|
2003
|
|
|
Adingabeen epailearen aurrean edo izendatutako profesionalaren aurrean agerraldi pertsonala egin beharra, egindako jardueren
|
berri
emateko eta horiek justifikatzeko.
|
|
|
Norbaitek aurreko paragrafoan aipatutako egitate baten
|
berri
badu, eta egitate hori, ustez behintzat, hemezortzi urtekoa baino gazteagoa den adingabe batek burutu badu, hori Fiskaltzari adierazi behar dio, eta Fiskaltzak salaketaren izapidetza onartu edo ezetsiko du, egitateak, zantzuen arabera bederen, delitu diren ala ez kontuan hartuta; Fiskaltzak zainduko ditu berari bidali zaizkion piezak, agiriak eta efektuak, eta, hala denean, bere ustez egoki diren... Fiskaltzak jarduna artxibatzeko erabakia har dezake, egitateak ez badira delitu edo euren egilea ezezaguna bada.
|
|
|
Adingabearen kasuan, Habeas Corpus prozeduraren gaineko eskumena izango du askatasunez gabetutako adingabea zein tokitan egon eta toki horretako instrukzio epaileak; hori ez badago egiaztatuta, atxiloketa zein tokitan gertatu eta bertako epailea; aurrekorik izan ezean, eskumena izango du adingabe atxilotuaren egonlekuari buruz azken
|
berriak
zein tokitan izan eta bertako epaileak.
|
|
|
Espedientea hasi eta batera, hori jakinarazi behar zaio adingabeari, 24 artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe. Helburu hori erdiesteko, adingabeen epaitegiko idazkariak, behin Fiskaltzaren eskutik espedientearen hasieraren
|
berri
jaso eta gero, adingabeari eta horren legezko ordezkariei eskatuko die hiru eguneko epean letradua izendatzeko; ohartarazi egingo die hala egin ezean adingabeari ofiziozko letradua izendatuko zaiola, abokatuen elkargo egokian espezialisten txanda osatzen dutenen artean.
|
|
|
Adingabearen letraduak Fiskaltzari eskatuko dio beharrezkotzat jotzen dituen eginbide guztiak burutzeko. Fiskaltzak horien onarpenari buruzko erabakia hartuko du ebazpen ziodunean; ebazpen hori letraduari jakinarazi eta adingabeen epaileari horren
|
berri
emango dio. Burutu gabeko eginbideei dagokienez, letraduak berriz eska ditzake halakoak, edozein unetan, adingabeen epaitegian.
|
|
|
1 Adingabeak adingabeen epaileari errekurtsoa jarri nahi badio, hark ezarritako neurrien betearazpenean zehar emandako ebazpenetatik edozeinen aurka, errekurtso hori idatziz aurkeztuko dio epaileari berari edo barneratze zentroko zuzendariari; zuzendariak epaileari emango dio errekurtsoaren
|
berri
, hurrengo egun baliodunean.
|
|
|
Adingabeak, halaber, errekurtsoa aurkez diezaioke hitzez epaileari, edo hitzez adieraz diezaioke zentroko zuzendariari errekurtsoa jartzeko asmoa duela; zuzendariak adierazpen horren
|
berri
luzatuko dio adingabeen epaileari, gorago aipatutako epean. Azken kasu horretan, adingabeen epaileak bidezkoak diren neurriak hartuko ditu, adingabearen alegazioa entzun ahal izateko.
|
|
|
2 Barneratutako gizabanako guztiek, ahoz nahiz idatziz, gutun azal irekian nahiz itxian, eskaerak eta kexak helaraz diezazkiokete erakunde publikoari, haien barneratze egoerari buruz eta horretan sortutako arazoei buruz. Eskaera edo kexa horiek aurkez diezazkiokete, dunei emango die halakoen
|
berri
. halaber, zentroko zuzendariari; horrek eskaera edo kexei erantzungo die haren eskumenekoak badira, edo, bestela, erakunde publikoari edo agintari esku
|
|
|
Euskararen dinamismoa eta gure hizkuntzak Justizia Administrazioan duen sarbidea ukaezinak dira, egun eskura ditugun baliabide
|
berriak
, besteak beste adingabeen erantzukizun penalari buruzko lege hau, ikusita.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiaren aipatu epaia eman ondoren, ordea, legegileak ez zion ezinbesteko zen erabateko lege aldaketari ekin, eta horren ordez ekainaren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoaren bitartez gazteen gaineko arauketa juridiko penalari buruzko aldaketa zatikakoa eta premiazkoa besterik ez zuen bultzatu, behin betiko lege
|
berriaren
zain gelditu behar izan genuela, hain zuzen ere, egungo 5/ 2000 Lege Organikoa 2001eko urtarrilaren 13an indarrean jarri arte.
|
|
|
Epai horrek adierazi zuen konstituzioaren aurkakoa zela Adingabeen Auzitegi Babesleei buruzko Legearen 15 artikulua; lege horren testu bategina 1948ko ekainaren 11koa da. Lege
|
berri
horrek esparru malgua ezarri du adingabeen epaitegiekkien neurriak, adingabeok zigor legeak hausten dituzten heinean. Horretarako, aintzat hartuko da adingabearen intere zehatz ditzaten horiei aplikagarri zaizsa.
|
|
|
Geroenean ere, zehatzaile hezitzaile izaera duen prozedura ezartzen du. Lege
|
berriak
horri esleitzen dizkio Espainiako konstituzio antolamenduak ematen dituen berme guztiak, Konstituzio Auzitegiaren epaiarekin eta Haurraren Eskubideei buruzko 1989ko azaroaren 20ko Itunaren 40 artikuluarekin bat etorriz.
|
|
2004
|
|
|
Gainera, aurkeztu beharreko agirioi legeak gehitu die alderdien uzientzat oinarrizko egitateak (esaterako, hitzak, irudiak eta zenbakiak) jasotzen dituzten bideak eta tresnak, bai eta egitateei buruzko irizpen idatziak eta beste txosten batzuk ere. Era berean, arau
|
berriek
agindu dute demanda kasu batzuetan onartzeko zein agiri behar eta agiri horiek aurkeztea. Hariari segiz, arauetan argi eta garbi ezarri da, zentzuzkoa eta arrazoizkoa denez, edukiari buruzko agiriak hasierakoak ez diren uneetan aurkeztu ahal izatea, baldin eta aurkako alderdiaren alegazioek agirion garrantzia ondorioztatzen badute.
|
|
|
Bestalde, alderdiak ez du hitzik eman behar edo zinik egin behar edukiari buruzko agiri, dez, inguruabar hori egiaztatzeko zama du. Horrekin bat etorriz, auzitegiei ahal eta beste idazki eta tresna horien
|
berri
izan ez duelako edo horiek lortzea ezinezko izan zaiolako; baina, horren ormena eman zaie agiriak kontuan hartzea komenigarri ez dela erabakitzeko, baldin eta, jarduna aurrera joan ahala, egiaztatu ez badira agirion berri ez izatea eta horiek lortzeko ezintasuna. Agiria aurkeztean gaitzustea edo prozesua luzatzeko asmoa dagoela erabakiz gero, auzitegiak isuna ere ezar dezake.
|
|
|
Bestalde, alderdiak ez du hitzik eman behar edo zinik egin behar edukiari buruzko agiri, dez, inguruabar hori egiaztatzeko zama du. Horrekin bat etorriz, auzitegiei ahal eta beste idazki eta tresna horien berri izan ez duelako edo horiek lortzea ezinezko izan zaiolako; baina, horren ormena eman zaie agiriak kontuan hartzea komenigarri ez dela erabakitzeko, baldin eta, jarduna aurrera joan ahala, egiaztatu ez badira agirion
|
berri
ez izatea eta horiek lortzeko ezintasuna. Agiria aurkeztean gaitzustea edo prozesua luzatzeko asmoa dagoela erabakiz gero, auzitegiak isuna ere ezar dezake.
|
|
|
Horrela, zentzuz arindu da jurisdikzio organoen lana, eta, batez ere, jurisdikzio izaerarik gabeko langileen lana; egia esan, lan hori alferrekoa da, ez dator bat jurisdikzio organoen eta jurisdikzio izaerarik gabeko langileen eginkizunekin, eta oztopo galanta da horiek beste lan batzuk egiteko. Gainera, gorago esan bezala, sistema
|
berriak
«hutsarteak» ezabatzea ahalbidetuko du, behin idazkiak eta agiriak aurkeztu eta horiek helarazi direla egiaztatuta, zenbatzen hasiko baitira gerogarrenean prozesuko edozein jardun gauzatzeko epeak.
|
|
|
Agiri itxurako irizpen eta txosten idatziak egin eta ekar daitezke; baina adituen eta lekukoen irizpen eta txosten izaera izango dute. Halaber, legeak, baztertu beharrean, beren beregi arautu ditu froga gauzatzeko tresna
|
berriak
, esate baterako, datuak, zenbakiak, eta kontuak jasotzeko egun oso zabalduta ez dauden euskarriak. Hortaz, froga gauzatzeko tresna berriak agiri frogen parekoak dira.
|
|
|
Halaber, legeak, baztertu beharrean, beren beregi arautu ditu froga gauzatzeko tresna berriak, esate baterako, datuak, zenbakiak, eta kontuak jasotzeko egun oso zabalduta ez dauden euskarriak. Hortaz, froga gauzatzeko tresna
|
berriak
agiri frogen parekoak dira.
|
|
|
Horrela, ohiko intzidente prozedura ere ezaba daiteke. Horrez gain, prozedura zibilari buruzko lege
|
berri
honek ahalbidetu du, bermeak gutxitu gabe, prozedura zibilari buruzko lege arruntetik kanpo beste hamaika legetan barneratutako auziei aurre egitea. Horren adibide dira, besteak beste, xedapen indargabetzailea eta azken xedapenak.
|
|
|
Ez da galdagarri ez desiragarri itsuitsuan bateratzea, baizik eta beharrezkoa ez dena ezabatzea, batez ere, gehiegizko arau sakabanaketarekin bukatuz. Bestalde, geroko arau xedapenei ezin zaie bidea itxi, ez zentzuz, ez Konstituzioarekin bat eginez; aitzitk, ahaleginak egin behar dira lege honetara bildutako xedapenak behar bestekoak izan daitezen, euron aurreikuspen eta malgutasunarengatik, gai eta arazo
|
berrien
jurisdikzio tratamendurako.
|
|
|
Esangura tekniko juridikoan, prozesuen izaera sumarioari dagokionez, legeak xedatu du honako epai hauek ez dutela gauza epaituaren indarrik: edukitzaren edo ukantzaren berehalako babesa eskatzeko prozesuetan, horiek amaiarazten dituzten epaiek; jabetza intelektualaren eta industria jabetzaren artzeagatik maizterra botatzeari buruz edo finka berreskuratzeari buruz ebazten duloko jarduera ez zilegiak utzarazteko eskaeretan, horiek ebazten dituzten epaiek; obra
|
berri
edo aurrizkoen aurrean berehalako babesa emateko epaiek; errenta edota alogera ez ordainten epaiek; eta, orobat, inskribatutako eskubide errealen eragingarritasunari buruzko epaiek, horien aurka jartzen direnen edo eskubideon erabilera nahasten dutenen aurka, aurka jartzea edo nahasmendua justifikatzen duen eta inskribatuta dagoen titulurik izan gabe. Aitzitik, eragingarritasunik ezaren, segurtasun juridikorik ezaren eta prozesuan gorabehera gehiegi izatearen esperientziak gomendatzen du prozedura sumario gisa ez itxuratzea, maizterra botatzeko uziaren oinarri gisa, prekario egoera alegatzen dutenak.
|
|
|
Horrez gain, mantenuari eta antzekotzakete geroko erreklamazioak. gaiei buruzko prozesuak ez dira nahasi behar behin behineko neurriekin; horiek, halaber, ez dute gauza epaituaren indarrik galdu behar euron bukaeran. Egitate
|
berriek
bete betean justifika di
|
|
|
Dena den, inork ez du eztabaidatu Espainiako justizia zibilaren eraldaketa egin behar dela, sistema juridiko eta jurisdikzionalaren balio positiboen arabera, balio horiek sendo bermatuta baitaude. Zeregin horretan tentuz jardun beharra dago, erakunde osoak baztertu gabe eta, horien ordez, erakunde
|
berriak
edo Espainiako eredu juridiko eta judizialen ataletatik asko aldentzen direnak ezarri gabe. Egin eginean ere, kasazioaren funtsari eutsi behar zaio, kasazioari datxezkion helburu eta ondoreekin.
|
|
|
Behin behineko betearazpen sistema
|
berria
ezarri ondoren, legeak ez du beharrezkotzat ez egokitzat jo gordailuaren eskakizuna orokortzea, kasazio errekurtsoa (edo prozesuko arau haustearen ondoriozko errekurtso berezia) erabili ahal izateko. Justiziapekoengan eragin desberdina duen aurretiazko gordailu horrek, justizia garestitzeko faktorea izateaz gain, hainbat arazo sortzen ditu, berbarako, berdintasun printzipioaren arabera.
|
|
|
Gainera, Konstitutsoa ordezko moduan hartu behar zen kontuan, legegintza aukera horretan. Horregatik, ezin arbuia daiteke, behin behineko betearazpenaren araubide
|
berriak
, errekurtso guztietan, baita errekurtso berezietan ere, izango duen eragina. Oro har, oinarrizko eskubideen arloko kondena epaiak ez dira araubide berri horretatik baztertu, hasieran bederen.
|
|
|
Agian, lege honen berrikuntza nagusia da behin behineko betearazpenaren arauketa. Prozedura zibilari buruzko lege
|
berriak
apustu argia egin du Justizia Administrazioarenganako konfiantzaren alde, baita justizia lehen auzialdian ematearen alde ere. Ondorenez, legeak behin behinean betearazteko modukotzat jo ditu lehen auzialdian emandako kondena epaiak, zentzuzko baldintza eta salbuespenekin.
|
|
|
Auzitegiak prozesua eten egingo du, riotza nahiz oinordetza titulua egiaztatu eta izapide egokiak bete ondoren. Auzi edozein auzilariren heriotzaren
|
berri
ematen badio haren oinordeko izan behar duenak. Auzitegiak horren berri helarazi behar die gainerako alderdiei, hetegiak, hala badagokio, bertaratutakotzat joko du oinordekoa, hildako auzilariaren izenean, horretarako emango duen epaian oinordetza kontuan hartuz.
|
|
|
Auzi edozein auzilariren heriotzaren berri ematen badio haren oinordeko izan behar duenak. Auzitegiak horren
|
berri
helarazi behar die gainerako alderdiei, hetegiak, hala badagokio, bertaratutakotzat joko du oinordekoa, hildako auzilariaren izenean, horretarako emango duen epaian oinordetza kontuan hartuz.
|
|
|
3) Prokuradorearen esku utzitako gaiaren bilakaerari buruz,
|
berri
ematea ahalorde emaile eta abokatuari beti; abokatuari bidaliko dizkio prokuradoreari jakinarazitako ebazpen guztien eta auzitegiak nahiz gainerako alderdien prokuradoreek helarazitako idazki eta agirien kopiak.
|
|
|
Lehenengo bi kasuetan, prokuradoreak, aurretiaz eta modu sinesgarrian, gertaera hori ahalorde emaileari eta auzitegiari ezagutarazi behar die. Etendura gertatuz gero, Prokuradoreen Elkargo eskudunak auzitegiari emango dio horren
|
berri
.
|
|
|
3 250 artikuluaren 1 paragrafoko 1 zenbakian aipatu epaiketetatik batean, alderdietako edozeinek doako laguntza juridikoaren eskubidea aitortzea eskatzen badu, auzitegiak, horren
|
berri
izan bezain laster, ebazpen zioduna emango du. Ebazpen horretan, lanbide elkargoei galdatuko die abokatu eta prokuradorearen behin behineko izendapena, horiek lehenago egin ez badira.
|
|
|
1) Jakinarazpenak, horien helburua denean ebazpen, eginbide edo jardun baten
|
berri
ematea.
|
|
|
2 Prokuradorerik izendatu ez bada, exhortoa betetzeko behar diren jakinarazpenak bakarrik egingo zaizkie alderdiei; horixe egingo da, exhortoak agintzen badu jarduna gauzatzeko beharrezko dela alderdien zitazioa, parte hartzea nahiz bertan egotea. Era berean, exhortoaren betepenerako datuak eta
|
berriak
eman behar dituzten jakinarazpen zehatzak ere egingo dira.
|
|
|
Metaketa eskatu bezain laster, beste auzitegiari horren
|
berri
emango zaio biderik azkarrena erabiliz, auzitegi horrek edozein kasutan epaia ez emateko, eskatutako metaketaren inguruan behin betiko erabakia eman arte.
|
|
|
Ordezko adituak kargua onartzen ez badu, abstentzio arrazoi bera edo ezberdina gertatu delako, lege honen 342 artikuluko 2 paragrafoan xedatutakoa aplikatuko da. Arrazoia kargua onartu ondoren jakin edo gertatu bada, abstentzioaren
|
berri
emango zaio epaile edo magistratuari, epaitegia bada, edo magistratu txostengileari, atala edo sala bada, epaile edo magistratu horrek arazoa erabaki dezan, alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren. Epaile edo magistratuaren autoaren aurka ez dago errekurtsorik.
|
|
|
Lege honek okupatzaileen arazoa konpondu nahi du. Lehenik, legea saiatzen da betearazpen prozesuan zehar horren
|
berri
izatea. Hori erdiesteko, hodi betearaziak ondasunen zerrenda aurnako aurreikuspen hau ezarri da:
|
|
|
alderkeztean, zerrenda horretan adierazi behar da, ondasun higiezinei dagokienez, okupatuta dauden, eta, kasuan kasuan, nork okupatzen dituen eta zein tituluren arabera. Bestalde, ezarri da betearazpenaren
|
berri
eman behar izatea okupatzaileei. Okupatzaile horiek ezagunak izan daitezke, alderdi betearaziak ondasunak agertzearen bidez edo beste era baten bidez. Okupatzaileek hamar eguneko epea izango dute euren egoera zein titulurekin justifikatu eta titulu horiek betearazpen auzitegian aurkezteko.
|
|
|
Bigarren eta hirugarren xedapen gehigarrien bitartez lortu nahi da, batetik, etorkizunean munten inguruan egin beharreko eguneratzeak eta egokitzapenak ahalbidetzea, besteak beste, euroa bete betean ezartzeagatik; eta, bestetik, ikustaldiak, entzunaldiak eta agerraldiak jasotzeko baliabide material
|
berriak
eragingarriro xedatzea.
|
|
|
Era berean, orain arteko zenbait prozesu manu indargabetu dira hogeiren bat legetatik, besteak beste, Udal Justiziaren prozesu arauei buruzko 1952ko azaroaren 21eko Dekretua, eta Enpresen Enbargoari buruzko 1969ko urriaren 20ko Lege Dekretua. Sarritan, lege honen arau
|
berriek
manu horiek ordeztu dituzte. Beste batzuetan, manuok legera bildu dira.
|
|
|
Legeak prozesu arruntak errazago arautu baditu ere, atzerapena kontuan izan behar da auzialdi bikoitzaren itzalpean. Gainera, behin behineko betearazpenaren araubide
|
berriak
ezin du aipatu arazoa konpondu, gauzatzeko dagoen betearazpenari buruz.
|
|
|
4 Demanda edo erantzunaren ondoren, auziko alderdien uziak oinarritzeko garrantzitsu den egitateren bat gertatzen bada, edo alderdiek horrelako ezaugarriak dituen egitateren baten
|
berri
orduan izaten badute, entzunaldian alega dezakete hori.
|
|
|
1 Gora jotzea ebatzi behar duen auzitegiak auzi paperak jaso ondoren, agiri
|
berriak
ekarri badira edo froga proposatu bada, hori onartzearen inguruan bidezko dena aginduko da, hamar eguneko epean. Froga gauzatu behar bada, ikustaldirako eguna zehaztuko da frogatean, hitzezko epaiketarako ezarritakoa zein ebazpenetan onartu eta horretan bertan; ikustaldi hori hurrengo hilaberen arabera egingo da.
|
|
|
Prozesurako egokia bada pertsona juridikoek eta erakunde publikoek garrantzitsu diren egitateen
|
berri
ematea, egitateok euren jarduerarekin lotuta daudelako, eta prozesurako interesgarri den hori jakiteko ezin bada edo beharrezkoa ez bada pertsona fisiko zehatzak bakoiztea, orduan froga horretan interesa duen alderdiak proposa dezake pertsona juridiko edo erakunde horrek, auzitegiak hala errekerituz, idatziz egitateoi buruz erantzuna ematea, epaiketa edo ikustaldia baino hamar egun lehenago.
|
|
|
Aurreko lerrokadan aipatu alegazio zamak ez die kalterik egingo lege honek demanda eta erantzunaren osteko uneetan baimendutako alegazio osagarriei, ezta egitate
|
berrien
nahiz jakinberrien alegazioei ere.
|
|
|
286 artikulua. Egitate
|
berriak
edo jakin berriak. Froga
|
|
|
Ikuspuntu horretatik, begi bistakoa da katedratik eta lanbide juridikoetatik hainbat ahots entzun izan direla aipatu legea, egun Espainian indarrean dagoena, lortu arte. Hori dela eta, lege
|
berria
urte luzeetan igarri eta sustatutako eraldaketaren fruitua da.
|
|
|
Lege
|
berri
horrek indargabetu eta ordeztu egiten du ehun urte baino gehiagoko testu bat, alegia, Prozedura Zibilaren aurreko Legea, 1881 urteko otsailaren 3ko Errege Dekretuak onetsia. Lege berriak eutsi egiten dio 1978 urteko Konstituzioaren 24 artikuluak finkatutako ildoari; artikulu horren arabera, gizabanako guztiek eskubidea dute, babes judizial eragingarria lortzeko.
|
|
|
Lege berri horrek indargabetu eta ordeztu egiten du ehun urte baino gehiagoko testu bat, alegia, Prozedura Zibilaren aurreko Legea, 1881 urteko otsailaren 3ko Errege Dekretuak onetsia. Lege
|
berriak
eutsi egiten dio 1978 urteko Konstituzioaren 24 artikuluak finkatutako ildoari; artikulu horren arabera, gizabanako guztiek eskubidea dute, babes judizial eragingarria lortzeko. Horregatik, lege berriaren asmoa da estatuaren itxuraketa politiko eta konstituzio itxuraketa berria aintzat hartzea.
|
|
|
Lege berriak eutsi egiten dio 1978 urteko Konstituzioaren 24 artikuluak finkatutako ildoari; artikulu horren arabera, gizabanako guztiek eskubidea dute, babes judizial eragingarria lortzeko. Horregatik, lege
|
berriaren
asmoa da estatuaren itxuraketa politiko eta konstituzio itxuraketa berria aintzat hartzea. Hori berori aipatzen du legeak zioen azalpenean:
|
|
|
Lege berriak eutsi egiten dio 1978 urteko Konstituzioaren 24 artikuluak finkatutako ildoari; artikulu horren arabera, gizabanako guztiek eskubidea dute, babes judizial eragingarria lortzeko. Horregatik, lege berriaren asmoa da estatuaren itxuraketa politiko eta konstituzio itxuraketa
|
berria
aintzat hartzea. Hori berori aipatzen du legeak zioen azalpenean:
|
|
|
Historia eta kulturaren ikuspuntutik, Prozedura Zibilari buruzko 1881eko Legearen balioa ikaragarria da. Alabaina, errealitatearen esangura jasotzen duen ikuspuntu hori dela bide, kontuan izan behar da, aurrenik, dagoeneko agortutzat jo dela zatikako eraldaketen metodoa, jurisdikzio ordena zibilak eman beharreko justizia hobetzeko; eta, hurrenik, lege
|
berria
behar dela aurreko lerrokadetan aipatu planteamenduak modu zeharo berritzailean bildu eta egituratzeko.
|
|
|
Lege
|
berriak
aintzakotzat hartu du justiziaren arloan, orobat, erregu printzipioa edo printzipio esku emailea. Lege berriak prozesuko lege erkidea nahi du izan, eta horrela itxuratzen da, borondatezko jurisdikzioa eta konkurtso legea bazter utzita.
|
|
|
Lege berriak aintzakotzat hartu du justiziaren arloan, orobat, erregu printzipioa edo printzipio esku emailea. Lege
|
berriak
prozesuko lege erkidea nahi du izan, eta horrela itxuratzen da, borondatezko jurisdikzioa eta konkurtso legea bazter utzita.
|
|
|
Lege
|
berriaren
zioen azalpenak nolabaiteko zehaztasunarekin jorratzen du gai hori. Lerrokada oso batean dihardu horri buruz, eta lerrokada hori gogoan hartzekoa da, are gehiago, halako testu bat euskaraz egoki adierazi nahi denean.
|
|
|
Lerrokada oso batean dihardu horri buruz, eta lerrokada hori gogoan hartzekoa da, are gehiago, halako testu bat euskaraz egoki adierazi nahi denean. Lehenengo baieztapenak berak erakusten du hizkera ulergarriagoa erabili nahi dela; historian barrena gaztelaniazko hizkera judizialari itxia izatea leporatu zaio, eta izaera horretatik aldendu nahi da lege
|
berrian
: legea ahalegindu da, teknika juridikoaren nahitaezko aginduetara moldatu beharra gorabehera, edozein hiritarrek ulertzeko moduko hizkera erabiltzen.
|
|
|
Demandatu auzi iheslariak egoitza ezagunik ez duelako edo non dagoen jakiterik ez dagoelako, ediktuen bidez bertaratzeko zitazioa jaso badu edo epatua izan bada, prozesua erabakitzeko dagoela komunikatuko zaio, ofizioz edo bertaratutako alderdietatik edozeinek hala eskaturik, komunikazioa egiteko tokiaren
|
berri
izan bezain laster.
|
|
|
2) Demanda eta auziaren
|
berri
izan ez denean, zitazioa edo epatzea 161 artikuluaren araberako zedula bidez egin izan bada, baina zedula hori demandatu auzi iheslariaren eskura heldu ez bada, berorri egotzi ezin zaizkion arrazoien ondorioz.
|
|
|
3) Demanda eta auziaren
|
berri
izan ez denean, demandatu auzi iheslariak ediktuen bidez zitazioa jaso badu edo epatua izan bada, baina absente egon bada prozesua non gertatu eta bertatik, edota Estatuko nahiz Autonomia Erkidegoko beste edozein tokitatik, ediktuak haietako aldizkari ofizialetan argitaratu badira.
|
|
|
3 Edozeinek eman diezaioke Fiskaltzari ezgaiketarako erabakigarri izan daitezkeen egitateen
|
berri
. Agintariek eta funtzionario publikoek, euren kargua dela eta, pertsona bat ezgaitzeko ustezko arrazoia dagoela jakin badakite, horren berri eman behar diote Fiskaltzari.
|
|
|
3 Edozeinek eman diezaioke Fiskaltzari ezgaiketarako erabakigarri izan daitezkeen egitateen berri. Agintariek eta funtzionario publikoek, euren kargua dela eta, pertsona bat ezgaitzeko ustezko arrazoia dagoela jakin badakite, horren
|
berri
eman behar diote Fiskaltzari.
|
|
|
1 Ezgaiketa epaiak ez du eragotziko, inguruabar
|
berriak
agertzekotan, beste prozesu bat eskatzea, jada ezarri den ezgaiketa ondorerik gabe uzteko edo horren norainokoa aldarazteko.
|
|
|
1 Auzitegi eskudunak norbait ezgaitzeko ustezko arrazoia egon daitekeela jakin badaki, neurri egokiak hartuko ditu ofizioz, ustezko ezgaia edo horren ondarea egoki babesteko. Gainera, auzitegiak Fiskaltzari emango dio egitatearen
|
berri
, azken horrek, bidezkotzat jotzen badu, ezgaiketa eragin dezan.
|
|
|
Baimena eman behar da aipatu barnealdiaren aurretik, salbu eta neurria presako arrazoiengatik berehala hartu behar denean. Kasu horretan, barnealdia egin den zentroko arduradunak ahalik arinen emango dio barnealdiaren
|
berri
auzitegi eskudunari, eta beti hogeita lau orduko epean, neurri horren manuzko berrespena egiteko. Berrespen hori egin behar da, hirurogeita hamabi orduko epean, auzitegiak barnealdiaren berri duenetik zenbatuta.
|
|
|
Kasu horretan, diru horren zatikiak ezabatu eta zenbatekoak euroetantatu ohi den bezala, horiek erraz erabil ezarriko dira, Espainiako legeetan gertzeko modukoak izan daitezen. Aurrekoa gorabehera, Europako diruaren araberako zenbateko
|
berriekin batera
, eutsi egingo zaie lege honek epaiketa mota zehazteari eta errekurtsoak baliatzeari buruzko erregeletan pezetetan ezarritako zenbatekoei*.
|
|
|
1 Administratzailea izendatu eta horrek kauzioa eman ostean, karguaz jabetuko da. Administratzaileak bere egitekoa gauzatzeko zein pertsonarekin harremanak izan behar eta horietatik berak izendatutakoei emango zaie karguaren
|
berri
.
|
|
|
Horretarako, ondasunak artatzeko behar beharrezko diren konponketa arruntak egin behar ditu administratzaileak. Konponketa edo gastu bereziak beharrezkoak badira, epaitegiari emango dio horren
|
berri
administratzaileak. Epaitegiak agerraldian entzungo ditu 793 artikuluko 3 paragrafoan aipatu interesdunak, eta, adituek egoera aztertu eta aurrekontua eratu ondoren, bidezkotzat jotzen duena ebatziko du, kasuan kasuko inguruabarrak kontuan hartuz.
|
|
|
Egindako postura guztiek gainditzen badute ondasunak enkantera ateratzeko balioaren 100eko 70, baina epeka ordaintzea eskaintzen badute, geroratutako prezioa behar beste bermatuz, banku nahiz hipoteka bermeekin, orduan alderdi betearazleari emango zaio posturon
|
berri
. Alderdi betearazleak, hurrengo hogei egunetan, ondasun higiezina adjudikatzea eska dezake, hori enkantera ateratzeko balioaren 100eko 70ean.
|
|
|
Inguruabarren arabera hori komeni bada, eta alderdietatik edozeinek hala eskatzen badu, auzitegiak agin dezake, probidentzia bitartez, enkantea aldi berean iragartzea eta egitea, epaitegi betearazlearen egoitzan, eta, exhorto bitartez, enkantera ateratako ondasun higiezin guztiak edo batzuk epai barrukazioarekin, aldi bereko enkanteak egiti desberdinetan egon eta barruti horietako epaitegi batean edo batzuetan. Halakoetan, posturagileak askatasunez joan daitezke enkantea egiteko egoitzetatik edozeinetara, eta auzitegi betearazleak ez du errematea onetsiko, edozein komunikabideren ondorioz egoitza guztietan egindako posturen
|
berri
izan arte. Auzitegi betearazleak buruz buruko zitazioa egingo die postura bera egin duten posturagileei, auzitegian agertu eta euren artean lizitazio ebazlea egin dezaten, posturen arteko berdinketa ezin izan bada hautsi telefono bidezko komunikazioarekin, nahiz beste edozein motatako komunitean.
|
|
|
3) Ontzien gaineko hipoteka bada, nahikoa da hartzekodunari egoitza aldaketaren
|
berri
ematea.
|
|
|
578 artikulua. Epe
|
berriak
edo zor guztia muga eguneratzea
|
|
|
1 Kopuru likidoko zorraren ondorioz betearazpena agindu ondoren, betebehar beraren eperen bat edo betebeharra oso osoan muga eguneratzen bada, orduan ulertuko da betearazpena areagotu egin dela, beraren baitara betebehar nagusiaren eta korrituen muga egun
|
berriak
bilduta, betiere auzi jartzaileak hori eskatu duenean; halakoetan, prozedura ez da atzera ekarri behar.
|
|
|
Egindako postura guztiak balorazioaren 100eko 50 baino handiagoak badira, baina eskaintzen bada ordainketa epeka egitea, goren mugako prezioa behar beste bermatuz, bankunahiz hipoteka bermeekin, orduan horren
|
berri
emango zaio alderdi betearazleari. Alderdi betearazleak bost eguneko epea izango du, ondasunen adjudikazioa eskatzeko, balorazioaren 100eko 50ean.
|
|
|
Informazio hori zein hartzekoduni erreklamatu eta hartzekodun horiek ahalik zehatzen adierazi behar dute kredituak dirauen, edo, edozein arrazoi dela bide, azkendu den; kredituak iraunez gero, ordaintzeko dagoen kopurua, muga eguna, eta, hala denean, ordainketa egiteko epeak eta baldintzak. Kreditua muga eguneratuta eta ordaintzeko badago, muga eguneratutako berandutza korrituen eta atzeratutako egun bakoitzeko sortu korrituen
|
berri
ere emango da. Kredituen lehentasuna aurretiazko enbargoaren idatzoharrean oinarritzen bada, betebehar nagusia ordaintzeko falta den kopurua eta informazioa emateko unean muga eguneratuta dauden korrituak adieraziko dira, baita hartzekodunari ordaindu gabe igarotzen den egun bakoitzeko sortu berandutza korrituen kopurua eta kostuen aurreikuspena ere.
|
|
|
4 Auzitegiek uste badute onusteari buruzko erregelen aurkako jarduna egotz dakiokeela prozesuan parte hartu duten profesionaletatik bati, inguruabar horren
|
berri
helaraziko diote lanbide elkargo egokiari, edozein motatako diziplina zehapena jartzea bidezko izan daitekeelako.
|
|
|
Lekukoak, eta, hala denean, notarioa, bananduta aztertuko dira, eta aurrekoek adierazi dutenaren
|
berri
ez izateko moduan.
|
|
|
Testamentu itxiren bat duenak epaile eskudunari aurkeztu behar dio, egileslearen heriotzaren
|
berri
izan bezain laster.
|
|
|
Testamentu oroitidazkiren bat duenak epaile eskudunari aurkeztu dio bera, egileslearen heriotzaren
|
berri
izan bezain laster, hori protokoloan jasotzea eskatuz eta berori edukitzeko arrazoia zein den azalduz. Idazkiarekin batera aurkeztuko du heriotzaren egiaztapena jasotzen duen agiria, eta testamentuaren kopia sinesgarria erakutsiko du; kopia horretan, beraren izatea eta legitimotzat hartzeko bildu beharreko ezaugarriak aipatuko dira.
|
|
|
Prozedura zibilari buruzko lege
|
berriak
aintzat eta helburutzat hartu du, oso osorik, justiziapekoen interesa, alegia, subjektu juridiko guztien interesa, eta, ondorenez, gizarte osoarena. Lege honek ez ditu bazter utzi justizia zibilean protagonista diren profesionalen esperientzia, ikuspuntuak eta proposamenak.
|
|
|
Aipatu helburuetara bideratuta daude prozedura zibilari buruzko lege
|
berriaren
xedapen guztiak. Horregatik, legea bat dator mundu osoan zentzuzkoagotzat hartu diren joera eraldatzaileekin eta errealitatean arrakastarik handiena izan duten esperientziekin.
|
|
|
Egia esan, horrelako ordezpenak ezinezkoak dira, baina joera horrek duen eragin hutsa oso kaltegarria da legeak eraldatzeko: arazo
|
berriak
eta astunagoak sortzen dira, eta proposatu edo lortutako hobekuntzak, nabaritzeko modukoak bederen, oso urriak dira.
|
|
|
Historia eta kulturaren ikuspuntutik, Prozedura Zibilari buruzko 1881eko Legearen balioa ikaragarria da. Alabaina, errealitatearen esangura jasotzen duen ikuspuntu hori dela bide, kontuan izan behar da, aurrenik, dagoeneko agortutzat jo dela zatikako eraldaketen metodoa, jurisdikzio ordena zibilak eman beharreko justizia hobetzeko; eta, hurrenik, lege
|
berria
behar dela aurreko lerrokadetan aipatu planteamenduak modu zeharo berritzailean bildu eta egituratzeko.
|
|
|
Egin eginean ere, mende batetik gorako esperientzia juridikoa aprobetxatu behar da; baina prozesu zibilari buruzko kode berria ere beharrezkoa da, lege zaharraren katramila izugarriek, bata bestearen atzetik egindako ukituek eta xedapen bitxiek sortutako egoera gainditzeko. Lege
|
berria
behar da, batez ere, joan den mendeko legearen arabera konponezin edo konpongaitz ziren arazo askori aurre egin eta erantzuteko. Baina, biletan jasotako balio iraunkorreko prin batez ere, prozedura zibilari buruz lege berria behar da, horrek egiazkotasunez adierazi eta gauzatu behar baitu babes judizial eragingarriaren konpromisoak dakarren pentsaera aldaketa nabaria.
|
|
|
Lege berria behar da, batez ere, joan den mendeko legearen arabera konponezin edo konpongaitz ziren arazo askori aurre egin eta erantzuteko. Baina, biletan jasotako balio iraunkorreko prin batez ere, prozedura zibilari buruz lege
|
berria
behar da, horrek egiazkotasunez adierazi eta gauzatu behar baitu babes judizial eragingarriaren konpromisoak dakarren pentsaera aldaketa nabaria. Horretarako, legeak errespetatu behar ditu Espainiaren kultura eremu bereko beste herrialde batzuen prozesu lege zitzipio, erregela eta irizpideak.
|
|
|
Horretarako, legeak errespetatu behar ditu Espainiaren kultura eremu bereko beste herrialde batzuen prozesu lege zitzipio, erregela eta irizpideak. Ordena zibilaz besteko jurisdikzio ordenetan adierazi eta gauzatu behar da, berebat, aipatu pentsaera aldaketa nabaria, lege
|
berria
izango baita prozesuko lege ordezko eta erkidea.
|
|
|
Gizarte eraldaketek prozesuaren erabateko berrikuntza aldarrikatu dute, bai eta ahalbidetu ere; berrikuntza horrek zatikako eraldaketa baten edo batzuen edukia gaindituko du. Urte askotan, esparru juridiko material
|
berrien
jurisdikzio babesak eragin du lege sustantiboziak sortzea, nahiz eta hori beti justifikatuta egon ez. Halere, gizarteak eta zuzen modernoetan prozesuko erregela berebideko profesionalek izaera orokorreko aldaketak eta sinplifikazioak erreklamatzen dituzte.
|
|
|
Aipatu aldaketa eta sinplifikazioek egoera katramilatsuari aurre egiteko bideak sortu behar dituzte. Azken hamarkadetan prozedura zibilari buruzko lege
|
berriaren
inguruan egindako lan ofizialek eta gizabanakoen lan ugariek agerian jarri dute berrikuntza beharrezkoa dela.
|
|
|
Legean jorratutako gai
|
berrien bidez
, erantzuna eman nahi zaie garrantzi juridikoa izan eta mende batetik gora jurisprudentziak eta doktrinak lege oinarri zehatzik gabe argitu behar izan dituzten zalantzei. Guztiz onartezin ematen du, konponbide arau-emaileei dagokienez, legegintza errazaren itxura egitea, arauketa orotatik ihesi, begiak itxi eta errealitate katramilatsua ukatuz.
|
|
|
Prozedura benetan errazteko, errepikapenak ezabatu, arauketa gabeziak konpondu eta beste modu batera antolatu dira prozesu adierazleak, errekurtsoak, nahitaezko betearazpena eta kautela neurriak. Antolaketa
|
berriak
xede ditu argitasuna, erraztasuna eta osotasuna, kontuan hartzen baititu auzitegien, justiziapekoen eta justizia zibilari laguntza eman behar diotenen auziak, eskubideak, ahalmenak, eginbeharrak eta zamak.
|
|
|
Gai honek alde desberdin asko ditu, eta prozedura legeek halaxe jaso zuten. Gerogarrenean, alabaina, Botere Judizialari buruzko 1985eko Legeak gai hori arautu zuen, abstentzio eta ezespen arrazoi
|
berriak
zerrendatuz. Dena den, arazoak sortu ziren, prozesuko legeek gai horren inguruko xedapenei modu formalean eutsi zietelako; bestetik ere, 1985eko arauketa hobe zitekeen, eta horixe da, hain justu ere, abenduaren 4ko 5/ 1997 Lege Organikoak egin zuena.
|
|
|
Prozedura zibilaren lege
|
berriak
oraindik ere oinarri du erregu printzipioa edo printzipio esku emailea. Printzipio horretatik zentzuzko ondorio guztiak atera daitezke:
|
|
|
Alderdiei dagokienez, legeak manu
|
berriak
sartu ditu; manuok osotasun handiagoarekin, eta antolaketa eta argitasun hobearekin arautu dute alderdientu egin dira beste alde batzuk, berbara arazoa. Prozesuaren ondoreetarako, gainditu egin da pertsona fisikoen eta juridikoen arteko bikoiztasuna, eta hobeko, prozesuko oinordetza, auzikidetzara gehitutako parte hartzea eta eragindakodiagoarekin ezarri dira auzilarien zere parte hartzea.
|
|
|
Ezagunak dira doktrinaren eztabaidak eta jurisprudentziaren nahiz lan zientifikoen teoriak eta joerak. Legeak gai hori zenbait tokitan arautu du, baina erregela
|
berrien
helburu bakarra da 1881eko Legeak konpondu ez eta konpontzeko aukerarik gabe utzi zituen egiazko arazoei aurre egitea.
|
|
|
saihestu da, eta tratamendu bereizia eman zaio konpentsazioa alegatzeari. Orobat, legeak egitate
|
berrien
eremua zehaztu du, egitateok berritzat hartu ahal direnean, itxuraz aurreko uzi bera dena bigarren uzi moduan oinarritzeko. Gai horietan guztietan, manu berriak jurisprudentzian eta doktrinan oinarritu dira, horiek sustrai sendoak dituztela.
|
|
|
saihestu da, eta tratamendu bereizia eman zaio konpentsazioa alegatzeari. Orobat, legeak egitate berrien eremua zehaztu du, egitateok
|
berritzat
hartu ahal direnean, itxuraz aurreko uzi bera dena bigarren uzi moduan oinarritzeko. Gai horietan guztietan, manu berriak jurisprudentzian eta doktrinan oinarritu dira, horiek sustrai sendoak dituztela.
|
|
|
Orobat, legeak egitate berrien eremua zehaztu du, egitateok berritzat hartu ahal direnean, itxuraz aurreko uzi bera dena bigarren uzi moduan oinarritzeko. Gai horietan guztietan, manu
|
berriak
jurisprudentzian eta doktrinan oinarritu dira, horiek sustrai sendoak dituztela.
|
|
|
Jurisdikzio organoei dagokienez, aipatu moduko komunikazio bideak ezartzeko eta horien ezaugarri teknikoak zehazteko legezko oinarri aproposak dira Botere Judizialaren Lege Organikoak Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiari eta Gobernuari emandako eskumenak. Gainera, zentzuzkoa da uste izatea, aurrerantzean, prokuradoreek, abokatuek, bai eta justiziapeko askok ere, komunikazio bide tradizionalak utzi, eta legeak zein baldintza ezarri etamunikazio bide
|
berriak
erabiltzen hasi baldintza horiek betetzen dituzten koko direla, euron ahalmenen eta auzitegiek dituzten baliabideen arabera.
|
|
|
Arau horiekin, legeak ez du larregi handitzen prozesu zibilean hur hurrekotasunak duen garrantzia, eta ez du inolako utopiarik helburutzat. Egineginean ere, hur hurrekotasunak berebiziko garrantzia du, edozein motatako auziak egoki epaitzeko; horrekin batera, lege honek prozesu zibil
|
berrien inguruan
jasotako antolaketa dela eta, froga bateratuta gauzatu behar da, eta epaia emateko unetik hurbil gauzatu ere.
|
|
|
Epaileak ofizioz erabakiko du beharrezkoak diren frogak aurkeztea, eta, edozein kasutan ere, ediktuak argitaratzea aginduko du; gainera, espedientearen
|
berri
emango da, hamabost eguneko tartean, Estatuko Aldizkari Ofizialean, Madrilen zabalkunde handia duten egunkarietatik batean, eta absenteak azken bizilekua, edo, halakorik izan ezean, egoitza zein probintziatan izan eta probintzia horren hiriburuko beste egunkari batean, bai eta Irrati Nazionalaren bitartez ere.
|
|
|
Aurkezten ez bada, baina bere egonleku ezagunaren
|
berriak
badaude, modu pertsonalean jakinaraziko zaio absentzia edo heriotza adierazpenaren autoa; beraren nortasunaren inguruko frogak aurkeztea eskatuko zaio, eta, horiek eman zein ez eman, epaileak, Fiskaltzaren eta alderdien esku hartzearekin, horiek proposatutako frogak eta ofizioz erabakitakoak aurkeztu ondoren, autoa emango du, bidezkoa dena ebatzita.
|
|
|
Eginbidera agertu ahal izango dira, orobat, interesdunetatik batek baino gehiagok hala eskatzen badute, eurek izendatutako edo epaileak aukeratutako adituak, baldin eta horiek lursaila ezagutzen badute eta mugaketaren inguruan beharrezko
|
berriak
eman ahal badituzte.
|