|
2014
|
|
|
Beren geroari buruz, gauza ainitz berenganatzen dituzte elgarrizketa horietan parte hartuz. Hala nola artzain
|
emakume
bat ikusi duten, ihiztarien elkarteko arduradunak ere, aratxe hazkuntzan ari den Urdiñarbeko
|
|
2015
|
|
|
Azken bost urteetan BehobiaDonostia lasterketan hil den hirugarrena da. 2010ean, 40 urteko korrikalari bizkaitar bat hil zen eta 2013an, 30 urteko
|
emakume
bat Zuriolako zubian. Bestalde, lasterkari kopuru andana ospitalera eraman behar izan dute bero kolpeak jota, lasterketan zehar izan dituzten tenperatura beroen eraginez.
|
|
|
Gobernu berriaren asmoa da neurria urte bururako indarrean izaitea, orain arteko penalizazio eta pribatizazioarekin bukatuz. Orain arte zentro pribatuetan edo beste erkidego batzutan abortatu behar zuten
|
emakume
nafarrek. Euskadin orokorki abortoen kopurua gutitu da %28az 2014an:
|
|
|
Beste aldetik, tenisa aldaketa izan du:
|
emakume
multzo bat hasi zen erraketan jokatzen frontoian, erraketarekin diru gehiago lor zezakeelako. Honen ondorioz, emakume kopuru profesional bat agertzen da kirol munduan.
|
|
|
emakume multzo bat hasi zen erraketan jokatzen frontoian, erraketarekin diru gehiago lor zezakeelako. Honen ondorioz,
|
emakume
kopuru profesional bat agertzen da kirol munduan. Dudarik gabe, profesional mailan emakume erraketista hauek gizonezko euskal pilotari kalte egin zioten.
|
|
|
Honen ondorioz, emakume kopuru profesional bat agertzen da kirol munduan. Dudarik gabe, profesional mailan
|
emakume
erraketista hauek gizonezko euskal pilotari kalte egin zioten.
|
|
|
1.400 herritar inguru bildu dira Gasteizen, martxoaren 8ko emazteen eguna kari, gizonezkoen eta emakumezkoen arteko berdintasuna eskatzeko. Halaber Iruñan ere manifestazioa egin dute lema berarekin,
|
emakumearen
nazioarteko egunaren ospatzeko.
|
|
|
3.587 kasu salatu dituzte, eta horietatik 2.820 kasu aztertu dira orain arte: 2.394 gizonei dagozkie eta 426
|
emakumeei
. 1.319 Polizia Nazionalaren kontrakoak dira, 1.174 Guardia Zibilaren kontrakoak eta 271 Ertzaintzaren kontrakoak.
|
|
|
|
Emakume
Nekazariaren Estatutua onartu du Legebiltzarrak
|
|
|
|
Emakume
Nekazariaren Estatutua aho batez onartu du Eusko Legebiltzarrak, nekazaritza sektorean emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna gauzatu nahi duena. Besteak beste, Gizarte Segurantzan emakume baserritarren afiliaziorako dirulaguntzak sortzea posible izanen da hemendik aitzina.
|
|
|
Emakume Nekazariaren Estatutua aho batez onartu du Eusko Legebiltzarrak, nekazaritza sektorean
|
emakumeen
eta gizonen arteko berdintasuna gauzatu nahi duena. Besteak beste, Gizarte Segurantzan emakume baserritarren afiliaziorako dirulaguntzak sortzea posible izanen da hemendik aitzina.
|
|
|
Emakume Nekazariaren Estatutua aho batez onartu du Eusko Legebiltzarrak, nekazaritza sektorean emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna gauzatu nahi duena. Besteak beste, Gizarte Segurantzan
|
emakume
baserritarren afiliaziorako dirulaguntzak sortzea posible izanen da hemendik aitzina.
|
|
2016
|
|
|
Agiria 1936ko uztailaren 18ko kolpe militarrari buruzko idazki batekin hasten da eta hortik frankismoaren bukaera arte jarraitzen du, betiere azpimarratuz egia, justizia eta ordaina aldarrikatzeko beharra" ehun milatik gora fusilatu eta desagertuentzat, diktadura garaian beste ehunka mila gehitu behar zaizkio: erbesteko bidea hartzera behartuak, esklabotasun baldintzetan bortxazko lanak egitera makurtuak,
|
emakume
atxilotuak, torturatuak edo zeini seme alabak kendu zizkieten espetxe, klinika eta amaetxeetan".
|
|
|
Urtarrilaren 9an, Erregeek opariak banatu eta haur, burraso eta ahaide eta lagunek txokolate beroa dastatu zuten, ‘rosca’ batzuekin, omore ona ere ororen bustitzaile. Mexikon berean, baina helduden ibiakoitzean
|
,
Emakume Alai bestaren bideoa emanen dute Euskal Etxeko Txokoan, kasu huntan ere ‘rosca’k txokolate beroan bustirik. Gogoratu ‘Emakume Alai’ besta azaroaren 28an egin zela DFko Euskal Etxean, emazte euskal mexikarren ohoratzeko, emazteek emazteendako antolaturik.
|
|
|
Hoietarik bat Guardia zibila. Ortzeguneko gauean
|
emakume
madrildar bati eraso egin zioten. Biktimak ezarri salaketaren ondotik, berehala identifikatu eta arrastatu zituzten erasotzaileak.
|
|
2017
|
|
|
Berriki, Azpeitian
|
Emakumeen
txokoak antolatu emazteen indar jokoetan parte hartu dute Hazparneko emazte batzuk. Emazte pilotarien arteko partidarekin hasi da eguna bi taldeek beren bertsularia zutela sustenguz.
|
|
|
Indarren ondotik bazkari eder bat saritzat Sanagustin kultur zentroan, lehengo eliza ostatu bilakatua! Gurekin bazkaldu dira parekotasunaz arduratzen den hautetsi axuanta eta
|
Emakumeen
txokoko Izazkun permanentea. Duela bost urte, Herriko Etxeak sortu zuen postu hori parekotasunaren alde ekimen batzuen eramaiteko, halanola mintzaldi, formakuntza tailerrak, eskoletan prebentzioa....
|
|
|
Emazteen indar jokoetan lehen parte hartzeak oroitzapen ona eta ezin ahantzia utziko die Hazparneko emazteeri. Kantuak dion bezala," harremana emankorra errespetuan dago gordeta
|
emakumeen
altxorra". Xehetasun gehiagorentzat:
|
|
|
Hori erraiten dauku integristek onartzen ez duten KONTZILIOAK: " Oraingo gizon
|
emakumeen
poz eta itxaropenak, tristura eta larritasunak, batez ere behartsuenak eta nahigabetu guzienak, Kristoren ikasleen poz eta itxaropen, tristura eta larritasun ere badira eta ez da gizakiarenik ezer, haien bihotzean oihartzunik ez duenik" (Eliza gaurko munduan Konstituzio Pastorala n°1).
|
|
|
" Giza= gizarte baino hobea al da gigno= gens= jende= jendarte?" du galdegiten Dionisio Amundarainek, hau ere gehituz: " Onartzen al duzue
|
emakumea
umeak egiteko bakarrik dela?" Eta bertze hitz frangorekin ere baliteke, segur, gogoetatzekoa eta eztabaidatzekoa. Hala nola, euskal hiztegi etimologikoaren arabera eta erregistro berdinean egonez, eme gazte tik datorren emazte hitzarekin:
|
|
|
Lehen aldikotz iraganen da emazteen arteko Laboral Kutxa
|
Emakume
Master Cup izeneko xapelgoa, esku huska. Euskal lurralde osoko bai eta kanpoko emazteeri idekia.
|
|
|
" Jasoa dugu Euskaltzaindian zure 2011ko urriaren 13ko gutuna. Horretan, erdarazko sociedad societe kontzeptua adierazteko, euskaraz gizarte ala jendarte, bietako zein den egokiena galdetzen diguzu, hor ezkuta litekeen sexismo eta
|
emakumeen kontrako
bereizkeriak uxatzeko.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, etxeko animalia gutxi batzuen kasuan, beste hizkuntza askotan ere egin ohi denez, badira arrak eta emeak izendatzeko izen bereziak: behor/ zaldi, ahuntz/ aker, behi/ zezen, ardi/ ahari, ordots/ ahardi, eta noski, gauza bera gertatzen da senidetasuna adierazten duten berba batzuetan ere
|
emakume
/ gizon, emazte/ senar, neska/ mutil, ama/ aita, lehengusina/ lehengusu, izeba/ osaba, anaia, neba/ arreba/ ahizpa... esaterako, nahiz eta, hauetan ere, inoiz hitz bakarra erabili sexu bietarako: gurasoak, umeak, ilobak, bilobak, senideak, ahaideak, haurrideak, asabak...
|
|
|
Hor dira, bestalde, euskararekin batera, generorik izaten ez duten hizkuntza eransle ugariak (txinera, japoniera, kitxua, aimara, nawatl eta amerindiar gehienak), baina horrek esan nahi al du horien hiztunak horregatik berdinzaleagoak eta hain matxista ez direnik? Izan ere, hizkuntzaren molde eta esapideak gora behera, hara hor zer nolako ezberdintasunak egoten diren, gizarteetan bertakoen kultura, erlijio mota, ideologia eta legeria aurrerazale edota atzerakoiaren arabera,
|
emakumeekiko
tratu, eskubide eta berdintasun mailari dagokionez. Gainera, denbora ere ezin ahantzizko faktorea da.
|
|
2018
|
|
|
Lana egiteko hiru gai orokor daude aukeran, molde librean landu direnak: Euskara eta zure herria, Euskara eta
|
emakumeak
, eta Euskara eta itsasoa.
|
|
|
Euskal Herritik joanik, Maialen Lujanbio txapelduna eta Oihana Iguaran bertsulariak Elkon arizanen dira; baita AEBetako Martin Goicoechea eta Jesus Goñi ere. Baina Nevada Renoko Unibertsitatea eta Euskal Herriko Mintzola Lantegia lankide, beste bi emazte bertsulari gazte ere nevadatuko dira Euskal Herritik, Jone Miren Hernandez eta Miren Artetxe, kantatzeko eta baita mintzatu eta aztertzeko ere," Bertsolaritza eta
|
emakumea
, marjinazioa eta ahalduntzea" gaia aztertu eta eztabaidatuko baitute itsasoz bi aldeetako partaide euskaldun, amerikar eta euskal amerikarrek.
|
|
|
Emazteenganako Indarkeriaren Kontrako Nazioarteko Eguna dela eta, euskal hiriburuetan manifestazioak egin dira" Justizia Patriarkalaren Gainetik, Saretze Feminista" lelopean, besteak beste, Bilbon, Donostian, Gasteizen, Iruñean eta Baionan. Gaur egun, indarkeria matxistaren biktima diren 4.565
|
emakumek
Ertzaintzaren babes neurri bat dute, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak ohar bidez jakinarazi duenez. Horietatik 66 emakume entzunak izan dira eta 732k bortxa telefonoa daukate.
|
|
|
Gaur egun, indarkeria matxistaren biktima diren 4.565 emakumek Ertzaintzaren babes neurri bat dute, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak ohar bidez jakinarazi duenez. Horietatik 66
|
emakume
entzunak izan dira eta 732k bortxa telefonoa daukate.
|
|
|
Alfonso Jesus Cabezuelo" La Manadako" militarrari ezarri zioten lanerako zigorra kendu egin diote, eta beraz, lanerat itzultzeko baimena du. Cabezuelori," La Manadako" gainerako kideei bezala, bederatzi urteko kartzela zigorra ezarri zion Nafarroako Auzitegi Nagusiak 2016ko Sanferminetan
|
emakume
bati egindako sexu abusua egotzita. Epaia ordea ez da fermu izan eta militarra aske dago.
|
|
|
Alderdi ala ideologia ezberdinetakoak izanik ere, aldarrikapen berak egin dituzte; hots, berinazko sabaia hausteko, sexu indarkeria eta soldata berdinak eskuratzeko eskubidea aldarrikatu dute. Aurtengo saritua, Edurne Pasaban mendizalea izan da, hamalau 8.000koak igo dituen lehen
|
emakumea
.
|
|
|
Milaka pertsona bildu dira Gasteizen, 1976ko martxoaren 3an poliziak tiroz bost langile hil eta beste ehun pertsona baino gehiago zauritu zituela duela 42 urte oroitarazteko eta ez ahanzteko. Sindikatu feministako ordezkariak izan dira martxaren buruan lehen aldiz, gizonen eta
|
emakumeen arteko
berdintasuna eskatzeko mobilizazioak bistaratzeko. Asisko San Frantzisko elizaren parean.
|
|
|
1977an, Rodolfo Martin Villa orduko ministroak zilarrezko medaila eman zion el Niño>ri eta horrengatik jasotzen du orain aipatu pen tsioa. Elkartearen arabera," oso larria da' Billy el Niño' torturatzaileari pentsioa ematea, diktadura frankistari aurre egin zioten ehunka gizon eta
|
emakume
torturatzeagatik, torturatzeko makina bat izan zenari, medaila eman izana".
|
|
|
Horrela, lanuzteak eginen dituzte, ez bakarrik lan esparruan, baita zaintza alorrean, ikastetxetan eta kontsumo esparruan ere. " Zer gertatuko litzateke
|
emakumeok
egiten duguna egiteari utziko bagenio. Ez gira lan asalariatuaz soilik ari, sostengu afektiboa, dependentzia duten pertsonen zaintza lanak, hezkuntza, biziraupenerako nekazaritza...
|
|
|
EHUk (Euskal Herriko Unibertsitateak) eta Deustuko Unibertsitateak 2018ko Emakunde saria eskuratuko dute, eskaintzen dituzten bi masterrentzat. EHUren masterrak
|
Emakumeen
eta Gizonen Arteko Berdintasuna du izena; Deustukoarenak, aldiz, Emakumeen Kontrako Indarkerian Esku Hartzeko Masterra.
|
|
|
EHUk (Euskal Herriko Unibertsitateak) eta Deustuko Unibertsitateak 2018ko Emakunde saria eskuratuko dute, eskaintzen dituzten bi masterrentzat. EHUren masterrak Emakumeen eta Gizonen Arteko Berdintasuna du izena; Deustukoarenak, aldiz,
|
Emakumeen
Kontrako Indarkerian Esku Hartzeko Masterra.
|
|
|
Justizia!" leloarekin. Milaka pertsona,
|
emakumeak
gehienbat, kalera atera dira Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñean epaiaren salatzeko. Hiru mobilizazioetan," Ez da abusua, bortxaketa da"," Justizia patriarkala" eta beste hainbat aldarri oihukatu dituzte.
|
|
|
Urriaren 22tik 28ra
|
Emakumeon
Mundu Martxaren XI. topaketak eginen dira Bilbon. Karia horretara, urriaren 27an Feministon Herria eguna ospatuko dute.
|
|
|
Halaber,
|
Emakumeen
Mundu Martxako kideekin gosaria, herri bazkaria eta manifestaldia izanen dira egunean berean. Manifestaldia Arriaga plazatik abiatuko da, arratsaldeko 5: 30etan, Batu indarrak, urrutira goaz lelopean.
|
|
|
Baimen horiek %100ean ordainduz. Jaurlaritzak ohar baten bidez dionaz, neurri horren bidez," lana eta familia uztartzeko aukera bultzatu nahi du" eta"
|
emakumeen
eta gizonen erabateko berdintasunaren arloan, jauzi kualitatibo bat eman".
|
|
2020
|
|
|
Aneren bizimodua goitik behera aldatuko da, astero astero, etxean lore sorta bat eskuratzen hasten denean, beti ordu berean, beti modu anonimoan. Hiru
|
emakumeren
istorioa da hau. " Xalbador, Izana eta Izena":
|
|
2021
|
|
|
garria izan da ikasleek goi mailako ikerketa zientifikoetan emazteen ordezkaritza apala dutela jabetzeko. Gaur egun ere,
|
emakume
gutxi dira Nobel saridunak.
|
|
2022
|
|
|
Miren-ek, erantzun hitzetan gogoratu zuen" Euskal Herrian 22 hilabetez preso politiko moduan egondako
|
emakume
baten alaba" dela eta ama Boisera iritsi eta hamaika egunera jaio zela, aita ere, Nabarnizkoa gogoratu zuen: " Aitak esaten zidan nik beti gogoratzen nizkiola hango loreak".
|
|
|
" Erantzukizun maila berean egongo diren bi pertsonez ari gara, eta horietako bat, gutxienez,
|
emakumea
izango da beti", iragarri du.
|
|
|
Heldu den astelehean Chinon, Monique Berterretcheren elizkizunak. Aste huntan zehar
|
Emakumearen
Egunaren karietara antolatu ekintzetarik, Argentinako bi aipatuko ditugu: asteazkenean Paranan, Mireya Raquel Alcain i egin omenaldia; eta aitzineko ortziralean Buenos Airesen, Euskaltzaleak euskaltegiak egin Topaketa, emakumeak gogoan, film bat ere tarteko.
|
|
|
Aste huntan zehar Emakumearen Egunaren karietara antolatu ekintzetarik, Argentinako bi aipatuko ditugu: asteazkenean Paranan, Mireya Raquel Alcain i egin omenaldia; eta aitzineko ortziralean Buenos Airesen, Euskaltzaleak euskaltegiak egin Topaketa,
|
emakumeak
gogoan, film bat ere tarteko. Aitzina eta goiti.
|
|
2023
|
|
|
Hiru film hauez gain, euskal zinemaren Irizar sarirako lehiatuko dira bertze bi. Lehena, Isabel Hergueraren El sueño de la sultana animaziozko filma eta bigarrena Bertha Gaztelumendiren eta Rosa Zufiaren Arnasa batean,
|
emakume
zinegileak.
|