|
2023
|
|
|
a) Zorrak kobratzen direnean. Prozeduran zehar kobratu nahi diren kredituak (kuota, zehapena, interesak eta kostuak) ordaindu badira, espedientea bukatuko da, eta zordunari ordainagiria eman
|
behar diote
. b) Kreditua osorik ala zati batean kobraezina dela adierazten duen erabakiaren bidez. Ordainketa egin behar duten guztiak kaudimengabeak direla adierazi behar da, jarraian ikusiko ditugun berezitasunekin. c) Ordainketa ez den beste edozein arrazoirengatik zorra edo zehapena azkendu dela erabakitzean: preskripzioagatik, iraungitzeagatik, barkamenagatik edo konpentsazioagatik.
|
|
|
a) Zorrak kobratzen direnean. Prozeduran zehar kobratu nahi diren kredituak (kuota, zehapena, interesak eta kostuak) ordaindu badira, espedientea bukatuko da, eta zordunari ordainagiria eman behar diote. b) Kreditua osorik ala zati batean kobraezina dela adierazten duen erabakiaren bidez. Ordainketa egin
|
behar duten
guztiak kaudimengabeak direla adierazi behar da, jarraian ikusiko ditugun berezitasunekin. c) Ordainketa ez den beste edozein arrazoirengatik zorra edo zehapena azkendu dela erabakitzean: preskripzioagatik, iraungitzeagatik, barkamenagatik edo konpentsazioagatik.
|
|
|
a) Zorrak kobratzen direnean. Prozeduran zehar kobratu nahi diren kredituak (kuota, zehapena, interesak eta kostuak) ordaindu badira, espedientea bukatuko da, eta zordunari ordainagiria eman behar diote. b) Kreditua osorik ala zati batean kobraezina dela adierazten duen erabakiaren bidez. Ordainketa egin behar duten guztiak kaudimengabeak direla adierazi
|
behar da
, jarraian ikusiko ditugun berezitasunekin. c) Ordainketa ez den beste edozein arrazoirengatik zorra edo zehapena azkendu dela erabakitzean: preskripzioagatik, iraungitzeagatik, barkamenagatik edo konpentsazioagatik.
|
|
|
Gogoan hartu
|
behar dugu
, zordun nagusiak eta erantzule solidarioek erantzukizun maila bera dutela zorrak ordaintzeko beharrari begira. Ez da zordun nagusiaren ondasunen aurka aurretiaz jo behar erantzule solidarioak erantzun behar izateko.
|
|
|
Gogoan hartu behar dugu, zordun nagusiak eta erantzule solidarioek erantzukizun maila bera dutela zorrak ordaintzeko beharrari begira. Ez da zordun nagusiaren ondasunen aurka aurretiaz jo
|
behar
erantzule solidarioak erantzun behar izateko. Hala ere, prozedura erantzule subsidiarioaren aurka bideratuz gero, aurretiaz zordun nagusia eta erantzule solidarioak kaudimengabeak direla adierazi behar da, edo bestela esanda, zerga-bilketako organoak kaudimengabeziaren adierazpena eman behar du.
|
|
|
Ez da zordun nagusiaren ondasunen aurka aurretiaz jo behar erantzule solidarioak erantzun behar izateko. Hala ere, prozedura erantzule subsidiarioaren aurka bideratuz gero, aurretiaz zordun nagusia eta erantzule solidarioak kaudimengabeak direla adierazi
|
behar da
, edo bestela esanda, zerga-bilketako organoak kaudimengabeziaren adierazpena eman behar du. Kaudimengabeziaren adierazpenaren bidez, Administrazioak badu titulua ordainketaren erantzukizuna erantzule subsidiarioaren gainean zabaltzeko.
|
|
|
Ez da zordun nagusiaren ondasunen aurka aurretiaz jo behar erantzule solidarioak erantzun behar izateko. Hala ere, prozedura erantzule subsidiarioaren aurka bideratuz gero, aurretiaz zordun nagusia eta erantzule solidarioak kaudimengabeak direla adierazi behar da, edo bestela esanda, zerga-bilketako organoak kaudimengabeziaren adierazpena eman
|
behar du
. Kaudimengabeziaren adierazpenaren bidez, Administrazioak badu titulua ordainketaren erantzukizuna erantzule subsidiarioaren gainean zabaltzeko.
|
|
|
Beste alde batetik, modu horretara administrazio-antolamendura, oro har, eta tributu-antolamendura, bereziki, EKren 24 artikuluak aldarrikatutako benetako babes judizialaren konstituzio-printzipioa ekarri da. Epaitegi eta auzitegietara jotzeko eskubideaz gain, printzipio hori mamitu
|
behar da
administrazio-bidean berrikuspen-prozedurak ezarriz baldin eta betebeharpekoak aurkeztutako eskakizunei azkar eta berehala erantzun egokia ematen bazaie, eta eztabaida horiek administrazioarekiko auzi-jurisdikzioan epaitzeko aukera ezerezean utzi gabe. Ildo horretatik, eztabaida guztiz ebatzi arte, egintzaren zuzeneko eragingarritasuna aldi batean atzeratzeko neurriak hartu behar dira, batik bat, prozesuaren objektua galtzeko arriskuagatik babes horretarako eskubidea kolokan jar badaiteke.
|
|
|
Epaitegi eta auzitegietara jotzeko eskubideaz gain, printzipio hori mamitu behar da administrazio-bidean berrikuspen-prozedurak ezarriz baldin eta betebeharpekoak aurkeztutako eskakizunei azkar eta berehala erantzun egokia ematen bazaie, eta eztabaida horiek administrazioarekiko auzi-jurisdikzioan epaitzeko aukera ezerezean utzi gabe. Ildo horretatik, eztabaida guztiz ebatzi arte, egintzaren zuzeneko eragingarritasuna aldi batean atzeratzeko neurriak hartu
|
behar dira
, batik bat, prozesuaren objektua galtzeko arriskuagatik babes horretarako eskubidea kolokan jar badaiteke. Ezin dugu ahaztu, arau orokorrari jarraiki, errekurtsoa jartzeagatik egintzaren betearazpena ez dela eteten, horrela berariaz adierazi ezean, gero azalduko dugunez.
|
|
|
Hori dela-eta, tributuzko berrikuspen-prozedurak TFAOetan (eta TLOn), horiek garatzeko arauetan eta gainerako tributu-arauetan ezarritakoaren arabera arautu dira, eta modu ordeztailean, 39/ 2015 Legeak jasotakoaren arabera. Esangura horretan, TFAOek (eta TLOk) euren V. Tituluan xedatutakoa aintzat hartu
|
behar dugu
, baita honako erregelamendu hauek ere: maiatzaren 13ko 520/ 2005 Errege Dekretua, administrazio-bidean berrikuspen-arloan TLO garatzen duen Erregelamendu orokorra onetsi duena; eta Araban, uztailaren 1eko 65/ 2008 Foru Dekretua, bermeen kostua berreskuratzea, berraztertze-errekurtsoa eta berrikuspen-prozedura bereziak arautzeko Erregelamendua onetsi duena, eta urtarrilaren 30eko 2/ 2007 Foru Dekretua, bide ekonomiko-administratiboan errekurtso eta erreklamazioen prozedurak arautzeko Erregelamendua onetsi duena; Bizkaian, abenduaren 27ko 228/ 2005 Foru Dekretua, administrazio-bidean berrikuspen-arloan Tributuen Foru Arau Orokorra garatzeko Erregelamendua onetsi duena; eta Gipuzkoan, irailaren 26ko 41/ 2006 Foru Dekretua, administrazio-bidean berrikuspen-arloan Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Tributuen Foru Arau Orokorra garatzeko Erregelamendua onetsi duena (hemendik aurrera" erregelamendu" edota" erregelamenduak" deituko ditugunak).
|
|
|
Edozein kasutan ere, bere garaian adierazi dugun bezala eta erreklamazio ekonomiko-administratiboei dagokienez, gogoan izan
|
behar dugu
tributuak aplikatzeko eginkizunak eta berrikuspen-eginkizunak modu bereizian egikaritzen direla; esleitu ere, Tributu-administrazioaren organo ezberdinei esleitu zaizkie halako eginkizunak. Horiek horrela, berraztertze-errekurtsoak edo berrikuspen-prozedura berezkiek APApEL markatutako bidea nola edo hala jarraitzen badute ere (hori bai, gaiak agindutako berezitasunekin, esaterako, berraztertze-errekurtsoa borondatezkoa da tributuen arloan eta administrazio-bidea agortzen duen erreklamazio ekonomiko-administratiboa baino lehen jarri behar da; administrazio-prozedura erkidean, ostera, administrazio-bidea agortzen duten egintzen aurka jar daitekeen aukera bat da errekurtsoa, auzitegietara jo baino lehen), erreklamazio ekonomiko-administratiboak antolamenduaren adar honen prozedura bereziak dira, eta erreklamazioak ebazten dituzten administrazio-organoak Tributu-administraziotik lokabeak dira organoaren eta eginkizunaren ikuspegitik, hots, euren zeregina betetzen dute zehapenak jartzeko organoetatik edota tributuak bildu, ikuskatu eta kudeatzeko organoetatik bereizirik.
|
|
|
Edozein kasutan ere, bere garaian adierazi dugun bezala eta erreklamazio ekonomiko-administratiboei dagokienez, gogoan izan behar dugu tributuak aplikatzeko eginkizunak eta berrikuspen-eginkizunak modu bereizian egikaritzen direla; esleitu ere, Tributu-administrazioaren organo ezberdinei esleitu zaizkie halako eginkizunak. Horiek horrela, berraztertze-errekurtsoak edo berrikuspen-prozedura berezkiek APApEL markatutako bidea nola edo hala jarraitzen badute ere (hori bai, gaiak agindutako berezitasunekin, esaterako, berraztertze-errekurtsoa borondatezkoa da tributuen arloan eta administrazio-bidea agortzen duen erreklamazio ekonomiko-administratiboa baino lehen jarri
|
behar da
; administrazio-prozedura erkidean, ostera, administrazio-bidea agortzen duten egintzen aurka jar daitekeen aukera bat da errekurtsoa, auzitegietara jo baino lehen), erreklamazio ekonomiko-administratiboak antolamenduaren adar honen prozedura bereziak dira, eta erreklamazioak ebazten dituzten administrazio-organoak Tributu-administraziotik lokabeak dira organoaren eta eginkizunaren ikuspegitik, ho... Estatuan, zeregina Auzitegi Ekonomiko-Administratiboei dagokie; Araban, Arabako Organismo Juridiko-Administratiboari; Bizkaian, Bizkaiko Foru Auzitegi Ekonomiko-Administratiboari; eta Gipuzkoan, Gipuzkoako Foru Auzitegi Ekonomiko-Administratiboari.
|
|
|
Egintza irmoa izan
|
behar da
, administrazio-bidea agortu delako. Horrez aparte, egintza ez da zertan kaltegarri izan Administrazioarentzat; ez
|
|
|
73 Akats horiek bat datoz, etorri ere, APApELren 47 artikuluak ezarritakoekin, administrazio-egintza gehienentzat. dira bereizten eskubideak adierazten dituen egintza eta norbanakoentzat mesedegarri ez den egintza, Administrazio zuzenbidean gertatu aldera; eta, azkenik, tramite egintzak ere aurkara daitezke, hots, ez da behin betiko egintza eman arte itxaron
|
behar
. Egintzaren deuseztasun-kari guztiak ezin dira erabili Administrazioaren ofiziozko berrikuspenean, ezpada TFAOek (edo Legeak) berariaz zehazturiko kari horiek bakarrik, zerrenda itxia baita.
|
|
|
Erregelamenduen II. Tituluko I. Kapituluan ezarritakoaren arabera, organo ebazlea Arabako Diputatuen Kontseilua da; Bizkaian, Gobernu Kontseilua; eta Gipuzkoan, Ogasun eta Finantzen Foru Diputatua, Diputatuen Kontseiluak emandako egintzen aurka izan ezik, halakoetan Kontseilua baita eskuduna. Prozedura amaitzeko ebazpena gehienez urtebetean jakinarazi
|
behar da
. Epea igarotzen bada berariazko ebazpenik jakinarazi gabe, ofizioz hasitako prozedura iraungi egingo da-baina horrek ez du eragotziko gero beste prozedura bat hasteko aukeraedo Administrazioaren isiltasunez eskabidea ezetsiko da, prozedura interesdunaren eskariz hasi bada.
|
|
|
Prozedura izapidetzeko organo eskuduna da berrikusi nahi den egintza eman duena; ebatzi ordea, prozedura ebatziko du, Araban eta Gipuzkoan, Diputatuen Kontseiluak, eta Bizkaian, Foru Aldundiaren Gobernu Kontseiluak. Ebazpena emateko, aholkularitza juridikoaren organo eskudunak aurretiaz txostena eman
|
behar du
, hau da, Araban eta Bizkaian, Aldundiaren organo aholkulariak, eta Gipuzkoan, Ogasun eta Finantzen Sailak. Prozedura ebazteko epea sei hilabetekoa da; hasi zenetik sei hilabeteko epea igaro bada eta oraindik ez bada kaltegarritasunaren adierazpena eman, berau iraungi egingo da.
|
|
|
74 Interesdunak prozedura hasteko eskatu eta ondorengo ezetzaren aurka errekurtsoa jartzeko aukerari dagokionez," egintza ez dela egokia agerian utz ditzaketen gertatze bidezko inguruabarrak" interpretatzeari dagokionez, eta egoera partikular sendotua uki dezakeen eta ebazteko organoa izango da egintza eman zuen berbera (Araban prozedura hasi dela komunikatu
|
behar zaio
Organismo Juridiko Administratiboari). Espedientean interesdunei entzunaldia egingo zaie hamabost eguneko epean eta, beharrezkoa izanez gero, aholkularitza juridikoaz arduratzen den organoari txostena eskatuko zaio.
|
|
|
Halaber, jurisprudentziak zorroztasunez definitzen du egitezko okerra, prozeduraren erabilera gehiago murriztuz: okerra nabarmena eta begi bistakoa izan
|
behar da
eta arau juridikora jotzeko beharrik ez dugu okerra atzemateko, nahiz eta arau horren aplikazioa edo ulerkera ezin errazagoa izan.
|
|
|
Nolanahi den ere, beste kasu batzuetan bidegabeko sarrera nabaria da eta prozedura berezia erabili
|
behar da
sarrera hori itzultzeko eskubidea aitor dadin. Horixe da, hain zuzen, bidegabeko sarrerak itzultzeko prozedura.
|
|
|
Horixe da, hain zuzen, bidegabeko sarrerak itzultzeko prozedura. Horiek horrela, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 228 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 229 artikuluak araututako prozedura honetara jo ahal izateko, hurrengo kasuen bat izan
|
behar da
: a) Tributu-zorren edo zehapenen ordainketa birritan egiten denean. b) Ordaindutako zenbatekoa administrazio-egintzatik edo autolikidaziotik sortutakoa baino handiagoa denean, edota ordaindutakoa zerikusirik ez duenean inolako autolikidazio edo egintzarekin. c) Preskripzio-epea76 (edo Bizkaian iraungitze-epea) igaro ostean tributuzorren eta zehapenen zenbatekoak ordaindu direnean. d) Zergen arloko arautegiak hala ezartzen duenean.
|
|
|
Prozedura Administrazioak ofizioz edo interesdunaren ekimenez has daiteke. Bigarren kasuan, interesdunak idazkia aurkeztu
|
behar du
Erregelamenduen 2 Artikuluak zehaztutako betekizunekin (eskatzailearen identifikazioa, egoitza, lekua eta eguna, eta itzulketarako kontu korrontea, besteak beste); idazki hori organo ebazleari bidaliko zaio (Arabako Erregelamenduak Tributu-administrazioari dio). Idazkiarekin batera, itzulketarako eskubidea frogatzeko agiriak eta frogak eramango dira, baita ordainketaren ziurtagiria ere, edo ordaindu izanaren datu guztien aipamena (eguna, lekua eta kopurua) ordainketa aurkitu ahal izateko.
|
|
|
itzulketarako eskubidearen inguruabarrak, ordainketa benetakoa izan dela, ez dela itzuli egin, eskubidearen titulartasuna eta horren kopurua. Helburu horretarako interesdunari eska diezaioke informazio osagarria eta agiriak eramatera, edo hirugarrenei eska diezaieke oro har eman
|
behar duten
informazioa edota emandakoa berrestea ziurtagiri egokiak aurkeztuz. Ebazpena eman aurretik, ebazpen-proposamena egingo da eta interesdunari bidaliko zaio hamabost egunetan eskubidez komeni zaiona alegatzeko.
|
|
|
Berraztertze-errekurtsoa borondatezkoa da, eta erreklamazio ekonomiko-administratiboa aurkeztu aurretik jarri
|
behar da
. Ildo horretatik, egintza baten aurka ezin daiteke erreklamazio ekonomiko-administratiborik jarri berraztertze-errekurtsoa ebatzi arte edo isiltasunagatik ezetsi arte.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 229 artikuluak eta hurrengoek, eta Bizkaian TFAOren 230 artikuluak eta hurrengoek prozedura arautu dute; artikulu horiek garatzen dituzte Arabako Erregelamenduaren 21etik 26ra arteko artikuluek, Gipuzkoako Erregelamenduaren 31tik 35era arteko artikuluek, eta Bizkaiko Erregelamenduaren 20tik 26ra arteko artikuluek. Errekurtsoa jarri
|
behar da
hilabeteko epean, egintzaren jakinarazpena noiz jaso eta egun horren biharamunetik zenbatzen hasita edota administrazio-isiltasun negatiboaren ondorioak sortzen direnetik zenbatzen hasita. Horretarako, idazkia aurkeztu behar zaio egintza bera eman duen organoari, egitateak eta zuzenbideko oinarriak jaso dituzten alegazioak sartuz, eta aurkeztutako uzia frogatzeko agiriak ere eramango dira idazkiarekin batera.
|
|
|
Errekurtsoa jarri behar da hilabeteko epean, egintzaren jakinarazpena noiz jaso eta egun horren biharamunetik zenbatzen hasita edota administrazio-isiltasun negatiboaren ondorioak sortzen direnetik zenbatzen hasita. Horretarako, idazkia aurkeztu
|
behar zaio
egintza bera eman duen organoari, egitateak eta zuzenbideko oinarriak jaso dituzten alegazioak sartuz, eta aurkeztutako uzia frogatzeko agiriak ere eramango dira idazkiarekin batera. Hilabeteko epe berean, errekurtsogileak, aurretiaz eta alegazioak prestatu ahal izateko, espedientea erakustea eska dezake; horretarako, organo jardulera agertu behar da egintza jakinarazi eta biharamunetik aurrera.
|
|
|
Horren arabera, sektore publikoa osatzen duten agenteen gastu eta sarrera guztiak aurrekontuetan sartzeaz gain (batasun-printzipioa), gastu eta sarrerok gordinik agertu behar dira, hots, euren arteko konpentsaziorik egin gabe. Ulerbidez, sarrerak biltzean gastuak eragiten badira, gastuok ez dira kendu
|
behar
sarreren zenbatekotik; haatik, sarreren zenbateko osoa eta gastuon zenbateko osoa partida lokabeetan sartu behar dira.
|
|
|
Horren arabera, sektore publikoa osatzen duten agenteen gastu eta sarrera guztiak aurrekontuetan sartzeaz gain (batasun-printzipioa), gastu eta sarrerok gordinik agertu behar dira, hots, euren arteko konpentsaziorik egin gabe. Ulerbidez, sarrerak biltzean gastuak eragiten badira, gastuok ez dira kendu behar sarreren zenbatekotik; haatik, sarreren zenbateko osoa eta gastuon zenbateko osoa partida lokabeetan sartu
|
behar dira
.
|
|
|
Aurrekontuen Legea urtero onetsi
|
behar denez
, aurrekontuen iraupena mugatua da; horrela, aurrekontuak urtebeteko ekitaldiari buruzkoak dira, eta gurean ekitaldi horrek egutegiko urtea edo urte naturala hartzen du bere barne.
|
|
|
Labur-zurrean, printzipio horren ariora, Batzar Nagusiek urtero aurrekontuak onetsi
|
behar dituzte
eta, ondorenez, horiek urtearen barruan betearazi behar dira. Dena dela, urtean zehar betearazpenaren arazoa onespenarena baino konplexuagoa da:
|
|
|
Labur-zurrean, printzipio horren ariora, Batzar Nagusiek urtero aurrekontuak onetsi behar dituzte eta, ondorenez, horiek urtearen barruan betearazi
|
behar dira
. Dena dela, urtean zehar betearazpenaren arazoa onespenarena baino konplexuagoa da:
|
|
|
Arazo hori AFAOren 40 artikuluak (eta ALOren 34 artikuluak) konpontzen du. Artikuluak dionez, urteko aurrekontuan sartu
|
behar dira
urte horretan likidaturiko eskubideak, horiek zein ekitalditan sortu ziren kontuan izan gabe, bai eta hurrengo ekitaldiko urtarrilaren 15era arte aitortutako betebeharrak ere, baldin eta ekitaldiaren barruan eta urte horretako kredituen pentsudan egindako eskuraketa, obra, zerbitzu, prestazio edo gastuen ondoriozkoak badira. Estatuan, gastuen inguruan aintzat hartu beharreko eguna abenduaren 31 da.
|
|
|
Estatuan, gastuen inguruan aintzat hartu beharreko eguna abenduaren 31 da. Urtarrilaren 15ean aitortutako betebeharrak betetzeko lotzen ez diren gastuen kredituak deuseztatu
|
behar dira
. Eskubideak bildu eta betebeharrak ordaintzeari dagokionez, ekitaldi bakoitzeko aurrekontua likidatu behar da egutegiko urtearen abenduaren 31n.
|
|
|
Urtarrilaren 15ean aitortutako betebeharrak betetzeko lotzen ez diren gastuen kredituak deuseztatu behar dira. Eskubideak bildu eta betebeharrak ordaintzeari dagokionez, ekitaldi bakoitzeko aurrekontua likidatu
|
behar da
egutegiko urtearen abenduaren 31n. Kobratzeke dauden eskubideak eta ordaintzeke dauden betebeharrak, azkenez, Foru Diruzaintzaren kontura geratuko dira.
|
|
|
Orokorrean, eta ondorioztapen modura, esan dezakegu aurrekontua osatzen dutela likidaturiko eskubideek eta aitortutako betebeharrek, ez ordaindutako edo kobraturiko kopuruek. Kobratzeke edo ordaintzeke geratzen diren kopuru horiekin Foru Diruzaintza arduratu
|
behar da
.
|
|
|
Urteko aurrekontua urte batzuetako aurrekontuen aurreikuspen batera sartu
|
behar da
, hurrengo hiru urteetako aurrekontuen egonkortasun-helburua zehaztuko baita. Ildo horretatik, urte batzuetarako gastuen gaineko konpromisoa har daiteke, gehienez, hurrengo lau urteetako gastuen gainean (AFAOren 36 artikulua eta ALOren 28 artikulua).
|
|
|
Printzipio horren arabera, Parlamentuak ezin ditu gastuak orokorrean baimendu, muga batzuk kontuan hartu
|
behar baitira
; aitzitik, kreditu bakoitzerako gastu zehatza baimendu behar du. Horren ondorioz, gastu jakin baterako baimendutako kreditua, beraz, gastu horrexetarako bakarrik erabil daiteke.
|
|
|
Printzipio horren arabera, Parlamentuak ezin ditu gastuak orokorrean baimendu, muga batzuk kontuan hartu behar baitira; aitzitik, kreditu bakoitzerako gastu zehatza baimendu
|
behar du
. Horren ondorioz, gastu jakin baterako baimendutako kreditua, beraz, gastu horrexetarako bakarrik erabil daiteke.
|
|
|
Espezialitate kualitatiboak dakar gastuetarako kredituak soilik erabili
|
behar direla
Aurrekontuen Foru-arauak-edo foru-arau honen zioz onetsitako aldaketakbaimendutako helburu zehatzetan (AFAOren 52 artikulua eta ALOren 42 artikulua).
|
|
|
Batzuetan, espezialitate-printzipioa malgutu
|
behar da
, eta hasiera batean onetsitako kopuruaren gainetik gastuak egiteko aukera aitortzen da. Ulerbidez, horrela gertatzen da kreditu zabalgarrien kasuan.
|
|
|
2011n Konstituzioaren 135 artikulua aldatu zen, konstituzio-aginduen artean Administrazio publiko guztiek aurrekontu-egonkortasuna zaintzeko agindua sartu zen, hots, Europar Batasunak zehaztutako defizitik gora ezin gainditzea. Agindu hori garatzeko Lege Organikoa
|
behar zen
. Horrela, apirilaren 27ko 2/ 2012 Lege Organikoa onetsi zen, aurrekontu-egonkortasunari eta finantza-jasangarritasunari buruzkoa; legeak berak ezarri duenez, legea apurka-apurka aplikatuko da 2020ra arte.
|
|
|
Azkenik, gastu-erregela gehitu da; horren arabera, Administrazio publikoen gastua ezin da igo BPGren hazkunde-tasatik gora, Herri-zorraren interesak ordaintzeko ez bada. Horiek horrela, aurrekontuetan jasotakotik gora lor daitezkeen sarrerak oso-osorik erabili
|
behar dira
Herri-zorraren kopurua gutxitzera.
|
|
|
Modu horretara, aurrekontu-egonkortasunari buruzko koordinazioa eta elkarlana Ekonomia Itunaren Batzorde Mistoaren bidez gauzatzen da Estatuaren eta Lurralde Historiko eta Eusko Jaurlaritzaren artean; Batzorde horretan ekitaldi bakoitzerako defizit-konpromisoak adosten dira. zehazten dira. Behin Eusko Jaurlaritzarentzat eta Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarentzat defizitaren eta zorraren helburuak zehaztu ondoren, udal bakoitzak bete
|
behar dituen
helburuak Lurralde Historiko bakoitzaren erregeletan arautu da86.
|
|
|
Aurrekontuaren ziklo deritzon atal honetan, aurrekontua osatzeko bete
|
behar diren
fase desberdinak aztertuko ditugu: prestatzea, onespena, 86 Araban, 38/ 2013 Foru-araua, abenduaren 13koa, Arabako Toki Erakundeen Aurrekontu Egonkortasuna eta Finantza Iraunkortasunari buruzkoa; Bizkaian, 5/ 2013 Foru-araua, ekainaren 12koa, Bizkaiko Toki-Erakundeen aurrekontu-egonkortasunari eta finantza-iraunkortasunari buruzkoa; eta Gipuzkoan, 2013ko otsailaren 8ko 1/ 2013 Foru-araua, Gipuzkoako toki-entitateen aurrekontu-egonkortasunaren eta finantza-iraunkortasunaren alorretan finantza-zaintzaren eskumena garatzen duena. betearazpena, likidazioa eta itxiera.
|
|
|
Ziklo horren ezaugarririk aipagarriena da botere desberdinek aurrekontuaren eratze bide horretan parte hartzea: Gobernuak prestatzen ditu aurrekontuok, eta Parlamentuari bidaltzen dio aurrekontuen lege-proiektua; Parlamentuak proiektu hori aztertu eta bidezko deritzen zuzenketak sartzen dizkio; legea onetsitakoan, Administrazioa arduratu
|
behar da
horren betearazpenarekin; eta, azkenik, Parlamentuak kontrolatzen du betearazpen hori, gauzaturiko jarduerak eta emandako baimenak bat datozen ikusita.
|
|
|
Aurrekontuak eratzen hasi aurretik, Gobernu zentralak aurrekontu-egonkortasunaren eta Herri-zorraren helburuak zehaztu
|
behar ditu
aribideko urterako eta hurrengo hiru urteetarako. Helburu hori zehazteko, gastu-erregela, Estatuko Aurrekontuetako finantzazkoa ez den gastuaren muga eta Europako erakundeek emandako iritzi eta gomendioak aintzat hartuko ditu Gobernuak.
|
|
|
Prestatze-fase hori Ogasun eta Finantzen diputatuak urtero zuzentzen du; horrek urteko lehenengo sei hilabeteetan, aurrekontua prestatzeko jarraibide teknikoak eta ekonomikoak zehazten ditu, ALOk finkaturiko erregelen ariora. Jarraibide horiek abiapuntutzat hartuta, honako urratsok bete
|
behar dira
: a) Zatikako aurreproiektuak.
|
|
|
a) Zatikako aurreproiektuak. Sail bakoitzak bere aurreproiektua eta beraren menpe dauden organismo autonomoena prestatu
|
behar ditu
. Horretarako, Sail bakoitzean aurrekontuetako bulego eta batzorde berezi bat dago. b) Aurreproiektu osoa.
|
|
|
Horretarako, Sail bakoitzean aurrekontuetako bulego eta batzorde berezi bat dago. b) Aurreproiektu osoa. Zatikako aurreproiektuak oinarritzat hartuta, Ogasun eta Finantzen Sailak Bizkaiko Lurralde Historikoaren Aurrekontu Orokorren aurreproiektuko Foru-arauaren aurreproiektua aurkeztu
|
behar dio
Aldundiari. Aurreproiektu horrek kontuan izan behar ditu, batetik, aurreikusitako sarrerak eta, bestetik, ekonomiaren garapen aurreikuspenak; horien arabera, zatikako aurreproiektuak zuzendu behar dira.
|
|
|
Zatikako aurreproiektuak oinarritzat hartuta, Ogasun eta Finantzen Sailak Bizkaiko Lurralde Historikoaren Aurrekontu Orokorren aurreproiektuko Foru-arauaren aurreproiektua aurkeztu behar dio Aldundiari. Aurreproiektu horrek kontuan izan
|
behar ditu
, batetik, aurreikusitako sarrerak eta, bestetik, ekonomiaren garapen aurreikuspenak; horien arabera, zatikako aurreproiektuak zuzendu behar dira. Estatuan zeregin hori Ogasuneko Ministerioak betetzen du. c) Foru-arauaren proiektua.
|
|
|
Zatikako aurreproiektuak oinarritzat hartuta, Ogasun eta Finantzen Sailak Bizkaiko Lurralde Historikoaren Aurrekontu Orokorren aurreproiektuko Foru-arauaren aurreproiektua aurkeztu behar dio Aldundiari. Aurreproiektu horrek kontuan izan behar ditu, batetik, aurreikusitako sarrerak eta, bestetik, ekonomiaren garapen aurreikuspenak; horien arabera, zatikako aurreproiektuak zuzendu
|
behar dira
. Estatuan zeregin hori Ogasuneko Ministerioak betetzen du. c) Foru-arauaren proiektua.
|
|
|
Estatuan zeregin hori Ogasuneko Ministerioak betetzen du. c) Foru-arauaren proiektua. Ogasun eta Finantzen Sailak bidalitako aurreproiektua Aldundiak eztabaidatu ondoren, horrek Aurrekontuen Foru-arauaren Proiektua onetsi
|
behar du
. Estatuan, Gobernuak onetsi behar du Aurrekontuen Lege-proiektua. d) Batzar Nagusiei bidaltzea.
|
|
|
Ogasun eta Finantzen Sailak bidalitako aurreproiektua Aldundiak eztabaidatu ondoren, horrek Aurrekontuen Foru-arauaren Proiektua onetsi behar du. Estatuan, Gobernuak onetsi
|
behar du
Aurrekontuen Lege-proiektua. d) Batzar Nagusiei bidaltzea. Azkenik, foru-arauaren proiektu hori Aldundiak Batzar Nagusiei bidali behar die urte bakoitzaren azaroaren 1a baino lehen (AFAOren 50 artikulua).
|
|
|
Estatuan, Gobernuak onetsi behar du Aurrekontuen Lege-proiektua. d) Batzar Nagusiei bidaltzea. Azkenik, foru-arauaren proiektu hori Aldundiak Batzar Nagusiei bidali
|
behar die
urte bakoitzaren azaroaren 1a baino lehen (AFAOren 50 artikulua). Estatuan, Konstituzioak erregela zehatza jaso du:
|
|
|
Batzar Nagusiek aurrekontuen foru-arauaren proiektua aztertu, zuzendu eta onetsi
|
behar dute
, edo bestela, proiektua itzuli edota baztertu. Estatuan, Gorte Nagusiek aurrekontuen lege-proiektua aztertu, zuzendu eta onetsi behar dute.
|
|
|
Batzar Nagusiek aurrekontuen foru-arauaren proiektua aztertu, zuzendu eta onetsi behar dute, edo bestela, proiektua itzuli edota baztertu. Estatuan, Gorte Nagusiek aurrekontuen lege-proiektua aztertu, zuzendu eta onetsi
|
behar dute
.
|
|
|
Horrez gain, Konstituzioaren 134.6 artikuluak, aurrekontuen zuzenketa tramitatzeko, bi erregela edo betekizun garrantzitsu ezarri ditu: lehenik, kredituak gehitzea dakarten zuzenketetan, kopuru bereko beherapena egin
|
behar da
gehitze hori izan duen atalean. Bigarrenik, sarrerak urritzea dakarten zuzenketek Gobernuaren adostasuna behar dute.
|
|
|
lehenik, kredituak gehitzea dakarten zuzenketetan, kopuru bereko beherapena egin behar da gehitze hori izan duen atalean. Bigarrenik, sarrerak urritzea dakarten zuzenketek Gobernuaren adostasuna
|
behar dute
.
|
|
|
Parlamentuko gainerako tramitazioari dagokionez, prozedura legegile arruntaren betekizunak gauzatu
|
behar dira
, zenbait berezitasunekin. Hasteko, aurrekontuen tramitazioak lehentasuna du Parlamentuan (beharbada lege-proiektua onetsita egon behar delako ekitaldia hasi baino lehen, alegia, hiru hilabeteko epean).
|
|
|
Parlamentuko gainerako tramitazioari dagokionez, prozedura legegile arruntaren betekizunak gauzatu behar dira, zenbait berezitasunekin. Hasteko, aurrekontuen tramitazioak lehentasuna du Parlamentuan (beharbada lege-proiektua onetsita egon
|
behar delako
ekitaldia hasi baino lehen, alegia, hiru hilabeteko epean). Horrez landara, osotasunaren gaineko eztabaidan-horren helburua aurrekontu-egoeren zenbateko osoak finkatzea da-, Parlamentuko talde guztiek (Gobernukoa kenduta) aurrekontuak itzultzeko zuzenketa aurkezten dute, politika ekonomikoaren inguruko eztabaida orokorraren euskarri izango dena.
|
|
|
Aurrekontuetako foru-arau bereziak dira. Proiektuan, gastu publikoaren gehiagotze hori finantzatzeko erabiliko diren baliabideak zehaztu
|
behar dira
. Bestetik, kredituen sorkuntza aipatu behar dugu aurrekontuetan aurreikusi ez diren sarrerak lortuz gero, esaterako, ondasun higiezin bat saldu ondoren.
|
|
|
Proiektuan, gastu publikoaren gehiagotze hori finantzatzeko erabiliko diren baliabideak zehaztu behar dira. Bestetik, kredituen sorkuntza aipatu
|
behar dugu
aurrekontuetan aurreikusi ez diren sarrerak lortuz gero, esaterako, ondasun higiezin bat saldu ondoren. Kredituen sorkuntza soilik egin ahal izango da sarrera horiek sortarazi zituzten jarduerarekin zerikusia duten gastuak ordaintzeko.
|
|
|
Idazlan honen zati bat eskaneatu edo fotokopiatu
|
behar baduzu
, jo ezazu Cedrora. Cedrorekin harremanetan jar zaitezke hurrengo webgunearen bidez edo telefonoaren bidez (917021970/ 932720407).
|
|
|
4.10 Konturako ordainketak egin
|
behar dituzten
betebeharpekoak 155
|
|
|
Baditu eskuliburua eta ikasgaiaren egitaraua. Zer gehiago
|
behar du
ikasgaia gainditzeko. Ikasteko gogoa, jakina.
|
|
|
lege-iruzurra gertatzen da egintza bat edo gehiago burutuz arau juridiko baten aurkako emaitza lortzen denean, bestelako helburua duen legea oinarritzat hartuz. Lege-iruzurra gerta dadin, beraz, bi arau egon
|
behar dira
: babes edo oinarritzat erabilitako araua (arau estaltzaile deitu izan dena) eta hautsi nahi den araua (horri egiten zaio iruzurra).
|
|
|
babes edo oinarritzat erabilitako araua (arau estaltzaile deitu izan dena) eta hautsi nahi den araua (horri egiten zaio iruzurra). Kontzeptu hori tributuen arloan modu ordeztailean erabili
|
behar da
, itzurpenaren aurkako klausula edota tributu-araua aplikatzeko gatazka ez datorrelako guztiz bat berarekin: a) Tributuen arloan ez da beharrezkoa tributu-antolamenduaren aurkako emaitzak edo horrek debekatutako emaitzak ematea; nahikoa da tributu-zorra osorik edo zati batean ez ordaintzearekin. b) Ez da arau estaltzailea beti behar. c) Tributu-zuzenbidean lege-iruzurra emaitza ekonomikoaren bidez antzeman daiteke.
|
|
|
Kontzeptu hori tributuen arloan modu ordeztailean erabili behar da, itzurpenaren aurkako klausula edota tributu-araua aplikatzeko gatazka ez datorrelako guztiz bat berarekin: a) Tributuen arloan ez da beharrezkoa tributu-antolamenduaren aurkako emaitzak edo horrek debekatutako emaitzak ematea; nahikoa da tributu-zorra osorik edo zati batean ez ordaintzearekin. b) Ez da arau estaltzailea beti
|
behar
. c) Tributu-zuzenbidean lege-iruzurra emaitza ekonomikoaren bidez antzeman daiteke.
|
|
|
Hortaz, lege-iruzurra ez da Ogasunari zor zaion ordainketa saihestea, baizik eta tributu-betebeharra sortuko luketen egitateak ez burutzea. Lege-iruzurra egon dadin, beraz, honako baldintzak bete
|
behar dira
: a) subjektuek egintza edo egitate artifiziala burutzen dute, hain zuzen ere, zerga-egitatearen antzeko emaitza ekonomikoak dakartzan egitatea; b) egitate horrek zinezko zerga-egitateak izango lukeena baino karga txikiagoa du; c) zerga-egitatearen antzeko beste egitate hori burutzen da, tributua saihesteko edo karga txikiago hori lortzeko asmoarekin.
|
|
|
Lege-iruzurra Administrazioak frogatu
|
behar du
. Frogatze-zeregin horretan, Administrazioak susmo edo presuntzioen araberako frogak erabil ditzake; horrela, sarri askotan kasu jakinaren inguruabarretatik ondoriozta daiteke onura fiskalak lortzeko asmoa.
|
|
|
Frogatze-zeregin horretan, Administrazioak susmo edo presuntzioen araberako frogak erabil ditzake; horrela, sarri askotan kasu jakinaren inguruabarretatik ondoriozta daiteke onura fiskalak lortzeko asmoa. Lege-iruzurra dagoela adierazteko prozedura berezia burutu
|
behar da
.
|
|
|
Esate baterako, prozedura TFAOen 163 artikuluan arautu da: prozedura hasteko, tributuak aplikatzeko organo eskudunak (Ikuskaritzak) txostena eman
|
behar du
; txosten hori tributu-betebeharpekoari bidaliko zaio bere aldeko alegazioak aurkez ditzan eta frogabide egokiak ekar ditzan hamabost eguneko epean. Espedientea bete ondoren, Batzorde aholkulariari helaraziko diote eta horrek bere ebazpena eman behar du hiru hileko epean.
|
|
|
prozedura hasteko, tributuak aplikatzeko organo eskudunak (Ikuskaritzak) txostena eman behar du; txosten hori tributu-betebeharpekoari bidaliko zaio bere aldeko alegazioak aurkez ditzan eta frogabide egokiak ekar ditzan hamabost eguneko epean. Espedientea bete ondoren, Batzorde aholkulariari helaraziko diote eta horrek bere ebazpena eman
|
behar du
hiru hileko epean. Ebazpen hori organo ikuskariari jakinaraziko dio izapideak aurrera eramateko.
|
|
|
Berandutze-interesek kalte-ordaineko izaera dute, inoiz ez izaera zehatzailerik: Administrazioa edota administratuari egindako kaltea medeatzen dute, zor den kopurua edo ordaindu gabeko kopurua izan ez duen epealdia aintzat hartuta, eta atzerapeneko kasu guztietan eman
|
behar dira
. Halaber, 2017ko araua aldatu arte, arau orokorra zehapenik ez jartzekoa izan da itzurpenaren aurkako klausula aplikatzean.
|
|
|
Nolanahi den ere, prozedura honetan zehapenik ez egotea asko eztabaidatu du Ogasun publikoak; horren ondorioz, lehendabizi lurralde erkidean 2015ean eta gero Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan 2017tik aurrera, itzurpenaren aurkako klausularen kasuan arau-hauste berezi bat ezarri da. Zehapena jartzeko, egiaztatu
|
behar da
bat datozela itzurpenaren aurkako klausularen kasua eta Administrazioak bere irizpidea ezarrita duen kasua-edo kasuak-, beti ere irizpide hori aitorpena edo autolikidazioa aurkezteko epea hasi aurretik, guztiek ezagutzeko, plazaratu bada. Hala ere, gure ustez, arau orokorra zehapenik ez jartzea izaten jarraitu behar da, tributu arau-hauste bezala araututako kasuan izan ezik.
|
|
|
Zehapena jartzeko, egiaztatu behar da bat datozela itzurpenaren aurkako klausularen kasua eta Administrazioak bere irizpidea ezarrita duen kasua-edo kasuak-, beti ere irizpide hori aitorpena edo autolikidazioa aurkezteko epea hasi aurretik, guztiek ezagutzeko, plazaratu bada. Hala ere, gure ustez, arau orokorra zehapenik ez jartzea izaten jarraitu
|
behar da
, tributu arau-hauste bezala araututako kasuan izan ezik.
|
|
|
Modu horretara, plangintza fiskalaren eta abusuzko jokabidearen arteko muga argi zehaztu du: jokabide edota muga batzuetatik gaindi ulertuko da negozio juridikoen ondorioz lortutako aurrezpen fiskala bazter utzi
|
behar dela
; haatik, muga barruko jardunak zilegi bihurtuko luke aurrezpen fiskal hori. Horrela gertatuko litzateke, ulerbidez, Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zergaren progresibitatea saihesteko, pertsona batek dohaintza bat baino gehiago ematen badizkie etorkizuneko jaraunsleei, dohaintza egitean zerga ordainduz baina aldi berean dohaintzan emandakoa jarauntsitik ateratzeko asmoarekin dohaintza-emailea hiltzen denean.
|
|
|
Zerga horrek epealdi zehatz batean errenta lortzea kargatzen du, egutegiko urtearekin bat. Errenta lortu duena (zerga-egitatea) Zergaren subjektu pasiboa da eta zorra ordaindu
|
behar du
. b) Betebehar materialak ere badira konturako ordainketak egiteko betebeharra, aurreko betebeharretik lokabe. Modu horretara, enpresari indibidualak hiru hilerik behin ordainketa bat egin behar du PFEZren kontura; eta enplegu-emaileak langileei hileko ordainsaritik kenduko die kopuru bat, Ogasun publikoan sartzeko.
|
|
|
Errenta lortu duena (zerga-egitatea) Zergaren subjektu pasiboa da eta zorra ordaindu behar du. b) Betebehar materialak ere badira konturako ordainketak egiteko betebeharra, aurreko betebeharretik lokabe. Modu horretara, enpresari indibidualak hiru hilerik behin ordainketa bat egin
|
behar du
PFEZren kontura; eta enplegu-emaileak langileei hileko ordainsaritik kenduko die kopuru bat, Ogasun publikoan sartzeko. Kopuru horiek kendu ditzake betebeharpekoak (hots, langileak) berak ordaindu beharko lukeen zergatik autolikidazioa egiten duenean. c) Tributua dela-eta partikularren artean sortutakoak daude, esaterako, atxikipenak egiteko beharra eta langileak atxikipen horiek jasateko beharra.
|
|
|
etxebizitza berriaren saltzaileak erosleari jasanarazi behar dio preziotik gora %10 gehiago, eta erosleak kopuru hori ordaintzeko beharra dauka; gero saltzaileak kopuru hori Ogasun Publikoari ordaindu dio. Halakoetan, saltzaileak zerga jasanarazi
|
behar du
eta erosleak hori jasan behar du. d) Amaitzeko, tributu-betebehar osagarriak daude TFAOen 25 artikuluan (eta TLOren 25.ean ere) esanbidez jaso direla. Tributu-betebehar osagarriak dira bestelako tributu-betebeharrei loturiko diruzko prestazioak dira, besteak beste, berandutze-interesa, epez kanpoko aitorpenen errekargua eta betearazpen-aldiko errekarguak.
|
|
|
Artikulu horietan aipaturiko berdintasunaren arabera, berdinak direnek tributu-kuota bera ordaindu
|
behar dute
eta desberdinek, aldiz, kuota desberdina. Orokortasunaren kasuan gertatzen zen moduan, berdina izateak ere zuzeneko zerikusia dauka ekonomia-ahalbidearekin.
|
|
|
Berdintasun-printzipioaren aplikazioak ezin ekar dezake tratamendu bera ematea egoera desberdinetan dauden edo ekonomia-ahalbide desberdina duten pertsonentzat. Haatik, berdintasun formal horren ordez, berdintasun materiala hartu
|
behar da
abiapuntutzat; horrek esan nahi du tributuen alorrean norbanakoen errentak eta egoera ekonomikoa aintzat hartu behar direla, baita bestelako arrazoiak ere (egokitasuna, gizarte-justizia, guztion onura).
|
|
|
Berdintasun-printzipioaren aplikazioak ezin ekar dezake tratamendu bera ematea egoera desberdinetan dauden edo ekonomia-ahalbide desberdina duten pertsonentzat. Haatik, berdintasun formal horren ordez, berdintasun materiala hartu behar da abiapuntutzat; horrek esan nahi du tributuen alorrean norbanakoen errentak eta egoera ekonomikoa aintzat hartu
|
behar direla
, baita bestelako arrazoiak ere (egokitasuna, gizarte-justizia, guztion onura).
|
|
|
a) Herri-jabariaren bakarreko erabilpena edo aprobetxamendu berezia gauzatzea; b) Zuzenbide publikoko araubidearen menpeko jarduketa edo zerbitzua ematea, baldin eta jarduketa edo zerbitzu horiek tributu-betebeharpekoari badagozkio, betebeharpekoa ukitzen badute edo horri onurak ekartzen badizkiote. Gainera, jarduketa eta zerbitzu horiek hurrengo baldintza biotatik edozein bete
|
behar dute
: i) Administratuek derrigorrean hartu edo eskatzea jarduketa nahiz zerbitzuok.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiaren hitzetan, tasak lege-erreserbaren menpe jartzeko azken arrazoia da Administrazio publikoek sortzen duten monopolioaren antzeko egoeran. Hortaz, herri-jabaripeko ondasunen aprobetxamendu berezia edo bakarreko erabilera nahi duenak baimena edo emakida lortu
|
behar du
, eta erakunde publikoek bakarrik eman ditzakete horrelakoak. Gauza bera gertatuko da Zuzenbide publikoko jarduketak egitean edo zerbitzuak ematean.
|
|
|
kioskoak jartzea bide publikoan; ibilgailuak aparkatzea udalerrietako kaleetan; iragarkiak jartzea herri-jabaripeko lurrean, errepide zein bide publikoetatik ikus daitezen; espaloitik sarrera egitea autoentzat; kaleetan mahaiak eta aulkiak jartzea; eta abar. Hurrengoetan ere tasa kobratu
|
behar da
: lizentzia, bisatu, matrikula eta administrazio-baimenak ematea; norbanakoak eskatutako ziurtagiriak edo dokumentuak ematea; balorazio eta tasazioak egitea; Erregistro publiko eta ofizialetan inskripzioak eta idatzoharrak egitea; osasun zerbitzuak jasotzea; portu eta aireportuetako zerbitzuak ematea; eta abar.
|
|
|
Kostu horrek bere barne hartzen ditu zuzeneko eta zeharkako gastuak, finantza-gastuak, gastu orokorrak eta ibilgetuaren amortizazioa. Tasa bat ezarri baino lehen txostena aztertu
|
behar da
, jardun edo zerbitzuaren merkatu-balioa zehaztu eta kostu hori hornitzeko bideak azalduz.
|
|
|
Ez dira izaera publikoko ondare-prestazioak ere, ez direlako hertsagarriak. Prezio publikoak dira Zuzenbide publikoaren eraentzapeko jarduketen gauzatze zein zerbitzuen emateagatik ordaindutako kontraprestazioak, jarduketa zein zerbitzu horiek derrigor hartu edo eskatu
|
behar
ez badira, eta arlo pribatuak eman ahal baditu (arlo publikoari erreserbaturik ez daudelako, edo aginte-egikaritzarik ez dakartelako).
|
|
|
Horretarako, ez da nahikoa legeak ez eskatzea prestazio hori; horrez gain, eskaturiko zerbitzu edo jarduna ezin izan daiteke eguneroko bizitzarako utziezinezkoa. b) Zerbitzua edo jarduna monopolio araubidepean ez burutzea. Horretara, zerbitzu edo jardunaren eskaera askea bada ere, erakunde publikoen monopolioan ematen badira zerbitzu horiek, ulertu
|
behar da
askatasun hori ez dela benetakoa.
|
|
|
Prezio publikoen zenbatekoak, azkenik, jarduketa edo zerbitzuak sorturiko kostuak gutxienez estali
|
behar ditu
, diru-sarrera handiago eska daitekeela. Dena den, interes publikoko arrazoiak edota kultur, ongintza edo gizarte arrazoiak direla bide, kostuak baino txikiagoak diren prezio publikoak ere ezar daitezke.
|
|
|
Zergekin alderatuta, kontribuzio berezietan beti egon
|
behar da
Administrazioaren jarduketen bat. Edozein kasutan ere, tasekin konparatuz gero, berriz, kontribuzio berezietan administrazio-jardunak interes orokorra bete nahi du-nahiz eta pertsona jakin batzuei onura berezia ekarri-, tasen kasuan Administrazioaren jarduketa norbanakoak eskatzen duen bitartean (tasen bidez, beraz, banakako arazoak konpondu nahi dira).
|
|
|
Kontribuzio berezien subjektu pasiboak pertsona fisiko zein juridikoak izan daitezke, baita nortasun juridikorik gabeko erakundeak ere, obrak egiteagatik edo zerbitzuak ezarri eta hedatzeagatik, onura bereziak jasotzen badituzte. Beraz, zuzeneko lotura egon
|
behar da
obren egite edo zerbitzuen ezartze nahiz hedatzearen eta subjektu pasiboek bereziki jasotzen dituzten onuren artean. Ulerbidez, obrak edo zerbitzuak ondasun higiezinen onurarako badira, subjektu pasiboak ondasun horien jabeak dira.
|
|
|
autonomia-erkidegoei ordainarazpen parafiskalekin finantzaturiko eskumenak transferitu zaizkie, ordainarazpenok erkidegoetako parlamentuek lege bidez arautu dituztelarik; gainera, Tasa eta Prezio Publikoen 8/ 1989 Legeak ordainarazpen parafiskal guztiak arautu nahi izan ditu, baina ez du helburu hori bete. Beste aldetik, esan
|
behar da
gaur egun ordainarazpen parafiskal zahar gehienak konstituzioprintzipioen menpe daudela, baina Estatuaren esku hartzeak ordainarazpen berriak sortu ditu, prezioak arautuz edo konpentsazio-eskubideak ezarriz.
|
|
|
Izaera publikoko ondare-prestazio ez tributarioak dira zerbitzu publiko bat emateagatik edo obra publikoak esplotatzeagatik eskatzen diren diruzko kontraprestazioak, baldin eta zuzenbide pribatuko kudeaketa-bideak erabili badira halakoak emateko, hots, baldin eta emakida-araubidepean, ekonomia mistoko sozietateak, erakunde publiko enpresarialak, kapital publikoko sozietateak edo interes publikoaren ziozko enpresa pribatuak halakoa eman baditu, interes ororkorrari erantzunez. Horren adibide izan daitezke autobideak erabiltzean ordaindu
|
behar diren
bide-sariak," tarifak" deitzen direnak. Sektore Publikoaren Kontratuen 9/ 2017 Legean oinarrituta.
|
|
|
Aldi berean, zerga-egitateak garrantzi handiagoa hartzen du, tributua legitimatzen duen egitezko kasua delako. Horrenbestez, zerga-egitateak barneratu
|
behar ditu
ekonomia-ahalbidearen zein justiziaren irizpideak; irizpide horiei esker, legegileak prestazioa ezar dezake, norbanakoak egitatea gauzatu duenean. Tributua da legean oinarritutako betebehar edo eginbeharra, azken horrek ordaintze-ahalbidearen printzipioa errespetatu behar duela; hortik, ordea, ezin ondoriozta daiteke ekonomia-ahalbidea zerga-egitatearen karia denik.
|
|
|
Horrenbestez, zerga-egitateak barneratu behar ditu ekonomia-ahalbidearen zein justiziaren irizpideak; irizpide horiei esker, legegileak prestazioa ezar dezake, norbanakoak egitatea gauzatu duenean. Tributua da legean oinarritutako betebehar edo eginbeharra, azken horrek ordaintze-ahalbidearen printzipioa errespetatu
|
behar duela
; hortik, ordea, ezin ondoriozta daiteke ekonomia-ahalbidea zerga-egitatearen karia denik. Argiago esateko, zerga-egitatea gauzatzeak ez du tributu-betebeharra sortzen, baina gauzatze horrek Administrazioak tributu-prestazioa eskuratzea justifikatzen du, sarrera edo eskuratze hori lortzeko erabili behar diren prozedurak gorabehera.
|
|
|
Tributua da legean oinarritutako betebehar edo eginbeharra, azken horrek ordaintze-ahalbidearen printzipioa errespetatu behar duela; hortik, ordea, ezin ondoriozta daiteke ekonomia-ahalbidea zerga-egitatearen karia denik. Argiago esateko, zerga-egitatea gauzatzeak ez du tributu-betebeharra sortzen, baina gauzatze horrek Administrazioak tributu-prestazioa eskuratzea justifikatzen du, sarrera edo eskuratze hori lortzeko erabili
|
behar diren
prozedurak gorabehera. Egin-eginean ere, sarrera hori lor daiteke-osorik ala zati batezzerga-egitatea gauzatzeaz batera, geroago (likidazio-egintza burutu ostean), edota aurretiaz (PFEZn bezala, atxikipen eta zatikako ordainketak direla bide).
|
|
|
— Lege-iruzurra eginez burututako negozioei TFAOen 14 artikulua (eta TLOren 15 artikulua) aplikatu
|
behar zaie
.
|
|
|
— Tributu-betebeharraren ez-betetzea gertatzen denetan, tributuen arau-hausteei edo, hala
|
behar denean
, delitu fiskalei buruzko arauketa ezarriko zaie.
|
|
|
— Egintza eta negozio simulatuak, ostera, TFAOen 15 artikulua (eta TLOren 16 artikuluak) xedatzen duenaren menpe geratu
|
behar dira
.
|
|
|
Nolanahi den ere, arlo zibileko definizio hori ñabardura batzuekin ekar daiteke tributuen arlora: negozio juridikoaren karia antzeman
|
behar da
modu objektiboan; kontratuko kariaren simulazioa (negozio bat gauzatzen da baina beste bat burutu nahi da), beraz, itzurpenaren aurkako klausularen bidez edo tributu-araua aplikatzeko gatazkaren bidez zuzendu behar da, eta ez ordea, simulazioaren aurkako arauaren bidez, azken hori egitateetan duelako bere esparrua. Labur bilduz, simulazioa dagoela antzemateko negozioaren osagai guztiak begi-bistan ez daudenean (ezkutatzea) edota osagaietako batzuk falta direla froga daitekeenean.
|