|
2000
|
|
|
Euskararen legea 82koa da, Euskaltzaindiak Arantzazuko kongresua 68an egin zuen. 68tik 79rako tarte horretan borroka nagusi izan zen eta 1978an Bergaran egindako kongresuan, ortografia, deklinabidea, aditz laguntzaileaz
|
emandako
arauak, testuetan betetzen ziren aztertzea zen gai nagusia. 78an Euskaltzaindiak ondorioak ateratzean, badirudi jendeak onartu egin zituela eta
|
|
|
Ohartuko zinetenez, idazlea saiatzen zen euskara batua osatu ahal izateko ordurarte
|
emandako
arauak betetzen. Horretan ere ez zetozen denak bat berarekin, baina, aste hartan eta editorial horren inguruan ageri ziren artikuluak ikusita, kostako zitzaion inori antzematea aurkakorik izan bazela ere.
|
|
|
Ongi azpimarratuta utzi zen testuan, Gotzainaren esanei jarraituz gero, bertanbehera indargabe geratuko zirela
|
Gobernutik
emandako arauak: –.como estadisposicion anula las ordenes que tengo dadas a los Delegados de Orden Publico...". Hortaz, Administrari Apostolikoari begiramenik gabe eraso zion (Torrealdai 1998: 125):
|
|
|
Eliza barnean, Lauzurika ez zen izan zalantza malantzatan ibili zen gobernatzailea, eta, itxuraz, apaizen artean iruditu zitzaizkion leku-aldaketak beldur handirikgabe egin zituen. 1938an berak
|
emandako
arauak betetzeagatik agintari zibilekzigortutakoekin nola jokatu zuen Gotzainak? (halakorik egon baldin bazen behintzat; eta lehentxeago eta geroxeago izan zen halakorik).
|
|
2001
|
|
|
Eremuaz ari dela, unibertsitateko euskara aipatzen du Miren Azkaratek, eta hauxe dio hartaz: " Ez dago inolako dudarik, unibertsitateko euskarak duela gramatika akatsik izan, eta, erabilera estandar zainduari dagokion neurrian, Euskaltzaindiak batasunerako
|
emandako
arauak bete dituela; arau hauek eurak ere gaurko erabilera agramatikalak saihestea dute helburu behin baino gehiagotan. (…) Horretaz gain, onargarriak diren egituren artean, ahalik eta hedadura handiena dutenak aukeratu lituzke, unibertsitario gehienek errazen ezagutuko dituztenak".
|
|
2002
|
|
|
Esan gabe doa, beraiek
|
emaniko
arauak errespetatzea aholkatzen dute automobil fabrikatzaileek.
|
|
|
Arriskuaren ekoizpenaren logika, gauzatzeko?, mendebaldeko gizarteak erakutsi duen bezala, bi baldintza bete behar dira: bai giza eta teknologia ekoizpen indarrek, bai ongizate estatuari esker
|
emaniko
arauek eta ziurtasunek miseria materiala objektiboki murriztea eta sozialki gainditzea (Beck, 1998a: 25).
|
|
|
ZLZL datorren astean itzuliko da Kongresura, eta han aztertuko dira izapidetze garaian Alta Ganberan egindako aldaketak, behin betiko onartzeko. Zientzia eta Teknologiako ministroak, Anna Birulések, testuaren alde egin zuen; izan ere, «bide elektronikoa erabilita zerbitzuak
|
emateko
arau esparru egokia» zela esan zuen, enpresei «segurtasun juridikoa» ematen die eta herritarrei «berme eta eskubide zerrenda» bat ezartzen die. Aldaketarik nabarmenena Interneti zerbitzu unibertsal gisa aitortzen dion zuzenketan jaso da.
|
|
|
Euskaltzaindiak hizkuntza arauak eman behar ditu, eta gobernuak neurri politikoak hartu euskara bultzatzeko. Eta neurri politikoak hartu, bide batez, Euskaltzaindiak
|
emandako
arauak errespeta daitezen. Gustatu nahiz ez, neurri politikoak hartu, esate baterako, jendeak" pneumatiko" hitz landu eta dotorea, eta ez" neumatiko" herriko hitz kaxkarra, erabil dezan, azken honek, aurrekoak ez bezala, euskararen fonetika legeak askoz ere hobeki betetzen baldin baditu ere.
|
|
2003
|
|
|
Erabilera publikoko igerilekuen erregulazioa erkidegoek
|
emaniko
arauen arabera xedatua dago.
|
|
|
Horregatik, «inoren gauzatzat» hartzen dira, jaberik ez dutenak, nahiz eta haien garapen biologikoa titulartasun pribatuko finka batean egin. Are gehiago, Gaztela eta Leongo Juntak 1999 urtean
|
emandako
arau berezi batek perretxikoak noizbehinka edo ohituraz aprobetxatzeko aukera ematen zuen, baldin eta lurraren jabeak ez bazuen haren aprobetxamendu mikologikoa erreserbatuta. Soriako Probintzia Auzitegiaren ondorioak, Konstituzio Auzitegiak ehiza animalientzat azaldutako doktrinari jarraituz, honela laburbiltzen dira:
|
|
|
Beste era batera esateko, arrazoimenak gidatutako giza autonomia aldarrikatzen du (auto  nomos: norbere buruari
|
ematea
arauak, legeak), ordura arte beti nagusi izan ziren moral heteronomoak deitoratuz (hetero nomos: kanpotik, norberagandik at, emanak daude arauak).
|
|
2004
|
|
|
Prozesuko legeak, hizkera ulergarriarekin eta bere ondore zehatzetarako, aintzat hartu behar du esku hartze hori; baina prozesuko legea ez da aproposa fede ematearen betekizunak, eskumen esparrua eta beste inguruabar batzuk ezartzeko. Ildo horretatik, prozesuko legeriak ez ditu interpretazio eztabaidak ebatzi behar, horiek sortzen direnean fede
|
emateari buruzko
arauen inguruan edo negozio juridikoak agirian jasotzeko beharrezko laguntza juridikoaren inguruan. Amaitzeko, legegileak zeharo desegokitzat jo du lege honek negozio juridikoak agirian jasotzeko betekizunak ezartzea edo lehendik legez xedatutako aukerak eraldatzea.
|
|
|
Euskaltzaindiak
|
emandako
arau eta gomendioekin bat, testu eguneratua eskaini nahi da. Horregatik, Akademiak bere Hiztegi Batuaren bigarren itzulian definitutako terminoak jaso dira.
|
|
|
Testura bildu dira Euskaltzaindiak
|
emandako
arau eta gomendioak. Hortaz, Hiztegi Batuko bigarren itzuliak aurrera egin ahala, beste lege testu batzuetan erabilitako hitzak egokitu dira (auzotartasun/ auzotasun, naziokotasun/ naziotasun).
|
|
|
Joan den urtarrilaren 1ean, 2.070 espezialitate farmazeutikori eragiten dieten erreferentziako prezioek indarra hartu zuten eta botikak
|
emateko
arauak aldatu ziren. Horrela, Osasun Ministerioak faktura farmazeutikoaren zati handi bat aurreztuko du, eta, aldi berean, kontsumitzaileari mesede egingo dio, botikak prezio merkeagoan eros baititzake, kalitateari kalterik egin gabe.
|
|
|
Higiezinen sustatzaileen %57k ez ditu betetzen etxebizitza erosleari informazioa
|
emateko
arauak, OCUren azterketa baten arabera
|
|
2005
|
|
|
f) Aurreko idatz zatien babesean
|
emandako
arauen aplikazio eremua zabaltzea arauotan ezarritako izaera duten beste kontratuei edo eragiketei, nahiz eta halakoetan parte hartzen duen erakundea ez izan kreditu erakundea.»
|
|
|
langileak kontratazerakoan berdintasun, merezimendu eta gaitasun printzipioa bermatzen ez denaren iritziarekin, hurrenez hurren," hiru kontratazio mota garbi daudelako". Beste batzuk" onartu eta hobetu egingo" dituela (lege aholkularitza eta diru-laguntzak
|
emateko
arau bat ez edukitzearena," hau zuzentze bidean badago ere") aipatu du Zarraoak. Azkenik, “Getxoko Udalarenak baino askoz txosten txarragoak" egin dituztela adierazi du alkateak, baita" erantzukizun penalak eskatzeko, horietan PPk epaitegietara jo ez duela" gaineratu ere.
|
|
2006
|
|
|
Europar Batasunean, espainiar estatuan eta autonomi erkidegoetan
|
emaniko
arauek intsektuak babesten dituzte, beraiek baitira animali erresumaren osagai ugarien eta anitzena ez ezik, bioaniztasunaren funtsezko atala orobat
|
|
|
Izaera ez zilegi hori hedabideak eginiko hedapenean (tabakoaren telebista publizitatearen kasuan) edo mezuaren edukian (telebistan ideia filosofiko, politiko edo erlijiosoak zabaltzea) egon daitekeenez, izaera hori ezin zaio subjektu jakin eta zehatz bati (iragarle edo hedabideari, alegia) egotzi. Ikuspegi hori, hain zuzen, islatu da publizitatea onartzeko erakunde publiko guztiek
|
emandako
arauetan, bai estatuko araudian baita autonomia erkidegokoetan ere (Santaella, 2003: 163) 88.
|
|
|
Espainiako Irrati Telebistako Erakunde Publikoko Zuzendaritza Nagusiak. Televisión Española S.A.? sozietateak publizitatea hedatzeko
|
emaniko
arauei buruzko 2001eko Erabakia, urtarrilaren 22koa (6, 7 eta 16 arauak); EITB RTVV Erakundeak publizitatea hedatzeko emaniko araudia (1 artikulua).
|
|
|
Lege maila duten arau juridikoen artean, gobernuak emandakoetan, bereizi behar dira, alde batetik, lege dekretuak eta, bestetik, legegintza dekretuak. Gobernuak premiazko egoeran
|
emandako
araua da lehenengoa. Estatuko legebiltzarrean jakinarazi behar da, organo horrek horri buruz erantzun dezan.
|
|
|
Zuzenbidearen iturriei buruzko gaiak osatzeko helburuarekin, beharrezkoa da kontuan hartzea nazioz gaindiko erakundeek
|
emandako
arauak, estatu legedietan eragin garrantzitsua duten arau juridikoak baitira. Publizitate kontratuei dagokien erregulazioan izan ezik, PLOk? 39/ 2002 Legeak aldatuta?
|
|
|
Diskriminazioaren aurkako printzipioa honako arau hauetan jasotzen da: 89/ 552/ EB Zuzentaraua espainiar ordenamendu juridikora egokitzen duen uztailaren 12ko 25/ 1994ko Mugaz Gaindiko Telebistaren Legean; ekainaren 7ko 22/ 1999ko Telebistaren Legean eta Espainiako Irrati Telebistako Erakunde Publikoko Zuzendaritza Nagusiak. Televisión Española S.A., an publizitatea hedatzeko
|
emandako
arauei buruzko urtarrilaren 22ko 2001eko Erabakian.
|
|
|
Behe mailako lurralde erakundeek duten eskumen normatiboaz ari gara, esaterako, udal esparruko udal ordenantza delakoaz. Bestalde, esan behar da, halaber, zuzenbidearen iturrien ekoizpenean estatuaren eragina nahiko murriztuta geratzen dela; izan ere, gaur egun Europar Batasuneko aginteek duten arautzeko boterea dela eta, europar eremuan
|
emandako
arauek Batasun osoan dute eragina.
|
|
2007
|
|
|
Ordainketa bakarraren eskubidea jasotzeari, bai eta Nekazaritzako Polika Erkideak eratorritako eskubideetatik beste edozeini ere, aplikatu egingo zaizkie, errentamenduei dagokienez, gai horren inguruan Europar Batasunak
|
emandako
arauak eta arau horietantugileek itunak egiteko duten askatasu ezarritako manuak, eta, hala denean, autonomia erkidegoek emandako arauak. Horrek guztiak ez dio kalterik egingo kasuan kasuan alderdi kontranari.
|
|
|
Ordainketa bakarraren eskubidea jasotzeari, bai eta Nekazaritzako Polika Erkideak eratorritako eskubideetatik beste edozeini ere, aplikatu egingo zaizkie, errentamenduei dagokienez, gai horren inguruan Europar Batasunak emandako arauak eta arau horietantugileek itunak egiteko duten askatasu ezarritako manuak, eta, hala denean, autonomia erkidegoek
|
emandako
arauak. Horrek guztiak ez dio kalterik egingo kasuan kasuan alderdi kontranari.
|
|
|
Azken finean, lege maulak saihestu nahi dira, «nalakoak gertatzen dira, batez ere, espazio erkide baten barruko estatu batzuetan Europar Batasuneko zuzentaraua jasotzen ez denean, horretarako beharra ikusi ez delako, lurralde horietan eskubide mota hori ez baita merkaturagokienez; izan ere, saihestu nahi da estu. Europar Batasunak bide bera hartu nahi du kontsumitzaileak babesteko, Europar Batasuneko zuzentarauei datatu batzuetan zuzentarauon jasotze eza gainerakoek
|
emandako
arauak ez aplikatzeko baliabide izatea. Horrela, bada ekimen bat, norabide hori duena, alegia, kontsumitzaileen interesak babesteko bukarazte akzioei lotuta dagoen Europar Batasunaren ekimena.
|
|
|
Gatazkarik egonez gero, eskumena norena den ikusi da eta erakunde eskudunaren araua aplikatu da. Modu berean, Errege Dekretu bat (Gobernu zentralarena) ez da autonomia erkidego bateko Gobernuaren dekretua baino goragokoa; kasu horretan ere erakunde eskuduna zein den ikusi eta eskumenaren erakunde titularrak
|
emandako
araua aplikatu da.
|
|
|
«Herritarrak eta botere publikoak Konstituzioaren eta antolamendu juridikoaren gainerako arauen mende daude». Baina, normalean, «legezkotasun printzipioari» buruz hitz egitean, legeari buruz ari gara esangura hertsian, hau da, Parlamentuak
|
emandako
arauari buruz. Esangura horretan, Konstituzioaren ondoren, legea da gure antolamendu juridikoan lerrunik handiena duen araua, eta gainerako arau guztiak horren mendekoak dira eta Estatuko botereek bete egin behar dute.
|
|
|
Europar Batasuneko zuzenbidea edo Europako Erkidegoko zuzenbidea bi arau multzok osatzen dute funtsean: batetik, estatu kideek sinatutako tratatuen multzoak, sorrerako zuzenbide izenekoak, eta bestetik, Europako Erkidegoko erakundeek
|
emandako
arau juridikoek, zuzenbide eratorri izenekoak.
|
|
|
Sorrerako zuzenbidearen ondoan, zuzenbide eratorria Europako Erkidegoko erakundeek
|
emandako
arauek osatzen dute. Horren iturriak Europako Erkidegoa eratzeko Tratatuaren 249 artikuluan (lehengo 189 art.) jaso dira.
|
|
|
Amaitzeko, zehaztapen terminologiko bat egin behar dugu: izen bera izan arren, ez dira nahasi behar Parlamentuko araudia (legegintza ganbera bakoitzaren funtzionamendua arautzen duen lege lerruneko araua, ganberak soilik onesten duena; horri jarritako errekurtsoa Konstituzio Auzitegian soilik aurkez daiteke), Erregelamenduak (Estatuko edo autonomia erkidegoetako organo betearazleek
|
emandako
arauak, lege lerruneko arauak baino beherago kokatzen direnak eta, beraz, azken horien mendekoak; horiei jarritako errekurtsoak auzitegi arruntetan aurkez daitezke), eta Europako Erregelamendua (Europako Erkidegoko Zuzenbidearen iturri eratorri bat, Europako Parlamentuak eta Europako Kontseiluak, Europako Kontseiluak edo Europako Batzordeak emandakoa, irismen orokorrekoa, osagai guztiei begira be...
|
|
|
Baina gogoan izan behar da Estatuko eta autonomia erkidegoetako erregelamenduen artean ez dela hierarkia printzipioa aplikatzen, eskumen printzipioa baino: Estatuak emandako erregelamenduak ez du autonomia erkidegoak
|
emandako
arauak baino lerrun handiagoa; aplikatzeko moduko erregelamendua Estatukoa edo autonomia erkidegokoa izango da, arau horrek araututako arloaren eskumena nori dagokion kontuan hartuta.
|
|
|
aginduetara (San Luisen ehun mila semeak izenekoak); armada horretara Espainiako absolutista batzuk ere gehitu ziren, eta horiei guztiei esker, Espainian absolutismoa berrezarri ahal izan zen. Erregeak absolutisten laguntza izan zuen eta, 1823ko urriaren 1ean, hirurteko liberalean
|
emandako
arau guztiak deusezak zirela adierazi, absolutismoa berrezarri eta liberalen aurka zapalketa gogorra abiatu zuen. Horrela, zoriogaiztoko hamarkada izenekoa hasi zen, Fernando VII.a 1833an hil arte luzatu zena.
|
|
|
1.Erakutsi ez dela egokia Euskaltzaindiak
|
emaniko
araua aposizioaren gainean.
|
|
2008
|
|
|
1\. Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako herri aginteek
|
emandako
arau xedapen zein ebazpen ofizial orok bi hizkuntzetan idatzita egon du zabalkunde ofiziala egiteko.
|
|
|
2 Auditorearen ordainketa izan behar da Auditoretzaren Arau Teknikoek zehaztutako erregela eta printzipioen araberakoa, baita, hala denean, Justizia Ministerioak honen inguruan
|
emandako
arauen araberakoak ere.
|
|
|
2 Hala denean, ordainketa izan behar da lanbide elkargoek zehaztutako erregelen araberakoak, baita Justizia Ministerioak honen inguruan
|
emandako
arauen araberakoak ere.
|
|
|
lehenik eta behin, lurralde horretako auzitegi eta epaile guztiek aplikatu behar dute lege hori, antolamendu juridikoaren beste osagai bat izanik; bigarrenik, lege hori, antolamendu juridikoan sartutakoan, kontuan hartu behar da edozein xedapenen interpretazioa egiterakoan. Gure kasuan, garrantzi handikoak dira Euskal Herriko Ekonomi Ituna eta Nafarroako Ekonomi Hitzarmena, arau horietan tributuak banatzeko lotuneak ezartzen direlako, baita autonomia erkidegoko erakunde eskudunek esparru honetan
|
emaniko
arauak ere.
|
|
|
Honakoak dira printzipio horiek: solidaritate printzipioari begirunea erakustea, Estatuaren tributuen antolaketa orokorra kontuan hartzea, harmonizazio fiskalari buruz
|
emandako
arauak errespetatzea (Itunak berak ezarritako arauak); eta Espainiak sinatu dituen nazioarteko itun edo hitzarmenak betetzea.
|
|
|
3 ITAUNA: ZER GEHITU ETA ZER BAZTERTUKO ZENUKE EUSKAL TZAINDIAK
|
EMANDAKO
ARAUETATIK, EUSKARA BATUA EUSKAL KIAK BIKOTETIK ABIATUTA?
|
|
|
Goiko testua administrazio batetik bestera igorritako gutun batekoa da eta uste dugu ez duela inork zuzendu11 Batetik, ortografia akats nabarmenak daude: zinatuta, > keraz, > Bestetik, behar baino letra larri gehiago ageri da, Ituna eta Agindua ez baitira izen bereziak, eta Euskaltzaindiak 1990ean
|
emaniko
arauak dioenez, karguak letra xehez idatzi behar dira, eta arau horrek eztabaida piztu arren, oraingoz Euskaltzaindiak ez du bestelakorik arautu. Azkenik, hitz hurrenkera ez dagokio euskarari zati batzuetan bederen, tra > > ahal> izateko> ordainketa> Agindua> gaztelaniazkoaren parekoa baita.
|
|
|
Izan ere. Kirikiño? modukoek ez zuten uste hizkuntza gehiago arautu behar zenik; berentzat Sabinok
|
emandako
arauekin jada egina zegoen batasuna eta ez zen gehiago behar («Sabin andijak[...] marraturiko bidetik jarraitu dogu euzkoabertzaliak geure elia lantzen, eta berezberez «Academia» barik, batu gara danok»313). Eleizalderentzat, ordea, Sabinoren lana aparta izanagatik amaitu gabe zegoen.
|
|
|
Kontuan izan behar da pasahitzak asmatzeko programa publikoak daudela. Programa horiek pasahitz zifratuen gainean lan egiten dute, eta hiztegietan zein erabiltzaileak
|
emandako
arauetan oinarrituta saiatzen dira pasahitzak asmatzen. Mota honetako programa guztien artean hedatuenak crack eta John the Ripper (john paketea) dira, eta erasotzaileek erabiliak badira ere, administratzaileek modu prebentiboan erabil ditzakete, pasahitzen sendotasuna egiaztatzeko.
|
|
|
Erantzuna. Erantzun arin eta egokia
|
ematea
arau hausteei eta adingabeei, hala badagokio, erantzun zehatzaile eta hezitzaile baten bitartez.
|
|
2009
|
|
|
Umeen mahaitik nagusienera igarotzeko ez du
|
ematen
arau zehatzik zegoenik. Edo ez behintzat azken mendeetako egitura sozialaren barruan.
|
|
|
Beste behin ere, bildumaren aurreko sistematikari ekinez eta lege berrikuntzak jasotzeaz gain, lan honen egileen lehenengo kezka izan da testu normalizatua lortzea. Ildo horretatik, arreta bereziaz aztertu dira Euskaltzaindiak orain arte
|
emandako
arau, gomendio eta erabakiak, euskararen normalizazioa eta hizkuntza arauei zor zaien begirunea bide beretik joan daitezen.
|
|
|
Zaharren egoitzetan, esaterako, kontuan hartu beharreko faktorea da, beraz. Euskal Herrian bizi diren musulman askok ere zorrotz jarraitzen dituzte erlijioak jatekoari buruz
|
emandako
arauak, eta horrek ez die eragiten haiei bakarrik; musulmanak bizi diren auzoko harategiari ere eragiten dio. Seguru asko, harategi horretan beste harategi batzuetan baino txerri saltxitxa gutxiago eta indioilar saltxitxa gehiago salduko dituzte.
|
|
|
Programazio lengoaia konputagailuari aginduak
|
emateko
arau multzo formal gisa definitu ohi da. Baina hori baino gehiago ere bada.
|
|
|
Arestian aipaturiko erakundeek
|
emaniko
arau estandar horiek oso osorik onartzen dira munduko hizkuntza ofizial guztietan, idazkera sinbolikoari dagokionez. Hala ere, hizkuntza bakoitzean zenbait egokitzapen egiten dira sinboloak diskurtso naturalean integratzean, kontuan harturik bakoitzaren izaera fonetiko, ortografiko eta sintaktikoa.
|
|
|
Gure profilaren eta sare sozialetan ematen diren erabileren araberako publizitate segmentatua erabiltzaileen pribatutasunaren aurkakoa da? “Erabiltzaileen berariazko baimenik gabe, datu pertsonalak ezin dira publizitate helburuetarako erabili” Sare sozial horietan eta Interneteko gainerako zerbitzuetan ere aplikatzekoak dira datu pertsonalak merkataritza ekintza bat egiteko erabiltzeko baimena
|
emateko
arauak. Zerbitzu horiek ez dute arau hori betetzen.
|
|
|
“Merezi du udalerri batzuetan eskolaeredu autogestionatu berri bat arriskatzea eta probatzea, ikastetxe guztiek dituzten curriculumeko gutxieneko edukiak bermatuko lituzkeena”, esan dute Haur Hezkuntzatik. Irtenbide hori hezkuntza komunitateak berak
|
emandako
arauen bidez bideratu ahal izango litzateke, eta “ikasleen beharrei eta interesei erantzungo dien” hezkuntza proiektu bati jarraitu litzaioke, ikertzaileen esanetan.
|
|
|
Askatasunaz gabetzen duten neurri alternatiboetatik, hauxe da urteotan interesik handien piztu dutenetako bat, neurriak berak konnotazio berezi bat dakarrelako: biktimari edo gizarteari egindako kaltearengatik ordain zuzena
|
ematea
arau hausleak. Hori, ez dute lortu ohi ez isunek ez askatasunaz gabetzeak.
|
|
2010
|
|
|
Ez ziren bertsoka ari, bainan tiradaka. Aire bat bazuten aise luza edo labur zitakena; gisa hortan koblak bazituzkenbatean bortz pundu, bertzean zortzi edo hamar, gogoak
|
eman
arau, muga zuzenik gabe. Matxinek bitxi atxeman zuen era hori?.
|
|
|
Euskaltzaindiak aspaldion egiten ari den lanaren emaitza da, eta Akademiak argitara
|
emandako
arau, artikulu, txosten, gomendio... guztien erreferentzia ematen du. Ricardo Badiola Argitalpen Zerbitzuko arduradunak eta Jon Artza Zerbitzu bereko banaketa arduradunak prestatua.
|
|
2011
|
|
|
Jakina, horma zuloaren neurriek kutxaren edo eskemaren (ikus 3.6 taulako deskribapena) eta EHEk arlo horretan
|
emandako
arau partikularren araberakoak izan behar dute.
|
|
|
Galderak16 Adierazi istripu batean zein den jarduteko oinarrizko araua, eta
|
eman
arau hori betetzen duen jokabide baten adibide bat.17 Zer sailkapen irizpide erabiltzen du sailkatze sinplea metodoak. Justifikatu metodo hori erabiltzea.18 Ordenatu ekintza hauek ikasi duzun oinarrizko bizi euskarriaren arabera.Kopeta kokotsa mugimendua egin; BBB egin; oihu egin, lankideak ohartarazteko; 112ra deitu; izena oihukatu.19 Adierazi nola jokatu behar duten langileek istripua izan den lekura iristean.20 Zer helburu dute lehen laguntzetako teknika hauek. BBB; kopeta kokotsa mugimendua; Heimlichen mugimendua; ahoz ahokoa; alboko segurtasun kokapena.21 Aztertu langile batek istripu bat izatean egindako jardun hauek, eta adierazi zuzenak diren ala ez.
|
|
|
Bertan argi eta garbi finkatzen zen biltzarraren gaia zein zen: «2 biltzarraren gai nagusi eta orokorra, hamar urte hontan euskararen arloan
|
emandako
arau eta abiada azter eta sakontzea izango da, eta finkatzeke daudenak aztertzea» (Satrustegi, 1978: 464).
|
|
|
bata Hizkuntza Batzordea, eta bestea, Soziologia eta Estatistika Batzordea. Lehenak, urteen artean Euskaltzaindiak
|
emandako
arauak bildu, berrikusi eta osatzeko ardura zuen, eta bertako burua Koldo Mitxelena izan zen, Arantzazuko txosten nagusiaren egilea. Bigarren batzordeak, berriz, enpirikoki neurtu behar zuen batasunak egindako ibilbidea azken 10 urteetan.
|
|
|
arkonteak. Horrenbestez, Biblian eta liburu sakratuetan agertzen den Jainko hori ez da benetako Jainkoa, iruzurti hutsa baizik, eta beraz, entzungor egin behar zaie berak
|
emandako
arauei.
|
|
|
Alde horretatik, ohartarazi behar dugu Espainiako Konstituzioak ez dakarrela erakunde publikoen hizkuntza erabileren gaineko preskripziorik. Eusko Legebiltzarraren 10/ 1982 aipatu legeak, ordea, EAEn" kokatutako herri aginteek
|
emandako
arau xedapen zein ebazpen ofizial oro" bi hizkuntza ofizialetan zabaltzera derrigortzen du (8.1 art.). 3 Arau horri salbuespen moduan, eta ez berezkotasunaren ondorioz, Legeak" botere publikoek toki Administrazioaren eremuan euskara bakarrik" erabiltzea baimentzen zuen, betiere bertako errealitate soziolinguistikoa aintzat harturik (8.3 art.). Alta, Espainiako Konstituzio Auzitegia... EAEko Auzitegi Nagusiak nahiz Espainiako Auzitegi Gorenak hizkuntza erabilerei buruzko hainbat udal ordenantza indargabetzen lagundu du horrek guztiak (Agirreazkuenaga, 2005:
|
|
2012
|
|
|
75). Nahasmenduak arintze aldera ez legoke gaizki
|
emandako
araua, baina Mitxelenaren corpusean, gutxi batzue
|
|
|
2.Baliabide horiek miatu, garatu eta erabiltzeko, eta halakoak egiteko atzerriko kapitala ekartzeko, kontuan hartu dira herri eta nazio horiek modu askean
|
emandako
arau eta baldintzak, horiek ezinbestekoak edo komenigarriak ikusten badituzte herri eta nazio horiek, zertarako eta, jarduerok baimentzeko, mugatzeko edo debekatzeko.
|
|
|
Izaera ez zilegi hori hedabideak eginiko hedapenean (tabakoaren telebista publizitatearen kasuan) edo mezuaren edukian (telebistan ideia filosofiko, politiko edo erlijiosoak zabaltzea) egon daitekeenez, izaera hori ezin zaio subjektu jakin eta zehatz bati (iragarle edo hedabideari, alegia) egotzi. Ikuspegi hori, hain zuzen, islatu da publizitatea onartzeko erakunde publiko guztiek
|
emandako
arauetan, bai estatuko araudian baita autonomia erkidegokoetan ere (Santaella, 2003: 163) 110.
|
|
|
Espainiako Irrati Telebistako Erakunde Publikoko Zuzendaritza Nagusiak Televisión Española SA sozietateak publizitatea hedatzeko
|
emaniko
arauei buruzko 2001eko Erabakia, urtarrilaren 22koa (6, 7 eta 16 arauak); EITB RTVV Erakundeak publizitatea hedatzeko emaniko araudia (1 artikulua).
|
|
|
lurralde erakundeek duten eskumen normatiboaz ari gara, esaterako, udal esparruko udal ordenantza delakoaz. Bestalde, esan behar da, halaber, zuzenbidearen iturrien ekoizpenean estatuaren eragina nahiko murriztuta geratzen dela; izan ere, gaur egun Europar Batasuneko aginteek duten arautzeko boterea dela-eta, europar eremuan
|
emandako
arauek Batasun osoan dute eragina.
|
|
|
Lege maila duten arau juridikoen artean, gobernuak emandakoetan, bereizi behar dira, alde batetik, lege dekretuak eta, bestetik, legegintza dekretuak. Gobernuak premiazko egoeran
|
emandako
araua da lehenengoa. Estatuko legebiltzarrean jakinarazi behar da, organo horrek horri buruz erantzun dezan.
|
|
|
Zuzenbidearen iturriei buruzko gaiak osatzeko helburuarekin, beharrezkoa da kontuan hartzea nazioz gaindiko erakundeek
|
emandako
arauak, estatu legedietan eragin garrantzitsua duten arau juridikoak baitira. Publizitate kontratuei dagokien erregulazioan izan ezik, PLOk? 30/ 2002 Legeak aldatuta?
|
|
|
Diskriminazioaren aurkako printzipioa honako arau hauetan jasotzen da: 89/ 552/ EB Zuzentaraua espainiar ordenamendu juridikora egokitzen duen uztailaren 12ko 25/ 1994 Mugaz Gaindiko Telebistaren Legean; ekainaren 7ko 22/ 1999 Telebistaren Legean eta Espainiako Irrati Telebistako Erakunde Publikoko Zuzendaritza Nagusiak Televisión Española SAn publizitatea hedatzeko
|
emandako
arauei buruzko urtarrilaren 22ko 2001eko Erabakian. Era berean, indarrean jarri den 7/ 2010 Ikus entzunezko Komunikazioaren Legeak, martxoaren 31koak, diskriminazioaren aurkako printzipioa ere jasotzen du hainbat arlotan (4, 8 eta 18 artikuluak)
|
|
|
Juan de Dios Ramírez Herediak berak idatzi zuen gaztelaniaz argitaratutako ijito hizkuntzaren lehen oinarrizko gramatika. Lan honetan, artikuluak, substantiboak, generoa, zenbakiak eta euskalkiek
|
emandako
arauak nola erabiltzen diren azaltzen da. “Erromatarra, aldaera txiki batzuekin, munduko ijito guztiak elkar ulertu eta elkarrekin komunikatu ahal izatea ahalbidetzen duen ijito hizkuntza unibertsala da”, dio Juan de Diosek.
|
|
|
Ez zuen besterik behar, tximuek ere errespetua galtzea! Agian Leopoldo erregeak kartutxoei buruz
|
emandako
arauen berri bazuten tximu haiek, eta ez ziela tirako pentsatzen zuten. Baina oso oker zeuden.
|
|
2013
|
|
|
Folga xeral idazkera Real Academia Galega (RAG) galizieraren akademiak
|
emandako
arauarekin bat dator. Hori da azken 30 urteetan hedabide gehienetan eta irakaskuntzan zabaldu den hizkuntza moldea, hiztunen gehiengoak onartutakoa, galiziar alderdi abertzale nagusiak barne.
|
|
|
Bikote baten arteko harremana erretratatzen du antzezlanak. Gizarteak
|
emaniko
arauek zelako eragina duten eta bikoteek presio horri nola aurre egiten dioten hausnartzen du. Izan ere, presio horrek erabaki gogorrak eragiten ditu, bikoteen barruan, antzezlanak erakutsi nahi duenez.
|
|
|
Euskaltzaindiak euskara baturako
|
emandako
arau guztiak zehatz beteta burutu izan dira.
|
|
|
Euskaltzaindiak ortografia alorrean
|
emandako
arauei eta proposatutako bideei jarraitu gatzaizkie oso osoan.
|
|
2014
|
|
|
Ez dut uste, ezen arrabita hobetsia baitzitzaion jada gure flautari, urratsak markatzea ahalbidetzen zuelako. Fanfare berri horrek, egia erran, erokeria ematen dio ihauteriari eta aberastasun handia ere soinuak gehitzen direlarik jauzia
|
eman
arau. Mixel Aurnage kritikoa da ardura musikari buruz.
|
|
2015
|
|
|
Tresnaren fabrikatzaileak kontserbazioaz eta erabilera baldintzez
|
emandako
arauak bete.
|
|
|
Erregelamendua onartzeak Andaluziako elikagai hori babestea eragiten du nekazaritzako produktuen kalitate politikaren esparruan, eta Europako Batasuneko Erregistroan «Ozpin Montilla Moriles» Jatorrizko Deitura Babestua (JDB) sartzen da. Kalitate izendapenaren betebeharrak Ontziak beti izango ditu bermerako aurrealdeak edo Kontseilu Arautzaileak emandako zigilu bereizgarriak Produktua etiketatzeko eta kontsumitzaileari informazioa
|
emateko
arau orokorrak bete behar ditu, eta, horrez gain, JBOaren berezko izaeratik eratorritako etiketatzeari buruzko arau bereziak bete behar ditu. Etiketek nahitaezko aipamena dute «Ozpin de Montilla Moriles» eta ozpin mota.
|
|
|
Gutxienik bizirik ziren. Lantokitik lekutzean nekez irudika nezakeen, gauean, edanari
|
eman
arau eta ziplo erori artean, nolakoak gerta zitezkeen eta nolako harramantzak heda. Gutxienik, erdi horretan, ez zen haurrik.
|
|
2016
|
|
|
Guti gorabehera, hogei bat orrialdekoa. Eta horren ondotik sailkatua nuen, ene bizitzan zehar, aldian aldi, gogoak
|
eman
arau, idatzi olerki, kantu eta bertsoen bilduma bat.
|
|
|
Kantu eta bertso idazteko gustua ere aspaldikoa dut. Ene lehen olerki eta bertsoak 1967an idatzi nituen; eta handik aitzina, gogoak
|
eman
arau, jarraitu dut idazten, eta ez naiz oraino arras gelditua. Haietarik batzuk kantu ere bilakatu ziren, Beñat Sarasolak dozena bati eta Patxika Erramuzpek beste hamabost bati doinua emanik.
|
|
|
Euskal erakundeek, bai politikoek, bai akademikoek, lan handia egin dute euskal gizartean hizkera normalizatu bat errotzen, halakoa behar baita bakezko garai berri honetan. Euskaltzaindiak
|
emandako
arau eta izendapenetan eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak ikuskatutako ikasliburuetan asko dira kontsentsuak, gizarte hedabideetan ere normalizatu behar direnak, hizkuntzaren erabileraren bitartez gizarte espazio komun bat sor dadin.
|
|
2017
|
|
|
Europar Batasuneko herrialde batzuetan saltzen hasi nahi dutenez, nazioarteko zenbait enpresarekin ari dira negoziatzen. Amaiak eta Mikelek inoiz ez dute salerosketarik egin nazioartean, eta Europar Batasunak
|
emandako
arauei buruzko informazioa lortu nahi dute.
|
|
|
Arau orokorra eta nahitaez bete beharrekoa. Zentzu hertsian, botere legegileak, xedatutako prozedurari jarraituz,
|
emandako
arauak dira legeak; nolanahi ere, zentzu zabalean, arau idatzi ororen sinonimotzat hartu behar da erreferentzia hori. Hortaz, Administrazioaren erregelamenduak hartzen ditu bere baitan.
|
|
|
Jurisprudentzia. Auzitegi Gorenak arazoei irtenbidea
|
emateko
arauak interpretatzean eta aplikatzean behin eta berriz ezartzen duen irizpidea.
|
|
|
Arau juridiko mota jakinekoak dira; Gobernuak ematen ditu, baina, hala ere, Gorte Nagusiek
|
emandako
arauen maila edo lerrun berekoak dira, horretarako baimena eta ahala ematen diotelako Gobernuari. Horrexegatik erabiltzen da, baita ere, legegintza eskuordetua esamoldea haiek izendatzeko.
|
|
|
– Auzitegi Gorenak arazoei irtenbidea
|
emateko
arauak interpretatzean eta aplikatzean behin eta berriz baliatzen duen irizpidea.
|
|
2018
|
|
|
Elkargoa konpromiso zabaletara engaiatu da: besteak beste, Euskaltzaindiak
|
emaniko
arauak, gomendioak eta irizpenak jarraitzera, hizkuntzaren kalitatean sortzen diren hutsuneak Euskaltzaindiari jakinaraztera eta elkar aditze egitura baten sortzera.
|
|
2019
|
|
|
Aurretik, Zarautzen azaroaren 29an egindako osoko bilkuran (Euskera l viii, 2013: ...zion Andres Urrutia euskaltzainburuak, aditzera emanez, Siadecok 2009an egindako inkestaren emaitzetan atzemandako premiak aintzat hartuta eta gizartean arlo horretan zegoen eskariari erantzuteko, izenburutzat Euskara batuaren gidaliburua edo antzeko zerbait izango zukeen obra bat egin eta plazaratu litzatekeela, Euskaltzaindiak euskararen estandarizazioaren arlo guztietan hartutako erabakiak eta
|
emandako
arauak, gomendio eta irizpenak aise eta eroso kontsultatzeko moduan eskainiko lukeen liburu bat, eguneroko erabiltzaileentzat pentsatua eta moldatua.
|
|
2020
|
|
|
Jokoaren Araudi Orokorreko plangintza berraztertzea erabaki du Eusko Jaurlaritzak, eta, prebentzio gisa, baimenik ez dute
|
emanen
araua aldatu arte behintzat. Orain arte emandakoei ez die eraginen
|
|
|
Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako bozeramaileak jakinarazi duenez, Jokoaren Araudi Orokorreko plangintza berraztertzea erabaki dute, eta, prebentzio neurri gisa, baimenik ez dute
|
emanen
araua aldatu bitartean. Neurriak ez die eraginen jada emanak dauden baimenei.
|
|
|
Izan ere, hiru helegite daude Espainiako Auzitegi Konstituzionalean. Bi, euskal erakundeek
|
emandako
arauen kontrakoak —Polizia Legearen erreforma eta Merkataritza Gune Handien Lurralde Antolaketarako legea—, eta, bestea, Espainiako Gobernuaren Segurtasun Digitalari buruzko Errege Dekretua —155 digitala esan izan zaiona; horren arabera, gobernuak baliogabetu egin ditzake sareko domeinuak eta komunikazio zerbitzuak, badaezpadako neurri gisa—.
|
|
|
Aitor Gabilondo udal aholkulariak eta Iñaki Susaeta eta Aitor Saez de Kortazar Ihobe Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoaren ordezkariek arlo teknikoaz jardun dute. Proiektuari bide
|
emateko
arau subsidiarioetan egindako aldaketak urratsez urrats azaldu ditu Gabilondok, eta Azkarateko hondakin gunea bezalako proiektu batek izan lituztekeen funtzionamendua eta helburuak azaldu dituzte Susaetak eta Saez de Kortazarrek. Lagunak enpresako Pablo Mateok ez du proiektuaren inguruko iritzirik eman.
|
|
2021
|
|
|
Joera batzuk ikus daitezke, baina kontrako adibideak ere badira. Euskaltzaindiak Onomastikaren alorrean
|
emandako
arauak hartzen baditugu, badira batetik euskal herritarren izenak ematen dizkigutenak, bai eta kanpoko eskualde eta hirietakoenak ere; dinastia izenak edo munduko herriak eta etniak arautzean ere hainbat forma ageri dira tar atzizkiaz osatuak (38, 57, 99, 108, 142, 147, 178, 182, 187 eta 190 arauak). Bereziki interesgarria da 178 araua," Kanpoko leku izenei dagozkien herritar izenak eta jatorri adjektiboak sortzeko irizpideak" ematen baititu.
|
|
|
Nolanahi ere, bistan da gaztelaniak eta frantsesak aurrizkiak dituztela, batez ere, eta euskarak atzizkiak, batez ere. Hori ere koherentea da" burua azkenean"
|
emandako
arauarekin.
|
|
|
EITBk gogoan izango ditu Euskaltzaindiak euskararen batasun bidean
|
emaniko
arauak, gomendioak eta irizpenak. Era berean, EITBren testu masa erabiltzen jarraitzeko aukera emango zaio Euskaltzaindiari.
|
|
|
Euskaltzaindiak euskararen batasun bidean
|
emaniko
arauak, gomendioak eta irizpenak.
|
|
2022
|
|
|
Lan mardula egin duzue. Zer jaso duzue lan horretan. Euskaltzaindiak
|
emandako
arauak jasotzen dira gramatika berrian, hizpidera etortzen denean, baina nik ez nuke esango horregatik gramatika arauemailea denik; ez da gramatika teorikoa ere, nahiz kontuan hartzen dituen azken urteetan egindako ikerketa teorikoak; batez ere gramatika deskribatzailea da: gure idazle zaharrek, gure arbasoek euskara nola erabiltzen zuten aztertu, eta azterketa horretatik ondorioak atera, deskribapena egin, gogorarazteko egitura jakin bat era jakin batean erabiltzen dela eta ez beste era batean… Gaur egungo gramatika da, baina euskararen tradizioa jasotzen da, noski, gaur egunera arteko tradizioa.
|