|
2000
|
|
|
Agiri baten sinatzaileei egindako kritikak, eta kritikei emandako erantzunak giroa garraztu dutela pentsa liteke, eta garraztasuna ez dela ona.
|
Baina
nik ez dut uste txarra denik. Mingarria bai, baina argigarria ere bai.
|
|
|
Esanen dute hau poesia eztela
|
baina
nik mailu bat dela
|
|
|
|
Baina
nire joera klasikoak Zurbaran pintore espainiarrarengana eraman nau berriro ere, Bilboko Arte Ederretako Museoa azken bizpahiru urte hauetan, Migel Zugazaren zuzendaritzapean, egiten ari den lan azpimarragarriaren azken isla. Ez dituzte pintorearen lan gehiegi zintzilikatu Bilbokoan, baina bai extremadurarraren maisutasuna nabaritzeko adina.
|
|
2001
|
|
|
nik bildutakoek ez zutela argiratzerik merezi, eta abar eta abar.
|
Baina
nik ez nien horrelakoei kasurik egiten. Eta bestetik, berriz, baziren nire lana txalotzen zutenak.
|
|
|
Eskerrik asko.
|
Baina
nirea baino ugariagoa duzu Gotzon Garaterena. Nire bi liburu horiek berriro argitaratu liratekeela esaten dit Joakin Berasategik, aspaldian agortuta daude eta.
|
|
|
Zergatik ez dira aurretik ezer pentsatu gabe etortzen?
|
Baina
ni etsita nago. Gelditzen zaizkidan urte pizarretan bakean utz nazatela; eta gero nahi duenak nahi duena egin dezala nire paperekin.
|
|
|
Beraz, Eusko Jaurlaritzaren Kultura sailburu berriari buruz ezer gutxi esan daiteke momentuz, nahiz eta iragan zapal eta oparoko emakumea izan. Eta kulturarekin batera, berea duen bigarren betebeharrean ere, hizkuntz politikari dagokionean ere, zer egingo ote duen jakitea ez da erraza,
|
baina
niri behintzat, nondik datorren ikusita, itxaropen apur bat piztu zait. Hala ere —zilegi bekit transgresio koxkor hau— ezin dut burutik kendu, Euskaltzaindiaren eraginez, edo akademiaren erabakiak gizarteratzeaz arduratzen direnen eraginez, nire burua askotan eta askotan analfabeto gisa ikusten dudala euskaraz, ez dakidala ziur zuzen idazten dudan, ez ditudala ulertzen hainbat eta hainbat erabaki, eta iruditzen zaidala, gainera, ez naizela honetan bakarra.
|
|
|
|
Baina
nik hemen bildu dudan" iritzi argitaratua" ez da hori, ez da osoki kanpainakoa. Esan izan da" intelektual organikoak" direla euskal gaiez idatzi eta idatzi ari direnak.
|
|
|
1. Ajuria Eneko itunetik Lizarrako adierazpenera egin den jauzia da edozein interpretaziorako gakoa. Ez dakit behar adina aztertu den,
|
baina
nire ustez Espainiako trantsizioak Estatutua eta Amejoramendua utzi zizkigunez geroztik, jauzi hau da gurean gertatu den gauzarik erabakigarriena, eta aldi berean ari da izaten itxaropen iturri eta arazo eragile.
|
|
|
une egokian toki egokian egotea beste meriturik gabeko euskararen profesional askotxo dago gure eskola sisteman (ere). Dereduari eraso egiten diote,
|
baina
nik ere egingo nioke gustura asko, den dena atzekoz aurrera eta azpikoz gora egiten ari garela iruditzen zait eta. Gazteeneuskara rekiko atxikimendurik eza ez dator kanpoko erasoetatik, eskolatik baizik:
|
|
|
Hauek bezalako hamaika adibide gehiago aipatu genituzke,
|
baina
nire ustez aski izan daitezke azken denboraldian dexente indartu den kanpaina honen eragina handia dela ondorioztatzeko, hizkuntzaren normalizaziorako oinarrizko zutabeak kolokan jartzen dituelarik. Euskara eta bere irakaskuntzari buruz esaten denari aurre egiteko egunero egin behar den ahalegina ikaragarria da.
|
|
|
Bes teaez da onartzen —ez da aipatzen ere, badaezpada— etanorberarena da nagusi, lehen izatekeriazo ro batetik abiatuta. Txikia da euskalgintza,
|
baina
nire gustuko, oraindik ere zabaldu beharrekoa, taldeen arteko koordinazioduna, fair play zabalagokoa.
|
|
2002
|
|
|
Egun gutxi batzuk baizik ez daramatza bere proposamena batzuei eta besteei aurkezten, baina orain artean, komunikabideetan ia egunero agertzen diren aurpegiak besterik ez ditugu ikusi Ajuria Enean. Badakit erabateko diskrezioz beste hainbat kontaktu ere izaten duela presidenteak,
|
baina
nire iritzian, hauxe izan daiteke euskal kulturarenmu ndua ere debate honetan murgiltzekoa, eta murgil arazteko aukera.
|
|
|
Gutariko asko ondo bizi gara, seguru samarra den sistema batean, eta aldaketak egiteko arrazoi gutxi ditugula pentsa dezakegu. Balitekeho rrela izatea,
|
baina
nik, hor, bi arazo ikusten ditut. Batetik, ezin utz dezaket alde batera euskal gizartea rekiko dugun erantzukizuna.
|
|
|
Askoren ustez, soberan egon daiteke euskararen erabileraren aldeko arrazoiak ematea. Baliteke soberan egotea,
|
baina
nik nahiago izan dut arrazoi nagusiak zehaztea. Arrazoi objektiboak dira gainera, ez baitut uste inolako ideologia kutsurik dutenik.
|
|
|
Euskadin ia ez da egiten estrategiazko ikerketarik, eta hori ezinbestekoa izango da etorkizunari begira. Aukera desberdinak egon daitezke ikerketa mota hori bideratzeko,
|
baina
nire ustez, institutu berriak sortu lirateke estrategiazkotzat hartu edo hartuko diren lerroetan lan egiteko. Horrek, jakina, ahalegin berezia eskatuko luke, ikertzaile gazteak gai horietan trebatu eta beste herrietatik ikertzaile prestuak erakarri bailirateke; baina beste herrietan egin da hori, eta emaitza onak erdietsi dira.
|
|
|
oinarrizko ikerkuntza, estrategiazko ikerkuntza eta ikerkuntza aplikatua. Hainbatek laugarren mota bat ere sartzen dute sailkapen horretan, alegia teknologi garapenari dagokiona,
|
baina
nik horri ez deritzot ikerkuntza, nahiz horreneta ikerkuntza aplikatuaren arteko mugak lausotu samartuak diren. Oinarrizko ikerkuntza da jakintza zabaltzea eta handitzea helburu duena.
|
|
|
Euskaraz dakiten ikasleen kopurua %49koa da eta irakasleena aldiz %29koa, eta dakiten horien artean euskaraz zerbait irakasten dutenak %20 Hau da, Euskal Herriko Unibertsitateetan ez dago euskaraz dakien behar adina irakaslerik eta daudenak ez dira euskaraz irakasteko probetxuz erabiltzen. Datu horien alde ezkorra ezaguna da;
|
baina
niri hemen datu horien alde baikorra, hau da, unibertsitatean euskaraz dakien masa kritikoa 2000 ikasturtean 47.422 ikaslekoa izan dela interesatzen zait. Euskaraz dakiten ikasle horiek gaztelania ala frantsesa ezagutzen dute, eta, lehen esan bezala, gero eta gehiago izango dira ingelesa ikasten lauurterekin hasitako ikasleak ingelesez komunikatzeko gai direnak eta ikasgaiak ingelesez ikasi dituztenak.
|
|
2003
|
|
|
|
Baina
ni gelditzen naiz Martin Ugalde Kultur Parkean dagoen giltzarrapoa rekin. Iñaki Uriari gure artean itzultzea galarazten dionarekin.
|
|
|
Identitate hitza erabili izan dut herriek dituzten balioak, eta balioak bizitzeko moduak, biltzeko.
|
Baina
niri gustatzen zait eta aproposagoa iruditzen zait nortasunahitza, gizabanakoarentzat erabili dudana, baita kultur taldearentzat ere. Identitate hitza, latinez, berdina tik dator.
|
|
|
Bizkaiko BelenGreaves komertzio kontuetan aditua dugu, funtzionario zintzoa, eta politikari leiala, sailburuordetzatik sailburutzara ere salto egindakoa (Ajuria Eneko mahaian tokia izan zuena alegia), baina itzulera bidea ere erabateko diskrezioz egindakoa. Nik uste Jaurlaritzan ardura nagusietara heldu zenean, noiz edo noiz zerbait entzun niola euskaraz,
|
baina
nire ingurukoek ezetz diote. Jendaurrean behintzat ez duela erabiltzen, eta noizbait erabiltzen badu, irakurrita eta trakets.
|
|
|
Eta botere publikoez eta herriekimenez gain, Euskaltzaindiari ere eskatuko nioke hausnarketaren bat. Lehenago ere esana dut,
|
baina
nik neure burua analfabeto ikusten dut euskaraz, bizitza osoan zehar euskaraz idatzi eta irakurri arren. Gehiegitan aldatu dizkit arauak akademiak; gehiegitan eman dizkit mezukontraja rriak, gehiegitan enkortsetatu nahi izan dit hizkuntza, zailagoa eginez, naturaltasuna ilunduz, edo nik behintzat inpresio hori izan dut.
|
|
2004
|
|
|
Honda rribian urteak dira hainbat gazte jazarpen gogaika rria jasaten ari direna. Hainbat familia, zehatz esanda,
|
baina
niri gazteak interesatzen zaizkit orain. Zorigaitzeko alardea ren kariaz, jende askok ezin du bere herrian lasai ibili.
|
|
|
Kontrakoaren beldur garen seinale, seguru asko.
|
Baina
niri, aurten behintzat, errementari lana tokatu zait, kateak egin eta egin, belaunaldien arteko lokarriak sendotzeko edo. Hainbat artikulu, hitzaldi, mahai inguru eta edizio lan egin ditut joan den mendeko idazle handienetako batzuen omenez eta oroimenez.
|
|
|
Berezitasun areagotu horien artean ikusten dut euskal herritar kultura gero eta kontserbadoreagoa dela, gero eta instituzionalizatuagoa. Horren azpian dauden kausak hainbat dira, seguru,
|
baina
nik nahiko aurrean jarriko nituzke bakan batzuk. Bide batez, nola eta" euskal kultura" deiturak bere barnean zeraman" euskalduntasun" esanahia galduz doanez (eztabaida dugu oraindik egiteko honetaz)," euskal herritar" formula erabiliko dut hemen, behin behingoz, alderdi espaziala markatuz.
|
|
2005
|
|
|
Alemanez jarduten genuen egun guztian.
|
Baina
nik orduan eta gero Friburgon ere, eskoletan irakasleek alemanez esaten zutena euskaraz idazten nuen. Orduan ere nire bidea euskaraz zela ikusten nuen.
|
|
|
Egunero emakume bat etortzen zitzaidan familiara errusiar gramatika erakustera eta mintzatzera.
|
Baina
niretzat inportanteena etxeko hizketa zen. Goizetik ohetik jaiki orduko atzera ohera joan arte, denbora guztian errusieraz mintzatzen.
|
|
|
Munduko lau hegaletan bizi izan naiz
|
baina
niretzat ez dago munduan Elgoibar bezalako herririk. Hor jaio nintzen eta hemeretzi urte arte hortxe bizi izan nintzen.
|
|
|
Edo euskarari zion gorrotoaren ondorio, esango luke bestek.
|
Baina
nik esaten dut, ez bata, ez bestea: Unamunok euskara maite zuen, nik ez dut dudarik, baina, puntu horretan, sasoi hartako Europan guztiz arruntak ziren iritziak hona ekarri baino ez zuen egin.
|
|
|
Honela idatzi du Euskal Herria helbururen bukaeran: "
|
baina
nik hautua egin nuen gaztetan herri zafratu eta iraindu honen alde" (Txillardegi, 1994: 318).
|
|
2006
|
|
|
Eta ondorioz eskaintza editorial gutxiago biztanleriarentzat, esan nahi baita, balizko irakurle gutxiagorengana iristen direla tituluen aleak. Azalpen bat baino gehiago daudeke hori adierazteko,
|
baina
niri interesatzen zaidan kontu bakarra orain zera da, azken batean eskaintza editorialaren murrizketa kuantitatiboa dakarrela horrek.
|
|
|
joera hau arriskutsua da, eta tituluen gorakadak ez du konpentsatzen beste aldetik dagoen galera. Joera arriskutsua dela jakinik ere ez dakit zenbateraino den larria,
|
baina
nire ustez behinik behin larriki kezkatzeko modukoa bai. Larritasunaren sakona sektoreak baloratu du.
|
|
|
Nirea Irrintzikoa baino askoz zabalagoa zen. Irrintzik, antzerkia prestatu eta hau eta hura,
|
baina
nirea eguneroko bizimodua zen. Ume giroa, gazte giroa... eta handik zer etorriko eta Naya dantzalekua.
|
|
|
Bai,
|
baina
niri ez zait behin ere gustatu zuzendari izatea. Hala ere, zuzendari lanak egin behar izan nituen garai batean, tituluaren jabe nintzen eta.
|
|
|
Inork galdetzen bazidan, erantzun, eta kitto.
|
Baina
nire kasua, kasu larri bezala, aztertu zuten.
|
|
|
Espainiari saldu nizkiola nire ideiak eta horrelakoak.
|
Baina
nik ez nuen ezer saldu! Nire ideiak eta nire lan egiteko era gaztelaniaz jarri besterik ez nuen egin eta, ederrena, gure metodoek Espainian ere arrakasta izan dutela.
|
|
|
Gelditu ere ez naiz egin.
|
Baina
nire mundua erabat horretara mugatu. Ez.
|
|
|
Gorputz guztia, burua ezik, hondarrez estali eta eguzkia irGaixotasuna bere abisuak ematen ari zen,
|
baina
nik ez nion kasurik egiten. Segi eta segi lanean, horixe egiten nuen nik ten eta ordu erdi bat bertan egon behar nuen.
|
|
|
Hark Kontxiri, medikuarengana eraman nintzala, ez nengoela ondo.
|
Baina
nik ez joan nahi! Zorabio handiak izaten nituen eta guztiz deprimituta nengoen.
|
|
|
Bai,
|
baina
ni beste arrazoi batzuengatik. Kontzientzi arazoak neuzkan.
|
|
|
Yakin egiten hasi zirenean ni ere han nengoen, bai. Bastarrika, Fernando Mendizabal, Iñaki Bereziartua... lagunak nituen eta haien ondoan egon nintzen, saiatzen, haien konfidente nintzen,
|
baina
nik neure bidea egin nahi nuen.
|
|
2007
|
|
|
Eta narrazioaren protagonistak ez ezik, narrazioaren kontalaria eta idazlea bera direla ohartu nauzu honez gero: hik dena kontrolatu nahi duk,
|
baina
nik badaukat zokoño bat inork inoiz jakinen ez duena, han ez dik inork zangoa sartzen, nire gotorlekua duk, nire dorretxea, hiru mila zaldik zaindu eta 380 voltiok hesitutako barrendegia.
|
|
|
Baumanen analisia espainolen nazioaren neurrira egina dago: ni hilko naiz,
|
baina
nire nazioak beti iraungo du (eguzkia jartzen ez den hartaraino). Ipin ditzagun parean espainolen kultur erroetan luze mantendu den ikuspegi handiputz hori eta hemengo poetak idatzi zuena:
|
|
|
Nehor auzitan jarri gabe, hobeste edo gutxieste kontuetan sartu barik, erran daiteke herri batzuk" irekiagoak" edo beste zenbait" itxiagoak" daudela. Objektibotasun falta leporatuko zaidalako arriskuarekin,
|
baina
nire herritarrak ondo ezagutzen ditudala argudiatuz, argi erran dezaket Etxebarreko jendea guztiz gogo irekikoa dela.
|
|
2008
|
|
|
Honekin lotuta, zer lagundu behar da gehiago, ekoizpena, kontsumoa? Biak noski,
|
baina
nire iritzian kulturgintza superbabestu eta subentzionatua nahi ez badugu, kontsumoa areagotzeak du lehentasuna gaur. Gizartea irabazi behar dugu, atzetik etorriko da editorialgintza.
|
|
|
Egutegiari dagokionez] Ideia txalogarria.
|
Baina
ni alboratuta sentitu naiz, herri honetakooi askotan gertatzen zaigunez. Kanpokoei zuzendutako oparia dela iruditu zait.
|
|
|
Horrekin batera —segitzen du— ez nau ikaratzen entzuteak arriskuan jar dezakedala nire informazio guztia, zenbait hackerrek etxe ondoan aparkatu, nire sarean sartu eta espia dezaketelako nire trafikoa edo sar daitezkeelako nire ordenagailuan. Hori egia da,
|
baina
nire ordenagailuek askoz ere arrisku handiagoa jasan dezakete erabiltzen ditudanean haririk bako sareak aireportuetan, kafetegietan edo beste leku publikoetan. Konfiguratzen badut nire ordenagailua segurua izan dadin kontuan hartu barik zer saretan dagoen, orduan ez du inporta.
|
|
|
Hori bai, ondorio batera iritsi naiz irailaren batean aiton amonek utzitako etxera itzuli naizenean: " etxe hau ez da nirea;
|
baina
nire etxea hau da".
|
|
2009
|
|
|
Baliteke.
|
Baina
niri ez zaizkit, hala ere, zifrak ateratzen. ISBNk berak aipatzen ditu berrinprimaketak eta berredizioak, guztira 243 titulu.
|
|
|
Izenburuak esaten duen bezala, nire hitzaldian Lazarragari buruzko zazpi gauza jakingarri kontatu nahi dizkizuet1 Ez da Lazarragari buruz esan daitekeen guztia eta, beharbada, ez da garrantzitsuena eta interesgarriena ere,
|
baina
nire ustez oinarri oinarrizko zazpi kontu dira, jakin beharrekoak pertsonaiari buruz ideia orokor bat izateko.
|
|
|
Mota horretako izenak oso ondo dokumentatzen dira Euskal Herri osoan, eta bereziki Araban, XVI. mendean jasotzen diren kanta zaharretan, adibidez Ibarguen Cachopin izeneko kronikan; bihar bertan Julen Arriolabengoak hitz egingo digu bereziki horretaz. Garbi dago hori dela euskarazko forma klasikoa,
|
baina
nire uste apalean garbi dago forma hori funtsean Erdi Aroari dagokiola, eta leinuen beherakadarekin batera galdu zela euskaldunen artean nork bere izena euskaraz eta molde horretan emateko ohitura: aurrerantzean sistema berri bat jarriko da indarrean, eta sistema horretan euskaldunek" de" partikula erabiliko dute sistematikoki, euskarazko idazkietan ere, nire ustez, dotoretasuna emateko euren buruei," de" erabiltzea Gaztelan edo Frantzian nobleziaren sinboloa izaten baitzen.
|
|
|
Elkarrizketak kontu asko zekarren, merezi du osorik irakurtzea.
|
Baina
nik ezin dut dena ekarri hona, baina ezin dut jarraitu Boris Groysek kontatzen zuen pasarte hau ekarri gabe.
|
|
|
Erromantikoa? Bai,
|
baina
nik halaxe ulertzen dut, halaxe sinesten dut literatura (berehalako txaloen premian nagoenean bertso bat kantatzen dut, ia beti funtzionatzen du). Eta enkarguzko obra bikainak ezagutzen ditut, dudarik ez, baina enkargua beti enkargu, eta bueltak amari.
|
|
|
Ez dakit noiztik,
|
baina
nik erabakita neukan abade egitea.
|
|
|
Hirunaka joan behar paseoak egiten, eskola neurtuak, kaperara goizean eta arratsaldean... Gogorra zen,
|
baina
niretzat ez zen izan trauma bat. Horrela hartzen genuen.
|
|
|
Denak langileak ziren, jende ona.
|
Baina
ni Amistad kalean bizi izan nintzen, euskaldun familia batean. Euskaraz egiten genuen etxean, euskaltzaleak ziren.
|
|
|
Axularren liburuan ere euskara ederra dago, ez dago gehiagotzerik.
|
Baina
nire gaurko herrian, euskara egiten ari
|
|
|
Gogoeta hau urrunago eramanda, nire iritzia da abertzaleak ezin duela berari egokia iruditzen zaiona gizarte osoari inposatu, eta, ordea, euskal kontzientzia maila hori ez duenaren konbentzitzeko ahaleginak egitea daukala lehendabiziko zeregina. Ez da lan makala ez,
|
baina
nik neuk bizi dudan esperientzia xumetik ateratzen hasia naizen ondorioztatzea da aniztasun politiko horretatik emaitza baliozkoak datozela, horietatik lehendabizikoa delarik bata bestea hobeto ezagutzearena eta elkarrekin lan egiten ikastearena. Angelismoa dela ematen du beharbada, baina errealitatea ere badela lekuko nago.
|
|
2010
|
|
|
Lagun on batek gomendatu zidan The Road, Cormac McCarthy k idatzi zuen lana. Berrehun bat orrialde baino ez dira,
|
baina
niri neuri latzak egin zitzaizkidan. Latzak irakurketak nigan eragin zituen izua, tentsioa, ezinegona.
|
|
|
nire jolas grina hori ezin menperatua nire barruan.
|
Baina
ni haur gaixo bat izan nintzen 6 urtetatik kasik 16 urtetaraino.
|
|
|
Hori izan zen nire haurtzaroko sufrikario pertsonala. Gaixotasuna ez zen mingarria,
|
baina
nire gurasoek sufritzen zutenagatik sufritzen nuen.
|
|
|
Gauzek beren tokia izan behar dute: kafe bat kikara batean kafe bat da,
|
baina
nire praketan badago, ez da gehiago kafe bat, orban bat baizik. Hizkuntzekin berdin gertatzen da:
|
|
2011
|
|
|
Jabea txundituta dago makinatxoarekin. Tasun gehiago aurkitu ditu azken ordu honetan,
|
baina
nik ordurako erabakia hartua dut. Zorroko papereko liburuarekin jarraituko dut momentuz.
|
|
|
karrika gaizto. Nik ez dakit nondik heldu den izen hori,
|
baina
ni karrika gaiztoan sortua naiz. Ponttokerietan [Herria aldizkariko zutabean] kontatua dut hori, karrika gaiztoan jaioa nintzela eta ez nuela batere baztertzen izen hori.
|
|
|
Nik ez dakit nondik heldu den izen hori,
|
baina
ni karrika gaiztoan sortua naiz ponttokeria ironiaz beteetan, gaiztakeriarik ez hain handirik, baina zenbait bai.
|
|
|
Ez dakit.
|
Baina
nik katixima frantsesez egin nuen.
|
|
|
Geroztik, bukatua da hori.
|
Baina
ni han nintzeno, hor izan da beti.
|
|
|
Gero, Leclerc d’Orleac andereak, Baionako alkateordeak, erran zuelarik" nahi duzue zuen baitan egon" eta abar, erantzun nion: " Barkatu,
|
baina
nik frantsesez egin ditut nire estudioak, espainolez agregatua naiz eta tesia euskaraz dut. Hiru hizkuntza hor ditut.
|
|
|
Baigorriar guti.
|
Baina
ni, han. Ez didate barkatu.
|
|
|
Utzi naute trankil.
|
Baina
nik ez dut sekula ukatuko egin dudana. Egin dut, gizon gisa, giristino gisa eta politikatik urrun.
|
|
|
Baikor antropologiko edo patologikorik ez da inoiz falta izaten, eta gure artean ere ez dira gutxi kapitalismoaren amaiera iragartzen dutenak, ezkila pozez joka. Ba, hala bada hala bedi,
|
baina
nik susmoa dut kapitalismoa baino zerbait sakonagoa dela behea jo duena: etengabeko hazkundean oinarrituriko sistema; planeta finitu batean bizi gara, lehengaiak mugatuak dira beraz, baina sekula amaituko ez balitz bezalaxe jokatu dugu eta jokatzen segitzen dugu, ipuineko eskorpioiaren gisan, besterik egiten ez dakigulako.
|
|
|
" Inork ez zidan esan euskalduna izatea zein nekeza dan", idatzi zuen poetak eta kantatu zuen abeslariak.
|
Baina
nik, euskal kultur ondoeza honetan, ezagutzen ditut euskaldunak, batzuk behintzat, pentsamenduak sortzeko eta ideiak adierazteko hizkuntzatzat euskara hautatu dutenak; kultur esparruaren mugak, zerbitzuak, hedabide zein hezibideak, olgetarako nahiz aisialdirako joeretan, euskaraz liburuak idazten, marrazten eta argazkiak edo filmak egiten dituztenak.
|
|
|
Izan ere, paralelo asko ditu Pedro Hilarionek, batetik bera bezalako misiolari ilustratu eta herrizaleak, hala nola Jose Lertxundi euskalduna (Sarri" Jose Lerchundi" idazten enpeinatzen da, ez dakit oso ondo zergatik) edo Charles de Foucauld frantsesa, baina baita ere guretzat askoz ere ezagunagoa den Resurreccion Maria Azkue.
|
Baina
nire begietan, aldiz, pertsonaia ez da oso erakargarria, bai ordea hura erabiltzea amazigen eta euskaldunen paralelismoak trazatzeko eta haietaz hausnartzeko. Eta hori da, hain zuzen ere, 23 kapitulu hauetako 300 orrialde luzeetan gehien apreziatu dudana; bestea, Arrifeko amazigen Historia, interesgarria da beti ere eta ondo kontatuta dagoela dirudi, baina euskaldunekiko konexioarengatik ez balitz indar asko galduko lukeelakoan nago.
|
|
2012
|
|
|
Badira kasualitate batzuk ere, adibidez Gandhi 1948an hiltzea eta Euskararen Nazioarteko Eguna hurrengo urtean ospatzen hastea.
|
Baina
nire baitan beste oihartzun batek egiten zuen durundi, alegia, Gandhiren bakezaletasuna ere ez ote zen Xabierren euskalduntasuna bezalako kontu bat, ez ote zen hori ere gertutik aztertu eta arreta apur batez hausnartu beharreko zerbait, euskaldunak zuzen zuzenean baikaude kondaira horietan inplikatuak, eta oso arinki kontatu izan dizkigute beti. Arinki, gainetik eta gure arazo eta jakin min bereziei erreparatu gabe.
|
|
|
Gabriel Aresti ere ranking berezi honen goiko tokian legoke. " Ni hilen naiz, nire arima galduko da, nire askazia galduko da,
|
baina
nire aitaren etxeak iraunen du zutik". Hori ere bizkarrera egokitu dakioke lagunari.
|
|
|
adibidez, karlistek behin eta berriro bide armatua jarri zuten mahai gainean, eta aurrez aurre izan zituzten beren kide eta lagun ugari; halaber, negoziazioak abiaturik, behin eta berriro estrategia posibilistak eta intrantsigenteak talka egin zuten (jakina denez, Nafarroan estrategia posibilista nagusitu zen 1839ko egoeraren ondoren, eta aldiz mendebaldeko probintzietan intrantsigenteak nagusitu ziren, batez ere bizkaitarren eraginez, baina euskal erakunde guztietan zegoen denetarik). Ñabardura kontua da, beharbada,
|
baina
nire begietan Agirreazkuenagak Foruen aldeko ibai zabal bakar bat irudikatzen digu, korronte desberdinekin, baina korronte nagusia liberal foruzaleek osatzen zutela aldezten du, ñabardurak ñabardura, 1793tik 1919ra arte.
|
|
|
Orain crowdfunding esaten zaiona. Ez dakit,
|
baina
nik uste dut hori dena ere nor izan nahi bat baino ez dela. Jaso, iraunarazi eta hurrengoei pasarazteko borondate sakon bat.
|
|
2013
|
|
|
|
Baina
niri, batez ere, Txillarren hirugarren aurpegia interesatzen zait: intelektualarena.
|
|
|
Nire ustez ezin ukatuzkoa da aniztasun morala.
|
Baina
nire ustez, orain dator auzi nagusia: nola interpretatu aniztasun moral hori?
|
|
|
Amatiño oso berandu sartu zen telebistan, berriemaileen lana planteatu zenean. Kazetaria zen, oso trebea, izugarrizko langilea,
|
baina
ni ez nentorren bat, ez zen konpontzen Josu Zubiaurrekin [EITBko lehen zuzendari nagusia]. Zubiaurrek egin zuen egitura materiala, instalazioak.
|
|
|
Ez zitzaidan iruditzen batere egokia, eta kontrako botoa eman nuen. Bestea, ez dakit zer zen, aurkako botoa emateko asmoa nuen,
|
baina
nire botoia hondatu egin zen, eta ez zen ateratzen. Abstentzioa.
|
|
|
Nire aita ez zen batere politikaria. Sabino Aranari esaten zion" el maestro Arana Goiri",
|
baina
niri esaten zidan: " Ni ez naiz inoiz izan sabinianoa".
|
|
|
Euskaraz.
|
Baina
nire amak beti erdaraz egiten zion Orixeri. Amak eta Orixek korrespondentzia izan zuten.
|
|
|
Nire aitona Gualeguaychun jaio zen, Entre Rios probintzian. Nire aitak ez dit behin ere esan,
|
baina
nire aitonak eta bere semeek, besteak beste nire aitak, argentinar pasaportea ere bazeukaten.
|
|
2014
|
|
|
Gero esan zuen: " Zuek ez zenuten Companys ezagutu,
|
baina
nik bai, asko gainera, eta badakizue zeinen iguala den. Meharragoa eta pixka bat txikiagoa zen Companys, baina hori baino igualagorik ez duzue aurkituko".
|
|
|
Hori katalan batek egin bazuen, akaso botako zioten zerbait.
|
Baina
niri ez. Nire meritua izan zen ausardia handia izan nuela hori egiteko.
|
|
|
Behin barruan geundenean egin behar izan zen dena. Lehenagotik aritu ziren, maiatzetik abendura kazetariak prestatzen eduki zituzten,
|
baina
ni artean ez nintzen zuzendari. Politikariek ikuspegi politikotik ikusten zuten telebista, eta beraientzat kazetariena zen garrantzitsuena.
|
|
|
Horrek arrastoa utzi zigun. Bitxia da,
|
baina
nire anaiak ni bezalakoak dira. Gauza konkretuetan zuk zure iritzia ematen duzu, baina ulertuz besteak arrazoi izan dezakeela.
|
|
|
Esan zidan: " Sentitzen dut,
|
baina
nire egunkarian ezin duzu gehiago idatzi".
|
|
|
Urte hauetan guztietan etxeak izan ditut Bartzelonan, Madrilen, Esteponan, Donostian, Zarautzen...
|
Baina
ni Azkoitian.
|
|
|
" Heuk egin behar duk hori".
|
Baina
ni Laboraleko marketing zuzendaria naiz!
|
|
|
Hasieratik Ikuska bat niretzat gordeta zegoen, Iparragirreri buruz egin beharrekoa.
|
Baina
nik ez nuen horretan hasteko gogorik, eta ez nuen egin. Zuzendaritza laneko hainbat kontu ez ditut gustuko.
|
|
|
Dirurik gabe, edo zine txarra egiten duzu, edo zine esperimental oso ona.
|
Baina
nik ez nuen halakorik egin nahi. Nik zine herrikoia nahi nuen.
|
|
|
Handia izan zen nire baitako tristura. Oso gauza tristeak kontatzen ari naiz,
|
baina
nire bizitzaren lehen parte hau oso tristea izan zen.
|
|
|
|
Baina
nik dakit ongi, euskal irratigintza hasi eta hemengotasunez jantzi nahiez hasi ginen garaian, zer nolako eskasia eta ezina izan genuen, gure kantuen betikotasuna nolakoa zen kanpotik mila eratako berritasunak zetozkigun bitartean. Itsasoan laño dago, Maritxu nora zoaz edota K. Mungiak eta K. Fagoagak kantatzen zituzten Iparragirreren kantu ederrak Ara nun diran, Zibilak esan naute, Gitarra zartxo bataspergarri egiten hasi zitzaizkigun, edo erabat aspertuak ziren gure irrati entzuleak.
|
|
|
Consell Assesor per a la Transicio Nacional (www14.gencat. cat/ sacgencat/ AppJava/ organisme_ fitxa.jsp, codi= 19037) zeregin horrekin sortu zen, besteren artean,
|
baina
nire irudipena da puntu zehatz horietan baino beste aurreragoko kontuetan daudela, hala nola, galdeketari berari buruz, egingo ote den ala ez, Espainiako Estatuaren legalitatea errespetatuko den ala ez, egiten bada nola eta egiten ez bada zer, etab. Orain arte sei txosten egin dituzte publiko.
|
|
|
Gogor egin behar denean gogor egin behar da, geure buruaren etsaiak ugarituko baditugu ere.
|
Baina
nik behintzat ez nuke behar baino etsai bat gehiago kontra jarriko, beharrik ez delarik. Eta etsai ezagunaren eskuetan ez nuke harmarik ipiniko.
|
|
|
Horrexegatik, hitz egin nahi dut, adibidez, aurten ezagutu dudan Txintxua Films ekoiztetxeaz, eta etxe horren eskutik bere film labur ederrak kaleratu dituen Asier Altunaren obraz. Soroa izenekoa da berriena,
|
baina
nik hitz egin nahi
|
|
|
" Hemen, sarritan esaten da erroak ondo sendotu behar direla lehenik eta gero mundura zabaldu.
|
Baina
ni ez nago ados. Ez dut sekula hori egiten duen zuhaitzik ikusi".
|
|
2015
|
|
|
Eskutan nituen erantzun guztiak, bertan zeudenenak eta ez zeudenenak. UCDkoak gehiago ziren,
|
baina
nik gehiengoa hiru punturen aldearekin EAJren menpean joatearen alde azaltzen zela esan nien. Eta esan nien nire lana hor bukatzen zela.
|