|
2001
|
|
|
Garatu ondoren, badaude tratamendu natural eraginkorrak, dietoterapia eta fitoterapia konbinatzen dituztenak. Dietaren helburua parasito, bakterio edo birusek
|
eragindako
infekzioaren sintoma akutuak gutxitzea da, eta sintoma horiek ezabatzen laguntzea. Hori lortzeko, koipe gutxiko elikadura erabil daiteke, laktosarik eta azukre findurik gabea.
|
|
|
Eritasuna feo ahotik transmititzen da, eta giza infekzioaren biderik ohikoena behi haragia da, batez ere gutxi egindako hanburgesak. Beste elikagai batzuek (indioilar haragia, salamia, esnea, jogurta, maionesa, entsaladak, barazki gordinak eta ura)
|
eragindako
infekzioa ere dokumentatu da. Agerraldi epidemikoak ohikoak dira hainbat herrialdetan, besteak beste, Estatu Batuetan, Erresuma Batuan, Australian, Argentinan eta Japonian (6).
|
|
|
Hozteak eragotzi egingo du elikagaietan egon daitezkeen mikroorganismo patogenoak ugaritzea. Intzidentziari dagokionez, E.coli vero/ shiga toxigenikoak
|
eragindako
infekzioak, batez ere, bost urtetik beherako haur txikiei eragiten die EBn, eta urtaroaren araberako eragina nabaria da, bereziki handia udako hilabeteetan (European Centre for Disease Prevention and Control, 2009). (*) Mikrobiologia Zerbitzua Sant Pau Ospitalea Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa Bibliografía 1 Tannock, GW.
|
|
|
Beherakoa akutua edo kronikoa izan daiteke. Akutua, eskuarki, infekzio motakoa da, elikadura intoxikazio baten ondorioz (bakterioek, birusek, parasitoek kutsatutako elikagai obeizatua) edo organismoko defentsak urritu dituelako (antibiotikoak hartzea, minbiziaren kontrako botikak, GIBak
|
eragindako
infekzioa edo beste arrazoi batzuk). Laxanteen abusuak eta elikaduran bat bateko aldaketek ere eragin dezakete, adibidez, zuntz asko duten elikagaien kontsumoa bat batean handitzeak.
|
|
|
Kasu horietan, hestean edo gizakiarekin kontaktuan dauden mikroorganismoak antibiotiko horietara egokitu daitezke, eta erresistente bihurtzen dira. Ondorioz, pertsona horietako batek mikroorganismo horietakoren batek
|
eragindako
infekzioa jasoz gero, arrisku bereziko egoeran egon daiteke, baita egoera kritikoan ere; izan ere, baliteke infekzioa kontrolatzeko behar adinako potentzia duen antibiotikorik ez egotea. Hori kontsumitzaileen osasuna bermatzeko Europar Batasunak kontrolatu beharreko funtsezko puntuetako bat bihurtzen ari da, eta bereziki zuzendu da etorkizunean.
|
|
2002
|
|
|
Pazienteak aurpegiaren zati bat galdu zuen onddo batek
|
eragindako
infekzio arraro baten ondorioz
|
|
|
Louisvilleko Unibertsitateko (Kentucky) medikuek txertatu dioten protesi aurreratua hain da naturala ezen “bi urteko bilobak ere beldurtu gabe ikusten nau”, pozik esan zuen gizonak. 2000ko otsailean diagnostikatu zioten medikuek 45 urteko segurtasun guardia horri “murcormycosis”, lurrean, hautsean, ogian edo janari ustelgarrian ohi den onddo batek
|
eragindako
infekzio arraroa. Abiadura handian, onddoa aurpegiko odol hodietan zehar zabaldu zen, odol fluxua sudurrerantz, ahora eta, azkenik, garunera blokeatuz.
|
|
|
Bere urdailean anisakis izeneko parasitoak gero eta maizago kutsatzen ditu arrainak eta zefalopodoak, eta Espainiako eskualde batzuetan osasun arazoak sortzen hasi da kontsumo ohituren ondorioz. Parasito gogaikarriak
|
eragindako
infekzioak gero eta maizago agertzen dira kontsulta medikoetan, gero eta maizago, arrain gordinetan, ketuetan, gazietan, ozpinetan, marinatuetan edo mikrouhinetan eta plantxan behar beste prestatuta ez daudenean. “Sei hilean behin bat egongo da, baina handitzen ari dira.
|
|
|
Berriro ere, nahiz eta “oso ziur asko” zuhurtziaz, frutek eta barazkiek osatzen duten prebentzio mapa. Probatutako faktoreen artean daude tabakoa, sedentarismoa, urdaileko minbizian Helicobacter pylorik
|
eragindako
infekzioa eta zenbait birusek eragindako infekzioak, hala nola hepatitisak edo giza papilomak eragindakoak. Ondorioak oso larriak izan arren, Key ren berrikuspenaren arabera, obesitateak eta alkohol kontsumoak nabarmen areagotzen dute minbizia izateko arriskua, eta fruta eta landare kontsumoak, berriz, murriztu egin lezake.
|
|
|
Berriro ere, nahiz eta “oso ziur asko” zuhurtziaz, frutek eta barazkiek osatzen duten prebentzio mapa. Probatutako faktoreen artean daude tabakoa, sedentarismoa, urdaileko minbizian Helicobacter pylorik eragindako infekzioa eta zenbait birusek
|
eragindako
infekzioak, hala nola hepatitisak edo giza papilomak eragindakoak. Ondorioak oso larriak izan arren, Key ren berrikuspenaren arabera, obesitateak eta alkohol kontsumoak nabarmen areagotzen dute minbizia izateko arriskua, eta fruta eta landare kontsumoak, berriz, murriztu egin lezake.
|
|
|
Oraindik ez dakigu zehatz mehatz zergatik haur batzuk diabetikoak diren eta beste batzuk ez. Diabetea izateko jarrerarekin sortzen da, baina gaixotasuna agertzeko beste faktore batzuk ere badaude, hala nola birusek
|
eragindako
infekzioak, organismoaren defentsak aldatzea, elikatzeko ohitura txarrak, etab. Nola jakin dezaket semea diabetikoa den. Lehenik eta behin, deigarri gerta daiteke haurrak argaltzea, ondo jaten badu ere. Beste batzuetan, gutxiago gertatzen den arren, haurrak irabazi egiten du bazkaltzeko (anorexia) eta argaltzen du.
|
|
|
gingibitisa eta periodontitisa (jendeak piorrea esaten diona). Gingibitisa, hau da, hortzoien hantura, bakterioek
|
eragindako
infekzioa da, eta ahoko higienerik ezarekin du zerikusia nagusiki. Inkesta helduen ehuneko ehunean eta 15 urteko gazteen erdietan aurkitu dute.
|
|
|
Mukosa hori akutua izan daiteke, eta azkar agertzen da eta erraz sendatzen da pokosegunetan, edo kronikoa; kasu horretan, urtebetez iraun dezake, eta ultzera peptikoa eragin dezake. Zergatik gertatzen da gastritisa. Maiz helycobacterpylori bakterioak
|
eragindako
infekzio batek eragiten du. Beste arrazoi batzuk ere badaude:
|
|
|
Oro har, indarberritze osoa izaten da, eta ez da konplikaziorik izaten aldi horren ondoren. NLVk
|
eragindako
infekzioei lotutako heriotzak ez dira ohikoak, baina kasu batzuk zaharrengan deskribatu dira. NLVk haurrei eta helduei eragiten die, eta munduko gastroenteritisaren eragile nagusitzat hartzen dira.
|
|
|
CDCk lortutako emaitzek, barreiadura bide berri eta garrantzitsu bat dagoela egiaztatzeaz gain, patogeno baten ikuspegi zabalagoa ematen dute. Patogeno hori, normalean, elikadura transmisioak
|
eragindako
infekzioekin soilik erlazionatu da. Escherichia coli O157: H7 arrisku handiko patogenotzat hartu izan da beti, sindrome uremikoa eragiteko arriskuagatik (prozesu horren bidez, mikroorganismoak eragindako toxinen ekintza espezifiko batek kaltetutako pertsonen giltzurrunak suntsitzen dira).
|
|
|
Escherichia colik
|
eragindako
infekzioa, eskuarki, kutsatutako haragi gordinaren edo behar bezala kozinatutako haragiaren kontsumoagatik gertatzen da, baina, batez ere, animalia eramaileen gorozkiekin edo horiekin kontaktuan egon diren objektu eta gainazalekin kontaktu fisikoa izateagatik gertatzen da. Hala erakusten du Atlantako CDC ospetsuak egindako azterlan batek, noizbehinkako bisitarien artean infekzioak eragin handiagoa duela erakusten baitu.
|
|
|
Anisakisa arrain gordina edo gutxi prestatua hartzean irensten da, eta, askotan, itsas jatorriko arrain eta zefalopodo gehienetan egoten da. Anisakisak
|
eragindako
infekzioaren sintomak arraina irentsi ondoren agertzen dira, bai berehala bai 24 ordu igaro ondoren. Anisakiasia gastroalergikoa edo entereroalgikoa izan daiteke.
|
|
2003
|
|
|
Emakumeen artean GIBak
|
eragindako
infekzioak ugaritu direnez, Espainiako osasun agintariek berriro bultzatu dute emakumeen preserbatiboa, hiesaren aurkako gizarte borrokarako elementu gisa. Zifrek agerian uzten dute arazoa:
|
|
|
Ministroek, gainera, 1998an sortutako EBko Gaixotasun Kutsagarrien Zaintza Epidemiologikoaren eta Kontrolaren Sarearen Batzordean aditu talde bat sortzea onartu zuten. Espainiaren eskaintza Bestalde, Ana Pastor Espainiako Osasun ministroak Espainiako esperientziak aurkeztu zizkion Kontseiluari, eta Espainiako osasun langileek zehatz mehatz jarraitzen dituzten hamabi protokoloak eskaini zituen portuetan, aireportuetan eta osasun zentroetan, sindromeak
|
eragindako
infekzio susmagarriei aurre egiteko. Gainera, Carlos iii.a Osasun Zentroak pneumonia harrapatu izanaren susmagarrien laginak aztertzeko duen gaitasuna eskaini zuen.
|
|
|
Duela gutxi, A bitaminari eta haren konposatuei erretinolaren jarduerarekin lotu zaie, Helicobacter pylori bakterioak eragindako hantura eta endekapen prozesuarekin lotutako zelulen modulazioan. Immunologoek diote A bitaminak aktiboki egin diezaiekeela aurre elikadura intoxikazioa eragiten duten zenbait organismok
|
eragindako
infekzioei. Hala ere, beste infekzio batzuetan, biriketan esaterako, ez litzateke hain onuragarria izango.
|
|
|
Infekzioak sortzen duen arrazoia saihestu ezean, arazoa errepikatzera joko da. Onddoak Onddoek
|
eragindako
infekzioak ohikoagoak dira emakumeen artean, baina “gero eta gizonezko gehiago ikusten dira”. Oinetakoek oinaren alboak zapaltzen dituzte etengabe, eta hatzak estututa eraman behar izaten dituzte.
|
|
|
Zenbat eta bitamina gutxiago izan gure zainetan, orduan eta aukera gehiago ditugu “Helicobacter pylori” bakterioak
|
eragindako
infekzioaren ondorioak jasateko; bakterio horrek ultzera eta gastritis gehienak eta minbizi batzuk eragiten ditu. Hala erakusten du azken urteetan egin diren hainbat azterlanetako azkenak, jende askorentzat hain ezezaguna den eta kaltegarria izan daitekeen bakterio bati argia botatzen saiatzeko.
|
|
|
Salmonellak
|
eragindako
infekzioak, gehienak etxean gertatzen direnak, Espainian gehien eragiten dutenak dira oraindik ere.
|
|
|
Hala ere, sintomek ohi baino gehiago irauten badute, ezin da ospitaleratzea baztertu, ezta harritu ere. Campylobacterrek
|
eragindako
infekzioak oso gutxitan izaten dira larriak (gehienez ere pare bat egun behar izaten dira ohean), eta horregatik ez da osasun publikoko arrisku garrantzitsutzat hartzen. Nolanahi ere, arazo nagusia da oso zaila dela elikagai kutsatuetan duten presentzia hautematea.
|
|
|
Oro har, indarberritze osoa izaten da, eta ez da konplikaziorik izaten aldi horren ondoren. NLVk
|
eragindako
infekzioei lotutako heriotzak ez dira ohikoak, baina kasu batzuk zaharrengan deskribatu dira. NLVk haurrei eta helduei eragiten die, eta munduko gastroenteritis biralaren eragile nagusitzat hartzen dira.
|
|
2004
|
|
|
Ikerketa horretan, familia hispanoetako, eta AEBetako haurren dieta eta osasuna aztertzen ziren, arrisku handiagoko talde sozialak. Kaltzio ugariko dietak erresistentzia handiagoa ematen die, antza, Salmonella edo E.colik
|
eragindako
infekzioei. Hala adierazten zuen Wageningengo Elikadura Zientzien Zentroko talde holandar batek.
|
|
|
Erabiltzaileek presazko neurriak eskatzen dituzte “spamari” aurre egiteko, hala nola debekatzea eta jazartzea (%32), jarduera horiek egiten dituzten enpresen zerrendak sortzea mezuak iragazteko (%25) edo “zabor posta” jaso nahi ez dutenen helbideekin erregistroak egitea (%30). Birusak
|
eragindako
infekzioa ere negatiboa da inkestatutakoentzat, eta gehienek onartzen dute Internetetik datorren infekzioa izan dutela(% 56), nahiz eta birusen kontrako programa instalatua izan(% 85). Zundaketaren arabera, Espainiako internauta gero eta helduagoa da Sarearen erabileran, eta batez beste bost urteko esperientzia du nabigazio birtualean; egunero konektatzen da, eta 30 ordu inguru erabiltzen ditu astean, batez ere helburu pertsonalekin.
|
|
|
Ohikoa da birusek sortutako agerraldiak eta produktu izoztuekin lotutakoak deskribatzea, bereziki fruta eta molusku mota batzuekin. Horregatik, badirudi izozteak ez duela inolako
|
eraginik
infekzio larriak eragiten dituzten birusen kontra, hala nola A hepatitisa edo Norwalk eta antzeko hesteetako infekzioak. Mikroorganismoen gaineko ondorioak Izozteak, mikroorganismoak desaktibatzeaz gain, erabat suntsitzeko aukera ematen du.
|
|
|
Zifrak, seguru asko, errealitatetik urrun geratuko dira. Norobirusek
|
eragindako
infekzio asko diagnostikatu gabe geratu dira, azaltzen du Javier Buesa Valentziako Unibertsitateko Medikuntza Fakultateko mikrobiologoak, «pertsona askori eragiten dieten agerraldiak egiten dituztenean ere». Buesak dioenez," ospitale eta zentro mediko guztiek ez dituzte beharrezko teknika analitikoak".
|
|
|
Adituaren arabera, emaitza hau da: «Norobirusek
|
eragindako
infekzio asko, agerraldi moduan aurkeztuta ere, ez dira diagnostikatzen, eta haien benetako prebalentzia ez da zehatz mehatz ezagutzen». Agertoki berria Alderdi horrek kezkatzen du OME, egoitzetan, ikastetxeetan, hoteletan edo jatetxeetan gertatzen diren agerraldiak baitira.
|
|
|
Espainiako emakumeen artean GIBak
|
eragindako
infekzioak gehitu egin direla ohartarazi dute medikuek
|
|
|
GIBak (hiesa eragiten duen birusak)
|
eragindako
infekzioak hazten ari dira Espainiako emakumeen artean. Hiesaren Diziplina arteko Espainiako Elkartearen (SEISIDA) VIII. Kongresu Nazionalaren antolatzaileek atzo azaldu zutenez, 2004ko azaroaren 24tik 26ra izango da Madril, eta emakumea biologikoki eta kulturalki zaurgarriagoa da gaixotasunak aurrera egin ahala.
|
|
|
Sinetsita gaude, HIESa nola transmititzen edo prebenitzen den jakitean eragin baino gehiago, gizonei eta emakumeei esleitutako ohiko rolak aldatu behar direla, gizarteak onar dezan emakume batek ekimena hartzea eta sexu harreman seguruak izateko erabakia defendatzea”, esan zuen Chamorrok. Zaurgarriagoa Toxikomanoen arteko kontrol programen eraginkortasunari esker, transmisio heterosexualak
|
eragindako
infekzioak areagotu egin dira. Antonio Altelak, kongresuaren Batzorde Antolatzaileko lehendakariak, ohartarazi zuen emakumea zaurgarriagoa dela, birusa semenean kontzentratzen delako baginako jariakinetan baino, eta, aldi berean, erantzun immunea ez delako hain indartsua eta eraginkorra.
|
|
|
Eta hemen erantzuleak gara pertsonak. Estafilokokoek
|
eragindako
infekzioa dagoenean, zalantzarik gabe, arrazoia higiene txarra da. Baina infekzio mota hori asko jaitsi da, batez ere industrian.
|
|
|
Gero eta onartuagoa dago estabulazio, garraio eta elikadura baldintzetan ongizate handiagoa duen animalia indartsuagoa dela, eta, beraz, mikroorganismo patogenoek eta bestelako gaixotasunek
|
eragindako
infekzioak garatzeko joera txikiagoa duela. Baserri modernoek nola hobetu dezaketen erlazio hori ekoizpenaren kalitatea hobetzeko, ikerketa ildo hasiberria da oraindik, nahiz eta dagoeneko badiren horri buruzko azterlanak.
|
|
2005
|
|
|
Oro har, detektatutako akats kopuruak edo motak onartutakoa gainditzen badu, lote osoa baztertu egiten da; bestela, merkatura askatzen da. Kalitatetik kontrolera Bigarren Mundu Gerraren ondoren, industria garapenaren eta zientziaren eta teknologiaren indarraren ondoren, elikagaiak kontrolatzeko beharra nabari da, elikagaiek
|
eragindako
infekzio agerraldi ugari direla eta. Horien artean, Salmonellak kutsatutako arrautza deshidratatuaren kontsumoarekin lotutako gertaera garrantzitsuak edo kontserben kontsumoarekin lotutako botulismoagatiko agerraldi dramatikoak agertzen dira.
|
|
|
Bigarren mailako ondorio horietarako, zenbait aditu taldek ahalmen genotoxiko «probablea» gehitzen dute, bakterio andui erresistenteak agertzeaz gain. Horregatik guztiagatik, gaur egun ez da lehen aukerako antibiotikotzat hartzen, H. influenzae k eragindako meningitisak betalaktamikoei alergia dieten gaixoetan izan ezik, eta ordezko antibiotikotzat hartzen da abzesu entzefalikoetan, anaerobioek
|
eragindako
infekzioetan, sukar tifoideoan edo salmonelosi sistemikoetan. Jarraibide horietako batzuk garatzen ari diren herrialdeetan daude, non Osasunaren Mundu Erakundeak botikaren onura lehenesten baitu kontrako ondorioen aurrean.
|
|
|
Onddo horietan zientzialariek identifikatutako 9.500 eta 14.000 geneen %30 espeziearen arabera aldatzen dira berriak dira zientziarentzat eta haien funtzio eta egiturarentzat, ezezagunak baitira. Hemendik aurrera, defentsak baxuak dituzten gaixoek onddoek
|
eragindako
infekzioak diagnostikatzeko eta tratatzeko tresna berria izango du medikuntzak. “Sekuentzia genetiko hori funtsezkoa izango da ‘A’ infekzioak eraginkortasunez erasotzeko tresnak garatzeko. fumigatus' ” esan du Eilliam Niermanek, AEBetako Ikerketa Genomikorako Institutuko (TIGRAFIA) mikrobiologoak.
|
|
2006
|
|
|
" ReNu MoistureLoc" izeneko ukipen lenteak garbitzeko produktu bat merkatutik kentzen dute, onddo batek
|
eragindako
infekzioak detektatu ondoren
|
|
|
Onddo batek
|
eragindako
infekzioak direla eta, AEBetako Bausch Lomb enpresak jakinarazi behar izan du azken produktua merkatu guztietan kendu dutela ukipen lenteak garbitzeko. Ezohiko egoeretan horiek erabiltzeak “Fusarium keratitis” onddo infekzioa harrapatzeko arriskua areagotzen duela egiaztatu ondoren, “ReNu MoistureLoc” irtenbidea zirkulaziotik ateratzea erabaki du sinadurak.
|
|
|
10 urte betetzean haur batek jaso dituen 21 txertoei giza papilomaren birusaren (VPH) aurkako beste bat gehitu dakieke. Mikroorganismo horrek
|
eragindako
infekzio kronikoak eragiten ditu umetoki lepoko minbiziaren eta gaixotasun benereoen (garatxo genitalak, esaterako) %70 VPH bidezko infekzioa oso ohikoa da, baina kasu gehienak berez konpontzen dira sintomarik gabe eta tratamendurik gabe. Proportzio txiki batek bakarrik irauten du eta tumore arriskua handitzen du.
|
|
|
Errotabirusak
|
eragindako
infekzioa da mundu osoko haur txikien gastroenteritis larriaren kausarik ohikoena, eta heriotza ugari eragiten ditu. Gaixotasunak milioi erdi heriotza eragiten ditu urtean, horietako asko herrialde pobreetan.
|
|
|
Joan den urtarrilean The New England Journal of Medicine aldizkarian argitaratutako lan batean, emaitzak 63.225 haur osasuntsutan ebaluatu ziren, azterketa bikoitz itsu batean (%50ek txertoa jaso zuen eta beste %50ek plazeboa). Txertoaren eraginkortasuna %85ekoa izan zen errotabirusak
|
eragindako
infekzio larrien aurrean. Txerto berria segurua dirudi, hesteetako inbaginazio kasuak ez baitira nabarmen areagotzen.
|
|
|
Escherichia colik
|
eragindako
infekzioa
|
|
|
Baina bakterio horren erretratu robota osatu gabe geratuko litzateke, E.coli koliko, behor eta deshidratazioagatiko heriotza askoren erantzulea dela aipatu gabe. Europako Batasunean, E.coliren andui patogenoek
|
eragindako
infekzioek gutxienez 6.000 milioi euro sortzen dituzte osasun kostuetan. Izan ere, E.coliren andui guztiek ez dute berdin laguntzen osasunean; batzuek arriskuan jartzen dute.
|
|
|
Letxugaren kalitatea, testura eta kolorea ez dira ia aldatu, nahiz eta Han onartu ikerketa gehiago egin behar direla. Baina baikor ageri da Salmonella edo Campylobacterrek
|
eragindako
infekzio kasuak murrizteko aurkikuntzak izan dezakeen gaitasunagatik; izan ere, 2004an% 22 handitu ziren EBn, 2003an baino.
|
|
|
Hala ere, txerri haragi freskotik eta produktu eratorri batzuetatik egiten den transmisioak eta hainbat gainazaletatik egiten diren kutsadura gurutzatuek handitu egiten dute haien erikortasuna. Azkenik, E coli izeneko mikroorganismoak
|
eragindako
infekzioak daude. Gero eta interes handiagoa du mikroorganismo horrek, batez ere, kasuen aniztasunagatik eta betiko andui ohemorragikoen sintomen larritasunagatik.
|
|
|
Sagar purearen eta oregano olioaren konposatuak dira. Begi hutsez, badirudi plastikoaren antzeko zerbait direla bilgarri horiek, lehen emaitzen arabera, eraginkorrak direla Escherichia coli patogenoaren aurka, nahiz eta ikertzaileek espero duten beste patogeno batzuek (Salmonella edo Campylobacter, esaterako)
|
eragindako
infekzioak prebenitzeko eta murrizteko ere balioko dutela.
|
|
|
Anisakis parasitoak
|
eragindako
infekzioak saihestea du helburu Osasun Neurriak
|
|
|
Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionaleko (PNAS) “Proceedings” aldizkariaren azken zenbakian argitaratu zen ikerketa, eta gene berriak eta shu atipikorako joera genetikoko faktoreak identifikatu zituen. Gene eta faktore horiek osagarriaren sistemarekin lotuta daude, eta osagai hori funtsezkoa da mikroorganismoek
|
eragindako
infekzioen aurkako erantzun immune innatoan. Immunitatearen osagai hori desarautzeak eragiten du patologia.
|
|
2007
|
|
|
Bakterioak antibiotikoetara" ohitu" egin direla esango genuke. Pneumokokoak
|
eragindako
infekzioen %5, adibidez, ezin da sendatu penizilina erabiliz.
|
|
|
Antibiotiko berria esperimentazioko animalietan, arratoi eta saguetan, probatu da eta oso eraginkorra dela ikusi da, bai S. aureus ak bai E. faecalis ek
|
eragindako
infekzioetan. Orain, platenzina antibiotikoaren ezaugarritze kimikoa lortu ondoren, ikusi egin da ea zer nolako maila erakusten duen ospitaleetako infekzio erresistenteen kasuan.
|
|
|
Are gehiago, egoera normalean, animaliaren eta mikrobiotaren arteko harremana mutualista da; hau da, elkartzean partaide guztiek ateratzen dute onura: mikrobioek ostalaritik bizitzeko ingurune egokia lortzen dute, eta ostalariak mikrobioetatik batez ere elikagai jakin batzuk eskuratzeko ahalmena, eta mikrobioek
|
eragindako
infekzioetatik babestea, neurri batean behintzat.
|
|
|
Birusek, oro har, ospitalean transplanteren bat jaso duten pertsonetan eragiten dituzte infekzioak. Izan ere, transplantea ez errefusatzeko gaixo horien immunitate sistema ahultzen da, eta, ondorioz, hainbat birusek
|
eragindako
infekzioak agertzen dira. Arrazoi mekanikoengatik edo immunitarioengatik azaltzen edo gailentzen dira.
|
|
|
Arrazoi mekanikoengatik edo immunitarioengatik azaltzen edo gailentzen dira. Parasitoek
|
eragindako
infekzioak, berriz, urriagoak dira.
|
|
|
Berez, nahikoa da arrautzak eta haragia ondo egitea bakterioak suntsitzeko. Baina gerta daiteke gordinik jaten diren elikagairen bat horiekin kontaktuan egoteagatik kontaminatzea, eta horrek
|
eragitea
infekzioa. Kontaminazio gurutzatua deitzen zaio horri.
|
|
|
Madrilgo Urriaren 12ko Ospitaleak bi hilabete inguru izango ditu “Klebsiella pneumoniae” bakterioa osasun zentroan zabaltzea eragozteko hartu dituen segurtasun neurriak. Azken astean, hiru haur goiztiar hil dira bakterio horrek
|
eragindako
infekzio nosokomial baten ondorioz. Ospitalean alta eman zitzaien atzo Neonatologiako zainketa intentsiboetako zerbitzuan isolatuta zeuden 25 goiztiarretatik lauri.
|
|
|
Antibiotikoak sortu zirenetik hirurogei urte eskasera, erabat aldatu da gizakiak bakterioek
|
eragindako
infekzioei aurre egiteko duen modua. Baina aurrerapen horrek badu puntu ahul bat, hain zuzen ere arrakastaren ondorioz:
|
|
|
Carlos iii.a Osasun Institutuan dagoen Mikrobiologiako Zentro Nazionaleko medikuek “Aspergillus fumigatus” delakoak onddoek
|
eragindako
infekzioak tratatzeko egokiak diren antifungikoei aurre egiteko mekanismo berri bat identifikatu dute. Aurkikuntza hori “Antimicrobial Agens and Chemotherapy” aldizkariaren azken zenbakian argitaratu da, eta mikroorganismo horrek infektatutako pazienteentzako tratamendu antifungiko egokiena hautatzen lagunduko du.
|
|
|
2005ean, Campylobacterrek
|
eragindako
infekzioak %7, 8 hazi ziren EBn, aurreko urtearekin alderatuta; beraz, 51,6 pertsona izan ziren 100.000 pertsonako (197.363 kasu erregistratu ziren), Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA, ingelesezko sigletan) datuen arabera. Adituen arabera, 2005ean, gaitz zoonotikoa izan zen kanpai mamitsua, salmonelosiak baino gehiago.
|
|
|
«Atletaren oina», azaltzen du Daudén irakasleak, «oinaren eraginpean daudenen bizi kalitatea okertu egin daiteke, eta, batzuetan, azkura, erremin sentsazioa, usain txarrak edo ibiltzeko mugak eragin ditzake. Gainera, beste eremu batzuetara ere heda daiteke, hala nola oinetako edo eskuetako azazkaletara, eta ez da arraroa hantura zeinu garrantzitsuak dituzten bakterioek
|
eragindako
infekzio sekundarioa agertzea». Infekzio oso kutsakorra da, baina badira infekzioa saihesteko har daitezkeen neurri batzuk, besteak beste, oinak garbitu ondoren ondo lehortzea, galtzerdiak eta oinetakoak egunero aldatzea, larruzko edo gai naturalezko zapata transpiragarriak eramatea ahal den guztietan, behar bezala doitzen ez diren zapatek eragindako marruskadurak saihestea edo gimnasioetan, igerilekuetan, aldageletan, dutxa publikoetan eta hoteletan zapatilak erabiltzea.
|
|
|
Vulvodiniaren kasuan, arrisku faktore bat hauek dira: kriseiluak (kandididiasia), herpes sinpleak
|
eragindako
infekzioak, preserbatiboarekin ukitzeak eragindako alergia, konpresak erabiltzeak eragindako alergia narritagarria edo sexu harreman asegabea, batez ere minagatik. Metalak, protesiak edo inplanteak, aldiz, oso garrantzitsuak dira glosodinia jasateko joera duten faktore gisa.
|
|
|
Gizonezkoen erdainkuntza eraginkorra izan da GIBaren transmisioaren murrizketan, emakumezkotik gizonezkora, baina, hala ere, zalantzan jartzen da esku hartze hori eraginkorra izan ote daitekeen beste herri batzuetan, hala nola gizon homosexualetan. Hasieran GIBik ez zuten 1.427 gizon homosexualei buruz egindako azterketa batek (horietatik %66 erdaindituta zegoen) ez zuen alderik agertu GIBak
|
eragindako
infekzioaren intzidentzian, zirkuntziatuak izan ala ez. Gai horretaz gain, oraindik argitu gabe daude zirkunzisioaren eraginkortasun eta segurtasunari buruzko zalantzak.
|
|
|
Horietako bat da gizonezkoen zirkunzisio tradizionalaren babes efektua, erabilitako metodoaren eta ezabatutako ehun kantitatearen arabera. OMEren helburu nagusia Hiesaren birusak
|
eragindako
infekzioaren aurkako borroka Osasunaren Mundu Erakundeak milurteko honen hasierarako ezarri dituen lehentasunezko zortzi osasun helburuetako bat da. 2000ko irailean, Nazio Batuen Milurtekoko Deklarazioa 189 herrialdek sinatu zuten, eta, horren ondorioz, ibilbide orri bat sortu zen, 2015erako helburuak ezartzen dituena.
|
|
|
Hala ere, batzuetan, minbizia ez da primarioa, metastasikoa baizik (beste minbizi batetik eratorria). Espezialistak gero eta konbentzituago daude lehen mailako gibeleko minbiziak lotura estua duela B edo hepatitisaren birusak
|
eragindako
infekzioarekin. Kalkuluen arabera, hepatitisaren birusa duten pertsonen% 10 gibeleko minbizia garatzen dute.
|
|
|
Herrialdeko adituek egindako makro inkesta baten arabera, kontsumitzaile gehienek ezagutzen dituzte arriskuaren iturri potentzialak, hau da, gai dira identifikatzeko zein elikagai diren arriskutsuenak (arrautzak, haragia eta produktu gordinak), baina ez dakite zein den arriskurik gabe prestatzeko eta kontsumitzeko modurik onena. Gaixotasunak kontrolatzeko eta prebenitzeko Estatu Batuetako zentroen (CDC, ingelesezko sigletan) datuak kontuan hartuta, 2004az geroztik %50 hazi dira E.colik
|
eragindako
infekzioak, eta %78 Vibrio patogenoak eragindakoak, batez ere krustazeo gordinen kontsumoak eragindakoak. Zentroaren kalkuluen arabera, urtean 76 milioi estatubatuar gaixotu egiten dira elikagai kutsatuak kontsumitzeagatik.
|
|
|
Arnas birus sintzitialak
|
eragindako
infekzioa edozein unetan ager badaiteke ere, urritik apirilera bitartean handitu egiten da kasuen kopurua. Espainiako iparraldean, eragin handieneko aldia lehenago hasten da, irailean, eta pixka bat geroago amaitzen da, apirila eta maiatza bitartean.
|
|
|
Onddoek
|
eragindako
infekzio honek hatz arteko tolesturei, landareari eta oinaren ertzei eragiten die.
|
|
|
Botikariaren arabera, saiakuntzek erakutsi zuten, halaber, kasuen %80an bi oinak gaixotasuna eragin duen birusak kutsatuta daudela, baina batek bakarrik duela infekzio zantzurik. Atleta oina onddoek
|
eragindako
infekzioa da, eta hatz arteko tolesturei, oinplanoari eta oinaren ertzei eragiten die. Hain modu leunean ager daiteke, non pazienteak berak ere ez baitaki zer duen; edo hain modu indartsuan, non punpek eraginda ezin baitu bizitza normala egin, edo modu mistoan.
|
|
2008
|
|
|
Gizakiak mikosiak pairatzen ditu batzuetan onddoek
|
eragindako
infekzioak, ezkabia eta igerilekuetan hartzen diren onddoak, adibidez. Mikosi horiek eragozpen txikiak edo estetika arazoak besterik ez dituzte sortzen, eta erraz trata daitezke modu eraginkorrean.
|
|
|
Medikuntza mikologiak onddoen eta gizakiaren arteko elkarrekintza ikertzen du. Guillermo Quindósek zuzentzen duen Medikuntza Mikologiako ikerketa taldeak onddoek
|
eragindako
infekzio larriak ikertzen ditu, kandidiasi eta aspergilosi inbaditzaileak, esaterako. Hain zuzen, infekzio horien diagnosia egiteko erremintak eta tratamendu eraginkorrak lantzen dituzte.
|
|
|
alegia) diagnostikoa egiteko orduan beste hainbat gaitz gogoan hartu eta haietatik bereizi beharra dagoela: errubeola, eskarlata, sendagaien ondorengo exantemak, alergia gaitzak, bat bateko exantema, mononukleosi kutsagarria, eta adenobirus, echobirus nahiz beste birus batzuek
|
eragindako
infekzioak.
|
|
|
Antibiotiko horiek ekoizpen intentsiboko ukuilu aziendari ematen zaizkio, galera ekonomikoak eragin ditzaketen gaixotasunak tratatzeko. Blancoren arabera, sendagai horiek buitreen osasunean dituzten eraginak gizakietan gaizki erabiltzen direnean agertzen direnen antzekoak dira, hala nola, flora normalaren alterazioa eta gaixotasun larriak eragiten dituzten onddoek eta bakterioek (adibidez, salmonelosia edo tuberkulosia) patogenoak
|
eragindako
infekzioa. Sai beltza, kaltetuena Aztertutako hiru espezieetatik, sai beltza da kaltetuena.
|
|
|
A aldaerak urteko epidemien bi herenen erantzuleak dira, baita orain arteko pandemia guztiena ere. Baina B anduiak
|
eragindako
infekzioa ere ez da txantxa. Acamp en txertoa, ACAM FLU A izenekoa, AEBetako hainbat zentrotan probatu dute.
|
|
|
Typhirium edo S. Virchow’, besteak beste). Datuak Enter netetik datoz, ‘S’ k
|
eragindako
infekzioak zaintzeko Europako saretik. enterica’ eta ‘E. coli’, 1994tik informazioa biltzen duena. Datu horien guztien berezitasuna da ‘aldagai geografiko’ deritzona sartu dela.
|
|
|
«Purpura tronbozitopeniko idiopatikorako aukera terapeutikoek plaketen suntsiketa geldiaraztea lortzen duten arren, ez dute eraginik plaketa berrien garapenean, eta bai, ordea, bigarren mailako kezka ondorioak eragiten dituzte». Izan ere, purpura tronbozitopeniko idiopatiko baten ondorioz hiltzen diren pazienteen %50 inguru tratamenduen agresibitateak
|
eragindako
infekzio baten ondorioz hiltzen dira. Egoera horiek, Provanek, hemendik aurrera alda zitezkeen, tronbopoiesia estimulatzen duen ‘pepticuerpo’ bat (romiplosti) artsenal terapeutikoan sartzeari esker.
|
|
|
Bestelako arrisku faktoreak Arriskugarritzat jotzen diren bizimodu ohitura batzuek minbizia izateko aukera alda dezakete. ...nezkoa, adinekoa izatea, talde etniko jakin bateko kide izatea, gatz eta jaki keztatu eta fruta eta barazkietan urria den dieta bat izatea, etengabeko estresa izatea, tabakoa kontsumitzea, gizena izatea, anemia kaltegarria izatea traktu gastrointestinaleko B12 bitamina xurgatzeko behar den faktore intrintsurik ez izateagatik eragindakoa—, Faktore horiek guztiak gorabehera, badirudi H. pylorik
|
eragindako
infekzioa dela urdaileko minbiziaren eragile nagusia, batez ere barrunbearen behealdeari eragiten badio. Iraupen luzeko infekzio batek hantura kronikoa (gastritis atrofiko kronikoa) eragin dezake, eta lesio aurrekanigenoak eragin barrunbearen barne estalduran.
|
|
|
Hala ere, pazienteen adina handitzeak berarekin ekar dezake denborarekin bizi kalitatea gutxitzea”, azaldu zuen José Manuel Olmos lanaren ikertzaile nagusiak. “Osteoporosia GIBak
|
eragindako
infekzioaren ondorio berantiarretako bat dela onartzeak gaixo horiei gaixotasun horren diagnostiko goiztiarra planteatzera behartzen du, behar diren prebentzio neurriak eta neurri terapeutikoak hartzeko”, gehitu zuen Olmosek. Hartu beharreko neurriak Azterlanean nabarmendu da seropositiboen historia kliniko zehatza egin behar dela, osteoporosia izateko arrisku faktore klasikoak eta jasotako tratamenduari arreta berezia eskainiko diona (kortikoideak, TARGA, etab.).).
|
|
|
Azazkalak galtzea eragiten duen birus batek
|
eragindako
infekzioa da.
|
|
|
Baina Swazilandia, Dijibouti, Namibia, Lesotho eta Zimbaue dira tuberkulosiak eragindako heriotzen zerrenda tragikoaren buru diren bost herrialdeak. Horietan, gainera, tuberkulosiaren intzidentzia handiarekin batera, GIBak
|
eragindako
infekzioaren prebalentzia ere handia da. Swazilandia herrialde hilgarriena da, munduko bizi itxaropen apalenarekin (32 urte).
|
|
|
Espainian, hamar bakterio patogenoren transmisioan parte hartzen duten espezie horietako bederatzi identifikatu dira. Gure ingurunean ohikoenetako bat sukar botonoso mediterraneoa da," Rickettsia conorii" izeneko bakterio batek
|
eragindako
infekzioa, txakurraren kaparraren ziztadak transmititua. Mediterraneoko arroko herrialde askotan gaixotasun endemikoa da, eta sukar handia eta azaleko lesio bereizgarriak eragiten ditu.
|
|
2009
|
|
|
Lanaren egileek gaixotasun infekziosoaren eredu bat erabili dute, birus informatikoak azkar zabal daitezkeela erakusteko haririk gabeko teknologia horren bidez, batez ere biztanle asko dituzten hiriguneetan. Ikertzaileek diotenez, software maltzurrak
|
eragindako
infekzio gehienak lehenengo 48 orduetan gertatuko lirateke. Zientzialariek eredu matematiko bat sortu zuten, Alessandro Vespignaniren zuzendaritzapean.
|
|
|
Horrek patogenoek
|
eragindako
infekzioak areagotzen ditu, landareen arteko harremanak ahultzen ditu eta belarjaleek landaredian duten presioa handitzen du.
|
|
|
Espezieen arteko elkarreraginak oso sentikorrak dira aldaketa globalarekiko, eta horrek patogenoek
|
eragindako
infekzioak areagotzen ditu, landareen arteko harreman mutualistak ahultzen ditu eta belarjaleek landaredian egiten duten presioa handitzen du, Doñanako Estazio Biologikoko ikertzaileek parte hartu duten nazioarteko talde baten aurkikuntzaren arabera, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Nagusiari atxikia (CSIC). CSICek berak ohar batean azaltzen duenez, klima aldaketak espezieen ugaritasunean, fisiologian eta banaketa geografikoan duen eragina nahiko ezaguna da, baina erlazio biotikoetan duen eragina kuantifikatzea zailagoa da.
|
|
|
Berriki frogatu da bakteriofagoen endolisina horiek tresna terapeutiko berri gisa erabil daitezkeela, bai gaixotasun infekziosoen tratamenduan, bai bioteknologiaren arloan. Enzibiotiko izeneko arma berri hauek arrakastaz erabili dira bakterio patogenoek
|
eragindako
infekzioak kontrolatzeko, bereziki antibiotikoekiko erresistenteak diren anduietan, animalia ereduetan. Antibiotikoekiko erresistenteak diren mikroorganismoen anduiak garatzea gero eta ohikoagoa da, eta horrek tratamendu mota horien eraginkortasuna arriskuan jartzen du.
|
|
|
Amebek
|
eragindako
infekzioa, gero eta ohikoagoa
|
|
|
Amebek
|
eragindako
infekzioa amebek kutsatutako ura eta elikagaiak irenstean sortzen da. Horiek ez dira ez bakterioak ez birusak, baizik eta protozoo izeneko beste organismo mikroskopiko batzuk, uretan edo lurrean aske bizi daitezkeenak, edo pertsonen eta beste animalia batzuen parasitoak.
|
|
|
Ehuneko hori %30era iristen da gutxi garatutako eskualde tropikaletako eta subtropikaletako herrialdeetan (Mexiko eta Erdialdeko eta Hego Amerika, Afrika, India eta Asiako hego ekialdea), eta munduan heriotza gehien eragiten dituen parasito gaixotasunetako bat da. Espainian ez da ohikoa amebek
|
eragindako
infekzioa, eta baieztatzen diren kasu gehienak herrialde tropikal edo subtropikaletako etorkinetan edo aurreko hilabeteetan herrialde horietara bidaiatu duten turistetan gertatzen dira. Kasu horietako batzuk higiene neurri eskaseko establezimenduetatik datoz, manipulatzaileren bat eramailea baita.
|
|
|
Trofozoito batzuk kistatu eta gorozkietatik kanporatzen dira, eta, hala, ziklo biologikoa ixten da. Isildutako infekzioa Amebek
|
eragindako
infekzio gehienak asintomatikoak direnez, infektatutako pertsona horiek ez dute laguntza medikorik bilatzen eta ez dira tratatzen, baina infekzioa hedatzen laguntzen dute, kisteak kozineetan kenduz. Hori bereziki kezkagarria da elikaduraren sektorean; izan ere, higiene neurri zorrotzak hartzen ez badira, batez ere azken manipulazio faseetan, baliteke elikagaiak kontsumitu aurretik behar den tratamendu higienizatzailea ez jasotzea.
|
|
|
Hiru eguneko brokoli agerraldiek (oso elikagai hedatua) “Helicobacter pylori” (H. pylori) bakterioaren infekzioak murriztu zituzten esperimentu honetan parte hartu zutenen artean, 48 gizon eta emakume japoniar dira, eta lan hori “Cancer Prevention Research” aldizkarian argitaratu da orain. Bakterio horrek
|
eragindako
infekzioa da mundu osoko bakterio infekzio arruntenetako bat eta urdaileko minbiziaren kausa garrantzitsu bat. Ikertzaileek, azterlanean parte hartu zutenei, egunean 70 g brokoli fresko jateko eskatu zieten zortzi astez, edo alpapa agerraldi kopuru bereko baliokidea, eta “H” bidezko infekzioaren larritasuna ebaluatu zuten. pylori” azterketa hastean, eta berriz ere lau edo zortzi aste geroago, arnasketa proba estandarrak, seruma eta gorozkiak erabiliz.
|
|
|
Europan, 1958az geroztik, 17 kasu jakinarazi dira guztira. Estatu Batuetan, zerri gripearen birusak
|
eragindako
infekzio agerraldia detektatu zen erreklutetan, New Jerseyko eremu militar batean, 1976an. Zerriak ukitu zituen, baina ez zen aurkitu.
|
|
|
Hegazti, zerri eta giza gripearen H1N1 birusen antigorputzek babes gutxi edo batere ez dakarte, baina beste espezie batzuena. Nola diagnostikatzen dira zerri gripeak gizakietan
|
eragindako
infekzioak. Zerri jatorriko A gripearen birusak eragindako infekzioa diagnostikatzeko, arnas aparatutik ateratako lagin bat hartu behar da, kutsatuta dagoen pertsona batek birusa kutsatzeko aukera handiagoa duenean.
|
|
|
Nola diagnostikatzen dira zerri gripeak gizakietan eragindako infekzioak? Zerri jatorriko A gripearen birusak
|
eragindako
infekzioa diagnostikatzeko, arnas aparatutik ateratako lagin bat hartu behar da, kutsatuta dagoen pertsona batek birusa kutsatzeko aukera handiagoa duenean. Hala ere, pertsona batzuek, batez ere haurrek, 10 egunez edo gehiagoz zabal dezakete birusa.
|
|
|
Espezialistek ohartarazi dute oso garrantzitsua dela azazkaletan onddoek
|
eragindako
infekzioak tratatzea
|
|
|
“Eta horrela 40 gaixotasun oso desberdin arte” esan zuen Luis Olmos dermatologo eta irakasleak. Azazkalen ukipen ohikoenetako bat onddoek
|
eragindako
infekzioa da, onikomikosia izen zientifikoan, eta dermatofitoak, kandidak eta lizunak eragiten dituzte. 1,5 milioi espainiarrek baino gehiagok pairatzen dute Europako populazioaren ia %27, eta beroarekin eta bainu denboraldiarekin ugaltzen da.
|
|
|
Hala ere, zure denbora behar duzu, onddoak gure eskuen azazkaletan jarri dituzunean sei hilabetekoa gutxienez, eta urtebete artekoa oinetako azazkalei eragiten dienean. Azazkaletako onddoek
|
eragindako
infekzioa prebenitzeko modurik onena higiene zorrotza da. Horrek esan nahi du, batetik, eskuzabaltasun ezezagunak saihestu behar direla, eta, bestetik, ondo moztu behar direla eskuetakoak eta zuzenak oinetakoak; oinetako erosoak eta zabalak erabili behar direla; eta, azkenik, kosmetiko ungularrak ondo aukeratu behar direla, narritadurak eta buxadurak sor baitaitezke.
|
|
|
Europan, 1958az geroztik, 17 kasu jakinarazi dira guztira. Estatu Batuetan, zerri gripearen birusak
|
eragindako
infekzio agerraldia detektatu zen erreklutetan, New Jerseyko eremu militar batean, 1976an. Zerriak ukitu zituen, baina ez zen aurkitu.
|
|
|
Hegazti, zerri eta giza gripearen H1N1 birusen antigorputzek babes gutxi edo batere ez dakarte, baina beste espezie batzuena. Nola diagnostikatzen dira zerri gripeak gizakietan
|
eragindako
infekzioak. Zerri jatorriko A gripearen birusak eragindako infekzioa diagnostikatzeko, arnas aparatutik ateratako lagin bat hartu behar da, kutsatuta dagoen pertsona batek birusa kutsatzeko aukera handiagoa duenean.
|
|
|
Nola diagnostikatzen dira zerri gripeak gizakietan eragindako infekzioak? Zerri jatorriko A gripearen birusak
|
eragindako
infekzioa diagnostikatzeko, arnas aparatutik ateratako lagin bat hartu behar da, kutsatuta dagoen pertsona batek birusa kutsatzeko aukera handiagoa duenean. Hala ere, pertsona batzuek, batez ere haurrek, 10 egunez edo gehiagoz zabal dezakete birusa.
|
|
|
2007an 151.995 kasu egiaztatu ziren Europar Batasunean, eta horietatik 3.658 Espainian gertatu ziren. Salmonellak
|
eragindako
infekzio gehien izan dituzten produktuak eskortako eta zerri hegaztien haragi freskoak dira; horien kutsadura indizea %5, 5ekoa da lehenean, eta %1, 1ekoa txerriaren eratorrietan. Horren atzetik, mahaiko arrautzak daude, eta kasu positiboen %0, 8 izan dira (%2, 8 Espainian).
|