|
2000
|
|
|
Zuk diozun sistemak berdin funtzionatzen du eredu euskaldunetan dabiltzan umeen guraso erdaldunekin. Hasierako kezka izaten da ezin izango diola lagundu umeari
|
etxeko
lanetan eta abar, eta gero ikusten du dakien apur hori nahikoa dela umeak hizkuntza hori garrantzitsua dela sentitzeko. Euskalkiekiko ere jarrera hori oso interesgarria da, prestigiodun pertsonak eta irakaslea prestigioduna da umearentzat euskalki horretan zerbait egiteak garrantzia ematen diolako umearen aurrean.
|
|
|
Umetatik hasita, eskolan betiko afizioa hura izaten zen. Aizkoran ez naiz ibili izan; bai,
|
etxeko
lanetan, lote bat egiteko edo egurra ekartzeko, pixka bat ibili dut aizkora eskuan, baina aizkora munduan ez naiz inoiz saiatu.
|
|
|
Familia egitura ere eraldatuz doa, batez ere gizarteko sektore txiroenetan, babes eta biziraupen mekanismo nagusia familia delako. Horrek atzera botatzen duemakumearen emantzipazio prozesua, berriz ere
|
etxeko
lanera itzularazten baitu.
|
|
|
Beren argitalpenetan agertzenzituzten emaitza bikainak, gaur egun oso eztabaidatuak dira. Formatu terapeutikoa, terapeutak lagunduta eta aurretik finkatutako
|
etxeko
lanen bidez, bikotearenhitzezko eta ez hitzeko komunikazioaren areagotzean oinarritzen zen funtseanMaster en eta Johnson-en proposamena.
|
|
|
Jakitunek diotenez, arreta? pasiboa gerta daiteke, zeren eta ahalgarri baita irakurtzea, gidatzea,
|
etxeko
lanak egitea etab., musika, albisteak edo publizitate mezuak entzunez. Izan ere, egunean zehar eta zenbait irratsaiotan arreta gabeko uneak gertatzen dira.
|
|
|
Gomazko eskuzorroak eskuetan zituen eta mandarra, berriz, soinean. Haren azpiko soineko zabal loredunaren gisakoa Kristinak ere probesten zuen,
|
etxeko
lanetan aritzen zen aldi bakanetan. Oinutsik zegoen, eta motots batera bildua zeraman adats kiribil gaztainkara.
|
|
|
Nire emazteari gisa bereko lukainka irentsaraztea ameskeria zen: elkarrekin egindako urteak eginda, neketan sinetsiko zidan horrelako zaflako bat hartzeko moduko
|
etxeko
lanetan ari izana.
|
|
|
Eta bere dohainak bide zuzenetik zuzenagora eraman ez bazituen, haren kemen handiagatik zela pentsatu nuen. A, eta gure
|
etxeko
lanak asko lotzen zuelako. Berak" aitortzen" zuen hori.
|
|
2001
|
|
|
Definizioetan ezkerra zer den eta zer ez den ez galtzeko, ezkerra zeren inguruan elkartu litzatekeen argi daukat; puntu horietan ados bagaude, horrek esan nahi du maila horretan behintzat denak ezkerrekoak garela (Arragoa ponentziatik irakurtzen du): " Enplegu betearen eta lan banaketaren bataila geure gain hartzea; pobreziaren forma zahar eta berrien aurka borrokatzea; gizarte soldata eta enplegu betearen alde, 35 orduak eta gizarte eskubideen gutuna exijitzeko konpromisoa; arrazista eta baztertzailea izango ez den politika berri baten alde egitea;
|
etxeko
lanak eta pertsonen zainketa etxeko guztien artean egin beharreko zeregintzat hartzea, gizarte zerbitzuak errebindikatuz eta zereginok gizonezkoen eta emakumezkoen artean ekitatez banatzea; sexualitate librea eta diskriminazio ororen amaitzea errebindikatzea"; eta hauei gehitu litzaieke bizi dugun gatazkaren inguruko gutxieneko adostasuna. Ideia hauen alde gaudenok, nire ustez, ezkerrekoak gara eta gai horien inguruan elkarrekin joatea gauza polita litzateke.
|
|
|
Eta ezkerreko pertsonei dagokienez, beste adibide batzuk: kontsumismo eroan erortzea, edo egungo neurri neoliberalak direla medio, bere zerbitzuan dauden gazteak zapaltzea; edo ordu extrak sartzea; edo grebara deitu eta lana uzterakoan ordu sindikalez baliatzea; kaka egitera joateko ere kotxea hartzea; edo, kanpoan uso eta etxean otso,
|
etxeko
lanetan eta seme alaben heziketan kolperik ez jotzea eta abar luzea.
|
|
|
CESek dio,
|
etxeko
lanen banaketa desorekatuak ondorio kaltegarriak dituela emakumeen gizarte eta lan arloko integrazioan, beren lan profesionala familia giroko premien arabera egokitu beharrean aurkitzen direlako sarritan, eta horrek bere eragina du gizarte babesaren mailan.
|
|
|
batetik, etxe gehienetan soldata bakarra ez da nahikoa, eta nahi ez badute ere, emakumeek etxetik kanpo ere lan egin beharra dute. Gainera, aparailu berriek
|
etxeko
lana erraztu eta azkartu dute eta bestalde, gaur ez ditugu sei seme alaba izaten.
|
|
|
Hainbat liburu ere baditu argitaratuak. Musika, literatura eta
|
etxeko
lanak ditu lanbide.
|
|
|
Guraso erdaldunek azaleratutako beste kezka nagusi bat beren seme alaben
|
etxeko
lanak segitzeko arazoak izan ditzaketela omen da, baina Seaskak honi zein aipatu beste guztiei aurre egiteko asmo tinkoa erakutsi du.
|
|
|
Bestalde, ongizatea, erosotasuna, intendentzia bermaturik edukitzea eta
|
etxeko
lanik ez edo gutxi egin behar izateak ere bultzatu egiten ditu egoera horretan jarraitzera.
|
|
|
21 zergatik uste izaten da oraindik
|
etxeko
lanak emakumeen kontua edo zeregina dela
|
|
|
JF./ eta iragarkien bueltan ia hementxe gaituzue hori da arrazoian ia gori goriangirotuta erabat ba fffff eztabaidan hasteko lixto gaia jarri dugu
|
etxeko
lanak etahorren bueltan eta bueno hortxe daukat hementxe ile horia polit politta leire eta botaetxeko lan lanetan z ze zure ustez zer lagundu beharra al dago ala etxeko lan hoiekden denen artean egin behar dira ala emakumearen kontua al dira
|
|
|
JF./ eta iragarkien bueltan ia hementxe gaituzue hori da arrazoian ia gori goriangirotuta erabat ba fffff eztabaidan hasteko lixto gaia jarri dugu etxeko lanak etahorren bueltan eta bueno hortxe daukat hementxe ile horia polit politta leire eta botaetxeko lan lanetan z ze zure ustez zer lagundu beharra al dago ala
|
etxeko
lan hoiekden denen artean egin behar dira ala emakumearen kontua al dira
|
|
|
LU./ ehhh nere nere ustez etxen dena lan denak banatu behar dia eta ez mutilakesaten dun bezela oaintxe honek esan dun bezela publizitate aurretik ehhh neskaknahi deula kendu lana beaiei ez dieu nai kendu X nik esaten det dena banatzeko eztazeatikan batzuk neskak
|
etxeko
lanak dena banatu ezta
|
|
|
AL./ jo baino badaukate emakumek eta gizonek kanpon itea lana eta normalen etxea jutenbazea emakumek iteitu
|
etxeko
lanak
|
|
|
JF./ direla eta
|
etxeko
lana emakumeen kontua dela
|
|
|
Kaliforniako Unibertsitateko adituek arterosklerosia eta estres maila ebaluatu zituzten, enpresa bereko eta 40 eta 60 urte bitarteko 573 langileren artean. Azterlanean parte hartu zuten gizonek eta emakumeek bitan erantzun zieten, 18 hilabeteko aldian, laneko estresaren pertzepzioari, lo arazoei eta
|
etxeko
lan kargari buruzko zenbait galderari. Emaitzen arabera, “laneko estres handiena duten gizonek arterosklerosi arrisku handiagoa dute”.
|
|
|
Mercé Jordi Emakumeari Laguntzeko Elkarteko lehendakariak salatu du orain arte ez dela inolako azterketarik egin etxekoandreek berezko gaixotasunik duten eta laneko gaixotasuntzat hartzen diren zehazteko. Haren arabera, medikuek berek ahazten dute
|
etxeko
lanak egiten dituzten eta familiari laguntzen dioten emakumeen arazo asko, batez ere depresioak, jasaten duten presioaren ondorio direla, eta dena botiken bidez konpontzen dutela. Proposamen bat egin da, eta bertan Estatuak ordainduko ditu bere kargura seme alabak, adineko senideak, gaixoak edo ezinduak dituzten etxekoandreen Gizarte Segurantzako kotizazioa.
|
|
|
Aisialdirako edo
|
etxeko
lanetarako produktuak aukeratzen dira, hala nola DVDa edo ontzi garbigailua.
|
|
|
Sektore ekonomikoek eta administrazioek informatikarekin eta telekomunikazioekin lotutako produktuak gure etxeetan sartzeko beharra azpimarratzen jarraitzen duten arren, espainiarrek, etxerako produktuak erostean, aisiarekin lotutako produktuak edo
|
etxeko
lanak errazten dituztenak aukeratzen jarraitzen dute. Horrela.
|
|
|
Zaharren egoitzan sartu nintzen, etxean bakarrik bizi behar nuen eta zaharregia nintzen
|
etxeko
lan guztiez arduratzeko.
|
|
|
Kanpotar edo ezagunen bat etortzen zaie alabentzako lana eskainiz. Alfonbra lantegietan edo
|
etxeko
lanetan jardungo omen dute alabatxook. Gauza bera egiten dute batzuek Latinoamerikako nazioetan, neskatxei Espainian lana emango dietela esanez.
|
|
|
Etorri eta ordu batzuen buruan ohartu zen zertarako etorria zen Bonbaira. Mandari
|
etxeko
lanetan laguntzeko. Ttikia izan arren, hamar litroko ontzietan ura ekarri behar zion urrutiko iturritik.
|
|
|
Beraren aginduz Geetha etxetik atera eta Tiruchiko familia batera igorria izan zen,
|
etxeko
lanak egin eta haurrak jagotera.
|
|
|
Lehenago neskame morroiak ahaideen artekoak izaten ziren, noizbait herrixketatik
|
etxeko
lanak egiteko ekarriak. Uste osoa izaten zen nagusien eta zerbitzarien artean.
|
|
|
Gurean ere lau ahizpok ikasi genuen josten. Neskamea eduki arren, aita zenak
|
etxeko
lan guztiak egiten ikasi behar genuela esaten zigun beti. Gustura aritzen ginen gu, dendaren atzeko  gelan, erdi txantxetan, mutil kontuan gehienetan. Â
|
|
|
Sos guttixeago sakelan, baina bizimodu lasaixeagoa. Eguna laburtzen joaki zen, eta
|
etxeko
lan pizarrak egiten genituenean Minesenera joaten ginen. Sadabarekin topo egin eta mus partidak berandu arte luzatzen ziren.
|
|
2002
|
|
|
Audientzia gisa ere emakumeek kontsumitzen dutenari erreparatuta, berriro ere dikotomia bera ageri dela azaldu du Rodriguezek: «Garai batean emakumeak gehienbat irratia kontsumitzen zuen,
|
etxeko
lanak egiten zituen bitartean. Orain kanpoan ere lan egiten du eta telebistara pasa da.
|
|
|
Saiatzen gara tabernan agertu dadila euskal
|
etxeko
lanaren berri. Jatetxearen martxa euskal etxearenarekin integratzen saiatzen gara, horregatik antolatu dugu aste gastronomikoarena.
|
|
|
«Gurasoak heziz» eta «Gurasoak lagunduz» ikasunitateak plazaratu ditu HABEk. Ikasmateriala euskara hobetu nahi duten eta umeei
|
etxeko
lanak egiten lagundu nahi dieten gurasoentzat dago zuzenduta. Izan ere, aita amek hizkuntza transmisioan duten garrantzia azpimarratu du HABEk.
|
|
|
Nahiz eta gu kaletik gertu bizi, amak ez zigun kalean gelditzen uzten. Beti
|
etxeko
lanen bat edo zereginen bat bazen. Hezitakoa nintzen.
|
|
|
Xake partida horren estrategian onartuta zegoen Madrilek inoiz ez zuela onartuko plan hori, baina estrategian ez zegoena zen bertako peoi batzuek enpresariek alegia ez zutela jokoa onartuko eta gainera ausartuko zirela PNVri gogorarazten
|
etxeko
lan batzuk egin gabe daudela oraindik, eta proiektu politiko berrietaz hitz egiten hasi baino lehen hobe dela beraiekin bukatzea, hau da, ETArekin amaitzea.
|
|
|
Ikasgaiak,
|
etxeko
lanak, ikastorduak, eskolaz kanpoko jarduerak eta ikasturtean zehar eguneroko bizitzaren osagai diren eginbehar guztiak, denbora tarte batez bederen, bazterrean uzteko moduko oporraldiaren premia baitu ume txikiak, helduak legetxe.
|
|
|
Bertan, funtsezko arrazoirik eman gabe, nire
|
etxeko
lanak egiteari ezetza eman diote.
|
|
|
Hona gure iradokizuna, horrelako kasuetan: obraren ardura daraman profesionalari, jabekideen komunitatearen aurrean, eraikinaren segurtasunean, kanpo egituraketan nahiz gainerako etxebizitzetan gure
|
etxeko
lanek inolako eraginik izango ez dutela egiazta dezan eskatzea.
|
|
|
Lan munduan sartu eta aldi berean
|
etxeko
lanik gehienen kargu egiteak emakumeengan gehiegizko presioa sorrarazi du: jardun lanpetu baten ondorengo zigarro lasaigarriaren irudia ere ondo esplotatu dute tabako enpresek.
|
|
|
Gaur egun, argi dago
|
etxeko
lan gehienak emakumeek egiten dituztela. Banaketa hori emakumeak gizonarekiko izan duen menpekotasunarekin loturik dago, eta, ondorioz, generoen arteko lan banaketa horrek eremu askotan du bere eragina.Batetik, emakumeen lanegun osoa (ordaindutako lana eta ordaindu gabekoa) gizonezkoena baino luzeagoa izatea dakar, sarri oporrik gabekoa.
|
|
|
Gauzak horrela, gizonezkoen eta emakumeen arteko berdintasuna lortzekoosagarri diren soldatapeko lanaren eremua eta
|
etxeko
lanaren (edo lan birproduktiboaren) eremua, biak batera hartu behar dira kontuan.
|
|
|
Baina ordainetan (edo horretarako baldintza bezala) gizonei eta emakumeei aurrezartzen zitzaien eginbeharra gizarte garaikidean ahuldu egiten da. Gizonen eta emakumeen arteko generoaren auzien berregituratzeak (emakumeak heziketan eta lan merkatuan txertatzeak, dibortzioak, haurdunaldia ekiditeko bideak,
|
etxeko
lanen deskualifikazioak, etab.),, familia txikiak, bere baitan jasotzen zuen oro eraldatzen du.
|
|
|
hornitzaile ekonomikotzat eta, emakumea?
|
etxeko
lanen arduradunatzat izan duen joko osagarri eta baztertzaile hori.
|
|
|
Bertan gainera, emaitzak eskuratzeko jarraitu den jardunbidea ere argi eta garbi azaltzen da. Dena dela, esan beharra dago,?
|
etxeko
lanak, kontzeptuarekin hau guztia barneratzen dela:
|
|
|
Zentzu honetan, aitatasun aktiboak genero deseraikuntzan bere bultzadatxoa eman dezake. Ahalegin horretan, gizonezkoak
|
etxeko
lanen ardura hartu ahala ohartzen dira ideologia maskulino zaharrak etxeko lanak espazio aske moduan definitzeko zuen joera okerra dela. Aitzitik, lanaz gain kate berberari lotuta daude:
|
|
|
Zentzu honetan, aitatasun aktiboak genero deseraikuntzan bere bultzadatxoa eman dezake. Ahalegin horretan, gizonezkoak etxeko lanen ardura hartu ahala ohartzen dira ideologia maskulino zaharrak
|
etxeko
lanak espazio aske moduan definitzeko zuen joera okerra dela. Aitzitik, lanaz gain kate berberari lotuta daude:
|
|
|
202). Rol maskulinoak eta femeninoak aurrebaldintza izan dira lana (soldatadun lana) eta bizitza(
|
etxeko
lanak bere zentzu zabalenean) ardatz nagusi izan dituen gizarte industriala ahalbidetzeko.
|
|
|
Produktu mediatikoetan, emakumeari
|
etxeko
lanen rola ematen zaio maiz. Patriarkatuan lau haizetara hedatzen diren produktu kulturaletan, emakumeari bere gizonaren ondoan egotea eskatzen zaio, hari laguntzeko eta hura aupatzeko.
|
|
|
Irudia zaintzea Hala ere, sexuaren eta emakumearen arteko lotura ez da CECUk hautematen duen bakarra, baina bai iraingarriena. Beste estereotipo batzuk ere ikusten dira, hala nola, emakumeak gizonarekiko duen mendekotasun ekonomikoa; ia esklusibitatea
|
etxeko
lanetan; etxekoandrearen lana debaluatzea eta garrantzi txikiagoko lanak egitea. Azterketa egin den argitalpenetan, publizitateak moda eta gorputzak kezkatzen duen emakume bat aipatzen du.
|
|
|
Liburu atseginen alde egiten dute,
|
etxeko
lanak dituen oporretako koadernoaren aurrean
|
|
|
«Egin ezazu oporretako liburu liburua, eta haurrak irailean garbi etortzen dira, eta lehen bi asteak errepasatzera bideratu behar dira». «Familiak hamabost opor egun hartzen baditu, hobe da
|
etxeko
lanak egiteko denbora hori ahaztea», dio Ane beste ikastetxe bateko irakasleak. Lana eraman behar dutenak gurasoak dira.
|
|
|
Azken urteotan gizarte ohiturak aldatu egin dira, eta, besteak beste, emakumea lan merkatuan sartu da eta, ondorioz,
|
etxeko
lanetarako denbora gutxiago behar izan da. Hori dela eta, nabarmen hazi da gure herrialdean prestatutako plateren eskaria.
|
|
|
Zenbait kalkuluren arabera, gaur egun, Espainiako langileen %60 inguruk etxetik kanpo jaten du, 8.300 milioi kilo baino gehixeago kontsumitzen ditu ostalaritza zerbitzu anitzetan, eta ia 26.000 milioi, etxeetan. Eskaera handitzeak
|
etxeko
lanetarako behar den denbora murrizteko benetako beharrarekin zerikusia izan du beti, eta horrek aisialdirako aukera ematen du. Hala ere, denborari lotutako eskaera hori gutxitan agertu da kontsumitzaileen segurtasun eskaera handiagoarekin lotuta, eta, eskuarki, inplizituki jotzen dute.
|
|
|
Espainiako emakumeek gizonek baino bizi itxaropen handiagoa duten arren, adituek diotenez, haien osasun egoera okerragoa da, “beren sexuaren araberako gizarte rol jakin batzuk onartu baitituzte, eta horiek kaltegarriak dira”. Hala, SESPASek adierazten du bikotekidea duten 25 eta 64 urte bitarteko emakumeek 20,1 ordu ematen dituztela astean batez beste
|
etxeko
lanetan (17,1 goi klasekoak eta 26 behe klasekoak), eta horrek “lan fisiko astunak” esan nahi du. Egoera hori larriagotu egiten da adingabeei edo adinekoei laguntzeaz arduratu behar dutenean.
|
|
|
Hala ere, 172.000 bat ikaslek beren familiei laguntzeko lan egiten dute: azienda, kalez kaleko salmenta,
|
etxeko
lanak, etab. Haurrentzako Nazioen Funtsak (Unicef) egindako azterlan baten arabera, ia %3, 5 etxeko lanetan aritzen da, %0, 51k negozioetan edo dendetan lan egiten du eta %0, 35ek nekazaritza eta abeltzaintza lanetan. Gainera, etxeko lan gehienak neskek egiten dituzte, eta beste modalitateak, berriz, haurrek.
|
|
|
Hala ere, 172.000 bat ikaslek beren familiei laguntzeko lan egiten dute: azienda, kalez kaleko salmenta, etxeko lanak, etab. Haurrentzako Nazioen Funtsak (Unicef) egindako azterlan baten arabera, ia %3, 5
|
etxeko
lanetan aritzen da, %0, 51k negozioetan edo dendetan lan egiten du eta %0, 35ek nekazaritza eta abeltzaintza lanetan. Gainera, etxeko lan gehienak neskek egiten dituzte, eta beste modalitateak, berriz, haurrek.
|
|
|
azienda, kalez kaleko salmenta, etxeko lanak, etab. Haurrentzako Nazioen Funtsak (Unicef) egindako azterlan baten arabera, ia %3, 5 etxeko lanetan aritzen da, %0, 51k negozioetan edo dendetan lan egiten du eta %0, 35ek nekazaritza eta abeltzaintza lanetan. Gainera,
|
etxeko
lan gehienak neskek egiten dituzte, eta beste modalitateak, berriz, haurrek. Baina baliabide gutxien dituzten familietako haurrak dira lan gehien egiten dutenak, eta, zenbat eta anai arreba gehiago izan, orduan eta handiagoa da adingabeen lan portzentajea.
|
|
|
Gainera, komeni da zehaztea “laguntza” eta “haurren lana” desberdinak direla. Unicef ek uste du lana dela egunean 5 egunetan 2 ordu edo gehiago lan egiten dutenean,
|
etxeko
lanak direnean izan ezik, non lantzat jotzen baita egunean 3 ordutik gora 5 egun astean. Madrilgo Erkidegoko Adin Txikikoen Defendatzailearentzat, Pedro Núñez Morgades, “Espainian arriskutsutzat edo esplotatzailetzat hartzen den haurren lana ez da, ezta hurrik eman ere, benetako arazoa”.
|
|
|
Familia erdalduna izanik aldi berean euskaltzalea baldin bada, eta umeei euskal hezkuntza eman nahi baldin badie, euskal programetara bidali behar dituzte seme alabak, ereduetara alegia, ez da horretan zalantzarik. Kontuan izanik, hori ere esan behar da inor ere engainatu gabe, etxean neketan ibiliko direla, eta umeek zailtasun batzuk izango dituztela,
|
etxeko
lanak egiteko orduan anitzetan behar duten laguntza dutelako eskuratu. Eta batzuetan umeek zailtasun objektiboak izan ditzakete, laguntzarik ez dutenez, lan horiek behar den bezala egiteko.
|
|
2003
|
|
|
Bide horretan EAJren indarrekin soilik aurrera egingo duela uste al du Ibarretxek? Ez al da logikoagoa, Madrilekiko konfrontazio demokratiko bidea ireki baino lehen,
|
etxeko
lanak egin eta ahalik eta aliatu gehien bilatzea hemen?
|
|
|
Telefonoz bidalitako
|
etxeko
lanak egiten hasi orduko, estu xamar eta zalantzaz beteta, inkestak erantzuten diren guztietan bezala, konturatu nintzen tontoarena egiten ari nintzela. Ez nengoen txostenarekin konforme, ez nengoen esaldien sistema baloratzearekin konforme, ez nuen astirik eta gehien amorrarazten ninduena:
|
|
|
Bestalde, Ibarra eta Ibarraren liburuak dioenez, Antilletako jabetzetako egoera oso egokia zen espedizio horietarako. Han, nekazaritzako eta
|
etxeko
lanetarako eskulan esklaboa erabiltzen zen, eta garaiko Kubako kolera epidemiak eragina izan zuen barrakoietan bizi zen eta garbitasunik ezagutzen ez zuen populazioaren artean. Baina mendearen garai haietan (1833) esklaboen merkaturatzea, nahiz eta erdi ezkutuan permititua izan, berez debekaturik zegoen.
|
|
|
Alderik esanguratsuenak
|
etxeko
lanetan edota familiari eskainitako lanetan aurkitzen ditugu. Gizonek ordu bat eta 29 minutu besterik ez dituzte ematen lan horietan; emakumeek, berriz, hiru ordu gehiago (lau ordu eta 29 minutu guztira).
|
|
|
Adin taldeetan ere ez dago emakumearen aldeko diskriminaziorik. Laburbilduz,
|
etxeko
lanak eta umeen nahiz adineko pertsonen zainketak emakumezkoen lana izaten jarraitzen du ia erabat, emakumeen %93k ia bost ordu ematen baititu horietan.
|
|
|
Koadernoan eginda zeuden buruketei begira zegoen. Benetan ezohikoa zen klasera
|
etxeko
lanak prestatuta ekartzea, eta gainera ondo zeudela jakinda, baina Ainhizek ez zekien pozik egon behar zuenentz. Alde batetik, positiboa eskuratu berri zuen, baina bestetik, buruketa haiek Unaxekin momentuz hori baino ez zuela egiten adierazten zioten.
|
|
|
Erabiltzaileak
|
etxeko
lan txikiak bakarrik (koadroa eskegi edo altzari bat muntatu) egin nahi baditu, ordea, Elem Technic eta Agojama laginek ederki betetzen dute eginkizun hori, askoz ere prezio txikiagoarekin: 30 euro eta 27 euro, hain zuen.
|
|
|
Beraz,
|
etxeko
lan txikiak bakarrik egin nahi dituenarentzat egoki gerta daitezke.
|
|
|
Gizarte Gaietako Sailak kanpaina bat hasi du gizonak
|
etxeko
lanen banaketaz sentsibilizatzeko
|
|
|
Emakumea ez da etxean geratzen, eta gizonak, kasu askotan, ez du bete bere etxeko konpromisoa. Bakoitzak
|
etxeko
lanak egiteko erabiltzen dituen orduei buruzko estatistika puntualez gain, “etxea edukiz husteko joera dago, eta, aldi berean, irudi maskulinoa galtzen ari da eta bere gizarte rolean desitxuratzen ari da”, laburbiltzen du Martín Herguedasek, Gaztela eta Leongo gizarte ikertzaileak. Aditu batzuek “Ulisesen sindromea” deitzen diote, duela zenbait hamarkadako “aita ausartaren” (fisikoki) bertsio modernoa.
|
|
|
Horietatik erdiek 65 urte bete dituzte, “baina haientzat ez dago erretiro pentsiorik”. Kanpaina Etxean konpromisorik ez izatea ez dela iraganeko belaunaldien kontua bakarrik, sexismoan hezia, Gizarte Gaietako Ministerioak astelehenean hasi zuen kanpainak frogatzen du, hain zuzen ere, hogeita hamar eta hirurogei urte bitarteko gizonak, ezkonduak edo bikotekidearekin eta seme alabekin,
|
etxeko
lanen banaketaren inguruan sentsibilizatzeko kanpainak. “Konbentzitzeko zailagoak dira, eta haien adibidea oinarrizkoa da gazteenentzat.
|
|
|
Inkesta Ekimen hori dela eta, GKEak inkesta baten berri eman du. Inkesta horren arabera, 6 eta 12 urte bitarteko haur espainiarrek nahiago dute beren higiene pertsonalaz arduratzea, bakarrik garbitzea eta janztea, eta
|
etxeko
lanez arduratzea, hala nola, ohea egin edo logela antolatu baino lehen mahaia jartzea. Halaber, berak bakarrik janztea edo garbitzea ez dela arazo txikientzat, etxeko lanak eta eskolako agendak kontrolatzea bezalako lanak askoz ere gehiago kostatzen zaizkiela dio.
|
|
|
Inkesta horren arabera, 6 eta 12 urte bitarteko haur espainiarrek nahiago dute beren higiene pertsonalaz arduratzea, bakarrik garbitzea eta janztea, eta etxeko lanez arduratzea, hala nola, ohea egin edo logela antolatu baino lehen mahaia jartzea. Halaber, berak bakarrik janztea edo garbitzea ez dela arazo txikientzat,
|
etxeko
lanak eta eskolako agendak kontrolatzea bezalako lanak askoz ere gehiago kostatzen zaizkiela dio. Mahaia jarri ondoren aukeratu behar badute, nahiago dute kalera atera, bai mandatuak egiteko, bai maskota paseatzeko edo zaborra botatzeko.
|
|
|
“rolak beste batzuk dira, familia motak aldatuz doaz, emakumea lan merkatuan sartu da”. Azken alderdi horren ondorioz, 30 urte inguruko emakumeak kezkatuta daude “amatasunaz, bikote bizitzara egokitzeaz eta, ondoren,
|
etxeko
lanak ez zaizkielako atsegin edo etxeko eta kanpoko lanak partekatzen ez dituztelako”. Bestalde, gizonek 28 eta 32 urte bitartean baino ez dute behar zerbitzu hori, Sánchezek adierazi duenez, “ezkontzaren bizitza iristen denean gutxiago deitzen dute”.
|
|
|
Demoscopiaren arabera, Espainiako bikoteen herenak baino ez du
|
etxeko
lanak zuzen egiten.
|
|
|
Espainiako bikoteen herenak (%32) bakarrik partekatzen ditu
|
etxeko
lanak, eta gizonen %1ek baino ez ditu horietaz arduratzen. Gainera, hiri handietan bizi diren espainiarren %13k kanpoko laguntza kontratatua dute etxeko lanak egiteko.
|
|
|
Espainiako bikoteen herenak (%32) bakarrik partekatzen ditu etxeko lanak, eta gizonen %1ek baino ez ditu horietaz arduratzen. Gainera, hiri handietan bizi diren espainiarren %13k kanpoko laguntza kontratatua dute
|
etxeko
lanak egiteko. Demoscopiak Ajax-entzat egindako azterlan baten arabera, 18 eta 65 urte bitarteko 503 emakumeren artean, hamar emakumetik seik onartzen dute emakumeak direla, bai etxekoandreak, bai ez, etxeko lanez pertsonalki arduratzen direnak, eta etxeen %14tan dira lan horiek.
|
|
|
Gainera, hiri handietan bizi diren espainiarren %13k kanpoko laguntza kontratatua dute etxeko lanak egiteko. Demoscopiak Ajax-entzat egindako azterlan baten arabera, 18 eta 65 urte bitarteko 503 emakumeren artean, hamar emakumetik seik onartzen dute emakumeak direla, bai etxekoandreak, bai ez,
|
etxeko
lanez pertsonalki arduratzen direnak, eta etxeen %14tan dira lan horiek. Hala ere, adin batetik bestera alde handiak daude:
|
|
|
Oro har, gehien laguntzen dutenak bikotea(% 23), seme alabak(% 10) eta etxe berean bizi diren beste senitarteko batzuk(% 12) dira. Nolanahi ere, inkestatuen% 1ek bakarrik onartzen du bere bikotekidea dela
|
etxeko
lanak egunero egiteaz arduratzen dena. Hala, gizakiaren lana noizbehinkako lankidetzara mugatzen da, baina eskasa da, ikerketaren arabera.
|
|
|
Hori guztia mundu osoko herrialdeei eragiten dien “krisi orokorra” da, esan zuen David Bullek, Erresuma Batuko Unicefen zuzendari exekutiboak eta txostenaren arduradunak. Haurren trafikoaren helburuak dira adingabeak eskulan merke gisa erabiltzea, sexu esplotaziorako,
|
etxeko
lanetan, drogen garraioan, eskean edo karterista gisa, besteak beste. “Legezko zuloa” NBEko agentziak Erresuma Batuan dagoen “legezko zuloa” salatu du, sexu esplotaziorako pertsonen trafikoa legez kanpo utziko duen lege bat izapidetze prozesuan baitago.
|
|
|
Gurasoen inplikazio urri horrek, haurren soziologoen arabera, eskola porrotaren ehuneko handia eragiten du. Hala ere, familiek uste dute asko laguntzen dutela
|
etxeko
lanak egiten. Izan ere, hala uste dute hamar gurasotatik zortzik, eta hamar haurretik lauk bakarrik, INCEren arabera.
|
|
|
Isolamendu egoera dela eta, ez dute teknologiarik transferitzen, ez dute gaitzen, ez dute autogarapenik sortzen”, kexatzen da Zabala, emakumeak nazioarteko ekonomian duen zereginari buruzko azterlanen egilea. Asiako hego ekialdean, milioi erdi langilek ehungintza eta kirol materiala egiten parte hartzen dute instalazio handietara, lantegi txikietara eta
|
etxeko
lan anonimora jotzen duen ekoizpen kate batean. Azken hamarkadan, prestakuntzan egindako inbertsio publikoak eta pizgarri estrategiek kualifikazio handiagoa behar duten eta langileentzako baldintza hobeak eskaintzen dituzten konpainia elektronikoen instalazioa erakarri dute.
|
|
|
Kupeletik atera eta etxeko sotoan prestatuko du bizilekua. Gauez denbora pasa mendi buelta bat egin eta
|
etxeko
lan txamarrak egingo ditu, gero egunaren zati handi bat lotan igarotzeko. Ama berarentzat bizi da.
|
|
|
Hogeita bost urte eta
|
etxeko
lanak egin gabe. Puntako zenbat politikarik (abertzaleak) gaindituko lukete EGAren ahozko froga hedabideen aurrean egindako adierazpenak, ekitaldi publikoetako hitzaldiak eta parlamentuko grabazioak aintzat hartuta?, eta sindikalistak?
|
|
|
bestea sukaldean irudikatzen nuen
|
etxeko
lanak egiten.
|
|
2004
|
|
|
Eta Batasuna ohiak iragarri du alderdiek ondo egiten badituzte
|
etxeko
lanak jasoko dutela saria gero, ETAk ez duela bere horretan iraungo. Falta zaie esatea beraiek nahi dutela ETA geldirik egotea, horrek erraztu egingo lituzkeelako etxeko lanak.
|
|
|
Eta Batasuna ohiak iragarri du alderdiek ondo egiten badituzte etxeko lanak jasoko dutela saria gero, ETAk ez duela bere horretan iraungo. Falta zaie esatea beraiek nahi dutela ETA geldirik egotea, horrek erraztu egingo lituzkeelako
|
etxeko
lanak. Normala da eguraldiari begira egotea, ezin zaiolako eragin, baina ortuan erein egin behar da, gero ezer jasoko bada.
|
|
|
\ Denboraren erabilera: lan zibiko eta borondatezkoaren balio ekonomikoa,
|
etxeko
lanen eta haurren zaintzaren balioa, lan orduak, asti librearen balio ekonomikoa.
|
|
|
Hogeita bi osagai horiek neurtu eta ongi analizatzera iritsi dira GPI Atlantic sistemarekin Nova Scotian ikerketa partzialak egitearen poderioz: gaitz kronikoen kostua, loditasunaren kostua,
|
etxeko
lanen eta haurren zaintzaren balioa...
|
|
|
Ohiko adierazleek gizartean eta ekonomian gertatzen den guztiaren zati baten argazkia ateratzen dute. Ez
|
etxeko
lana, ez boluntarioek gizarteari eskaintzen dizkioten orduak, ez baliabide naturala, herritarren osasuna... horiek guztiak kanpo geratzen dira. Ohartzen gara zenbait jenderentzako' heresia' dela guk planteatzen duguna, baina gu ez gara ideologiaz ari, numero hotzetan mugitzen gara gu ere, eta horrela errazago da politikariekin edo beste gizarte eragileekin eztabaidatzea».
|
|
|
Egoera honetan EAJk badu epe baterako
|
etxeko
lana eginda. PPrengandik inor gutxik espero du ezer berririk, gutxiago ezer berri eraldagarririk.
|
|
|
Katalunian Estatut a aldatzeko eta eguneratzeko ponentzi bat sortu dute eta horretan buru belarri lanean dabiltza. Extremaduran eta Madrilen ordea, horrelakoak onartezintzat jotzen dira, eta Euskadiri dagokionez, abertzale ohi bat fitxatu dute hurrengo hauteskundeei begira
|
etxeko
lanak egiteko.
|
|
|
Horixe da, batez beste, emakume profesionalak egunero lanean ematen duen denbora Espainiako Estatuan 2000 urtean egindako azterketaren arabera. Kopuru horretatik 7,26 ordu soldatapeko postuan egiten ditu eta 4,54 ordu
|
etxeko
lanetan. Kopuru horretan, gainera, ez da sartzen familiaren zainketan emandako denbora.
|
|
|
Egoera soziala dela eta edo osasuna dela eta, oinarrizko beharrizanak betetzeko laguntza behar dutenentzako zerbitzua da: jaten ematen diete, beren burua garbitzen laguntzen diete,
|
etxeko
lanak egiten, konpainia ematen diete etxean nahiz kanpoan eta abar.
|
|
|
Are zehatzago: aiton amonen %15 ez da gai
|
etxeko
lanak egiteko, eta 85 urtetik gorako 3tik 2k ezin dute etxea garbitu edo gobernatu, ezintasunen bat dutelako.
|
|
|
Ukendu gozorik gabe, belarrien gozorako asmorik gabe, hona hemen erabileraren erronkari muzin egiten dion euskaldunari botatako bertso luze eta mamitsua: . Gogorra da ohartzea, kalean ofizialtasuna sutsu eskatzen duen askok, igeltseroak eta ipuin kontalariak bezala, bere
|
etxeko
lanak azkenerako utzi dituela. Hori bai, burua leihotik atera eta euskaraz agurtzen ninduten.
|
|
|
Nobita, ez duzu
|
etxeko
lanik?
|
|
|
Hondamendi hori saihesterik balego,
|
etxeko
lanak egin, amari lagundu eta dena delakoa egingo nuke.
|
|
|
Koaderno horrek gaur egindako
|
etxeko
lanen erantzunak ditu, beraz.
|