Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 27

2003
‎Mugimendu kontrailustratuak, gainera, hazia ereiteko zeharo prestatua aurkitu zuen lurra. Aurreko mendeetatik zetorren tradizio apologetikoa berrindartu besterik ez zuten egin behar, eta egin ere, neurri handian euskaraz egin zuten. Erraz ikus daiteke Elizaren ekintzak azken mendeetan halako arrakasta izan badu Euskal Herrian, besteak beste, beren ideiak hedatzeko euskara erabili duelako izan dela.
‎Nafarroako Gobernuak eta Euskaltzaindiak hitzarmen berria sinatu zuten, hitzarmen bereizia eta berezia gainera. 1918tik zetorren tradizioa, traizionatuta. Negoziazioak behin baino gehiagotan apurtzekotan egon eta gero, akordioa adostu zuten bi aldeek negu atarian.
2007
‎Hizkuntza, barneko errealitate haren (pentsamendua) kanpoko ontzi baten gisara begiesten da, pentsamenduaren forma kanpotiko bat, filosofian Logikak estudiatzen duena?, berak balio ezagutzaile edo ezagutza eratzailerik eduki gabe. Platon eta Aristoteles-engandik zetorren tradizio filosofiko honen alboan eta aurka, Ernazimentuan indar handia Erretorikak hartu dizu47 Lorenzo Valla k (Disputationes dialecticae), hastandu ordura arte filosofian kontzeptu tradizionala hizkuntzarena, pentsamenduen errepresentaziorako eta komunikaziorako abes soilarena bezala, eta ikuspegi berri batekin ordeztu du, horren arabera hizkuntzak arimako afekzioak ez agerian ipini, baizik sor... Hizkuntzatik landa edo hizkuntzatik menpegabe ez dago pentsamendurik; ez errealitaterik, hizkuntzaren aurretik edo lehenago.
2008
‎Izan ere, bilakaera politiko bitxia izan zuen. Hasieran nazionalista izan zen, EAJkoa, etxetik zetorkion tradizioari jarraituz. Urteak igaro ahala, EAE ANVko sortzaileetako bat izan zen, eta, azkenik, alderdi sozialistan bukatu zuen.
‎Osabek aurrekoei ikasitako jakintza zerabilten. Hainbat belaunaldi lehenagotik zetorren tradizioa. Eta beiragile baten ukimenarekin jakiten zuten noiz jaten zuen amua arrainak eta arrain hori nolakoa zen.
‎Oso interesgarri deritzogu epe horretan zehar Eibarko liberalismoak izan zuen bilakaera aztertzeari, are gehiago XIX. mendearen azken herenean aldaketa politiko eta ekonomikoen abangoardian zeudela dakigunean. Nondik zetorkien tradizio sozialista eta errepublikazalea Akilino Amuategiri, Toribio Etxeberriari edo beste hainbat iraultzaile ospetsuri. Sustrai horiek bilatu nahian XVIII. mendeko bigarren erdialdera arte joan gara, Ilustrazioa deituriko mugimendua gorpuzten ari zen garaira, hain zuzen.
‎— Nola traidorea? egin zion Gorrailek ezusteko aire bizi batekin, zu zira, ene gaizo osaba, honat etorri tradizio xedearekin. Errana nauzun arnegatzaileak gaztigatuak izanen zirela lekuan berean, ez?
2009
‎Lehendabiziko aukera hautatzen badut, alena? Etxepare baino lehenagotik datorkidan tradizio erritmiko batean ari naiz; bigarren aukerak, berriz, erritmo hain gure hori puskatzen dit, nahiz euskara batuak bedeinkatutako forma izan. Gramatikak eta arauak ezin dituzte hizkuntzaren tripak mendean hartu.
2011
‎Izan ere, biltzarrean aritutako Mitxelena, Villasante, Irigoien eta Txillardegi, hau da, erakundearen indar biziak, argiro lerratuta zeuden, eta Euskaltzaindiak batzarrean bertan erabakirik hartu ez bazuen ere, handik hiru hilabetera euskal hitzen gainean agiri erabakigarria argitaratu zuen, euskal hitz asmatuak erabat baztertuz, eta, beraz, purismoaren kontrako lehen erabaki sendo eta akademikoa hartuz. Gerraurretik zetorren tradizio garbizalearekin erabat hautsiz. Are gehiago, erabaki agiriaren amaieran, esparru jasoaren inguruan honakoa zekarren:
‎lehenengo polizian salatzen du Martin, judutarren aurkako ustezko aktibitateak egiteagatik, eta jarraian, ez du arazorik beraren maitale bilakatzeko. Jarrera bikoitz hori, nola edo hala, bat dator tradizio judu kristau zaharrarekin: Evak suge (edo deabru) batekin engainatu omen zuen bere senarra Adan, bere jakin mina asetzeko; Juditek
‎Barceloseko kondeak ez zuen ezer berezirik asmatu, Grezia zaharretik zetorren tradizio batean oinarritu baitzen leinu horren jatorria demostratzeko. Parnasoko jainkotiarren eta Lurreko hilkorren arteko hainbat bikote aipa daitezke:
2012
‎Topiko bat da pertsonaia eroak eta, oro har, absurdoa eta irrazionala erabiltzea literaturan (izan ere, abangoardietatik datorkigun tradizioa genuke, surrealismoarekin estuki lotutakoa), errealitatearen alde iluna lantzeko. Zein dugu, bada, autore batek erotasunaren aldeko hautua egiteko arrazoia?
‎Baina itzul gaitezen ostera ere Tuterara, esan bezala XI. mendean hiri hau oso aberatsa eta jakintsua baitzen. Aspalditik zetorkion tradizioa zuen, izan ere, lehenago horrelakoxea izan baitzen, IX. mendean Banu Qasitarren garaian. Casius deituriko gizon aberats batek sortu zuen, behin Islamera bihurtu ondoren, Banu Qasitarren leinua, zeinak Iruñeko monarkia hasi berri eta kristauarekin harremanak izan baitzituen.
2014
‎497). Antzinatetik zetorren tradizio platonikoak eta ondorengoberrikuspen kristauak San Agustinen eskutik, gorputzarekiko jarrera erasokorra sortuzuten apaizeriaren barnean. San Jeronimok esan zuen gisara, gorputz maskulinoareneta gorputz femeninoaren arteko desberdintasuna gizakiaren erreprodukzioarenbehar teleologikoak justifikatzen zuen:
‎Abertzaleek euskal kultura biziberritzeko abiatu eta indartu zuten mugimenduak euskararen gizarte prestigioa handitu egin zuen, eta aldi berean, euskararen eta mugimendu abertzalearen arteko loturak kulturaren eta politikaren batasuna ekarri zuen, ezinbestean1 Harreman estu hura hegemoniko bihurtu zen mugimendu abertzalean zein euskaltzalean eta, berehala, bigarren mailan utzi zuen iraganetik zetorren tradizio euskaltzale hutsa, mugimendu abertzalearekiko era autonomoan ziharduena. Pixkanaka, ia desagertu ere egingo zen hizkuntzan oinarritutako tradizio «ez politiko» hura; diogun, bidenabar, joera horren erakuslerik esanguratsuenak Campion, Urkixo eta Azkue izan zirela.
2016
‎«Publiko pribatu harremana indartu dugu. Jakina, gatozen tradiziotik gatoz, denok izango ditugu aurreiritziak, eta denok egin dugu ahalegina hori gainditzeko». Neurri zehatz bat aipatu du:
‎Agatha Christie, S. S. Van Dine eta Ellery Queen enak. Bestalde, Edgar Wallaceren nobelak eta nobela herrikoien bildumak oso ondo saltzen ziren, lehendik ere zetorren tradizioari jarraikiz (Vázquez de Parga 73). Gerraondoko urteetan, detektibe nobelari buruzko artikuluak eta iritzi liburuak argitaratzen hasi ziren.
2018
‎Industrializazio prozesu berriarekin batera, langile mugimendu berri bat sortu zen Iruñerrian, berezko ezaugarriak izan zituena. Nabarmendu behar da langile horiek ez zetozela tradizio ezkertiar batetik, sektore kristauetatik baizik. HOAC (Hermandades Obreras de Accion Catolicas), VOJ (Vanguardia Obrera Juvenil) eta JOC (Juventud Obrera Catolica) erakundeak 1946an, 1955ean eta 1956an sortu ziren, hurrenez hurren, espainiar Estatuan.
2019
‎b. Julio Caro Baroja etnografoak Olentzero hitz hasierako O hotsa Erdi Arotik zetorren tradizio giristino batekin lotu zuen. Frantzia aldean, Gabonetan kantatzen omen zuten aipatzen zituzten izenen aurrean O!
‎Komunitateak elkarbizitzarako dituen espazioetan oroitzapenezko eskulturak kokatzeko joera antzinatik datorkigun tradizioa da; hain zuzen, gizakion oroimen gaitasuna objektuen materialtasunarekin oso lotua dagoelako. Orain arte aipaturikoarekin batera, kaleetako eskulturek informazio gehiago ere eskaini dezakete, esaterako, une historiko jakin batean horiek bertan kokatzeko erabakia nork hartu zuen.
‎Edonola ere, erabileraren eta eremuaren galera gorabehera, mende baten buruan, Julien Vinsonen garaitsuan euskaldunen mintzaira artean bizirik zegoen, egon; baina ez luzerako hizkuntzalari frantsesaren ustean: euskal herritarrek zaharberritu beharra zeukaten, bizimolde berriekin bat ez zetozen tradizioetan eta ameskerietan errotuegi jarraitzen zuten, ez ziren jabetzen –edo ez zuten jabetu nahi– lehenaldia igaroa zutela. " Euskara ez da gure gizaldiaren erakunde demokratikoei dagokien hizkuntza, ezta hizkuntza literarioa ere, eta berez berez hiltzen utzi behar zaio".
‎Horren deribatuak dira euzkera eta euzkeldun hitzak, zeinetatik Arana jaunak Euzkadi edo euzkotar bezalako neologismoak asmatu zituen. Halako planteamenduekin, autore frantsesak berretsi beharra zeukan euskaldunak zaharberritu beharrean zeudela, bizimolde berriekin bat ez zetozen tradizioetan eta ameskerietan errotuegi jarraitzen zutela edo, bestela esanik, ilunabar engainagarrian ez zirela jabetzen, edo ez zuten jabetu nahi, lehenaldia igaroa zutela.
2020
‎" Zuk uste duzu jendeak aske izan nahi duela", erantzun zion behin on Markosek, herriko parrokoak," baina jendeak", esan zuen apaizak Kasinoan, bere buruari atseginez entzunez," benetan nahi duena da norbaitek gidatzea, norbaitek agin  tzea, norbaitek beren ordez pentsatzea eta ez beren kabuz pentsatzea. Gainera –berean jarraitu zuen apaiz jaunak–, zu ez al zara konturatzen atzean Historia bat duzula, Leinu bat duzula –horrelaxe ahoskatu zuen, letra larriekin–, zure arbasoengandik datorkizun Tradizio bat duzula, zure Etxearen etorki Noblearen agiri batzuk dituzula. Pazoko jaunak pikutara bidali nahi al du hori guztia?
2021
‎bat batean, batik bat, batez ere, bat hartu, bat egin, bat (era) etorri, batetara heldu, batetara joan, bateko (a) z beste, batetik eta bestetik, batez beste, hitz batean... eta abar. Idazkeran ez da bat etorri tradizioa, baina Euskaltzaindiak arautua du egungo forma. Bat batean adberbioak bi esanahi ditu:
‎hamazazpi silabakoa da jarrera, silabaren bat gorabehera. Haikuak itzultzen hasi, eta euskaraz erritmo handia zutela ohartu nintzen, kopla zaharretik datorkigun tradizioa nuen lagun. Are gehiago, kopla zaharraren lehenengo irudiarekin lotzen nuen haikua."
2022
‎Bihurria da, halaber, Akitaniaren ingelestasunari buruzko auzia. Akitaniak errealitate politiko autonomo bat eratu zuen Ehun Urteko Gerrara arte, Goi Erdi Arotik zetorren tradizio politikoan, eta Frantziarekin zein Ingalaterrarekin dialektika tirabiratsuan. Akitaniako dukeak Ingalaterrako errege izatera pasa ziren Leonor erreginaren ondoren:
2023
‎Andaluziatik zetorren tradizio bat da. Kantatzen ibiltzen zen talde bat da.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia