|
2005
|
|
|
07 Sua ere
|
erabiltzen
zuten; baina ez jatekoa prestatzeko, ezta eurak berotzeko ere, lurra lantzeko baizik.
|
|
|
08 Gaur egun ere
|
erabiltzen
dute oraindik. Belar luze gogorrak erreta, landare guriak hazten dira haien lekuan, jateko modukoak.
|
|
|
47 Australia barrualdeko basamortua eurite eta lehorteen ziklo honexek
|
darabil
, kontinentearen arnasa balitz bezala. Ez du inongo patroirik; horregatik, mende batez behintzat, kolono berriek bizkarra eman zioten.
|
|
|
16 1840an gameluak ekarri ziren Asiatik zamabere lanetarako, eta bertan behera utzi, kamioiak
|
erabiltzen
hastean. Haien ondorengoak, milioi erdi gamelu, noraezean dabiltza barnealdean.
|
|
|
35 Hemen bizi diren kanguruei waluru deitzen zaie, eta belardi latzeko zelaietan ugaritzen dira lan tresna artean. Batere lotsa barik, egitura mekanikoak
|
erabiltzen
dituzte gerizpetzat udako berotik babesteko.
|
|
|
urratu eta sartu egiten dira, eta ase arte jan. Mokoa etengabe hazten zaie, eta lata irekigailua bezala
|
erabiltzen
dute, azkarrak dira ta.
|
|
|
11 Egin zenetik eta hona ibilgailuak eta jendea Areeta eta Portugalete artean garraiatzeko
|
erabili
izan da.
|
|
|
19 Ba, begiraâ? ¦ haurrentzako eskolan poniak baino ez ditugu
|
erabiltzen
, eta 4 urteko haurrak ere badabiltza. Gero, jende nagusiagoarentzako beste eskola bat ere badaukagu, 20tik 40 urtera artekoentzat, zaldiketan hasteko.
|
|
|
19 Nik uste politena animaliarekin daukazun harremana dela. Kirol hau gehienbat aire zabalean egiten da, eta zaldia ez da makina bat bezalakoa,
|
erabili
eta gero hor uzten dena; haurrak animalia zaintzeko ardura hartu behar du, eta kirol honetan zaldiaren edo poniaren osasun egoerak agintzen du eta ez haurraren gogoak.
|
|
|
Zaporeari dagokionez, motel samarra da, eta nire asmoa zapore hori indartzea da. Horregatik ondo jakin behar da gehigarriak aukeratzen, ondo datozkionak
|
erabili
behar dira.
|
|
|
16 Eta nola prestatuko duzu amuarraina? Ze osagai
|
erabiliko
duzu. Esaterik badago, jakina, ze sekreturen bat edo beste izango duzu ezta?
|
|
|
18 Hiriaren ikuspegirik ederrena Floyenmendi gainetik dago, eta bertara funikularrean igotzen da. Garraiobide hau
|
erabiltzeko
eta Bergen eko hainbat bisitagunetara sartzeko, â?. Bergen Cardâ, izeneko txartela erostea gomendatzen dizuegu, hainbat museotara dohainik sartzeko aukera emateaz gain, zenbait denda eta ikuskizunetan deskontuak egiten baitizkizute.
|
|
|
07.01 Wombatak bikainak dira indusketan. Esku beso sendoak eta muturra
|
erabiliz
, elur azpia arakatzen dute, belar bila.
|
|
|
09.14 Burua alde batera eta bestera
|
erabiliz
, errekako radar maparen antzekoa egiten du, berak jaten dituen zizare eta izkiratxoak aurkitzeko.
|
|
|
12.50 Gidatzen ere badakite, norabidea laurogeita hamar graduraino alda dezakete larruko zimurrei eraginez eta buztana lematzat
|
erabiliz
.
|
|
|
14.58 Diseinu bikaina izatea oso ondo dago; baina
|
erabiltzen
ere jakin behar da. Hiru egun zorrotik kanpora, eta kume hau pozarren dago hanketako malgukiekin.
|
|
|
33.24 Igerilari onak dira, eta denbora asko egiten dute urpean. Buztan sendoa, igerian egiteko eta lematzat
|
erabiltzen
dute.
|
|
|
Ispilua eta burdinazko makila baten laguntzaz, Hadj Ahmed-ek kontu handiz bilatzen du sugegorria. Ispilua zulo beltzetan argia islatzeko
|
erabiltzen
du.
|
|
2006
|
|
|
Intsektu askok berezko trebetasuna dute tresnak
|
erabiltzeko
, baina zer gertatzen da intsektu jaio ez direnekin?
|
|
|
Intsektuak ere
|
erabiltzen
ditu.
|
|
|
Objektu bat tresna den ala ez jakiteko, hura nola
|
erabiltzen
den hartu behar da kontuan.
|
|
|
Itsaskiak zabaltzeko
|
darabilen
tresna itsas hondoan ezkutatuta dago.
|
|
|
Harria ingudetzat
|
darabil
igarabak: bular gainean jarri eta bertan maskorrak apurtzen ditu.
|
|
|
Itsasoa utzi eta lurrera joko dugu, lanabesak bikain
|
darabiltzan
animaliaren bila.
|
|
|
Material bera
|
erabiliz
, tresna bat baino gehiago egiten dute primateek. Gure hurbilenekoa bonobo a da.
|
|
|
Primate guztien artean, txinpantzea da tresnak
|
erabiltzen
eginena. Egunero erabiltzen ditu eta sarritan.
|
|
|
Primate guztien artean, txinpantzea da tresnak erabiltzen eginena. Egunero
|
erabiltzen
ditu eta sarritan.
|
|
|
Gainerako txinpantzeak burutsuagoak dira tresna bera
|
erabiltzerakoan
. Makila gorputz atalaren luzapen moduan darabilte, jatekoak eta bestelako bitxikeriak harrapatzeko.
|
|
|
Gainerako txinpantzeak burutsuagoak dira tresna bera erabiltzerakoan. Makila gorputz atalaren luzapen moduan
|
darabilte
, jatekoak eta bestelako bitxikeriak harrapatzeko.
|
|
|
Tanzaniako Mahale Parke Nazionalean, txinpantze talde batek adaxkak
|
erabiltzen
ditu inurriak zuloetatik ateratzeko.
|
|
|
Inurrien ziztadarikez hartzeko
|
erabiltzen
dute adaxka.
|
|
|
Ez dute edozein ziri
|
erabiltzen
; tresna prestatu egiten dute lanerako.
|
|
|
Fruitu lehorrak irekitzeko, bi harri
|
erabiltzen
dituzteâ? ¦ Txinpantzeek erreminta jokoa behar dute horretarako: mailua batetikâ? ¦ eta ingudea bestetikâ? ¦ Beraz, bi harri maneiatu behar dituzte aldi berean.
|
|
|
Nik esango nuke, nik irakasle/ ikasle hezkuntza sistema deitzen diodana darabiltelaâ? ¦ Lehenik, txinpantze helduak edo amak tresnak nola maneiatu erakusten du, hau da, fruitu lehorrak irekitzeko tresnak zuzen nola
|
erabili
erakusten duâ? ¦ Bigarren urratsa, ordea, ikastunak, edo kumeak ematen du. Kumeak berezko grina du, helduen jokabideari arretaz begiratu eta haiek egiten dutenaerrepikatzekoâ? ¦
|
|
|
Bai txinpantze amak, bai gainerako helduek egonarri handia dute eta kumeak berez egiten duen edozein saiakera onartzen duteâ? ¦ Hauxe da nik irakasle/ ikaslehezkuntza deitzen diodan teoriaren funtsaâ? ¦ Nik irakasle/ ikaslehezkuntza deitzen diodan sistema, Japoniako eta beste hainbat herrialdetako hezkuntza sistema tradizionala da... Txinpantze basatiek ere gure heziketa mota bera
|
erabiltzen
dute.
|
|
|
Txinpantzeek tresna konbinaketa konplexuagoak nola
|
erabiltzen
dituzten ere ikertu du Matsuzawa adituak.
|
|
|
Txinpantzeek hiru harri
|
erabiltzen
dituztela ere antzeman dugu. Hirugarren harria ziri moduan erabiltzen dute, azalera laua gorantz gera dadinâ? ¦ Horrela fruitu lehorra, geldi eta finko dago eta errazagoa da harriarekin jo eta barruko jakia ateratzea...
|
|
|
Txinpantzeek hiru harri erabiltzen dituztela ere antzeman dugu. Hirugarren harria ziri moduan
|
erabiltzen
dute, azalera laua gorantz gera dadinâ? ¦ Horrela fruitu lehorra, geldi eta finko dago eta errazagoa da harriarekin jo eta barruko jakia ateratzea...
|
|
|
Kasu honetan, hiru piezako erreminta jokoa
|
erabiltzen
dutetxinpantzeekfruitu lehorra irekitzekoâ? ¦ Hirugarren harria asmo jakin baterako sortutako tresna bat da, tresna erabiltzeko tresna, alegiaâ? ¦ Eta beraz, lanabesen erabilera arruntetik haratago emandako pausoa daâ? ¦ izan ere, lanabesa bera konplexua baitaâ? ¦ Honelako tresnei meta tresna deitzen zaie, eta orain arte Bissauko txinpantzeekdarabiltenziri harria da txinpantze basatien ar...
|
|
|
Kasu honetan, hiru piezako erreminta jokoa erabiltzen dutetxinpantzeekfruitu lehorra irekitzekoâ? ¦ Hirugarren harria asmo jakin baterako sortutako tresna bat da, tresna
|
erabiltzeko
tresna, alegiaâ? ¦ Eta beraz, lanabesen erabilera arruntetik haratago emandako pausoa daâ? ¦ izan ere, lanabesa bera konplexua baitaâ? ¦ Honelako tresnei meta tresna deitzen zaie, eta orain arte Bissauko txinpantzeekdarabiltenziri harria da txinpantze basatien artean ikusitako meta tresna bakarra.
|
|
|
Bossouko txinpantzeek ingude mugikorrak
|
erabiltzen
dituzte, eta tresna horiek bi funtzio betetzen dituzte: ingudearena batetik eta mailuarena, bestetikâ? ¦ Boli Kostako Banco parkean, txinpantzeak ingudetzat hauxe erabiltzen ikusi nituenâ? ¦
|
|
|
Bossouko txinpantzeek ingude mugikorrak erabiltzen dituzte, eta tresna horiek bi funtzio betetzen dituzte: ingudearena batetik eta mailuarena, bestetikâ? ¦ Boli Kostako Banco parkean, txinpantzeak ingudetzat hauxe
|
erabiltzen
ikusi nituenâ? ¦
|
|
|
Bertan sakonuneak ageri dira, eta hori fruitu lehorrak irekitzeko erabiliak izan diren seinale da. Txinpantzeek fruitu lehorrak gune horietan jartzen zituzten apurtzekoâ? ¦ Baina lanabesaren beste aldea lehendik
|
erabilita
zegoela antzeman genuen, eta bertako sakonunearen tamainak adierazten dualde honek lehendik mailu funtzioa bete zuela â? ¦ Horixe egin zuten txinpantzeek â? ¦ alde hau mailu modura erabili zuten.
|
|
|
Bertan sakonuneak ageri dira, eta hori fruitu lehorrak irekitzeko erabiliak izan diren seinale da. Txinpantzeek fruitu lehorrak gune horietan jartzen zituzten apurtzekoâ? ¦ Baina lanabesaren beste aldea lehendik erabilita zegoela antzeman genuen, eta bertako sakonunearen tamainak adierazten dualde honek lehendik mailu funtzioa bete zuela â? ¦ Horixe egin zuten txinpantzeek â? ¦ alde hau mailu modura
|
erabili
zuten.
|
|
|
Eta Afrika hegoaldean egin berri ditugun ikerketen arabera, gizakion aitzindari zaharrek hezurrez egindako tresnak
|
erabiltzen
zituzten, termitategiak zabaldu eta barrutik termitak ateratzeko, txinpantzeek egin ohi duten moduan.
|
|
|
|
Darabilen
tresna baino zorrotzagoa da belea lanean.
|
|
|
Ez da lan erraza, eta maisua ez da pazientzia handikoaâ? ¦ Hala ere, ezina ekinez egiten da, eta bele gazte honek ikasiko du lanabesa nola egin eta
|
erabili
.
|
|
|
Lehenengo lanabesak orain bi milioi eta erdi urte egin zituen gizakiak, eta gaurdaino uste izan dugu, animaliak ez zirela gaitresnak guk bezala egin eta
|
erabiltzeko
.
|
|
|
Ze lanabes mota
|
erabiltzen
ote dute animaliek. Zer da zehazki lanabesa?
|
|
|
Tresnak al dira gorputzak askatzen dituen zerak? Eta krudela izan arren, zilegi al da organismo biziaktresnatzat
|
erabiltzea
–
|
|
|
Animalia batzuek tresnak
|
erabiltzeko
berezko gaitasuna dute, beste batzuek ikusitakoa kopiatzen dute, eta bada lanabesak egiteko adimena darabilenik ere.
|
|
|
Animalia batzuek tresnak erabiltzeko berezko gaitasuna dute, beste batzuek ikusitakoa kopiatzen dute, eta bada lanabesak egiteko adimena
|
darabilenik
ere.
|
|
|
Eboluzioak hirugarren hatz luzea eman dio lemure mota honi, eta hatza gustukoen duen janaria eskuratzeko
|
erabiltzen
du, koko eta larbak batzeko, alegia.
|
|
|
Nola eutsiko ote dio habiak emandako forma berriari? Inurriek euren odol bereko tresna biziduna
|
darabilte
. Hosto erraldoi hauek josi eta egitura tinko mantentzeko, inurri larba zetagileez baliatzen dira.
|
|
|
Intsektuen mundutik haratago, badira tresna bizidunak
|
erabiltzen
dituzten beste hainbat animalia ere. Euren ekintzek biziki mintzen dute gure gizatasuna.
|
|
|
Eboluzio prozesuan lehenengo animalia izanik, primateak maisu dira lanabesak
|
erabiltzen
. Beste espezieak atzean uzten dituzte.
|
|
|
Primateek euren ondorengoak
|
erabiltzen
dituzte helburu sozialetarako.
|
|
|
pizten dira arren arteko borrokak. Liskarrak baretu nahi badira, adiskidetzeko bideak
|
erabili
dira, gizartean egin ohi dugun antzera, â?, gizarte tresnakâ, deituriko jardunak bultzatuz.
|
|
|
Arra ez da bere ondorengoa babesten ari. Aitzitik, kumea liskarra konpontzeko
|
darabil
.
|
|
|
Antzandobiak jatekoa bilatzeko
|
erabiltzen
ditu zutoin eta arantzak, baina haren tresnatzat jo behar al ditugu?
|
|
|
kontzeptua sortu zuten, tresna hauei adiera lineal eta ebolutiboa emateko. â? ¦ Gaur egun, ideia horretatik urrundu egin garaâ? ¦ Ez dugu halakorik uste, badakigu, hainbat animalia espeziek, eta euron artean txoriek, mota ezberdinetako lanabesak
|
erabiltzen
dituztela, eta asko, oso konplikatuak direla.
|
|
|
Teknologia mugiezina
|
darabilenez
antzandobia atzean geratzen da. Hegazti harrapari batzuk, ordea, urrunago iristen dira, libre zein zaintzapean bizi.
|
|
|
Eta irailaren amaieran Afrikarantz egiten du hegaz, negua han igarotzeko. Ornitologian adituak txundituta geratu ziren, animalia honek tresnak
|
erabiltzeko
duen trebetasuna ikusi zutenean. Harriak dira bere tresna.
|
|
|
Harriak dira bere tresna. Ostruka arrautzak arrakalatzeko
|
erabiltzen
ditu harriak. Sai zuria da horretarako gai den hegazti harrapari bakarra.
|
|
|
Sai zuriak ostruka arrautzak nola apurtzen dituen ikusi dugu, badaki zein tresna
|
erabili
horretarakoâ? ¦ Baina arrautza guztiak ez dira berdinak eta guztiekin ez du berdin jokatzen. Guztiz teknika ezberdina erabiltzen du oilo arrautzekin.
|
|
|
Sai zuriak ostruka arrautzak nola apurtzen dituen ikusi dugu, badaki zein tresna erabili horretarakoâ? ¦ Baina arrautza guztiak ez dira berdinak eta guztiekin ez du berdin jokatzen. Guztiz teknika ezberdina
|
erabiltzen
du oilo arrautzekin. Lanabes beharra duen ala ez erabaki, eta gero nola erabili aztertzen du.
|
|
|
Guztiz teknika ezberdina erabiltzen du oilo arrautzekin. Lanabes beharra duen ala ez erabaki, eta gero nola
|
erabili
aztertzen du. Oilo arrautza ipiniko dut tamainaren ezberdintasuna antzeman dezazuenâ? ¦.
|
|
|
Harriak jaurtitzea saiaren berezko gaitasuna da; eboluzioan zehar garatu duen trebetasuna. Baina hala ere, oilo arrautza apurtzeko harririk ez
|
erabiltzea
erabaki zuhurra da.
|
|
|
Horrek honako hausnarketa egin araziko digu: litekeena dela, animaliak berez duten adimenari eta arrazoizko pentsaerari esker direla gaihalako tresnak
|
erabiltzeko
.
|
|
|
Vermont basoko aphaenogaster inurriek, bestelako jokabidea dute. Landare zatiak edota lur pilota txikiak belaki gisa
|
erabiltzen
dituzte, gorpuaren urinak xurgatu eta gero guztien artean banatzeko.
|
|
|
Baina zera erakusten dute: intsektuak gizakiak baino milioika urte lehenago hasi zirela lanabesak
|
erabiltzen
.
|
|
|
Aurreko hankek arraunen eginkizuna betetzen dute, gorputz izugarri hauek uretan zehar bultzatzeko. Eta atzeko hankak lema moduan
|
erabiltzen
dituzte.
|
|
|
[01.34.15] Betortz hipertrofiatu horiek
|
erabiliz
igotzen
|
|
|
irudiak
|
erabil
daitezkeen mortsak zenbatzeko. Gerora, beste
|
|
|
leku batzuetan ere
|
erabiltzeko
. Esate baterako hemen, Bering
|
|
|
horregatik
|
erabiltzen
dira satelite bidezko irudiak.
|
|
|
Horregatik
|
erabiltzen
ditugu teleobjektiboak: hurbileko
|
|
|
01:12:33: 12 DURATION: 00:00:21: 24CLAUDE [01.12.33] Nik uste dut aldamioa
|
erabili
zutela: harkaitzhonen beste aldearen eta mendiaren artean enborrak jarrita.Pendulu batekin jaitsiko zituzten enborrak.
|
|
|
|
erabiltzen
zituzten, amutarako.
|
|
|
sekulako zuhaitzak dira. Oholak egiteko
|
erabiltzen
dira.
|
|
|
energia
|
erabiliz
, eta...
|
|
|
[ON] Molekula atzera eragile bat
|
erabiltzea
, ez dezaten
|
|
|
hizkuntza
|
erabili
genuen: â?. Etzazue hori moztu, ez da gurea,
|
|
|
Urtean hilabete batean edo bitan
|
erabil
dezaketen ibai hau
|
|
|
|
erabili
zen harriaren garaikoak dira: lutetiar garaikoak.
|
|
|
ta inbasioetarako
|
erabili
dira.
|
|
|
Eta gainera, naturako alderdi asko
|
erabiltzen
ditu. Amchi aren
|
|
|
|
erabiltzen
dituzte, gorputz gainean jarrita: esate baterako
|
|
|
Izan ere, artista aborigenek
|
erabilitako
koloragarriak erabat
|
|
|
Bai. Sua egiteko
|
erabiltzen
genuen.
|
|
|
|
erabiliko
dugu... Ikusten puntu zuri horiek?
|
|
|
Kauri eder ederra da, urrezko eraztuna. Mantua ateratzen ari da, oskola tapatzeko
|
erabiltzen
duen gorputz zatia.
|
|
|
a ze maskor polita. Patrikan sartzen dute, eskuartean
|
erabili
... baina arpoia atera ezkeor, azala zulatu eta eskularrurik ez daukan gizon sendoa hiltzeko gai da...
|
|
|
Zientzialari batzuek uste dute tetradotoxina
|
erabiltzen
dutela Haitin vudua egiteko, hori dela zonbi hautsa prestatzeko osagai nagusia.
|
|
|
Apoaren pozoi guruinariburuz ari ote zen Shakespeare? Azken batean, huraxe baitzen sorginek edabeetarako
|
erabiltzen
zuten osagai nagusia ere.
|
|
|
Honek bigarren eskuko pozoia
|
darabil
: inurriak jatetik lortzen baitu toxina.
|
|
|
Tximino igel erraldoia lasai asko
|
erabil
daiteke eskularrurik gabe. Igel honen toxina jarioa ez da hilgarria, baina animalia berezia da... jario baliotsua daukalako.
|
|
|
... eta puxika arrainaren tetradotoxina
|
erabil
daiteke jadaâ?, oinazetan diren hainbaten bizimodua hobetzeko.
|
|
|
... eta ikusiko dugu nola
|
erabiltzen
dituzten pozoiok sendabide miragarriak sortzeko.
|
|
|
Lehen harrapatu dudan sugearen pozoia
|
erabiltzen
dute hemen, urtero 400.000 lagunetik gora hiltzen dituen gaitz batiaurre egiteko.
|