2006
|
|
Astelehenean, Alvaro Mirandak, Herri lan, Garraio eta Komunikabideen kontseilariak, Irurita Elizondo saihesbidearen proiektuaren azterketa aurkeztu zuen Baztango udaletxean. Errepide horrekin, Elizondon eta Iruritan trafikoak
|
eragiten
dituen arriskuak murriztu nahi dira. Gaur egun, egunero 4.500 dira aipatutako herri hauek zeharkatzen dituzten ibilgailuak, horien artean %5 kamioiak direnean.
|
|
Oraindik argitzeke dauden arrazoiak izan ziren sua
|
eragin
zutenak. Kalte materialak handiak izan diren arren, suhiltzailea kenduta, ez da beste inor zauritu, Vanpac paper fabrikan gauetan ez baitute lanik egiten.
|
|
Ur (edo olio) eta disolbatzailez osaturiko pintura guztietarako balio du horrek. Ez ahantzi, ontziak mugitu ohi izatearen
|
eraginez
pinturako solidoak likidotik bereizten direla eta, horrela, osagai bakoitza eskuratzea errazago izanen dugula.
|
|
Iruñean
|
eragiteko
ekimenak elkarlanean bideratu behar direla uste dute
|
|
lehenik, Nafarroako Gobernuari konpromisoa aspaldian hartua dutela eta «behingoan hitza bete eta lehenbailehen obrak bukatzea»eskatu diote. «Ekimen alderdikoiak» bultzatzen dituzteneiberriz, «errepidea bultzatzeko herri mugimendua ez dela gaur goizekoa eta Iruñean
|
eragin
nahi badugu, ahalik eta ekimen zabal eta indartsuenak elkarlanean eta modu bateratuan bideratu behar ditugula» erran zieten.
|
|
Bertze hainbat arlotan bezalaxe, jendearen mugikortasuna ere aunitz aldatu da 75 urteotan. Erraztasun handiak daude autoa hartu eta Iruña, Irun edo Donostiako denda handietara joateko, baina Javierren ustez, horrek ez du harategian aldaketa handirik
|
eragin
. «Berez harategiko salmentan ez dugu aunitz somatu, beharbada ertzebete edo txarkuteriako kontuetan gehiago, aukera zabalagoa baita».
|
|
Gaur egun eskaintza zabalagoa dela uste du Esarte harategiko nagusiak. Norbere gorputza zaindu, kolesterola begiratu eta koipe gabeko janaria jatearen
|
eraginez
, paboa eta haragi arinagoak gero gehiago saltzen dira orain. «Betiko fianbrea gutiago saltzen da eta grasa gutiago duen fianbrea saltzen da».
|
2007
|
|
Gainera, Nafarroako mugatik hurbil agertu dira eritasun hauen kasuak, Oiartzun eta Errenteriako granjetan. Gehien bat ardi aziendei
|
eragiten
dien eritasuna izanik, behi eta ahuntz aziendak ere eritzen dira. Gipuzkoan bederatzi granjetan agertu da eritasuna, horietatik zazpi ardi granjak dira eta bi behi granjak.
|
|
Egongela eta logeletan, ordea, argi naranjak aukeratzen dira, goxotasun eta berotasun sentsazioa
|
eragiten
dutenak, giroa erosoagoa egin dezaten. Komunetan, berriz, foku indartsuak jartzen dira, eta aldi berean ispiluaren alboetan fokuak ere paratzen dira.
|
|
Estiloak urtetik urtera, eta gustuaren arabera aldatzen badira ere, gero eta kolore deigarriagoak erabiltzeko joera handitzen ari da. Jende helduak kolore argiak aukeratzeko ohitura du; gazteek, ordea, nahiago dituzte gero eta kolore ausartagoak, kontrastea
|
eragiten
dutenak. Etxeko paretak pintatu beharrean, batzuek papera paratzen dute.
|
|
• Distira. Distira handiegiak ikusmen nekea
|
eragiten
du, are eta gehiago altzari horretara begira luzaro egotekoa bada.
|
|
Mingain urdina eskualdera hedatu da. Azaroaren hasieran Oiartzun eta Errenteriako (Gipuzkoa) bederatzi etxaldetan ardiei eta behiei
|
eragiten
dien gaitz hori hedatu zela jakin zenetik, Nafarroa iparraldean, 1.897 odol froga egin zituen Nafarroako Gobernuak inguruko 20 kilometroko eremuan, eta tartean gure eskualdeko hainbat baserritan. Azaroaren 14an jakin genuen emaitz horien berri lehenbizikoz, eta gaitzak jotako kasuak ere bai.
|
|
Izan ere, Nafarroako Gobernuak behi eta ardi aziendak mugitzea debekatu du, eritasuna izan dezaketelako. Zaldi aziendak aurkeztea baimendu dute, ez baitute mingain urdinaren eritasuna izaten, baina eritasuna
|
eragiten
duen eulia garraiatu dezaketelakoan, baldintza zorrotzak jarri dituzte hauek mugitzeko: desinfektatutako kamioietan eraman lirateke eta parasitoen kontrako tratamendua eman zitzaien, bertzeak bertze.
|
|
Hori egitea Udalaren eta Junta Generalaren ardura dela gaineratu zuen. Batzar aretoan bildutako Erdiz Bizirik plataformako eta ezker abertzaleko kideen artean, ordea, protestak
|
eragin
zituen alkateak errandakoak eta harrobiaren aurkako euren jarrera berretsi zuten. Plataformaren hitzetan, NaBaik ez zuen ordura arte bere asmoa erakutsi, eta tarterik utzi gabe bozkatu nahi izan zuen.
|
|
Sindikatuek, baserritarrek, politikoek… Denek argi dute abeltzaintza egoera “larrian” dagoela. Neurri ttikiagoan edo haundiagoan, abeltzaintzako alor guztiei
|
eragiten
die, gainera. Eta krisiaren gibelean, produktuen garestitzea, baserrietarako abeltzainek erosten dituzten gaiak nabarmen garestitu direlako.
|
|
Landa turismo garapenak ekonomian
|
eragin
zuzena izan du, sektore berezi bati lana emanez, lanpostu gehienak adin ertaineko emakumeentzat baitira, eta hauek bertze sektoreetan aukera gutxi izaten dute.
|
|
Horren arrazoia Bidasoa bailarako herrien industrializazio txikia da; horri esker, uraren kalitatea nahiko ona da. Dena den, azken urteetan Irun, Hondarribia, Bera eta Lesakako isuri industrial eta organikoak ugaritu egin dira zentral hidroelektrikoek
|
eragindako
emari murrizketen ondorioz, eta uraren tenperaturaren igoerak ere kalteak eragin ditu.
|
|
Horren arrazoia Bidasoa bailarako herrien industrializazio txikia da; horri esker, uraren kalitatea nahiko ona da. Dena den, azken urteetan Irun, Hondarribia, Bera eta Lesakako isuri industrial eta organikoak ugaritu egin dira zentral hidroelektrikoek eragindako emari murrizketen ondorioz, eta uraren tenperaturaren igoerak ere kalteak
|
eragin
ditu.
|
|
Denboraldi hasieran helburu nagusia Preferente mailara igotzea zen azken bi urteetan igoeraren ateetan gelditu ondoren. Talde ederra bazen ere, baja eta lesio larriek
|
eraginda
, jokalari kopurua, eta ondorioz, entrenamentuen kalitatea ere jautsi ziren. Guzti honi, liga hiru hilabetez erabakitzen dela gehitzen badiogu (lehen fase hau eta gero erabakitzen da ze taldek jokatuko duten Preferenterako igoera fasea) aurtengo denboraldiaren hasiera eskasa ulergarriagoa egiten du.
|
|
Halere, prestatua zegoen goiz animatua, bertan behera gelditu zen eguraldiaren
|
eraginez
. Elizondon barna antolatuak ziren bortz ibilbideak ez zituzten egin, musika tresnak ez hondatzeko.Ondorioz, Baztan pilotalekuan egin behar izan zituzten ekitaldi guztiak.
|
|
Erdiz Bizirikek argi du harrobiak «babestutako eremu batean eta ingurumenean txikizioa»
|
eraginen
lukeela, eta horren bidetik, martxoaren 24an Elizondon egindako manifestazio jendetsua. Bertze aldean, Magna enpresa, «Baztanentzat aberastasun iturri izanen den proiektua» dela iritziz.
|
|
Sobrinok eta plataformak, ordea, argi dituzte gauzak: «1988an Nafarroako Gobernuak Okoroko parke eolikoa baztertu zuen, bertako larretan eginen zen kaltearengatik, eta paisaian izanen zuen
|
eraginagatik
. Eta nola onartu dezake harrobia egitea?».
|
|
Yereguik proiektuaren «bi hankak» azaldu dizkigu. Magnak badaki harrobiarekin ingurumenean
|
eraginen
duela, eta inpaktua ahalik eta ttikiena izan dadin azterketak egiten ari omen da. Orain hiru urte azterketa bat egin eta Nafarroako Gobernura bidali omen zuten, han aldaketa batzuk eginarazi omen zizkioten, eta «beharrezko aldaketak» egin omen zituzten.
|
|
Hori bukatutakoan ofizialki aurkeztuko dugu proiektua». Hala ere, aberastasuna ingurumenean
|
eragindako
inpaktua baino haundiago izanen omen da, Magnako arduradunaren hitzetan: «Ez Magnarentzat bakarrik, Baztango herriarentzat ere bai».
|
|
Ohitura aunitz daude ez direnak justuak. Ez da bidezkoa inori sufrimendua
|
eragitea
, hori saihesteko aukera baldin badaukagu eta berdin du gizakia ala animalia izan. Norbait errespetatzeko gauza garrantzitsu bakarra bere sentitzeko gaitasuna da.
|
|
–dio entrenatzaileak– bi kanporaketa pasatuz gero denok kontent!». Igoera lortzeak aldaketa dexente
|
eraginen
luke taldean, desplazamendu luzeagoak, aurrekontu handiagoa, profesionalak ere badituzten taldeen kontra aritzea… Laguntzaile berriak ere bilatu lituzkete, «beti ere orain arte lagundu gaituztenak ahaztu gabe». Baztan Rugby Taldearen etorkizunera begira, bigarren taldea eta gazte mailakoa dute.
|
|
Prozesu honen
|
eraginez
, produkzioa erdira jautsiko da 2007 urtera arte eta ehun lanpostu inguru galduko dira. Industria Plan honen arabera, Zalaingo produkzioa 2003ko 213.000 Tonatik 2007rako aurreikusi den 111.500 Tonako produkziora pasatuko litzateke, erdia baino guttiago.
|
|
Industria Plan honen arabera, Zalaingo produkzioa 2003ko 213.000 Tonatik 2007rako aurreikusi den 111.500 Tonako produkziora pasatuko litzateke, erdia baino guttiago. Produkzio jautsiera honek, lanpostuen murrizketa ere
|
eraginen
luke, 2003ean zeuden 474 langileetatik 340 langiletara. Batez ere behinbehineko lanpostuak, ebentualak, desagertuko dira eta hori somatzen hasi da dagoeneko lantegian.
|
|
Joan den urtean arrantzaleengandik hainbat kritika eta manifestazio
|
eragin
zuen denboraldia eteteko neurria deuseztatu dute 2007 urterako. Iaz Jose Luis Lopez Gipuzkoarrak 8.garren izokina atera zuenez gero, apirilaren hondarreko aldean, denboraldia eten zuten ekainaren 15a arte, bi hilabetez arrantzale guziak etxean egotea behartuz.
|
2008
|
|
Xede horretarako gordeta zituen 310.000 eurotatik, 240.000 banatuko ditu zehazki. Nafarroan euskaraz ari diren hedabideak, neurriak zuzenean
|
eragiten
dien heinean, idatzi bat karrikaratu dute, egoeraren berri emateko. Zehazki, eskualdean ttipi ttapa telebistak eta aldizkariak, Xorroxin irratiak, Xaloa Telebistak, Leitzako marmari aldizkariak eta Goizuetako Xapo aldizkariak sinatu dute idatzia eta beraiekin batera, Xuka, Guaixe, Nabarreria, Kotarro, Karrika, Mailope, Zorroka eta Pulunpe aldizkariek, Beleixe eta Esan Erran irratiek eta Topagunea, Euskara Elkarteen Federazioak.
|
|
Urriaren 2an, ortzegunean, azkenik, Erratzun etengo du Iberdrolak argindar zerbitzua, goizeko 9:00etatik 12:00etara. Gorostapolo auzoko 1, 1A, 3 eta 11 zenbakiei eta Urdatxipia karrikako 7, 9, 11, 13, 15, 16, 18 eta 20 zenbakiei
|
eraginen
die zerbitzuaren etenaldi honek.
|
|
Berrizaun inguruan ere, errepideko 58 eta 59 kilometroen artean, leherketak izanen dira aste osoan, astelehentik ortziralera, egunero egunero, 20 minutuz, eguerdiko 12etatik aitzinera. Mozketa honek, Berrizaunetik Igantzi eta Arantza aldera doan NA errepideari ere
|
eraginen
dio.
|
|
Berrizaun inguruan ere, errepideko 57 eta 59 kilometroen artean, leherketak izanen dira asteartean, uztailaren 29an eta asteazkenean, uztailaren 30ean, 13:00ak aldera. Mozketa honek, Berrizaunetik Igantzi eta Arantza aldera doan NA errepideari ere
|
eraginen
dio.
|
|
N errepideko lanen
|
eraginez
errepide mozketak izanen dira Endarlatsa eta Berrizaun inguruan
|
|
Ikusi dugu inguruko hiri handi denetan merkataritza guneen zabalkundeak
|
eragin
duen kaltea betiko denda ttikiengan. Gure eskualdean, denda ttiki horiek dira herriei bizitza ematen laguntzen diotenak, gure herrien nortasuna mantentzen laguntzen dutenak.
|
|
Hirigintza parametro ekonomiko soilen arabera gauzatzen da udaletan, eta horri kritika egin, eta helburu sozialak lehenestea eskatzen du Baztan Bidasoako Aralarrek. “Ikusi dugu inguruko hiri handi denetan merkataritza guneen zabalkundeak
|
eragin
duen kaltea betiko denda ttikiengan. Gure eskualdean, denda ttiki horiek dira herriei bizitza ematen laguntzen diotenak, gure herrien nortasuna mantentzen laguntzen dutenak”.
|
|
Halere, Nafarroako Gobernuaren araudia ez omen dute kontuan hartzen pertsona aunitzek sua ematerako orduan eta horren
|
eraginez
gertatu dira sute aunitz.
|
|
Urdazubiko Urtxume udal taldeak nahasmendua eta alarma
|
eragiteko
informazioa zeharka eta modu interesatuan ematen duela ikusita, Urdazubiko Udalean gehiengoa duen Azkar taldeak ondoko puntualizazioak egin nahi ditu:
|
|
“Kasu hauetan ere ematen baita lan baldintza duin batzuen urraketa egunero. Lan zama handiak epe motzean, lan bat akaututakoan jakinaraztea zer izanen den ondorengoa, horrek
|
eragiten
duen ezin egona eta presioa…”.
|
|
Horrela onartu zuen Nafarroako Parlamentuko Hezkuntza Batzordeak aho batez. Foru Lege berriak 6tik 12 urtera bitarte Haur Hezkuntzan ari diren eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan (DBH) dauden 12tik 16 urterarteko ikasleei
|
eraginen
die. Ikastetxe publiko zein itunpekoak (kontzertatuak) eurek izanen dira testuliburuak erosiko dituztenak eta ikasleen esku utziko dituzte.
|
|
Egitasmoa hurrengo ikasturtean sartuko da indarrean, eta 2011 guztiz ezarria izanen den neurria izanen omen da. Oraingoz Haur Hezkuntzari eta Derrigorren Bigarren Hezkuntzako ikasleei
|
eragiten
badie ere, zenbait alderdik (EB eta PSN tartean) DBHtik aitzinerako mailetan ere aplikatu daitekeen neurria izan litekeela adierazi dute.
|
|
Tabakoaren legeak kalte handia
|
eragin
die eta erraten ahal da bertara erostera hurbiltzen den turisten kopuruak behera egin duela.
|
|
Maskuriak dantzan jarri dituzte eta nahiz eta gehienetan soinua astinaldia baino handiagoa izan, beldurra
|
eragin
dute txikienen artean. Neska kozkorrek ere ihes zuten eta badakizue, zako zaharrek zail dutela lasterka aritzea, baina moldatzen ziren errebantxa hartzeko.
|
|
Suteak aipatzen ari garela, Iruritako Anduezenean etxeak kalteak jasan zituen astearte goizean, urtarrilak 15, sute baten ondorioz. Suak etxeko teilatuaren zati bat hondatu zuen, 20 metro koadro inguru, baina ez zuen kalte pertsonalik
|
eragin
. Hamarrak eta laurden aldera piztu zen sua, baina ordu erdian kontrolatua zuten suhiltzaileek.
|
|
Orokorrean, Nafarroako Gobernuak,
|
eragindako
eta justifikatutako kalteen %80a ordaintzen du, baina salbuezpenezko zirkunstantziak gertatzen direnean, muga horiek zabaltzen ahal dira. Doneztebeko dantzalekuaren kontrako atentatuan “salbuespen” hori ematen dela uste du Nafarroako Gobernuak, ETAren motibazioa “enpresarioei estortsioa egitea” zelakoan eta hauek, “talde terroristaren ekintza kriminalak” finantziatzeari uko egin ziotenez, “bere ondarea bidegabe murriztua ikusi zuten, bere borondatearen kontrako arrazoiengatik”, Nafarroako Gobernuko akordioaren txosten juridikoaren arabera.
|
2009
|
|
Zalaparta handia
|
eragin
du azaroaren 29ko gertaerak, herrian eta herritik kanpo. Egun horretan, goizaldean, Maxurrenea kuartelaren inguruan tiro hotsak entzun ziren eta guardia zibil bat zauritua agertu zen.
|
|
Irakaslearen hitzetan, «animoz eta gogotsu ibili dira».Zugarramurdiko euskara: Kostatu eta gustatuEuskara batuarekin alderatuz diferentea da gurea, eta horren harira, Zugarramurdiko euskarak arazorik
|
eragin
ote duen ere galdetu diogu Urtzi irakasleari: «batzuk errazago ulertu dute eta bertzeei kostatu zaie.
|
|
Trazatu berriak hamabi aldiz gurutzatzen du Marin erreka.
|
Eragin
kaltegarriak saihesteko eta erreka ez ukitzeko, luzera haundiko zubiak eginen dira. Lanak egiteko hiru urteko epea izanen da eta abudo hasiko omen dira.Kilometro terdi Mariezkurrenak, gainerakoa Azpiroz SaralegikLanak ematerako orduan,, Garraio eta Komunikabide Departamenduak bi zatitan banatu du proiektua.
|
|
Gaur egun, Leitza eta Doneztebe arteko NA errepidean, Leitza aldera zubia pasatu eta eskolaren ondoan dagoen bidegurutzeak zenbait adar ditu: Osasun Zentro aldera, Enplegu Bulego aldera, etxebizitza berrietara, eskolara, kiroldegira… Horrek trafiko handia
|
eragiten
du eta horri aterabidea ematera datoz obra berri hauek.
|
|
Felix Espelosin ELAko ordezkariak aipatu ditu Lan Erregulazio Espediente honen baldintza kaxkarrak. Izan ere, Erregulazioak apirilaren 27tik urte bukaera bitarteko 195 lan egunei
|
eragiten
die eta langileek hasieratik bere ezadostasuna agertu dute. Horregatik, Gorako errekurtsoa aurkeztuko dute, “gure azken aukera” eta hori Nafarroako Gobernuko Berrikuntza, Enpresa eta Lan kontseilari eskura emateko egiten ari dira hiru eguneko martxa hau.
|
|
Aralarrek Lesakan udaletxeak ezker abertzaleko kideekin egin omen dituen bileren ezagutza hain sakona izateak ere harritzen du PNV, “ofizialki ez baitu zinegotzirik eta guk, bostekin, ez baitugu bilera horien inguruko informaziorik eduki”. Alkatetza eta gainerako udal taldeak nahi dutenarekin eta nahi dutenean biltzen ahal dela dio PNVk, “udaletxearen funtzionamenduari eta lesakarren arteko elkarbizitzari
|
eragiten
ez dion bitartean”, baina ez omen ditu Aralarren aholkuen beharrik, “guk hartu behar dugun jarrera jakiteko”. Lesakako udalean gehiengoa duten taldeek “epaitegietara eramanen ez gaituzten erabakiak” hartzeko gai direla uste du PNVk, kontrakoa “hagitz larria” izanen bailitzateke.
|
|
Nafarroako Gobernuko Toki Administrazio Sailak 676.125 euro bideratuko ditu azpiegitura lanak egiteko. Eskualdeko hamar herrik hartuko dute laguntza, guztira 1,15 milioi euroko aurrekontua
|
eragin
dieten gastuei aitzin egiteko. Amelia Salanueva kontseilariak apirilaren 1ean onartu zituen dirulaguntzak.
|
|
Halere, ondorioak gogorrak izan direla onartu du Bortzirietako Etxerat ek, “21 preso hil dira dispertsioaren
|
eraginez
, horien artean Kotto beratarra, 16 senide eta lagun hil dira errepidetan, dozenaka istripu, miloika euroko gastua, milaka kilometro astero... Bortzirietan bakarrik astero 40 minutuko bisita bat izateko 12000 km egin behar ditugu gure lagun eta senideak bisitatzeko”.
|
|
Mastegiko futbol zelaiko aldagelen lanek
|
eragin
dute igoera
|
|
Mastegiko futbol zelaian egiten ari diren aldagelen
|
eraginez
izanen da aurtengo igoera hori. Zehazki, lan hauen aurrekontua 120.000 euro ingurukoa da eta Beti Gaztek, Nafarroako Kutxaren “Zuk aukeratu, zuk erabaki” kanpainaren barnean sartu du proiektua, nahi duten bazkideek eta laguntzaileek aukera dezaten.
|
|
Beraz, denera, 189.300 euroko aurrekontua izanen du aurten Beti Gaztek. Gastu gehiena, 163.000 euro, futbolak
|
eraginen
du, tartean aldagelako lanak daudela. Dirusarrera nagusia ere futboletik dator, 143.000 euro.
|
|
Enpresak Erregulazio Espediente bat aurkeztu zuen salmenten jaitsiera argudiatuz. Espediente horrek 188 langileei
|
eragiten
zien zuzenki langile kopuru hori langabeziara joanen bailitzateke. Kontuan hartu behar dugu Funverak izugarrizko irabaziak izan dituela azken urteetan, 2008an barne.
|
2010
|
|
Urteurrena dela eta, Eusko Ikaskuntzak Sociedad de Estudios Vascos Zugarramurdiko Udalarekin eta Nafarroako Gobernuarekin batera, “Akelarrea: sorgintzaren historia Pirinioetan (XIV XVIII. mendeak) nazioarteko jardunaldiak antolatu dituzte. Azaroaren 4tik 6ra, Iruñean (Nafarroako Museoan) eta Zugarramurdin (Sorginen Museoan), hainbat adituk sorgintzaren fenomenoak erdi aroan eta aro modernoan izandako
|
eraginaz
egindako ikerketen emaitzak ezagutzera emanen dituzte.
|
|
Azaroaren 4tik 6ra, Iruñean (Nafarroako Museoan) eta Zugarramurdin (Sorginen Museoan), hainbat adituk sorgintzaren fenomenoak erdi aroan eta aro modernoan izandako
|
eraginaz
egindako ikerketen emaitzak ezagutzera emanen dituzte: nolako eragina izan zuen Pirinioetako hegoaldeko zein iparraldeko herrietako gizarte harremanetan eta komunitate bizitzan; nortzuk izan ziren bere protagonistak; zeintzuk ziren sorginenganako jarrerak, eta abar.
|
|
Ezbeharra gertatu zen ingurua itxi eta airekoaren istripuaren zergatia eman zezaketen zantzuen bila ibili ziren arratsalde osoan.
Hegazkinak mendi magal baten kontra jo zuela jakinarazi dute, baina aski informazio ez dute oraindik ere istripua zerk
|
eragin
zuen jakiteko. Nolanahi ere, oraingoz lantzen ari diren hipotesien artean, itxiarena dago.
|
|
Lesakako Arcelor Mittal inguruan langileen %5
|
eragin
du, baina ez produkzioanEspainiako Gobernuak ezarri gogo duen lan erreformaren kontra protesta egiteko UGT eta CCOO sindikatuek irailaren 29an deitutako greba orokorrak segida eskasa izan du eskualdean. Lesakako Arcelor Mittalen, erraterako, langileen %5 gelditu da.
|
|
Alkaiaga, Zalain, Aparan eta bertze industrialdeetan ere kasik ez da somatu grebaren
|
eraginik
.
|
|
Bizpahiru urteko gogoetaren ondotik, eta udalekin elkarlanean, Bortzirietako Euskara Mankomunitatea sortu zuten. Geroztik, mankomunitateak Bortzirietako arlo guztietan
|
eragin
nahi izan du: kulturan, familian, administrazioan, irakaskuntzan, ekonomian... helburua arlo guzietan euskarari sarbide ematea eta hizkuntzaren egoera normalizatzea baita.
|
|
Nahiz eta martxa hasi baino ordubete lehenago 250 pertsona zeunden inskribatuta, eguzkiak eta beroak beste 250 pertsona gonbidatu zituzten txangoan parte hartzera. Horren
|
eraginez
, aurreikusitako ura eta jatekoa piska bat motz geratu ziren. 4 orduko media batekin mendizale guztiek ibilbidea bukatzean, paella eta sagardoa hartzeko aukera ere izan zen, han zeudenen artean opariak banatzen ziren bitartean.
|
|
Bi bihurgune beranduago, Janiecen kamioiak doneztebarrarena bultzatu zuen eta honek Chris Levett ena kolpatu zuen. Hau pistatik atera zen, itxuraz arriskurik gabe, baina kasik hondamendia
|
eragin
zuen. Bi bihurgune aitzinerago, berriz ere saiatu zen Janiec, oraingoan Mariezkurrena ez ezik Antonio Albacete ere aitzintzen saiatu en, baina Cepsakoa kolpatu zuen eta karreraren azken postuan utzi zuen.
|
|
Nondik datorkizu jazzerako zaletasuna? Lagun batek asko
|
eragin
zuen horretan. Donostiako Jazzaldia ikustera joaten ginen askotan, eta diskak ere pasatzen zizkidan.
|
|
Elurraren
|
eraginez
, bertan behera gelditu dira kirol jardunaldiko futbol partidarik gehienak
|
2011
|
|
Udalak emandaki informazioaren arabera, 2007tik hona 4,8 milioi eurotan zorpetu da Herriko Etxea, gaur egun zor dituen 5,15 milioi eurora iritsi arte. Zorraren hirutik bi piszina estaliak
|
eragiten
du, 3.400.528,60 euro. Diruzaintza gordekin negatiboaren finantziazioan 680.542,12 euroko zorra dauka udalak (%13, 20), 2008an egindako inbertsioetan (jubilatuen lokalean, burdinaren etxean, piszinako ekipamenduak egin ziren eta sarrerak espero zirenak baino ttikiagoak izan ziren) 450.694, 87 euro, saneamendu lanetan 298.213,35 euro, bertzelakoetan (Nabaz, Katazpegi eta Izotzaldeako urak, Fraingo depositoa, Andra Mari Zahar Etxea eta Bittiriako urbanizazioa) 248,681, 46 euro eta kanpoko piszinak 76.629,08 euroko zorra eragiten du.
|
|
Zorraren hirutik bi piszina estaliak eragiten du, 3.400.528,60 euro. ...8an egindako inbertsioetan (jubilatuen lokalean, burdinaren etxean, piszinako ekipamenduak egin ziren eta sarrerak espero zirenak baino ttikiagoak izan ziren) 450.694, 87 euro, saneamendu lanetan 298.213,35 euro, bertzelakoetan (Nabaz, Katazpegi eta Izotzaldeako urak, Fraingo depositoa, Andra Mari Zahar Etxea eta Bittiriako urbanizazioa) 248,681, 46 euro eta kanpoko piszinak 76.629,08 euroko zorra
|
eragiten
du.
|
|
Hauen helburua «hirukoitza» dela uste du babes taldeak: «herriaren izaera deuseztatzea, bereziki gazteria kolpatuz, presoenganako elkartasuna kriminalizatzea eta Euskal Herrian aldatzen ari den egoera politikoan
|
eragitea
, urratsak galaraziz». Baina ez dutela lortuko esan du. Eta Espainia eta tokiko gobernuei «errepresioaren bidea alde batera utzi eta elkarrizketaren bideari ekiteko» exijitu die eta hamabi herritarrei «elkartasuna eta babesa» adierazi.
|
|
Gehienez ere 25 lagun onartuko dira. Gemma Sanginés izanen da irakaslea, hain zuzen Ferran Suay i Lermarekin batera TELP tailerra (Taller d’espai lingüistic personal) sortu zuena, katalanaren gizarte erabileraren kezkak
|
eraginda
.
|
|
Gaur egun, uste dugu ez direla egurrezko labearekin lan egiten duten asko geldituko. Gero emaitzean, faktore askok
|
eragiten
du, eskuz egiten den prozesu bat da eta beti berdin ateratzea oso zaila da, baina batez ere eguraldiak horretan zeresan asko dauka. Baina gauza gehienetan bezala, osagai onak izatea oso garrantzitsua da.
|
|
Ibilbide laburrean ere, bertze beratarra bat izan zen azkarrena, Lukas Sansiñena. Dena den, Beti Gaztetik aipatu dutenez, eguraldiaren
|
eraginez
, ibilbideak bere osotasunean egin beharrean, bidelasterren barna laburtuz ere ibili ziren txirrindulariak, normala denez. “Lohiarekin bakoitzak ahal zuena egin zuen” aipatu digu Beñardo Iantzi antolatzaileak.
|
|
Maiatzeko lehengo astean biali behar izaten baitira errolda txartelak. Horrez gain, hauteskunde kanpainako gutunak eta posta bidezko botuen biltzeari
|
eragingo
lioke grebak.
|
|
Labiaga Ikastolako ikasle zenean, ikastolako irakasleak Askagintzakoekin aritu ziren lanean eta horren bidez, irakasleekin drogen gaia landu zuten Aitziber Esnaola Berako gazteak eta bere gelakideek: «zer diren drogak, zein ondorio dituzten, nahasketek zein
|
eragin
duten... Ez ziguten erraten ez kontsumitzeko, baizik eta zer kontsumitzen den eta horrek zer ondorio dituen, hau da, kontsumo arduratsua egiteko».
|
|
Hilezinak zientzia fikziozko komedia ironiko eta kritikoa da. Euskaldunen artean, solasaldi berean euskara eta espainola nahasteko joera gero eta hedatuago dagoela ikusteak eta ama hizkuntza euskara duten ume aunitz eskolan erdalduntzen direla frogatzeak sortutako azkurak
|
eragindakoa
. Lozorroan dagoen euskararen aldeko militantzia berpizteko ahalegina da:
|
|
Seguruenik Euskal Herri osoan hedatua zegoen paisai baten azken aztarna da, oso paisai berezia. Azken ehun urteetan moarraketaren kultura hori galtzen ari zen, egurra gero eta gutxiago egiten zen, ikatza ez da egiten… Zuhaitz hauek asko haunditzen ari ziren, bolumen eta pisu handia hartzen, adarrak loditzen… eta ondorioz ekaitzek gehiago
|
eragiten
zieten, adarrak hautsiz edo zuhaitza bera botaz. Epe ertain luze batean paisai hau galtzeko arriskua zegoen eta beste aldetik, kultura bera arriskuan zegoen:
|
|
Vespa Velutina Nigrithoraxis deitzen den liztor beltzak kezka
|
eragin
du erlezainen artean, erleentzat arriskutsua den Asiako liztor hori ailegatu delako eskualdera ere. Erleak banan bana jan egiten ditu liztor honek, burua moztu, hankak eta hegoak kendu, eta irentsi edo bere kabira eraman.
|
2012
|
|
Elbeteko estudioan grabatu dute, Mikel Biguria eta Candi Fernandez teknikariekin. 10 eurotan paratu dute salgai, baina diska bakoitzeko euro bat, krisiaren
|
eraginez
Bortziriak, Malerreka eta Baztanen beharrean daudenei bideratuko zaie.
|
|
Hainbat urtetako isiltasuna apurtu nahiko lukeen aldarria. Emakumeen eztarrietatik minak eta beldurrak
|
eragindako
oihu gehiago ez egotea eskatzen duen eguna.
|
|
Nafarroako Berdintasun Institutuaren arabera, erasoa jasaten duen ehuneko bortzak, hau da, hogei emakumetik batek jartzen duelako salaketa. Irune Gastonen, Baztango Udaleko Berdintasunerako Teknikariaren, ustez batez ere, dependentzia emozional eta ekonomikoaren ondorioz gertatzen da hori «bikotekide edo bikotekide ohiak
|
eragindako
indarkeria da gehienetan eta lotura sentimentalak hor daude, gainera askotan umeak ere tartean izaten dira. Bestetik, emakume askok ez dute independentzia ekonomikorik».
|
|
Ondokoa ulertzen saiatu eta ingurukoei eredu egokiak eskainiz, indarkeriarik onartu edo justifikatu gabe». Gizarte aldaketa handi baten beharraz solasten du Apezetxeak «indarkeria sexista ezabatuko bada, ezberdintasunak ezabatu behar dira lehenik eta horretarako ezinbestekoa da sozializazio prozesuan
|
eragiten
duten erakunde eta mekanismo guztietan (familian, eskolan, hedabideetan, publizitatea, hizkuntzan...) esku hartzea». Erabiltzen diren ereduekin kontuz ibili behar aipatzen dute Martinez eta Perurenak «batzuetan eskaintzen diren ereduak ez dira egokiak eta horiek zuzendu behar dira.
|
|
Angel Rekaldek aipatu digunez, 1200 eta 1512 urteen artean muga lerro horretan izan ziren gertakari eta gehiegikeriak errepasatuko dituzte Leitzako konferentzian. «Erdi Aroko muga hura, gerrako muga hura, zauri bat izan da, banaketa
|
eragin
du gaur egunera arte eta antzinako euskal gizartearen zatiketa sortu du». Rekaldek dioenez, «Gaztelak muga hori erabili zuen lehenik independiente izaten segitzen zuen Nafarroari egurra emateko eta beste aldetik, etsaitasuna sortu zuen.
|
|
Aurten, antzezlana 1512 urtean kokatuko da. Urte hartako gudak, herri txiki batean nola
|
eragiten
zuen ikusteko aukera izanen da. Horrela, herri honetako hainbat gizon gudara joan dira Lekunberriko alkateak eskatuta, hortaz, emazteen edo neska lagunen eta gizonen arteko erlazioa gehiago ezagutzeko aukera emango digute, guda bezalako egoera gogor baten ondoan.
|
|
2013an hainbat ekitaldi antolatu nahi dira Beran eta zubia auzolanean moldatzen hasiak diraHeldu den urtean 200 urte beteko dira San Migel zubiko bataila gertatu zenetik, eta garai hartan, eskualdean bertze ekintza militar batzuk ere izan ziren, herritarrei ondorio larriak
|
eraginez
. Bada, gertakari haiek gogora ekartzeko sortu zen orain gutti San Migel Zubiko Lagunak taldea.
|
|
Heldu den urtean 200 urte beteko dira San Migel zubiko bataila gertatu zenetik, eta garai hartan, eskualdean bertze ekintza militar batzuk ere izan ziren, herritarrei ondorio larriak
|
eraginez
. Bada, gertakari haiek gogora ekartzeko sortu zen orain gutti San Migel Zubiko Lagunak taldea.
|
|
Cederna Garalur elkartearekin garapena sustatzeko lanean ere badabil Mankomunitatea eta astean bitan Cedernako teknikaria Mankomunitatean izaten da. Baina hortik haratago, «Malerrekako eskualdea osatzen duten udal guztiendako topagune bat eskaintzea da helburu nagusia», dio Etxaguek, «elkarlanean aritzeko eta herri guztiei
|
eragiten
dieten arazoei konponbideak bilatzeko».
|
|
...dituzten presoak kaleratzea, bizi arteko zigorrak ezartzeko neurriak indargabetzea, zigorraren 2/ 3 eta ¾ bete dituzten presoak kaleratzea, Frantzian preso direnei baldintzapeko askatasuna aplikatzea eta isolamendu, mittard eta bakartze egoerei akabera ematea eta frantziak eta espainiar estatuek darabilten espetxe politika egokitzea, hasi den aro berrian gatazka konpontzeko bidean modu positiboan
|
eragiteko
, horiexek dira maiatzaren 19ko ekimenarekin Herrira mugimenduak plazaratu nahi dituen aldarrikapenak.
|
|
Ba al dakizu nola bihurtu errentagarri zure produktuak” tailerra eskainiko da, 09:00etatik 13:00etara. Norbere lanaren kostua objektibotasunez baloratzea, norbere produktuen eta bezeroen errentagarritasuna ezagutzea, kostuen analisia erabiltzea prezioak eta marjinak finkatzeko, enpresa txiki batek enpresa handiak dituen merkatu batean lehiakor izateko gara ditzakeen ekintzak ikastea, zein neurri ezarri krisi garaian, enpresari kalterik
|
eragin gabe
murriztu daitezkeen kostuak zein diren ezagutzea eta erabakiak hartzeko kasu praktikoak landuko dira. Hemen ere guziek bederatzina tutoretza ordu izanen dituzte.
|
|
2011ko azaroaren 5 eta 6an, Nafarroa, Gipuzkoa eta Lapurdin izan ziren euriteek kalte haundiak
|
eragin
zituzten. Eta kalte horien inguruan, udalen eskaerei Nafarroako Gobernuak ez diela erantzunik eman salatu dute Mendialdeko udalek, eta gaineratu dute, prentsa bidez jakin dutela 88.782 euroko laguntza izanen dutela, kalteak 471.000 eurotan baloratu diren bitartean.
|
|
Horrela gertatu da bai Gipuzkoa eta bai Iparraldean ere. Nafarroako kasuan bereziki ipar mendebaldean kokatuta dauden udalerriei
|
eragin
zien euriteak eta orain arte herri hauetan izandako kalteei ez zaie inolako erantzunik eman Nafarroako administrazioaren partetik». Lau hilabete baino gehiago igaro direnean mendialdeko udalek adierazi dute «orain artean izan ditugun bileretan ez zaiela inolako erantzunik eman gure eskaerei».
|
|
Joseba Igarabidek, Xaloa Kultur Elkartearen izenean ere, lizentziak banatzerako orduan gure eskualdea mapatik kanpo gelditu zela aipatu zuen eta egoera honek galera ekonomiko handiak
|
eragin
dizkie. Horretaz, Xaloa Kultur Elkartearentzat lehentasun osoa du TDT lizentzi bat eskuratzeak, «proiektuak segitu ahal izateko, lanpostuak mantentzeko eta eskualdeko informazio zerbitzua eskaintzeko».
|
2013
|
|
Toki erakundeei
|
eragiten
dieten legeen eztabaidan parte hartzeko deia egin du EH Bilduk
|
|
Ondotik, ekarpen guztiak jaso eta egunez egun toki entitateetan kudeaketan eta lanean ari diren pertsonen kezkei erantzuna emateko bertze erronda bat eginen du. Gaineratu du, «toki erakundeei zuzenean
|
eragiten
dien lege batek gizartearen onespena izan behar badu, lege hori ezin dela entitate horiek parte hartu gabe tramitatu, onartu eta garatu». Hori dela eta, erakundeei, baita NUKFri, toki erakundeei eta Nafarroako gizarteari dagokion eztabaida bultzatzeko urratsak eman ditzaten eskatu die EH BIlduk, «partehartze zabala eta eraginkorra sortuz, eta gure erakundeen sareak gure errealitateari eta beharrei erantzun diezaiela bultzatuz.
|
|
Buruhausterik haundiena «umearen osasun egoera fisiko eta psikologikoak» eman dio. Izan ere, errusiar ume batzuek Fetu Alkoholikoaren Sindromea izaten dute, hau da, haurdunaldian edo edoskitzean amak kontsumitzen duen alkoholaren
|
eraginez
fetuak ondorio latzak paira ditzake. Dena den, Nereak oraingoz Ibairi somatu dion hutsunerik haundiena «maitasun falta ikaragarria» izan da.
|
|
ELAren izenean Jose Mari Arribillagak eta LABen izenean Koldo Saenzek eman zuten deialdiaren berri maiatzaren 14an, eta azpimarratu nahi izan zuten «ez dela greba laborala, soziala baizik. Krisi sozio-ekonomiko larri baten aurrean gaudelako eta horrek denei
|
eragiten
digu. Azkeneko Lan eta Negoziazio kolektiboaren erreformek negoziazio kolektiboa blokeatu eta lan baldintzen haustura totala suposatu dute».
|
|
Gogoratu behar da hilaren 14an inguru horretan lur jausi bat gertatu zela, zehazki tuneleko hegoaldeko sarbidean, eta hilaren 15ean areagotu egin zela. Une hartan, ezpondari eusten zion harri lubetako azal baten harri zati bat erori zen, eta horrek Iruña alderako erraia moztea
|
eragin
zuen eta baita Donostia alderako bi erraiak bakoitza noranzko baterako prestatzea ere. Orduz geroztik eta apirilaren 29ra bitarte, Departamentuko langileek eroritako materiala kentzen eta mugitutako harri lubetan lanean aritu dira, harik eta azken euriteek egoera orain okertu duten arte.
|
2014
|
|
Lesakako Udaletik Olentzero ez xehetzea aholkatu dute, honek haurrengan duen
|
eraginagatik
. Bertzalde, Olentzeroak xehetuz gero, biltzeak suposatzen duen kostua xehetu duen taldearen gain joanen da.
|
|
Azpiegitura publikoetan uholdeek
|
eragindako
kalteak ordaintzeko kontu saila esleitu dezala eskatu dio Baztango Udalak Nafarroako Gobernuari
|
|
Horretaz gain, Baztango Udalak Nafarroako Gobernuari eskatuko dio 2014ko uztaileko uholdeen
|
eraginez
egin beharreko emergentziazko lanen %70eko dirulaguntzen konpromisoa udal honi idatziz jakinaraztea, baita behar diren gestioak egin ditzala, Estatuak bere eskumenak bete ditzan hondamendi egoerako finantzaketari dagokionez, eta era berean, behar diren kontu sailak esleitu ditzala ibaiaren ibilguan konponketa eta mantentze lanak egteko. Baztango udalaren ustez, ez baita aski izan konponketari esleitu zaion kontu saila, eta ez dago mantentze lanak egiteko kontu sailik.
|