|
2015
|
|
|
euria ari du zarra zarra/ eta ni aterki barik/ hori dela eta oraintxe nago/ goitik behera bustirik/ gainera ez dut inon aurkitzen/ estaltzeko aterperik/ a ze nolako bronka entzungo/ dudan amaren ahotik. Gaiaren berri izatean burura
|
datorkizun
lehen gauza ez, bigarrena ere ez, hirugarrena jorratzeko gomendio zentzuzko horren harira ez dut ezer esango; dena dela, lerro horiei erreparatu eta berehala pentsatzen dut gaia emanda etortzeak (neurri zurrunak) itzel laguntzen zidala, kasik behartzen, zerbait amaitzera, eta zerbait hori ahalik eta txukunen gauzatzera, nire eleketari ibilbidean irabazi nuen hurrengo sarian ere gaia emanda idatzi... Kontuak kontu, bestelako toki batera ere badoakit gogoa bertso horren aurrean, hain zuzen jarreren inertzietara, eta auto ironiko irakurtzen dut azken puntx gisa saiatu nuen hura, amaren bronka, topikoagorik.
|
|
|
euria ari du zarra zarra/ eta ni aterki barik/ hori dela eta oraintxe nago/ goitik behera bustirik/ gainera ez dut inon aurkitzen/ estaltzeko aterperik/ a ze nolako bronka entzungo/ dudan amaren ahotik. Gaiaren berri izatean burura datorkizun lehen gauza ez, bigarrena ere ez, hirugarrena jorratzeko gomendio zentzuzko horren harira ez dut ezer esango; dena dela, lerro horiei erreparatu eta berehala pentsatzen dut gaia emanda
|
etortzeak
(neurri zurrunak) itzel laguntzen zidala, kasik behartzen, zerbait amaitzera, eta zerbait hori ahalik eta txukunen gauzatzera, nire eleketari ibilbidean irabazi nuen hurrengo sarian ere gaia emanda idatzi bainuen idatzi beharrekoa, hitz lauz oraingoan; liberazio bat, gaia; eta egia da, halaber, bi sari horien ostean idazketari ez niola berriz serio heldu beste mota bateko derrigortasun bat iritsi... Kontuak kontu, bestelako toki batera ere badoakit gogoa bertso horren aurrean, hain zuzen jarreren inertzietara, eta auto ironiko irakurtzen dut azken puntx gisa saiatu nuen hura, amaren bronka, topikoagorik.
|
|
|
Kontuak kontu, bestelako toki batera ere badoakit gogoa bertso horren aurrean, hain zuzen jarreren inertzietara, eta auto ironiko irakurtzen dut azken puntx gisa saiatu nuen hura, amaren bronka, topikoagorik. Kuriosoa da, gainera, zeren eta neure ama pertsonalak, etxera blai iritsita, ez lidake sekula errietarik egingo ezpada toalla lehor eta posible zen heinean epel bat emango; zer nola azaleratzen diren errepresentazio ohikoak, ordea, tradizionalak, gizaldi eta gizaldietan transmitituak, norbere bizipenarekin bat ez
|
datozenean
ere, norbera hamar urteren bueltako mukizua denean ere.
|
|
|
hainbat jendek gogoko dituen bertsolariek zergatik ez dute luzitzen txapelketan? Nondik
|
dator
eten hori?
|
|
|
Esan beharrik ez dago bostetan iritsi behar genuela Gardnervillera. Egoeraren jabe zaren honetan
|
dator
Kaliforniako intxaur txikiaren istorioa.
|
|
|
Euskal Herrian badago euskara ezdeusa dela pentsatzen duenik, eta AEBetan erabilgarria denik ere) eskainiko genuen emanaldia. Zoragarria izan zen Boiseko haurrek nola begiratzen zieten Joni, Jokini eta Xamoari; nola entzuten zituzten arretaz baxua, gitarra eta saxoa; eta bereziki polita izan zen nola hartu zuten parte euskarazko Maite zaitut, Pintxo Pintxo edota Paristik
|
natorren
kantak ozen abestuz.
|
|
|
Ez dakienarentzat, aipatu euskal dantza ere ikasi daitekeela Estatu Batuetan, eta 8 urte bitarteko haurrek erakutsi ziguten ondo egiten ere badakitela. Baina egun handia ondoren
|
etorriko
zena izango zen. Herri txikia den Gardnervillen, inguruko estatuetako hainbat euskaldun elkartzen dira urtero, eta denak egoten dira bazkariaren zain.
|
|
|
Jatetxeaz gain, areto handia eta frontoia dauzkate, eta, nola ez, azken hau aukeratu genuen Johnny handiari elkarrizketa egiteko. Gauza ugari eta sakonak kontatu zizkigun, tartean, ez dela itzuliko Euskal Herrira, nahiz eta urtero
|
etorriko
zaigun bisitan. Baina horiek guztiak dokumentalean entzungo dituzue, noski.
|
|
|
San Frantzisko utzi eta kotxez egingo genituen azken miliak iristear ziren. Los Angeles zen helmuga, hain zuzen helmuga izan genuena AEBetara
|
etortzean
. Iritsi bezain azkar joan ginen Guitar Center era eta Laida Rock ezagutu nuen han.
|
|
|
XXI. mendeko gizarte honetan, non alde batetik bestera erraztasun izugarriz mugitzen garen, agian ez du zentzu gehiegirik izango bidaia baten kronika egiteak, edo akaso, irakurle fina zaren heinean, gustu eta plazer handiz egingo duzu bederatzi lagunek 2015eko uztailean egin zuten bidaia horren irakurketa. Honetan guztian egia borobila bakarra da,
|
etorriko
diren paragrafoetan irakurri ahal izango duzunez, bederatzietako bakoitzak esperientzia pertsonal ahaztezina izan zuela.
|
|
|
Behin eta berriz saiatu nintzen azaltzen Euskal Kultura grabatzeko intentzioa besterik ez nuela han, baina, nonbait, nire kamera profesionalak beste intentzio batzuk nituela pentsarazten zion gizon hari. Azkenerako, itzultzaile bat ekarri zuten eta hamaikagarrenez, gaztelaniaz, zertara
|
nentorren
azaldu ostean, utzi zidaten Estatu Batuetako lurra zapaltzen.
|
|
|
Welcome to Boise ongi
|
etorri
|
|
|
Psikologoak “euren hipopotamoa” ikusten laguntzen die, eta jabearazten die nondik somatizatzen duten. Behin jabetuta, euren bizitzan kokatzen dute, euren biografian, eta emozio horiek guztiak nondik
|
datozkien
identifikatzen dute, emozio horien lagun egin arte. “Pozaren kontra inor ez da borrokatzen.
|
|
|
Maskara eta berari buruzko estereotipoak erabilgarri ditu egun, eta modu kontzientean erabiltzen ditu: “Azkenean, publikoak egiten du zuri buruzko irudi bat, eta zure esku dago ondo
|
datorkizunean
irudi hori elikatzea edo apurtzea. Zuk era kontzientean elikatzen duzunean irudi hori ondo datorkizulako, ez dauka zertan txarra izan.
|
|
|
“Azkenean, publikoak egiten du zuri buruzko irudi bat, eta zure esku dago ondo datorkizunean irudi hori elikatzea edo apurtzea. Zuk era kontzientean elikatzen duzunean irudi hori ondo
|
datorkizulako
, ez dauka zertan txarra izan. Publikoa mota batekoa delako, maskara erabiltzen dudanean pentsatzen dudana esan beharrean, haserretzen naiz, baina bakearen alde egiten dut”.
|
|
2016
|
|
|
Gure aitite batek –nahiz eta askoren aukera ezer ez kontatzea izan den–, asko hitz egiten zidan umezaroko eta gaztaroko kontuez, eta baita gerraz ere. Ni umetan desiatzen egoten nintzen gaixotzeko, aitite
|
etortzeko
ni zaintzera, bere kontuak kontatzen zizkidalako. Kirikiñoko bataloian egon zen, Kalamua, Intxorta, Gernika bondardatzen ikusi zuen… Beste aitite, berriz, Bilbo eta Zalla inguruan ibili zen gerran, eta duela gutxi arte ez dut jakin.
|
|
|
Unai Iturriaga: Hau
|
etorri
baino lehenagotik, Durango 1936 elkartearentzat lan bat egiten ari naiz juxtu. Beraz, hornituta nago azalpenez.
|
|
|
Duela urte eta erdi inguru
|
etorri
zitzaien Fuchs Elortza eta Iturriagari oinarrizko ideia batzuk besapean hartuta. Gidoia idazteko modua oso bizia izan da.
|
|
|
Baina ez da serio hartu behar, fartsa bat baita. Bat baino gehiago
|
etorri
zaigu kexu: –’Aizak, Txirrita ez zuan halakoa’ –’Baina ez duzu ezer ulertu?!
|
|
|
“Bertsozale bati suposatzen zaio euskara maila altu bat menderatzen duela, eta hizkuntzarekin jolastean edo jolasten ikustean gozatzen duela. Garai bateko eta egungo gizarteen arteko talkarekin sortzen diren egoerez gozatu nahi izanez gero, bertan erabiltzen den hizkuntza eta esamoldeez gozatu nahi badu,
|
etor
dadila bertsozalea, zalantzarik gabe”.
|
|
|
maitatzen dute
|
etorri
dena
|
|
|
Azal berriak jantzita
|
nator
|
|
|
Nahiz mila aldiz
|
etorri
|
|
|
atsaldean
|
etorri
|
|
|
nerekin
|
etorri
.
|
|
|
Munduko hainbat txokotatik
|
etorritako
inprobisatzaileen saioetan gaiak jarri behar genituen, beraz. Dozenaka galdera egin genizkion lehenengo geure buruari eta, gero, Bertsozale Elkarteko aurpegia zuen norbaiti:
|
|
|
Ez dakite ez zer, ez nola, ez noiz, ez zenbat… Eta guk saio denak aurkeztu? Baina zein herrialdetatik
|
datoz
–Eta hizkuntzak?
|
|
|
Izatez, poesia mota hau eta gales hizkuntza banaezinak dira. Galesko poeta edo bardoa, batetik, hizkuntzaren arauak oso ondo menderatzen dituen poertsona da; eta bestetik, herriaren historiaren ezagutza duena, eta gogorarazten diguna nor garen galestarrak, nongoak garen eta nondik
|
gatozen
.
|
|
|
Nik horiengana iritsi nahi dut. Eta entzule hori ez
|
datorrenez
nigana, ni joaten naiz entzule berri posible horien bila, langile auzoetara, eurak fabriketatik ateratzen direnean, adibidez; edo autobusetan egiten dut Cynghanedd.
|
|
|
Niretzat hona
|
etortzea
animagarria izan da oso. Ikustea adibidez Tabakalerako saioan hiru eszenatoki, argiztapena… Bertsogintza nola biltzen zen inguru erakargarri batean, baita inprobisazioaz ez dakienarentzat ere.
|
|
|
Beste lan bat daukate, gehienetan oso ongi ordaindua, eta, orduan, noizbehinka, otutzen zaienean idazten dute zeozer. Nik, agian, freelance naizelako, eta sosak behar ditudalako, eta ez
|
natorrelako
familia aberats batetik, bada niri gehiago idaztea tokatu zait. Eta ez zait axola, horri esker garatu baitut sorkuntza eta garatu naiz ni pertsonalki.
|
|
|
“Bueno” “Hemen” “Earra izango da” esaten zuten
|
zetorrenaren
gosez zeuden begiraden azpiko ezpainek. Yoslay kubatarraz gogoratzen naiz, atarian zigarreta bat sutzen, alkandora finak bistan uzten zizkion besoak igurzten, que frío ka.
|
|
|
Asteazkena egun handien kanela usainez
|
etorri
zen, eta tabako ke atenporal baten geruzapean igeri. Mende eta latitude ezberdinetako ahots kordak sokatiran, eta Rebeca “askok irudipena du…” kantuan, ahots lehengusuen oihartzunarekin.
|
|
|
Ezagutzen ez nuen uharte batean pasa nuen aste osoa, ulertzen ez nituen hizkuntzak entzunez. Hurrengo astean izan genituen nazioarteko inprobisatzaileen jardunaldiak Donostian, eta Zipren ezagututako kantari eta musikariak
|
etorri
egin ziren. Nik aste osoa haiekin pasa nuen, oso harreman estuan.
|
|
|
Baina jakin nahi nuke, gure pastoraletan bezala, greko eta turko horien atzean nor ezkutatzen den benetan. Zeren eta inpresioa dut, egun, bi jendeok elkar ulertzeko gai direla, baina hasten direnean elkarrekin mintzaira bat adosten, beste norbait
|
etortzen
dela eta hitzak trukatzen dizkiela, segitu dezaten elkar ulertu gabe, Mediterraneoaren ertz horretan
|
|
|
bi diskoak. Hasieran, oso bertsio girotik
|
gentozen
, geure burua ez oso serioegi hartzetik eta jendeak gu ere ez oso serio ikustetik, era berean. Lehenengo diskorako baxu jotzaile bat sartu zen, talde ikuskera hartu genuen eta gure kantak jotzen genituen.
|
|
|
I.G.: Askotan pentsatu izan dudan zerbait da gu ez
|
gatozela
ezer berririk egitera. Egia da martxan jarri garen unetik ohartu garela espazio bat bazegoela betetzeko, eta, neurri batean, hartu dugula leku hori.
|
|
|
Bi Bala iritsi zitzaidan bizitzaren parera bertsotan distira gutxirekin antzematen nuenean nire burua, motibazio txikiarekin eta akuilu horren faltan. Konturatu nintzen ilusio hori, hitzak sortzeko gogo hori eta bertigo hori Bi Balatik
|
zetorkidala
. Estimatzen dut bertigo hori errekuperatu izana.
|
|
|
Ez nuke izan nahi errepikakorregia nire bertsozaletasun historiari dagokionez, baina onartuko ahal didazue aipamentxo bat bederen egitea, lehen ere inoiz esan izan dudanaren gainean: bertso giroan murgildua
|
etorri
nintzen mundura, hurrengo bertso honetan gogoratzen dudan moduan:
|
|
|
Bizi mundutik atera zutela eta pixkana pixkana espektakulu bihurtu. Eta orain lanak bertsolaritzak espektakulu mundutik bizi mundura
|
etortzen
. Hortxe du erronka nagusia».
|
|
|
Nola ahaztu Bautista eta Xalbador Madariaga bertsolariak, Arantzako elkartean egon ondoren, eta nirekin
|
zetorren
argazkilaria (Conny Beyreuther) txit ederra zela ikusirik begiradarik bihurrienarekin esan zidatenak: ´Azpeitian bizi zara?
|
|
|
Esan nion Connyri, Amurizaren erlatibozko esaldiekiko proposamenak kontuan hartuz: Ezagutu duzu gizon bat, hiltzen denean haren albistea egunkari guztietako lehen orrian
|
etorriko
dena. Hala izan zen gutxira.
|
|
|
Gorabeherak gorabehera, uste dut aintzat hartzeko ekarpena dela Bertsolari aldizkariak hogeita bost urteotan egindakoa. Tristea litzateke, ordea, urteurrena atzera begiratzeko bakarrik baliatzea, gerora zer
|
datorkeen
kontsideratu gabe. Garai zailak dira mundu guztian paperezko aldizkarientzat, eta Bertsolari aldizkariak ere hausnarketa sakona egin luke, aldatu beharrekoak aldatuta ondorengo hogeita bost urteetan ere aintzat hartzeko moduko eskaintza izateko.
|
|
|
Pentsa ezak! Bertsolari aldizkariaren lehen alean
|
bazetorrek
kubatar dezimistei buruzko artikulu bat. Beste baten izena agertzen duk artikulugile, baina idatzi, neuk idatzi nian”.
|
|
|
Burura
|
etorri
zait Bertsolari aldizkaria bera ere batekoz bestera sortua izan zela. Jaioberriak hankak azaldu zituen lehenik, eta burua, oso gerora.
|
|
|
Zarauzko Euromarko kafetegian elkartu ginela ere gogoan dut. Xanti Jakarekin
|
etorri
zen azpeitiarra. Eta azaldu ziguten bertsolaritzaren inguruko aldizkari bat sortzea zutela buruan.
|
|
|
Eta hori baino meritu handiagoa ere badu Joxanen tamainarik oneneko gorreriak. Lehen aldizkarietan ez
|
zetorren
horrelakorik, baina, urte gutxiren buruan, lehen orrialdeetako batean kredituak jarri beharra zegoen. Eta kredituetan, editatzilearen izena eta koordinatzailearenaren ondoren, “erredakzio kontseilua” zetorren.
|
|
|
Lehen aldizkarietan ez zetorren horrelakorik, baina, urte gutxiren buruan, lehen orrialdeetako batean kredituak jarri beharra zegoen. Eta kredituetan, editatzilearen izena eta koordinatzailearenaren ondoren, “erredakzio kontseilua”
|
zetorren
. Eta erredakzio kontseiluko partaide jarri gintuen:
|
|
2017
|
|
|
“Hainbat urte geroago, politika mundua. ETA eta abar, pilpilean zegoen, eta Lizundia
|
etorri
zitzaidan txapelketa bat egin behar genuela. Bizkaiko Garain egitea pentsatu genuen.
|
|
|
1982ko txapelketa da, Euskaltzaindiak antolatutako azkena, entzule soil gisa entzuteko aukera izan dudan bakarra. Alde ederra dago, aretora joan, eseri, hankak zabal zabal egin, eta datorrena
|
datorrela
saioa entzutetik bertso guztiak onak izan daitezela desiratuz entzutera, alde ederra dagoenez. Handik aurrerako txapelketa guztietan beti izan dut eginkizunen bat:
|
|
|
Agurrak soilik gogoratzeak ere zerbait esan nahiko du baina… Laudioko final laurdenean hala ekin zion saioari: “Hastera nua bertso kantari Laudion zirti ta zarta/ paisajea ere ikusi degu goizez
|
etorri
gera ta/ badaude, jaunak, pipar soroak, erremolatx ta patata/ baina Araban eman digute animaliaren planta/ azkenen “Granjan” kantatutzea besterik ez gendun falta! ”. Eta Eibarko finalaurrekoan bota zuen agurra ere gogoan daukat; oraindik irribarre batek ihes egiten dit oroitzen dudan aldiro:
|
|
|
Garai hartan eta lehenago droga batek Euskal Herrian zuen presentzia eta eragina ez da gaur egungoa, ez eta etorkinen kasuan ere. Bihotza mugiarazten digutela dirudi, baina apenas jarrera eta pentsamendua, etxeko ateraino
|
etorri arte
. Eta halaxe gertatu zitzaion Sorozabali:
|
|
|
Finala lausoago daukat memorian 2009koa baino. Maialenen hasierako agur dotorea, BECera egindako aldaketa eta konplexurik eza aipatuz (gu ez gera hau, denda txikiak/ saio txikiak gara gu/ (…) baina hona
|
etorri
ta betetzeko/ konplejurik ez daukagu), Andoniren aulkiarena (baina ezetz txikirik/ behiak jezteko), eta buruz burukoa ditut gogoan. Azken honetan, bikain jardun zutelako gomuta daukat, bai Maritxu eta Bartoloren ofiziokakoan bai kartzelakoan, euskara irakasleen paperean.
|
|
|
Testua amaitzen nenbilela
|
etorri
zait burura beste bertsoaldi mundial bat, Mendiluzek Markina Xemeingo finalerdian jositakoa. Naufragoaren doinuan neska lagun drogazaleari botatako bakarkakoez ari naiz:
|
|
|
Unai Iturriaga, Aitor Sarriegi (lehen aldiz), Amets Arzallus, Sustrai Colina, Andoni Egaña, Jon Maia, Maialen Lujanbio eta Aitor Mendiluze aritu ziren. Lujanbiok medikuaren paperean minbizidun umeak ikusita kantatutakoak
|
datoz
gogora. Eta Arzallusek autobusean ondoan inor eseri gabe doakion bidaiariaren azaletik kantatutakoak.
|
|
|
Ta aldaketa bat
|
dator
|
|
|
Egun on, arratsalde on, gabon edo hor konpon! Hemen daude, heldu dira,
|
badatoz
Kargak&Deskargak! Euskal Herrian bakarrik eta Euskal Herrian bakarrak!
|
|
|
Zazpi Eskaleren garaiko nostalgikoren batek, ziurrenik. Agian ez dakite Baionako jai batzordeak kontratatuta
|
etorri
direla eta hauentzako kaxa bat dakartela, Bilbotik bidalia. Beraiek ere ez dakite zer dagoen barruan, baina saioa bukatu aurretik denen aurrean irekiko omen dute.
|
|
|
Amaitzeko, hasierako agurrean esandakoa biribilduz, Creedence Clearwater Revival taldearen Down in the Corner doinuan jarri dute erritmoa; gerriak geldi baina gogoak aidean,
|
etorri
diren bezala joateko: Kargak eta deskargak, kale kantoian, goikoak behean jarri eta behekoak goian!
|
|
|
Nola desegin garatu gabeko gure segurtasun kopia mediokre hauez beste bi astez? Eta Vicky bikingoaren sudur igurzketa baten ostean, zerutik bezala
|
datorkie
erantzuna kolorez eta aurpegi irribarretsuz betetako triptiko batean: Udalekuak!
|
|
|
Guk etxean ezagutu ditugu asko. Kuadrillak ere
|
etortzen
ziren tarteka: berrogei lagun, igual.
|
|
|
“Joxe Agirrek joera handia zuen Igartzarako. Andrea ekarri eta eraman ibiltzen zen, eta askotan
|
etortzen
zen honera”, dio Asentsiok.
|
|
|
Publikoak merezi baino gehiago maite gaitu bertsolariok eta sufritu egiten du ezinean gabiltzanean, eta gozatu egiten du gozatzen ari garenean. Puntutan hain erraz egitea, ondo
|
etorri
zaigun arma bat izan da.
|
|
|
Imanol Lazkano poltsikoan bi orrialde dituela
|
etorri
da elkarrizketara. Orrialde batean, hil zen egunean familiaren eskariz idatzitako bertsoa dakar:
|
|
|
Momentuz zazpi mundu bildu ditugu ikus entzunezko honetan.
|
Etor
daitezela gehiago.
|
|
|
eta Euskal Herri aldera
|
etortzean
|
|
|
Bi asteko bira egin genuen hainbat euskal etxetan eta bertsoa uztartuz.
|
Datozen
orrietan bildu ditugu egindako tantoak eta Argentinak erantzun dizkigun puntu batzuk. Pilota airean dago.
|
|
|
Gero “isiltasun garaia
|
etorri
zen, herri mailan behintzat”; diktadurak 30 mila pertsonatik gora desagerrarazi zituen urteetan(). Atzetik Malvinetako gerra izan zen… 1983tik aurrera, demokrazia garaian, “kultura burua altxatzen hasi zen, eta, kulturarekin batera, payadoreak”.
|
|
|
Gabottoren aburuz, jaiotzaz denak ere lan asko egin du perfekzionatzeko, eta hori eskoletan egiten da. Argi dio ez daukala payadore fabrikarik, “ezin da
|
etorri
eta bihurtu; zuk zerbait ekarri behar duzu zeurekin. Gero bai, zubi honetatik pasatzean hartuko dituzu eta landuko dituzu gaitasun batzuk hau lanbide bihurtzeko, nahi baduzu”.
|
|
|
1981ean Euskal Herritik ordezkaritza bat bidali zuten eta pasa ziren euskal etxetik, euskal astean parte hartzeko.
|
Etorri
ziren harri jasotzaileak, musikariak, aizkolariak, dantzariak eta bertsolari bat: Xabier Amuriza.
|
|
|
Xabier Amuriza.
|
Etorri
zen lehen bertsolaria izan zen, eta ordezkaritza hartan euskara hutsez aritu zen bakarra izan zen, itzulpenik gabe.
|
|
|
Gehienetan, motibazioa dute aitona amonak euskaldunak zirelako eta pendiente sentitzen dutelako. Gogo handiarekin
|
etortzen
dira eta hitz egitea izaten dute helburu; hori oso zaila da astean behin bi orduz elkartuta. Hala ere, ez ulertzetik ulertzera pasatzea bera asko da berez.
|
|
|
Korrika ospatu zenean, zuk irakurri zenuen lekukoan
|
zetorren
mezua; zer azpimarratuko zenuke?
|
|
|
Landa eremuko auzo eta herriak dira gainera: Aia, Getaria, Orio, Urteta, Urdaneta, Elkano, Meaga, Aizarnazabal, Oikia… Herri eta auzo horietako biztanle asko
|
etorri
izan da azken mende honetan Zarautzera bizitzera. Eta horrek zerikusi handia izan du hizkuntzari eustearekin.
|
|
|
Getari
|
etorri
zan/ baliaren galdez
|
|
|
Iñaki Eizmendi Basarri, Errezilgo partean dagoen Granada baserrian jaio zen 1913.ean. Zazpi urteko mutikoa zela guraso eta anai arrebekin batera Zarautza
|
etorri
zen bizitzera. Aita amek Azken Portuko taberna hartu zuten.
|
|
|
kantuz
|
datorkizu
|
|
|
|
Etortzeko
eske
|
|
|
Bestalde, Santa Marina jaiak —maiatzaren 21ean— beti izan dira entzutetsuak herrian. Akaso urteko egutegian lehenengo
|
zetozenak
zirelako, agian udaberriaren bihotz bihotzekoak zirelako… jai horien arrakasta handia zen. Bertako komisiokoek, “Gazte eta zaharrak”, urte askoan antolatu zuten Zarautzen jaialdi nagusi bat, garaian garaiko bertsolari onenekin.
|
|
|
beso zabalik zai gaude eta/ beldurrik gabe
|
etorri
.
|
|
|
esperantzarik ez daukat orain/ berriz
|
etorriko
danik.
|
|
|
Beetik
|
nator
ibaiak
|
|
|
Kontatzen dutenez, igande goiz batean Antonio Valverde mezatan zegoela sartu omen zen baserritar hori, eta bururatu omen zitzaion margolariari Xenpelar horrelakoxea izango zela. Mezatatik irtetean proposatu zion ea modelo gisa posatzera etxera
|
etorriko
zen. Gizona denboraz urri zebilenez, Valverdek estra gisa ordaintzen zizkion orduak, eta Antonio Lekonak mundu guztiari kontatzen omen zion kolperik jo gabe dirua irabazten hasi zela.
|
|
|
Ni neu Epele auzoan jaioa naiz, Ereñotzutik gertu, eta badakit hango berri. Hamahiru urte zituela Errenteriako Txirrita baserrira
|
etorri
zen eta baserri horrek, bai, zutik jarraitzen du. Gazteluenek ere zutik jarraitzen du Altzan, azken urteak eman zituen baserriak alegia.
|
|
|
1969an egin zen mendeurreneko gertakari horien ondoren, 40 urteko hutsunea
|
etorri
zen. Xenpelar Bertso Eskola 1987an sortu zenez, 2012an ospatu genuen 25 urteurrena, eta berriro heldu genion eskulturaren gaiari.
|
|
|
Doinua: Haizea
|
dator
ifarraldetik
|
|
|
|
etorri
eta zuk baloratu
|
|
|
Guk egiten genuen lana, baina beste guztiak etzan egiten ziren edozein bazterretan. Eta limosnarekin
|
etorri
zirenean, poltseroa falta zen. Meagara igo eta hango baserrietan bukatzeko asmoa zuten.
|
|
|
Matxalenek animatu ninduen eta biok gau eskola batean ibili ginen. Herrian ganadu feria egiten zenean, Nafarroako mendi aldetik
|
etorritakoei
entzuten genien euskara, umeak ginela, eta oso arraro hitz egiten zutela komentatu ohi genuen. Euskaldunak gauza exotikoa ziren orduan.
|
|
|
Hemen jotero asko daude, agertokietan kantatu ez arren, oso onak direnak. Egun batean lasaiago
|
etorri
eta egingo diegu bisita. Jotaren esparrua erabat espainoldu eta eskuinera eraman dute, eta kosta egingo zaigu horri buelta ematen.
|
|
|
Edo geroxeago
|
etorriko
zen beste hau:
|
|
|
X.K.: Eskeko koplen zati honetan ez, baina eskabide koplak
|
zetozen
ondoren eta, zati horretan, aukera zegoen bat batekoak botatzeko. Kontsultatu ditudan koplariek esan izan didate bi zati izaten zituela eskeak, eta bigarren zati horretan, eskabideari zegokionean, ohikoa zen norbaitek bat batekoak kantatzea.
|
|
|
Beste bi kopia atera nituen Filmotekari eta Udalari emateko. Ondoren, Iñaki Murua
|
etorri
zitzaidan eta, harentzat, laugarren kopia bat atera behar izan nuen. 40 bat minutuko lana da.
|
|
|
Aita 1905ean jaioa zen. Galdetzen nion ea bera gaztea zenean ba al zen Santa eskerik eta “izango ez zen bada –erantzuten zuen, baina beti gauez
|
etortzen
ziren. Egunez lana egin behar izaten zen”.
|
|
|
Batxilergoko azterketetan, hirugarren hizkuntza bat ezagutzeagatik puntuak ematen zituzten, eta Parisen bizi ziren euskaldunen seme alabek euskara lantzen zuten. Euskara idatzia lantzera
|
etortzen
ziren ikasturte batez.
|
|
|
Osaba bat genuen kantatzen aritzen zena. Hari erakutsi nizkion eta horrelako asko zekizkiela esan zidan berak, baina biltzeko asmoarekin
|
etorri
nintzaionerako hila zen osaba Beñat. Txikitoak biltzen lan asko egindakoa Leopold Irigarai izan zen.
|
|
|
Noiz
|
etorriko
ote da
|
|
|
Udaberria
|
dator
|
|
|
Jota asko kantatzen den herri batekoa naiz. Tafallan dozena bat jotero familia daude eta horien artean nirea dago, amaren aldetik
|
datorrena
. Jotaren historian lehen aipatu ditugun Tafallako Pajeak daude (Los Pajes de Tafalla), ondoko herri batekoa den (Murillo El Fruto) Raimundo Lanas handia dator gero, eta askok esaten dute Raimundoren ondoren egon den joterorik onena gure osaba Juan Zabalegi Navarro izan zela.
|
|
|
Tafallan dozena bat jotero familia daude eta horien artean nirea dago, amaren aldetik datorrena. Jotaren historian lehen aipatu ditugun Tafallako Pajeak daude (Los Pajes de Tafalla), ondoko herri batekoa den (Murillo El Fruto) Raimundo Lanas handia
|
dator
gero, eta askok esaten dute Raimundoren ondoren egon den joterorik onena gure osaba Juan Zabalegi Navarro izan zela. Amaren neba zen.
|