|
2004
|
|
|
|
Espainiako
Nutrizio Elkartearen arabera, diarreak eta gorakoak dira haurren deshidratazioaren arrazoi ohikoenak, beroaren ondorioz.
|
|
|
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteak (SEN) gomendatzen du adingabeei elikadura orekatua, etengabeko ur kontsumoa eta elikagaien higiene egokia bermatzea, udan deshidratazioa saihesteko oinarri gisa. Izan ere, beroak eragindako beherakoak eta gorakoak dira udako hilabeteetan haurren deshidratazioaren arrazoi ohikoenak.
|
|
2005
|
|
|
Gainera, ULUk itsasoko produktuak arduraz kontsumitzeko ahalegina egiten dutenen lana aitortu nahi du, gutxieneko neurriak errespetatuz eta gure itsas ekosistemaren jasangarritasunari eusteko jardunez. Bestalde, FROM erakundeak informazio saioak antolatuko ditu kontsumitzaile elkarteekin,
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioko adituek lagunduta, itsasoko produktuen kontsumoaren balio elikagarriei buruz.
|
|
2006
|
|
|
Alde horretatik, Ferrerrek esparru erregulatzaile bat ezarri beharra planteatzen du, kontsumitzaileak propietate faltsu edo nahasien eskurantzetatik babesteko eta, gainera, produktu berrien garapenean berrikuntzari dagokionez industriak dituen beharrei erantzuteko. Premia horiek eta beste batzuk izango dira, halaber, topaketa gehien izango dituzten protagonistak, hala nola
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteak (SEN) Gasteizen maiatzaren 25etik 27ra bitartean antolatzen duena eta Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Elkarteak (SESAL) Leonen urriaren 6an antolatzen duena. Egoera onartu bat EFSAk ebaluatu eta Batzordeak baimendu dituen propietate osasungarriei buruzko alegazioak bakarrik onartu behar lituzke arauak.
|
|
|
Bistan da, eta horrela egiaztatu ahal izan zen egunean zehar, kontsumitzaile ertain batek ez dituela beharrezko baliabideak elikagai funtzional bat eta ez den beste bat bereizteko, baina hala aurkezten dela. Ascensión Marcos
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko lehendakariak azaldu zuenez, «funtsezkoa da zientzialariek industriarekin etengabe lan egitea, eta ez soilik industriarekin, legeriarekin; hala ez bada, merkatura elikagai funtzional on bat ateratzea lortuko da».
|
|
|
Horrek esan nahi du% 40k aholkularitza medikorik gabeko dieta egiten duela, eta hori oso ohikoa da 35 urtetik beherakoen eta emakumeen artean, atzo Madrilen aurkeztu zuten Nutrizio Inkesta Nazionalaren emaitzen arabera. Asentzio Marcos
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko lehendakariak esan zuenez, dieta egiten dutenen artean ez dago elikadura heziketarik Espainian. “Biztanleriak jarraibide batzuk izan lituzke, eta profesional batek aholkatu behar duela jakin” esan zuen.
|
|
2008
|
|
|
Ondorio nagusi hori atera da “Zer jaten ari gara espainiarrak? ” azterlanetik.
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioak egin du azterketa, eta Bartzelonako Elikagaien Aretoan aurkeztu da. Txostenak agerian uzten du dieta mediterraneoaren eredu dietetiko tradizionala berreskuratu beharra dagoela.
|
|
2009
|
|
|
Proiektu honetan partaide dira Elikadura arloko Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentzia (AESAN),
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioa (FEN) eta Udalerrien eta Probintzien Espainiako Federazioa (FEMP), eta ekimen berezia izanik ere, NAOS estrategiaren baitako beste bat gehiago da funtsean (Elikadura, Ariketa Fisikoa eta Gizentasunaren Prebentzioa sustatzeko estrategia da).
|
|
|
|
Espainiako
Nutrizio eta Elikadura Zientzien Akademia sortu zen
|
|
|
Elikaduraren eta nutrizioaren arloan erreferente bihurtzea eta dieta mediterraneoa sustatzea, informazio egiazkoa, egiaztatua eta independentea bermatuz. Asmo horiekin sortu zen
|
Espainiako
Nutrizio eta Elikadura Zientzien Akademia, atzo egin baitzuen lehen batzar eratzailea. Akademia horretako nutrizio adituek Mediterraneoko dietak gizadiari eragiten dioten gaixotasun kroniko eta degeneratibo gehienentzat dituen ondorio onuragarriak nabarmendu zituzten, hala nola gaixotasun kardiobaskularrentzat eta zenbait minbizirentzat.
|
|
2011
|
|
|
Espainiako helduen erdiek kolesterola altua dute. Hala laburtzen dute Espainiako Kardiologia Elkarteak (SEC) eta
|
Espainiako
Nutrizio eta Arrisku Kardiobaskularraren Azterketa berrienak (ENRICA), 2012an argitaratua. Oporretan ere ez dago atsedenik kolesterolaz ahazteko.
|
|
2012
|
|
|
Iturriak: guk egindako ikerketa eta CSIC, INGEMA Fundazioa, Gurutze Gorriaren Ospitale Nagusiko Geriatria Zerbitzua,
|
Espainiako
Nutrizio Elkartea (SEN) eta Farmazialarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusia.
|
|
|
Elikagai sorta zabalagoa lortzeak ez du bermatzen dieta orekatuagoa izango denik; horren erakusgarri da espainiarren% 54k bakarrik betetzen dituela elikadura piramidearen gomendio klasikoak, eta horrek obesitatea areagotzen laguntzen du. Hala adierazi du CEU San Pablo Unibertsitateko Nutrizio eta Bromatologiako katedradunak eta Gregorio Varela
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioko lehendakariak (FEN), Espainiako Udalerri eta Probintzien Federazioko (FEMP) Hiri Osasungarrien Espainiako Sareak antolatutako jardunaldi batean. Jardunaldi horretan, “nutrizionistak” porrottzat jo ditu.
|
|
2013
|
|
|
Gizentasunari aurre hartzeko eta hura tratatzeko bideez adostu den azken proposamenak,
|
Espainian
nutrizioaren arloan aritzen diren 11 elkartek sinatuak, ondorioztatu du karbohidrato konplexu ugariko dietak egiten dituztenek (ogiak dituenak bezalakoak, alegia) pisu gutxiago izaten dutela.
|
|
|
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteak zein Familia Medikuntzako Elkarteak diotenez astean 3 edo 4 aldiz jan genuke gehienez haragia, haurrek zein helduek.
|
|
|
Angel Gil,
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko presidentea
|
|
|
Jarduera horien artean, nabarmentzekoak dira «orga osasungarria», haurtzaroan elikadura orekatua zabaltzeko kanpainak, osasun kardiobaskularraren eta hezur osasunaren aldeko kanpainak, nutrizio aholkularitza zerbitzua eta nutrizio eskola, EROSKIren saltokietan zein online kanaletan funtzionatzen duena. ...Bezero eta Markako zuzendari Carolina Najarren arabera, «Programa honek Dieta Mediterranearra Fundazioa, Dietista eta Nutrizionisten Espainiako Elkartea (AEDN), Osteoporosiaren eta Hezurretako Gaixotasun Metabolikoen aurkako Espainiako Fundazioa (FHOEMO), Hiperkolesterolemia Familiarraren Fundazioa (DANONE) eta Espainiako Marka Zeliakoen Elkartea bezalako erakunde erreferenteek laguntzen dute».
|
Espainiako
Nutrizio Akademiak emandako sariak EROSKIk bere markako produktuetan egindako egokitzapenean egindako ahalegina ere aitortzen du, kontsumitzaileen nutrizio profil partikularrei erantzuteko glutenik gabeko, azukrerik gabeko, koipe gutxiko edo gatz gutxiko gamekin, neurri handi batean EROSKI Sannia markaren arabera multzokatuta, nutrizioaren ikuspegitik hobetuta dauden produktuak biltzen baititu, m... Aurtengo lehen hiru hilabeteetan, 450.000 kontsumitzailek baino gehiagok hartu dute parte gaur saritu den programa honetan, eta EROSKIk urte bukaera arte 1.800.000 kontsumitzailek baino gehiagok parte hartzea espero du.
|
|
|
|
Espainiako
Nutrizio Akademiak Eroski saritu du elikadura osasungarria sustatzeagatik
|
|
|
Mataix 2013 sarietako bat jaso du EROSKIk, kontsumitzaileen artean elikadura ohitura osasungarriak sustatzeko egindako lanagatik. Sari horien bidez, elikaduraren arloko goresmen handienetako bat,
|
Espainiako
Nutrizio eta Elikadura Zientzien Akademiak (AEN) arlo horretako proiektu eta ibilbide profesional onenen berri eman nahi du urtero. Irudia:
|
|
|
Bonbona Nekea deshidratazioaren sintoma ere bada, eta, beraz, haurdun dagoen emakume batek ez badu behar adina likido edaten, arazoa areagotu egiten da. Osasun Kudeaketarako Institutu Nazionalak argitaratutako ‘Haurdunaldiko zainketen gida’ k esan du 1,5 litro ur hartu behar dituela egunero, nahiz eta beste erakunde batzuek(
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteak, adibidez) 2,5 eta hiru litro artean gomendatzen dituzten. Behar bezala hidratatzeak nekea murrizten laguntzen du, baita beste onura batzuk ere, hala nola heste igarotzea erraztea eta, ondorioz, haurdun dagoen emakumearen idorreria saihestea.
|
|
|
Gaitz horren diagnostiko bat agertzen denean, emakumeak jaso ohi duen lehen aholkua da karbohidratoekin jatea murriztu behar duela, bai sinpleak (azukrea, edari azukretsuak, opilak, etab.). «konplexuak» (ogia, fruta, labore integralak, lekaleak, etab.).). Litekeena da gomendio generiko hori osasun erakundeetan dietista nutrizionisten faltari zor zaiola,
|
Espainiako
Nutrizioaren Liburu Zuriak zehazten duenez. Nolanahi ere, kontuan izan behar da haurdun dauden emakumeen %1 eta %14 artean urdaileko diabetea izango dela, eta litekeena dela kopuru hori handitu izana datozen urteetan, haurren obesitatearen kopuruak gora egin duelako.
|
|
|
Gauza bera gertatzen da fruitu lehorrekin, semaforo gorriak izan baititzakete kaloria eta gantz handiengatik». Albisteak, nolanahi ere, ez du kontuan hartzen
|
Espainiako
nutrizio semaforoak, Eroski bezalako enpresek ezartzen dutena, ez duela kolore gorria, kolore laranja agertzen baita, «penalizatzaile» gutxiago, eta berdea eta horia mantentzen ditu. Kolore kodea duen etiketaren bidez, produktuak kaloria, azukre, gantz, gantz saturatu eta gatz kopuru handia (laranja), ertaina (horia) edo txikia (berdea) duen ikus daiteke.
|
|
2014
|
|
|
Alkohola edari alkoholdunen kezkagarriena den arren, edari horiek ematen dituzten kaloriak gehitu egiten zaizkie, eta, beraz, irenstea lagungarria izan daiteke, epe luzera gure osasuna ez ezik, gizentasun arriskua ere hobetu nahi badugu.
|
Espainiako
Nutrizioaren Fundazioaren txosten baten arabera, gure herrialdean egunero hartzen diren kalorien %4, 9 alkoholetik datoz. Kopuru handia da, batez ere lekaleetatik hartzen den energiarekin alderatzen bada (%1, 4).
|
|
2015
|
|
|
gaur egun, sedentarismoak gehiago eragiten du espainiarren gehiegizko pisuan eta gizentasunean hartzen ditugun kalorietan baino. Hala,
|
Espainiako
Nutrizioaren Fundazioak egindako Antropometria, Ingestio eta Balantze Energetikoaren (ANIBES) lana amaitu da. FEN) zientzia adituekin lankidetzan.
|
|
2016
|
|
|
Gurean, jogurtaren kontsumoak goranzko bilakaera izan du urteetan, eta halaxe ageri da dokumentu honetan: Espainiako Dietaren Nutrizio Balorazioa, Elikadura Kontsumoaren Panelari jarraiki(
|
Espainiako
Nutrizio Federazioak eta Espainiako Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioak egina da).
|
|
|
Kontsumo errazioa ezartzeko, Espainiako Dietaren Nutrizio Balorazioa, Elikadura Kontsumoaren Panelari jarraiki izeneko txostenean ageri dena hartu dugu eredutzat(
|
Espainiako
Nutrizio Federazioak eta Espainiako Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioak egina da).
|
|
|
Bere konbinazioekin, dieta hipokalorikoan oinarritzen diren emaitzak ematen ditu, makronutrienteetan orekatuak, %15 proteina, %30 gantz eta %55 karbohidrato dituela. Horrez gain,
|
Espainiako
Nutrizio Komunitarioko Elkartearen (SENC) 2015eko gomendio eguneratuak ere jasotzen ditu gidak, kontzeptuei, kozinatze teknikei, denboraldiko eta hurbileko produktuen kontsumoari, hidratazio osasungarriaren piramidearen arabera likidoak hartzeari eta abarri dagokienez. Gainera, sortzaileek aholku espezifikoen zerrenda jasotzen dute, guztiak ere elikadura osasuntsua eta orekatua sustatzera bideratutakoak, adibidez, karbohidrato integralak, esneki hobeak eta erdigaingabetuak, frijitzea murriztea eta egunean bost errazio fruta eta barazki kontsumitzea.
|
|
|
Dieta osagarritzat hartuz gero, hiperbitaminosia nozitzeko arriskua gerta liteke, eta horrek ondorio negatiboak eragin ditzake organismoan, zefaleak, ahulezia edo nekea. «Bistakoa da gaur egungo gizarteak gero eta interes handiagoa erakusten duela elikadura eta gizakiaren elikaduraren arazoekiko», dio Grande Covián irakasleak Elikadura eta Elikadura Nahasteen Institutuak eta
|
Espainiako
Nutrizio Federazioak (FEN) argitaratutako ‘Dieta eta Produktu Magikoak’ dokumentuan. Interes hori arazo izan daiteke osasunarentzat, ustez miragarriak diren elikagaien zerrenda bat agertzen baita, batzuk aztertuak eta beste batzuk ez.
|
|
|
Gaitz hori oraindik ez da agertzen gaixotasunen sailkapen ofizialetan. Izan ere, Elvira Larqué doktoreak, Murtziako Unibertsitateko Fisiologiako irakasleak eta
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko zuzendaritza batzordeko kide batek azaldu duenez, «esparru klinikoan ia erabiltzen ez den terminoa da, eta arlo zientifikoan ez dago horri buruzko azterketarik ia». Hala ere, eta Espainian horri buruzko estatistika ofizialik ez dagoen arren, dagoeneko espezialista askok hartu behar dute parte.
|
|
2017
|
|
|
Maria Colomer dietista nutrizionista da
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiako Aholkulari Batzordean, eta haren esanetan, zapore gozoa atsegina gertatzen zaigu ia pertsonarik gehienei, eta gustatu egiten zaigu atsegin dugun hori hainbat alditan esperimentatzea.
|
|
2018
|
|
|
Eskura ditugun azken datuen arabera, ernaltzaileen erdiak ez ditu hartzen gomendatutako azido folikoa, iodoa, kaltzioa, burdina eta bitamina, eta horiek funtsezkoak dira fetua behar bezala garatuko dela ziurtatzeko. Hala jasotzen du
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioak (FEN), Nutrizio Fundazio Iberoamerikarrak (FINUT) eta Espainiako Ginekologia eta Obstetrizia Elkarteak (SEGO) elkarrekin egindako txosten batek. Aurkeztu berri den dokumentuak dioenez, esnea elikagai horiek hartzen direla ziurtatzeko funtsezko elikagaia izan daiteke.
|
|
|
adibidez, bitan jan behar dela edo begiak zaindu behar direla haurra larruazalean markekin jaiotzea saihesteko, oraindik ere badute ibilbidea, sineste gisa ez bada, dietaren desorekak justifikatzeko. «Pertsona baten, kasu honetan, haurdun dagoen emakume baten, elikadura ereduak zerikusia du ingurunea, gogoa eta aukera ekonomikoak«, dio Gregorio Varela Moreiras
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioko lehendakariak (FEN). Hau da, dieta osasungarria izatea ez da norbanakoaren borondatearen araberakoa soilik, beste faktore askoren araberakoa ere bada, hala nola elikagai onak eskura izatea, erosi ahal izatea, prestatzen jakitea, egunerokoan integratzea edo osasunari eta elikadurari buruzko informazio egiaztatua izatea.
|
|
|
Zer dira elikagai osagarriak? «Dieta askotarikoa, orekatua eta nahikoa egiten duen norbaitek, baldintza normaletan, ez du elikadura osagarririk behar», dio Ana Rodríguez Espainiako Familia eta Komunitate Farmazia Elkarteak Elikadura gehigarriek «pertsonaren elikadura osatzea dute helburu», azaltzen du María Puyk,
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko (SEN) presidenteak. Izan ere, Espainiako legeriak – eta Europakoak ere – ez ditu gehigarri gisa ezagutzen, elikagaien osagarri gisa baizik.
|
|
2019
|
|
|
M Puy Portillo Baquedano. EHUko Elikadura eta Obesitatea ikerketa taldeko katedraduna eta
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko lehendakaria
|
|
|
Eta azken urteetako ikerketak agerian uzten ari direnez, karbohidrato horiek ez dira batere onuragarriak osasunarentzat. Dena den, hemen gantz gehiegi jaten dugu oraindik, argitzen du M Puy Portillo Baquedano EHUko Elikadura eta Obesitatea ikerketa taldeko katedradun eta
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko lehendakariak. Gaur egun gomendatzen duguna da kalorien% 30 izatea gantzak, eta nabarmen goitik gaude:
|
|
|
«Elikadura gehigarrien helburua da pertsonaren elikadura osatzea eta eraginkorrak dira dietan kantitate nahikorik ez duten elikagaiak ematen dituztenean«, azaltzen du María Puy Portillo, Euskal Herriko Unibertsitateko Nutrizio eta Obesitateko ikertzailea eta EHUko lehendakaria.
|
Espainiako
Nutrizio Elkartea. Eta hori da gakoa, onartu du Portillok: eraginkorrak izan daitezen, beharrezkoa da irensten dituenak nutrizio gabezia izatea.
|
|
|
«Adibidez, bitamina eta mineral gehigarri batean konfiantza badugu, baina gure dietari jaramonik egiten ez badiogu, dietak behar bezala ematen ez dituen beste elikagai batzuen defizitak gara ditzakegu eta ezta hartzen ari garen gehigarriengatik ere», dio María Puy Portillok, Euskal Herriko Unibertsitateko Nutrizio eta Obesitate taldeko ikertzaile eta lehendakariak.
|
Espainiako
Nutrizio Elkartea. Eta azpimarratu du elikagaiek, elikagaiez gain, beste konposatu batzuk ere ematen dituztela, hala nola: polifenolak gure osasunean ondorio oso positiboak eragiten dituzte.
|
|
|
Ondorio horrek, denboran eta eguneroko kontsumoarekin mantenduta, gaixotasun kardiobaskular bat garatzeko arriskua %20raino murriztu lezake, ikertzaile honen azterketa amaitzen da. Ramón de Cangas Biologia Molekularrean doktore eta dietista nutrizionista
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetikako Akademian, arretaz hartu behar da «ahabiak superfruta» edo superelikagai berria hartu aurretik, baina onartzen du irabaziak ezagunak direla. Eta beste arrasto batzuk ere ematen ditu, jateko onuragarria den kimikari buruz:
|
|
|
Adibidez, kafeina mantsoago xurgatzen da adineko pertsonengan, kontsumoa murriztu behar baitute. Horregatik,
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioak ohartarazi du gehiegi hartzeko arriskua dagoela, bereziki gibeleko arazoak badituzu. Kasu horretan, bi katiluak ez gainditzea gomendatzen du.
|
|
|
Hala ere, gune horretatik kanpo dauden pertsona handiak dira. Néstor Benítez Brito
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiako kideak dioenez, Europako Batasunak nutrizio arloko nahitaezko arreta eskaini behar izan zuen 2003an, baina, jarraibide horiek gorabehera, “Espainia da Europar Batasuneko herrialde bakarra, eta ez du profesional hori bere Osasun Sistema Nazionalean autonomia erkidego gehienetan”. N-ak ere ez daude aldaketa proposamen zehatzetatik.
|
|
2020
|
|
|
Baina, batez ere, garrantzitsua da egoera onean egotea osasun krisian. “Paziente hauetan garrantzitsuagoa da dietarekin zorrotza izatea, osasun zentroetara joateko zailtasunak direla eta, kontrol mediko txikiagoa egon baitaiteke”, erantsi du Ramón de Cangas
|
Espainiako
Nutrizio Akademiako kideak. Ez dago zalantzarik:
|
|
|
Nola prebenitu haurdunaldiko ohiko patologiak Haurdunaldian existitzen ez diren gaixotasun batzuk garatu badaitezke ere, beste kasu batzuetan begi bistako arazoak izaten dira, lehendik ere bularrezurretan zeudenak edo, agian, lehenago hainbeste arazo izan ez zituztenak. Eduard Baladia dietista nutrizionistak eta
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiako kideak dioenez, “patologia horiei aurrea hartzeko modurik onena haurdunaldiaren aurretik osasuntsu egotea eta diziplina arteko osasun profesionalei laguntza eskatzea da”. Haurdunaldiko diabetesa Irudia:
|
|
|
Haurdunaldian bezala, bularra ematen ari diren bitartean, amak ahalik eta gehien zaindu behar du jaten dutena. Hala, bada, nutrizionistek eta
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiako kide den Eduard Baladiak gomendatzen dute “emakumearen elikadura ohiturak haurdunaldian jarraitu zituen printzipio osasungarri berberen arabera jokatzea”. Kontuan hartu behar da, kasu honetan ere, ez dela bitik jan behar, amak esnea ekoizteko behar dituen nutrizio eskakizunak ez baitakar gehiago hartzeko beharrik.
|
|
|
Zalantzarik gabe, alkohola. “Nahiz eta egia den haurtxoari eskualdatzea kantitate txikian izango litzatekeela, uste dut saihestu beharreko substantzia gisa eduki genukeela”, zehaztu du
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiako adituak. Har ditzaket osagarriak edoskitzen ari banaiz?
|
|
|
María Puy Portillok,
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko lehendakariak eta Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV EHU) Farmazia Fakultateko Nutrizio eta Bromatologia Saileko katedradunak, honako hau adierazi du: “gaixotzeko gure modua gure jateko moduaren araberakoa da, neurri handi batean”.
|
|
|
Zenbateko horiek egin al dezakete aldea? Eduard Baladía dietista nutrizionistaren iritziz,
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiako (CAEC AEND) Ebidentzia Zientifikoa Aztertzeko Zentroko koordinatzailea, edari azukretsuei tasak aplikatzea erabaki on batean, nahiz eta onartzen duen agian ez dela nahikoa lor daitezkeen emaitzak kontuan hartuta. Hau da, erosketa eta kontsumoa% 5 eta% 14 bitartean jaitsi da, Obesity Revicityn 2019an erosketen gaineko zergen eraginari buruzko azterketa sistematikoaren eta metaanalisiaren emaitzen arabera.
|
|
|
Osasuna eta ongizatea zaintzen laguntzen du, eta infartuak eta iktusak bezalako patologia larriak (eta ohikoak) prebenitzen. Izan ere, zenbait ikerketak berretsi egiten dute elikaduraren eta gaixotasunen arteko harreman zuzena, María Puy Portillok,
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko lehendakariak eta Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) Farmazia Fakultateko Nutrizio eta Bromatologia Saileko katedradunak, elkarrizketa honetan azaldu digunez. Artikulu honetan, osasuna zaintzeko zazpi gomendio nagusiak zerrendatzen ditugu, eta Mediterraneoko dietarekin bat datozen bi ideia oso gozo (errazak) eskaintzen ditugu.
|
|
2021
|
|
|
Faktore askok eragiten dute: “Bizimodu desegokiak, elikadura eredu desegokiak, jarduera fisikoaren defizita…”, laburbiltzen du María Puy Portillok,
|
Espainiako
Nutrizio Elkarteko lehendakariak eta Nutrizio eta Obesitate Taldeko ikertzaile nagusiak Karlos iii.a Osasun Institutuan. “Janari planak eta eguneko menuak antolatzeko denbora gutxi izatea, industriaren elikadura eskaintzak tentazioa izatea… eta hori aldatzea oso zaila da”, azaldu du.
|
|
|
Frijituta kozinatuz gero, sukaldeko paper bat erabiltzea komeni da koipe guztia han uzteko eta gatz pixka batekin, piperbeltzarekin edo beste saltsa batzuekin jateko, hala nola ziapearekin, maionesarekin…. Kontsumitzaile askok galdetzen dute ea osasungarriagoa den patata edo batata, ahantzi gabe batato patatak egin daitezkeela. Hori dela eta,
|
Espainiako
Nutrizio Federazioak (FEN) azaldu du patatek 88 kilokaloria inguru dituztela 100 gramoko, %18 karbohidrato eta %2 zuntz gutxi. Bitartean boniatoa 101 kilokaloria ditu kopuru berean,% 21,5 karbohidrato eta% 2,5 zuntz ditu.
|
|
2022
|
|
|
Atera sutatik eta utzi egonean, estalita, zerbitzatu baino hamar bat minutu lehenago. Babarrunen nutrizio onurak
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioak (FEN) dioenez, babarrunak gure dietako bost lekale proteikoenetako bat dira (landare proteinen iturri nagusia), eta hala dira proportzio horretan eta ordena horretan; soja, %36, altramukeak, %36 (komeni da gogoratzea zein diren proteina begetalak). altramutzeen onurak), kakahueteak (%26), dilistak (%25), babarrun horiek (%23) eta garbantzuak (%22). Horiez gain, badira beste lekale batzuk ere; horregatik komeni da jakitea zein diren.
|
|
|
26 Ura ez da hidratatzen gaituen gauza bakarra Egia.
|
Espainiako
Nutrizio, Elikadura eta Dietetika Elkarteen Federazioak (FESNAD) egindako azterketa baten arabera, kontsumitzen dugun ur guztiaren% 28 inguru elikagaietatik dator, ur edanaren% 28 eta gainerako% 44 beste edari batzuetatik. Hau da, uraren %20 eta %30 artean elikagaietatik dator, eta %70 eta %80 artean, hainbat likidotatik.
|
|
|
, hainbat produktutan gozagarri gisa asko erabiltzen den karbohidratoa light a eta elikagai batzuetan modu naturalean agertzen dena. Sorbitolak,
|
Espainiako
Nutrizio Federazioak (FEN) azaltzen duenez, ekintza laxante arina du. Eta efektu hori indartu egiten da zuntza kontsumitzen dugunean, heste igarotzea errazten duen mantenugaia baita.
|
|
|
Haren funtzio biologikoa ez da segurtasun osoz ezarri oraindik. Eduard Baladia
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiako Ezagutza Zientifikoaren Kudeaketa Arloko zuzendariak azaldu duenez, bere funtzioa ez dago oso argi. «Baliteke zeregin bat izatea koipeen garraioan, eta uste da badela zeregin bat maila immunologikoan, baina gizakientzat ez diren funtzioez ari gara», adierazi du.
|
|
2023
|
|
|
Teknologia horiek ebaluatzeko, garatzeko eta ezartzeko lan-taldea sortu zen, arriskuak zaintzeko eta osasuna sustatzeko estrategia gisa. Gastu energetikoaren kontrola obsesionatu gabe
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioak (FEN) egindako azterlan baten arabera, energiaren kontsumoa eta kaloria gastua kuantifikatzea da “obesitateari aurrea hartzeko faktorerik garrantzitsuena”. Baina kaloriak zenbatzearekin obsesionatzea arriskutsua izan daiteke.
|
|
|
Baina elikagai horren onura ugarien argitan, gainerako herritarrek ereduarekin jarraitu eta lekaleak jan lituzkete.
|
Espainiako
Nutrizio Federazioarekin (FEN) batera, haren alde onak aztertuko ditugu.
|
|
|
Gero eta ikerketa gehiago dago obesitateak osasunean duen eraginari buruz, baina desinformazioa erregimen, guru eta produktu dietetikoen bilakaeran doa, eta horiek ezagun egiten dira, iraultzaile gisa aurkezten baitira.
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiatik azaldu dutenez, frustrazioagatik erortzen dira horrelako dietak. Gainera, hilabete gutxiko dietak izan arren, arriskuak ez dira txikiagoak.
|
|
|
Elikadura osasungarria baino erakargarriagoa da, sistema kardiobaskularra arriskuan ez jartzeko pixkanakako galera adierazten baitu.
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiak ohartarazi duenez, “bi hilabetetan 20 kilo galtzea posible da, baina zain sistema koipe askorekin gainkargatzearen kontura, eta horrek bihotz edo tronbosi arriskua duten pertsonengan heriotza eragin dezake”. Gainera, ustez iraultzaileak diren arau horien ondorioek osasun mentalari ere eragiten diote, Alma Palau Dietikagile Nutrizionisten Elkarte Ofizialen Kontseilu Nagusiko lehendakariak dioenez.
|
|
|
Komertzialen sare batek gutxi gorabehera pertsonalizatutako menuak bidaltzen ditu aurrez aurreko bileretan edo bideokonferentzia bidez, hilean ordainduta. Balorazioa
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiaren arabera, dieta horren bidez pisua azkar jaits daiteke, baina ez argitaratzen dituen gehigarriengatik, baizik eta kaloria murrizketa zetogenikoagatik (karbohidrato gutxienekoa delako), eta horrek ondorio kaltegarriak ditu. Hilabete gutxiko dieta izan arren, arriskuak ez dira txikiagoak:
|
|
|
Ohikoagoa da gazteenen artean, hau da, 18 eta 30 urte bitartekoen artean, eta ohikoagoa da gizonezkoetan ere emakumezkoetan baino.
|
Espainiako
Nutrizio Fundazioak egindako inkesta baten arabera, inkestatuen %91, 3k «zerbait» hartu zuten gosarian, baina gosarien %36, 4k soilik lortu zuen %20tik gorako energia ekarpena. Ondorio horiek ez al dute zerikusirik beste faktore batzuekin, hala nola ariketa fisikoarekin?
|
|
|
Gainera, burdina xurgatzen laguntzeko, lekaleak bitamina ugari duten elikagaiekin konbinatzea gomendatzen da, hala nola piper gorria eta tomatea», argitu du Gargallok. «C bitamina plater berean gehitu daiteke, limoi zukuz gozatutako piperrarekin egindako entsaladan bezala, edo, ondoren, fruta zitrikoko postreko pieza bat hartzean bezala har daiteke», esan du Alba Santaliestrak,
|
Espainiako
Nutrizio eta Dietetika Akademiako Batzorde Zientifikoko zuzendariak.
|