|
2005
|
|
|
Caritasek eta Baztertuen Integrazio eta Laguntzarako Zentroen Elkarteen Federazioak (Fatiam) kalean bizi diren pertsonentzako harrera zentro osoak sortzeko eskatu dute, Etxerik Gabeko Egunaren ospakizunean. “Sabaia eta errespetua, afektua, prestakuntza, segurtasuna, autonomia eta giza eskubideak
|
behar ditut
lanaldi osoan” lemapean, erakunde horiek Espainian 30.000 pertsona ingururi eragiten dien gizarte-bazterketaren arazoaren berri eman nahi dute. Espainian etxerik ez dutenak oso talde ugaria ez diren arren, Caritasen eta Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) azken azterketetan, 27.000 eta 30.000 pertsona artean daudela esaten da, eta, Europako beste herrialde batzuek egiten duten bezala, txaboletan edo ontzi-azpietan bizi direnak ere sartuko balira, kopurua 3 milioikoa izan daitekeela.
|
|
2008
|
|
|
Gutxienez, litro erdi ur edan
|
behar da
lanaldian.
|
|
|
Izan ere, 25 ordu horietako zati txikiena, hamar ordu baino gutxiagokoa baita, ikasgela, laborategi edo mintegian, irakaslea aurrean izanik, egindako lanari dagokio; baina gehiena etxean edo liburutegian egindako lanari dagokio. Kontuak atereaz gero, berehala ikusten da ikasturte batean ikasle batek egin
|
behar duen
lanaldia 1.500 ordukoa dela, gutxi gorabehera, ikasturte oso bat (60 kreditu inguru) egin nahi badu. Ikaslearen lanaldia neurtzeko unitatearen aldaketak berekin ekarriko du ikaslearen formaziorako eta gizarte osorako garrantzitsua izango den Bolognako prozesuaren beste ezaugarri bat, hots, hezkuntza eredu berri bat.
|
|
2011
|
|
|
Azkena iritsi denez, inork egin nahi ez duen lana eman diote: oso jarrera deserosoan soldatu
|
behar du
lanaldi osoan zehar.
|
|
|
Zigilatzeari dagokionez, erizaintzako teknikariak alderdi hauek begiratu
|
behar ditu
lanaldiari ekitean:
|
|
2012
|
|
|
...biztanleria iraunkorraren eta gaitasuna duenaren barruan zein proportziotan erreklutatuak izan daitezkeen; eta proportzio hori ezin da izan biztanleriaren %25a baino handiagoa.Proportzio hori finkatzeko, agintari eskudunek kontuan hartu beharko dute, besteak beste, biztanleriaren dentsitatea, eta horren garapen soziala eta fisikoa; urte-sasoia eta interesdunek euren herrian eta euren kontura egin
|
behar duten
lanaldia; modu orokorrean, agintariek erkidego interesdunaren ohiko bizitzaren beharrizan ekonomikoak eta sozialak errespetatu behar dituzte.
|
|
2015
|
|
|
" Hiri bateko kaleetan ibiltzeak ez dauka antzekotasunik kobazuloetan barneratzearekin". Koba batean sartuta eman
|
behar du
lanaldiko denbora gehien, eta, ondorioz, haren egunerokoak ez dauka aldaketa handirik. Informazio berbera errepikatu ohi du bisita guztietan.
|
|
|
Prestakuntzako kontratuak urtebetetik hiru urtera irauten du, eta hitzarmen bidez alda daiteke, gutxienez sei hilabetez eta gehienez hiru urtez. Langileak denbora eduki
|
behar du
lanaldiaren barruan bere prestakuntzara bideratzeko. Hezkuntza hori enpresan bertan edo onartutako zentroetan eman daiteke, eta izendatutako enpresaburuaren edo tutorearen ardura da.
|
|
2017
|
|
|
Haurrek saihestu egin behar dituzte ahalegin fisiko handia eskatzen duten jarduerak, eta ongi hidratatuta egon
|
behar dute
lanaldi beroenetan.
|
|
2019
|
|
|
Irudia: Samuel Mann Jarduera fisikoa areagotzeko, beste errutina batzuen artean, gutxienez 3.000 urrats egin
|
behar dira
lanaldian edo 40 minutu prestatu behar dira bazkaltzeko, jarduera fisiko sistematiko bat egiteko (dantza, oinez edo ariketa fisikoa). Eta, gainera, egoera fisikoa hobetzeko neurri gisa, enpresako klub bat sortzea proposatzen dute, lankideekin running edo txirrindularitza egiteko, lantokiko puntu desberdinetan zinta mugikorrak jarri arte edo gimnasio bat ere jarri arte.
|
|
|
Nola kotizatzen da? Enpresak Gizarte Segurantzan sartzen jarraitu
|
behar du
lanaldi osoan, kontratua etenda duen egunetan barne. Antzinatasuna galduko dut?
|
|
2020
|
|
|
Zailtasun ekonomikoak dituzten familiei, langabezian daudenei edo diru sarrerak murrizturik dituzten autonomoei energia, ura eta telekomunikazio hornidurak bermatzeko neurriak ere ezarri ditu Espainiako Gobernuak, enpresa hornitzaileek zerbitzu horiek eten ez ditzaten. Kontziliazio neurriei dagokienez, egoera berriaren ondorioz etxean zaintza lanak egin
|
behar dituztenek
lanaldi murrizketak eskatu ahal izango dituzte, baita %100eko murrizketak ere. Bestetik, koronabirusaren ondorioz egiten diren enplegu erregulazio txostenen eraginez lanik gabe gelditzen diren langileek langabezia saria jaso ahal izango dute, beren jatorrizko langabezia saria xahutu gabe; langabezia saria jasotzeko eskubiderik sortu ez dutenek ere jasoko dute salbuespenezko diru sari hori.
|
|
2022
|
|
|
Hector Tejero Mas Madrideko diputatu eta Mas Paseko koordinatzaile politikoaren hitzetan, lanaldiaren murrizketak enpresen produktibitatea igo dezakeela uste da, eta Mas Pasek sustatutako proiektu pilotuaren helburu nagusietako bat hazkunde hori zer baldintza, sektore eta enpresatan gertatzen den aztertzea da (Tejero, 2021). Gainera, Tejerok dio enpresak konbentzitu
|
behar direla
lanaldi-murrizketa ona dela haientzat; haren ustez" ez da dekretuz arautu behar", egokiagoa litzateke lehen" aldaketa kultural bat egotea hura babesten duen jendearekin" (Alvarez, 2021).
|
|
2023
|
|
|
Denboraren aldetik, ikuskapen-jarduketak bulego publikoetan egin
|
behar badira
lanaldiaren barruan egingo dira; interesdunaren lokaletan egin behar izanez gero, ostera, bulego-ordutegia edota bertan egiten den jardueraren lanaldia errespetatuko da (nolanahi ere, jarduketok beste egun edo ordu batean egitea adostu daiteke). Jarduketen inguruabarrek hala eskatzen dutenean, aipatutako egun eta ordutegitik kanpo egin ahal izango dira jarduketok betebeharpekoaren baimenik gabe.
|
|
|
Lan-denborari dagokionez, kontratuan zehaztu
|
behar dira
lanaldia, ordutegiak, jaiegunak, baimenak eta oporrak. Alabaina, horien arabera langileek eman behar dituzten lan-zerbitzuek ezin dituzte modu nabarmenean gainditu kasuan kasuko lanbide-esparruko langileek emandako lan-zerbitzuak.
|
|
|
Hitzarmen kolektiboek arautu
|
behar dituzte
lanalditik kanpo enpresaburuaren esanetara egondako denborari dagozkion alokairuak.
|
|
|
Hitzarmen kolektiboak edo banakako lan-kontratuak ezarri
|
behar du
lanaldiaren iraupena eta horren banaketa, LELTBk ezarritako gehieneko iraupena errespetatuz (ikusi LELTBren 34 artikulua).
|
|
|
Modu formalean lanaldia zehazten duen agiria da lan-egutegia. Kontuan hartu
|
behar da
lanaldi hori aldez aurretik langileekin itundu dela, legeeta hitzarmen-xedapenekin bat etorriz.
|
|
|
Horregatik, egutegia egitean errespetatu
|
behar dira
lanaldiaren, atsedenaldien, oporren... inguruan langileekin egin diren akordioak, eta, bereziki, nahitaezko zuzenbidearen xedapenak [ikusi 2005eko ekainaren 16ko
|
|
|
Halaber, gaueko langileek ezin dute aparteko ordurik egin. Kontuan hartu
|
behar da
lanaldiaren inguruko muga horiek gaueko langileari aplikatzen zaizkiola nahiz eta bere lanaldi osoa gauez ez egin.
|