|
2001
|
|
|
Kristautasunaren aurreko ohituraren arabera, urez inguratutako toki batean lurperatu behar ziren hildakoak.
|
Esaten
dutenez, modu horretan hildakoaren espirituak aintzira zeharkatu eta herriraino iristea saihesten zen.
|
|
|
OFF Erromatar historialariek ikusi zuten â?, urrun urruneko lurraldeanâ?, sutondoan
|
esandako
kondairak belaunaldiz belaunaldi kontatzen diren ohiturak dira. Gainera, gaueko hotza epeldu eta bizirik iraunarazten dituzte herri oso baten oroitzapenak.
|
|
|
OFF... Janek
|
dio
izartxo hauek zeruaren zatiak direla, bere birraitonak sinboloz beterik marraztu zuen zeruaren zatiak.
|
|
|
OFF Arkitektoak
|
dio
material tradizionalak berriagoekin nahasten saiatu dela, esaterako, egurra beirarekin. Kone dorrea duela aste gutxi zabaldu zuten eta Helsinkiko biztanleak eraikin honi buruz hitz egiten ohitzen hasiak dira.
|
|
|
OFF Hegoaldeari agur
|
esan
eta samien lurralderantz ekiteko ordua iritsi da. Laponiara goaz.
|
|
|
Amatistaren ahalmen terapeutikoari buruz ehundaka kondaira dago, baina sinesterik zabalduenak
|
dio
amatista bat aurkitzen duenak bere zoria aurkitzen duela. Harria, orduan, bere bizitzaren parte bihurtzen da.
|
|
|
XX. mendearen hasieran ibai ertzetan jartzen hasi ziren.
|
Esaten
dutenez, ez da plazer handiagorik sauna garbitzaile baten ondoren aintzira batean murgiltzea baino. Ziur arrazoia dutela!!
|
|
2002
|
|
|
Zibilizazio arabiarrak mendebaldekoak baino zortzi mende lehenago eraiki zituen ospitaleak, botika, ikastegia eta liburutegia zeuzkatenak. Awad Abou Mahmour 50 urtez ospitaleko zaindari izan denak
|
diosku
toki hau dela munduko lehen medikuntza eskola eta ikerkuntza gunea.
|
|
|
OFF XXXX beira puztea lanbide duen familiako laugarren belaunaldikoa da, eta bere trebetasunari esker, nazioarteko hainbat erakustalditan hartu du parte. Berak
|
esan
digunez, Siriako beirak entzute handia dauka mundu osoan, eta haren gainetik dauden bakarrak Txinako beira eta Bohemiakoa dira.
|
|
|
Harkaitzak eta haitzarteak nagusi diren lurralde honetan, muino baten gainean, Saladinoren gaztelua dago eraikita. Kondairak
|
dioenez
, sultan mitikoak ordubetean konkistatu zuen frankoen gotorlekua, ustez erasoezina zena. Benetan, denbora gehiago zuen.
|
|
|
Bikingoek garrantzi handia eman zioten itsasoari, Norvegian nabari denez. Gainerako herrien artean gerrazale eta bortitz entzutea bazuten ere, bikingoek trebetasun handia erakutsi zuten ontzigintzan, eta nabigatzaile bikainak ere izan ziren. Stavenger hiri txikiak, Norvegiako beste hainbat hirik bezala, portuko jarduerari zor
|
dio
bere oparotasunaren zati handi bat, bikingoen garaiaz geroztik.
|
|
|
Norvegiarrek izugarri maite dituzte gastronomia eta kultura. Baina, horien gainetik, atxikimendu berezia
|
diote
naturari., Gorabehera klimatikoen eragina ikusita, norvegiarrak berak eta atzerritik etorritako turistak harri eta zur gelditzen dira fiordoen paisaia izugarriaren aurrean. Batez ere, ulertzen dutenean zenbaterainoko den ezinezkoa gizakiak naturaren indarren aurka borrokatzea.
|
|
|
Norvegiarren herria gure planetako ederrenetariko bat da. Zori on hori naturak oparitu dien paisaia bakar eta berdingabeei zor
|
diote
. Pulpitua, â?, preikestolenâ??
|
|
|
Pulpitua, â?, preikestolenâ??
|
esaten
diote eurek, Europako amildegirik handiena da. 600 metroko haitz bertikala Norvegia osoko fiordorik ederrenean:
|
|
2004
|
|
|
Sabai amaigabeak, balatondo zurezko zutabeekin, xake itxurako marmolezko zoruak, logela handi eta zabalak... Nancyk
|
dioenez
, horrelako etxe batean bizitzea pribilegioa da, eta berak ez omen luke aldatuko, ezta azkenaldian hiriaren kanpoaldean eraikitzen ari diren apartamendu moderno horietako batengatik ere. Gainera, hantxe gordetzen ditu senarraren oroitzapenak:
|
|
|
Gainera, hantxe gordetzen ditu senarraren oroitzapenak: historia luzeko etxe batean bizitzea zuten amets, eta amets horri eutsi nahi
|
dio
, senarra berriki hil baita.
|
|
|
; hau da, ron zorrotadarekin. Egia
|
esan
, zeinahi modutara ere, bikaina da.
|
|
|
Izen tainoa duen baso tropikal honetan, egunero egunero egiten du euria; Puerto Ricoko gunerik hezeena da.
|
Esaten
dutenez, basoko bidezidorrei jarraituz gero, edertasun handiko txoko naturaletara iristeko aukera dagoâ?.
|
|
|
Antzinako elezahar taino batek
|
dioenez
, Yunqueko oihan tropikalean bizi da Yukiyu jainkoa, mendiaren gailurreko espiritu onbera. Zuhaitzen adaburuak behe lainoz estalita egoten dira beti, eta, agian horregatik, oihanak misterio puntu bat du, urruneko mundu bat bailitzan.
|
|
|
Ibsen Peraltak 28 urte baino ez ditu, baina artista trebea da, uharteko santu egile handienetakoa. Horixe du zaletasunik handiena; zaletasuna
|
diogu
, izan ere, diseinatzaile grafikoa da lanbidez, eta El nuevo día egunkarian aritzen da. Denbora duenean, ordea, grina handiz jarduten du bere apartamenduko tailer txikian lanean.
|
|
2006
|
|
|
Bertakoek
|
diotenez
, ingurune horretako hondartzek ezusteko handiak ematen dituzte: itsaslasterrek eta olatuek jukutria gaiztoak egiten dizkiote bati baino gehiagori, baina... nola ulertarazi hori kanpotarrei, uhartera airean kulunkatzera eta haizearen bultzadarekin ur gainean ibiltzera datozenei?
|
|
|
Lursail horiei, â?, cunucuâ?
|
esaten
zieten. Cunucuen mugak finkatzeko, lurrean iltzatutako kaktus hesiak jartzen zituzten.
|
|
|
Adolf Everon da kasinoko kudeatzailea. Guretzat berria den esperientzian lagunduko digula
|
esan
digu. 20 dolar jokatuko ditugu; ez gehiago.
|
|
|
erosketak, txangoak, historia, ur jarduerak... Horregatik, itsasotik bertatik
|
esan
nahi diogu agur; urrunetik gozotasunez begiratu, eta adio esan, Karibeko haize epela aurpegian sumatuz.
|
|
|
erosketak, txangoak, historia, ur jarduerak... Horregatik, itsasotik bertatik esan nahi
|
diogu
agur; urrunetik gozotasunez begiratu, eta adio esan, Karibeko haize epela aurpegian sumatuz.
|
|
|
erosketak, txangoak, historia, ur jarduerak... Horregatik, itsasotik bertatik esan nahi diogu agur; urrunetik gozotasunez begiratu, eta adio
|
esan
, Karibeko haize epela aurpegian sumatuz.
|
|
|
Adaburua makurtua du, haizeak astintzen duen emakume adatsaren pare; eta beti begiratzen dio hego mendebaldeari. Arubatarrek
|
diotenez
, uhartean galduz gero, divi zuhaitz bat bilatu, eta haren adaburuak adierazten duen norabideari jarraitu behar diozu. Hartara, beti iritsiko zara uhartearen hego mendebaldera.
|
|
|
Adaburua makurtua du, haizeak astintzen duen emakume adatsaren pare; eta beti begiratzen dio hego mendebaldeari. Arubatarrek diotenez, uhartean galduz gero, divi zuhaitz bat bilatu, eta haren adaburuak adierazten duen norabideari jarraitu behar
|
diozu
. Hartara, beti iritsiko zara uhartearen hego mendebaldera.
|
|
|
Beste Malta hori lasaiagoa omen da, urtaroen eta nekazaritzaren erritmoan bizi da, eta hango jendea ere berezia ei da, lasaia eta eroapen handikoa... baita bizkorragoa ere. Hala
|
diote
behintzat: gozotar bat hamar maltar adina dela.
|
|
|
gozotar bat hamar maltar adina dela. Gozokoa izango zen hori
|
esan
zuena ere!
|
|
|
Victoriako plaza nagusiari It Tokk
|
esaten
diote, â?, topalekuaâ, malteraz.
|
|
|
Hiriaren gune dotore honi â?, gaztelu handiaâ?
|
esaten
diote. XV. mendekoa da, nahiz eta harresien barneko eraikin gehienak San Joanen Ordenaren garaian eraikiak izan; XVI. eta XVII. mendeetan, hain justu.
|
|
|
Bazter gorde honetan, berriz, Fungus Rock dugu, onddoaren haitza. Antzinako liburuek
|
diotenez
, arroka honen goiko aldean, onddo miragarri bat hazten zen, gisa guztietako gaitzak sendatzen zituena. Maltako Ordenak zaintzaile bat jarri zuen arrokaren parean, onddo preziatua inork ez eskuratzeko.
|
|
|
Harrizko arku bat da, itsasoaren zartadek milaka urtez zulatua.
|
Diotenez
, bertako itsas hondoak ez du parerik.
|
|
|
Maltarrek
|
diotenez
, gregele haizeak hondoratu omen zuen San Pauloren itsasontzia... Beraz, hobe izango dugu ez arriskatzea.
|
|
|
|
Diotenez
, Homeroren Odiseako Kalipso ninfa hondartza honetatik hurbil bizi zen, haitzulo batean, eta Ulisesi ontzia hondoratu zitzaionean bere haitzuloan jaso zuen. Guztiz maitemindu zen Ithakako erregearekin, ez zion inolaz ere alde egiten utzi nahi.
|
|
|
XIX. mendean aztarnategi hau aztertu zutenean, arkeologoek ezin izan zuten zehaztu nola garraiatu ziren 6 metro garaiko harritzar horiek. Elezahar batek
|
dioenez
, ostera, Sansuna emakume erraldoiak eraman zituen buru gainean, Taâ?. Cenc muinotik.
|
|
|
Ez dago maltarrik urtean behin, gutxienez, basilika honetara joaten ez denik: dela Ta' Pinuko madonna gurtzeko, dela hari eskariak egiteko, fede handia
|
diote
ta. Diotenez, ama birjina honek sendabidea eman die itxaropena galdua zuten gaixoei... eta egia bihurtu ditu erreguka joan zaizkion askoren ametsak.
|
|
|
dela Ta' Pinuko madonna gurtzeko, dela hari eskariak egiteko, fede handia diote ta.
|
Diotenez
, ama birjina honek sendabidea eman die itxaropena galdua zuten gaixoei... eta egia bihurtu ditu erreguka joan zaizkion askoren ametsak.
|
|
|
Gozotarrek dohatsu izenda dezaten eskatu dute, fede handia
|
diote
ta.
|
|
|
Eta oinez ari garela... bizartegi bat aurkitu dugu. Senak
|
dioskunez
, betiko bizargilea izango da, betiko bezeroetako batekin. Benetako lokal tradizional bat da...
|
|
|
Hortik ibiltzen da jenderik gehiena; baita surflariak eurak ere, beren taulak autoan dituztela, joan etorrian.
|
Diotenez
, iparraldeko itsasaldeko olatuak dira Madeirako onenak, surfean aritzeko.
|
|
|
Palheiro. Halaxe
|
esaten
diete etxebizitza bitxi horiei, iparraldeko paisaiako zati diren etxetxoei. Panpin etxe txikiak dirudite.
|
|
|
Ardo goxoak dira guztiak ere, janaurreko ardoak. Nolanahi ere, puristenek
|
diote
ardoez gozatzeko modurik onena otorduko jakiekin batera dastatzea dela. Sercial delakoa da lau ardoetatik lehorrena... jan aurretik edateko edo arrainarekin dastatzeko modukoa.
|
|
|
Arturrek
|
dioenez
, emakumeei malvasia gustatzen zaie gehien; izan ere, lauren artean, horixe da gozoena. Egia esan guzti guztiak dira aho-gozagarriak... eta ezinezkoa da upategitik ateratzea, botila bat besapean hartu gabe...
|
|
|
Arturrek dioenez, emakumeei malvasia gustatzen zaie gehien; izan ere, lauren artean, horixe da gozoena. Egia
|
esan
guzti guztiak dira aho-gozagarriak... eta ezinezkoa da upategitik ateratzea, botila bat besapean hartu gabe...
|
|
|
Historiak
|
dioenez
, Joan Goncalves Zarco eta Tristao Vaz Teixeira portugesak bidaian zihoazela, itsaslasterrak alboko Porto Santo uhartera eraman zituen. Porto Santotik uharte garai garai bat ikusi zuten urrunera.
|
|
2008
|
|
|
Hastapenean, zaldiz nahi nuen bisitatu eta ez treinez, baina
|
esan
didate zaldi horriek haurrentzat zirela, orduan dezepzioz betea oinez segitzen dut nere bidaiarekin Quimper herrian.
|
|
|
Egia
|
esateko
egun hortan, eginkizun gutti bada, beti bezala uzten nahiz galtzen bi lagun atzeman arte, â?, aperitiboâ, bat hartzeko eta nire bretoierazko hiztegia lantzeko.
|
|
|
Rennes herria Bretainiako herri nagusia da. Galo hizkuntzan Resnn, eta bretoieraz Roazhon
|
esaten
da.
|
|
|
Nire Bigarren eguna Bretainian. Gau ona pasatu dut, eta egia
|
esateko
aire freskoa behar dut. Hortarako Broceliande oihanean, druideen tokian, indarra atzemanen dut.
|
|
|
Bere bizian marrazki iraskalea da.
|
Esaten
dit adibidez Suak oihana suntsitu zuela hau dela urte pare batzuk, eta parte hartu zuen oihana â?, leheneratzenâ?. Zuhaitz hori orrez tindatu dute sinbolo gisaz, suaren ondoren.
|
|
|
Fenomeno hori adierazteko, tesiak desberdinak dira, batzuek
|
esaten
dute erabiltzen zituztelak dantzak egiteko, eta zeremoniak antolatzeko.
|
|
|
Horregatik ezin dezuet
|
esan
izena.
|
|
|
Pen ingelesak sortu zuen Pensylvaniako estatua, baita Philadelphia izena ere. Hitz horrek nahi du
|
esan
«anaiarteko maitasunaren hiria».
|
|
|
|
Esaten
da Museo hori Estatu Batuetako Louvre a dela. Han obra garrantzitsuak badira.
|
|
|
Museora iritsi zenean, hautsia zen, baina Duchampek
|
esan
zuen arrazorik ez zela
|
|
|
Bere hitzetan
|
esanik
, bere arte familia Picasso, Dali eta Dubuffet dira.
|
|
|
Orain goizeko 5 ak dira, eta Alishan eskualdean naiz, Chushan mendian, 2.489 metrora. Chushan izenak ospakizun mendia
|
esan
nahi du, eta famatua da eguzkiaren sortzea ikusteko leku ona izateagatik. Trenez etorri naiz, eta merezi du.
|
|
|
4 ordu pasatu dira eta Tainan herrira iristen naiz.
|
Esaten
da Tainan dela Taiwaneko herri historikoa. Tainaneko alkatea etorri da gure taldea agurtzea.
|
|
|
Sukaldari famatua da Taiwanen, errezeta liburu batzuk idatzi dituelakoz. Egia
|
esateko
, biziki ona da.
|
|
|
X ek hartzen nau. Fokuangshan izenak Budharen argiaren mendia
|
esan
nahi du.
|
|
|
X ek esplikatzen dit hemengo budhismoari â?, humanitarioâ?
|
esaten
diotela. Ekintza asko antolatzen dute arlo horretan.
|
|
|
Flipatzen dut Budha erraldoi hori ikusten dudanean.
|
Esaten
da Budharen 10 000 estatua badirela. Egiazko pasada bat da.
|
|
|
Haien arrantza nahi dut ikusi. Hurbiltzen naiz, hemengo agurra
|
esanez
.
|
|
|
Hemen ere koloreak politak dira. Baina nire bideari jarraitu behar
|
diot
, Munnar herrirat joateko. Te zelaiak pasatzen ditut.
|
|
|
Jatetxe tipiko batera noa eta han saiatuko naiz eskuekin jaten. Egia
|
esateko
ez dut ondo kontrolatzen, baina gosearekin ez dago arazorik.
|
|
|
Bisita egiten dut Bengalako kuadrilla batekin. Egia
|
esateko
, bisita polita zen, baina nere lagun berriekin ez ginen biziki konzentratuak, eta hasi gira dantzatzen eta kantatzen: ikus ezazue.
|
|
|
Kerala izenak, haien hizkuntzan â?, malayalamâ? hizkuntzan, kokondoen hiria
|
esan
nahi du.
|
|
2009
|
|
|
Ikusten ahal da Sejong erregearen irudi bat. Berak sortu zuen alfabeto korearra.. Koreeraz
|
esaten
da Hunminjeongeum.
|
|
|
Hurrengo semaforoan, hantxe duzu. Andreari
|
esan
honela: «Rodriguez Plaza ofizialaren partez nator».
|
|
|
«Grabatu nahi genuke, eragozpenik ez baduzu». Baietz
|
esango
dizu.
|
|
|
Miami izenak ur gozoa
|
esan
nahi du indigenen hizkuntzan. Tequesta tribua bizi zen hemen, españolek lurraldea deskubritu zutenean.
|
|
|
Ez dut ligatzeko denborarik. Egia
|
esateko
hemen GPS ak asko laguntzen dit, baina batzuetan GPSaren ahotsa ez dut ondo ulertzen eta teknika zaharrak erabili behar ditut. Polizia bati galdeginen diot nire bidea.
|
|
|
Bai, dinosauro hori argazkian hartuko dut. Arrazoiz
|
esaten
dut nire lana surrealista dela.
|
|
|
Bilbon bizitzen hasi nintzenean, orain dela 4 urte, Orlando dastatu nuen. Egia
|
esateko
ez du zer ikustekorik.
|
|
2010
|
|
|
marrazkiak, nikiak... Egia
|
esateko
, ni gose naiz, eta ogitarteko baten bila noa.
|
|
|
|
Esaten
da munduko kaferik hoberena egiten dutela.
|
|
|
Devon house.
|
Esaten
da lehen aberats beltzaren etxea dela.
|
|
|
Kebec hitzak â?, itsasarteâ?
|
esan
nahi du amerindiarren hizkuntzan, eta hemendik hasi ziren esplorazioak Ipar Amerikan.
|
|
|
Regent ek
|
esaten
dit hartz baten semea dela. Bere bizitzan 3 hil ditu, eta ez du gogorik gehiago hiltzeko.
|
|
|
Antzinako erromatar foroaren gainean eraiki zuten, eta kondairak
|
esaten
du tenplu bat bazela bertan, Apolori eskainia.
|
|
|
Istorioarekin jarraitzeko,
|
esaten
da XVgarren mendean sortu zirela, Rene Anjukoa erregea Jeanne De Lavalekin ezkondu zenean. Jeanne de Laval pertsona gozakaitza zen, eta erregearen sukaldariak goxokia probatzera eman zionean, erregiñari irriño bat atera zitzaion.
|
|
|
Eta norbaitek
|
esan
zuen: «di calin soun», mimoak dira.
|
|
|
Elfriede denda nahi nuen ikusi. Egia
|
esateko
ez bere osagaiengatik, baina eredu on bat da jende ezkonduarendako.
|
|
|
Orea prest da. Nik orain sekretua ezagutzen dut, baina ez dizuet ezer
|
esanen
.
|
|
|
Zentrora bueltatu naiz.
|
Esan
dut nire bidaiaren hasieran hemen berriro izanen giñela.
|
|
2011
|
|
|
Gaztetatik ibili zen anarkista pentsamenduaren inguruan eta mundu guztiak â?. Chamo Guevaraâ? deitzen dio, Chamok mutikoxkor
|
esan
nahi du, gaztetako ezizen bat da, oraindik ere hala deitzen diote nahiz eta jada aitona den. Begira zer aurkitu dudanâ? ¦
|
|
|
Beno, hemendik aurrera zerbait gehiago badakizue bizitzan. Badakizue
|
esaterako
Yumbo ez dela hegazkin mota bat bakarrik.
|
|
|
Ecuadorreko historiaren lehen garaiari, aro prehispanikoa deitzen zaio. Eta izenak
|
dioen
bezela espainiarren konkistaren aurreko garaia da. Aro honetakoa da Inka zibilizazioa.
|
|
|
Bada beste kondaira interesgarri bat. Kondaira horrek
|
dioenez
, taita Cotopaxi sumendia (taita hitzak kitxueraz aita esan nahi du) eta taiata Chimborazo sumendia, Ecuadorreko 2 sumendi garrantzitsuenetakoak, mama (ama) Tungurahuaren maitasuna lortzearren borrokatu ziren mendeetan. Azkenean, Chimborazo, Ecuadorreko sumendirik altuenak irabazi zuen.
|
|
|
Bada beste kondaira interesgarri bat. Kondaira horrek dioenez, taita Cotopaxi sumendia (taita hitzak kitxueraz aita
|
esan
nahi du) eta taiata Chimborazo sumendia, Ecuadorreko 2 sumendi garrantzitsuenetakoak, mama (ama) Tungurahuaren maitasuna lortzearren borrokatu ziren mendeetan. Azkenean, Chimborazo, Ecuadorreko sumendirik altuenak irabazi zuen.
|
|
|
Ezkontza horretatik Guagua Pitxintxa jaio zen. (Kitxueraz umea
|
esan
nahi du guaguak). Sumendi hori Quito hiriburutik hurbil dago.
|
|
|
Eguerdia bada ere Quitoko kaleak jendez gainezka daude. Egia
|
esan
haran estu batean dagoenez Quitoko klima oso ona da. Temperatura 1º eta 26 graduren artean ibili ohi da.
|
|
|
Colonek Ozeano Atlantikoa gurutzatu baino lehen kultura asko eta gainera garrantzitsuak bizi izan ziren Ecuadorren. Valdivia kultura
|
esaterako
kristo aurreko 4.000 eta 1.500 urteen artean bizi izan zen. Machanilla, Bahia, Napo, Puruha eta Cañariak dira beste kultura garrantzitsuetako batzuk.
|
|
|
Kultura haietan xamanek errituen bidez beste munduarekin komunikatzen ziren. Napo kulturak
|
esaterako
pertsona bat hiltzen zenean, gorpua lurrean uzten zuten animaliek jan zezaten. Gero, hezurrak hartu eta margotu egiten zituzten.
|
|
|
XX. mendeko margolari garrantzitsuenetako bat da Guayasamin, eta
|
esaten
zuen menderik okerrenean bizitzea tokatu zitzaiola. Horregatik sufrimendua azaltzen zuen bere margolanetan.
|
|
|
Eta hau da denetan jatorrena! Esan kaixo,
|
esan
...
|
|
|
Ai ama... horrenbeste eskultura ahoa irekita, beldurra sartu zait. Ea ba, aulki honetan eseriko naiz, kondairak
|
dioenez
aulki honetan eseriz gero hobeto sentituko naiz.
|