|
2007
|
|
|
Teknika berritzaile hori dagoeneko probatu dute animaliekin egindako zenbait esperimentutan.
|
Espainiako
Sendagaien Agentziak onartutako lan bat da, eta erakunde ofizial horren ziurtagiria lortzeak esan nahi du ikerketak baldintza legalak, etikoak eta gaixoaren segurtasunaren alorrekoak betetzen dituela.
|
|
|
Handik aurrera, paparen zabalkundeak ez du etenik izan. Lehenengo
|
Espainiara
iritsi omen zen papa, urteen artean. Hemen, beste izen bat hartu zuen:
|
|
|
|
Espainiatik
kontinenteko beste herri batzuetara zabaldu zen: Portugal, Frantzia, Belgika, Herbehereak, Alemania... eta Britainia Handira eta Irlandara ere iritsi zen.
|
|
|
Nire iritziz, enbrioiaren gaineko araudietan dagoen aldea, une honetan, gainezka egin duen eztabaida baten ondorio da. Eztabaida hori neurri handi batean izendapen kontu hutsa dela, ordea, garbi ikusi da
|
Espainian
onartu berri den legearekin edo Britainia Handian aurki onartu behar dutenarekin. Enbrioiaren babes juridikoa unean uneko beharretara egokitzen joan da.
|
|
|
|
Espainian
onartu berri duten ikerketa biomedikoen legea aipatu duzu, Itziar. Zer iritzi duzue biok legeari buruz?
|
|
|
Azkenik, nire ustean, gai bati ez diote irtenbide egokia eman, eta oso gai garrantzitsua da; ikerketarako obuluak emateari buruz ari naiz. Beste herrialde batzuetan, Britainia Handian, adibidez, galdeketa publiko handia egin da hori baimendu ala ez erabakitzeko, baina
|
Espainian
ez dut ikusi inolako ahaleginik egin denik horretan. Izatez, ez da aipatu ere egin.
|
|
|
I. A.: Ikerketarako obulu ematea lagundutako ernalkuntzaren legera bidaliz konpondu du auzia
|
Espainiako
legeak. Hala, legeak obulu ematea baimentzen du, ernalkuntzarako, eta orain baita ikerketarako ere, eta emaileak ordain ekonomiko bat jasotzen du ondoezengatik eta gastuengatik.
|
|
|
Hain zuzen, Newcastleko zientzialari talde batek egin zuen eskaera zentzu horretan, eta HFEAk, ernalkuntzaren eta giza enbrioien autoritate arauemaileak, galdeketa publikoa egin zuen; azkenik, erabaki zuten obuluak ematea baimentzea, in vitro ernalkuntzatik soberan gelditutakoak izan zein ikerketarako emandakoak, baina betiere ordaindu gabe izatekotan. Iruditzen zait
|
Espainiako
lege berriak irtenbide hobea eman liokeela horri.
|
|
|
|
Espainiako
egoerarekin alderatuta, oso bestelakoa da Frantziakoa?
|
|
|
|
Espainian
, autonomia erkidegoen artean, alde handia egon da zelula amen ikerketan, baina orain aldeak berdintzen hasiak dira. EAEn ere arlo hau garatzeko ahaleginak egiten ari dira.
|
|
|
Komunikagailu pertsonala Star Treck filmean agertzen da. Haiek bularrean eramaten zuten; guk, patrikan, eta telefono mugikor deitzen diogu dio Miquel Barcelók,
|
Espainiako
zientzia fikzioaren editore ezagunenetako batek. Dena dela, zientzia fikzioaren iragarpen teknikoak ez dira oso ugariak.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan, foru aldundiek dute prospekzioak egiteko ardura, eta Eusko Jaurlaritzak berak jakinarazi behar du ofizialki non dagoen gaixotasuna. Egoeraren berri
|
Espainiako
Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioari eman behar zaio urtero.
|
|
|
gaixotutako eremua nola tratatu, zuhaitz horien egurra nola jaso eta garraiatu, gaixotasunaren berri nola eman eta abar.
|
Espainian
, errege dekretu bat ezarri zuten 2005ean, eta Gipuzkoan eta Bizkaian 2006an osatu zuten.
|
|
|
Bestalde, proiektua aurrera eramateko, honako erakunde hauen babesa dute: Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza eta Industria, Merkataritza eta Turismo sailak, Bizkaiko Foru Aldundia eta
|
Espainiako
Hezkuntza eta Zientzia Ministerioa.
|
|
|
Pellet ona izateko, haren hezetasunak% 10en azpikoa behar du izan.
|
Espainian
ez dago oraindik pelletaren kalitateari buruzko inolako araudirik. Dena den, Europa osorako pelletaren kalitateari buruzko araudi bat egiten dihardute adituek.
|
|
|
Gene horrek artoari kalte egiten dioten intsektuetako baten aurkako proteina bat sortzen du, eta, beraz, uztak hondatzen dituzten intsektuekiko erresistente bilakatzen du artoa. Bada, arto horrekin, aurreko urtean baino% 0,8 hektarea gehiago landatu dituzte
|
Espainian
.
|
|
|
Hain zuzen,
|
Espainia
dago transgenikoen ekoizle europarren buruan. Transgenikoak landatzen hasi zirenetik, bederatzigarren urtea da, eta ia dena Katalunian eta Aragoin egiten da.
|
|
|
Dena dela, orain arte Errumania izan da transgeniko gehien landatu dituen herrialdea Europan. 2006an 115.000 hektarea landatu zituzten han(
|
Espainian
baino bi aldiz gehiago, gutxi gorabehera). Zehazki, herbizidekiko erresistente diren hainbat soja barietate landatu zituzten.
|
|
|
Esaterako, Frantzian lau urte egon ziren transgenikoak landatu gabe, eta orain bigarren urtea dute transgenikoak ekoizten.
|
Espainiatik
urruti dago (5.000 hektarea guztira), baina hazkunde handia izaten ari da.
|
|
|
Hori gutxi ez eta, urtean behin azterketa edo jarraipen berezi bat egiten da, EPINE ikerketa.
|
Espainiako
ospitaleetako infekzio nosokomialen prebalentziaren garapenari buruzko ikerketa da.
|
|
|
|
Espainiako
ospitaleetako infekzioen prebalentziari buruzko datuak. EPINE.
|
|
|
Beste neurri batean, anisakisa ere gai garrantzitsua izan da komunikabideetan, Hego Euskal Herrian behintzat.
|
Espainiako
Osasun eta Kontsumo Ministerioak errege dekretu bat kaleratu zuen abenduan, gutxi eginda edo gordinik jan behar den arraina aurrez izozteko aginduz. Horren helburua da anisakis izeneko bizkarroia suntsitzea.
|
|
|
Nonbait, anisakiosi kasuak areagotzen ari dira, eta horrek bultzatuta atera du errege dekretua
|
Espainiako
Ministerioak. Japonian eta Eskandinavian pertsona dezente gaixotzen dira, baina Espainian eta Euskal Herrian, nahiz eta arrain asko jaten den, oso kasu gutxi izaten dira.
|
|
|
Nonbait, anisakiosi kasuak areagotzen ari dira, eta horrek bultzatuta atera du errege dekretua Espainiako Ministerioak. Japonian eta Eskandinavian pertsona dezente gaixotzen dira, baina
|
Espainian
eta Euskal Herrian, nahiz eta arrain asko jaten den, oso kasu gutxi izaten dira.
|
|
|
2005erako% 2k izan behar zuen bioerregai, eta Suedia izan ezik, beste lurralde guztiak ez ziren iritsi helburura.
|
Espainian
, adibidez,% 0,45ekoa izan zen kopuru hori.
|
|
|
Eta, beraz, jarduera horrek beharrezkoak ditu laguntza fiskalak errentagarria izateko. Egun, bioerregaiek 0 euroko tipo berezia dute, eta
|
Espainiako
gobernuak 2012 arte tipo berezi hori mantentzeko konpromisoa hartua du.
|
|
|
Laboreak Babesteko Europako Elkartearen arabera, arazoa gero eta larriagoa da, eta desberdintasun handiak daude herrialdeen artean. Esate baterako, Polonian erabilitako pestiziden% 10 faltsuak dira, baina
|
Espainiako
Almeria aldean% 25eraino iristen da ehuneko hori.
|
|
2008
|
|
|
Zehazki,
|
Espainian
barreiatuta dauden 800 instalazio erradioaktiboetan (ospitaleak, industriak, ikerketa zentroak) eta Espainiako zortzi zentral nuklearretan sortzen diren erradioaktibitate maila ertaineko eta txikiko hondakinak gordetzen dira El Cabrilen. Zentraletan erabilitako erregaiak, berriz, erradioaktibitate maila altua du, eta zentral nuklear bakoitzak duen desaktibazio urmaelean biltzen da, oraingoz.
|
|
|
Zehazki, Espainian barreiatuta dauden 800 instalazio erradioaktiboetan (ospitaleak, industriak, ikerketa zentroak) eta
|
Espainiako
zortzi zentral nuklearretan sortzen diren erradioaktibitate maila ertaineko eta txikiko hondakinak gordetzen dira El Cabrilen. Zentraletan erabilitako erregaiak, berriz, erradioaktibitate maila altua du, eta zentral nuklear bakoitzak duen desaktibazio urmaelean biltzen da, oraingoz.
|
|
|
|
Espainiako
Segurtasun Nuklearreko Kontseiluaren (CSN) definizioan oinarrituta, honela definitzen dituzte El Cabrilen han jasotzen dituzten materialak: tarteko aktibitatea duten hondakin erradioaktiboak.
|
|
|
|
Espainian
, urtean era horretako 700 m 3 edo 1.500 tona hondakin sortzen dira guztira, eta zentral nuklearretan, berriz, erabilitako erregaiaren 160 tona.
|
|
|
1984an sortu zen Enresa,
|
Espainian
hondakin erradioaktiboez arduratzen den erakunde publikoa. Enpresak berak ez du hondakin nuklearrik sortzen; haren egitekoa da Espainian sortzen diren erradioaktibitate maila ertaineko eta txikiko hondakin nuklearrak jasotzea, egokitzea eta biltegiratzea.
|
|
|
1984an sortu zen Enresa, Espainian hondakin erradioaktiboez arduratzen den erakunde publikoa. Enpresak berak ez du hondakin nuklearrik sortzen; haren egitekoa da
|
Espainian
sortzen diren erradioaktibitate maila ertaineko eta txikiko hondakin nuklearrak jasotzea, egokitzea eta biltegiratzea.
|
|
|
Meategi hartatik uranioa erauzten zuten 1940ko hamarkadan, eta jabea garai hartako Energia Nuklearraren Batzordea zen (Junta de Energía Nuclear, JEN). Handik urte batzuetara, meategiko jarduera bertan behera utzi zuten, baina garai haietan
|
Espainian
sortu ziren hondakin nuklearrak gordetzeko erabili zuen JENek meategia1961etik aurrera.
|
|
|
Kontuan izan behar da 1960ko hamarkadan bonba nuklearra egitea zela herrialde askoren ametsa.
|
Espainia
herrialde horien artean zegoen. Aurtengo urtarrilean CIAk argitara atera duen dokumentu baten arabera, egitasmo nuklear handi bat zuen Francok, eta, adibidez, bonba egiteko helburuarekin, uranioa aberasteko instalazio bat eraikitzeko asmoa zuen.
|
|
|
1984an Enresa sortu zenean, berriz,
|
Espainiako
gobernuak enpresa horri transferitu zion El Cabrilen zeuden hondakinen jabetza, eta baita ordura arte eta ordutik aurrera sortuko ziren hondakinak gordetzeko ardura ere. Orduan diseinatu zituzten gaur egungo instalazioak; zuzendariaren esanean, eredugarriak nazioartean.
|
|
|
Horien arteko bat erraltegrabir farmakoa da, eta 2008ko martxotik salgai dago
|
Espainian
. Farmako hori integrasen jarduera inhibitzen dutenen familiako lehenengoa da; integrasak inhibituz, GIBaren material genetikoa giza zeluletan barneratzea eragozten du.
|
|
|
Bestalde, kolera azaldu zen Europan eta
|
Espainian
, eta lehendabiziko epidemia 1834an sartu zen Bizkaian. Kolera eta tuberkulosia izan ziren, dudarik gabe, XIX. mendea zauritu zuten gaixotasunak.
|
|
|
XIX. mendea zaila izan zen euskaldunentzat: hiru gerra izan ziren gure lurraldeetan, lehia iraunkorra
|
Espainiak
atzerrian zeuzkan lurretan, lau kolera epidemia (1834,1854 eta 1893), populazio hazkuntza handia eta abar.
|
|
|
Jokoetan, mapa fisiko eta politikoek hartzen dute protagonismoa: munduko mapak, bost kontinenteetako mapak,
|
Espainiako
mapak, Frantziako mapak eta Euskal Herriko mapak.
|
|
|
Lan horrek areagotu egin zuen dibulgazioarekiko nire interesa. Eta egiten dudana ondo egiten saiatzen naizenez, Matematikaren
|
Espainiako
Errege Elkartekoek proposatu zidaten dibulgaziorako batzorde bat eratzea elkartearen barruan. Ikerketarako eta irakaskuntzarako batzordeak bazeuden, baina dibulgaziokorik ez.
|
|
|
Argi gelditu zen hori Sendagaien eta Produktu Sanitarioen
|
Espainiako
Agentziak egin zuen azterketa batean. 2007ko lehenengo lauhilabetekoan aurkeztutako txosten guztiak aztertu zituen, saiakuntza klinikoetan emakumeen parte hartzea kontuan hartzen ote zuten jakiteko.
|
|
|
Baina argi dago, une honetan behintzat, merkatua zabaltzen ari dela, bai Estatu Batuetan, bai eta Europan ere (Kinepolis enpresak, adibidez, Real D sistema ikusteko 17 areto zabaldu zituen 2007an, 10 Belgikan, 6 Frantzian eta bat
|
Espainian
). Zazpi film estreinatu dira sistema honekin, eta beste bederatziren produkzioa dago martxan.
|
|
|
Orain, galtzeko arriskuan.
|
Espainiako
Ingurumen Ministerioaren katalogoan zehazten denez, XIX mendeko datuekin alderatuta, galera oso nabarmena da, eta egoera larrian dago. Izan ere, populazioak bakanduta daude, eta bakoitzean ez daude ale gehiegi.
|
|
|
Dagoeneko,
|
Espainiako
eta Frantziako arduradunek jarri dituzte babesteko eta berreskuratzeko neurriak, bai Espainian, eta bai Frantzian ere. Baina Cypripedium calceolus ez da arriskuan dagoen landare bakarra.
|
|
|
Dagoeneko, Espainiako eta Frantziako arduradunek jarri dituzte babesteko eta berreskuratzeko neurriak, bai
|
Espainian
, eta bai Frantzian ere. Baina Cypripedium calceolus ez da arriskuan dagoen landare bakarra.
|
|
|
Aipatu nahi dugu, bestalde, VI. Zernola Olinpiadak FECYTen (Zientzia eta Teknologiaren
|
Espainiako
Fundazioaren) babesa jaso duela.
|
|
|
Zaragoza Exporen egoitza bihurtu zenean, Uraren Hamarkadaren Bulegoaren egoitza izateko beste elementu bat gehiago lortu zuen
|
Espainiak
. Une honetan, Expok eta Nazio Batuen Bulegoak elkarrekin ekitaldi asko egiteko asmoa dugu, baina ekimenak ezberdinak dira:
|
|
|
ISAAA bioteknologiak nekazaritzan dituen aplikazioez arduratzen da, eta mundu osoko transgenikoen ekoizpenen datuak kaleratzen ditu urtero. Datu horien arabera,
|
Espainiak
Europako Batasuneko
|
|
|
ISAAA bioteknologiak nekazaritzan dituen aplikazioez arduratzen da, eta mundu osoko transgenikoen ekoizpenen datuak kaleratzen ditu urtero. Datu horien arabera,
|
Espainiak
Europako Batasuneko transgenikoen ekoizle handiena izaten jarraitzen du, eta, gainera, bere maila sendotu du, 2007an aurreko urtean baino% 40 arto transgeniko gehiago ekoitzi baitu.
|
|
|
|
Espainiako
estatuaren barruan, Katalunian eta Aragoin egiten da arto transgeniko gehien, baina beste leku batzuetan ere asko handitu dira transgenikoen landaketak. Esate baterako, Extremaduran azken urtean hirukoiztu egin dira, eta Nafarroan, berriz, bikoiztu.
|
|
|
Esate baterako, Extremaduran azken urtean hirukoiztu egin dira, eta Nafarroan, berriz, bikoiztu. Horrenbestez,
|
Espainiako
estatuan egiten den artoaren% 21 transgenikoa da.
|
|
|
Datu horiekin,
|
Espainia
munduko 12 ekoizle handienen artean dago. Lehen lekuan Estatu Batuak daude, eta haren atzetik datoz Argentina, Brasil, Kanada, India eta Txina.
|
|
|
Besteak beste, soja, arto, kalabaza, papaia eta alpapa transgenikoak egiten dituzte, eta iaz ekoitzi zuten kotoiaren% 93 transgenikoa zen. Hain zuzen, Estatu Batuetako fundazio batek finantzatzen du ISAAAren txostena, Rockefeller Fundazioak, eta bazkideetako bat Ibercaja da,
|
Espainiako
laugarren banketxea.
|
|
|
un modelo basado en las personas. Granica, Barcelona,
|
España
, 2004 Liburu honetan, Koldo Saratxagari eginiko elkarrizketa batzuk deskribatzen dira. Horietan, Irizarren egon den urteetan hartutako esperientziaren berri ematen du du Koldok.
|
|
|
Edonola ere, batzuek ez dute inolako zalantzarik. Greenpeace
|
Españak
glaziarrei buruzko txosten bat argitaratu zuen 2004an. Espainiako Pirinioetako glaziarren desagertzea.
|
|
|
Greenpeace Españak glaziarrei buruzko txosten bat argitaratu zuen 2004an.
|
Espainiako
Pirinioetako glaziarren desagertzea. Klima aldaketa begien bistan du izenburua, eta, egileen artean, Enrique Serrano eta Eduardo Martínez de Pisón Geografia Fisikoko katedradunak daude.
|
|
|
Lehen glaziar ziren gune asko izoztegi soil izatera igaro dira, edo desagertu egin dira. Horrenbestez,
|
Espainian
, lau gunetan baino ez daude orain benetako glaziarrak: Infiernos, Monte Perdido, Posets eta Maladeta mendiguneetan.
|
|
|
GLIMS (Lurreko izotzaren satelite bidezko jarraipena) proiektuaren
|
Espainiako
koordinatzailea da Chueca. ASTER sateliteak jasotzen dituen irudiak erabiltzen dituzte horretarako.
|
|
|
Substantzia hori aminoazido eraldatu bat da, eta, horri esker, argi fluoreszentearekin argitzean arrosaz ikusten dira ugalketa fasean dauden zelulak, hots, tumore zelulak, eta urdinez gainerakoak. Substantzia horrek ez du albo ondoriorik, eta
|
Espainian
ez da merkaturatzen erabilera horretarako, baina Osasun Ministerioaren baimenarekin lor daiteke.
|
|
|
Data hori iritsi aurretik ere, gobernuak neurri batzuk hartzen hasiak dira. Adibidez,
|
Espainiako
gobernuak matrikulazio zergaren gaineko lege berria jarri zuen martxan urte hasieran. Lehen, motorraren neurriaren arabera ezartzen zen zerga, baina, orain, autoak isurtzen duen karbono dioxidoaren arabera ordaindu behar du jabeak.
|
|
|
Bestalde, kontuan izan behar da auto elektrikoek zuzenean ez dutela gas poluitzailerik isurtzen atmosferara, baina bateriak kargatzeko behar den elektrizitatea zentral elektrikoetatik dator eta, batzuek energia iturri berriztagarriak erabiltzen badituzte ere, beste askok, ez. Edonola ere, iaztik salgai dago
|
Espainian
merkatuko lehen auto elektrikoa, Reva; Frantzian, berriz, zabalduago daude, baina oso ohikoak ere ez dira.
|
|
|
|
Espainian
hazten diren 16 fruituren (laranja, mandarina, limoia, pomeloa...) barietateak aztertu dituzte barietate guztira. Hala, fruitu guztien hatz marketan azaltzen diren ezaugarri komunak nahiz batzuk besteetatik bereizten dituzten ezaugarriak zein diren jakin dute.
|
|
2009
|
|
|
Azkenik, azterketatik ateratako datuek bide ematen dute Euskal Herriko gizartea
|
Espainiakoarekin
edo Europakoarekin alderatzeko, zientzia eta teknologiaren pertzepzioari dagokionez. Horrek ere lagunduko digu gure neurria non dagoen jakiten.
|
|
|
Azkenaldian horri delituzko izena (pirateria) jarri dioten arren, ez da derrigorrez ilegala. Herrialde askotan(
|
Espainian
, adibidez), kultura partekatzea legala da, irabazi asmorik ez badago, eta beste herrialde askotan ere ez dago argi legearen aurkakoa den. Edozein kasutan, eduki audiobisuala kopiatzeak posible izan luke, norberak erosi duenaren kopia pribatuak egiteko eskubidea baitu, erositakoa kotxean entzuteko, adibidez.
|
|
|
Adibidez, 2008ko azaroaren 24an, goizaldeko 4:47an,
|
Espainiako
eskaeraren% 43 eolikoaren bitartez ase zen; handik hiru egunera, 16:22an,% 1,15 baino ez zen izan. Muturreko adibide bat da, baina garbi erakusten du energia eolikoaren aldakortasuna nabarmena dela.
|
|
|
Bataren edo bestearen alde egitea erabaki politikoa da. Frantziak, adibidez, nuklearraren alde egin du, eta,
|
Espainiak
, berriz, eredu dibertsifikatuago baten alde.
|
|
|
Herrialde bakoitzak izan lukeen parte hartzea ere zehazten du direktibak:
|
Espainiarenak
% 29,4 izan luke, eta Frantziarenak,% 21.
|
|
|
Buenok adierazten duen bezala, gainera, mendekotasuna ez da bakarrik baliabide naturaletara mugatzen, azpiegituretan ere itzela da: hegoaldea
|
Espainiako
sarearen mende dago, eta Iparraldea, Frantziarenaren mende.
|
|
|
Hain juxtu, berriztagarrietan instalatuta dagoen potentziaren% 75 mota horretakoa da, zentral hidroelektriko handiak eta biomasa alde batera utziz gero. Eolikoa gehien hedatu den herrialdeak, berriz, Alemania,
|
Espainia
eta Danimarka dira, eta hiruren artean Europako Batasunean instalatuta dagoen potentzia eolikoaren% 74 osatzen dute.
|
|
|
Santa Maria de Garo a zentrala 2013an ixteko erabakia hartu du
|
Espainiako
Gobernuak. Erabaki eztabaidagarria izan da, baina ixteari edo jarraitzeari buruzko eztabaida aspalditik zegoen piztuta gizartean.
|
|
|
Datuek, baina, kontrakoa erakusten dute. REE
|
Espainiako
Sare Elektrikoa erakundearen arabera, iaz, Espainian ekoitzi zen elektrizitatearen% 1,36 sortu zuen Garo ako zentralak, zehazki, 4.021 GWh. Eta urte hartan bertan, Espainiak 11.221 GWh garbi esportatu zituen.
|
|
|
Datuek, baina, kontrakoa erakusten dute. REE Espainiako Sare Elektrikoa erakundearen arabera, iaz,
|
Espainian
ekoitzi zen elektrizitatearen% 1,36 sortu zuen Garo ako zentralak, zehazki, 4.021 GWh. Eta urte hartan bertan, Espainiak 11.221 GWh garbi esportatu zituen.
|
|
|
REE Espainiako Sare Elektrikoa erakundearen arabera, iaz, Espainian ekoitzi zen elektrizitatearen% 1,36 sortu zuen Garo ako zentralak, zehazki, 4.021 GWh. Eta urte hartan bertan,
|
Espainiak
11.221 GWh garbi esportatu zituen.
|
|
|
Hain zuzen, Nafarroa ezin da hartu erreferentziatzat, ez baita uharte elektriko bat. Nafarroako aerosorgailuek ekoizten duten elektrizitatea
|
Espainia
osora banatzen da, sarea estatu mailakoa baita. Sarea Nafarroara mugatuko balitz, sorkuntza eolikoak luke hain handia izan.
|
|
|
Iturriak: REE
|
Espainiako
sare elektrikoaren azken txostena (2007ko datuak), eta SDEPA Pirinio Atlantikoen Elektrizitate Sindikatuaren 2006ko azterketa (2005eko datuak).)
|
|
|
Simulazioak simulazio, errealitatean oso zaila da estatu mailako itzalaldiak gertatzea; bai, behintzat,
|
Espainian
eta Frantzian, elektrizitate sarea oso oso adarkatuta baitago bi herrialdeotan. Garraio sarea dago bereziki adarkatuta, hau da, elektrizitate asko sortzen duten instalazioetatik elektrizitate hori kontsumituko den eremuetara garraiatzen duen sarea.
|
|
|
XVI XVII. mendean erabat industriala zen Euskal Herria, baina
|
Espainiako
inperioaren gainbeherarekin krisian sartu zen, eta hiriguneak hustu, eta lurrari begira jarri ziren berriz. Izan ere, bizitzeko aukera bakarrenetakoa lurra lantzea zen.
|
|
|
Alde batetik, Europako zientzia ministroek Lundeko egoitzaren alde egindako gomendioak ez dakar hautagaitza horrekiko konpromiso irmorik, ez formalik. Paradoxikoki,
|
Espainiako
administrazioak bakarrik sinatu du hautagaitza suediarrarekin lankidetzan aritzeko akordio bat. Bestetik, Europaren egoera ekonomikoa, eta, bereziki, Suediarena, zein diren ikustea aski da neutroi iturria bera zalantzan dagoela pentsatzeko.
|
|
|
Zalantza egoera honetan, azeleragailuen arloa autonomoki garatzeko apustua egitea litzateke ESS Bilbao proiektuarentzat arrazoizko estrategia. Berea izango duen instalazio bat eraikitzea, Europako Espalazio Iturriari zerbitzu emango dion zentro bat(
|
Espainiako
Gobernuaren eta Suediako hautagaitzaren arteko akordioa betez), eta, batez ere, erreferentziazko zentro bat izango dena, azeleragailuen arloan ditugun premiak aseko dituena.
|
|
|
Erabat engaiatuta nago ikuspegi horrekin, eta, gaur egun, Eusko Jaurlaritzaren eta
|
Espainiako
Gobernuaren oniritziak ditu Leioarako protoien azeleragailuak. Gainera, beharrezko aurrekontua hitzartuta dago ESS Bilbao hautagaitzaren baitan.
|
|
|
1970eko hamarkada hasi berria zen. Garai hartan, Smit
|
Espainiaren
hegoaldean zebilen ikertzen. Foraminifero planktonikoen fosilei jarri zien arreta, eta zerbait deigarria topatu zuen:
|
|
|
Birziklatzen ez badituzte ere, jaso, era guztietako pilak eta bateriak jasotzen dituzte, hondakinen gaikako bilketan multzo berean sartuta baitaude batzuk eta besteak. Recypilasen
|
Espainia
osoko pilak eta bateriak jasotzen dituzte, gaikako bilketaz arduratzen diren erakundeen eskutik. Jasotakoak bereizten dituzte, barruan dituzten osagai kimikoen arabera, eta azpitalde bakoitza behar bezala tratatzen dute.
|
|
|
Horra hor misterioetako bat. Jakin dugu, baita ere,
|
Espainian
ez dagoela bateriak birziklatzen dituen erakunderik.
|
|
|
Urte batzuetatik hona, haurdun gelditu, eta pertsona askok galdegiten diote bere buruari baliagarria ote den jaioko den umearen zilbor hesteko zelulak gordetzea, eta nola eta non egin jakin nahi izaten dute. Zalantza, egia esan, seme alaben etorkizunerako balizko mesedeari buruzkoa da; baina
|
Espainian
zelula horiek ez dira zehazki ikuspegi horrekin gordetzen, edo ez bakarrik, ikusten badugu nola arautu den eta medikuntzak gaur egun zer aukera eskaintzen dituen.
|
|
|
Egiazki, zelula terapien arloko ikerketek geroz eta interes handiagoa pizten dute(
|
Espainian
bakarrik 50 talde baino gehiago ari dira horretan ikertzen, eta badira horretan bakarrik aritzen diren ikerketa zentro batzuk), baina haien aplikazio klinikoek oso garapen maila txikia dute oraindik. Bestalde, kontuan hartu behar da birsorkuntza medikuntzan ez dela zilbor hesteko zelulekin bakarrik ikertzen; enbrioien eta helduen zelulekin ere lan egiten dute.
|
|
|
Egoera zein den jakinda, haurdun dagoen emakumeak zilbor hesteko odol emaile izan nahi duenean, zilbor hesteko odol banku batera jo behar du
|
Espainian
, edo baimendutako amaetxeetako batera. Espainian horrelako 132 amaetxe daude, eta 14 zilbor hesteko odol banku publiko (Euskal Autonomia Erkidegoan:
|
|
|
Egoera zein den jakinda, haurdun dagoen emakumeak zilbor hesteko odol emaile izan nahi duenean, zilbor hesteko odol banku batera jo behar du Espainian, edo baimendutako amaetxeetako batera.
|
Espainian
horrelako 132 amaetxe daude, eta 14 zilbor hesteko odol banku publiko (Euskal Autonomia Erkidegoan: Transfusioen eta Giza Ehunen Euskal Autonomia Erkidegoko Zentroa, Gurutzetako Ospitalea eta Donostia Ospitalea).
|
|
|
|
Espainian
horrelako bankuetan biltegiratutako zelula guztiak Hezur Muinaren Emaileen Espainiako Erregistroaren (REDMO) eskura egongo dira, eta transplantea behar duen edozein gaixo tratatzeko erabili ahal izango dira.
|
|
|
Espainian horrelako bankuetan biltegiratutako zelula guztiak Hezur Muinaren Emaileen
|
Espainiako
Erregistroaren (REDMO) eskura egongo dira, eta transplantea behar duen edozein gaixo tratatzeko erabili ahal izango dira.
|
|
|
Odola atzerrira bidaltzeko,
|
Espainian
biltegiratzeko baldintza berdinetan, erauzte eta biltegiratze zentroek baimena eduki behar dute, eta hitzarmen bat izenpetu. Gainera, zentroa Europako Batasunetik kanpora baldin badago, baimena eskatu behar zaio Transplanteen Erakunde Nazionalari.
|
|
|
Balizko erabilera autologoari begira, araudiaren eskakizunak betetzen dituen zentro pribatu batean gorde daitezke zelulak. Zentro horien jarduerak irabazi asmorik gabekoa izan behar du; banku publikoen kalitate estandar berberak bete behar dituzte; eta biltegiratutako unitate guztiak Hezur Muinaren Emaileen
|
Espainiako
Erregistroaren esku jarri behar dituzte, edozein gaixok erabili ahal izateko.
|
|
|
Eta berdin gertatzen da politikariekin. Adibidez, niri atentzio handia eman dit
|
Espainia
izatea arto transgeniko gehien egiten duen herrialdea Europan; eta Europako Batasunak bilera bat egin duenean nekazaritza ekologikoari buruz, nekazaritza ekologikoan berrikuntzak egiteko, ministro bakarra falta da: Espainiakoa.
|
|
|
Adibidez, niri atentzio handia eman dit Espainia izatea arto transgeniko gehien egiten duen herrialdea Europan; eta Europako Batasunak bilera bat egin duenean nekazaritza ekologikoari buruz, nekazaritza ekologikoan berrikuntzak egiteko, ministro bakarra falta da:
|
Espainiakoa
.
|
|
|
J.R.M.: Bilera hartara
|
Espainiako
ministroa zegoen gonbidatuta, eta ez zen joan, eta ez zion inori utzi bere lekua. Horrek garbi erakusten du atzean ideologia bat dagoela.
|
|
|
Oso zaila da oro har hitz egitea. Nik artoa eta soja aztertu ditut bereziki, bi testuingurutan,
|
Espainian
eta Latinoamerikan. Adibidez, Argentinak egiten duen soja transgenikoa lehen munduko abereak bazkatzeko da.
|
|
|
Europako bi erakundek finantzatu dute txostena: Bussolera Branca fundazioak eta Ibercajak,
|
Espainiako
laugarren banketxeak.
|
|
|
Munduko ekoizle handiena Estatu Batuak dira, eta Europakoa,
|
Espainia
. Hala ere, alde izugarria dago bien artean; Estatu Batuetan, 62,5 milioi hektarea hartzen dituzte transgenikoek, eta Espainian, berriz, 0,1 Gainera, Espainian transgeniko bakarra hazten dute, Bt artoa, hori baita Europan baimenduta dagoen transgeniko bakarra.
|
|
|
Munduko ekoizle handiena Estatu Batuak dira, eta Europakoa, Espainia. Hala ere, alde izugarria dago bien artean; Estatu Batuetan, 62,5 milioi hektarea hartzen dituzte transgenikoek, eta
|
Espainian
, berriz, 0,1 Gainera, Espainian transgeniko bakarra hazten dute, Bt artoa, hori baita Europan baimenduta dagoen transgeniko bakarra. Estatu Batuetan, aldiz, beste inon baino espezie gehiago landatzen dituzte, zortzi, hain zuzen:
|
|
|
Munduko ekoizle handiena Estatu Batuak dira, eta Europakoa, Espainia. Hala ere, alde izugarria dago bien artean; Estatu Batuetan, 62,5 milioi hektarea hartzen dituzte transgenikoek, eta Espainian, berriz, 0,1 Gainera,
|
Espainian
transgeniko bakarra hazten dute, Bt artoa, hori baita Europan baimenduta dagoen transgeniko bakarra. Estatu Batuetan, aldiz, beste inon baino espezie gehiago landatzen dituzte, zortzi, hain zuzen:
|