|
2008
|
|
|
Gaur arratsaldean Fnacen aurkeztuko dute Aurtengo Gorakadan agertzen den aurrerapena, Crédito hipotecario (No Future) abestia hain zuzen ere. Udazken aldera aterako dute lehen
|
lana
merkatura.
|
|
|
EBko
|
lan
merkatuak gidatu behar du immigrazioaren kudeaketa. Halaber, herrialde bakoitzak etorkinei harrera egiteko dituen baliabideak ere aintzat hartu behar dira.
|
|
|
«Migrazioek EBko hazkunde ekonomikoa laguntzen dute, zenbait estatutan bereziki, duten egoera demografiko eta
|
lan
merkatua dela medio». Hitzaurreak itunaren izpiritua laburbiltzen du.
|
|
|
EBko estatu bakoitzeko
|
lan
merkatuaren eta baliabideen araberako immigrazio politika du helburu itun proposamenak
|
|
|
Europako Batasuneko
|
lan
merkatura egokituko den immigrazioa du xede Frantziak proposatutako politika komunak. Espainiarekin luze negoziatu ondoren, Immigrazio eta Asilorako Europako Itunaren zirriborroa jarri du mahai gainean Frantziak, EBko txandakako presidentetza eskuratu eta egun gutxira.
|
|
|
CCOOren iritziz, langabeziaren datuek agerian uzten dute
|
lan
merkatuaren ahultasuna eta «enpresaburuen arduragabekeria»: «Opor garaia baliatzen dute langileak kaleratzeko, aurten krisiaren aitzakiarekin eta bermearekin».
|
|
|
Datorren urriaren 15 eta 16 bitartean egitekoak diren goi bileran emango diote, baina, Nicolas Sarkozy Frantziako presidenteak bultzatutako immigrazio politikari baiezko formala EBko estatuburu eta gobernuburuek. Hala, paperik gabeko etorkinen aurkako neurriak gogortu eta Europako
|
lan
merkatuaren araberako immigrazioa sustatzea izango du xede EBk. Onartu berri duten itunarekin, helburu hori erdiesteko baliabideak izango dituzte.
|
|
|
Burutazio baikor horri, baina, ñabardurak gehitu dizkio Alemaniako Barne ministro Wolfgang Schaublelek: «Zabaldu diren iritziak gehiegizkoak dira; ez du estatuen
|
lan
merkatuan sartzea ekarriko».
|
|
|
Bestalde, itun berriak ere kezkatzen du Pizarro. Europako
|
lan
merkatuaren araberako immigrazioa sustatzea du xede, eta «burmuinen ihesa» eragin lezake garatze bideko herrialdeetan.
|
|
|
Josu Onaindi Euskadiko CCOOko idazkari nagusiak, berriz, Eusko Jaurlaritzari esan dio
|
lan
merkatuaren arazoak «errealismoz lantzeko garaia» dela. «Langileek ez dute izan behar krisia sortu duen finantza ingeniaritzaren pagano».
|
|
|
Gizartea eta
|
lan
merkatuaren egoera berriak Gaztempresako zuzendariak hausnarketa berria egitera eraman ditu. –Gazte ekintzaileak laguntzen genituen lehen, eta enpresa gazteak laguntzen ditugu orain?, azaldu zuen Ramosek, eta, horretarako,, finantza eta aholkularitza malguak?
|
|
|
–Gazte ekintzaileak laguntzen genituen lehen, eta enpresa gazteak laguntzen ditugu orain?, azaldu zuen Ramosek, eta, horretarako,, finantza eta aholkularitza malguak? eskainiko dituzte,?
|
lan
merkatura berme handiagoekin atera ahal izateko?.
|
|
|
|
Lan
merkatuaren datu positiboak nabarmendu, eta krisia gainditzeko, prestago, daudela berretsi du Jaurlaritzak
|
|
|
Arabako enpresaburuak eta beste zenbait pozik egoteko arrazoirik ez dagoela esan arren, Eusko Jaurlaritza baikor azaldu zen
|
lan
merkatuaren inguruko datu berriak zabaltzeko atzo Gasteizen eginiko bileran. Jaurlaritzako Lan Zuzendaritzak emandako datuen arabera, urtarriletik abuztura arte enplegua erregulatzeko 143 dosier onartu ditu Lan Agintaritzak aurten, iazko epe berean baino 33 gutxiago.
|
|
|
137tik 281era. Lurralde horretako datu txarrak aitortu arren, 147.000 laguneko
|
lan
merkatuan iaz baino 16 kontratu gehiago, bakarrik, hautsi direla nabarmendu zuen Miren Azkarate Eusko Jaurlaritzako bozeramaileak atzo.
|
|
|
Sindikazio tasan ere egin du behera ELAk Hegoaldean, %10, 18tik %9, 64ra, baina idazkari nagusiak galera horren inguruko azalpen ulergarriak daudela esan zuen. Duela lau urtetik hona
|
lan
merkatuan txertatutako talderik handienak etorkinak eta emakumezkoak izan dira, eta horiek, sindikatuetan biltzeko ohitura oraindik ez dute bereganatu?.
|
|
|
Krisia ezin da horrekin zerikusirik ez duten arazoak konpontzeko erabili. Era berean, enplegua galtzen dutenei
|
lan
merkatura itzultzeko laguntzak iragarri zituen.
|
|
|
Etorkinak: Negoziazio kolektiboetan etorkinak
|
lan
merkatuan barneratzeko neurriak sartuko ditu.
|
|
2009
|
|
|
Hazkunde apalago horrek, halaber, ondorio zuzenak izango ditu
|
lan
merkatuan. Hala, enplegu tasak %0, 7 atzera egingo duela kalkulatu du Ogasun Sailak, eta langabeziak %5eko muga gaindituko du, Eustaten neurketan, gaur egun baino %1, 4 gehiago.
|
|
|
Alabaina, hausnarketa egin behar du sindikalismoak etorkizuneko erronka berriei erantzuteko, lehen aipatu bezala, ekonomia globalizatuari, eredu neoliberalari eta abarrei aurre egiteko. Konplexua da, halaber,
|
lan
merkatua. Enpresa txiki ugarietan banatzen dira orain langileak.
|
|
|
Enpresa txiki ugarietan banatzen dira orain langileak. Talde berriak daude, bestetik,
|
lan
merkatuan. Horrek guztiak erantzun berriak eskatzen dizkio etengabe sindikalismoari.
|
|
|
Zubielak adierazi zuen, gainera, langile asko eta askok izandako istripuak ez direla kontatzen, besteak beste, etxeko langileenak, etorkinenak eta autonomo gehienenak. Era berean, krisiaren eraginez langile gutxiago daudela
|
lan
merkatuan aipatu zuen, eta horrek ere izan duela eragina istripuen jaitsieran. Eraikuntzako kasua jarri zuen adibidetzat.
|
|
|
Egoera aldatzeko bide bakarra dago Etxaideren irudiko: Adabakiekin ezin da egoera konpondu,
|
lan
merkatuaren oinarriak aldatu behar dira. Hala, egoera ekonomikoari buruzko gogoeta sakona egin behar dela adierazi, eta konpromisoak hartzeko eskatu zuen.
|
|
|
Zer nolako informazio mota, eta nork helarazita, jasotzen dute familia horiek, gehiengo nabari batek A eta G ereduen alde egin dezaten? Zer gertatuko da, urte batzuk barru, haur eta ume horiek
|
lan
merkatuan txertatu orduko, aurreikuspenen arabera gero eta lan gehiagorako ezinbesteko baldintzatzat hartuko den euskara ezagupenik ez badute betetzen. Nor izango da ezjakintasun horrek ekar diezazkiekeen kalte eta arazo guztien erantzule?
|
|
|
Sindikatu eta talde feministek kezka agertu dute, atzeraldi ekonomikoa emakumeei ari zaielako eragiten bereziki. Gainera, nabarmendu dute, horri
|
lan
merkatuan emakumeek bizi ohi duten diskriminazioa gehitu behar zaiola. Salatu dute emakumeen soldatek gizonenak baino txikiagoak direla oraindik, eta langabezia gutxiago kobratzen dutela.
|
|
|
Iberdrolako buru Galanek energia sektorean erreformak beharrezko ikusten ditu eta Europak
|
lan
merkatuan, pentsio sisteman eta hezkuntzan. Galtza bete lan izango du Espainiako gobernuak datozen urteetan, greba orokorrik gabe ere.
|
|
|
Kapitalismoaren logika onartuz, pelotazo immobiliarioen festari eta burtsako espekulazioari babesa eman zieten, eta, noski, zerbitzu eta enpresa publikoak pribatizatu dituzte monopolio handien negozioen onerako. Ezein gobernuk ez zuen arazorik izan
|
lan
merkatuan erreformak onartzeko, enplegu duina suntsituz, langileen lan baldintzak okertuz eta soldatak murriztuz. Globalizazioaren eta lehiaren izenean hartu zituzten gobernuek neurri horiek, eta zin egin zuten enplegua eta etorkizuna bermatuko zituztela.
|
|
|
Zubiaurrek ere interesgarria dela adierazi du, baina ez du uste nahikoa denik egoerari buelta emateko. Horretarako, egungo
|
lan
merkatu zurruna malgutu beharra dagoela esan du Adegiko presidenteak.
|
|
|
Bide horretan, Bolognari egiten zaion kritiketako bat da gaitasun horiek
|
lan
merkatuan eskatzen diren perfilen arabera ezartzea, eta arrazoibide kritikoa baztertzea.
|
|
|
Nik ez daukat zalantzarik unibertsitatean arrazoibide kritikoa egongo dela, eta landu behar dela, beti. Baina gizarteak zer nahi duen entzutea ere garrantzitsua dela uste dut,
|
lan
merkatu zehatzez harago.
|
|
|
LABek, neurri handi batean, Espainiako lan araudiari leporatu dio jaitsiera, araudi horrek baldintzatzen baititu lan harremanen eredua eta
|
lan
merkatua Hego Euskal Herrian. Alegia, dio sindikatuak, prekarietate handia eta soldata apalak.
|
|
|
Hego Euskal Herriko
|
lan
merkatuko behin behinekotasuna %25, 3koa da, EBko batez bestekoaren ia bikoitza. EBko bi herrialdek gainditu dute Hego Euskal Herriko portzentajea:
|
|
|
Baita enpresarioei ere: Errealitatea gordina izan arren,
|
lan
merkatua zurruna dela diote, eta neurri berriak eskatzen dituzte lan eskubideak murrizteko eta lan baldintzak okertzeko.
|
|
|
Han, pentsaera disidentea ezeztaturik, eraso kapitalistari ekin zioten 1999 arteko itun bat izenpetuz, eta horrelaxe hasi zen sektore publikoa desegiteko lehen fasea. Enpresa eta organismo publikoak kontrolik gabe pribatizatzen hasi ziren,
|
lan
merkatua araugabetzen eta finantza sistema erabat pribatizatzen, banku publikoak salduz. Espainian, bankuen zenbateko guztiaren %25 ziren publikoak Argentarian biltzen ziren, eta BBVri saldu zizkioten; BBVA izena hartu zuen geroztik; eta Europako Batasuneko beste herrialde batzuetan, %50 baino gehiago ere baziren, hala nola Frantzian.
|
|
|
Maastrichteko Hitzarmenaren arrakastarekin, Europako Batasuneko estatuburu berriek bilera egin zuten 2000ko martxoan, Lisboan, eta sektore publikoa desegiteko bigarren faseari ekin zioten, gizarte babesa esku pribatuetan utzita, hura arindu nahian, osasun gastuaren %40 esku pribatuetan egon da Hegoaldean. Hirugarren fasea 2010 urtean hastekoa zen, baina krisiak bizkortu egin du, eta abian da
|
lan
merkatua eta gizarte babesa deuseztatzeko azken fasea. Sektore publikoak zorrak ditu, eta aberatsei zergak apaltzen dizkie, ondarearen gaineko zerga kendu, opor fiskalak eman, iruzurra onartu eta bankuei eta zementuaren lobby ari ematen die diru publiko gero eta urriagoa; beraz, ez dago dirurik gizarteko gehienen egoera eskas kronikoari erantzuteko.
|
|
|
Ezintasunen bat duten langileek zailtasun ugari izaten dituzte
|
lan
merkatuan sartzeko, eta egun krisia batu behar zaio horri: oro har, %4 jaitsi dira kontratu berriak, baina sektore horretan %16raino jaitsi dira.
|
|
|
Bea Martxueta sindikatuko Gizarte Politikako idazkariak azaldutakoaren arabera, egungo egora ekonomikoan enplegu galera nabarmen puztu da ezintasunen bat daukatenen artean.
|
Lan
merkatu orokorrean %4 jaitsi dira kontratu berriak, baina sektore horretan %16raino ailegatzen da kopuru hori.
|
|
|
CCOOk ere arbuiatu egin du patronalaren eskaintza, abiada bizian kaleratze libre eta doakora doan proposamena delakoan. Ramon Gorriz CCOOko Ekintza Sindikaleko idazkariaren arabera, CEOEren proposamena krisiaren aitzakian
|
lan
merkatua gehiago desarautzeko kanpainaren parte da, eta Nazioarteko Diru Funtsak eta Espainiako Bankuak ere parte hartzen dute taldekako ekimen horretan. Hain zuzen ere, Espainiako Bankuak proposatu du aurten inflazioa zerotik beherakoa bada, datorren urtean pentsioei jaitsiera hori aplikatzea.
|
|
|
Espainiako Gobernuaren erantzunak ez du kikildu patronala, eta atzo berriro heldu zion gaiari Gerardo Diaz Ferran CEOEko presidenteak, pentsioak eta
|
lan
merkatua uztartuta. Haren hitzetan, lan merkatua guk esaten dugun ildotik erreformatzen ez bada, orduan bai egongo dira pentsioak arriskuan.
|
|
|
Espainiako Gobernuaren erantzunak ez du kikildu patronala, eta atzo berriro heldu zion gaiari Gerardo Diaz Ferran CEOEko presidenteak, pentsioak eta lan merkatua uztartuta. Haren hitzetan,
|
lan
merkatua guk esaten dugun ildotik erreformatzen ez bada, orduan bai egongo dira pentsioak arriskuan. Are urrunago joan zen gero Diaz Ferran, eta kaleratzeak merkatzen ez badira eta enpresei zergak jaisten ez bazaizkie Espainia krisitik ez dela aterako ziurtatu zuen:
|
|
|
Langabeak 141.000 dira Hego Euskal Herrian, eta lau milioitik gora Espainian. Astebururako legez, laino beltzak nagusi
|
lan
merkatuan. Akzio merkatuan, aldiz, AEBetako ostiral oskarbia indizeetan kutsatu zen, eta Ibex(+ %1, 36) txerritxoak 9.000 ezkurrekin amets egiteko moduan dira oraindik.
|
|
|
Prekarietatea. Egungo
|
lan
merkatuaren ezaugarria da. Nafarroan, 1998tik lau enplegu plan sinatu dituzte CCOO, UGT, gobernuak eta CENek.
|
|
|
ELAk, baina, uste du hala ere ez direla lan baldintza duinak bermatzen, eta akordioak desmobilizatzeko baino ez duela balio. Zoritxarrez, euskal
|
lan
merkatuan ere prekarietatea oso zabaldua dago; lan arazo bat da, ez jatorri arazoa.
|
|
|
Hegoaldeko biztanle askok etxeak Iparraldean erosi dituzten arren, enplegu arloan horrek ez duela eragin handirik izan dio Philippe Arretzek. Euskal Herriko Garapen Kontseiluko eta Hautetsien Kontseiluko zuzendari laguntzailea da, eta Euskal Herriko
|
lan
merkatua aztertu du Gaindegiaren txostenerako.
|
|
|
Euskal herritarren gehiengoa zerbitzuen arloan aritzen da. Hegoaldeko
|
lan
merkatua eta Iparraldekoa, tradizioz, zeharo ezberdinak dira, ordea. –Iparraldekoek barneratuta duten kultura ez dago ekonomia ekoizlera bideratuta.
|
|
|
Gaur egun, ordea, beste faktore batzuk hasi dira agertzen androgenoen gehiegikeria horren arrazoi moduan: emakumea
|
lan
merkatuan sartzeak eta gero eta erantzukizun handiagoko postuetan egoteak antsietate eta estres maila handitzen du, eta, horregatik, garai batean adin horietan ikusten ez ziren azaleko patologiak ikusten dituzte espezialistek. Non geratu ote da garai bateko ez da zaharra duena zaldarra euskal esaera zaharra?
|
|
|
Ordezkaritza neurriz gaineko hori hainbat arrazoik eragindakoa da, eta, jakina, alkateak aipaturikoak baino gehiago dira: lege egoera; gizarteko bazterkeria egoera; mugikortasun eragozpenak;
|
lan
merkatuan sartzeko aukera txikia edo batere ez izatea; etxe bat edukitzeko edo aterpean lo egiteko aukera txikia edo batere ez izatea; batik bat gizonezkoenak diren taldeak, mutil gazteek osaturikoak; eta delinkuentziaren zapalkuntzarekin zerikusia duten auzialdietako epaitegi batzuen jarduna hautazkoa eta arautu gabea denez gero, hainbat gizarte talde are eta zainduago dauzkate, eta susmagarriag...
|
|
|
–CEOEk ez du inoiz langileen eskubideak aldatzeko proposatu?. Aldiz, euren neurrien helburua enplegua sortzeko
|
lan
merkatua, dinamizatzea, zela adierazi zuten.
|
|
|
Edonola, Madrilek ez zuen ezkutatu nahi izan atzeraldiaren aurpegi beltzena, langabeziarena, are beltzago izango dela hurrengo hiruhilekoetan ere. INEren arabera, Espainian duela urtebete baino 1,3 milioi lagun gehiago daude lanik gabe edo
|
lan
merkatutik kanpo. Iazko ekainean zeuden lanpostuen %7, 1 galdu egin dira, beraz.
|
|
|
Abuztua hilabete txarra izan ohi da
|
lan
merkatuarentzat, eta aurtengoa ez da, noski, salbuespena izan. Hilabete horretan, batez beste, 157.709 lagunek zuten izena emanda INEMek Euskal Herrian dituen bulegoetan, uztailean baino 3.275 gehiagok (%2, 12).
|
|
|
Datuak ikusita, AEBetako
|
lan
merkatuan aditu direnek uste dute langabezia ez dela aldi luze baterako gutxituko. Azken atzeraldian, 2001ekoan, bi urte behar izan zituen lan merkatuak berriro enpleguak sortzeko, gauzak erabat lasaitu artean enpresaburuek jende gutxi kontratatzea erabaki zutelako.
|
|
|
Datuak ikusita, AEBetako lan merkatuan aditu direnek uste dute langabezia ez dela aldi luze baterako gutxituko. Azken atzeraldian, 2001ekoan, bi urte behar izan zituen
|
lan
merkatuak berriro enpleguak sortzeko, gauzak erabat lasaitu artean enpresaburuek jende gutxi kontratatzea erabaki zutelako. Halako zerbait espero dute orain ere.
|
|
|
–Berri ona da. Eskumena baliatu da Enplegu Zerbitzu Publiko indartsu eta eraginkorra sortzeko eta euskal
|
lan
merkatua hobetzeko?.
|
|
|
ELAren zenbaketaren arabera, aurten 55 langile hil dira lan istripuetan Hego Euskal Herrian. Sindikatuak nabarmendu du krisia eta
|
lan
merkatuaren egoera eragiten ari direla lan segurtasunean eta osasunean. –Enpresak inoiz baino gehiago ari dira segurtasun neurriak eta araudiak alboratzen; arau hausteak eta neurri falta ohikoak dira?, esan du ELAk.
|
|
|
–Ez bakarrik haurrak izan dituzten emakumeekin. Kapitalismoa nagusi den gizarte patriarkalak erabaki du une honetan ez dela interesatzen emakumeak
|
lan
merkatuan egotea, eta etxera bidali nahi gaituzte. Haurren zainketaz gain, mendekotasun legea jarri du horren adibide.
|
|
|
Gaizki ulertzen al du gizarteak
|
lan
merkatua malgutzeko eskaera?
|
|
|
Zurruntasunaren erruz behin behineko kontrataziora jo beharra dago. Euskal
|
lan
merkatuan, gainera, handiagoa da behin behinekotasuna sektore publikoan pribatuan baino. Sistema malguago batekin behin behineko kontratazioa murriztuko litzateke.
|
|
|
Eta azkenik, orain 18 urte arte luzatu nahi omen dute derrigorrezko hezkuntza. Gauza bat da gazteek
|
lan
merkatuan muturra sartzeko ahalegina nola edo hala atzeratu nahi izatea hezkuntza mailako sasi arrazoinamenduekin, eta bestea maisu maistrak urkamendira bidaltzea.
|
|
|
Europako 30 estatutan egindako inkesta batek dio herritarren %17ak baieztatu duela noizbait arestian aipaturiko diskriminazio horietako baten jomuga izan dela. Espainiako Estatuaren kasuan, galdekatutakoen %70 beldur da krisi ekonomikoak ez ote duen
|
lan
merkatuan diskriminazioa handituko. Eurostat en arabera, bederatzi hilabetean behin behineko 1,7 milioi lanpostu galdu dira Europan.
|
|
|
Sindikatuarentzat, langabeziaren gorakadak inoiz baino beharrezkoagoa egin du enplegu politikak bereganatzea, euskal
|
lan
merkatua hobetzeko. Horretarako, eragile sozial eta politikoen adostasuna babestuko dutela esan du, alderdien interesak alde batera utzita.
|
|
|
Sindikatuaren arabera, aurrekontuek neurri batean balioko dute krisiaren ondorioak arintzeko, baina ez krisitik ateratzeko oinarriak ezartzeko. Aurrekontuek gure ekonomiaren eta
|
lan
merkatuaren egiturazko arazoak konpontzeko tresna izan behar dute, esan zuen Unai Sordo Euskadiko CCOOko idazkari nagusiak atzo. Bada garaia administrazio publikoek krisiaren zezenari adarretatik heldu eta politika egokiak bultzatzeko, bai krisitik ateratzeko, bai baliabide pribatuen inbertsio handiagoa bultzatzeko.
|
|
|
Ildo horretatik, lan baldintza txarrenak dituzten sektoreetan, istripu larrien kopurua jaitsi beharrean aurten ere igo egin da, eraikuntzan eta zerbitzuetan batez ere. Prebentzioa sustatu ez ezik,
|
lan
merkatua aldatzeari ezinbestekoa deritzo ELAkoak: Kontratazioan iruzur handia egiten da, azpikontratazioa ez da kontrolatzen eta ez da trebakuntza eskaintzen.
|
|
2010
|
|
|
Bereziki urte osoan argitaratzen ditugun hiru txosten nabarmenduko nituzke: paperik gabekoen ezaugarrien inguruan ateratzen duguna (National Survey of Latinos),
|
lan
merkatuan dauden latinoen ingurukoa, eta demografia datuen ingurukoa (non bizi diren, zenbat, ezaugarriak..)
|
|
|
Ildo beretik, ia Europar Batasun osoko gobernuek (Austria, Alemania, Danimarka, frantziar eta espainiar estatuak...) jubilazio adina atzeratzeari ekin diote, eta, horrekin batera, kotizazio urteak luzatu nahi dituzte. Gazteriaren artean enplegua sortzeko modu xelebrea hauxe, aipatu kolektiboa
|
lan
merkatura sartzea galaraziz (jubilazio duina izan behar luketen beharginen lan bizitza luzatzen baita) eta kaleratzea ia doanekoa bilakatuz.
|
|
|
Ararteko erakundean jasotzen ditugun kexetako asko gizarte gaiekin lotuta egoten dira eta oso kezkagarriak dira, izan ere, oinarrizko beharrei (etxebizitza edo jatekoa) aurre egiteko zailtasunak aipatzen dituzte, eta lan duina aurkitu ezina. Pertsona batzuek izugarrizko arazoak dauzkate gure gizartean beren egoera hobetzeko; orientazioa eta laguntza behar dituzte, baita ezberdinari leku egingo dion
|
lan
merkatu gizatiarragoa ere. Helburu horiek lortzeko egiten den gastu publikoa balioetan inbertitzea da, familia askori aukerak ematen inbertitzea.
|
|
|
Nazioarteko Diru Funtsak, berriz, onartutako
|
lan
merkatuaren erreforma ez da nahikoa. Indarrean dagoenak kaleratzea errazten eta merkatzen duen arren, NDFk esan dio langile finkoak kaleratzeagatik diru gutxiago ordaindu behar duela kalte ordainetan, hain zuzen, kontratu finkoak bultzatzeko.
|
|
|
Espainiako Gobernuko presidenteak
|
lan
merkatua erreformatzeko proposamena babestu zuen atzo bere alderdiko diputatu eta senatarien aurrean. Joan den astean aurkeztutako agiriak behin behineko kontratuen gehiegizko kopurua eta prekarietatea bukatzeko erronka handia duela esan zuen Zapaterok, horiek lan merkatuaren arazo nagusiak direlako.
|
|
|
Espainiako Gobernuko presidenteak lan merkatua erreformatzeko proposamena babestu zuen atzo bere alderdiko diputatu eta senatarien aurrean. Joan den astean aurkeztutako agiriak behin behineko kontratuen gehiegizko kopurua eta prekarietatea bukatzeko erronka handia duela esan zuen Zapaterok, horiek
|
lan
merkatuaren arazo nagusiak direlako.
|
|
|
Horrek eragin zuzena zuen gizartean, emakume horiek ez zutelako modu arautuan lan egiten. Demografiaren bilakaera ikusiz gero, gizartea geroz eta zaharragoa izango da, eta
|
lan
merkatuan pertsona gehiago dira horri aurre egiteko.
|
|
|
Krisialdia tsunami batekin alderatu zuen Ignacio Saenz de Gorbea FVEMko presidenteak eta, suspertzeko aukerak ikusten baditu ere, horretarako erreformak ezinbestekoak eta premiazkoak direla ohartarazi du. Besteak beste, enpresek ordaindu beharreko Gizarte Segurantzako kuotak arindu, finantzaketa erraztu, absentismoa gutxitu eta
|
lan
merkatua malgutzeko neurriak eskatu dizkie administrazioei.
|
|
|
Salbuespenak salbuespen, azkenaldian,
|
lan
merkatuak egonkortzeko joera erakutsi duela iritzi dio Bruselak. Langabezia tasak aurten joko du goia, iragarpen txarrenetan esandako mailara iritsi beharrik gabe.
|
|
|
Sindikatuek gogor salatu dituzte egunotan
|
lan
merkatuaren erreformak ekarriko dituen ondorioak. Zapaterok langileen eskubideak zeharo murriztuko dituen dekretua prestatzen ari dela esan du Adolfo Muñozek, ELAko idazkari nagusiak.
|
|
2011
|
|
|
Madrilen eskatuko du Hego Euskal Herriko langileen lan eta gizarte eskubideak Hego Euskal Herrian erabaki behar direla. Era berean,
|
lan
merkatuaren, pentsioen eta negoziazio kolektiboaren erreformak Madrilen salatuko ditu, negoziatzen eta onartzen diren hirian. Gehiengo sindikalak manifestazio baten bidez egingo ditu aldarrikapena eta salaketa, apirilaren 5ean, lehen aldiz Madrilen.
|
|
|
«Enpresetan gaitasuna duten pertsonek lan egin behar dute, izan gizon ala izan emakume. Egia da, ordea, gizon batzuek ikaragarrizko errezeloak dituztela, eta haiei erakutsi eta sinetsarazi behar diegu emakumeok ez gatozela gizonak
|
lan
merkatutik eta goi karguetatik botatzera. Kontrakoa.
|
|
|
Eta oraingo pentsioen erreformarekin zer?
|
Lan
merkatuan baldintza kaskarretan sartzeko aukera izan genuenok, ordainetan erretiro lan saria jasotzeko eskubidea arriskuan dugu, orain kobratzen dugun kopurura (600?) ere ez baita iritsiko.Bestalde, lan merkatuan jarduten dugun emakume langileon jarduera gehienetan ezkutukoa da: bai sozialki eta baita administrazioaren aurrean ere.
|
|
|
Eta oraingo pentsioen erreformarekin zer? Lan merkatuan baldintza kaskarretan sartzeko aukera izan genuenok, ordainetan erretiro lan saria jasotzeko eskubidea arriskuan dugu, orain kobratzen dugun kopurura (600?) ere ez baita iritsiko.Bestalde,
|
lan
merkatuan jarduten dugun emakume langileon jarduera gehienetan ezkutukoa da: bai sozialki eta baita administrazioaren aurrean ere.
|
|
|
Zeinek kotizatu ditu 38 urte. Emakume langileon errealitatea benetan da larria eta horren adibide dugu emakume gazteon egunerokoa, zeinetan gure etorkizuna kolokan dagoen. Zailtasunak ditugu
|
lan
merkatuan sartzeko; gehienak merkatu ezkutuan gaude, lan eskubideak bermatu gabe, eta oso langabezi tasa handiak ditugu. Orain, gainera, pentsioen erreformak oinarrizko soldata gutxieneko bat ere ez digu bermatuko.Baina, prekarietateak eta eskubideen ukazioak ezaugarritzen gaituen arren, ekonomiaren subjektu moduan aintzat hartuak izateko lanean dihardugu.
|
|
|
|
Lan
merkatuarekin eta pentsioekin gertatu zen gisara, Espainiako Gobernuak bere kabuz arautuko du negoziazio kolektiboa. Gobernuko ordezkariek jakinarazi dutenez, ekainaren 10ean egingo den Ministro Kontseiluan onartuko du erreforma, gaur zortzi.
|
|
|
|
Lan
merkatuaren erreformarekin iragarritako aldaketa nagusietako bat bidean geratuko da oraingoz. Kaleratzearen kalte ordaina osatzeko langile bakoitzaren izenean kapitalizazio funts bat sortzea jaso zuten erreforman joan den urteko ekainean.
|
|
|
Izan ere, sindikatu horren ustetan, enplegu egonkorra sustatzea izan behar lukete helburu laguntza horiek. CCOO sindikatuak, berriz,
|
lan
merkatuaren erreforma kritikatu du, ez delako gai izan merkatuan zeuden arazoak konpontzeko.
|
|
|
AEBetako ekonomia eta
|
lan
merkatua berpizten diren bitartean, interes tasak eta inflazioa baxu mantentzea nahi du
|
|
|
Hipoteken, kontsumorako maileguen eta autoak erosteko maileguen interesak jaistea ekarriko du horrek, eta familien kontsumoa indartu. Gainera, denbora irabaziko du ekonomiak,
|
lan
merkatuak eta inflazioak zer bilakaera izaten duten ikusteko.Aurreikuspenek diote gutxienez beste bi urtean AEBetako interes tasek %0, 25 inguruan jarraituko dutela eta langabezia tasak %8aren bueltan.
|
|
|
Urkulluk esan zuen «Euskadiri nazio izaera eta bere etorkizunaz erabakitzeko eskubidea aitortzeko» lan egingo duela EAJk. «Beti bezala, EAJ izango da Euskadin sortu eta Euskadin berretsiko den proposamen horrek Madrilen izango duen plataforma».Horrez gain, ekonomiaren egoera eta
|
lan
merkatuko baldintzak hobetzeko proiektuak lortzen saiatuko direla agindu zuen EAJko presidenteak, «osasunaren, hezkuntzaren, gizarte zerbitzuen eta beste zerbitzu publikoen iraunkortasuna ezinbestekoa dela sinetsita». Urkulluren hitzetan, bere alderdiak egunez egun erakutsi du Madrilen «Euskadirekiko duen konpromisoa», eta lan horrek fruituak eman ditu.
|
|
|
Enpresaburuen elkartearen beste bi eskaera nagusiak PPren hauteskunde programan azaltzen dira:
|
lan
merkatuaren erreforma sakona, kaleratzea merkatzeko, eta negoziazio kolektiboarena, enpresetako lan itunak sektorekakoei gailentzeko.Kaleratzeak IrlandanErreskatea jaso zuen duela urtebete Irlandak, eta hark behartutako murrizketak indarrean jartzen ari da.
|
|
|
Berez, sei hilabeteko iraupena izango du errentak, baina luzatzeko aukera ere emango dute, gehienez bi urtean. Hamahirugarren hilabetetik aurrera %90ekoa izango da laguntza.Elena Torres Gizarte Politiketarako kontseilariaren esanetan, herritarrak gizarteratzea eta
|
lan
merkaturako sarrera erraztu nahi dira errentarekin. Alabaina, iruzur kasuei ere aurre egin nahi zaie, «gero eta gehiago direlako».
|
|
|
|
Lan
merkatuaren erreforma eta negoziazio kolektiboarena errege egunerako ez badaude, gobernu berriak egingo dituLangileen «eskubide historikoak» galduko direla salatu du ELAko Adolfo Muñozek
|
|
|
Duela hamar egun hauteskundeak irabazi zituenetik jendaurrean hitzik esan ez badu ere, Mariano Raxoi Espainiako hurrengo gobernuburua bere asmoak zeintzuk diren azaltzen hasi da. Gizarte eragileei eskatu die
|
lan
merkatuaren eta negoziazio kolekti boaren gaineko erreformak hitzartu ditzatela errege egunerako. Ordurako itundu ez badute, bere gobernuak hartuko ditu neurriak.Kargua ez duenez hil honen 22ra arte hartuko, Raxoik PPren Madrilgo egoitza nagusian jaso zituen atzo Ignacio Fernandez Toxo (CCOO), Candido Mendez (UGT) eta Juan Rosell (CEOE).
|
|
|
Funtsean bat datoz: Europako Batasuneko herrialdeek defizita kontrolatu behar dute; defizita legez mugatu behar da, Europako itunetan eta herrialdeetako konstituzioetan; eta muga gainditzen dutenak zigortu egin behar dira, zigorrekin eta Europako Batzordearen aginduekin, herrialdeen aurrekontuak baldintzatzeraino.Neurri sortaren barruan bestelakoak ere sartu dituzte, esaterako, gobernu ekonomikoaren izenean
|
lan
merkatuak eta sozietate zerga bateratzeko.Desadostasunak prozeduranProzeduran desadostasunak dituzte. Merkelek eta Sarkozyk itunak martxorako aldatu nahi dituzte; Van Rompuyk, berriz, bi abiadurako aldaketa planteatu du, orain protokolo batzuk eta gero erreforma sakonagoa.Ikusteko dago oraindik zer onartuko duten eta zeinek onartuko duten.
|
|
|
|
Lan
merkatuaren erreforma sakona agindu du Raxoik
|
|
|
Zerga egonkortasuna lortzeko bidean urratsak egingo dituela eta defizit helburuak «hutsik egin gabe» beteko dituela agindu zuen. Baina ez hori bakarrik, baita
|
lan
merkatua eta finantza merkatua «sakon eta behin betiko» erreformatuko dituela ere. Marseillara egindako bidaia Angela Merkel Alemaniako kantzilerrarekin eta Nicolas Sarkozy Frantziako presidentearekin bakarka biltzeko ere aprobetxatu zuen Raxoik.
|
|
2012
|
|
|
Hego Euskal Herrian edo Espainian ez bezala, Alemanian
|
lan
merkatua «egoera izugarri onean» dagoela ziurtatu du Phillip Roesler Ekonomia ministroak. Izan ere, urtea 2,78 milioi langaberekin amaitu du Alemaniak, duela urtebete baino 231.000 gutxiago.
|
|
|
«Esku sartze izugarria eta euskal herritarren erabakitzeko eskubidearen kontrako eraso larria», Arantza Sarasola sindikatuko Zerbitzu Publikoko federazioko zuzendariaren esanetan, Madrilek bere gain hartu duelako «gizarte eta ekonomia eredu propio eta bestelako bat garatzeko» oinarrizkoak diren hiru konturen erantzukizuna: negoziazio kolektiboaren erreforma da lehena,
|
lan
merkatuaren erreforma bigarrena eta sektore publikoaren etorkizuna hirugarrena. Sarasolaren arabera, negoziazio kolektiboaren erreformak lan itunak «zentralizatzea» ekarriko du, eta, ondorioz, euskal langileen soldatek eta lan baldintzek okerrera egingo dute.
|
|
|
«Lan erreforma CEOEk prestatu eta gobernuak sinatu du, komarik ere aldatu gabe» Mikel Arana Ezker Anitzeko koordinatzaile nagusiaren arabera, «lan erreforma CEOE patronalak prestatu du, eta Espainiako Gobernuak sinatu, komarik ere aldatu gabe». Aranaren ustetan, ez du batere aldatuko
|
lan
merkatuko panorama. «Iraulitako inbutuaren antza izaten jarraituko du, sarbide estu eta irteera zabalarekin».
|
|
|
Amaiurren iritziz, «erreformak azken 50 urteetan eskuratutako garaipen eta lorpen sozialak murriztuko ditu» eta erabat desegituratuko du
|
lan
merkatua. Prentsa ohar baten bidez adierazi du erreforma berriak patronalaren gehiegikerien aurrean «babesik gabe» uzten dituela langileak eta agerian geratu dela «alderdi popularra sektore pribatuarekin duen erabateko morrontza».
|
|
|
Enplegu egonkorra, gainera. Aldi baterako langileak zigortzen dituen
|
lan
merkatu maltzurrari aurre egin behar zitzaion. Lelo hori ez zen ezezaguna.
|
|
|
Antzeko abiapuntua izan zuen PSOEko gobernuak bultzatutako lan erreformak. Diagnostiko egokia izan liteke, baina gero praktikan
|
lan
merkatuak duen dualtasun hori zuzentzeko neurririk ez dago. Bueno, bai.
|
|
|
Langileen eskubideen kontrako eraso gogorrena al da? Erreforma kate luzea ezagutu dugu
|
lan
merkatua desarautzea erabaki zutenetik. Erreforma bakoitzak aurreko egoera okertu egin du, eta eskubideak etenik gabe indargabetu dituzte.
|
|
|
enpresak ezin dira lehiatu bakarrik prezioetan oinarrituta, beti egongo delako norbait haiek baino merkeago egiteko prest. Garapen, produkzio eta
|
lan
merkatu eredu horretan jarraitzeak ez du etorkizunik ziurtatzen, ezta enpresari gehienei ere. Zein erantzun emango dio LABek lan erreformari?
|
|
|
langileek enplegua galtzeko duten beldurra, eta, horrekin batera, enpresek, Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalak eta patronalek osasun minen laneko jatorria ukatzen jarraitzea. Egoera horiek guztiek langileria osoari ekarriko dizkiote ondorioak; noski, lehenago eta indar handiagoz,
|
lan
merkatuan egoera kaskarragoan daudenei: emakumeei, gazteei, iraupen handiko langabeei, etorkinei...
|
|
|
Bestela, gazteak zahartu egingo dira lanpostu bat lortu aurretik.
|
Lan
merkatuan ordezkapen hori eginda, kotizazio gehiago egongo dira; pentsioak, gizarte laguntzak eta bestelako laguntzak bermatuko dituzte. Lan merkatuan ordezkapen hori egin ezean, laguntzen mende daudenen herrialdea izango da hau, eta altxortegi hondatua daukana, gainera.
|