|
2009
|
|
|
Kartelak bi alde zituen, alde batean argazki bat, bertan behera utzitako karobi baten argazkia. Beste aldean, tetraedro baten zatikatzea
|
dator
. Erakusketarako, irudi horren zatiketa bat egin dugu.
|
|
|
Bada, suhiltzaileen eskuliburuetan agertzen den. Suaren hirukia? delakotik
|
dator
; oxigenoa, erregaia eta beroa. Hiru osagai horiek sua sortzen dute, elementu erreal eta fisiko bezala.
|
|
|
Dena den, fenomeno batzuk hiruki horretatik kanpo gelditzen ziren, eta laugarren osagai bat azaltzen zen, kate erreakzioa. Hortik
|
dator
tetraedroa. Guk irudi horren interpretazio moduko bat gauzatu dugu.
|
|
|
Mmm? grazia egiten dit, joan eta
|
etorriko
prozesu bat egin duzuela ematen du; hasiera batean oso azterketa sakona eta poliedrikoa egin duzue, gai antropologikoak, formalak eta prozesualak uztartuz. Horrek, denbora pasatu ahala, kartel baten itxura hartu zuen, ekoizpen material batera heldu zineten.
|
|
|
Ozta ozta, baina arkitektura eta eraikuntzarekin alderaketa topatu dezaket; gai oso abstraktu batetik (adibidez, Etxebizitza. Atomaren kasuan, Kea), aldez aurretik dugun imajinarioa baztertu eta beste ikuspegi batzuk jorratu (Etxebizitzan, XIX. mendetik
|
datorkigun
familia, tradizionala, ren ikuspegia, eta Atomaren kasuan, mendeen poderioz jaso dugun, kea, ren ezagutza eta irudiak), ondorio ezberdinak jasotzeko.
|
|
|
Hasiberriak lelopean hasi dugu kritika eta ezagutzara doan bidaia hau. Gaiaren aukeraketa ez da halabeharrez
|
etorri
, bizi dugun egoeraren isla bat egiteko borondatetik baizik. Eta gauzak deskribatzeko, hau da, laginaren aukeraketa egiterakoan, erreferentziazko eredu bat izatea erabilgarria da oso.
|
|
|
Baina, dudarik gabe, hamarkada, eta gerora
|
etorriko
zen mundua, modu bortitzenean markatuko zuen mugarri historikoa Petrolioaren Krisian topa dezakegu. Ekialde Hurbilean jasotako tentsioen ondorioz, gizarte industrialaren erroak eratzen zituzten petrolio upelen emaria arriskupean ikusi zen, II. Mundu Gerratik estreinakoz.
|
|
|
Ekialde Hurbilean jasotako tentsioen ondorioz, gizarte industrialaren erroak eratzen zituzten petrolio upelen emaria arriskupean ikusi zen, II. Mundu Gerratik estreinakoz. Amerikako Estatu Batuen kasuan, ondorioak
|
etortzeko
zegoen hirigintzaren gaitzen atarikoak bihurtu ziren; munduko populazioaren% 6ren jabe izanik, munduan kontsumitzen zen energiaren% 33 erabiltzen zuen, munduko industrien laurdena bereganatuz. Ondorioz, AEBko industria munduko beste edozein industria baino lau bider produktiboagoa bazen ere, batez bestekoak baino bost bider energia gehiago kontsumitzen zuen.
|
|
|
Postmodernitatearen lengoaiak Estilo Internazionalarekin galdutako erreferentziak, tropoak eta historiografia bueltatzen ditu. Italiatik
|
etorritako
Tendenza mugimendu neoarrazionalistak, ordea, tipologia kulturala eta arkitekturaren duintasun monumentala berreskuratzeko saiakerak egin zituen. Frank Gehryk, bere dibortzioak sortutako estresa gainetik kentzeko, bere Santa Monicako etxea birmoldatzea erabakitzen zuen 1979an.
|
|
|
Ondorioak ezin argiago
|
datozkigu
: belaunaldi baten buruan, arkitektoaren itxura, lan egiteko modua eta arkitekturaren kontzepzioa bera ere aldatu egin dira.
|
|
|
1979an,, progre? terminoa hitzetik hortzera zegoen, eta Italiatik
|
zetorren
Tendenzak arkitekturaren irudi iraultzailea berreskuratu zuen. 70 eta 80ko hamarkaden pasarte horretan, tipologia, genius loci eta gerora ahaztu egin ziren esamoldeak erabiliko ziren eskuarki.
|
|
|
izatetik eraikuntza prozesuko irudi xume bat (hala ere garrantzi handikoa) izatera igaro da. Aldaketa hau gutxika
|
etorri
da, eta eskariak ugaltzeak zerikusia izan du. Kontrol Teknikoko Bulegoek (KTB) arkitektoaren kontrolean mugapen izugarria ezarri dute, aseguru etxeen mandatuan.
|
|
|
7 Gainera
|
datorkigun
eredua: Arkitekturitzak
|
|
|
–Arkitekturitza? hitza
|
datorkigu
burura,. Arkitekto, eta. Ingeniaritza?
|
|
|
Sorkuntzaren eta teknikaren arteko maitasun istorioa, aldiz, ez
|
dator
bat lan mundura ateratzen diren gazteen bizipenekin. Gero eta gehiago,, luxuzko delineanteak?,, autonomo faltsuak?
|
|
|
Beraz, arkitekturaren nahaspila honetan hasi behar duenarentzat krisialdi ekonomikoa, heziketa paradigmen aldaketa eta lan moduen iraulketa
|
datoz
. Lan modu ezberdinak bilatzeko ardura ezinbestekoa da, aurretik krisiak (eta logikoak diren moldaketak) egon direla ulertuz, eta etorriko diren krisiei aurre egiteko lanabesak orainaldian eraikitzeko borondatea berreskuratuz.
|
|
|
Beraz, arkitekturaren nahaspila honetan hasi behar duenarentzat krisialdi ekonomikoa, heziketa paradigmen aldaketa eta lan moduen iraulketa datoz. Lan modu ezberdinak bilatzeko ardura ezinbestekoa da, aurretik krisiak (eta logikoak diren moldaketak) egon direla ulertuz, eta
|
etorriko
diren krisiei aurre egiteko lanabesak orainaldian eraikitzeko borondatea berreskuratuz.
|
|
|
Bestetik, luxuaren berrinterpretatze bat, ondasun materialetatik (derrigor) landa. Ikuskera honetan, zinezko luxua argitik eta espazio irekitik
|
dator
, erabilgarria eta plurala izango den espaziotik.
|
|
|
Badirudi proiektu honekin musikaren munduaren eta arkitekturaren arteko, feedback? antzeko bat bilatu dela, joan eta
|
etorriko
prozesu bat. Musikatik jaso duzuen horren zati bat bueltatu diozue musikaren munduari.
|
|
|
Segur aski horrek garrantzia handia izan du proiektatzeko orduan eta auzi desberdinen lehentasuna erabakitzeko orduan. Behin eraikuntza martxan jarri delarik, hau makina edo tresna moduan ulertuz, zuzen geundela esan dezakegu, eta talde guztiek, bai Eskandinaviatik
|
etorritakoek
bai bidasoarrek ondo ulertu dute aretoaren funtzionamendua eta eroso sentitu dira bertan, beren estilo edo ideologia musikala dena delarik. Bestalde, elkarteko jendea tokiarekin erabat identifikatua sentitzen dela iruditzen zait.
|
|
2010
|
|
|
Arkitektura estudio honetako hiru bazkideak bat
|
datoz
etxebizitza arkitekturaren oso atal garrantzitsua delako ideiarekin. –Etxebizitza babeslekua da?, dioskute.
|
|
|
Etxe multzo bat diseinatzeko orduan, sarritan hirigintza proiektua aldez aurretik ezarrita
|
datorkigun
baldintza bat izaten da, eta ez
|
|
|
Leiho arotziak, bestalde, tarteko dentsitateko egurrezkoak ziren jatorriz, eta leihoen transmisio faktorea, EHLUD [DÁD EDNDUUHNRDN L] DNL, 4:/ P2?. LQJXUXNRD; LULVWHNRDN ziren artean beira termikoak zein arotzietarako material berriak, NBE CTE araudiaren haritik
|
etorriko
zirenak: PVCak, aluminioak eta beste.
|
|
|
Gure inkontziente kolektiboan ezarri al da honako ekuazioa: lurzorua berdin
|
etorri
beharreko aberastasuna?
|
|
|
Erakunde horiek ez zuten higiezinen burbuila lehertu nahi izan, ez baitzuten etxebizitza esparruko espekulazio garaia eteteko inongo asmorik. Egun, burbuila hori berriz
|
etortzeko
ez dute inongo ekimenik sortu. Erkidegoek beren eskuduntza dute, ez gehiago:
|
|
|
batek eramango duen hirigintza sistemarik. Erreferentziatzat hartzen ditugun estatuetan hirigintza tokiko botereen esku tik
|
dator
, nahiz eta goiko botereek eragiketok mugatu edo
|
|
|
Xabier Unzurrunzaga Dubaitik
|
etorri
berria zen elkarrizketa egin genu en egunean. Hango esperientziatik ere ikaskuntzak jasotzeko asmoz joan da.
|
|
|
Bi Alemaniak batzearen ostean, Alemanian etxebizitza sozialaren eskari txikia zegoen eraikitako etxebi zitza kopuruarekin konparatuta, eta etxebizitza publiko horren mantentze kostua hain zen handia, eta alokairu prezioak hain baxuak, berauek suntsitzea izan zela irtenbidea. Agian, prozesu hori Espainiako zenbait lekutara
|
etor
daiteke.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, datu hauek guztiak aztertu ondoren, agerian geratzen da CTEk berokuntzaeskakizun altua duten eraikinak ahalbidetzen dituela. Datu hori ez
|
dator
bat europar eskakizun berriekin bat, zeinetan kontsumo murritza, ia nulua, duten erakinak diren helburu.
|
|
|
Dudarik gabe, kezkagarriena, epe laburrean, jasangarritasun energetikoa (ingurumenaren barne) da, kontsumoaren eta emisioen arteko balantzea. Oreka horrek bermatuko baitu
|
datozen
belaunaldien energia iturriak ez agortzea.
|
|
|
Politika eta energia baliabideak eskutik
|
etorri
dira, eta sarri gizarte edo mundu eredu baten adierazgarri izan dira. Herman Sörgel arkitekto alemanak, adibidez, Paneuropa edo Atlantropa proiektu utopikoa aurkeztu zuen 1920an.
|
|
|
Hiri paradigma aldaketa hori gertatu eta gero, hazkundea
|
etorriko
da; hasiera batean horizontalki haziko da hiria, eta gero, igogailuaren asmakuntza eta altzairuaren teknifikazioa direla medio, bertikalean. Energia elektrikoa, gainera, askoz garbiagoa zen, eta ehun industriala eta bizitegi ehuna ikatzaren garaian ez bezala nahastu zitezkeen.
|
|
|
bi urteetan, berriz, beste hitz sorta bat sartu da EBren diskurtsoan: baliabideekin efizientea den Europa, eta karbonogabetutako ekonomia; horiek baitira, hain zuzen ere,
|
datozen
hamarkadetarako energia politikaren bidaia orriaren kantoi harri berriak; energia eta materia baliabideak era oso efizientez erabiltzea, eta ahalik eta jatorri fosileko karbono gutxien duten erregaiak kontsumitzea, alegia.
|
|
|
Ondorioak bereziki larriak izango dira garraioan, mendekotasuna izugarria baita sektore horretan. Petroliotik
|
baitator
, hain zuzen ere, munduko garraioak kontsumitzen duen energiaren
|
|
|
Hortaz, karbonogabetzeak eraikuntza sektoreari ahalegin handiago bat eskatzen dio beste sektore gehienei baino. Agertoki horien arabera, ura berotzeko eta sukaldeko beharren bi heren baino gehiago eguzki sistemetatik edota elektrizitate berriztagarria kontsumituz
|
etor
daiteke, eta beste herena gasa eta biomasa kontsumituz, nagusiki. Berokuntzan eta klimatizazioan murrizketei aurre egiteko gakoa, berriz, eraikinen e, zientzia termikoa nabarmen hobetzea izango da, isolamendu termikoak eta diseinu bikainak erabiliz.
|
|
|
Metal zabalduaren ekoizpena sinple samarra da. Metalezko bobinetan
|
datozen
xa, etatik abiatuta, hortzekin hornitutako prentsa batek aldibereko zartadurak eta tenkaketak eragiten dizkio xa, ari. Tenkatutako zartadura lerro bakoitza prentsaren mugimendu bakar batekin eragiten da.
|
|
|
Eskuartean kudeatu dezakeguna. Gainontzeko guztia ameskeria eta dogma da, nonahitik ere
|
datorrela
. Baina oraina burutzeko, iraganak erakutsi diguna tentuz aztertu eta geroaren lorratzek nora garamatzaten ikusmiratzeko begirada gardena behar dugu.
|
|
|
Asmatuko duzue zein den hurrengo pausoa, noski. Tentsiogatazka hauek hirigunean gertatzen zirenez gero, autoritateek esku hartu zuten eta horrekin batera
|
etorri
ziren zentsura eta debekuak. Hiria arautzen duten botereek, zenbaitek kapitalista eta kontrolatzailea izendatzen dituztenak?
|
|
|
Parkourra edo free running aren praktika diziplina militar frantsesean sartzeko nahia giza, basatiak? haien ingurumenean zehar mugitzen ziren moduen behaketatik
|
dator
. Nolabait, gorputza da ingurumenarekin modu naturalenean harremanean jartzeko tresna eta gorputzaren sendotasun eta malgutasunaren lanketa paregabea lortzen zela ondorioztatu zuen Georges Hébert militar frantsesak.
|
|
|
kokatuta azaltzen da, margoan jokatzen den leku berberean Madrilgo Ateneoko San Martin medikuaren hitzaldiaren eta Gustave Colinen margoaren artean 20 urte besterik ez dago, eta ordurako ezagunak ziren joko zuzenaren eta zeharkako jokoaren (blé jokoa) arteko konparaketen kritikak. Joko zuzenaren gainbehera
|
zetorren
, eta zeharkako jokoaren (ezker paretakoa) gorakada.
|
|
|
Landa eremuko komunitate eta herriek (biztanleek) tokiarekiko atxikimendua garatzea ezinbestekoa da guneon biziraupenerako. Beraiek ez badira, kanpotik
|
datozenek
garatu dute gunearekiko errespetu hori. Bide horretan kokatutako adibide bi azaltzen dira testuan, iraunkortasunaren bidetik egindako jarrera gisa.
|
|
|
Berde hitza aipatzean, landa eremua
|
datorkigu
burura. Edota zuhaitza, belardia edo letxuga.
|
|
|
Festibal honi uda sasoia batu zitzaion, non joandakoen ondorengo belaunaldiak herrira itzultzen ziren oporraldiak pasatzeko edota gertu ziren San Rokeak ospatzeko. Bizilagunak beren bizitokiarekin birkonektatu ziren, eta haurrak ere engaiatu ziren, beraien herria, ingurua eta bizitza ulertzeko erarekin
|
etorriko
baitira balizko aldaketak. Batzuei eta besteei, bizi zireneko inguruari ezberdin begiratzeko aitzakiak eskaini zitzaizkien.
|
|
|
Europatik
|
datozen
eta aurrerantzean etorriko diren irizpide eta arauek birziklatu daiteken guztia birziklatzera behartuko gaituzte. Hori gutxi bada, Gipuzkoan azken urteotan hondakinen gaiaren inguruan bizitzen ari garen egoera larriagotu egin da da eta puntu kritiko batera iritsi da (1).
|
|
|
Europatik datozen eta aurrerantzean
|
etorriko
diren irizpide eta arauek birziklatu daiteken guztia birziklatzera behartuko gaituzte. Hori gutxi bada, Gipuzkoan azken urteotan hondakinen gaiaren inguruan bizitzen ari garen egoera larriagotu egin da da eta puntu kritiko batera iritsi da (1).
|
|
2013
|
|
|
Will Alsop, Jurgen Mayer H. Architects, Sanaa... Erreferentzia horietatik canopy kontzeptua
|
zetorren
, basoen goi parteak sortutako ekosistema, alegia, eta ideia hori izan da espazioa antolatzeko irizpide gisa erabili dena. Hegazkin batetik ikusita, canopya geruza berde bat bezala ikusten da eta bertara gerturatuz eta zeharkatuz gero, nahaspila sumatzen dugu:
|
|
|
–Egin ezazu zuk zeuk? (Do It Yourself) ideiarekin bat
|
dator
. Kasu askotan altzari arkitektoniko hauek ez dute jakintza handia eskatzen.
|
|
|
Sukarraldi hari petrolioaren krisiak emango zion amaiera (19731979). Harrezkero, energia aurrezpena eta iturri alternatiboak giltza bilakaturik, paradigma aldaketa handia
|
etorriko
zen Mendebalde osora.
|
|
|
Zarautzeko hondartzaren ospea, euskal kostaldeko hainbat kasutan bezala, emakume baten eskutik
|
etorri
zen. Errege familia bateko emakume baten eskutik, izan ere.
|
|
|
XIX. mendearen bukaeran, eta batez ere XX. mendearen hasieran hasi ziren Bilbo aldeko lehen familia aberatsak Bakiora
|
etortzen
, uda pasatzera. Familia indianoak, eta Bilboko burgesia berriko familia dirudunak.
|
|
|
Ezin daiteke baieztatu, Gipuzkoako bainuetxe guztietan estilo arkitektoniko bakarra jarraitu zenik, baina estilo historizista eta arkitekto bakoitzak modu pertsonal batean erabilitako eklektizismoa nagusitu zirela esan daiteke. Horri Frantziatik
|
zetorren
Art déco diseinu estiloa ere gehitu behar zaio. Normalean bainuetxeari lotutako hotel handiak estilo neoklasikoan eraikitzen ziren, fatxada nagusiaren erritmo simetrikoa nabarmenduz.
|
|
|
Turistak nagusi diren auzoan nekez estutzen da harreman sozialik, ez da ekipamendu edo espazio publikorik aldarrikatzen, ezta politika kontzientziarik lantzen ere. Eta auzoek galtzen dute, gainbehera
|
etortzen
dira. Auzoko biztanleen etxebizitzak hotel eta alokairuzko pisuek ordezkatzen dituzte; betiko denda txiki eta tailerrak, kate komertzial handiek.
|
|
|
Hiriak itsasoarekin galdua zuen harremana berreskuratu omen zuen portu zaharra hiriari itzuli zitzaionean. Hori ez da guztiz zuzena, azken batean berreskuratutako lurrak erabilera tertziarioz bete baitziren, eta
|
datozen
urteetan lur publiko horien pribatizazioarekin jarraituko da, Barcelonetan luxuzko itsasontzientzako portua ezartzea onartu berri baita. Proiektuak eskatuko dituen segurtasun hesiek, Bela Hotelaren eraikuntza irregularrak ekarri duen harresiari gehiturik, hiriak itsasoarekin eduki zezakeen harremana moztuko dute.
|
|
|
Emandako paisaiaren definizioak uste bateragarriak direla. Bigarrena bat
|
dator
arestiko paragrafoan Manuren ikuspegiarekin, eta lehenengoak, berriz, oso era zuzenean aldarrikatzen du pertzeptzioaren existentzia. Esaerak dioen bezala, zenbat buru hainbat aburu.
|
|
|
Oximoron hitzak al dira? Natura bisitagarri egiten badugu, jendetza
|
etorriko
bada naturara, jasangarria izan al daiteke turismo mota hau?
|
|
|
J.A.: Manuk plazaturiko ildotik, naturarekin bat gizakion jarreretan aldaketak eskatzen ditu eta aldaketa horiek hezkuntzatik
|
etorriko
dira halabeharrez, bestela nola. Naturak (paisaiak) bizirauteko muga batzuk dauzka eta muga horiek ezin gainditu ditzakegu.
|
|
|
Bigarren horiek saiatzen dira gizakiari azaltzen naturak edo paisaiak gizakiarengan sorrarazten dituen onurak edo zerbitzuak, eta naturaren errekurtsoen ustiapena era jasangarri batean. Hau da, atzetik
|
etorriko
diren ondorengoek norberak erabilitako natura errekurtsoak etorkizunean erabili ahal izatea bermatzen. Argi eduki behar da natura edo paisaia kontserbatzea ez dela kontserba pote batean gordetzea eta isolatzea.
|
|
|
M.M: Are gehiago, arratsalde ederra pasa daiteke, adibidez, Euskal Herriko itsasadarren sorreraz solasaldi bat izanez edo euskal baserrietako harriak nondik
|
datozen
eta zelakoak diren aztertuz edo landazabaleko txori ezberdinak identifikatuz eta haien kantuak entzunez. Hori guzti hori gainera diru iturri handia izan daiteke eskaintza horri atxikitzen badiozu bazkari ederra edo lo egiteko aukera.
|
|
|
Hori guzti hori gainera diru iturri handia izan daiteke eskaintza horri atxikitzen badiozu bazkari ederra edo lo egiteko aukera. Beraz, turismo mota hori bat
|
dator
ekonomia suspertzearekin, hau da naturarekin bat eginez eta beraren joku arauak errespetatuz ekonomia ere suspertu daiteke. Horrela, aldatu dezakegu natura babestea ekonomia edo garapenaren kaltetan doala aldarrikatzen duen jarrera.
|
|
|
Erresilientzia ekologikoaren kontzeptua hirigune edo eskualdeen eboluzioa aztertzeko erabil daiteke, horiek beren jokabidea aldatu behar izaten baitute erronkei erantzun eta aurrera egin ahal izateko. Industriarekin erlazio zuzena duten lanpostuak desagertzen direnean esaterako, eskualdeek ezin dute sektore berdinetan dirua xahutzen jarraitu lehengo garaiak
|
etorriko
diren esperoan, nitxo berriak bilatu eta ekonomia globalizatuan etorkizun hobea daukaten sektoreetan inbertitu baizik. Erresilientziaren azterketak pauso sendoak eman ditu azken urteetan, eta naturarengandik jasotakoa ekonomia eta antropologia bezalako arloetan erabiltzen da galdutako oreka berreskuratzeko ahaleginetan.
|
|
|
Paisaiaren kontserbazioa kultura historiko jakin baten lekukotasuna oroitzen zuten monumentuekin erlazio zuzen edo zeharkakoan euskarritzen zen, desagerturiko bizibidearen presentziaren testigantza material gisa zutik jarriz paisaia tipologia espezifiko batzuk jorratzen zituztenak. Urteak pasatua hala, ostera, eredu horiek agortze bidean daudela sumatzen hasiak gara, besteak beste Alemaniako Renania Westfalia, Emscher eta Ruhr ibaien erregio industrialetatik tarteka marteka
|
datozkigun
notiziei erreparatuz bederen.
|
|
|
Biharamunean zer izango den pentsatu.
|
Betorkigu
, beraz, itxaropena. Bien bitartean, oraindik ere adreiluak eta porlanak espazio habitagarriak eraikitzen ditu, geroago beirazko larruz eta titanioz jantziak.
|
|
|
Horren eraginkortasuna frogatuta zuen lehendik, Montevideon, 1958 urtean, Roberto Puig arkitektoarekin batera José Batlle y Ordoñez estatistaren omenez egindako monumentuan; ziurrenik, balio sinboliko handia duelako berreskuratu zuen. Kokalekuaren orografiaren gaineko marra handi hori bat
|
zetorren
Oteizak hilerriei buruz zuen ideiarekin, hau da,, abiapuntuko geltokia, izatearen ideiarekin; izan ere,, hemen datza?
|
|
|
(3) Hiri zabaltzearen legeak teknika urbanistiko gisa lur jabeen interesekin tupust egiten zuen. Hedakuntza ordenatua, espazioaren liberazioarekin eta eraikuntzaren murrizketarekin ez
|
zetorren
bat lur jabegoen erreklamazio historikoekin.
|
|
|
Agian ez lekua definitzeko bururra lehen
|
datorkigun
erreferentzia Marc Augé ren Non Lieux lana da. Augé ren aburuz, ez lekuak gizabanakoen arteko erlaziorik gabeko espazioak dira, trantsizioz sortutako espazioak, zirkunstantzian oinarritutakoak, nortasunik eta memoriarik gabeak, hotzak eta monotonoak, balio antropologikorik gabekoak.
|
|
|
Mugimenduaren hiria, nomaden hiria, aldaketaren hiria
|
dator
burura, azkarra, aldakorra, informea den hiria. Norbanakoen mugimenduan ehundutako nodo mapa, momentu zehatz batean jasoa eta hurrengo segundoan guztiz aldatzen dena.
|
|
|
Sumendi baten erupzioak bailara berde bat suntsitu ondoren harri bolkaniko eta errautsen artetik urteen poderioz basoak ernaltzen diren bezala, gizakiok asfaltoz, hormigoiz eta altzairuz estalitako orubeak ere baso bilaka daitezke. Baliteke gizakiaren desagerpena bizitzeko beharrezkoa duen medioaren suntsipenaren ostean
|
etortzea
, edo medioak inongo kalterik jaso gabe, gizakia arrazoi batengatik edo bestearengatik desagertzea. Kasua, bata izan zein bestea izan, gizakia lurrazaletik desagertzean naturak hemen jarraituko du, guk eraikitako eraikin eta azpiegitura guztiak birkonkistatzen, guk eragindako zauri guztiak orbaintzen.
|
|
|
batean, Alejandro Riosen proposamenean, erabileren antolaketa, hein handi batean, «bandetan» egiten zen. Banda horiek bat
|
zetozen
eraikinen forma eta okupazio edo asentamendu modu zehatzak jasoko zituztenekin: 3 sektoreko erabilerak, ibilgailuena, bizitegiena, parkearena, auzo zaharrarena eta autobidearena.
|
|
|
Bi parkeak lotzeko, itsasadarren trazatu berriaren gainean zubi bat aurreikusten zuten. Bestalde, Kobeta mendia parke publiko bihurtzeko ideia berreskuratu zuten, Rikardo Bastida arkitektoak 1923 urtean planteatu zuena, eta Zorrotzaurreko parketik Kobetara iristeko igogailu publiko bat proiektatzen zuten, zubi berriaren ardatzean, bat
|
etorriko
litzatekeena tokirako aurreikusita zegoen metroko geltokiarekin. Hiru parkeak egituratuz Bilbo ingurunerako hiri eta eskualde mailako espazio berdeen sistema orokor garrantzitsu bat osatzea lortzen zuten, hiri eskalako zuzkidura handi baten metropoli plangintzaren adierazgarri.
|
|
2014
|
|
|
Irudi horretan, tinta beltz eta gorriz marraztutakoa, proiektu baten oinplano bat baino gehiago, proiektu ideal baten adierazpen diagramatikoa azaltzen da, gaur eguneko flow chart direlakoekin zerikusi handiagoa izan dezakeena arkitektura planta tradizional batekin baino. Diagrama horren bitartez, beneditarren monasterio berriak sortzeko arauak eta proportzioak topa daitezke; non eliza, non klaustroa, non baratzea, non gelak... ez da, hortaz, greziarrek zeukatenetik asko aldentzen, eta existentzialismo batetik eratorritako ideiatik
|
dator
marrazkiaren eraketa, hots, eraikitzailearen buruan besterik ezin da proiektua existitu, eta behin marraztua, hau da, burutik paperera igarotzean, ideiak zimurtzera eta galtzera joko du. Ildo horretan, greziarrek egin nola, planta eskematiko bat nahikoa izan zitekeen proiekto osoa azaltzeko, altxaeren eta plantaren arteko erlazioa zuzena baitzen, hots, ez ziren eredu edo proiektu ezberdinak ikusten, baizik eta tipologia ezberdinak.
|
|
|
1390 urtean Antonio Vicenzok, Milaneko katedralaren proiektua prestatzen ari zenean, planta eta ebaketa marrazkiak prestatu zituen. Benetako mugarria, ordea, Rafael eta San Pietroko proiektuarekin heldu zen; Rafaelek planta ebaketa altxaera sistema ezarri zuen modu teorikoan, nahiz eta Antonio da Sangallo Gaztea izan praktikara eraman zuena; garaiko arkitektoak perspektibaren xarmaz liluratuta zeuden momentu batean Albertiren mandatuei muzin eginez, artisautzatik, eta ez pinturatik,
|
zetorren
Sangallok marrazkigintza arkitektoniko modernoaren oinarriak sendotu zituen. Bere marrazki guztiak proiekzio ortogonalean burutu zituen, eta ebaketetan itzalak txertatu zituen sakontasuna lortze aldera.
|
|
|
Korronte hori Filipe II.ak bultzatua izan zen batik bat, italiar klasizismoaren zalea izaki. Haren ekimenez eman ziren argitara Serlioren hirugarren eta laugarren liburukiak, garaiko harginen eta obra maisuen artean lilura eragin zutenak eta Italian aurkitzen ziren erromatar erorkinen eredugarritasuna aldarrikatzera
|
zetozenak
.
|
|
|
gisako angelua osatzen baitute ilara perpendikularrak egoki jasotzeko. Artesonatua eta dobela saila, nolanahi ere, ez
|
datoz
bat, Errenazimentuko hargintzan, gotikoan ez bezala, bereizita baitoaz eraikuntza eta apainketa. Gotikoan, silarrizko nerbioa bera bilakatzen da apaingarri, plementeria laua alboetan duelarik; arkitektura errenazentistan, ordea, apaingarria erabat dago dobelen piezaketatik aske; marrazki bilakatzen da apaindura, gangaren azalaren gainean zizelkaturiko jolas geometrikoa.
|
|
|
f bolumenezko indarrak ageri diren deformazio elastiko dinamikoko kasu orokorra Navier-en ekuazioek emana
|
dator
(Graff, 1975) (4):
|
|
|
Eskuz lortu dudan problemaren emaitza begiratzean baliteke kalkuluak eskuz egin izanagatik poz berezi bat sentitzea. Eta honetan dihardugun gehienok, bizitzan gutxienez behin, elementu kopuru txiki bati dagokion emaitza eskuz lortu dugu, eta ondo egin dugun ziurtatzeko ordenagailuak eskaini digun emaitzarekin konparatu dugunean eta emaitzak bat
|
etorri
direnean poz hori sentitu dugu. Kalkulu erraldoi hauetan egindako akats txiki txiki batek emaitza zuzena ez lortzera eraman gaitzakeenean, nik nahiago dut deribatu partzialeko ekuazioen ebazpena makinaren esku utzi eta problemaren definizioa eta emaitzen interpretazioa izatea nik eskuen laguntzaz eta buruaren laguntzaz egingo ditudanak.
|
|
|
Trinkotasun eta gehiegizko arrazionaltasun hori aitortu nahiko balute bezala, haurren hezkuntzarako izango den eraikina dela aitortzera
|
datozen
keinuak topa ditzakegu han hemenka, hala noka kolorezko arotzeriak: egurrezkoak dira, aurrefabrikatuak, eta lau koloreko kode bat darabilte:
|
|
|
Lehiaketaren baldintza agiria eskuan, eta bioeraikuntzari zein egikaritze epeari ematen zitzaien garrantzia kontuan harturik, proiektuaren emaitzak guztiz logikoa dirudi; arestian aipatu ez bada ere, eraikuntza neurri bioklimatikoek pisu handia hartu dute ekimenean, barruti beroketa sistema bat barne. Hala ere, eraikinaren balioa modu estetikoan zein konstruktiboan aitortzera
|
dator
honako testua, bai eta eraikuntza prozesuan abian den paradigma aldaketa baten lekuko izateko garrantzia aitortzera ere; eraikinen ekoizpena artisautzatik eredu industrialera hurbilduta, aurrekontuen kontrola nabarmen handitu daiteke, eta kalitatea hobetu.
|
|
|
(1) Non Uniform Rational B Spline, NURBS azalerak, geometria tradizionalaren bidez definitu ezin daitezkeen azalerak dira. Luzera Zabalera Altuera kontzeptuek ez dituzte definitzen eta ez
|
datoz
bat zirkunferentzia, elipse, zuzen edo forma poligonalekin. Halaere matematikoki definigarriak dira eta ingeniariek asko erabiltzen dituzte, adibidez, automobilen karrozeriak, itsasontzien kroskoak eta espazio ontzien kanpo azalerak diseinatzeko.
|
|
|
Bizi garen garai honetan ordenagailu aurreko lana eta eskulana gerturatzen ari dira. Ordenagailuko lanetik ateratzea aurrezteko modu bat izan daiteke enpresa txikientzat, eta, era berean, bere makina propioan inbertitzean eta eskaintza pluralago bihurtzean, etorkizuna ildo horretatik
|
etor
daikieke.
|
|
|
Modu oso irekian proposatzen da hau, baina berebiziko garrantzia du proiektuan epe luzean. Orube horiek izango lirateke etorkizunean
|
etortzeke
dauden eraikuntza proiektu berriak jasango dituztenak, behar beharrezkoa ez den ezer eraitsi gabe, modu horretan eremuaren moldaketa progresiboa bermatuz, eraikin berriak eta zaharrak, erabilera zaharkituak eta berritzaileak nahasiz.
|
|
|
HAPO hirigintza lengoaia tekniko eta legalaren mozorropean agertzen zaigun arren, lurraldearen antolaketak gure bizimodua zeharo baldintzatzen du, hots, dokumentuaren edukia egunerokotasunarekin loturiko erabaki arras esanguratsuei loturik dago. Esaterako, nola mugitu gaitezkeen udalerrian zehar eta zein garraio sistemarekin, zein erabilera mota egin daitekeen lurzoru bakoitzean, non egon daitezkeen ekipamenduak edota
|
datozen
urteetako zenbait inbertsio publikoren helburua, besteak beste, HAPO dokumentuan definitzen dira. Udalerriaren lurraldea euskarri fisikoa dugu eta hirigintzak zer/ non egin daitekeen baimendu edota debekatzen du, baina erabaki horien atzetik sakontasun handiko estrategiak daude, nolabait esateko, egiteko eta pentsatzeko eredu baten emaitza da.
|
|
|
Diagnosiaren lan fasea bukatutakoan (arazoak, ebazpideak eta akzio bide posibleak identifikatu ondoren) beharrezkoa da itxiera fase bati ekitea, non parte hartu dutenek
|
datorren
fasearen ibilbidea zehaztuko duten eta laburpen eta akordioak aditzera emango diren.
|
|
|
Nabigagarria ez zen, eskala handian behintzat; arraungarria ezta ere; baina itsasotik, bokaletik barrena
|
zetozen
haizeek bertatik topatzen zuten ihesbidea. Bailaratxo horren magaletan ezarri ziren hainbat errota, horren lekuko.
|
|
|
Nahitaez, herrigintza hor dugu eta indartzen ari da. Oinarri horretatik diziplina berria
|
dator
, nik herrigintza deituko diot, non ekintzaile sozialek instituzioen (gure) baliabideak eskura izanik herria sortzen, moldatzen eta eraldatzen duten.
|
|
|
Autoeraikitako eta ekologikoa zen etxe baten proiektuak joan
|
etorri
asko izan zituen hasi aurretik. Ikerrek jada urte batzuk zeramatzan bizi aukera ezberdinak baloratzen (non, noiz, etab.) eta proiektu hau hasi aurretik autoeraikuntza eta bioeraikuntzari buruzko ikastaro batzuk egin zituen, lagun batzuei beraien etxea egiten lagundu zien eta bidaiatuz munduko leku ezberdinetako tradiziozko eraikuntzak ikusi zituen.
|
|
|
Ikerrek jada urte batzuk zeramatzan bizi aukera ezberdinak baloratzen (non, noiz, etab.) eta proiektu hau hasi aurretik autoeraikuntza eta bioeraikuntzari buruzko ikastaro batzuk egin zituen, lagun batzuei beraien etxea egiten lagundu zien eta bidaiatuz munduko leku ezberdinetako tradiziozko eraikuntzak ikusi zituen. Gaian aditu egin ez bazen ere, bere planteamenduarekin bat
|
zetorren
etxebizitza bat egiteko adina ideia hartu zituen. Txabola bat birgaitzea, ganbara bat berreraikitzea edo yurta bat erostea pentsatu zuen.
|
|
|
Udala zenbait fasetan ari da auzoko urbanizazioa egiten, saneamendu berria sartzen, argindarra lur azpitik antolatzen... Moldaketa lanak bukatuta dauden auzoko guneetan, etxeen fatxada zaharrak, etxeen tipologia bera, ez
|
datoz
bat urbanizazio berriko altzairu herdoilgaitzezko baranda distiratsu berriekin. Eraikuntzen eta urbanizazioaren arteko denbora desfasea agerian da.
|
|
|
Momentuz badute, hortaz, zer aldarrikatu.
|
Datozen
belaunaldiek mantenduko ahal dute bizirik autoeraikitako komunitate izaera, auzoko identitatea.
|
|
|
Lurrak Miguel de la Viarenak ziren, gertu eta gorago dagoen harrobiaren jabearenak hain zuzen ere. Izan ere, Masustegin finkatu ziren jatorri galiziarreko langile haietako asko, harrobira
|
zetozen
lanera. Lur pribatua izanik, Miguel de la Viak ba omen zuen Intxausti abizeneko izen mailegatzaile bat, zeinek bitartekaritza lanak egiten zituen jabearen eta langileen artean.
|
|
|
Auzoa orain dela 50 urte euren eskuekin altxatu eta eraiki zuten askok eta askok oraino bertan diraute, eta auzoaren autoeraikuntza hurrengo belaunaldiak gertutik ikusi duen prozesua izanik, ulertzekoa da oraindik ere batzuen eta besteen artean duten harreman estua. Auzoa materialki eraiki ez ezik, Masustegira
|
etorritakoek
, auzoa bere osotasunean ere autoeraiki zuten, komunitatea, izaera.
|
|
|
Biztanleria nagusia du, adinez, Masustegik. Lehen biztanleek, lanera
|
etorritakoek
, edo beraien emazteek, bertan diraute. Momentuz badute, hortaz, zer aldarrikatu.
|
|
|
Masustegi auzoa 50eko hamarkadan sortutako auzoa da, Galiziako gune bateko zenbait herritatik
|
etorritako
langileek eta haien familiek sortutakoa. Auzoa, Kobeta eta Caramelo (Mintegitxueta) mendiak batzen diren mendi magalean sortu zen, jabetza pribatua zuen lur eremu batean.
|
|
|
Masustegira langileak beren familiekin
|
etortzen
hasi zirenean, hamar bat etxe edo baserri baino ez zeuden mendi magalean sakabanatuta. Gutxika gutxika, lehenengo txabola moduan, eta geroago horma sendoz eratutako eraikin txiki moduan, beren etxeak egiten hasi ziren.
|
|
|
Langile gehiago iritsi ahala, auzoa hazten joan zen. Langileak harrobira lanera
|
etortzen
ziren, edo Bilbo inguruko beste enpresa edo lantegi handietara. Lantegietan, bertako langileei, beraien jatorrizko herrietatik senitartekoak, lagunak edo ezagunak ekartzea eskatzen zitzaien, zegoen lan eskaera asetzeko.
|
|
|
Eta jakina, halako egoeran, elkarlana ezinbestekoa zen. Auzo elkarteko kide baten esanetan," premia gorriak asko elkartzen du", eta hortik
|
dator
auzokoen arteko harreman estua. Familia berri bat iristen zenean, beste baten etxean hartzen zuten, euren etxe berria eraiki ahal zuten arte.
|
|
2015
|
|
|
Ia ia eskuetatik eramaten ditugu ikasleak, nolabait esateko. Eta hori ez da egokia, ondoren
|
datorkien
kaleko errealitateak ez dizkielako hainbeste aukera emango akatsak zuzentzeko.
|
|
|
Eta hiru arrazoi objektibo samar ditut hori defendatzeko: lehenik, ikasle gutxi ginen, esan bezala, eta, ondorioz, irakasleek proiektuak goitik behera aztertzeko aukera handiagoa zuten, horrenbestez eskaera maila handituz; bigarrenik, irakasleak nahiko famatuak ziren, pisu nabarmena zuten gizartean, eta horrek ekarri zuen haien egoak ere puztu samar ibiltzea, dezente gutxi toleratuz haien ideia estilistikoekin bat ez
|
zetorren
arkitektura; eta, hirugarrenik, oso kontuan hartzeko egoera bat: Donostiako Arkitektura Eskolaren hastapena zen, eta, ondorioz, bazirudien maila oso altua eman behar zela, KAPetatik hasita, hasiberri guztiek dituzten konplexuak eta beldurrak uxatzeko (irakasleez ari naiz, bereziki), Eskolak prestigio handia lortzeko helburuarekin.
|
|
|
Krisia Londreseko City auzoan lehertu zela dioten arren, badirudi eragin handirik ez diela egin beirazko dorreetan sartuta dauden ur handiko arrainei, Londresek boom garai oparoa bizi baitu egun. Dirudunentzat eta inbertsio handientzat baldintzpa aroposak eskaintzen ditu Erresuma Batuak, 70eko hamarkadaren amaierako krisiaren ostean MargaretThatcherrek ezarritako pribatitzazio eta erreforma neoliberal sakonen ostean. Jarraian
|
etorriko
ziren PFI1 direlakoak, proiektu eta azpiegitura publikoak inbertsio pribatuen bitartez aurrera ateratzeko mekanismoak, eta, geroago, BID2 direlakoak, eremu mugatu zehatz bateko enpresek zerga gehigarri bat ordainduta eremu hori beren beharrei egokituta kontrolatu eta kudeatzeko aukera. Horrek atzerriko enpresa eta inbertsio pribatu handiak erakarri ditu azken bi hamarkadetana.
|
|
|
Thountaie Fn Workshoponpainia krekin batera iturri txikiz osatutako sare zabal bat osatu dute arkitektoek. Iturriak programatuta
|
datoz
intentsitate, aldizkatze eta erritmo ezberdinekin jokatzeko. Horri esker, eguzki izpi bat agertzen den edozein egunetan, hamaika haur ikus daitezke txorroten atzetiok krrika uretan jolasean, eta familia osoak inguruan, begira.
|
|
|
Trtean 2012ko Joku Olinpikoen egoitza izateak azken urteotan azpiegitura lan handiak egitera bultzatu du hiria, proiektu eta garapen handi asko proiektatu direlarik, kapitalarentzat are toki interesgarriagoa bilakatuaz. Hain da oparoa, besteak beste, hiriaren skylinea guztiz eraldatuko duten 230 etxe orratz berri proiektatuta daudela
|
datozen
20 urteotarako.
|