|
2010
|
|
|
J. Ajuriagerrak zorionak
|
emanez
hitz gozoak esan zizkion. Eguna ateratzen egindako ahalegina eskertu nahi izan zion:
|
|
|
Ohitura eta aldi batzuetako debekuak jarri izan dira horren arrazoitzat. Julenek, liburu honen sarreran zehatz mehatz
|
ematen
dizkigu Augustinek erabili ohi zituenak: Augustin Zubikarai idazleak, bere denborako ohitura jarraituz, ezizenak erabilten ditu:
|
|
|
Lantxo hau biografiaren atarikoan datozen Andres Urrutiaren hitz batzuekin hasi dugu eta amaitu ere haren beste hitz batzuekin egingo dugu: Liburu hau irakurtzen duenak ere laster atzemango du, Ondarroako herriak euskarari eta euskal kulturari
|
eman
dien bizitasunaren katean, kate-begi preziatua izan dela Augustin Zubikarai.
|
|
|
aitak beti zeukan zer kontatua, zela egunkari edo aldizkarietan irakurritakoa, zela aroztegian gertatutako bitxikeria edota batzokian entzundako jakingarririk. [?] Etxean ikasi zuen, beraz, Augustinek, ohiturak ezagutu, maitatu eta gordetzen; kontuei adi egon eta entzuten; handik eta hemendik jasotako gertaerei gorputza
|
ematen
; eta hurbileko errealitatea interpretatzen eta maitatzen.
|
|
|
Etxetik ahalegindu zen ikasketak jarraitzen. Liburuetara guztiz zaleturik, haiek irakurtzen
|
ematen
zuen gaixoaldiak, besterik ezean, eskaintzen zion astia. Hau dio Anak:
|
|
|
Barruz, adimenez, janzteko, pentsamendu eta ideien munduan murgiltzeko ezin hobeki etorriko zitzaizkion irakurketa haiek. Lehenik barruko biltegia hornitu behar, gero beretik
|
emango
bazuen, hutsetik ez baita ezer sortzen. Hala ekingo zion idazle gisa lehen saiotxoak egiteari:
|
|
|
idazle gaztearen idatz txokoa. Hantxe irakurtzen
|
ematen
omen zuen eguna. Bakardadean eta liburu artean bilatu zuen babesa, ama kezkaz betetzeraino.
|
|
|
Madrilgo egoitzan
|
emandako
5 eguneko zertzeladak
|
|
|
01:30ak edo ziren. Lau ordu inguru
|
eman
zituzten nire paperak eta gelako guztia miatzen. Interesik gabeko bideoak (H.I.ko lankide baten bideoa barne) eta paper zenbait hartu eta prezintatu zituzten.
|
|
|
Gaileta bat eta ura eskaini zidaten. Ezin kexatu, beraz, g.z. hauek
|
emandako
tratuaz: EH, erlijioa, Euskaldunon EGUNKARIA, Herri irratia, Loiolaetxea, euskal arazoa, ETA, e.a. izan genuen mintzagai, beraiek mihitik, tiraka?
|
|
|
Madrila iristean, autoaren sirena abian jarri eta jo eta fuego ailegatu ginen, gure? egoitzara, 5 egun luze eta infernukoak izan ziren haiek
|
emandako
lekura. Ordua:
|
|
|
Osorik jan nuen, gustura. Eta gau osoa itzarririk
|
eman
nuenez, lokartu nintzen. Ate hotsak eta oihuak zirela, esnatu eta lokartu aritu nintzen gauerdi aldean gora eraman ninduten arte.
|
|
|
Ate hotsak eta oihuak zirela, esnatu eta lokartu aritu nintzen gauerdi aldean gora eraman ninduten arte. Burua altxa eta begiak irekitzeko baimena
|
eman
zidaten medikuarekin egoteko. Aurpegi librea aurkitzen nuen lehenengo pertsona zen goizeko 08: 00az geroztik.
|
|
|
–Bai?. Elkarrekin
|
emandako
4 egunetan horiexek izan ziren elkarri esandako guzti guztia. Nolako beldurra!
|
|
|
sentituz. . Kolpeak joz gero, tratu txarrak
|
emanez
gero, nireak egin dik, nuen gogoan.
|
|
|
Ura, berriz, ezer gutxi edan nuen, ez bainuen ziegatik at zegoen komunera joan nahi izaten, ahalik eta gutxien, umiliazio edo bexazio berri bat ez jasatearren, joanez gero, bestelako? atentzio eta tratuak
|
ematen
zizkiguten-eta. Batzuetan irainak bota dituzte(? ¡ Mecaguen tu puta madre!?
|
|
|
Gelak, zegoen pertsona multzoagatik eta hitzen oihartzunagatik? handiagoa
|
ematen
zuen, askozaz, gure ziegak baino. Zenbat lagun?
|
|
|
argitu nahian. Lehenengoaz gure artean inoiz ez zela holako inor izan esan nien behin eta berriz zenbait azalpen
|
emanez
, eta bigarrenaz neuk ez nuela hura argitzerik, baina herritarrek emandako dirua zela garbi utzi nien. Une batean, eta zenbait ahots ezberdin tartekatu zirelarik?
|
|
|
argitu nahian. Lehenengoaz gure artean inoiz ez zela holako inor izan esan nien behin eta berriz zenbait azalpen emanez, eta bigarrenaz neuk ez nuela hura argitzerik, baina herritarrek
|
emandako
dirua zela garbi utzi nien. Une batean, eta zenbait ahots ezberdin tartekatu zirelarik?
|
|
|
Burumakur, begiak itxita sartu ninduten ziegara eta pareta ondoan zutik utzi. Ordu batzuk
|
eman
nituen postura hartan, berriz galdeketa berrira joan arte. Honetan itauntzailea beste bat izan zen, eserita ipini ninduten paretara begira eta begiak itxita.
|
|
|
–Ona?
|
ematen
zuen eta tonu, goxuan, galdetzen zizkidan behin eta berriz aurrekoan botatako galderak, eta neuk erantzunak errepikatu eta errepikatuz jardun nintzen ezagutzen nituenak borobildu eta besteentzat erantzunik ez nuela esanez.
|
|
|
Bihar horrelako deklarazioak eginez gero, dena ondo joango zaizu. Horrela guk
|
eman
dizugun tratu onaren aurrean zeure esker ona erakutsiko diguzu?. Orduan ez zegoen. Hauek salatu zaituzte!
|
|
|
23an inkomunikazioaren luzapena: gaizki zegoela pentsatu nuen arren, zutik egotearen beldurrak eraginda amore
|
eman
nuen eta papera sinatu.
|
|
|
Begiak itxi!? Sartu eta burua makurrarazita eraman ninduten gorantz, goiko pasiloetan gorputza zuzendu eta begiak irekitzeko baimena
|
eman
zidatelarik. Hura arnasa hartzeko beta!
|
|
|
–Orduan zertarako behar dut abokatua?? Eta ezetz borobila
|
eman
nion deklaratzeari, epailearen aurrean egingo nuelakoan halaxe erabakia bainuen aurretik, beti ere abokatuak beste zer edo zer egitea hobe nuela sinistarazten ez bazidan. Berriz ere infernura!
|
|
|
–Bukatu zaizkizu orain arteko pribilegioak! Gu ondo portatu gara zurekin, eta zuk holako erantzuna
|
eman
–Eta ziegara sartu ninduten.
|
|
|
Eta ziegara sartu ninduten. . Eskerrak, Jauna, ezetza
|
emateko
argia eta kemena ukan ditudalako!?. Egundoko barne lasaitasuna eta poza nituen.
|
|
|
Ezin kontua argitu! Ez zidaten ezer berezirik egin eta gaua nahiko lasai
|
eman
nuen ohea Xabier lagunarekin konpartituz.
|
|
|
egun, lasaia? ziega hartan
|
emandakoa
. Goizean eraman zuten Xabier Oleaga.
|
|
|
Eta horrela adierazi nion, gutxi gora bera:. Nire abokatua aurrean ez dudala ez dut deklaraziorik egin nahi, zurekin ez baitut inolako konfiantzarik: atxilotzeko agindua
|
eman
eta 5 egunez inkomunikatua izan nauzu tratu inhumano eta bexatorioa emanez, oinarriko giza eskubideak urratuz. Hau guztiau legearen izenean; ez, ordea, justiziaren izenean?.
|
|
|
Eta horrela adierazi nion, gutxi gora bera:. Nire abokatua aurrean ez dudala ez dut deklaraziorik egin nahi, zurekin ez baitut inolako konfiantzarik: atxilotzeko agindua eman eta 5 egunez inkomunikatua izan nauzu tratu inhumano eta bexatorioa
|
emanez
, oinarriko giza eskubideak urratuz. Hau guztiau legearen izenean; ez, ordea, justiziaren izenean?.
|
|
|
Eta neuk: . Ez dakit nolako demokraziaz ari zaren, baina seguru nago justiziak/ zuzentasunak ez zaituela babesten atxilotuei holako tratu inhumanoa
|
eman
diezaieten baimenduz?. –No tengo por qué discutir con Vd.?, epaileak;. Yo tampoco?, neure aldetik.
|
|
|
1/ esandakoa esateko izan nuen kemenagatik, nerbioek jokaldi txarra egin bazidaten ere (batzuetan berotik hotzera pasatzean gertatu izan zaidan bezala: egundoko dardarizoa, kanpotik ia sumatzerik ez dagoena), ESKERRAK
|
eman
nizkion behin eta berriz Jaunari, 2/ beste lagunentzat eskatu nuen Espirituaren argia eta kemena, eta 3/ aurrerantzean zer egin nezakeen hasi nintzen hausnartzen. Hurrengo minutuetan argi handia piztu zitzaidan barruan:
|
|
|
Nola? Beraiei astia
|
emanez
, eskolak (euskara, gaztelera, alemana....) eskainiz, kapilauaren laguntzaile izanez e.a. Bide eta bidexka asko dago. Kontua bila ibiltzea izaten da.
|
|
|
2003 urteko urrian gertatu zen: orduan Del Olmo instrukzio epaileak sumarioa edo auzi nagusia bitan banatu zuen eta 2007.ean bultzada erabakigarria
|
eman
zion, 3 lagun gehiago inputatuz eta auzi hau epaiketa bidean jarriz.
|
|
|
Bada, ez batak ez besteak ez dute inoiz EGUNKARIAren kontrako deus aurkeztu. Nolatan, bada,
|
eman
segida epaileek auziari?
|
|
|
Nor izango da guardia zibil, espainiar polizia eta abarren tratu txar, umiliazio eta torturetatik libratuko gaituena epaileak ez badira? Nork eseraraziko ditu akusatuen aulkietan guri torturak eta tratu txarrak eragin zizkiguten guardia zibil haiek eta guztiari bizkar
|
eman
eta baimendu zuen Del Olmo epailea?. Jarrai al dezakegu, kontzientzia etikoaren izenean ari naiz, noski?
|
|
|
Haritschelhar jaunak, ordea, Barkoxeko tradizio sendoan oinarriturik. Arengaraiko primaren khantoria1? izenburua
|
eman
zion bere tesi lan zoragarrian.
|
|
|
Guk lantto honetan 1870ko Sallaberriren ahapaldi argitaragabeak edo zentsuratuak
|
emango
ditugu batez ere. Ahapaldi horiezaz gainera, bestalde, interesgarria den beste eredu bat ere eman asmo dugu, Chambra kahierrekoa.
|
|
|
Guk lantto honetan 1870ko Sallaberriren ahapaldi argitaragabeak edo zentsuratuak emango ditugu batez ere. Ahapaldi horiezaz gainera, bestalde, interesgarria den beste eredu bat ere
|
eman
asmo dugu, Chambra kahierrekoa. Argitara gabeko eredu bat eta osorik argitara ez den Sallaberriren eredu zoragarria emango ditugu, beraz, artikulu honetan.
|
|
|
Ahapaldi horiezaz gainera, bestalde, interesgarria den beste eredu bat ere eman asmo dugu, Chambra kahierrekoa. Argitara gabeko eredu bat eta osorik argitara ez den Sallaberriren eredu zoragarria
|
emango
ditugu, beraz, artikulu honetan. Gainerako eredu argitaratuak ez ditugu lan honetara ekarriko leku faltaz2.
|
|
|
Hona hemen, beraz, argibideak. Sallaberriren zortzi ahapaldiak
|
ematen
ditu Riezuk Flor de canciones populares vascas liburuan. Kantu, kanta, khantore, Baiona 1967, 67 or. liburuan Harischelharren. L, oeuvre poètique de Pierre Topet Etchahun?
|
|
|
Kantu, kanta, khantore, Baiona 1967, 67 or. liburuan Harischelharren. L, oeuvre poètique de Pierre Topet Etchahun? lanean (Euskera, XIV XV,, batez ere 684 orrialdeetan) bezala kantu osatu bat
|
ematen
da, hau da, kantu desberdinen ahapaldiz osatutako kantu, facticio, edo, osatuago?
|
|
|
kantan ere agertzen zen. Ahapaldi zoragarri hau beste kantu batzuetako azkenaldean jartzeak halako urrezko bukaera bat
|
ematen
dio kantuari.
|
|
|
Sallaberrik berak argitaratzeko prestatua zuen eskuidatzian bi ahapaldi berri datoz, gure atal honetan 8 eta 9 zenbakiak
|
eman
dizkiogunak. Bi ahapaldi hauek ez ditugu inongo lekutan ikusi argitaraturik.
|
|
|
Kantuko gainerako ahapaldi guzti guztiak Sallaberriren liburuan bezalaxe daude transkribaturik. Bosgarren ahapaldian, ostera, eskuidatzian aukera bi
|
ematen
ditu: Gure Jinko Jaonak badu pietate/ Zelüko Jinko Jaonak badü pietate.
|
|
|
Antxuaren metaforabidea edo sinbolismoa ez da askorik
|
ematen
XVIII lirikan. Hegaztien (uso luma gris, usaphal, esparber, eta abar) eta lilien sinboloak erabiliagoak dira.
|
|
|
Inoiz edo behin, ordea, artzain munduko sinboloak agertzen zaizkigu.
|
Eman
dezagun, kasurako, Aita Donostiak bildu eta argitara zuen. Urso xuri? (GH, 1928, VIII, 6) kantuko azken bi ahapaldiak:
|
|
|
Bigarren ahapaldia Salaberriren laugarrenaren aldamenean dago. Bigarren ahapaldia ulertzeko bidea beste aldaera batzuk
|
ematen
digute.
|
|
|
Ekitaldi akademikoaren aipamen laburra eginez hasiko gara, bertan zenbait hitzaldi labur
|
eman
zirela esanez, garai hartako giroa kokatzeko eta orduko protagonista batzuen hitzak entzuteko aukera izanik, hala nola orduko errektoretzako ordezkari gorena izandako Goio Monrealenak, bera izan baitzen euskal lerroari bultzada ofiziala emateko ohorea izan zuena. Gaur egungo errektoretzako ordezkariak ere bertan izan ziren, Iñaki Goirizelaia errektorea buru.
|
|
|
Ekitaldi akademikoaren aipamen laburra eginez hasiko gara, bertan zenbait hitzaldi labur eman zirela esanez, garai hartako giroa kokatzeko eta orduko protagonista batzuen hitzak entzuteko aukera izanik, hala nola orduko errektoretzako ordezkari gorena izandako Goio Monrealenak, bera izan baitzen euskal lerroari bultzada ofiziala
|
emateko
ohorea izan zuena. Gaur egungo errektoretzako ordezkariak ere bertan izan ziren, Iñaki Goirizelaia errektorea buru.
|
|
|
Bereziki interesgarria izan zen, laburra izan arren, Karmele Artetxe andereak
|
emaniko
hitzaldia, euskal lerroaren historiaren ingurukoa, berriki aurkeztu duen doktoretza tesian oinarritua. Hitzaldi horrek ederki argitu zuen garai hartako testuingurua, indar eginez ekimen hura bideratu zuten aitzindarien aipamenean.
|
|
|
Nolanahi den, ekitaldi akademikoa eta omenaldia kontuan izanik ere, gure ustez ekitaldiari ukitu berezi
|
eman
ziona, hitzaldien aurretik eginiko ekimen sinboliko xume bat izan zen: campuseko lurretan eginiko zuhaitz hazidunen landaketa.
|
|
|
Irakaskuntzan ari zaretenok dakizuenez, ikasleengan ereindako haziak askoz ere hazi gehiago
|
ematen
dituzten zuhaitzak bilaka daitezke. Horregatik, landare hazidunak aukeratu genituen Arboretumean landatzeko, haziek daukaten sinbologia hori gogoan harturik.
|
|
|
Landare hazidunen bide ebolutiboan
|
emaniko
urrats garrantzitsu guztiek dute ordezkariren bat gure irudi espiral horretan. Bost kontinenteetatik ekarri ditugu, eta, aldi berean, beren txokotxoetan bada ere, bizirik irautea lortu duten zuhaitzak dira.
|
|
|
Eta horrekin sinbolizatzen dugu, halaber, gure unibertsitatearen goiburuko lema den Iparragirreren esaldi hura:
|
Eman
da zabal zazu munduan frutua.
|
|
|
Zeren zabaldu baita planeta osora, indigenen kulturak geratu direlarik guztiz baztertuak. Agian erakusten dute bai egoera politiko birbanatzailea, baina bizi izan duten oparotasuna naturak
|
eman
die, eta ez da usuenean euren lanaren fruitu izan, eta badaiteke ezen alferrak izan direlako geratu izana gaur egun dauden moduan, guztiz minorizatuak eta gutxietsiak (beste hipotesis bat izan daiteke hau: oparotasunak historikoki alferkeria ekarri duela, eta alferkeriak atzeratzea dakarrela, relajatzeagatik).
|
|
|
Nahikoa simplea da nire hipotesia, baina garbi daukat ezen ez nagoela historia universala erabat esplikatzeko moduan. Baina argi piska bat badut
|
eman
. Eta daukat ezen hipotesien bitartez historiaren filosofia ezberdinak egiten ahal direla, eta ez bada ahazten oinarriak suposamenak direla, ez gaude falazian eroriak, eta bai egiazko bideetatik.
|
|
|
Rosario, Jose Bizente, Jose Mari eta Arantxa. Lanean berrogeita bi urte
|
eman
eta gero, 1981ean jubilatu zen Arrasate herriaren omena samurkiro jasorik. Handik gutxira, Basarri handiak honela agurtzen zuen kalezain bertsolaria Donostiako egunkari bateko bere bordatxotik:
|
|
|
Ez orixe!?. Aita Zavalak Zubeltzu eta Saikola bertsolariakliburuan (Auspoa93, 1970)
|
eman
zizkigun itziartarraren inguruko jakingarriak. –Zubeltzuri omenaldia?
|
|
|
Bat bateko bertsogintzan (lagun arteko bertsoak, familia giroan kantatutakoak...) jardun ohi duen arren, Arriola ez da izan plazaz plaza kantari dabiltzan horietakoa. Bertsolari izena bertso sorta idatziek
|
eman
diote Jose Manuel Arriolari, bertso jarriei esker lortu zuen bertso jartzaile ospea. Berak aitortzen duenez, 1968 urtearen bueltan hasi zen bertsoak idazten eta argitaratzen:
|
|
|
Kronika kutsu hori da, beraz, Arriolaren bertsogintzari darion, alderdi nabariena, eta aipagarriena?, Lekuonaren 1981eko berbak erabilita. Harrezkeroko bertsogintzan ere(), bide beretik jarraitu zuen Arriolak, hurreko errealitateari behatuz, eta gertatzen zenaren berri
|
emanez
, urteotan bertsorik gehienak Donostiako El Diario Vasco n eta Arrasateko jubilatuen aldizkarian argitaratu zituelarik.
|
|
|
Hemen ere, 60ko hamarkadatik aurrerako bertso munduaren kronika polita eskaintzen digu Goikoetxeko semeak. Duela ehun urtetsu jaio zen Uztapideren heriotzaren berri miresmenez eta apal
|
eman
zigun bertso bakarrean(. Uztapide il da!?). Hona hemen bertsoa:
|
|
|
Orregatik, aitorpen au neretzako bakarrik balitz, gaurko ospakizunari ezezkoa
|
emango
nion seguru asko. Baiña neretzako bakarrik ez da.
|
|
|
Gure erriaren izkerak eta literaturak oso gutxitan artu dute gaurkoa ai, a goralpenik eta onespenik. Egia esateko, i, oiz
|
eman
zaien oorerik aundiena une ontan eskeintzen zaie bearbada?.
|
|
|
Ramon Artolaren Sagardoaren graziya (1961) liburuarekin
|
eman
zion hasiera Aita Zavalak Auspoabildumari; eta berrogeita zortzi urte geroago, Jose Manuel Arriolaren liburuarekin, hirurehun eta hamabigarren katebegia erantsi zion kultur kate luze bezain emankorrari Leire mendikatearen magalean bizi zen herri literaturaren maitaleak. Hauspo txikitxo horiek guztiek bizitu izan dute Auspoa ren kultur sua; eta, neurri handi baten, hauspo apal horiei esker iraun ahal izan du herri literaturaren txingartzak bizirik.
|
|
|
Gerrak utzitako elbarritasuna zela-eta, aukera
|
eman
zioten Jose Manueli lanpostu berria aukeratzeko, eta 1939an Arrasateko udaltzainen taldean sartu zen. Josefa Albizurekin ezkondu, eta lau seme alaba jator izan zituzten:
|
|
|
Gazteekiko harremana eta konpromisoa sakon erroturik dauzka bere baitan. Baionako barnetegian
|
emandako
urteetan garatutako bakardade sentimenduak zerikusi handia du gazte berezi edota baztertuekiko erakusten duen atxikimenduan.
|
|
|
5 Xabier begirale:? 1970 urtetik Donibaneko Begiraleak elkarteko bazkidea da eta azken hamar urteak bertako lehendakaritzan
|
eman
ditu. Hasiera hasieratik bide ugari zabaltzen ahalegindu da elkartearen barruan.
|
|
|
Liburu honen luze zabalean eta proposaturiko tesia bultzatzeko asmoz, aliziaizenez bataiatu duen hizkuntza paraleloa asmatu du. Telebistan ere, urrats zenbait
|
eman
ditu, Maite Barnetxe hil zenean, Xabier beste bi lagunekin batera, France 3 telebistarako. Hemendik, eta. Gure egunak?
|
|
|
Lapurtarrek izugarri maite dute kantatzea eta dantzatzea, eta hori ere, guztiz beharrezkoa zela ikusi nuen. Hori dela eta, Urruñako gure etxetik gertuen zegoen euskal elkartea bilatu nuen, eta horrela, Donibane Lohizuneko Begiraleakelkartean izena
|
eman
nuen. Hasieran mutxikoak ikasi nituen, eta geroxeago kantu saioetara ere joaten hasi nintzen.
|
|
|
Hori dela eta, burutu dut esku artean duzuen honako idazlantxoa. Hauxe da, bada, Abitxuren (lagun artean
|
ematen
diogun izena) biografiari egiten diodan ekarpen ttikia.
|
|
|
Horietako asko Maiatz en eta Hatsaren Poesia n kaleratu ditu. 2007an, lehen aipatu dudan Oroitzirriakliburu zirraragarria kaleratu zuen Maiatz en eskutik, eta 2008an bi liburu
|
eman
zituen argitara: Hiriaargitaletxearenbidez kaleratutakoBizil eta oldar olerki liburu autobiografikoa eta Elkar en bidez plazaratu zuen Izotzetik izaneraizeneko erdi saiakera erdi eleberri estetiko esperimentala.
|
|
|
Haatik, bere idazlanak ez dira hiru liburu hauetara mugatzen, gauzaturik edo gauzatzeko bidean dauden beste obra zenbait argitaratzeko txandaren zain baititu. Euskara errotik maite du, eta honen sustraiak aztertzen urte luzeak
|
eman
dituenez gero, bere idazlanetan beti azaltzen dira ikertze prozesu horren berri ematen diguten aztarnak. Horretaz gain, aho korapiloak, zentzu anitzeko esapideak, hitzen musikalitateari jarraiki burututako perpausak eta desagertutako adizkera trinkoak, behin eta berriro, erabiltzen ditu bere testuak exotismoz eta ukitu hermetikoaz zipriztinduz.
|
|
|
Haatik, bere idazlanak ez dira hiru liburu hauetara mugatzen, gauzaturik edo gauzatzeko bidean dauden beste obra zenbait argitaratzeko txandaren zain baititu. Euskara errotik maite du, eta honen sustraiak aztertzen urte luzeak eman dituenez gero, bere idazlanetan beti azaltzen dira ikertze prozesu horren berri
|
ematen
diguten aztarnak. Horretaz gain, aho korapiloak, zentzu anitzeko esapideak, hitzen musikalitateari jarraiki burututako perpausak eta desagertutako adizkera trinkoak, behin eta berriro, erabiltzen ditu bere testuak exotismoz eta ukitu hermetikoaz zipriztinduz.
|
|
|
Hiztunak rutina batzuen arabera antolatzen du mezua: agur esatean, doluminak
|
ematean
, zoriontzeko?: egun on!
|
|
|
Rutinak informazioa
|
emateko
bide konbentzionalak dira:
|
|
|
Horrela, hiztunak minuturo alda dezake kontatzeko modua, esandakoa entzuleari hobeto egokituz. Esanahiaren negoziazio bat
|
ematen
da solaskideen artean, itaunduz eta5.
|
|
|
Hiztunak, aldatu egiten du bere mezua, arazorik ez izateko; edo isildu egiten da ideia bat azaltzeko hiztegirik ez daukanean. Azken baten, mezua murriztuta edo oker
|
ematen
du. Hori da, lorpen estrategiak falta dituelako.
|
|
|
Honetan, Krashen ek learning, ikaskuntza eta acquisition, lorpena bereiztu ditu. Learning, arau gramatikalen ezagutza kontzientea litzateke; acquisition, aldiz, era naturalean eta egoera komunikatiboetan
|
ematen
dena.
|
|
|
Efektu berbera lortzen dute perpausa ondo kateatuek. Idazteko edo klasea
|
emateko
nahitaezko lehen premisa kontzeptuak edukitzea da. Hori hola izanik ere, baina azalpenerako trebetasuna, ordenatzearena, bata bestearen atzean jartzea eta kontzeptuak elkarrekin lotzea, estudio bidez eta ariketen bitartez lortzen da.
|
|
|
Guk
|
ematen
dugun klasean, edo solasaldi baten hari jakina dauka diskurtsoak, eta berbaz jardunik, hari hori galtzen dugunean, bai klasean nahiz solasaldian, sortzen ari ginen testuaren ordez, esaldi inkoherenteak esaten jarraitzen dugu. Testuak berak batasuna eskatzen du.
|
|
|
Testu honetan, berriz, gure etxeko gastueksintagmak
|
ematen
dio batasuna testuari. Gastuakhitzak, orokorrak, batzen ditu bere menpean gainerako izen partikular guztiak.
|
|
|
Koherentziak begiratzen dio testuan ageri diren edukien arteko loturari. Ea kausalitateko lotura den, helburuzkoa, kontsekutiboa. Koherentziak kontinuitate semantikoa
|
ematen
du, bestela absurdua litzateke testua.
|
|
|
Historiako eskola orduan, esate baterako, kriterio kronologikoa litzateke nagusi; gertaeren gaineko iruzkinean, ordea, kriterio argumentatibo logikoa nagusituko da; fisikakoan, azalpen kausal argumentuzkoa. Hor ere, dena den, narrazioa agertuko da ikerketaren berri
|
ematean
edo deskribapena egitean edo objektua azaltzean.
|
|
|
Mendebalde Kultura Alkarteko kideok Euskal Herriko Unibertsitatearekin batera antolaturik, ikastaroa
|
eman
dugu unibertsitateko irakasleentzat. Gaia, AHOZKO KOMUNIKAZIOA IKASGELAN.
|
|
|
Hari beretik, berbaldi baten ura edakeran edo klasean arbela ezabatzean agertzen den isilunea ez da zertan bete ezerekin, alegia, alperreko zarata eta esaldi hutsalez. Isiluneak nasaitu egiten du giroa eta astia
|
ematen
hurrengo ideia pentsatzeko. Beti ere, Aristotelesi jarraituta dioenean,. Pentsatu egizu pertsona jakintsuaren eran, baina mintzatu pertsona normala legez? 4.
|
|
|
Etsigarria dela adierazi dugu, frustragarria ere bai, behar bada, amai bako zerrenda
|
ematea
irakasleari, adieraziz zer egin behar den hizlari ona izateko. Horrek segurtasunik eza dakarkio.
|
|
|
Gaur Etxepare aztertuko dugueta kantura jo, orok// behar luke pensatu. Iangoikoak nola duyen// batbedera formatu, bere irudi propiara// gure arima kreatu;... ikasleetarik askok barreari
|
ematen
zion; ordea, azaltzen nienean: jakizue nire ondorik zeuek abestu behar duzuela, irriak eta barreak desagertu egiten ziren automatikoki, euren burua tarima gainean kokatzen zuten-eta.
|
|
|
Hala deritza laguntza eskatzeari hiztunak solaskideari, berba bat erdaraz esanik euskaraz
|
eman
diezaion
|
|
|
Epaimahaia honako gizonok osotzen zuten: Jose Ariztimuño Aitzol (Euskaltzaleak elkartearen izenean), Joseba Zubimendi (Eusko Gaztedi taldearen izenean), Toribio Altzaga, Joseba Olaizola, Txomin Olano eta Manuel Lekuonak10 Puntuak
|
emateko
era zuzena bezain sinplea izan zuten epaimahaikoek: bertso oso txarrari0; txar xamarrari5; on xamarrari10; onari15; eta oso onari20 puntu.
|
|
|
bertso oso txarrari0; txar xamarrari5; on xamarrari10; onari15; eta oso onari20 puntu. Azken epaia
|
ematean
, zertan oinarritu ziren azaldu zuten epaimahaikoek: –bertsolarien sorpena, irudipena, bertsotarako erreztasuna, bertsoen neurketa, puntuak eta oi, en berdintasuna?.
|
|
|
–bertsolarien sorpena, irudipena, bertsotarako erreztasuna, bertsoen neurketa, puntuak eta oi, en berdintasuna?. Era berean, bertsolariek, gaiak erabilli zituzten edo ez; eta bakoitzari
|
emandako
ogibidearen yabe egin zan edo ez, ere, kontuan hartu zuen epaimahaiak.
|
|
|
Txapelketak ekintza osagarri batzuk izan zituen; izan ere, aurreko ostiralean, Jautarkol olerkari ezagunak Xenpelar bertsolariari buruzko berbaldi bat
|
eman
zuen, Laborda abadeak kantatutako bertsoen laguntzarekin. Bide beretik, bezperan, larunbat iluntzean, Dionisio Azkue Dunixiidazleak Bilintxen bertsogintza aztertu zuen, Olaizola, Zabalbeaskoa eta Lizarraga kantariek lagunduta.
|
|
|
12?. Ariztimuño jaunak bertsolari gudaketa antxiña antxiñan egiten zan bezela egingo dala dio. Eta nola egingo dan esan ondoren
|
ematen
zaio asiera bertsolari gudari? (Argia,, 1 or.).
|
|
|
Basarrik, ostera, epaimahaian Aitzolek eta gustura entzuteko moduko bertsoak kantatzeari ekingo dio, garaiko Euskal Pizkundeko iruditeria erabilita: . Bertsolariak
|
eman
diote/ Txeko erriari gorantza,/ Mireiobatek edergallutan/ yosia zuen Provenza...?. Hasieratik bete betean asmatu dau Basarrik.
|
|
|
–Euskel izkuntza galtzen ari da/ ta galtzen ba' da euskera,/ Euskalerriko seme guztiak/ betiko galduak gera?. Basarrik
|
eman
zion hasiera saioari, eta Jautarkol olerkariaren eta Arana Goiriren aipuez hornitu zituen bere bertsoak, zenbait esaldi hitzez hitz erabilita15.
|
|
|
Aurrean gazte bat zeukan gorbata jantzita; euskara jasoa zerabilen gazte hark; gaztearen aipamen kulturalak eta urrun ere urrun sentituko zituzkeen Txirrita zaharrak... Beraz, epaimahaian zegoen Aitzol abadea seinalatuz, bere egoeraren berri maisuki
|
eman
zien Poxpolin antzokira batutako bertsozaleei16:
|
|
|
Larogei urte gai, ean ditut, nago anketako mi, ez, Donostia' ra etorria naizerren aundia egi, ez.Bi bastoirekin txit larri nabilpausorik
|
eman
ezi?ez.Euskera ia aztu zait etaerderarikan yakin ez, maixu batekin eskolan laxterasi bear det lati, ez!
|
|
|
Laugarren eta azken saioan, ofizioak
|
emanda
, bertsolari bakoitzak bost bertso abestu zituen. Ofizioen banaketa bertso saioaren hasieran egin zen, baita nork norekin kantatu behar zuen zehaztu ere.
|