|
2001
|
|
|
Eta, bestalde, aldi baterako kontratuen presentzia nabarmenena Arabako bailaretan, Arabako mendialdean, Gernika Bermeon eta Markina Ondarroan kokatzen da; hain zuzen ere, nekazaritza eta arrantza arloko jarduerek garrantzi handia duten eskualdeetan. Kontraturik gabeko soldatapeko
|
emakumeen
kopurua (%12) sei aldiz handiagoa da gizonezkoena baino (%2). EAEn kontraturik gabe lanean ari diren langileen %80 emakumeak dira.
|
|
2002
|
|
|
«Gauez ere bai, eta erosoagoa da. Egoera batzuetan, arazoak ekar ditzakete, baina oso arraroak dira, «shock toxikoaren sindromea»,
|
emakumeen
kopuru txiki bati eragiten diona, edo egun batzuetan zehar ahazten bazaizu.
|
|
|
Hitz horiek ahoskatu egin ziren Asturiasko Printzerriko Onkologia Unibertsitate Institutuak eritasun horri buruz antolatutako nazioarteko lehen sinposioan; 300 pertsona bildu ziren joan den asteazkenetik ostiralera, Oviedoko Auditorioan. Hala ere, epidemiologo horrek ziurtatu zuen biriketako minbizia duten
|
emakumeen
kopurua ez dela gizonezkoenaren maila berera iritsiko. Gainera, emakumeak erretzen hasi diren beste herrialde batzuetan ere esperientziak erakutsi du hori.
|
|
2003
|
|
|
izan zen (Garan, 2001eko martxoaren 9an), banketxeak Latinoamerikan 2000tik 2002ra irabazkinak laukoizteko plana aurkeztean erabilitakohitz berberak ironikoki erabiliz. ...aramatzate (beharrezkoak ez diren hainbat zentraltermiko eraikiz eta zentral nuklearrak mantenduz), presa hidroelektrikoak erakizedo petrolioa eta gas atereaz Amerikako indijenen hainbat komunitate lurrik gabeuzten dituzte(...) eta industria militarrean dituzten partaidetzen bidez irabaziakhanditzen dituzten bitartean heriotza zabaltzen dute...?,? 240 pertsonak osatutakotaldean, ez dute ezta %5eko
|
emakume
kopururik ere?,, zerbitzu publikoak pribatizatu eta garestitzen dituzte, lanpostuak eta ingurunea suntsitzen dituzte, gerreilaguntzen diete... eta, gainera, hiritarren kontrol demokratiko guztietatik kanpodauden botere taldeak osatzen dituzte...?.
|
|
2004
|
|
|
Esperimentuaren lehen fasean, 31 urtetik beherako 66 pertsonak hartu zuten parte, 22 urtetik beherako hiru azpitaldetan banatuta. Bakoitzak gizon eta
|
emakume
kopuru bera du. Denei oinarrizko bi arauak irakatsi zitzaizkien, hiru zenbaki sekuentziarekin.
|
|
|
Haurdunaldian laguntza jasotzen duten garapen bidean dauden herrialdeetako
|
emakumeen
kopurua %20 hazi da, OMEren eta Unicef en arabera
|
|
|
Haurdunaldian laguntza jasotzen duten garapen bidean dauden herrialdeetako
|
emakumeen
kopurua %20 hazi da 1990az geroztik, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eta Haurrentzako NBEren Funtsak (Unicef) argitaratutako txosten komun baten arabera. Aurrerapauso handienak Asian eman dira(% 31); aurrerapen txikienak, berriz, Saharaz hegoaldeko Afrikan izan dira(% 4).
|
|
|
hainbesteraino, non amona aitonarekin Atotxara joaten hasi baitzen igande guztietan, Errealaren partidak ikustera: estadioetara joaten zirèn
|
emakumeen
kopurua eskuko hatzekin kontatzeko modukoa zèn garai haietan, hain zuzen ere.
|
|
2005
|
|
|
Erregimenaren politika ekonomikoa berrikusi zenean, industriaren garapena finkatu zen lortu beharreko helburuetako bat bezala. Industriaren hedapena lortzeko bideetako bat langileen kopurua areagotzea zen, eta gizonezkoen laneskua mugara iritsi zenez, ezin zen gehiago areagotu, egin zitekeen gauza bakarra lan egiten zuten
|
emakumeen
kopurua areagotzea zen. Garapen Planak argi utzi zuen emakume langileen kopurua handitzeko beharra zegoela.
|
|
|
Bigarren Frankismoaren urteetan lan egiten zuten
|
emakumeen
kopurua asko areagotu zen arren (1960ean 18,2 eta 1966an 24,1), Europako beste herrialde garatu batzuetako kopuruarekin alderatuta, askoz ere baxuagoa zen. Gainera, emakume gehiagok lan egiten zuten arren, horrek ez du esan nahi berdintasunaren bidean pauso garrantzitsurik eman zenik.
|
|
|
Goiko taulan ikusten dugun bezala, emakume asko dago hezkuntza sisteman.Baina Zuzendaritza Taldeetan
|
emakumeen
kopurua nabarmen jaisten da. Ba aldago fenomeno hau esplikatzeko arrazoirik?
|
|
|
Izan ere, nerabezaroan bizi da, baina ez da hemendik aterako gizon heldu gisa. Beste alderdi interesgarri bat da profil aldaketa horietan asko handitu dela programetako
|
emakumeen
kopurua. Gazteen proiektuetan %30 baino gehiago emakumeak izan dira, heroinazaleen artean %15 mugitzen ginenean.
|
|
|
Horietatik bi heren emakumeak ziren. Muturreko amaxofobiari erreparatzen badiogu, hau da, beldur paralizatzaileari, amaxofobia duela dioten
|
emakumeen
kopurua gizonena baino bi aldiz handiagoa da, guztizkoaren %4 eta gizonen %2 Haien kausarik ohikoena gaitasunak gutxitzea da; horietan, autoestimu baxua. Gidatzea galarazten duen beldur horren aurrean irtenbide ohikoena garraio publikoa erabiltzea da.
|
|
2006
|
|
|
Behazun xixkuan eta hodietan harriak osatzea emakumezkoen gaitza omen da gaixotasuna nozitzen duten
|
emakumeen
kopurua gizonezkoena baino bi eta hiru halakoa da eta, pertsonak adinean aurrera egin ahala, ugaldu egiten da.
|
|
|
Kirurgia mota hau egin ondoren erdietsi diren haurdun gelditu diren
|
emakumeen
kopuruak aldatu egiten dira, gaitzaren larritasunaren arabera: kasu arinetan, eraginiko emakumeen %75 geratzen dira haurdun; tartekoetan, %55 eta kasu larrietan %35.
|
|
|
Aspaldi honetan, dena dela, emakumeen patologia ugaldu egin da, erretzen duten
|
emakumeen
kopuruak gora egin duelako, seguruenik.
|
|
|
azken hamarkadan, nabarmen ari dira handitzen biriketako minbizia duten emakumeen kasuak. Herrialde garatuenetako kultura aldaketek, emakume erretzaileen kopurua asko hazi baita, joera aldaketa hori eragin dute estatistiketan, eta, horren ondorioz, gero eta kasu berri gutxiago daude gizonen artean, eta
|
emakumeen
kopurua izugarri handitu da. Sarritan, erretzaileak ere edaten du, eta horrek arrisku erantsia dakar.
|
|
|
Kontuan hartu behar da Hondurasen bizirik jaiotako 100.000 haurretik 110ekoa dela amen heriotza tasa (Espainian lau dira bizirik jaiotakoak), eta, gutxitu bada ere, prebenitu daitezkeen arrazoiek (hemorragiek, infekzioek eta GIB/ hiesak) heriotzen jarraitzen dute. Nabarmentzekoa da, halaber, eremu horretan umetokiko edo zeruko minbizia duten
|
emakumeen
kopurua, bizi erritmoaren eta osasun estaldura eskasaren ondorioz. Bizkaiko medicusmundi horren aurrean, azpimarratu du Hondurasek Aukera Berdintasunari buruzko Legea, Etxeko Indarkeriari buruzko Legea eta Genero Ekitateari buruzko Plana dituela, garapen alderdi guztiak eta emakumeen osasuna barne hartzen dituena, bai osasun zerbitzuak eskuratzeari dagokionez, bai emakumeei ematen zaien laguntza hobetzeari dagokionez, bai eta osasunean dituzten arazo espezifikoei dagokienez ere.
|
|
2007
|
|
|
Lehenbizikoa legalizatu egin behar da, eta bigarrena borrokatu. Funtsean behartutako prostituzioan ari diren
|
emakumeen
kopurua esaten dena baino askoz ere txikiagoa da, baina existitzen dira, eta egoera izugarria bizi dute. Inork ez ditu babesten, eta lan hori estatuak egin luke.
|
|
|
zipitzik ez dakien aurreiritziaren hutsa eta aburuaren motza baino ez bide da. Horien aurka, «munduan bere burua errebelatzen ari den izpiritua, ezin baita esaustiboki ezagutu ahal emandako ikuskeren ezein kopuruaz, baizik eta berri bakoitzak beti zerbait berria deskubritzen baitu, ona litzateke aitzitik hizkuntza ezberdinak hainbat ugaritzea, lurraren gaina biztantzen duten gizon
|
emakumeen
kopuruak permititu adina», baiesteraino doakigu bera488 Hizkuntza ezberdin
|
|
|
Generoen arteko desberdintasunei dagokienez, datuek erakusten dute korrika egitea askoz ohikoagoa dela gizonezkoetan (%32) emakumezkoetan baino (%10), talde kiroletan bezala; izan ere, gizonezkoen %29k egiten du, eta emakumezkoen %6k. Aitzitik, gimnasioan igeri egiten duten gizon eta
|
emakumeen
kopurua antzekoa da. Oro har, klase altuenek eta gazteenek egiten dute kirol gehien.
|
|
|
Gihar zelulen autoinplanteak dituzten emakumezkoen gernu inkontinentziarako terapia berri bat ari dira ikertzen zientzialari austriarrak.
|
Emakume
kopuru handi bati eragiten dion arazo horrentzako irtenbidea izan liteke. Tratamendu berri honetan, pazientearen besotik muskulu zelulak (mioblastoak eta fibroblastoak) atera eta zazpi astez baino gehiagoz landu behar dira.
|
|
|
Getxoko alkateak gehitu du “koherentziagatik, getxotarren gehienengoak indarkeria errefusatzen dugulako, genero indarkeriaren eraso horren aurrean ere nire arbuioa agertu nahi dut”. Argazkian, Getxo udalerriko emakume taldeek genero indarkeriaren aurka azaldu ziren pasa den azaroaren 23an, orduan 69 zela 2007an zehar Espainiako Estatuan eraildako
|
emakumeen
kopurua/ ilanda.eu.
|
|
2008
|
|
|
Baina, tabakoarekiko, emakumearen azturak aldatu direnez, eragina nozituko duten
|
emakumeen
kopurua handituko dela aurreikusten da.
|
|
|
Batez besteko adina 35,48 urtekoa da. Egoera zibilari dagokionez, desberdintasun esanguratsuak aurkitzen dira, X2 (8)= 23,71; p= 0,003 Hiru taldeetan ezkondutako
|
emakume
kopuru nabarmena izan arren, azpimarratu daitezke latinoamerikar ezkongabeak(% 37,3), Ekialdeko Europako bananduak(% 38,1) eta Magrebeko ezkonduak(% 64).
|
|
|
Haren hitzetan, faktore askok baldintzatzen dute emakumeak zuzendaritza postuetara ez heltzea; besteak beste, emakumeak lan munduan berriki sartu izanak eta emakumeek hautatzen dituzten ikasketek eta lan ibilbideak. Enpresetako gizon eta
|
emakume
kopurua legez ezartzea, ordea, «ia ezinezkoa» iruditzen zaio Juaristiri: «Pausoz pauso joan behar dugu.
|
|
|
Ez du aurreratu nahi izan zer irizpide izango diren horiek, «zentzugabea» litzatekeelako. Hala ere, aurreratu du kide berriek «profesionaltasun handiena» izango dutela eta gizon eta
|
emakumeen artean
kopuru «orekatua» lortzea proposatu diola Raxoiri.
|
|
|
Gero eta emakume gehiagori diagnostikatzen diete bularreko minbizia, baina hilkortasun tasak behera egin du. Azken hamabost urteetan, EAEn %30 jaitsi da minbizi horren ondorioz hiltzen diren
|
emakumeen
kopurua.
|
|
|
Afiliatuen artean, alabaina,
|
emakumeen
kopuruak gora egin du ELAn 2004 urtetik, %33, 98tik %36, 98ra. Zerbitzuetan igo da gehien.
|
|
|
Lana nahi duten pertsonen artean 348 (%63, 61) emakumeak dira eta 199 (%36, 38) gizonak. Urte hasierarekin alderatuta
|
emakumeen
kopurua %3, 26 igo zen(+ 11), gizonena, berriz,% 23,60(+ 33). Adinari dagokionez, urte akaberan lana opatzen ari ziren 25 urtez azpikoen kopurua 98koa zen (%17, 91), adin horretatik gorakoak, berriz, 449 pertsona ziren (%82, 08).
|
|
|
%11, 7) eta %5 asiarrak.
|
Emakumeen
kopurua %49, 4 da eta Hispanoamerikatik datoz batez ere. Bilbo Handian, Gasteizen eta Donostian biltzen dira etorkinen %71.
|
|
2009
|
|
|
Salaketek %16 egin dute gora Estatuan azken urtean eta, horrek, 2008an hildako
|
emakumeen
kopurua aurreko urtekoa baino bost puntu baxuagoa izatea eragin du neurri handi batean.
|
|
|
Era berean, jaitsi egin da, hirugarren urtez jarraian, aurretik tratu txarrak salatutako edo babesa eskatu ostean hildako
|
emakumeen
kopurua.
|
|
|
Etengabe hazi da arrisku egoera berezian egoteagatik Herrizaingo Sailaren eskutik eskolta jaso duten
|
emakumeen
kopurua. 2004an, zerbitzu iraunkor hori eskaintzen hasi zirenean, 4 ziren bizkartzaina zuten emakumeak.
|
|
|
Eustaten arabera, EAEko unibertsitateetan 63.337 ikasle matrikulatu ziren 2008 ikasturtean; bai zikloetan eta baita graduondokoetan ere
|
emakume
kopurua izan zen nagusi. Aurreko ikasturtearen aldean,% 3 murriztu zen kopurua, azken 14 urteetako joerari jarraituz.
|
|
|
Horiek denborarekin berriro ekiten diote kirolari, baina badakite denbora pasatu izanak berriro kirola egiten hastean eragina duela, eta horregatikaerobic a bezalako kirolen alde egiten dute apustu. Ondorioz, kirol mota hori egiten duten
|
emakumeen
kopurua nahiko handia izan ohi da eta, nahiz eta aerobic apraktikatzeak hileko diru kopuru baten ordainketa eskatu, kirol horrek, alde batetik, ez die emakumeei inolako lotura pertsonalik eskatzen (taldeko kirol batekeskatuko liekeen loturarekin alderatuz) eta, bestetik, asteburuak libre izaten dituzte (Diez eta Guisasola, 2002).
|
|
|
Planteamendu hau, dudarik gabe, eztabaidatuaizan da eta inoiz ez da guztiz ezarri, edo behintzat, inplikatuta dauden pertsonenartean ez du erabateko onarpenik. Izan ere, kirol arloko
|
emakume
kopuru handibatek ez luke nahi besteek «kuota/ portzentaje emakumetzat» jotzea eta ez lituzkeonartuko «kuota/ portzentaje emakumeak» Deutscher Sportbunden, hau da, kirolsistema alemaniarrean (Pfister, 2006). Elkarrizketatu ditugun EAEko presidenteenkasuan soilik bakar batzuk agertu dira kirol federazio eta klubetako presidentetzanemakumeen partaidetza sustatzeko politika mota hauen alde.
|
|
|
«Mmm. nik. sustatu egin litzateke. Hori bai, eh?, bultzatu, edo[.] Zenbait arlotan.
|
emakume
kopuru handia badago eh., tira ba, diru-laguntza batekinedo sarituko litzateke, ez? [.] Niri behartzeak beldur pixka bat ere ematen dit zereneta behartzea.
|
|
|
Emakumeek zein gizonek kirol ekintzetan parte hartzeko eskubide beraduten arren, errealitateak oraindik ere sexuen arteko ezberdintasun handiak daudela esaten digu, arlo hau tradizioz maskulinoa izan baita maila guztietan. Azkenurteetan, kirola egiten duten
|
emakumeen
kopurua areagotu egin da, baina hala ere, egun Euskadin soilik emakumeen% 12k egiten du kirola asteko egunen batean; aldiz, gizonen tasa% 20,7 da. Federazioen eremuari dagokionez, federatutako pertsonetatik soilik% 18 dira emakumeak (Emakunde Emakumearen EuskalErakundea, 2006).
|
|
|
Kirola egiten duten emakumeen datuak alde batera utzita, kirol erakundeenkudeaketa eta zuzendaritzan aritzen diren
|
emakumeen
kopurua aztertzen badugu, ikus dezakegu beraien presentzia ez datorrela bat kirola egiten duten emakumeenkopuruarekin, eta are gutxiago, oro har, biztanleriaren emakumeen kopuruarekin (Vazquez, 2006). Espainiako estatuko kirol federazioen presidentetza postuen% 4,7 emakumeak dira (Comision Mujer y Deporte del Comite Olimpico Español, COE, Espainiako Batzorde Olinpikoaren Emakumea eta Kirola Komisioa, 2006); Frantziako federazioetan, aldiz,% 5,5 (Chantelat, Bayle eta Ferrand, 2004).
|
|
|
Kirola egiten duten emakumeen datuak alde batera utzita, kirol erakundeenkudeaketa eta zuzendaritzan aritzen diren emakumeen kopurua aztertzen badugu, ikus dezakegu beraien presentzia ez datorrela bat kirola egiten duten emakumeenkopuruarekin, eta are gutxiago, oro har, biztanleriaren
|
emakumeen
kopuruarekin (Vazquez, 2006). Espainiako estatuko kirol federazioen presidentetza postuen% 4,7 emakumeak dira (Comision Mujer y Deporte del Comite Olimpico Español, COE, Espainiako Batzorde Olinpikoaren Emakumea eta Kirola Komisioa, 2006); Frantziako federazioetan, aldiz,% 5,5 (Chantelat, Bayle eta Ferrand, 2004).
|
|
|
Zehazki, gizonezkoen langabezia tasa 691.328 pertsonakoa izan zen (%78, 1), eta emakumezkoen langabezia tasa 308.088 pertsonakoa (%24, 7), 2007koarekin alderatuta. Ariketa amaitzean, eta azken urteetan ez bezala, langabezian zeuden
|
emakumeen
kopurua gizonena baino txikiagoa zen (1.552.496 eta 1.576.467). Gizonezkoen langabezia tasa 691.328 pertsonakoa izan zen, eta emakumezkoena 308.088 pertsonakoa.
|
|
|
Espainiako hezitzaileen %56, 9 emakumeak dira, azterketan parte hartu dutenen %70 baino gutxiago. Hala ere, EAEko
|
emakumeen
kopurua txikiagoa da ikastetxeetako zuzendaritza postuetan: %40 eta ELGAren %45 TALISek ebaluatutako eguneroko irakaskuntza jarduerari eragiten dioten faktore nagusiak hauek dira:
|
|
2010
|
|
|
Horrez gain, Emakundek esan duenez, gutxi ari gara aurreratzen etxeko lanak banatzerako orduan. Antza, lan horiek egiten dituzten
|
emakumeen
kopuruak gora egin du, baina ez gizonezkoenak.
|
|
|
Estatistiken arabera, lana bilatzeko Internet erabiltzen duten 18 eta 24 urte bitarteko gazteen kopuruak ere gora egin du, baina ez dira eskaintza gehien jasotzen dituzten erabiltzaileak. Interneten lan bila nabigatzen dute
|
emakumeen
kopurua ere areagotu da.
|
|
|
Lanak Espainian futbol gehiegi bikoteen erdiarentzat amaiera mehatxu bat izango litzatekeela ondorioztatu du, izan ere, bikotearen futbolaren sukarra dela eta, harremana utziko lukeela baieztatzen duen
|
emakumeen
kopururik altuena duen Europako herrialdea da.
|
|
|
46: 45 OFF Reykjavik-eko Unibertsitatean exekutiboentzako prestakuntza programetan gizon eta
|
emakume
kopurua berdintsua da. Hala ere, gaur Gudrun eraikuntza sektoreko zuzendariei eskolak ematen ari da eta ikasle gehienak, ia guztiak, gizonak dira.
|
|
|
|
Emakume
kopuru handiagoak nekazaritza sektoretik kanpoko soldatapekoenpleguetara sarbidea izan duen arren, guztientzako lanpostu duin bat eskuratzekojomuga erdiestetik urrun dago. Enplegaturik dauden emakumezkoen bi hereninguruk enplegu ahulak edo zaurgarriak dituzte, bai familia negozioetan (hau da, lanpostu ordaindu batean) bai norberaren konturako lanetan.
|
|
|
Egun, seme alabak ez dira norberaren bizitzako ezinbesteko zatia, zati naturala. Nork bere bizitza izateko etikak agintzen duela kausa, biziki handitu da familiatik kanpo eta gizonekin ibili gabe umeak izan nahi dituzten
|
emakumeen
kopurua. Nork bere bizitza antolatzea eta umeak ekartzea, ordea, kontrajarritako aukerak dira, baina gatazka horrek ez du ezabatzen umeak izateko gogoa.
|
|
|
Gaur egun, lau milioi etxekoandre baino gehiago lanik gabe daude etxeko lanetan, duela bi urte baino 500.000 gutxiago, Adeccok dioenez. Kontuan hartzen badugu aldi horretan lan merkatuan sartzea erabaki zuten
|
emakumeen
kopurua 611.200 pertsonakoa izan zela, 480.000 emakume inguru gaur egun lan bila dabiltzala. Langile horien profila 40 eta 54 urte bitarteko emakume bat da, seme alabak eta lehen mailako ikasketak dituena.
|
|
|
|
EMAKUME
KOPURUA
|
|
|
Kontuan izan kirol honek ez duela jarraipenik, ez duela historiarik gure artean, eta mutilen artean berria bada, are gehiago nesken artean. Aurretik izan ez bazuen atzetik ere borroka praktikatzen duten
|
emakume
kopurua eskasa da. Nire pisuan, 72 kiloko modalitatean, ez dago jarraipenik.
|
|
2011
|
|
|
Horiek horrela, Viviane Reding Europako Batzordeko presidenteorde eta Europako Justizia Gaietarako komisarioak ultimatuma eman die EBko enpresei. Urtebetean administrazio kontseiluetako
|
emakumeen
kopurua nabarmen handitzen ez badute Bruselak kuotak ezarriko dizkiela esan die.Neurriak polemika sortu du. Aldekoek diote gisa horretako araurik gabe ezinezkoa dela berdintasuna lortzea.
|
|
|
Hain zuzen ere, jakinarazi du abuztuaren 31n jasotako datuen arabera 52 emakumek bizkartzaina dutela gaur egun. Iazko ekainean hamabi biktimak besterik ez zuen eskolta. «Arrisku berezian dauden emakumeei bizkartzaina eskaintzeko abenduan hartutako erabakiak ondorio zuzena izan du zaindutako
|
emakume
kopurua haztean».Ekainaren 30ean hogei erasotzailek eta beste hainbeste biktimak eskumuturrekoa zuten non zeuden jakiteko, eta, horretaz gain, 242 emakumek Bortxa deituriko sakelako telefonoa zuten. Iazko ekainean 166 biktimak zuten telefono hori.
|
|
|
Martxoaren 8an abokatu batzuek eman zuten hitzaldi batean izan nintzen eta haiek garbi esan ziguten: lege hau beren mesederako injustuki erabiltzen duten
|
emakumeen
kopurua ez da kontuan hartzekoa, banaka batzuk baino ez dira, oso oso kopuru txikia da indarkeria matxistaren aurkako legeaz abusatzen duten emakumeen kopurua. Baina emakumeen aldeko lege edo arau bat ateratzen den bakoitzean segituan belduratzen gara eta esaten dugu" eta gizon gaixoak?"," eta haserretzen badira?"," ez gara pasatzen ariko, ezta?"...
|
|
|
Martxoaren 8an abokatu batzuek eman zuten hitzaldi batean izan nintzen eta haiek garbi esan ziguten: lege hau beren mesederako injustuki erabiltzen duten emakumeen kopurua ez da kontuan hartzekoa, banaka batzuk baino ez dira, oso oso kopuru txikia da indarkeria matxistaren aurkako legeaz abusatzen duten
|
emakumeen
kopurua. Baina emakumeen aldeko lege edo arau bat ateratzen den bakoitzean segituan belduratzen gara eta esaten dugu" eta gizon gaixoak?"," eta haserretzen badira?"," ez gara pasatzen ariko, ezta?"...
|
|
|
Genero indarkeria jasan duten
|
emakumeen
kopuruak% 10 gora egin du lehen sei hilabeteetan, 2010eko datuekin alderatua. Guztira, 1.952 emakumek jasan dituzte erasoak, batzuek behin baino gehiagotan, eta sasoi horretan 2.357 biktimizazio izan dira guztira.
|
|
|
Serranok azaldu duenez, 2011ko lehen seihilekoan, aurreko urteko datuekin alderatuta, hazi egin da genero indarkeriaren biktima diren
|
emakumeen
kopurua. Guztira, 2.357 biktimizazio erregistratu dira, biktima izan diren 1.952 emakumeek jasandako eraso guztiak zenbatuta.
|
|
|
Andratxeko biktimarekin bikotekidearen eskuetan hil diren
|
emakume
kopurua 53koa da oraingoz urte honetan. Balearretako bigarren kasua izango litzateke hau, urtarrilaren 29an Calvian (Mallorca) hildako 74 urteko emakumearen ostean.
|
|
|
Nahastea aurkezten duten
|
emakumeen
kopurua gizonena baino apur bat handiagoa izaten da (Manschreck, 1996; Yamada, Nakajima eta Noguchi, 1998). Sexuen arabera eldarnioaren edukiak ere desberdinak izan ohi dira.
|
|
|
Historikoki gizonek baino ez dute parte hartu errituan, baina 70eko hamarkadatik aurrera lehenengo emakumeak eta, aldi berean, ikasleak gehitzen dira; beraz, parte hartzaileen adina nabarmenki jaisten da. Horrela, gaur egun gauero osatzen den taldean sarritan aurkitzen dugu
|
emakumeen
kopurua erdia baino gehiago izaten dela. Baina, nahiz eta emakumeen parte hartzea normaltasun erlatibo batekin gertatu (bidezkoa da esatea ahoz mailako gatazka eragin zuela) 8 eta gaur egun arazorik sortu ez arren, esan egin behar da ere, eguneroko ekintza publikoetan eta etxekoetan gertatzen den bezala, errituaren unibertso sinbolikoaren esanahien ekoizpen sistema gizonen kontrolpean dagoela.
|
|
|
Baina arrazoi nagusia zurrungak dira, duela urte batzuk kalterik egiten ez ziotenarentzat —ez jasaten zuenarentzat—, baina gaur egun garrantzi berezia hartu du bi bikotekideen osasunari eragiten diolako. Ronquidos eta Apnea de Sueño (BSSAA) elkarte britainiarraren arabera, gizonek
|
emakumeen
kopurua halako bi zurrunga egiten dute, eta Erresuma Batuan bakarrik 15 milioi zurrunbilatzaile daudela kalkulatzen dute. American Sleep Disorders Association ek (ASDA) adierazi du arnas asalduren prebalentzia oso handia dela; azken urteotako zenbait ikerketak% 25,4ko portzentajea erakusten dute.
|
|
|
|
Emakume
kopurua gizonena baino bi aldiz handiagoa da 35 urtetik beherakoen taldean
|
|
|
Mamografia erregularrak egin zituztenek bularreko minbiziagatik %30 gutxiago hil zirela egiaztatu zen, proba hori egin ez zutenekin alderatuta. Hain zuzen, ikertzaileek adierazi zuten, ugaltze minbizi batean salbatutako
|
emakumeen
kopurua ere handitu egiten zela bahetze urte gehigarri bakoitzeko. “Zenbat eta denbora gehiago ikusi, orduan eta bizitza gehiago salbatu ziren”, esan zuen Stephen Duffyk, ikerketaren egileak.
|
|
|
Generoa ere faktore harrigarria da: emaitzen arabera, depresio arazoak dituzten
|
emakumeen
kopurua bikoiztu ere egiten da, eta kausarik ohikoena bikotekidea galtzea da, heriotza, dibortzio edo banantzearen ondorioz. Evelyn Brometek, azterlanaren egileetako batek, azaltzen du “metodo estandar bat erabiltzen duen lehena dela zenbait herrialde eta kulturatan depresioa eta depresio gertaerak alderatzeko”.
|
|
|
Genero indarkeriaren biktimak izan diren
|
emakume
kopurua igo da Aiaraldean
|
|
2012
|
|
|
«Legea martxan jarri zenetik hamar urte pasatu diren honetan, Nafarroan hamar emakume baino gehiago hil dituzte. Indarkeria pairatzen duten
|
emakumeen
kopurua, gainera, handituz doa. Horrek argi erakusten digu sasi neurri horiek ez direla nahikoa».
|
|
|
Barrutietan dauden
|
emakumeen
kopuruak zehaztean, beste ikerketa batzuetan ikusitako joerak agertu dira gure azterketan ere: emakumeen partaidetza barrutietako Kontseiluetan minoritarioa da oraindik ikertutako agintaldietan, doi doi ukitzen du% 30a.
|
|
|
Emakumeek maizago izaten dute zeliakia. Azterlan batzuen arabera,
|
emakumeen
kopurua gizonena baino bi aldiz handiagoa da. Horregatik, emakumezkoen depresioaren eta zeliakiaren arteko harremana aztertu dute ikerketek.
|
|
|
Kalkuluak egin zituen. Yangambin beste hiruzpalau hilabete geldituko zenez,
|
emakumeen
kopurua ehun eta laurogeita hamar ingururaino igoko zen. Force Publiquen lizentziatu eta Europara joandakoan, berriz, urtebete inguru zuen Christineren oheraino iristeko, eta tartean beste bederatzi emakumerekin ibiliko zen, denak prostitutak, denborarik ez galtzearren.
|
|
2013
|
|
|
Lady Lucasek pixka bat baretu zuen beldur hori, gizona dantzaldirako lagun talde handi bat biltzeko bakar bakarrik joango zela proposatuz; eta Bingley jauna batzarrera hamabi andereño eta zazpi jaun ekartzekoa zelako albistea zabaldu zen handik gutxira.
|
Emakume
kopuru horren aurrean ilundu egin zen nesken gogoa, baina dantzaldi egunaren bezperan Bingley jaunak Londresetik hamabi andere barik sei bakarrik ekarri zituela entzutean, bere bost arrebak eta lehengusina bat, bihotz hartu zuten Bennet andereñoek.
|
|
|
Lehenik eta behin, esan behar da emakumeak, aurrez gaixoak eta mendekoak zaindu izan dituztelako, eta, baita urte gehiago egiten dituztelako ere (asko alargunak ere badira), eta, beraz, prekarietate egoera handiagoan daudelako, parte hartzaileago agertzen direla hiltzeko prozesuetan. Esan berri dudana landa lanak zein estatistikek berresten dute, beren bizi testamentua egiten duten
|
emakumeen
kopurua gizonena halako bi baita. DHE/ DMD elkartean, EAEn, emakumeen parte hartzea gizonena halako bi da alde handiz; emakumeak izan dira, gizonak baino askoz ere gehiagotan, arrazoi nagusia errukia duten eutanasia praktiketan esku hartu dutenak edo zainketa lanak egin dituztenak.
|
|
|
1996tik 2009ra, bikien erditzeak bikoiztu egin ziren Espainian, 4.433 eta 9.965 bitartean. Naturan, aldiz, erditzeen% 2 baino ez dira anizkunak; aldiz, laguntza bidezko ugalketa prozesuan dauden
|
emakumeen
kopurua 15 aldiz handitu daiteke. Bi haurtxoren edo gehiagoren haurdunaldiak arriskuan daude, besteak beste, erditze goiztiarra izatea.
|
|
|
Gehiegizko pisua (gorputz masaren indizea – GMI – 25 kg/ m² edo handiagoa), obesitatea (30 kg/ m² edo handiagoa), arrisku faktore ohikoenak dira. Gizentasunaren prebalentzia gero eta handiagoa da mundu osoan, eta, beraz, baliteke haurdunaldiko diabetesa duten
|
emakumeen
kopuruak ere gora egitea. Gehiegizko pisua haurdunaldian.
|
|
2014
|
|
|
Zein da Elorrioko alargunen artean egin duzuen azterketaren helburua. Alde batetik, alargunen datu soziodemografikoak ezagutzea izan da helburua.
|
Emakume
kopurua, adina eta beste datu esanguratsu batzuk bildu ditugu. Beste alde batetik, alargunen egoera eta errealitatea ezagutu gura izan dugu hiru ikuspegitik:
|
|
|
Gainera, hiesa eta bestelako gaixotasunak oso zabalduta daude Afrikan eta ama hilez gero, seme alabak noraezean geratzen dira, batzuk amonarekin, besteak izebarekin, amatzakoarekin…". Elkarrizketatu bakarrak defendatu du poligamia, etxean bizi izan duela, Senegalen
|
emakumeen
kopurua gizonena baino handiagoa dela, eta norbera ezkondu eta besteei horretarako aukerarik ez ematea berekoia dela argudiatuta.
|
|
|
Bi «funtsezko» arrazoirengatik dela dio: «Batetik, maiztasun edo iraupenagatik, hau da, hunkitutako
|
emakume
kopuruagatik; eta bestetik, emazteen osasunean dituen ondorio larriengatik». Indarkeria hori bereziki bikotekideek eragindakoa izaten dela zehaztu du, eta nazioarteak aitortzeari garrantzia eman dio:
|
|
|
Bai prentsa grafikoan eta bai telebistan, emakumeen estereotipoekmurriztu eta txirotu egiten dute gizartean emakumeek daukaten irudia. Askotan, kazetariek aitzakiak bilatzen dituzte emakumearen presentziarik eza justifikatzeko, eta hala, parte hartze txikiagoa dutela diote, baina Kirolaren Goi Kontseiluaren (CSD, Consejo Superior de Deportes) datuen arabera, olinpiadetara joateko bekatzendiren
|
emakumeen
kopurua% 44koa dela diote, nahiko kopuru parekatua, batez ereemakumeen prentsa agerpenekin alderatzen badugu. Hala, Diaz-ek eta Hernandezek 2007an prentsako artikulu batean jasotzen zituzten euskal emakume kirolaribatzuen lorpenak, haien artean, Josune Bereziartu, Edurne Pasaban, Naroa Agirre, Akaba Bera Bera eskubaloiko taldea, Hondarribiko saskibaloiko taldea, eta Atlheticeko neskak zeuden.
|
|
|
Egia da orain gutxi arte ez dela
|
emakume
kopuru nahikorik egon, bertso mailaaltu samarrean, gauzak modu «objektiboan» aztertu eta garatu ahal izateko.
|
|
|
ARGUDIOA: Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko zerbitzuko zuzendari Mariola Serranok azaldu duenez, 2011ko lehen seihilekoan, aurreko urteko datuekin alderatuta, hazi egin da genero indarkeriaren biktima diren
|
emakumeen
kopurua.
|
|
|
Diru horrekin, astean zehar bigarren eskolatik etxera gindoazela, paketetxo bat eguzki belar hazi erosten genuen denda batean, frantziskotarrek igandeetan antolatzen zuten zinema saioan jateko gordetzen genuena. Auzoko haurroi hazi horiek kalean saltzen zizkigun
|
emakumeak
kopuru erdia ematen zigun prezio horretan. Horrela aurrezten genuen astero, ahizpak eta biok, berrogeita hamar zentimo, zineaz gain pezeta bat ematen zigutelako igandeetan.
|
|
2015
|
|
|
Wii moduko kontsolek eta mugikorrek lortu duten arren ia mundu guztia bideo-jokoetan aritzea, gizon eta
|
emakume
kopuruen artean alde handia dago oraindik, pantaila aurrean denbora asko ematen duten hardcore erabiltzaileen kasuan bereziki. Baskonia Atlantis dugu adibide:
|
|
|
Haren ustez, gizartearen inertziak eta erabakiak hartzen diren guneetan egon ohi diren zehartasunak daude oinarrian, eta, arazoa gizartean sustraitua dagoenez, gutxienezko erregulazio bat beharrezkoa da.Nolakoa da ikertu duzun beirazko sabai hori. Wall Street Journal egunkarian azaldu zen kontzeptu hori lehen aldiz, orain dela hiru hamarkada. Funtsean, emakumeek beren garapen profesionalean topatzen duten oztopo ikusezina da sabai hori, eta ardurako postuetara heltzen diren
|
emakumeen
kopurua gutxitzen du. Gaia ikuspegi enpirikotik ere lantzen hasi ziren 1995ean, AEB Ameriketako Estatu Batuetan sortu zen batzorde baten lanari esker.
|
|
|
Bestalde, INEren arabera, 15 eta 49 urte bitarteko
|
emakumeen
kopurua ere (ama izateko adinean daudenena) jaisten ari da 2009.
|
|
|
Etorkizunean ere jaiotza kopuruak jaisten jarraituko duela aurreikusten dute adituek, ugalkortasun tasa oso apala delako eta ugaltzeko adinean dauden
|
emakumeen
kopurua ere beherantz doalako.
|
|
|
–
|
Emakume
kopurua orokorrean??. Emakume kopurua dedikazio osoaren baliokidetzan (DOB)??. Emakumeen portzentajea orokorrean??. Emakumeen portzentajea dedikazio osoaren baliokidetzan (DOB)
|
|
|
–Emakume kopurua orokorrean???
|
Emakume
kopurua dedikazio osoaren baliokidetzan (DOB)??. Emakumeen portzentajea orokorrean??. Emakumeen portzentajea dedikazio osoaren baliokidetzan (DOB)
|
|
|
–
|
Emakume
kopurua dedikazio osoaren baliokidetzan (DOB)??. Emakume portzentajea dedikazio osoaren baliokidetzan (DOB)
|
|
|
KOP_ HA: EAEn
|
emakume
kopurua I+Gko jardueretan herri administrazioan PORTZ_ HA: EAEn emakume portzentajea I+Gko jardueretan herri administrazioan
|
|
|
KOP_ E: EAEn
|
emakume
kopurua I+Gko jardueretan enpresetan PORTZ_ E: EAEn emakume portzentajea I+Gko jardueretan enpresetan
|
|
|
KOP_ GMI: EAEn
|
emakume
kopurua I+Gko jardueretan goi mailako irakaskuntzan PORTZ_ GMI: EAEn emakume portzentajea I+Gko jardueretan goi mailako irakaskuntzan
|
|
|
KOP_ HA_ DOB: EAEn
|
emakume
kopurua I+Gko jardueretan herri administrazioan, dedikazio osoaren baliokidetzan PORTZ_ HA_ DOB: EAEn emakume portzentajea I+Gko jardueretan herri administrazioan, dedikazio osoaren baliokidetzan
|
|
|
KOP_ E_ DOB: EAEn
|
emakume
kopurua I+Gko jardueretan enpresetan, dedikazio osoaren baliokidetzan PORTZ_ E_ DOB: EAEn emakume portzentajea I+Gko jardueretan enpresetan, dedikazio osoaren baliokidetzan
|
|
|
KOP_ GMI_ DOB: EAEn
|
emakume
kopurua I+Gko jardueretan goi mailako irakaskuntzan, dedikazio osoaren baliokidetzan PORTZ_ GMI_ DOB: EAEn emakume portzentajea I+Gko jardueretan goi mailako irakaskuntzan, dedikazio osoaren baliokidetzan
|
|
|
Bestalde, erregresio linealaren analisia egin da, hain zuzen ere, aztertzeko zenbatekoa izan den egikaritze sektoreetan emakumeen presentziaren hazkundea denboran zehar. Horrela, 6 taulako B zutabean aldagai bikoteek sortzen dituzten zuzenen maldek (Yi?. B0?. B1X i) agerian jartzen dute ezen urteko
|
emakume
kopuruaren hazkundea nabarmen handiagoa izan dela enpresetan. Grafikoki, 1 irudian argi ikus daiteke enpresetan gehiago handitu dela emakume kopurua herri administrazio eta goi mailako irakaskuntzan baino.
|
|
|
Horrela, 6 taulako B zutabean aldagai bikoteek sortzen dituzten zuzenen maldek (Yi?. B0?. B1X i) agerian jartzen dute ezen urteko emakume kopuruaren hazkundea nabarmen handiagoa izan dela enpresetan. Grafikoki, 1 irudian argi ikus daiteke enpresetan gehiago handitu dela
|
emakume
kopurua herri administrazio eta goi mailako irakaskuntzan baino. Aldiz, emakumeen portzentajeari dagokionez, hazkundea parekoa izan da herri administrazio, enpresa eta goi mailako irakaskuntzan (ikusi 6 taula).
|
|
|
1 irudia. EAEn egikaritze sektorearen arabera I+Gn lan egiten duen
|
emakume
kopurua DOBn.
|
|
|
Herri administrazio eta unibertsitateetan I+G arloan ari diren emakumezko eta gizonezkoen kopuruan parekotasuna lortu dela esan daitekeen arren, enpresetan emakumezkoen presentzia% 29koa baino ez da azken datuen arabera. Beraz, sektore pribatuan I+Gko jardueretan
|
emakume
kopuruak sektore publikoan baino nabarmen gehiago gora egin arren, sektore publikoan ez bezala, emakumeen eta gizonen arteko parekotasun ezak esanguratsua izaten jarraitzen du enpresetan.
|
|
|
Emakumeen presentziaren hazkundea zientzia diziplinetan denboran zehar zenbatekoa izan den aztertzeko, erregresio linealaren analisia egin da. Horrela, 9 taulako B zutabeko aldagai bikoteek sortzen dituzten maldak ikusita ondorioztatzen dugu ezen
|
emakume
kopuruaren hazkunde handiena ingeniaritzan, zientzia zehatzetan, natura zientzietan eta gizarte zientzietan izan dela. Grafikoki, 3 irudian ikus daiteke aipatutako diziplinetan emakume kopurua medikuntza zientzietan eta nekazaritza zientzietan baino gehiago handitu dela.
|
|
|
Horrela, 9 taulako B zutabeko aldagai bikoteek sortzen dituzten maldak ikusita ondorioztatzen dugu ezen emakume kopuruaren hazkunde handiena ingeniaritzan, zientzia zehatzetan, natura zientzietan eta gizarte zientzietan izan dela. Grafikoki, 3 irudian ikus daiteke aipatutako diziplinetan
|
emakume
kopurua medikuntza zientzietan eta nekazaritza zientzietan baino gehiago handitu dela. Bestalde, emakumeen portzentajeari dagokionez, hazkundea parekoa izan da zientzia diziplina guztietan (ikusi 9 taula), eta neurri handiagoan edo txikiagoan, diziplina guztietan antzeman daiteke genero berdintasunerako joera (ikusi 4 irudia).
|