsa Schiaparelliren modelo baten itxura hartzen ziotela esaten zidan. Ahizpak gutunean zioenez, bi mila emakume inguru ari ziren une horretan Schiaparellirentzat lanean, gehienak Paris inguruko atelierretan, baina ez ziren gutxi, ume txikiak zituztelako,
|
etxetik
lan egiten zutenak. Maddiren amaren arrastoren bat ateratzekotan, Schiaparellik Place Vendômen zuen dendara joateko gomendatzen zidan.
|
|
|
Koronabirusa kutsatzeko arriskua murrizteko eskolak itxi eta ikasleek
|
etxetik
lan egin behar izan dute, ordenagailu bidez. Irakaskuntza plataforma digital mordo bat daude eta hortxe ibili dira irakasleak eta ikasleak buru belarri lanean, bere gailuetara konektaturik 24 ordutan. Alde batera utziko dut etxe bakoitzean egon zitezkeen ordenagailu eta konexio arazoak, desberdintasun sozio digitalak.
|
|
|
Gizartea goitik behera eraldatu du iaz geroztik COVID, eta lan arloan ere eragin nabarmena izan du birusak. Etxeratze aginduak langile asko behartu zituen lehen aldiz
|
etxetik
lan egitera, eta enpresek ere lana antolatzeko molde berrira egokitu behar izan zuten. Horrek lan arloko araudia berritzea ekarri du, eta lehendik ere gure artean genituen bitarteko teknologiko batzuen erabilera areagotu du lantoki gehienetan.
|
|
|
Beste aukera askoren artean, hurrengo programa aurkezten da adibide bezala: etxeetako barne kanpo erlazio eskasaren aurrean, hegoaldera begiratzen duen terrazodromoa, banakako sukalde eta jangeletan zailak izaten diren lagunarteko bazkariak egiteko leku aproposa,
|
etxetik
lan egiteak sor ditzakeen zailtasunak ekiditeko, elkarlanean jarduteko bulego ekipatuak, etxebizitzak toki gehigarri batez hornitzen dituen gela satelitea eta Naturarekin kontaktu zuzenago bat bermatzen duen landa eremua.
|
|
2022
|
|
|
Bertsoaren beharra daukat. Pentsa, orain pandemiaz geroztik egun batzuetan
|
etxetik
lan egiteko aukera izaten dut eta astelehenetan Iruñetik egiten dudanez lan, Barañaingo bertso eskolara ere joaten naiz.
|
|
|
Ikusten ahal zenituen kontzertuak, hitzaldiak, museoetara joan modu birtualean... Etxetik ikasi,
|
etxetik
lan egin. Iruditzen zait aukera horiek orain desagertzen ari direla, beraz ez dakit ezer ikasi ote dugun, normaltasunera itzultzeak dakarrelako atzean gaudenok berriro atzean gelditu behar dugula.
|
|
|
Hori gertatu da, hain zuzen ere, azken hilabeteetan. Konfinamenduak
|
etxetik
lan egitera, eskolak ematera edo aisialdia teilatupean egitera bultzatu zituen ehunka mila herritar, eta horrek ordenagailu, kontsola, telebista eta bestelako tresna elektronikoen gorakada ekarri zuen. Aldi berean, ekoizpena geratu egin zen beste sektore batzuetan, eta, berriro abiatu zirenean, ohartu ziren ez zegoela nahiko txip beraientzat.
|
|
|
Ekainaren 6ra arte, indarrean izan dira neurriak: garraiobide publikoa oso mugatuta egon da; PCRa bi egunean behin egitea derrigorrezkoa izan da; bulegoetan
|
etxetik
lan egin dute; eskola, gimnasio, taberna, zinema eta abarrak itxita egon dira; eta, jatetxeetan, janaria etxera bidaltzea izan da aukera bakarra.
|
|
|
«Zazpi hilabete neraman lanik gabe. Hainbat elkarrizketa izan ditut, baina, adibidez, enpresa batean lana lortu, eta segituan itxi behar izan zuten; beste batean, elkarrizketa egin, eta, hurrengo egunean agerraldi baten ondorioz
|
etxetik
lan egiten hasi zirenez, langile gehiago bilatzeari utzi zioten. Azkenean, apirilean lan bat lortu nuen, baina, hasi eta bost egunera, izan nintzen jatetxe batean kutsatu bat atzeman zutenez, hamalau egunez etxean konfinatu ninduten.
|
|
|
Azkenean, apirilean lan bat lortu nuen, baina, hasi eta bost egunera, izan nintzen jatetxe batean kutsatu bat atzeman zutenez, hamalau egunez etxean konfinatu ninduten. Ondoren, agerraldiak okerrera egin eta denek
|
etxetik
lan egin behar genuela erabaki zuenez gobernuak, egoera hilabete baino gehiago luzatu da. Ez dut oraindik soldata oso bat ere jaso lan berri honetan.
|
|
|
Agerraldi bat iritsi den bakoitzean, prozesua antzekoa izan da: hiri osoak masiboki testak egiten jarri, kutsatuak eta haien kontaktuak berrogeialdi zentralizatura eraman, eskolak itxi, bulegoetan
|
etxetik
lan egiten hasi, eta maskara kalean derrigorrezko egin.
|
|
|
Herritarren hezkuntza mailak ere kutsatze arriskuan eragina izan zuen. Izan ere, ikasketa maila baxua zuten pertsonek gaitzarekin zerikusia zuen informazio anitz ez zuten ulertzen, osasun arloko zenbait prozedura administratibo egiteko ere ez zuten gaitasunik eta ezin zuten
|
etxetik
lan egin. Arlo horietan guztietan nabarmena zen desoreka horrek gerora ondorioak izan zituen, osasun arloan batez ere.
|
|
|
Areitiorentzat kremaileretako klipak jartzen bezala, Fournierren kartak kutxetan sartzen, pintzak muntatzen, ‘tricotosa’ makinekin arropak josten... Merkatu handi bat zegoen emakumeek
|
etxetik
lan egiteko". Merkatu beltza, arautu gabea, jakina.
|
|
|
Telelanak, modu berean, kontrol mota berriak eragin ditu. 2020ko pandemiak eragindako itxialdiak jende asko
|
etxetik
lan egitera behartu zuen, baina, gerora ere, gorantza egin duen joera izan da. Bulegotik kanpo lan egiteak, hala ere, ez zuen inor kontrol zurrunetik libratu:
|
|
2023
|
|
|
Lanaldi mota hori pertsonen %39, 6k zeukaten 2012an, eta 2022an, berriz, %28, 2ra jaitsi da kopurua. Neurri txikiagoan edo handiagoan
|
etxetik
lan egiten dutenean kopurua, berriz, landunen %17, 8 da.
|
|
|
Telelanak, modu berean, kontrol mota berriak sortu ditu. 2020ko pandemiak eragindako itxialdiak jende asko
|
etxetik
lan egitera behartu zuen, baina, gerora ere, gorantz egin duen joera izan da. Bulegotik kanpo lan egiteak, hala ere, ez zuen inor kontrol zurrunetik libratu:
|
|
|
Gaur egun gaixotzera eramaten gaituena ez da gehiegizko erantzukizunak izatea eta ekimena, errendimendu agindua baizik. Une oro egon behar dugu zerbait produktiboa egiten, eta
|
etxetik
lan egitearen kontzeptu berriarekin, kasu batzuetan, areagotu egin da hori. Hori dela eta, ikuspuntu soziologiko batetik begiratuta, globalizazio prozesuen ondorioz sortu diren espektatiba neurrigabeak (pertsonalak eta kolektiboak) betetzeko ezintasuna ageri da.
|
|
|
G (4) Telelan araubidean bere
|
etxetik
lan egiten duen itzultzaile bat. Hori dela eta, bere lanak ordenagailu bidez bidaltzen dizkio Arin arin enpresari.
|