|
2001
|
|
|
Ollargan, Santa Isabel eta Olatxu. Denen artean 13.500 bat biztanle bizi da, gehienak bere garaian garrantzi handia izan zuten meategietara lanera
|
etorritako
langile etorkinen ondorengoak.
|
|
2003
|
|
|
Economatoaren ondoan Etxe Alai dago, 1922an eraikita kanpotik
|
etorritako
langileei aterpea emateko.
|
|
|
Zamaltzainikuskizunak, aldiz, oinarri gisa 1930ekourte haietan Aragoi aldetik Zuberoara
|
zetozen
langileen inguruko giroa du, garai hartan espartinak biziarazi baititu Mauleko eta inguruetako familia gehienak, orain, zorigaitzez, ogibide hori desagertzera baldin badoa ere. Hiru rogeibat kantari, dantzari eta antzerkilari, horien guzien zuzendari, Pier Pol Berzaitz, Xiberoko idazle, ereslari eta kantaripa regabea.
|
|
2006
|
|
|
Etxerakoan gurekin
|
etorritako
langileetako bat, Zipriano, gurdiari azkenak ematen ari zen. Ondoren, aurrealdean eseri zen, bidaiatzeko prest.
|
|
2007
|
|
|
Josetxok Villanubla taberna hau hartu zuenean, lau katu ginen hiri bihurtu den bazter honetan bizitzera jarriak. Kanpotik
|
etorritako
langileak ziren gehienak, edo euren itsas herrietan ezin etxerik erosi eta merkeagoen bila etorritako ezkonberriak. Horregatik hainbeste ume beti kalean.
|
|
2008
|
|
|
– Enpresaren egonkortasunarekin bat
|
datoz
langileak, baina ez enpresaren etekinak maximizatzearekin33.
|
|
|
Hori lortu zen Jagi jagi taldean, Errepublika garaian EAE/ ANV alderdian, eta, frankismoaren garaian, ETA osatu zuten belaunaldi berriengan, Etxebarrieta eta Argalak" Euskal Herri langilea" ideia mamitu baitzuten. Hau da, klase hitzaren ideia abertzaletasunarekin uztartu zuten eta, halaber, Espainiako Estatuko herrietatik
|
etorritako
langile immigranteentzat zubi antzekoa izan zen, eskubide nazionalak aitortzeko eskaeraren borrokan.
|
|
2009
|
|
|
Atzerritik
|
etorritako
langileei, tratu txarrak jasandako emakumeei edo 2009an bere lanpostua galdu dutenei bere elkartasuna adierazi die. Ez gara eurekin ahaztuko, gaineratu du.
|
|
|
7.000 euro emakume langabeentzat. 7.500 euro, itzulitako emigratzaileentzat, krisian dauden enpresetatik
|
datozen
langileentzat, iraupen luzeko langabetuentzat eta berregituratzen ari diren jarduera sektoreetako enpresetatik datozen langileentzat. 8.000 euro, ezgaitasuna duten langabeentzat edo gizartetik baztertzeko arriskuan edo egoeran dauden kolektiboetako kideentzat.
|
|
|
7.000 euro emakume langabeentzat. 7.500 euro, itzulitako emigratzaileentzat, krisian dauden enpresetatik datozen langileentzat, iraupen luzeko langabetuentzat eta berregituratzen ari diren jarduera sektoreetako enpresetatik
|
datozen
langileentzat. 8.000 euro, ezgaitasuna duten langabeentzat edo gizartetik baztertzeko arriskuan edo egoeran dauden kolektiboetako kideentzat.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, Zapateroren krisiaren kontrako erreforma berdinak ez, drastikoagoak eta okerragoak jarriko lituzkete. Kontua da, hauteskundeen aurrean, eskuineko alderdiei hobe
|
datorkiela
langileen, pentsionisten, funtzionario publikoen eta langabetuen" ordezkari" itxurak egitea. Zapatero leiala izaten ari da orain finantza merkatuekin, prezio bat exigitzen baitiote Espainiako Estatuko zor subiranoari.
|
|
|
Azken urteotan, gero eta arrantzale gutxiago daude, eta lanpostu horiek atzerritik
|
etorritako
langileekin bete dira, gehienetan Senegaletik etorritakoekin. Arrantzale zaharrek esaten dute hemengo gazteek ez dutela nahi itsasora irten.
|
|
2011
|
|
|
Kolektibo honek PFEZtik salbuetsitako dieten eta bidai gastuen araubide orokorra ere aplika dezake joan etorri, mantenu eta egonaldi gastuetarako esleipenetan. Mota horretako zentro mugikor edo ibiltarietan lan egiteko kontrataturik egon behar dute, betiere joan
|
etorriak
langilearen ohiko bizilekutik kanpoko herrietara egiten badira. Arau bereziak Espainian, atzerrian edo lantoki ibiltarietan beste udalerri batzuetara lekualdatzen diren pertsonei aplikatzen zaien araudi orokorrarekin batera, beste kolektibo batzuei aplikatzen zaizkien arau batzuk daude.
|
|
|
Ez ninduen berriz eraman bere etxera, ez nuen sekula Campari bonbilarik ikusi Kodak kutxatxoen ondoan. Sartuko ginen laborategian txatar zatiak edo fonderiako kea edo bizikletan
|
zetozen
langileak edo zango hondatu bat kubetaren hondoan noiz gardenduko azidoaren usain erregarriak asaldatu arte, argi gorriaren urpean igeri, asaldaturik, biluzte urdurian azaleraino heltzeko, elkarri.
|
|
2012
|
|
|
Haren loraldia Gerra Zibilak geldiaraziko du, baina horren ostean aberastasuna sortzen jarraituko du. Horrek etorkin ugari bertaratzea eragingo du, berriro ere garapena ezagutzen zuen industrian lan egitera
|
zetozen
langileak.
|
|
2014
|
|
|
Masustegi auzoa 50eko hamarkadan sortutako auzoa da, Galiziako gune bateko zenbait herritatik
|
etorritako
langileek eta haien familiek sortutakoa. Auzoa, Kobeta eta Caramelo (Mintegitxueta) mendiak batzen diren mendi magalean sortu zen, jabetza pribatua zuen lur eremu batean.
|
|
|
Afrikarat joan ginelarik mintzairaren ikastea artoski gomendatu ziguten. Neure aldetik Baule, nintzen parropiako mintzaira ikasi nuen eta nola Burkinatik
|
etorri
langileak baitziren milaka, Mozi, haiena ere bai. Oroit naiz behin, zentroan izanez, Eguberri batez meza hiru mintzairetan emanik:
|
|
2015
|
|
|
1976ko gertaera hori abiapuntutzat hartuta, hausnarketa egin dute: " Garai horretan herriko hainbat komunitate desberdin elkartu ziren, herriko bertako zein Espainiako hainbat probintziatatik
|
etorritako
langileak, kausa komun baten inguruan borrokatzeko: 100 eguneko grebaren inguruan.
|
|
|
Kanpokoarekiko edo kanpotik etorrita koaren mespretxuarekin diferentzia sortu nahi zuen Aranak». Espainiatik, Maketaniatik,
|
etorritako
langile etorkinak maketo deitu zituen, eta mota guztietako ezaugarri negatiboekin josi zituen bere testuetan. Nagia, zikina, motela...
|
|
|
hezurbeltza, alegia, kanpotarra, hau ez da hemengoa, ez da gutarra; horregatik egingo ditu egingo dituenak eta gertatuko zaizkio gertatuko zaizkionak, hemen komentatzeko astirik ez dugun arren. (Dena dela, egin liteke beste interpretazio bat ere, hots, meatzeko hautsak eta lohiak zikindurik
|
datorrela
langilea, eta horregatik duela aurpegia beltza).
|
|
|
Istripua itzela izan da, ez dakit Euskal Herrira iritsi den oihartzuna, iaz Txilekoarekin heldu zen bezala. Ez dakite zenbat diren lurrak estalitako pertsonak, legez kanpokoa izanik nonahitik
|
etorritako
langile merkeak inon abisatu gabe baitabiltza sarri. Hogeita hamar izan omen daitezke.
|
|
|
2001eko otsailaren 14ean gutun bidez dimisioa eskatu zion Nafarroako Kutxari, eta zuzendari izendatu aurretik" oposizio bidezko lehiaketan irabazitako zuzendariorde kargura itzultzea" eskatu zuen. Gutun hartan, bateratze prozesua aurrera eramateko moduarekin" ezadostasun sakonak" zituela argudiatu zuen, eta batez ere ez zen konforme azaldu" Iruñeko Kutxatik
|
zetozen
langileek jasotako tratuarekin".
|
|
|
Prestidigitadoreen modu berean, Enrique Goñik bere sedukzio eta arrandia osoa baliatu zuen, eta normala denez, fusio aurretik Nafarroako Kutxatik
|
zetozen
langile asko txundituta zeuden eszenifikazio haiekin. Hitz egin duen guztia!
|
|
|
Lopez Merinok ez zuen ospe onik Iruñeko Kutxatik
|
zetozen
langile batzuen artean. Askok gogoan zuten fusioaren aurretik Rocher test psikologikoa egitera behartu zituela behin, edota arratsaldean lan egin zezaten konbentzitu nahian bulegoz bulego ibili zela banan banan langileak elkarrizketatuz.
|
|
2016
|
|
|
Zumarragako bilakaera demografikoak ezaugarri nabarmena du, Aitor Lizarazuk eskainitako informazioaren argitan: azken gerra ondoan, batez ere tartean, kanpotik samaldan
|
etorritako
langile multzo zabalen immigrazioa218 3.800 biztanle inguru izatetik 12.000tik gora izatera pasa zen Zumarraga 20 urtean. Bete betean sartzen da hazkunde hori" kolpeko immigrazioa" ren sailean.
|
|
2017
|
|
|
Espainiako telebista saio batean agertutako pertsonaia batek nolako arrakasta lortu duen ikusi besterik ez dago, baita euskaldunen artean ere. Eta destainaz eta mespretxuz tratatzen ditu horren erabilerak Hego Amerikatik
|
etorritako
langileak. Gu egon gaitezke ahalduntzeko moduan, baina zapaltzen ere ari gara.
|
|
|
" Hala, Lili jauregia bisitatzera datorrenari txanpon bat emango zaio sarreran, eta horrek identifikatuko ditu jauregira lanera
|
datozen
langile gisa", azaldu du Juanjo Aranburu (Zarautz, 1973) Lili jauregiko kudeatzaileak. 25 minutu inguru irauten du bisitak.
|
|
|
EAEko birmoldaketa industrial eta teknologikoa nahiko arrakastatsua izan zen ikuspegi sozioekonomikotik, birmoldaketa teknologikoak berarekin zekarren langile kualifikatuen eskari handiari erantzuteko Eusko Jaurlaritzak lortu baitzuen goi mailako hezkuntza publikorako bidea jende askori zabaltzea, eta ez, etnikoki? euskaldunak zirenei soilik (euskal egitura politikoa primitibotzat eta modernitatearekin bateraezintzat jotzen dutenek espero zezaketen moduan), ezpada Bizkaian, Araban eta Gipuzkoan bizi eta lan egiten zuten guztiei (gogoan izan, 70eko hamarkadan, EAEko populazioaren %40 Espainiatik
|
etorritako
langileak zirela).
|
|
2018
|
|
|
Garraioak dohainik aipatzen dutelarik argi dute garraio mota guzietan hala izanen dela, izan treinak, tranbiak edo autobusak. Eta erabiltzaile guzientzat, izan daitezen Luxenburgotarrak ala kanpo estatuetatik
|
datozen
langileak. Hala nola badira egunero 100 000 frantses langile Luxenburgora doazenak lan egitera, haiek ere urririk ibiliko dira.
|
|
|
Euskarazko etengabeko prestakuntzarako ikastaro korporatiboak eskaintza osoaren% 38 izatera iritsi dira; ehuneko hori bat
|
dator
langile elebidunenarekin. Hala eta guztiz ere, ikastaro gehienak hobekuntzari eta trebakuntzari begirakoak dira, hau da, ez da prestakuntzarik ematen gai profesionalei buruz, eta litzateke hori aldatzea.
|
|
|
Portugaletik
|
etorritako
langileek.
|
|
|
II. Txostena, III. Kapitulua). Bestalde, immigrazioarekiko jarrera antiarrazista ageri da? «Hego Euskal Herrira
|
datozen
langile eta inmigranteen kontrako xenofobia, arrazakeria edo diskriminaziozko edozein agerpenen aurka borrokatuko dugula hitz ematen dugu» (Herri Batasuna, 1992: II. Txostena, III. Kapitulua)?
|
|
|
Gaur egun euskalgintzak dauzkan baliabideekin eta erakunde publikoetatik daukan sostengu murritzarekin, apustua ez daiteke izan ea kanpotik heldu diren horiek motibatzen diren. Frantziatik
|
datozen
langile eta guraso berriek ez badute ikusten euskara beharrezkoa dela, euskarak presentzia handia duela karrikan, zergatik ikasiko dute euskara. Haur gehienek frantses eskolan eta frantses hutsez ikasten badute, zergatik igorriko dute beren haurra ikastolara edo gela elebidun batera?
|
|
2020
|
|
|
lan gatazka bat dela diote, eta negoziazio mahaian konpondu behar dela. Hortik
|
dator
langileen ordezkarien arrangura. «Diputazioaren erantzukizuna da gatazkak bere horretan jarraitzea», salatu du Sarriegik.
|
|
|
Aurreko guztiari gehitu litzaioke mendekotasunak dituzten pertsonen arreta beharren konponbidea zainketa informalean bilatzen duten familien kopuru handia. Hor beste herrialde batzuetatik
|
etorritako
langile kopuru handi bat aurkitzen dugu, behar diren zereginetarako hasierako eta etengabeko prestakuntza eskasa dutenak, batzuetan egoera irregularrean daudenak, zailtasun ekonomikoak dituztenak eta euskal zainketa sistemarik ez egotearen aurrean egoera salbatzen laguntzen ari direnak. Horiek guztiek, lan duin horretan sartu luketen milaka gazterekin batera, lehen mailako enplegua eta duina sortuko lukeen sektore ekonomiko bat eratuko lukete.
|
|
|
Bi urte eman genituen amaren etxea husten, errentan jarri genuen arte. Tailerrei alokatzen genien etxea kanpotik
|
zetozen
langileentzat. Saltzea erabaki genuenean, ordea, guztiz hustu behar izan genuen.
|
|
2021
|
|
|
Baina albistea hedatu zenean, baimenak ukatzen hasi zen. 1946an Monte Cabras en bere etxola eraiki nahi zuen Logroñotik
|
etorritako
langile batek krokisa aurkeztu zuen udaletxean, Udalaren lursailetan 6x6 metroko etxola bat eraikitzeko, ordura arte" behin behineko eraikuntzak baimendu direlako, agindutakoan erretiratzeko baldintzarekin" 19 Udaletxetik jasotako erantzunak argi utzi zuen behin behineko etxolak mendiko zaintzarako, aterpe bezala eta mendiko lanabesak gordetzeko baino ez zirela baimendu, eta errioxarrak...
|
|
2022
|
|
|
Gehienak indiar langile migratzaileak dira, baliatuak izanez, lan baldintza dorpeak jasan dituzte, miseriazko lansaria eskuratzen zutela. Munduko Kopako azpiegitura guziak eraikitzera masiboki
|
etorri
langileen bizimolde deitoragarria aipagai delarik, emirerriak tratu txar ala axolagabekeria ez dela izan defendatzen da. Egoera hori dela eta, eraikuntza lanetan esplotatuak izan direnen alde, Amnesty International erakundeak nazioartean populazioak egoera horren berri ukan dezan eta beren iritzia adieraz dezaten, inkesta bat abiatua du.
|
|
|
Gaur hasiko diren Jokoak COVID aurkako prebentzio neurri zorrotzekin jokatuko dira: kirolariak, kazetariak eta kanpotik
|
etorritako
langileak burbuila batean egongo dira, tokiko herritarrengandik bereizita. Olinpiar burbuilak 11.000 pertsona inguru hartuko ditu, eta tartean, Jokoetan parte hartuko duten kirolariak eta langileak elkartuko dira.
|
|
|
Marco Martin portugaldarrak Erresuma Batuan filmatu eta girotu du bere lan berria, Great Yarmouth Provisional Figures, eta immigrazioaren drama jorratu du bertan. Tania du protagonista, jatorriz portugaldarra dena, eta bere herrialdetik
|
etorritako
langileen eta Norfolk eskualdeko lantegien arteko lotura gisa jokatzen duena.
|
|
|
Martin portugaldarrak Erresuma Batuan filmatu eta girotu du Great Yarmouth Provisional Figures, eta immigrazioaren drama landu du. Tania du protagonista, jatorriz portugaldarra dena, eta bere herrialdetik
|
etorritako
langileen eta Norfolk eskualdeko lantegien arteko lotura gisa jokatzen duena.
|
|
|
Kontainer beltzetara
|
datozen
langileak kamioi zaharrago batean iristen dira, burrunbaka, tximistaka eta trumoika haiek ere, zabor birziklagarriak begirunerik ez badu merezi, are gutxiago merezi duelako zuzen zuzen erraustegira doanak edo zulo ustelen batean metatuko denak (eta, jakina, gisa bereko aitortza egiten zaigu auzokide despistatuoi ere). Kontainer beltzetara etortzen diren langileok ikaragarri saiatuak izan behar dute antza, beti mesede egiteko prest edo, sarritan harrapatzen baititut behar baino zama handiagoa hartzen.
|
|
|
Beste kasu batzuetan kanpoko jendea ekartzen zuten. Kanpotik
|
zetozen
langile guztiak ziren migranteak eta, gure sorpresarako, esan ziguten enpresak ez ziela kontraturik egin.
|
|
|
“Kanpotik
|
zetozen
langile guztiak ziren migranteak eta, gure sorpresarako, esan ziguten enpresak ez ziela kontraturik egin”
|
|
|
Arazoak
|
zetozen
langileak baja hartu behar bagenuen, ez zuelako beste inor kontratatzen. Enpresa egoera bideratzen saiatzen zen, baina ez zitzaion ateratzen.
|
|
|
Tamainaz edo egiten duen aktibitateaz harago, edozein enpresa egon daiteke gaixo. Eta horren atzetik
|
dator
langileen ausentzia. Enpresaren lan giroa neurtzeko termometro bat da faktore hori.
|
|
|
Hau da, zerbitzu publiko bat defizitarioa izan daiteke herritarrendako onurak baldin badakartza", azaldu du Morrasek, indarrean dauden hainbat adibide gaitzetsiz: " Ospitaleko ordu erdiko muga, elbarrituei kobrantza, langile autonomoei edota bertara
|
datozen
langileei irtenbiderik ez...".
|
|
|
Kontatu nahi lioke amak Zilarri ezen ez daukatela piszinarik, lehenik eta behin, langile auzo batean bizi direlako. Langileen seme alabetatik
|
baitatoz
langileak. Fabrikako langile izan zituen bai aita eta bai ama.
|
|
2023
|
|
|
Bestetik, ardurazko postuetan euskaldunak daude batik bat Administrazio Publikoan, baina denetik dago gainerako sektoreetan; izan ere, enpresa askotan, oraindik ere, euskarak ez du balio erantsirik eta berdin da euskara jakin ala ez jakin. Politika hori, ordea, aldatu egingo da denborarekin, euskaldunak
|
baitatoz
langile berri gehienak eta euskara kontratazio faktore garrantzitsua izango da etorkizunari begira.
|
|
|
Langile auzoak guztiak. Horietatik gehienak nabarmen handitu ziren 1960tik aurrera, nekazaritza inguruetatik
|
etorritako
langileentzat eraikitako etxeekin.
|
|
|
Justizia administrazioaz ari garenean, espetxeetako zerbitzuak ere barne sartu genituzke. Aurreko batean Jaurlaritzatik erantzun ziguten transferentziaren unean Estatuko administraziotik
|
zetozen
langileek ez zutela hizkuntza eskakizunik, baina espetxeetako langileen lanpostuen zerrenda sortzeko prozesua aurrera doala, eta proposamena dagoela hizkuntza eskakizunak ezartzeko. Errealitatea da egun oraindik langile gehienek ez dakitela euskaraz.
|
|
|
[Barrez] Niri ilusio berezia egin zidan euskara eskolek egindako ekarpenak. Burura
|
datorkit
langile galiziar batek behin aitortutakoa: hizkuntza ikasteak pertsonalki aberastu bazuen ere, profesionalki ere ateak zabaldu zizkiola.
|
|
|
«Zer den exotiko izatea, zer gustatzen zaigun exostismotik; gero eta efizienteagoa den gauza bat. Kanpotik
|
etorritako
langilea bezala da; ez bada lanerako, ez dugu alboan gura».
|
|
|
Eta haien aurrean makurtuagatik ere, euskaldun izena ere merezi ez duten dirugose haiek bizkarrari eragin eta tajuzko erantzunik eman ez. Kanpotik
|
etorritako
langileak etxebizitzen premia gorrian omen zeuden. Eta kanpokoak etxean hartzeko aitzakian, bertakoak etxetik kanporatu.
|
|
|
Urte batzuetan, integratuz joan ziren, batik bat umeak, eta gaztaroan maitemintzeak eta adiskidetasunak gertatu ziren elkarren artean. Diktaduraren kontrako gizarte borrokan, batasun handia sortu zen kanpotik
|
etorritako
langileen eta hemengoen artean, nik bizi izan nuen giroan behintzat. " Ene Segurako aitona, ogia behar zuenean, Castillara joaten zen, jornalaritzara, garietara" kantatzen zuen Imanolek Mitxel Etxegarai zen garaian.
|
|
|
Ezkondu eta Bilbora joan ziren. Marinievesek, Gabilondo orrazi fabrikakoen alabak, arazo gehiago izan zituen Caceresetik
|
etorritako
langilearekin maitemindu zenean. Amado izeneko beste batekin ezkondu zen gero, Caceresekoa hura ere.
|
|
|
O Langabezia prestazioen erakunde kudeatzaileari idatzizko komunikazioa emateko betebeharra eta, LGSIri nahitaez eskatzea txostena. Txosten horretan, LGSIk, komunikazioaren inguruabarrak eta kontsultaldiaren nondik norakoak egiaztatzeaz gain, adierazi du enpresaburuak hasierako komunikazioan zehaztutako arrazoiak badiren, eta egiaztatuko du enpresaburuak aurkeztutako agiriak bat
|
datozela
langileak kaleratzeko alegatutako arrazoia zein izan eta arrazoi horri dagokionez galdatutako agiriekin. LGSIk txostena 15 eguneko epe luzaezienean eman behar du, lan agintaritzari jakinarazi zitzaionetik kontsultaldia amaitu zela.
|